장음표시 사용
81쪽
66 De libertate, Se illius impedimentis.
Ad test Ium tespondeo regularitet ignorantiam Lincti , non iuris excusare, Acilius enim ignorat ut factum, quam ius ; si enim ius naturale sit, a natura ipsa habetur. 6 positiuum sit, passim . solemnique ritu promulgatur: eaque de causa in soto externo alleganti ignorantiam tutis incumbit onus probandi, quia praesumptio est in contrarium . semper enim quis praesumitui scire quod publicum est.ut bene notam Doctores in cap. i. de ροα-
pos de tradit glosi cap.nisi verbo ieri uater, ae eieci. c. At si daremus vi hene dari potest ignorantiam tutis inuincibilcm eodem modo excusat a peerato , ac excusat ignorantia inuincibilis facti. ita tradit Sancheet tis i.
pluribus caiibuq ignotantia inuineibilis tutis dati pocst, nemini esse potest dubium, alias nullus esset s/elis, qui ignotate posset inculpabiliter, mysteria fidei, & prς-ceptorum Ecclesae, nulliisque Confessarius, vel iudex
esset, qui ignotantia inuincibili labotaret eorum, quae ex ossicio scite tenetur, quod est prorsus a veritate alienum. Coneego tamen in soto exiet no raro praesumi, neque admitti ignotantiam inuincibilem tutis communis . esto admittatur ignorantia probabilis legis municipalis eap. t anomarum, ae constit. in s.
ε Sed inquites, quarum terum ignotantiam inuinci. bilem habeas 3 Respondeo illotum omnium . quorum neque scrupulus, neque dubitatio tibi occultit. quia haec est pluma radix vetitatem inuestigandi. Arcit tib. I . cap. 16. Τ s. Bonaei na diptit. 2.de peccat. quast 8.punct. 3. m. . Ex
quo si poste te ignorate plura, quae tute Ecclesastico. diuino,& naturali prohibentur. late probat Salas mul
cibilitet ignorare percussionem cletici esse specialiter prohibitam, effusonem seminis vel sanguinis violare Ecclesiam , habete eopulam cum aisne esse incestum, de s milia. Ex iure diuino ignorate potes plurima mystera a fidei, integi itatem consessonis, receptionem Euchatistiae. Ex tute naturali plurima possunt inuincibiliter ignorari, etiam toto vitae tempo te, ut bene docet Vasqueet .i p. 3 11. cap. 1. Sanchea tib i .in Decalcap. 4 6. m. 3 s .eo quod eorum malitia non ita clara si, di nis- nisesta r hanc enim ratione ignotate potes usuras esse illicitas , fle petiuium honestati non poste ad defendendam propciam , vel alterius vitam , pollutionem esse intrinsece malam , Ae alia huiusmoὰi, quae passim vidi 1 multis inuincibiliter ignorati. Dubitatione tamen subotta de prohibitione aliqua, non est ita Leit E eoncedenssum te laborate ignotantia inuincibili. Nam in ptimis debes diligentiam facete inuestigandi velitatem , alias ignorantiam affectas: diligentiam autem non summam . sed quae communiter fieti solet in re graui. de salutem animat spectante , colligit ut ex I. regulust de iuris sfacti ignorans o Masa cubpa. 1.de verborum signi'. illa autem facta, si veritas non cognostatur, inuincibilis ignmatia censetur. ita Vasqueet
ignorantiam rerum proprium ossicium , de statu in spe-gantium raro esse inuincibilem, quia lato desinit quis ad uellere se ratione, ossicii aliquibus obligationibus teneti, quae cognitio susscienter viam aperit inuestigandi obligationem : at legum , de praeceptorum communium facilius ignotantiam inuincibilem concedi posse , quia non ita occurrit tibi dubitatio omnium
ν Ex his dedueitur parochianum ignorantem ieiunia, & festa in illa hebdomada oecutientia exeusari , sdie Domini ea Mist, maiori adsuit, neque parochus , ut solet, publicauit. vel f absuit, alios interrogauit, neque monitus suit , quia hic praestauit diligentiam inuesti gandi veritatem , quae eommunitet praestati solet. se
quod si neque in tetsuit, neque alios interrogauit. ce sendu, est vincibili ignorantia laborate, quia non praestitit diligentiam quae solet piae stati. At hoe bene limutat Sanchea supra , intelligendum esse easu quo par chianus aliquem scrupulum , vel dubium habuerit illa hebdomada aliqua ieiunia, vel festa occultere. Nam si nihil holum occultit, censendus est inuincibilitet igno late. de tradit in simili Salas trali. 3. Lo.8seia. . n. a 3. s. s. regiala. Bonacina duim. a. de peccat.quo. 8 lanii. 3.niam. 28. Signum autem effcax ad cognoscendum te laborasse in aliqua te ignorantia inuincibili, est, s se reum propositum formale , vel virtuale habeas satisfaciendi tuae obligationi, quia hoc propositum Omnino exeludit neglieentiam molt aliter culpabilem, vi ex se constat, & tiacit aliis telatis Salas I.2.Ira T. 43.dlpur.3.
An ignorantia, obliuio, vel inaduertentia praecepti, quando vincibilia sunt, minuant culpam, vel ab illa excusent.
i D Rimo certum est ignotantiam illotum, quaeiaial tione tui officii vel status tenetis scite esse peccatum. Ea autem, quae teneris seire,in duplici sunt dinserentia ; alia , quarum cognitio pet se imperatur , ut sunt mysteria fidei: alia , quae sol iam ratione operis , ut est scientia De ealogi. de aliorum praeceptorum . si igno. rates eulpabilitet mysteria fidei, aduersus fidem peccas, si ignotates praecepta seruanda, de ob illotum ignotan tiam aliqua trans tedetis, vel te periculo transgressionis illotum exponis , peccas eadem specie peccati, ae si scienter illa praecepta violares. ita docet Vasqueet t. a
a Secundo certum est ignorantiam culpabilem minuete eulpam, quia minuit rationem voluntarii i minus enim voluntaria est transgressio praecepti ex ignorantia , quam ex scientia r nam ex scientia est transgressiodite iὸ voluntaria , ex ignorantia veto etiam s assca ta sit. est solum inditecte, quatenus negligit praeceptum inuestigate. Vetum si huiusmodi negligentiam affectes. vi libellu , 3e sne remorsu praecepta transgrediatis, esto transgresso actualis illius praecepti minus voluntaria sit . quam si ex scientia piae cepti procederet, hoe non obstat quominus si auius delinquas r non quia ita lud peccatum multiplicem habeat circumstantiam,
quod uidet ut institia te AZot Isb. laap l .quast. I. Sanchea tib. . in Decalost. cap. 4 .num .s . quatenus dicit peccatum adulterii, v. g. scient et sactum, solum adulterium esse: at cum ignorantia nife elata esse temerat lum,& periculosum , de aliis grauioribus peccatis, ineestus scilicet, 3e sectilegii expositum ; hoe enim per se salsum est:
nam etiam a stitieidum conici istum ignotantia solum crassa . seu inoi taliter culpabili est temeratium, de periculosum di illis criminibus committendis expositum;
sed quia non est expositum moraliter , eo quoὰ illatum circumstantiaium ignotantiam probabilem babuetis
82쪽
; deo illud delictum non habet aliam malitiam praeter malitiam adulterii. Ergo ex hae parte non potest peccatum ex ignorantia peccatum scientiae superate. Ratio igitur essicax . quare grauius delinquas , si ex ignotantiata piadicta affectata liberius peccandi pecces quam si ex seientia . ea est , quia in hoc affectu virtute omnia transgredetis praecepta ob animum deprauatum, squidem
removete a te vis impedimentum a Deo positum , ne violentur sua praecepta: medioxnim conseientiae remo su detinet Deus peccatores, ne in peccata labantur: si igi. tot hoc affectu poenam a te excutere vis, tacite vis libe xe in peccata vagati. 3 Dissicultas autem in eo sita est, an ignotantia vin cibilis, quae non sit assectata, aut crassa , minuat culpam ut quae alias debetet esse mortalis, reddat venialem Neque est contiouersia de culpa aduersus ius diuinum. Ee naturale ; hoc enim s ab ignorante ignorantia culpabili mortaliter violet t. mortale erit. Controuersia est de violatione legis humanae, qur non videtur ita obligate , ut eius violatici ex ignorantia non ansectara, crassa , aut supina mortalis sit,etiam si ignorantia culpabilis mortalitet sueti t. se docet Thom. Sa chea lιb. l .e p. I . a nia . I9. de adducit pro se Valent. Vatqueet, Armillam Nauatrum. Sotum, & alios Docto. res , contenditqde explicari non posse de ignotantia venialiter eulpabili, haec enim culpam mortalem, a cuiusuis praecepti transgressione exculat secundum omisnium lenientiam . ita tenet Bonacina diistit. a. quas. g. puri 1. D num ri. videt ut tamen loqui de ignorantia venialiter eulpabili. se s sateor tenuitatem ingenii mei: non enim percipere possum . quomodo desur ignoratitia mortalitet culpabilis. & transgressio praecepti ex tali ignorantia mortalis non sit. Nam tota materia transisgtessionis consistit in negligentia eulpabili sciendi praeceptum .im 3 p tius non est alia malatia omissionis, v. g. ieiunii, vel Missa praecepiae, quam est in illa culpabili negligentia. Si ergo illa negligentia est culpabilis motis
taliter, Omissio culpabilis moi taliter erit. Nequit ergo negligentia culpabilis mortalii et teddere violationem venialiter culpabilem ita Suare E 3. Om. in I. piat p. 81. ρῶ. 3 .collen. Ex his inlito peceatum ex ignoratia culpabili, vel scientia commissum non ita variare naturam ipsius. ut necessario debeas in consessione explicare suisse ex ignitantia culpabili vel scienter eom iram. non enim notabilitet auget, aut minuit peccatum. ira Nauari. s. m.
