장음표시 사용
21쪽
DE DILIGvobis, et de n0bis V 0luntas adimpleta
videbitur. Quod et litoti lie postulamus in oratione cum dicimus Flut voluntas tua, sicut in coel0, et in terra. O amor sanctus et castus o dulcis et suavis assectio o pura et de saecata intenti V0- Iuniatis eo certe desaecatior et purior, qu in ea de proprio nil am admixtum relinquitur Deo suavior et dulcior , quo lotum divinum est quod sentitur. SIC AFFICI, DEIFICARI SΤ. Qu0m0d stilla aquae modica , multo insus Vino , desi-cere a se tota videtur, dum et saporem vini induit, et colorem et quomodo ferrum ignitum et candens igni simillimum sit, pristina pr0priaque larma exutum; et quomodo s0lis luce persusus aer in eamdem transformatur luminis claritatem, ade0 ut non tam illuminatus, quam ipsum lumen esse Videatur : Sic omnem tunc in sanctis humanam assecti0nem qu0dam inestabili modo necesse erit a semetipsa liquescere . atque in Dei lenitui transfundi Voluntatem. Alioquin quomodo omnia in omnibus erit Deus, si in homine de homine quicquam Supererit manebit quidem sub stantia , Sed in alia sorma, alia gl0ria
aliaque potentia. Quando hoc erit quis hoc videbit quis possidebit Quando
Veniam, et apparebo ante faciem Deici Domine Deus naeus, tibi dixit cor meum, exquisivit te acies mea, faciem tuam Domine requiram. Putas videbo tem-Plum sanctum tuum 8 29. Ego puto non ante Sane persecte impletum iri, Diliges Dominum Deum tuum eae toto corde tuo, et eae tota anima tua, et eae tota virtute tua; qu0uSque Is)Sum cor cogitare jam non c0gatur de c0rpore, et anima idem in hoc statu vivisi cando et sensificando intendere desinat, et virtus ejusdem relevata molestiis, in Dei p0tentia rob0retur. IMPOSSIBILE namque est tota haec ex tot ad Deum colligere, et divino insigere vultui, qua in diu ea huic ragili et aerumnoso corp0ri intenta et distenta necesse est subservire. Itaque in corp0re spirituali oti inmortali, in c0rpore integro, Placido placitoque, et per omnia subjecto
spiritili, speret se anima Iuartum a Pyrehendere am0ris gradum, vel p0tiusENDO DEO. A,
in ips0 apprehendi: quippe quod Dei P0-
lenti: est dare cui ult, non humana' industri: P assequi. unc, luluam, Sum'
mum obtinebit facile gradum, cum iii gaudium D0mini sui promptissime et avidissime estinantem nulla aut reta dubit carnis illecebra, nulla mole Sila conturbabit. Putamusne tamen hanc gratiam Vel ex parte sancto IIartyres aSSecut0s, in illis Victori0sis c0rporibus adhuc constitulos Magna vis prorSuSamoris illas antinas intr0ISum rapuerat, qua ita sua c0rp0ra lari S X ponere, et t0rmenta contemnere valuerunt. Λtir secto d0loris acerrimi Sensus non potuit non turbare Serenum, etSi n0n pertur
Haec amoris perfectio non compelit etiam so Iutis animabus beatorum, ante reSurrecti
