장음표시 사용
21쪽
De Parallelis circulis. Caput V.Fo.VIII.
Aralleli qui di segmenta dicimtur sunt circuli aequalem distantiam e omni parte ab inuicem habentes,d nunq, si possient etiam ad infinitum protrahi,concUrrentes. Quamuis paralleli ad libitum possunt describi tamen ad Ptol.imitationem per certos tam insolida et in plana telluris designatione,latitudinis gradus dispescimus, quod etiam in figura sequenti arithmeticali seu tabulari apparet. Hac tamen intercapedine ab inuicem distant,ut dies Vnius paralleli longissimus,superet paralleli alterius diem proliκiorem, quarta fere parte unius horae. Eadem habitudine d reliquorum parallelorum distantia erit imaginandd, tam in parte Septentrionali quam meridionali
Sequitur Schema diuisionis Parallelorui m
22쪽
Arithmetica supputatio seu diuisio Parallelorum, quantum quil* ipsorum ab aequatore distet. Gradus eleuationis Poli, seu latitudinis terrae.
Strorum periti apud Veteres,terram secundum latitudinem in. .partes diuisere,quasClimata appellarunt. Nos ero propter noeotericam obsero uationem in partes seu Climata ' dispescimus. Est autem Clima spacium terrae inter duos parallelos coclusum,in quo sensibiliter,id est, ad semihoram mutatur horologium . Quia elongando ab aequatore ad polos trost, fiunt semper dies inaequales Ideol quotum aliquod Clima fuerit vib aequatore,tot semihoris longimma eius loci dies superat diem nocti aequalem . Notandum insuper est', limata aut ab urbe , aut fluuio, aut regione,aut insula,aut monte insigni,sua sortiuntur nomina. Priomum ital dicitur Dia eroes , a Dia quod est per 8 Meroe ciuitas Aphricae,quia eius medium transit per Heroen Secundum Dia Sye, nes, quia eius m lium transit per Syenen , quae est ciuitas Aeg*pti subtropico Cancri sita Tertium Dia Aleκandrias. Quartum Dia Rho. dou. Quintum Dia Rhomes Seκtum Dia Pontou. Septimum Dia Booristhenous Octauum Dia Rhipheon. Nonum Dia Danias. Eadem nobmina habent Climata meridionalia,nisi praeponendo graecam illam praepositionem Anti, quae latine sonat contra,vel oppositum , Ut Anti Diameroes, Anti Dia SYenes. 8cc.
Sequitur formula praemissis traditionis.
23쪽
Tabula limatuArithmeticalis secundia gra. ω . Iati. quoad principia, media,& fines eorundem.
24쪽
De longitudine terrestria Caput.VII.
ongitudo loci semero alludenteo est aequatoris sue aequinoctialis circuli segmentum,meridiano eiusdem loci, ecfortunatarum insularum meridiano,compraehensum. Quia veteres illi Geographi superficiem terrae describere, e eLstadiasmo,locorum intercapedines inquirere Volenotes, posuerunt primum longitudinis gradum in occidente, hoc est, in Fortunatis insulis,quae nunc Canariae appellantur:deinde secundum numerorum successum, per meridiem in orientem,telluris ambitum gra datim depingebant. Quam inquam longitudine in plano typo quem mappam Vocant ut sequitu Hebraicis literis quia logitudo,si Notum respexerimus, a deκtris sinistra versus Hebraico more dirigitur Heli cha Haaretet,quod sonat,transitus seu via terrae,intitulauimus.Qua autum via uniuscuiust loci longitudo sit coperienda, in sequentibus proopositionibus breuitate quadam docebimus.Alias Vero,Deo opitulante, in nostro astrolabio,plano quo Metheoroscopio,eκ nostro Mathes os disciplinae scrinio onge exactius in lucem aedere decrevimus .Qualiter autem in plana nostra designatione,in corpore etiam solido,orbis lori gitudo sit exploranda,impraesentiarum absoluo .Longitudo ital distinguitur meridianis,qui circa polos concurrunt. Vnde gradus mensurantes Brcum aequatoris,inter primum longitudinis graduini qui occidentem audit 4 meridianum qui transit per locum tuae habitationis,gradus longitudinis Vocantur.
Ecce Figuram extensam in Iano.
25쪽
De Latitudine Terrae,Locorume.
Atitudo regionis veI habitationis, est segmentum eiusdem meridiani, vertice,seu polo horizontis,atinaequatoris circulo diffinitum,& est semper aequalis altitudini seu eleuationi poli supra horizonta:quadam tamen ratione inter se differunt. Nam eleuatio siue altitudo poli, est arcus meridiani inter polum munodio horizontem interceptus.Latitudo vero Ioci ,eam arcus meridiani inter et illi capitum di aequatoris cireulum contentus in autem duae portiones meridians ut auctor sphaedemonstrat iunt aequales . Numerus igitur latitudinis terrae tam septentrionalis smeridionalis insolido plano de no. in .io. viast Iet scribitur similiter: longitudinis.