m. i . At si sorte proce setet peccatum ex ignorantia assectata liberius pecean/i,& sine remolsu, ille enim a sectus videtui necessatio deelatandus, quia non solum auget malitiam ut dicit Sanchealo. i.cap. 1 . sine. sed, meo iudicio, aliam specialem constituti aduersantem voluntati Deo seruiendi.
i Proponitur casus.1 Eae ignorantia letis imponentisprenam, poena non con
s Dei tuitur quasio, ct approbatων ignor ιiam parva in
6 Hosa te es ad irregularitalem exrendi. Probabile ei iam est exicare M al3s paenis rimigra. isitatem sciandum se excedentibus. 8 λια- infoumin ex superiora doctrina.
Libs, is famentis num 4 pG i Q l nulla alia lege actus prohibitus est, nis ab illa
o a qua est poma imposita, ignorans inuincibiliter legem illam , poenam non conualiis , quia non peccas. Ergo non es a lege puniendus, ex ret sine culpa . a 3 de
nilem. Dissicultas autem est, quando actus prohibitus est alia lege, praeter illam, quae poenam imponit de ignoras legem amponentem l oenam ἱ cognoues tamen actum alia lege prohibeti.& il um issicis, v.g. cognoscis percusssionem cletici eile prohibitam tute diuino,& nais tutati e ignotas iamcn adesse Eecles ae prohibitionem sub excommunitatione ἔ contrahisne , si cleticum petiscutias, excommunicationem, vel irregulatitatem,aliam
ve poenam p1 Respondeo probabilius esse te nullo modo contra. hete , quia non deliquisti conita legem E esasticare, utpote ignarus illius. Ergo non debes poenis illius pilia niti. Nee enim poena est ulterius protrahenda , quam delictum suetit, ut dieitur in cap.2.dehu qua sunt a ma-sore parte evil.ct an cap elicia verssiua akιem, de panis. in s. iudex enim prenam metiri debet ex culpa. Coniastimo Grauius delinquit qui percutit clerieum , cognotiens percussionem illius non solum esse prohibitam iure naturali, & diuino, sed etiam Ecclesiastico, de sub censeta, quam qui solum cognoscit prohibitionem libris naturalis. Ergo non debet vietque eisdem poenis puniti. Secundo in eensuris est res,meo iudicio , manufesta. Non enim contrahi potest censura absque montiatione .c. reprehen ιω,de anest. Op Remana, av.eon iaturum , de semot. excomm . in 6. atqui non censetur quis monitus, quousque legem comminantem censuram
agnoscat. Elgo. Item censura instituta est ad reptimen flos tebelles.& inobedientes Ecclesiae, sed qui eius praecepta ignorat, nequit inobediens iudicari. Eigo non potest censura teprimi. Tandem censura est medie ina lis poena, id est, poena non punitiua tantum delusti, sed
potius praeseruatiua committendi , cap. I. de emax- comm. sn 6. praeseruati autem non alia ratione potes, nisi quatenus timore allius praeseruaris a delicto committendo.Ergo necessatio debes illius habere notitiam. Hae rationes non solum probant ignotantiam legis municipali, , sed etiam Pontificia,& cuiuscumque sit, a poena per ipsam linposta excusare. Quare cum in eap. m an mariam, a.de eanitis. in s. dicit Potiti sex se nolle, ut ignotantes ligentur statutas quorumcutique ordinatio rum , non inde insertur legibus a se latis velle ignoran lex ligate, imo ex ratione decidcndi illius textus, quae est,υι aut mariam perieulti obviuttiri supponit contrarium. Gravius enim peticulum animatum adesset, si pontifieiis legibus ligatent ut ignorantes . quam si legibus munieipalibus ligatentur: tum quia grauiores sunt: tum quia minus cognitae. Quod si dicas , eur ergo Pontifex de solis sententiis latis ab ordinatio loquutus suit, de non absolute de omnibus statutis i item si nouum tua concedete nolebat, sed antiquum declarare, eur usus est vetbonesumis . debebat enim uti vel bo declaramis Faeile respondet ut, quia solum de statutis ordinatio tum poterat esse Alffcultas. an ignorantes ligarentur. Legem et go tulit de dissicultatibus, ex qua quod facialius erat, colligi poterat. Non autem usus est verbo δε- claramus sed verbo istilum m. quos indifferens est ad nouum ius statuendum .vel antiquum declarandum, vi sedaret ut locus opinioni affimanti ignorantiam censurae ex se ab illa ineuitenda non excusare, de ita tenet plures
83쪽
68 De libertate, & illius impedimentis.
3 Idem quod dictum est de ignotantia tutis, Aieendum
est a solitori de ignorantia facti: si enim ignoras in uincibili et hunc. quem percutis, elle cleticum , centuram pete uili otii clerici annexam non incutiis : usto scias periacussioni cletiei censura ira esse annexam. Ratio est eadem, ct e si eacior, quia talis ignotantia facti ieddit actum ilialum cuic sita annectitur, omnino inuoluntarium raepto inde incapacem censurae, vel alterius poenae, ideoquem cap. si iero a. δε sentent. excommunuas. excusat ut ab excommunicatione occidens clericum,eo quod ignor tit cleii cum esse . quia gestabat eomam , de docent Do istotes supta telaii. Salas de legib.dies' i s sed .6. num .i io. Vasq. ana diab. i .ntim. 1. 7. Bouacina n m s. Molina .mian. 1. Sanch. n. 2 3. Et hoe vetum est,etiam si animum tabetes percutiendi clericum, quia
licet talis animus malus sit ; at percussito illa ex tali animo non proficiscitur, ouia semper intelligebas te non pete utere cleticum , sed solum seram, aut laicum. Ergo percustio illa cletici quatenus clericus est , i ibi non fuit
Sed quid si proiiciens sagittam intendas Occidere Pe
trum clericum S casu occidas Flanciscum similiter elericum,etisne excommunicatus,& irregularis. Respondeo te non esse excommunicatum .neque irregulatem ob ignorantiam sachi;excommunicatio enim,&itregulati ias non ob intentionem, sed ob malum opus externum contrahi debet: at occiso Francisci pectamiano si non fuit r intentio autem Occidendi petium indu cete non potest excommunicationem, aut irregularitatem uirgo excusat is ab illis ; secus veto dicendum est si non ca u, sed ex voluntate percutias Franciscum cleri- cum . credens esse Petrum.quia tune peteusio illa tibi est voluntaria, etiam si non si voluntaria , qualenus Fiantisti est ita aliis relatis docet Sancti dup. 32. m. 17. Bonacina aιθ. 3 q 2Φ. i. num. 1 . 4 Maior dissieultas est , an ignorantia solius poenae a lege impositae lusciat ab ea excusari. Et quidem non susccte probatur. Quia tota ratio Adlichi metentis poenam . in transgressione legis sta est: h te autem transgiesso solum expostulat notitiam legis,
non pistiae. Ergo ignorantia poenae, a poena ncri excusat. Alias inuincibilitei ignotans esse poenam inferni positam peccato mortali, illam non incurreret: quod omnino est salsum. Nam, ut dicitur inleg. s.Dι. is f. a. et queface elyerio es m si nos me e se seria iamira de la pena. secundo . et poena imposita est propciti ionata delicto, vel est illi impiopcittionata: si hoc secundum dicas, erit iniusta. & iniuste infligetur: si primum , eo ipso quod committas delictum, tenetis subire poenam proporticinnam. Ergo cognitio poenae necessaria noti est ad illam
incurrendam.& ita tenet MatienΣ. lib. s. re p. tit. I 2.I. I.