50. QUID autem iam soli1Tas corp0ribus Immersas ex toto credimus immenso illi pelago aeterni luminis, et ii minosae aeternitatis. Sed si quod n0ii negatur' velint Sua c0rp0ra recepiSSe, aut certe recipere desiderent et sperent; liquot proculdubio necdum a SeipSi penitus immutatas, quibus c0nStat necdum penitus deesse de proprio, quo Vel Odice intentio essectatur. Donec ergo abs0rpta sit mors in ictoria, et noctis undique terminos lux perennis inVadas et occupet usquequaque, quatenus et in corporibus gloria coelestis ei sulgeat; n0nΡ0SSunt ex toto animae SeiPSa exponere, et transire in Deum, nimirum ligatae corp0ribus etiam tunc, etsi non vita vel
Sen Su, certe assectu naturali, ita ut absque iis nec Velint, nec Valeant consummari. Itaque ante restaurationein corporurn n0n erit ille desectus antino-iuin, qui persectu et Sullainus est ipso
tium Spiritus requireret, si absque illa
sumitur. Denique preti0S in conspectu D0mini mors sanctorum ejus. Qu0d sili40rs pretiosa, quid vita, et illa vit ad ocmirum si corpus jam gloriae conferre videtur spiti tui, qu id et instrinum et ni0r-
22쪽
S. BERNARtale constat Ipsi non mediocriter Va-Iuisse. O quam Verum locutus est qui dixit, diligentibus Deum omnia co0Ρ - rari in bonum. Valet Deum diligenti
animae corpus suum infirmum, Valet et mortuum, valet et resuscitatum : primo quidem ad fructum paenitentiae, secundo ad requiem, p0strem ad OnSummationem Merito sine illo persci non vult quod in omni statu in bonum sibi sub- Servire persentit. 5s. Bonus plane sidusque comes caro spiritui bono quae ipsum aut si onerat, juvat; aut si non juVat, X0nerat aut certe juvat, et minime onerat. Primus status laboriosus, Sed ructuOSUM: Secundus tiosus, sed minime fastidiosus: tertius et gloriosus. Audi et sponsum in Canticis ad profectum hunc trim0duni invitantem Comedite, inquit, amici, et bibite; et inebriamini, carissimi. Lab0rantes in corp0re vocat ad cibum clam
posito corpore quieScentes ad 40lum invitat: resumentes e0rpora, etiam ut inebrientur impellit quos et Vocat carissi mos nimirum caritate plenissimos. Nam et in caeteris, quos non cariSSimOS, Sed amicos appellat, disserentia est ut hi quidem qui in carne adhuc gravati gemunt, cari habeantur pr caritate quam habent qui vero jam soluti carnis c0mpede Sunt, eo Sint carioreS, quinet pr0mptiores atque expeditiores facti ad amandum P0rro prae uirisque merito nomi nantur et sunt carissimi, qui recepta jam secunda stola, in corp0ribus utique cum gloria resumptis, tanto in Dei feruntur amorem liberiores et alacriores,
quanto et de pr0prio nil jam residuum est, quod eos aliquatenus sollicitet vel retardet. Quod quidem neuter sibi reliquorum statuum Vindicat cum et in Driori corpus cum labore portetur, et in Secundo quoque n0n Sine proprietate aliqua desiderii exspectetur.52. Primo ergo sidelis anima comedit Panem suum, Sed heu, in sudore vultus Sui. In carne quippe manens adhuc ambulat per sidem, quam sane operari per dilectionem necesSe est quia si non Operatur, m0rtua est. Porro ipsum opus
cibus est, dicente Domino meus cibus est, ut suciam v0luntatem Patris mei.