P Raeterea ne quid supputationi nostre desit, consulto apposuimus :Organum hoc quo latitudinis alicuius oppidi, celeuationisio. li aequalitatem ostendere decrevimus . Habes igitur iucundissime Lector hic horizonta mobilem quem eκ parte Septentrionis aut depris me, aut eleua,secundum quod numerus graduum leuationis poli,pro ii certa l
26쪽
certa eIeuatione eaepostulat,d videbis tot esse gradus eiusdem meridi. ani ab aequinoctiali circulo usque adrienith depicti hominis, quot arcus eiusdem meridiani inter polum mundi morizontem comprehendit.
Enit Capitis semper aequaliter eκ omni parte ab horizonte id est 'o gradibus, seu quadrante distat ait ideo dicitur Polus --norizontis, e ubique eκistentibus ceκclusis omnibus atris impodimentis semper medietas coeli sive hemispher' apparet . Quantum igitur aliquis ab quinoctiali procedit versus Septentrionem vel Austru, tantum etiam deprimitur horizon sub polo κ parte una eLaltera, ro eleuatur supra polum oppositum.
Haec Ianius ex iustrumento videre Iicet.
27쪽
Fo.XI. uomodo altitudo Poli, seu latitudo terrae M per organum i peciale sit exploranda. o Caput. IX. Pro intest ectu niuius Capituli, necessario ponendae sunt quaedam propositiones, fores hiatu organi, eius vlum multiplicem explican
dio radianties organi ad pars libri in sinistra manu,sursum aut deprime paulatim Trigonum
Ltitudinem Solis supra horizontem, omni die ditiora artificiose in rasis solaribus cognoscere. Subleua igitur librum cum sequent organo, superiori parte inferius versa, di anteriori Verosus solem ita ut perpendiculum eae c. signo,i bere pendeat super nomonis perpendiculum depichim,&Trigonum mobilem erecto pinnacis
te Vertatur inferior Veroe euetur. Rursus subserea
lem,donec suprema pars umbrς pinnaesdri,quam rectissime cadat super lineam umbrae. Hoc peracto,considera diligenter,per quot gradus et e uetur inde trigoni supra horizontem, numerus illorum araduum, est altitudo solis pro dato momento.
ium e centro Theoricae filum tam retensum super eκtremum orbe indicat signum 8 signi gradum,per quem die oblato sol decurrit. Verum in anno bisserissi posteκitum Februari usque ad anni finem. temper ad oblatum diem dies unus addendus est Deinde facta suppu: tatione in limbo mensium,filum folia verum motum ad meridiem obolati diei ostendit,
28쪽
29쪽
ALtitudinem Poli supra horizontem omni die, di pro qualibet IH cipe xobora certa solis altitudine,ut a Vin perpendiculis recte perinentibus, volue ac uolue organum, donec intersemoliore iam a cepte relinee parat..i QVM ς, qui lixa peripheriam rotule eminet
Propositio Quarta. SI 'p'l'Π ςi quam punctus seu verteκ mundi immobiIis con
rum,' ' ui gnitionem duplici lautiliter peruenire. . , ''m In m rectam ab extremis duabus stellis mammit, di habebis stestam polo mundi proκimam quem Naucle
mundi punctus imaginatius non sensibilis,luaeta quem dicta stella in
Huius traditionis sguratum exemplar subsecuitur,
30쪽
Horam sualem interdiu, eκ adris solaribus faciIe perscrutaria Habita eleuatione pol e antepraemisse, vel eκ regionum aba. co,pone indicem rotulet volubili uper gradum eleuationis:& ita manentem rotulam fige intrinsecus cera,Vt perpetuo in ista habitatione illic maneat Quo facto,subleua librum cum organo, donec filum eκ.c. recte pendeat super depicto perpendiculo Meinde sole irradiante eriga. tu proiector umbrae,seu pinnacidis trigoni ad angulos rectos . Postea subleua aut deprime trigonum Soli obiectum,donec pinnacidi j Vmbra super lineas umbrae incidat:8 cum hoc videri, semper habito respectu adipendiculum depictum antersectio fili eiusdem,s lines parallele,eae gradu solis ductae,in arcubus horarum tibi in promptu horam,retractiones horarias indicabit,aut ante meridianam,aut pomeridianam, prouutemporis momentum eZquirit.
TEmpus ortus d occasus Solis in toto terrarum orbe facile inqture re Pone indicem rotulae super gradum eleuationis poli ,regio. nis aut oppidi in qua vis habere tempus ortus coccasus. Deinde e radu solis in limbo circa horam a r .notato,ingredere secundum pa/TayeIum, Q ad horizontale linea.Ipsa parallela linea in coteκtu hori. zontis inter lineas horarias,tepus exortus di occasus solis manifestabit.