s Uecum etsi supiadicta sententia plobabilis sit, probabilius tamen existimo ignotantiam poenae a lege impostae excusare ab illa incurrenda ipso iure, eis pet iudicis sententiam imponi pollit. De poenis , quae mediet-nales vocantur,quales sunt exsommunicatio, suspenso. de inlcidictum , est tes elatior, quia nulla alia latione dicuntur medicinales, nisi quatenus sui timore tetrahunt homines a delictis committengis. Ergo necessatio expostulant cognosci, ut sui timoie possint delinquentes detinete. Secundo ad incutiendam excom municationem, S. idem est de suspensone, de interdicto, quatenus censurae sunt , requitit ut competens nili , x cap iacro,ac sentem excommum I. at non ceni tur quis competentet monitus . quo utque sub comminatione censurae moneatur. Ergo tertio censura non
itur . nisi quando alia via delinquens cottigi non potest, ex eisp.nemo Εριsoporum 1 I. q. 3 ibi , silia quι alsiernon potuerant corrigi, &e. de satis colligitur ex Trident. sus a s. cap. 3. L re firmat. Ergo quousque delinquens corrigi nolit per monitionem centurae , non debet censura assci. Quatto violans legem Ecclesasticam . notando censuram annexam non est contumax, de tebellis, quantum esse potest potestati Ecclesiastieae, siquidem adhue testat contumacia.& tebellio talis potestatis, sub comminati ne, de notiscatione poenae impostr. Eigo quousque ei notificetur. ligari non potest tali poena. Probo consequentiana I quia censura est ultima poena ultimam contumaciam puniens:non autem puniret ultimam eontumaciam, sed potius plimam , s non expectaret notitiam censurae. quia in cap. a. de consti vir. in s. dicitur ignorantes statuta ordinariorum ligandos non esse illotum poenis: quod decretum, cuin inanimatum fauotem latum si .extendi de hei ad ignotantis non solum stat ut una sed de poenam petstatutum appostam.Ergo ignotantes censuras excusantur ab illis:& ita de his poenis,quae censurae sunt, docet suar.
6 Hane doctrinam extendit scin ch. 8e Bonacina supra
irregularitatem. existimantque esse satis probabile ignoratilem alleui actui impostam esse irregularitatem excusati ab illa , quia ittegulatitas, quae est poena , similis valde est aliis censetis. tum in eo quod reus in se illam exequi debet. tum etiam & praecipue , quia nunquam imponit ut . nis ad puniendam alicuius contumaciam, di lingulatem rebellionem aduersus potestatem Eccles astieam , vel ob grauissima elimina , qualis est irregulatitas in posta exercenti actum oldinis censura ligato, violanti interdictum , oecidenti hominem, de similia. Denique probati hoe potest ex eap. proposiasi 81. ubi venia conceditur clericis ignoranti s constitutionem syricii Papae , quae deponebat clericos incontinenses. Ergo ignorantia poenae a poena per legem imposita ereusat. Neque obstat texi .in cap .ciam i Brum,de sententia ex- cstmmariicationu, ubi percutientes clericum, ii postea ot-dines recipiant scientet . deponunt ut perpetuo si clerici saeculates sint: s autem sint tegulates, ab executione omdinis suspenduntur.at s ignotanter processerint.eo quod non recordentui se in excommunicationem incidisse,
vel proiias ignota se impeditos esse ot3ines sese se pete. cum eis potetis dispensare: s etgo admittit ut dispens
tio, conitahitur impedimentum etiam ignoranter: de ita motus hoc textu Aocet Aetor lib. i. inμι. moria.cap.r 1. quas. 7. Non inquam,obstat supradictus textust nam ibi loquit ut Pontifex non de ignotantia inuincibili, sed vincibili,& classa loquebatut enim pro soro externo, ut di-diit Hostiensa,& Abbas ibi ntim .i s. in foro autem exteriano nemo praesumi poterat laborare ignotantia inuincibili iuris ita elati,& manifesti, de ita docet Nauatr. Ium. cap.
De aliis poenis, a censetis . & irregulatitate, sentit
vers. a 3. ignoranies non ligati, nis sorte ρα nae fuerint ita leves. & delicto proportionatae , ut nulla ratione videant ut excedere Idem tenet saa υribo ignoramia num. - in editione Complitisens, via dicit: ignorantia iuris,&facti excusat a poena legis hunianae, etiam cuiu non excusat
84쪽
exeusat a peccato .ut eum quis peceat, sed ignorat ob id postam a lege poenam r abest enim eontemptus legis. Plobabile reputat Suaro rom. Dis art. dip. 4seel. s.
Nauatti ea est , quia delinquens obligari non potest ad poenam subeundam , nisi aliquo modo in illam e sentiati at ex ipso delicto solum rensetur consentite in poenam, quae delicto propora tonata si iuxta prudentum aestimationem, non autem in poenam extraordina-tiam, ex olbitantem , & auctam ob talis delicti sequentiam , vel alias eircumstantias personae , temporis, loci, die. Ergo ad poenam extraordinariam non censetur delinquena obligatus. Deinde violans legem grauissimis, di extraorginatiis poenis munitam, ignorando illas probabilitet, minus peccat, quam si eas se iret , seuti minus eccat, qui causa sutandi ingreditur hortum nullo , vel eui cespite septum , quam s alth pariete esset cinctus. sed qui selem uiolat legem grauissimis poenis munitam, illas incuttit. Ergo eum violatote ignorante mirius est agendum. Hic discursus Nauarii probat non posse iudicem ignoranti poenam extraordinariam legis , illam ei imponete, si delinquat sed solum cum illo est agen flum,ae snulla esset poena imposta, quia ratione ignorantiae non suit sol maliter illius transgtesibi. Deinde probat supradictus disiuisus se ignotantem non contrahere poenam. s debeat ipse poenam in seipso exequi; quia poena, cuius executio ab ipso delinquente debei feti, nullo modo est annexa delicto, ae proinde delinquens in il tam non eonsensi; non igitur subire illam debet. Item
illamet executio est res grauis, & extraordinatia, di tanquam a poena extraordinatia,& exorbitante excusari de bet, se videt ut sentite Coninchasua. 18. de inutil. dub. . conclus i. num. 29. in sta. Molinarem. I. de inlis.HII. sa. IAssertia. 1 Ex hac Aoctrina inserint ptimo ignorantem Inuln-ribilii et delidio a se commisso annexam esse excommunicationem, suspensonem, interdictum, vel irregulatitatem poenalem , non incurrere has poenas, quia sunt pcenae tum medicinales , tum grauissimae . tum ab ipso delinquente exequendae. Poterit tamen iudex arbitrio prudentis delictum punite, constat ea Doctoribus supta relatis. secvngo in feto resemationem absollitionis factam in odium alicuius peceati non contrahi ab ignotante; secus vero si ob commune bonum Ecclesae , & tectam illius guhet nationem reseruetute tunc autem intelligi debet te siluati ob commune bonum praeei se . quando
per se, & ratione sui reseruatur, nulla speciali constututione peccatum illud prohibente r at quando reserua tui constitutione aliqua specialitet prohibitiva, & punitiva delicti, uti secit Sixtus U. contra male promotos ad ordines, & G tegotius XIII. eontra dantes, & t cipientes pecunias, pro gratia a Sede Apostolica obis.
nenda, non contrahitur ab ignorante talem poenam. se Sanchea tib. . de ma rim. asso. 3 I. num. 18. Terei8 innit idem sanchersera, cum Anton. cap. 2.da tonsit. n. is. versu. haec era. annullationem actus,
quando non est solemnitatis desectu, sed in delinquentis poenam, non ineutri a legis ignatis. Alias ipse delinquens esset propriae poenae executor: quod durum, at seileque admodum est; & sentit Flamin .de ea d.3.2 I. n. 3 3. quoad solum eonscientiae, esto quoad forum existe ius, & iudietate. assim et incurri. Quarto in sero eoniugem habentem rem cum consanguineis alterius eo niugis in se eundo gradu , ignotando hunc accessum esse specialiter fib Eeesesa prohibitum , non impegiti a debiti petitione,quia non committit incestum. Idem est si tenete t. vel bapti raret filium alterius coniugis . ignorans hoe esse ab Ecclesia
prohibitum , quia in his casibus est ignorantia iuris,
quae si inuincibilis est a poena excusat ex supradictis, &
Idem existimo dicendum de ignorante solam poe am, hoc est , de ignotante sibi esse prohibitam debiti petitionem ob incestum commissum, etsi sciat specialitet prohiberi. 9 Restat satisfacere argumentis probantibus ignorantiam solius poenae non excusare ab illa. Ad primum dico , adaequatam rationem delicti m rentis poenam delicti extraordinatiam sitam esse in transgressione legis imponenti talem poenam , non vl- eumque, sed eum sussiciente illius cognitione, alias non censebit ut delinquens esse siabiectus. Neque obstat exemplum de poena in serni, quam quilibet peccator meretur, esto illam inuincibilitet ignoret, quia hae e poena non est extraordinaria peccato mortali. sed poties ordinaria illius, dc leuior ea , quὶm peccatum meretur. Deinde non est poena , quam ipse delinquens in se debeat exequi, sed potius in illo est exequenda. Ad exe cutionem autem poenae proportionatae quilibet delinisquens subiicitur eo ipso , quod delinquens sit Ad secundum dico plutes esse poenas extraordina rias , & exorbitantes impositas de luctis. s deliminis considerentur ἱ at non .ine exorbitantes, attenta delicti multiplicitione, & aliis circumstantiis, quibus iudex motus est ad poenam illam extraordinariam constituendam. Ex quo fit delinquentem ignarum obliga. tum non esse talem poenam subire . bene tamen subire eam, quae delicto secundum se fuerit proportionata.