Dehinc carne exuta iam pane doloris
non cibatur; sed vinum amoris, tam quam post cibum, plenius haurire se mittitur, non purum tamen, Sed qu0m0do sub sponsi nomine in Canticis dictum legitur : Bibi vinum meum cum lacte meo. Vino enim divini amoris etiam tunc anima suavitatum naturalis immis cet assectionis, qua reSumere corpus Suum, ipsumque glorificatum desiderat. J stuat ergo jam tunc Sanctae caritatis p0tata Vino, sed plane nondum Sque ad ebrietatem : quoniam temperat i ierim ardorem illum hujus lactis e mixtio Ebrietas denique solet evertere menteS, atque omnino reddere immemores sui. At n0 ex toto sui oblita est, quae adhuc de proprio corpore cogitat Suscitando. Caeterum hoc adepto, qu0d80lum utique deerat, quid jam impedita se ipsa quodamm0do abire, et ire t tam in Deum, eoque sibi penitus dissimillimam seri, quo Deo simillimam es-sici donatur 'um demum ad crateram admissa sapientiae, illam de qua legitur, Et calis meus inebrians quam praeclarus est quid mirum jam si inebriatur ab ubertate domus Dei, cum nulla m0rdente cura de proprio secura bibit purum et novum illud cum Christo in regno Patris ejus 855. Hoc vero convivium triplex celebrat Sapientia, et ex uua complet caritate, ipsa cibans laborantes, ipsa P0tans quieScentes, ipsa regnantes inebrians. Quomodo autem in conviVio corp0rali ante cibus quam potu app0nitur, quoniam et tali ordine natura requirit sita et hic Primo quidem ante m0rtem in
carne m0riali labores manuum nostr rum manducamus, cum lab0re quod glutiendum est masticantes : 0SPm0rtem vero in vita spirituali jam bibimus, suaVissima quadam facilitate qu0d percipitur c0lantes tandem rediViVis comporibus in vita imm0rtali inebriamur, mira plenitude exuberanteS. Haec pro eo quod sponsus in Canticis dicit C medite, amici, et bibite; et inebriamini, carissimi Comedite ante m0rtem, bibile post m0rtem, inebriamini post resurrectionem Merito jam carissimi, qui ea-ritate inebriantur ut merito inebriati,
23쪽
D DILIGENDO DEO. I qui ad nuptias Agni intr0duci merentur,
edentes et bibentes super mensam illius in regia Su0, quando sibi jam exhiboto0riosam Ecclesiam, non habentem maculam, neque igam, aut aliquid hujusmodi. Tunc prorsus inebriat carissimos su08, tunc torrente Voluptatis suae polat quoniam quidem in complexu illo arctissimo et castissimo spontiet sp0nSae, fluminis impetus laetificat civitatoni Dei. Quod non aliud e3Se ar- vitror quam Dei Filium , qui transiens Nilnistrat, quemadm0dum ipse promisit: ut ex hoc jam justi opulentur et exsultent in conspectu Dei, et delectentur in laetitia. Hinc illa satietas sine fastidio: hinc insatiabilis illa sine inquietudine curiositas hinc aeternum illud atque inexplicabile desiderium, neSciens geStatbtici hinc denique sobria illa ebrie-1aS, Vero, non mero ingurgitans, n0nmadens Vino, sed ardens Deo. Ex hoc jam quartus ille amoris gradus perpetuo POSSidetur, cum summe et solus diligitur Deus in uia nec nosipsos jam nisi
pr0pter ipsum diligimus, ut sit ipse
praemium amantium se praemium deternum amantium in aeternum.
De Caritate ex epistola ad Cariusianos scripta.