PvN crvM XVIII. An ad incurrendam poenam a lege impositam sussiciat ignorantia quaelibet mortaliter culpabilis.
D Espondeo nequaquam susscire s lex seientia
. legis expostuletivi s dicat qui scienter actum talem secerit, excommunicatus , suspensus, aut irregu laris sit i tune enim necessario requiritur ignorantia asse stata . quae scientiae aequiparat ut , neque alia susscit; qualibet enim alia data , non vere diceret ut scienter se easte , sed ignoranter. Item eum lex petit in delinquente seientiam legis, & poenae, petit dolum in delinquente , ut poena illius assiciatur: at dolus non eommittitur. nis cism ex ignorantia age elata procedit, ut optima probat Saneher M.9 de mairim.d4put. 3 a. num. 36.Ergo absque hae ignotantia non contrahitur poena lata aduersils scientes Acbentes; ideo enim dieitur in I. 1 .F. d. dati , ignorantem in Holo non versari , quia non quael bet ignotantia constituit dolum, sia affectata. Dices, Ergo ignorantia vineibili,& crassa actum prohibitum a tali lege esciens non pecco ἔ squidem solum aduersus scient et sicientes lata lex est. Respondeo te peccare, et sprerom non contrahas, nam quoad peccatum idem est te debete scite, ae si sciates , ex ι quod re mihi I .F. d. νιλ erid. at quoad poenam non est idem & ita hane sententiam sustinent Sylvest.
cher plures alios resciens tis. 9 alp. 32. n.3 F. Bonacina
Idem quod ditium est de lege lata aduersus scienter facien
85쪽
o De libertate, & illius impedimentis.
acientes, intelligi debet, si sitatur aduersus temete eoia sulti, violantes vel praesumentes violare . vel aude tes violare a haec enim omnia necessatio expostulant scientiam in delinquente vel saltim ita affectitam ignorantiam , quae scientiae aequiparetur. ita SuateE rom. s in 3 .a,sp. feci. i .num D sancheet supra num. 3 . ct 38. ob.6 ιn Decalog.cap 8.num. 3. Bonacinasiana num. I . ubi neque assectatam ignotantiam in praedictis eas bus existimat susscete, nisi eum ingenti temetitate suetit coniuncta, sed necessatio ex certa scientia debete actum
a Disse ultas autem est . an casu quo lex non utatur verbis suptadictis, ientiam, praesumptionem , de temeritatem imporiantibus. sed absolute di eat . qui deliqum tint,tali poena puniantur. aliqua ignorantia vincibilis mortalitet culpabilis delinquentes excuset Thom. Sancti pluribus relatis lib. 9..e matrim .d spin. 32.ntim. 3o. O seqq. existimat ad contrahendas censuras,& ittegularitatem non lassicere ignotantiam vinei hi lem mortalitet, sed necessatio desiderati erat lam, & su pinam , quamque vocat ius ignorantiam ex lata culpa. Praecipuum sandamentum desumitur ex eap. I. da const. in s. ubi Pontifex excusat ignotantes a poenis latis petstatuta ordinatiorum, nis eotum ignorantia crassa erit,& supina. Quod deeletum , etsi de statutis oldinariorum expresse loquatur, potiori ratione de legibus Pontificiis intelligendum est, ut supta Aiximus. Ergo aliqua ignorantia motialitet culpabilis, dummodo erasiasa non fuerit,& supina, poenis excusat, alias nihil Pontifex deeetneret,in quo esse posset difficultas: nam ignotantia, quae leuiter eli culpabilis, & quae negligentiam
mortalem non attingit, in omni sententia a censutis, Zequalibet poena graui excusat, siquidem excusat a peerato mortali. Haec sententia in rensetis, de irregulatitate proban-ga mihi videtur, eo quod sint poenae,quae contemptum legis tequirunt, ut optimὸ probat Naviar. y.accepta de restituιθotiat.σπομ.8 I. illatri 9. num. 33. O cap. ctim
temptus non videtur adesse ubi aliqua diligentia est ad hibita haee enim diligentia excusat a dolo . cum quaelibet eausa, siue iusta, sine iniusta si , ab illo ex sit.
ut multis exornat Flamin. δε conscienti quati.46. num. 8. Ergo , &ita tenet Bonae inade eos alp. I. q. 2sunn . .
3 De aliis autem poenis existimarem susseere ad illa, contrahendas. diligentiam non fuisse adhibitam sussi cientem , eo quod de illis nihil videam specialitet de cretum . nisi se m in poena imposita coniugibus, non petendi debitum ob copulam cum consanguineis sui coniugis habitam , vel si absque necessitate baptiEauit, uel leuauit filium coniugis ex sacro sonte, in quibus easibus necessatio requiritur scientia delicti . neque sum cete ignorantiam crassam, sed necessatia debet esse affectata : quod satis in assinitate probatur ex eap. I. de ea qtii eognouit consanguineam. ibis quis eum filiastra sua
questiam υnquam habere potest uxorem. Et in impedimento cognationis probatur ex caps vir, de cunar. Piritual. ibi, si M ignorantia factum est eos ignorant sa exin ora viaelin, ubi ignorantiam non quameunque , sed affectatam intelligit, ut optime prohat Sancheet lib. s. ae matrim disp. 32. a num. 4 . An peccans ex ignoratiistia committat peccatum eiusdem speciei ac si sciem precaret, iam diximus superiori tiae . de conscientia.' cum de estote esset sermo. Item an euentus ortus
ex ignotantia culpabili imputandus sit, &sit uetὸ peccatum,late discussinu, hae disputatione
PuNcτvM XIX. An ignorantia cxcusans legis transgressionem, allegari possit in foro ex icta is, &qualiter probanda sit.
8 Al quia notabalia inferuntur.
garet latam culpam. qualis est ignotate tutis dispositionem quam omnes seite debent, i. leges saeratissimis ,1f. a. legibus. Secundo contra praesumptionem
iuris. & de tute non admittitur probatio ignorantiae , ut tradit Felin. in cap. cognoscentes,niam. 3 de consutit. de multis exornat Flamin de confidini.quas. s. At eum lex
est solemni ritu publieata, est pia sumptio tutis, & de iure pro eius seientia. Ergo nemini permissum est ali
gare ignorantiam. Tertio non toleta tui ignorantia eorum, quae quis tenetur ratione sui ossicii scire. & inue stigare, ex cap. innotuιι,δε elingitisa ιιι. Trebo ignoran-riam. Sed quilibet tenelut leges. de obligationes sui muneris seite. Ergo non es admittendus allega te iri contrarium : hae enim ratione Episcopus allegans ιν lasse vacationem beneficii, repellitui . quia cum praesens dioeces debeat este, presumitur omnia ibi ibo mu- neti pertinentia scire , ex glossa ιn I. si tutor. iver verus.
trocinari ignorantiam decteti publici, edicti ordinati publieati, de cuiuscunque statuit quoad homines loci illius a Nihilominus erit, sententia est. ignorantiam legis allegara , de probari posse tradit Abbas in Op.cagnosen
legis postiuae non est a natura insita sed diligentia tu iusique. 3e aliorum disciplina habeti debet:haee autem pocsunt ex multis opitibus impediri, & impossibilia teddi. Ergo potest allegari.& probari.
3 Neque obstant rationes in eontrarium. Fateor, in quam .aduersus ignotantem ius , statutumque commune esse praesumptionem , ideoque illi incumbere onus plobandi,& ptae sumptionem elidendi. Ad primum Aleo. Qui allegat ignotantiam legis. vea transgressione legis excusetur , non allegat latam culpam quia non allegat ignorantiam vinei bilem sed inuincibilem,& probabilem. Ad secundum dico aduersils presumptionem tutis& de iure debere non admitti nobationem smplici
verbo,imo nec iuramento. ut Aicemus, bene tamen si alia via ignorantiam probare eontendat, scilicet ali
gando causas, ex quibus e scaciter praesumitur. Adde pro scientia legis solum esse praesumptionem tutis , non de iure; cum solum vel smilii et, seu probabiliter , non necessario omnibus insit, in quo praesumptio tuti, sta est,ut optime dixit Aleiat. di prasia pr. 3. p. in praeiudio. num .Pνasemptio iuinis inquit est probabilis coniectώ
ex certo Agna proueniens qua alia non adducto pro terilata babeium, de multis exornat Flamin.de confrinι.quas. 7.
86쪽
aeum. I L. ubi a num . 8. probat aduersus hane praesumpti nem admitti probationem. Ad teitium eodem modo respondemus est catiorem
probationem ignorantiae requiti. quoties de seientia est ita vehemens praelumptio. Modus autem probandi ignorantiam duplex est.
iectutae sunt, si probes absentiam tempore publicati ni,, si detineatis infirmitate , si in teneta aetate eras conis
ignotamia per coniecturas non esse plenam, non enim de his quae sunt in animo, constare certo potest; ac proinde iudieis albittio debet relinqui. Menochius supra. Secundus modus probandi ignorantiam est hara meti tum , cum enim ignQrantia in mente consistat, solo vi detur testimonio ignoranti probari posIe. se glossa in cap. roposuisti, 81.dist ρ qui usu tu, verbo, ct hnmanis.
s Diffeultas autem est . an hoc tu tamentum lassiciat ad mobandam ignorantiam legis Et quidem quando alia via prs et iuramentum ignorantia probari potest . Omnes conueniunt iuramentum insuffieiens esse, colligit ut e capyroemium de te'bm, cap. ex Iuleris, de pr umpi. dc Ladit aliis telatis Felin. eap.1 num. i 2 de onstitui cscfallit 'imb. Masta id.-yranum. 13. Iuramentum enim in desectum alterius probationis lubrogatur , est enim probatio hae priuilegiata , cui locus est tantum cum aliae probationes de
ei. Seeundo non sufficit iuramentum, si agat ut tam de probanda ignorantia , quam de probanda ignorantiae iustitia . ut si allegas isnorantiam ex causa absentiae, vel infit militis, debes abientiam, vel infirmitatem te nitimis probationibus probare. ita Felin. supra num i
Menoch. num. I s. Mascard. num. ι s. plures reserens.
Rationes addueit Menoch. de Mascard. quia actus isti ignorantiam iustificantes non consistunt in animo alia Ie intis, sed sensibus obiiciuntur. Debent ergo aliis testimoniis probati. Tertio non probatur ignorantia solo iuramento ignorantis , quando aduersus eum esse maxima iuris praelumptio. vel ex Publica fama. vel ex acti nototietate , vel ex longi temporis praescriptione, aliove smili. ita Decius inIU ΔἰD cap. Nosenio,
Men νch Vr.ε num. .s 8.ctre l. de recup. 'osses. νem. 6. n.m. I 6. ubi probat allegantem se 1guoralle sui anteeessoris vitiosam possessionem, non esse audiendum, quando publice notum est illum antecelibrem suum viriose possedisse. Ignorantia enim illorum , quae publice nota sunt , non praesumitur , inuo praeluinitur conistratium, & aduersus tutis praesumptionem toto iura- medio non veditur standum . . Hine otitui dubitatio . an ignorantia legis lusiicienter promulgata probetur tutamento p Non enim vide tui probari poste r nam aduersus iurantem sempet estium praesumptio , eo quod lex publica sit, & publicὰ
omnibus nota poli duos menses a publicatione. In com rarium autem eis, quia non est prae lumendus quis ita
immemot suae salutis, ut peietate vellet. Item quia ea quae sunt in animo latentia, non possunt egeactori via probari, quam testimonio ipsius dicentis: illi est ergo fides adhibenda.
Vitaque sententia est probabilis & qualibet plutes
habet patronos. At probabilior, & magis recepta sententia eth in ignotantia legis, seu iuris non admittenis dam esse prohaturilem iuramenti r ita docet Menoch. σει. - ρυβροι. Uumpi. 77.an. 3. Thomas
citis. Mi num. χ7. ν 26 ac alia. In duplici easu hae no-uta lenientia verius procedit. Primis, s lex aut statuis rum prohibeat ignotantiam allegari et tune enim nullo modo admittenda est probatio ex iuramento. quia statutum valet, & aliquid debet operari. tradit Bald. .i
c Vetum si alia via probati potest ignorantia inuinis eibilis legis, admittenda est plobatio, eis lex prohibeat ignorantiam allegare , quia intelligi debet prohibete
ignotantiam culpabilem , et assam . di supinam, non tamen prohibete allegare ignorantiam iuuam & probabilem. Nam s plohibetet iustam, S probabilem ignorantiam allegare , prohibet et iustam innocentis de fensionem. N intenderet, innocentem, ae s esset noeens punires. Dices. ergo nihil speciale proh bet: nam quaevi libet leae prohibet allegare ignorantiam vincibilem.
Ergo huiusmodi statutum de inuincibili est intellige
Respondeo tamen quamlibet legem repellere ignorantiam vincibilem , & crassam , admittereque probationem ignotamiae probabilis , N iusta ; at cum haedissetentia. Quia . quando iri non repellit probati nem ignotamiae, admisti potest eius probatio simplici iuramento ex probabili sententia, cui se potest iudex eon istare. At quando les ignorantiam allegari prohibet , nullo modo admitti potest eius probatio simplici iuramento, sed aliunde petenda est, & sciam lex aliquid operatur. Seeundo dici potest statutum nihil in
hae patie speciale opetati, sed ad maiorem elatitatem,& expressionem illius. quod ex natura rei inest . illa vet-ba esle apposta e se aliis telatis explicat Menochius a num. I a. Minus enim inconueniens est negate legem aliquid speciale operati, quam asst male iniquitatem continere, contineret autem iniquitatem, s iuste ignorantem punitet. Ergo. Secundus eatis. in quo nullo modo aduersus legem admittitur probatio per iuravimentum , est, quando agitur de tertii piaeiudicio, non enim iustum est alterum praeiudieati solo tuo dicto; cum pro illo stet legis praesumptio. ita Menoch Uranum.f. Mascard .nam. I 2. qui limitant procedete in ptaeis iugicio glaui, non leui.
Rursus si loquam ut de probandi ignorantia facti.
eenseo statuendum esse regulam genetalem probati lassi lenter iuramento ignoranti, quia ignorantia facti regularitet praesumit ut e propterea dicitur, Ignorantia
8 Ex qua tegula in feto prima, eum Mascard. num. 3. reserente Abbalem, Hyppolyt. & alios non soluentem vectigal impositum meteibus , quas reseri , propter quod in eidit in eommissum. excusati susscientet, si tutet se nescisse impositum esse vectigal, de tali tuta mento facto absoluendus est, neque tes eius cadunt ineommissum. Secundo insero , haeredem alicuius non soluentem canonere pet biennium, ob cuius negligentiam eadit in eommissum . purgati susscienter, si iuret. se ignotasse tem illam esse emphyleuticam. ira A ut m
87쪽
uum. ct s.Tetti3 infero, si dominus recepit eanonem, id est pensionem. Ad censum ab emphytevia, postquam cecidit a tute suo Ob negligentiam solutionis , eam
redintegrat iuxta Lx.c da sura empluteutuo. Hoc tamen
intelligendum est, ea quo dominus sciuest emphyleutam a iure suo recidisse, secus si ignotauerit. nam si
ignotans recepit solutionem pensonis, non redintegrat. hae tamen ignorantia, eum si ignotantia ticti, de non ἱuria , iuramento gomini probatur susscienter, tr dit Marsisti . n. 3 3 3.-U Atae Dia ista prolatia in rantis. Mascard .num. s. Quarto insero vasallum allegantem se di Warantis ignorantiam . offerentemque tur re. debete admitti, qu3d si non admittatur. appellare potest, taquam grauatus, se aliis relatis Maseat/ ntim. . Insero quinto proturatotis ignorantiam probati sum. cienter iuramento ipsus . nisi a domino habuerit spmetale mandatum. De Masenae m. g. Sexto insero reisceptantem in domo h diteti eum purgari susscienter . si lutei se nesiisse baeteticum esse, quia elim sit de facto
Ab hae regula exeipi debet sactum . pro euius scientia est a tute praesumptio, vi s sit publieuis, s in tua Fraesentia r tune enim non probatur satis iuramento. sed alleganga, & probanda est eausa ignorantiata est enim eadem ratio de hoe facto . ae se lege, squidem legis Ignorantia ideo non probatur satis iuramento. quia eorum, quae publiea sunt, qualis est lex, seientia praesumitur. Quae autem snt sacta,pto quibus a tute est praesumptio seientiae , vel ignorantiae , Optiis expendit Ideno lib. s.' ωπι.13.ct a
Deprecatis. mi eorum natura, re essentia explicatur.
E c e L et v ia aliud est originale, aliud actuale, aliud habituale, aliud mortale.
is aliud vetitate, de omnibus est sigillatim dicendum: sed quia a peecato originali
omnia peecata originem trahunt, ideo cie illo placet prius agete . & breuiter inquirimus, An
x E da tenendum dari praearum mi nati. a Prima sententia peccatum ouinati usa perearum Auammatiter quemlubri denominos.
s suid si ni rionem Irmia debitam esse paruviis. r Emini Catholieorum esse potest dubium datim merarum originale ; edm haee vetitas expressὰgefinita sita Τ ident r.es .de pereat.originas. 3. ex illo
loco Pauli ρd Roman. s. per unum haminem pet Iam in hanc mundum miratiis,spre pereatum mari initia inam nes homines msνι periransit, in quo omnes peceaverunt.