54. MEMINI me dudum ad sanctos si a- tres Cariusienses scrip Sisse epistolam, ac de his ipsis in ea gradibus interiae lora disseruisse Forte autem alia ibi. etsi n0n aliena, de caritate loculus sum; et ob hoc quaedam ill0rum huic quoque sermoni subjungere non inutile duco praesertim cum facilius ad manum habeam transcribere jam dictata, quam nova iterum dictare. Ilia, inquam, Vera et sincera est caritas, et0mnino de corde puro, et conscientia bona, et si de n0nsicta latenda est procedere, qua proximidonum, aeque ut 0Strum, diligimus. Nam qui magis, aut certe solum diligit Suum conVincitur n0n caste diligereb0num qu0d utique pr0pter se diligit,n0n propter ipsum. Et hic talis n0n potest obedire Prophetae, qui ait : Consile mini Domino quoniam totius C0iisitetur quidem, quia lariasSe 0nus est Sibi, non aulem Ilioniam bonus est in se. Quapropter noverit in se dirigi illud ab eodem Propheta opprobrium DConsilebitur tibi, cum benefeceris ei. Est qui c0nfitetur Domino quoniam potens e St, et est qui constetur quoniam sibi bonus est, et item qui consitetur quoniam simpliciter bonus est. Primus SerVus eSt, set timet sibi; secundus mercenarius, et
cupit sibi tertius situs, et desert patri. Itaque et qui timet, et cupit, utrique
pro se agunt. Sola quae in filio est caritas, non quaerit quae sua sunt. Quamobrem puto de illa dictum : Leae Domini immaculata, conpertens animas, quod SOLA videlicet sit, quae ab amore sui et mundic0nVertere possit animum, et in Deum dirigere. Nec timor quippe, nec amor privatus convertunt animam. Mutant interdum Vultum, Vel actum assectum numquam. Facit quidem nonnumquam etiam servus opus Deila sed quia non sp0nte, in sua adhuc duritia permanere cognoscitur. Facit et mercenarius sed
quia n0ngratis, propria trahi cupiditate c0n Vincitur. Porro ubi pr0prietas, ibi singularitas: ubi autem singularitas, ibi angulus : ubi vero angulus, ibi sine dubio sordes sive rubigo. Sit itaque SerV sua lex timor ipse quo constringitur; sit sua mercenari cupiditas, quae ipse arctatur, quando tentatur abstractus et illectus. Sed harum nulla,
aut Sine macula est, aut animas conVertere potest Caritas Ver convertit animas, quas acit et V0luntarias. 35. Porro in eo eam dixerim immaculatam, quod nil sibi de suo retineroc0nSueVit. Cui nempe de pr0prio nihil eSt, totum prosecto qu0d habet, Dei est quod autem Dei est, immundum eSse n0np0teSt Lex ergo Domini imm culata, caritas est quae n0n quod sibi utile est, quaerit, sed quod multis Lex autem Domini dicitur, sive qu0 ipso ex ea Vivat, Sive quod eam nullus, nisi ejus d0no possideat. Nec absurdum V deatur, quod dixi etiam Deum vivero ex legera cum n0n alia quam caritaledixerim. Quid vero in summa et beata illa rinitate summam et inessabilem illam conservat unitatem, nisi caritas' Lex est ergo, et lex D0mini, cari laS,
24쪽
3s, S LERNARquae Trinitalem in lini tale quodaininodo cohibet, et colligat in vinculo pacis. Nemo tam dii me aestimet caritatem ilicaccipere qualitatem, Vel aliqu0d accidens. ali0quin in Deo dicerem, qu0d absit, esse aliquid quod Deus non est in sed substantiam illam divinam. Qu0dulique nec novum, nec in80litum St, dicente J0hanne meus caritas est. Dicitur ergo recte et Caritas, et Deus , et Dei donum. Itaque Caritas dat caritatem, substantiva accidentalem. Ubi dantem signissicat, nomen substantiae est ubi donum, qualitatis. IIaec est lex aeterna, creatrix et gubernatrix universitatis. Siquidem in pondere, et men- Sura, et numero se eam facta sunt universa, et nihil sine lege relinquitur, cum ipsa quoque lex omnium sine lege non sit, n0n tamen alia quam Seipsa :qua et seipsam etsi non creavit, regit
De Iege propriae voluntatis e cupiditatis, servorum et mercenariorum.
56. CAETERUΜ erVus et mercenarius habent legem, non a D0min0, Sed quam ipsi sibi fecerunt: ille Deum non amando, iste plus aliud amando. Habent, inquam, legem non D0mini, Sed suam;
illi tamqn, quae D0mini est, Subjectam. Et quidem suam sibi quisque legem sa
mutabili aeternae legis rilini subducere potuerunt. unc autem di Xerim quemque sibi secisse suam legem, quando communi et aeternae legi propriam praetulit voluntatem, perverS Utique V0Iens suum imitari Creatorem ut sicut ipse sibi lex, suique juris est, ita isqu0que Seipsum regeret, et legem sibi Suam saceret Voluntatem. Grave utique et importabile jugum super omnes sili 08
Adam, heu inclinans et incurvan cer-Vices nostras, adeo ut vita nostra inferno
appr0pinquarit Infelix ego homo, quis me liberabit de corpore m0rtis hujus rquo utique rem0r, et pene opprimor, ita ut nisi quia Dominus adjuvit me, paulo minus habitasset in inferno anima mea. Sub lioc nere gravatus gemebat
qui dicebat Quare me posuisti contrarium tibi, et factus sum millime ipsi grapis Ubi dixit: Factus sum mihimet ipsisi s is, ostendit qu0d lex ipse Sibi esset, nec alius huc quam sibi ipse secisset. Qu0d autem loquens Deo, praemisit, Posuisti me contrarium tibi Dei se tamen non effugisse legem indicavit. Ioc quippe ad aeternam justamque Dei legem ertinuit, ut quia Deo noluit suaviter regi, poenaliter a seipso regeretur quique 890nte jugum suave et nus e V cari tatis abjecit, propriae Voluntati onus importabile sustineret invitus. MIRO itaque et justo m0do aeterna lex fugiti-Vum suum et posuit sibi contrarium, et retinuit subjectum dum videlicet nec justitiae pro meritis legem evasit nec
tamen cum Deo in sua luce, in sua requie in sua gloria remansit, subjsietus
mine Deus meus, cur non t0llis peccatum meum , et quare non aufers in
quitatem meam ut abjecta gravi sa cina propriae Voluntatis, sub levi onero caritatis respirem nec jam servili t
more coercear, nec mercenaria cupiditatu illiciar sed agar spiritu tuo, spiritu libertatis, quo aguntur silii tui, qui testimonium reddat spiritui neo, quod et ego sim unus ex siliis, dum eadem mihi lex fuerit quae et tibici et sicut tu es, ita et ipse sim in hoc mundo.
Hi si quidem, qui hoc faciunt quod ait
Ap0Stolus, Nemini quidquam debeatis, nisi ut inpicem diligatis pr0culdubio sicut Deus est, et ipsi sunt in hoc Inundo :nec SerVi aut mercenarii Sunt, Sed silii.
37. ITAQUE nec silii Sunt sine Iege, nisi sorte aliquis aliter sentiat propter
h0 quod scriptum est Iustis non est leae posita. Sed Sciendum, quod alia est lex pr0mulgata a spiritu servitutis intimore alia a spiritu libertatis ala insuavitate. Nec sub illa coguntur esse silii nec sine ista esse patiuntur. Vis audire quia justis n0n est lex posita Non accepistis, ait, spiritum semifulis iterum in timore. Vis audire qu0d tameti
25쪽
DE DILIGENDO DEO. ne lege caritalis n0n sint Sed aec pistis, inquit, spiritum adoptionis sidiorum.