Notanda enim sunt verba pauli dicentis ab Adamo pec- earum In hune mundum infrasse, quod non potest intelligi de inito itu per imitationem , quia paruuli non
peerant imitando ; rego debet intelligi per realem propagationem. Nam eodem modo dicit intrasse pe catum, ac intrauit mors comes illius, quae erate non imiis ratione . sed vetitate, omnes assicit. Deinde 'obatur ex Baptismo, qui institutus est ad paruulos in Christcire enetandos, iuxta Paulum is Rom. s. Signum ergraest mortuos esse ob peccatum, non quidem actuale. quod habere non possunt, sed originale. Item tradit ad Ephes a. Eramis naiaras' ira. Ac r. Cotini b. I s.
omissis. Duplex est sententia, qudi veritati aeeedit. prima agi-mat peccatum originale nihil alita esse, quam peccatum Adae moraliter, de intrinsece in tens. de denominans quemlibet hominem peceatorem. Cum enim peccatum originale debeat esse voluntatium . de nihil appareat, quod voluntatium si praeter Ada peceatum. e mei videtur in ipso, ut moralitet denominante peccatorem, stam esse rationem peccati: quod exemplci peccati h bitualis explicatur, peccatum enim habituale nihil aliud esse videtur,quὶm peeratum actuale, dum non est sus- cient et retractatum , aut a Deo eondonatum, quia sici existens moralitet eensetur perseuerare. & intrinsecameratorem denominarer ita similiter in peetato Adae. dum tale peccatum non est sugelantet tetractatum, aut a Deo pro omnibus hominibus condonarum, censetur illis inesse moraliter. ita doctus sal mercinis Rom. I. disp. s .s 6.8e plures moderni illi e sentiunt. Fateor tamen me non posse illi atquiescere. redolet enim e rotem Albetii Pighii comν ers. a. Catharini optisauri easi hominis eisp. 8.ct ιιι. ct M. cis ritiam es , Itim vieirina ad saeνοι Thestigas,ri peccara Orig. 9. qui inciapit, En uitin m/a proposiιιo,qui asserunt peccatum origi diale solum esse peeratum Adae nobis imputatuae picta de quid extrinsecum ei, non unicuique proprium, contra Concilium sesss .ean. 3. Sed probo non posse pecca tum originale eonsistere in peceato Adae motaliter, fleintrinseee denominante paruulum : quia peccatum Addi tam actuale , quam habituale est omnino remi sum. Ergo non potest moraliter in patu ulis perseverare . quia perseuerantia moralis alleuius rei, tunc est. quando prudent et homines censent illam rem perseia uetare, & reputant, ac si Ohyse existeret . quod esso non potest. destru eho totalitet sundamento huius deia nominationis r at quia totum sundamentum huius de nominationis moralis, est peceatum actuale . & habia male Adami, quod per eius poenitentiam , & gratiam animo fuit destructum. Elgo. secundo per gratiam Christi in Baptismo collatam tollit ut in paruulci t tum id , quoA veram . N proptiam peetati rationem habet r ut dicit Concit. Tridem. I f s. eams. sed non tollitur peecatum Adae; hoe enim iam etat sublatum peteius poenitentiam. Ergo aliquid aliud gebet tolli, quod sit fundamentum illius motalis denominationis. Tettio nequit intelligi, qua ratione multiplicetur peccatum originale in quolibet patu ulo, si peccatum originale non si aliud praeter Adae peccatum motaliter paruulo
inhaerens : nam cum peccatum Adae unum si . unum
debet reputati. N non multiplex sormalitet, quod est contra Concit .sess. s. ean. 3.3 Quapropter tenenda mihi videtur eommunis sententia. quae assemat petratum originale consistere in priuatione singulis debita iustitiae . de sanctitatis . cuilibet enim debebatur iustitia Adamo non peccante : at
quia ipse peccauit, & omnes in illo, quia in illius v
88쪽
luntatem nostrae erant testisae, ideo nobis debita est priuatio gratiae , Ee iustitiae. In hae ergo priuatione debita
peceatum originale tonsastit. ita AEoi eap. ira as. eis sinam. Vasqueet ea . g. Salassea. 3. n. 38. BD cina d. p. 2. de puc I.q. I l. 2. Ratio est , quia petratum Originale ita ost unieuique proprium . ut vere illum pecca citem constituat, ess nihil est, quod singulis insit, quod possit illos peccatores intrinsece eonstituere , praeter hanc pri uationem. Ergo in hac priuatione peeratum originale consistit. Minotem probo . quia neque est peccatum Adae vi supra probatum est .neque est aliqua q alitas, .e ne probat A Eor. Salas de UasqueEI H, eque aliquis reatus ad poenam et hic enim potius est effectus peceati, quὶm peceat uni Restat ergo, ut solum si priuatio debita gratiae. Dieri hane priuationem non esse patuvlix voluntariam,& liberam quod est ag peeratum requisitum. Respondeo esse quidem liberam in Adam; ibi enim omnes hominum voluntates refusae erant. ae proinde eum ipse peccauit. Omnes nos peceamus, & priuationem gratiae metuimus habere. Ergo in hac piluatione debita peccatum originale consstit. Veldm aduersus hane sententiam obstat. primo. quia priuatio sanctitaris debitae paruulis fit a Deo . Deus enim priuat hominem gratia sua , de iure ad gloriam. quia peeeator est. Ergo priuatio gratiae non est pee aiatum sed effectus peceati. Seeundo quilibet homo non solum est priuatus iustitia originali, quatenus iustitia originalis est gratia sanctificans, sed quatenus est 3 num quoAdam , virtute euius passiones sensitum itiΑgamo subiectae erant rationi, quia Deus Adamum congens. promisit illi, si mandatum seruaret, omnibus eius posteris , non tantum glatiam . sed iustitiam Otiginalem daturum. Ergo in utraque priuatione eonsistet peceatum originale, ae proinde non temittitur integiὸ per Baptismum. Glti3 ipsemet Adamus. postquam peceauit, mansi priuatus iustitia originali, & tamen non habuit originale peccatum. Ergo preeatum otigiis vile non potest in hae priuatione eo sistere
Haee tamen argumenta non obstant, quominus firma debeat esse communia sententia.
Ad primum dico, petuationem gratiae fieri a Deo. sed
non quatenus paruulis talis priuatio est gebita : peeeatnm enim originale non in ptiuatione ineumque gratiae
eons stit,sed in prinatione Aebita, cuilibet enim homini per seminalem propagationem proeteato , debetur priuatio glatiae,& uinctitatis, ob pereatum, quod Adamus commisit, de eui ipse homo virtualiter, & mota litet
s Sea inquires. In quonam eons me. pcluationem gratiae esse cuilibet debitam , seu quemlibet mereri priuati illatia. Nam in peceato Adami non videtui posseeonsistere, cdm hoe unum sit, & ptiuatio debita multi plex. Item peccatum Adami est extrinse eum paruulis deberi autem niuati gratia illis est intrinsecum, alias praecipua ratio peccati originalis in extrinseco sita esset. Quid ergo est in paruulis vitta eatentiam gratiae debi. tum eatendi illa. Respondeo non esse saei te explicatu . nim tamen
necessatio recurrendum esse ad moralitates peccatum
enim Adami non solum fuit peceatum ipsus, sed etiam
peccatum omnium posterorum ; in illo enim omnes post et i peecauetunt. iuxta Paul ad Raman. s. Quid etiago mitum, s snguli pectarunt. singuli habeant debutum contrahendi priuationem gratiae hoe tamen debitum etsi ortum si ex peccat Adae. formaliter non est peceatum Adae . sed ab illo quas resultat morali tet, vel potest dici non esse peccatum Adae, prout est peceatum ipsius , sed secundlim quod est peeratum post elotum, & omnes in illo peccauerunt, de secundum hane rationem eis physice exitin secum singuia
lis strat moralitet intrinsecum est . de omnes intrinsecδasscit. Ad seeundum e cedo non tantum inesse snguli, privationem gratiae, sed etiam subiectiones sutilum passionum rationi rectae at nullo modo in hae pilua tione subiectionis e sistit neque partialiter peccatum originaler tum quia Concit .segr . A. 1 .dicit per Baptitat in totum peccatum originale tiali , & tamen hae e uatio subiectionis non tollitur: tum etiam, quia haee
subiectio non constituit vatum Deo : ogo neque eius priuatici ingratum constituere potest, ac proinde non potest esse peccatum.alias ptiuatio scientiae, aliorumqne donorum,quae Mamo non peccante haberemus . essent peeeatum originale. de se recatum originale non esset
unum, sed multiplex in quolibet subiecto , quod non
est direndum. Ad tettium e cedo Adamum habuisse priuationem gratiae post peccatum , non lamen habuisse originale precatum; requiritur enim ad originale peccatum priuatici gratia non utcumque . sed debita origine ', & se minali propagati M.detata , inquam . non ratione eulpae proptiae . seu propita persona commissa. sed taliono culpae capitis, in tutus voluntate omnium voluntate
I Pris a regna Dei. Ia Contrahimsia moriemin rebellionem appetati .r Onueniunt omnes Catholici priuare regno Dei, taliter qnod decedentes in peccato origi nati,nunquam visuri sim Deum. serandum illud Ioan. s. s ura renara fami ex M. ct S mati sancto , non posest iniretis in regniam Dei ; non tamen inde sequitur habituro esse aliquam poenam sensus , ut rectὸ i di et dila probat Salmeron is Ram. s. Asp. 48. SuareΣsn 3φ.
tiam huius poenae , de stultionem telum naturalium . de petiactam utatum notitiam dicendi sunt esse in beatitudine in tali ; nam . ut bene proba Aetot q. s. Salas iust i i sect.6.M. 92. heatitudo natutatis expostulat naturam reetam, anam,integram . Ac puram , quae si peccato mortali originali asseiatur, talis non est : nam caret petis sectionibus. quae secundum legem ordinatiam ei tuerunt possibiles. Deinde qui in peceato Originali est, Deo est inuisus, de inimicus,ac proinde miser; non ergo potest diei beatur Item non essemus immortales, neque 'petitus subditus rationi esset, sed sese in malum in elinaret r plurium etiam haberemus ignorantiam ἔ qua ratione bene comparat Sotus lib. .de Ot.ctgras cap. I 3. hominem in puta natura homini nudo, qui nunquam fuit vestitus, de hominem in natura lapsa comparat spoliato,qui antea vestitus erat. sed quid iurandum , siali ouis originali insectus , cum solo peceato veniali geeeis dat de possederedere probat latE Salasq 89. iraei. I 3.
aio. 3 8. s.ct. s. ct r. quia obligatio se conuertendi ad Deum . & potest ignotari inuincibiliter , de easti quo ignoretur potest illi non satisfieti absque eis ira Item
potest tune homo aliquod mendacium leue .verbum veotiosum eommittere de subito mori. In tali ergo euentu
Aecedens in otiginali , de veniali, quam poenam sensus habebit. Respondeo habituram aliquam . sed non poenam
aetertiam, sed temporalem , qua purgout peceatum ve Diale commissum e locus autem, in quo pulsandum est. Qel est infernus non eum societate damnatorum . sed sepatatim ab illis: vel est limbus, in quo deeedentes cum
89쪽
otigiuali tes dum non enim repugnat in limbo esse alia
quem locum ignotum.quo animae decedentes cum otiis
ginali, & veniali purgantur, & pulgatae a veniali stitim coniungunt ut aliis, quae eum solo originali decesserunt. Quo J si aleas, quare Patres , de Concilia nihil de hoe loco dixerint facile tespondetur quia pauei sunt, qui sic
1 seeundo est de fide ob peccatum Adami mortem
in cuirere, ad Rom. s rare u in homine peccatum an hunc manuum ino ruit,st per pecea iam mora. Sc.
Tettio ob peccatum ineutrimus rebellionem appetitus, aegritudi es. laboret , & alias innumeras miserias, de quibas late vasqueet t. a id θ. Dν My. . Suarea 3 P.
Aduectensum tamen est myriem colpotit, rebellio nem appetitus, ignotantiam.& alia similia. quae per precatum incurrimus, etiam inruatura puta errati linere deberemus . neque obinfle fit per pectatum non seisse hominem vulneratum in naturalibus: fuit equidem.
quia dono gratiar. de iustitiae originalis illi praui assectus naturales erant impediti. & peet peceatum homo perdidit hane gratiam I &ted it ad id, quod de se habebat.
Ergo vere vulnerata est in natu talibus. Vide D. Thom. q. Ss .ari. I. Caiet. ibi. Vasque E d p. 138. c. a- Salastratia
i Omna, desi/ndentes per seminale propagatione ex p
t E fide est omnes destenderes ab Adamo per se.
O minalem propagationem tale peccatum in eur rere, cum ptimum eorum corpori animae uniunt ita
Tria sns s . n. s. nis aliquis speciali priuilegio exima tur. quod dieci propter Beatissimam . & nunquam suis
laudatam virginem Matiam ahaee enim mater Dei , &Regina mundi sub hae tegula generali non compreheaditur,suit enim diuinitus excepta r decebat enim dignitatem matri , ut tota fieret pulchra, de decora absq; maculara iuga. Neque obinde fit ab eius filio Christo D mino redemptam non esse; redempta enim suit, ne incurreret captiuitatem peccati, non liberata post inevisum qui modus redemptionis nobilior, de esicae tot est. Negati enim non potest B. Uirginem ex metitis Christi praeseruatam, ne visum peccatu veniale committeret.&plures Sani hos praeseruaros esse ne mortale comiserint. qui in toto rigore dici possunt regempti , captiuitate peetati incurrenda nis gratia praeuenitentui. ita B. Vit-go dici potest redempta de peecalo originali, non quod contraxit,sed qtiud de facto conit ahetet, nisi a gratia petChristum praeuenta suisset. Testimonia Scripturae, P trium. de talionum in fauorem huius piae, & debitae seniatentiae videri possunt in salmet.ad Rom. su o. .es s .
qui latissim ε hane vetitatem eon filmalunt; nobis tamen sussiciat eoosensu, serὸ uniueisias Eecles ae defendentia hanc sententiam,quam Sixtus IV.& Pius V .non leuiter promouere voluetunt, contegentes singulares gratias, M indulgentias hoe sellum celebrantibus. Et est ciuis sima Pauli V. e nstitutio.quae incipit. MMDἄ- D rmum Λαβιν quam reseri Barbosa an rem fiscine s. s.f. so Naldus Οιrba Maria conceptio.quae silentium coistrarium opinantibus imposuit, sanetuέtque ,& metita. ne publiee in concionibus,tectionibus, conclusonibus.& alii, quibuscumque actibus publicis. assereretui Be tiis. Viisinem culpa otiginali suisse conceptam. quibus decretis vetitas iam maeulatae eoneeptionis Virginis est ita stabilita . ut potuerit a summo Pontifice tanquam
a Rullus aliqui neotetici sequentes Catherinum tib .
& Salmercin au Rom. s .a ιλ. 1 .existimant Virginem n5 solum exceptam suilla ab originali peecato gratia praeueniente , verum exceptam fuisse a debito eontrahendi illud;eo quod non me uerit in Adam. Dieunt enim in decreto illo . quo Deus statuit peccante Adamo omnes posteros concipiendis sole sine gratia, S iustitia . exemisse B. Uirginem absolute. s Aeeteimat inearnati ante praeuisum peccatum ; vel sub conditione , si piae uiso Adae peccato incarnari vellet: qua exceptio videt ut d dignitatem Christi.& matris commendat mi matris. quia non solum a peccato . sed etiam a debito contrahendi liberatu . Christi, squidem ex metitis ipsius haee gratia matri confertot. Probabilem reputat hanc sententiam
ti b. 4.cap. 34. q. 3. circa finem, licet opposita ira reputent pici habiliorem.& ita mihi videtur.3 Ratio. quare non erimam B. virginem a debito co-
trahengi peeeatum originale , est , quia ante peccatum originale non fuit Cesistus Dominus piae uisus salten, in statu passibili. & metitolio , quem de facto habuit; hie enim status assumptus fuit in remedium . & satis actionem peceati commissi. Ergo non potuit esse causa meritoria praesetuandi virginem a debito contrahendi mecatum Ada&hre enim praeseruatio, prae uisione ipsius merati antecedit. Secundo, s B. Virgo in Adamo non peetauit, eius voluntas in Adami u luntatem non fuit resuti. Ergo Adam non fuit caput motale B. Virginis. Ergo etiam Adamo non peccante A. Viigo non haberet gratiam , & originalem iustitiam ex promissione Dei a cta A flamo, sed aliunde illi concedenda erat: quod nocividetur, neque in Scriptura . neque in patribus landamentum habete. Tettio habere B. Virginem debitum eontrahendi peceatum, & non contrahere potius ex tollit quam minuit eius dignitatem; debitum enim contrahendi peceatum non est peccatum , sed est obligatio illud conitahenAi: quod eum non contrahatur, glatiorem te/Ait animum, utpote qui Hatius se videt redem .ptum. Quarto hoe modo recte explicantur aliqua loca Scripturae, quae assimant omnes nos in Adam peccasse,
riuntur,ita re is chriso omnes vivi castimur. Ergo s B. Virgo per Christu suit viviscata ita & in Ada fuit min tua,ac pruinde debkum habuit cadendi per peceatum.
ΡvNcetvM IV. Quod sit peccatum mortale, 8c veniale actuale, de habituale,& qua ratione inter se differant.
4 Conuenit svraaicta preeali donitio tam mortali. quam venias. Et quia D precatum habιtaale. ιιιLI. Eecatum des nit August. 12. eam ra Faust.e.1 .esse I dictum. sactum vel concupitum contra legem diuinam . hane definitione applobant omnes scholast iei
90쪽
eum Mag. Σάφ. 31 de D.Thom. piast. r.-.6. Ineidit eum ea quam tradit Ambros. Ita.de paraa.e. 8 Peccatum inquit) est diuinae legis praeuaricatio, de coelestium in bedientia mandatorum. Dicitur gictum, etiam, vel conia cupitum, ut explicarentut peceata cordis, otis, & operis, esto malitia proprie in actibus voluntatis resdeat, in actibus vero altitu potentiarum denominative tantum, scuti& libertas. Item comprehenduntur peccata tam commissionis . quam omissionis e omissio enim actua Aebiti,etiamsi puta sit, est quaedam moralis effectio, sa- est enim id omittendo, quod facete non debebat. Item comprehenduntur peccata , quae sunt eontra legem naturalem, diuinam, de humanam; omnia enim sunt e--εta legem diuinam ingitecte. Deus enim praecipit obe. dire legibus hominum,iuxta illud ad Hebimos i 3.Ob diram possis vc νὼ . ct sub cmem. Ideoque Lucaei . dimit, cat vos δι me audit, re qua vos θ a , mammis. x Dissicultas autem est,qua ratione peceatum sit Ontra legem Dei Et ratio dissicultatis est, quia tri diuina saepe mala prohibet, quia mala suntλ; prohibet enim mendacium. dulterium, quia ex se mala rimi. Erso antecedenter ad prohibitio em est in rebus prohibilis malitia , quae suffciat constituere peccatum. Et eonfidimo. Primo seel ad amus legem diuinam . & eommittas mendacium , vetὸ facis aliquid indecorum, de inhone stum. Elgo peceas; hae enim ratione dixit Paulus ad
Rom. a. Cum emm gentes quae legem non habens,n ρων ad iarer ea qua legis sum faciunt, offendum πω uris friptismiae νώ bis suis testamonium re eme iras conjeientia ipso- ω. . Consimo secundd,Deus sibi Iegem imponete non potest: nihilominus tamen non potest mentiri, nec se odio habete; quia ex se mala lunt. Ergo seclusa eius lege malitiam haberit. Piopter hae e existimo dicendum malitiam moralem, di priorem in his quae de se mala sunt, conssiete im mediate . & formaliter in dissonantia eum natura rati
titili sed quia titie dissonantia semper est prohibita a te
ge divina; ideo omne peccatum vetὸ, de proprie Aicitur esse contra legem Aiuinam. se Vasqueet a. a.diθ. 6. Os . Salas trati. salo. 1 ril. 4 dio. DF.21.
3 o. .an prino Amr tib . . cap. i q. a. fine, o s. Bonaei na as. a.depere. q. 2e. t. n. 2. θη. Suar. lib. I Ieribis.6 n. s.ct Moueor ad affrmandum essentiam peccati non esse immediatὸ contra legem diuinam, sed contra naturam rationalem : nam state optimὸ potest aliquem mentiri , quin aduertat mendacium esse ab
aliquo supeliote prohibilum ; sed solam eognoseat esse
indecens. de indecotum naturae rationali. Ergo tale mendacium peccatum erit, seu malum morale, esto non st eontra legem superioris. Secundo alii probant. Lex diuina ohibens mendacium libeta esse videtur in Deo et nam est actus qui iadam ἡiuinae voluntatis. respiciens erraturas,dc illas obligare intendens : qui actus nequeunt esse necessarii in Deo, etiam supposita voluntate pioAucendi et alutas. Vnde enim talis necessitas otiti potest Demus ergo suia spenAete Deum huiusmodi legem: at tune mendaeium non esset aduersils legem illam, esset tamen aduersurnat ram rationalem. Ergo in ditanantia cum natura tationali pecearum consistit. Sed haee ratio mihi non probatur . quia esto omni actus cliuinae voluntatis ag extra libet lit, tamen hie actus, quo omnia intrinsecὰ mala prohibet, necessarius est non absoluth, sed ex suppositione, quo voluit munia dum create , de creaturas ratione utentes subditas habe re i nam eo ipso oblivius suit esse illarum legislatorem,& prohibete , quae plohibenda sunt, alias Oon habereptouidentiam illitum consentaneam suae honitati. velecte dietit sua reet Lb. x de Q. p. 6 ni circasin. Quare prima ratio sustinenda est de e nitatietate cum naturatarionali. Quod intelligendum est tam de peccato com-Feta. de Castra Sura. Mor. Pa I.
missionis, quam omissonis; omittere eriIm actum debi tum, qui verὸ debitus est . talioni naturali ad uel satur,&in hac contrarietate peccati malitia consistit. Dixi pee-eatum consistere in dissonantia cum natura rationali, non eum sensititia. Nam licet plura peceata tam rationi naturali , quam senstiuae disconuenientia sint , veta bestialitas, sodomia. 3e pollutio, quae ideo vocantur contra naturam, quia sunt non solum naturae rationali, sed etiam senstiuae disconuenientia. At plurima alia, . peecata solum rationi naturali, de non senstiuae disconuenientia sunt, ut bene notauit Bonacina dist. χ.δε
sed obiici potest prim A illud ad Rom. 4. Vbi non s
Ergo contrarietas legis , est quae peccatum constituit Secundo peccatum est inobeAientia, & offenso superiori facta. ut diffit Ambros sed inobedientia . & o fietisci neeessatio requirunt cognoscere legem superioris, ius voluntati inobediens repugnat. Ergo in hae conistrarietate afl legem consstit necatum. Non enim diei potes te offeri flete superiorem , cuius voluptatem non cognoseis. Tertia s ex dissonantia cum natura rationa li peeeatum desumitur; qui mendacium: committetet aduertens lege diuina esse prohibitum . grauius multApeccaret, quam qui solum adumeret esse dissonum naia tutae rationali, tenereturque in consessione hane eitiacumstantiam, ut notabiliter aggravantem, vel sorte mutantem speciem explicate, quod cetiὸ inauditum est. Ex solutione harum obiectionum nostia sententia dilueidabitur. Ad primum respongeo eum Anselm .ibi, de Vasque Eas.' aeap. . non che praeuaricationem , nec peccatum in multi,,ubi non est lex Moyss, quia nec sunt alias pro is hibita, neque dissona naturae rationali: s tamen generaliter velis loqui Paulum de quacumque lege, respondeo verum esse , non esse praeuaricationem, ubi non est
lex Dei, indicana, vel praeeipiens aliquid esse malum. quia eo ipso qu3d malum sit, indicatur a Deo malum
esse, ac proinde nunquam est peccatum . quin si conita legem Dei indieantem esse malum. Deinde assii mo, cum peccatum est contra rationem , esse etiam contra legem Dei praecipierum saltim mediat/, quia omne quod est contra lationem , est contra Dei praeceptuiti. quis d si aliquando huius rationis praeceptum non cognoscitur, non tollit, quominus verὸ peccatum sit, de dignum mena, vi bene flixit Aetor tis. .q. 4. Ag secundum tespondeo peccatum esse in bedientiam. 8e offensam Deo factam, non sol maliter, sed materialitet, Ae in direct ε , seu consequenter. Ad rationem enim inobedientiae sotmalis requirebatur transstessio legis ex voluntate non obedien/i, &ad rationem os sensae sotmalia cognitio ipsus superioris praecipientis; qum eum possit non haberi, cum peccas,poteris non esse inobediens formaliter . etsi materialiter . de absolute in obediens sis. quia rationem naturalem violas. Ad tertium concedo. grauiorem esse eulpam illius, qui aduertit ad legem , de violat praeceptum , quam snullam illius aduertentiam habetet : at quia rato , vel nunquam accidit te ignotate legem esse illorum . quae sunt intrinsecὸ mala, ideo non est necessarium distin guere in eonsessione, an pecces ex ignorantia legis, an ex illius eognitione: si tamen casus daretur, in quo inuincibiliter ignota res, vel non aduetteres legem diui nam esse prohibentem ea, quae sunt intrinsece mala. ex iastimatem neee sati3 tibi esse explicandum in consessione, iuxta sententiam afferentium cireum stantias notabilitet aggravantes,vel diminuentes esse necessario explieadas. Supradina definitio peetati, esse scilicet praeuatieationem legis, seu esse voluntatem, loeutionem, operaiationemve contra legem. non solum conuenit peccato mortali, sed etiam venias.Veniale enim peccatum etiam