Denique audi justu in utrumque de se fatentem, et quod n0n sit Sub lege, nec tamen sit sine lege. Facti S sum, inquit, his qui sub lege erant, quasi sub lege e88em,
cum ipse non essem sub lege e his qui sine lege erant, tamquam sine esse essem; eum sine lege Dei non essent, sed in lege essem
Christi. Unde apte non dicitur: Justi non habent legem, aut, Justi sunt sine lege;
sed Iustis non est eae posita, hoc est, non tamquam invitis imposita , Sed vo-Iuntariis eo liberaliter data, quo Suavitor inspirata. Unde et pulcre Dominus Tollite, ait, fusum meum super os ac Sidiceret Non impono iiivitis, sed vos tollite si vultis alioquin non requiem, sed laborem in Venietis animabus Vestris. 58. Bona itaque ex Caritas, et Suavis quae non solum leviter suaViterque p0rtatur, Sed etiam servorum et me eenariorum leges portabiles ac leves reddit, quas utique non destruit, sed facit ut impleantur, dicente Domino Non ve)u legem soli ere, sed adimplere. Illam temperat, istam ordinat, utramque levigat. NUMQUΛΜ erit caritas sine li-
more, sed caSt : numquam sine cupiditate, sed ordinata. IMPLEΤ ergo caritas legem servi, cuni infundit devotionem: implet et mercenarii, cum ordinat cupiditatem. Porro tim0ri permixta devotio ipsum non annullat, Sed casti sicat. Poena tantum tollitur, Sine qua esse non potuit dum sui servilis; et timor manet
in saeculum Saeculi astus et siliatis. Nam
quod legitur, Persecta caritas foras mittit timorem poena intelligenda St, quae servili s ut diximus' numquam deest timori, illo scilicet genere locutionis,
quo saepe cauSa ponitur pro effectu. Deinde cupiditas tunc recte a Superveniente caritale ordinatur, cum mala quidem lenituM respuuntur . bonis vero meli0ra praeseruntur, nec b0na nisi propter meliora appetuntur. Quod cum plene per Dei gratiam assecutum suerit, diligetur corpus, et unlVerSa Orporis bona lantum propter animam anima propter Deum: Deus autem propter
D quatuor gradibus amoris, et selic stata patriae coelestis.
59. VERUMTAΜE quia carnales t mus, et de carnis c0ncupiscentia naseimur, neceSse est ut cupiditas vel amor
noster a carne incipiat. Quae si recto ordine dirigitur, quibusdam suis gradi bus duce gratia proficiens, spiritu tandem c0nsummabitur e quia non prius quod spirituale, sed 'uod animale; deinde quod spirituale. Et prius necesse est portemus imaginem terre tris deinde coelestis. In primis ergo diligit seipsum homo propter se caro quippe St, et nil apsre valet praeter
se. Cumque Se Videt per se non possct subsistere, Devin quasi ibi necessarium
incipit per sidem inquirere, et diligere. Diligit itaque in secundo gradu Deum,
Sed pr0pter se, non propter ipsum. At Ver cum ipsum coeperit occasione Pr pria necessitatis colere et frequentare,c0gitando, legendo, orando, obediendo; quadam hujuste modi lamiliaritate paulatim sensimque Deus inn0tescit, consequenter et dulcescit et sic gustato quam Suavis est Dominus, transit ad tertium gradum, ut diligat Deum, noujam pr0pter Se sed propter ipSum. Sane in hoc gradu diu statur e et nescio si aqu0quam hominum quartus in hac vita persecte apprehenditur, ut se scilicet diligat homo tantum propter Deum. Λ8serant h0 si qui experti sunt mihi, sale0r, impossibile videtur. Erit autem proculdubio, cum introductui fuerit servus unus et sidelis in gaudium Domini sui, et inebriatus ab ubertate domus Dei. Quasi enim miro quodam modo oblitus sui, et a se penitus velut desiciens, totus perget in Deum Det deinceps adhaerens ei, Unus cum eo spiritus
erit Arbitror hoc sensisse Prophetam cum diceret Introibo in potentias Domini Domine , memorabor justitia tuon solius. Sciebat profecto cum introiret in spirituales potentias Domini, exul unisu iri universis carnis infirmitatibus: ut jam nil de carne haberet cogitare, sed totus in spiritu memoraretur u
26쪽
mus secundum carnem Christum, sed nunc jam non norimus Nemo ibi se c0gnoscet Secundum carnem: quia caro et sanguis
regnum Dei n0n Ρ0ssidebunt. Non quod comis illic substantia sutura non sit; sed
qu0d carnalis omnis necessitudo sit defutura, carniSque amor amore spiritus absorbendus et infirmae, quae nunc sunt, humanae assectiones in divinasmiasdam habeant commutari. unc Sagena caritatis, quae nunc tracta per hoc mare magnum et patiosum ex omni genere piscium congregare n0n desinit, eum perducta ad littus fustrit, malos foras mittens, h0n08 solummodo retinebit. Siquidem in hac Vita ex omni genere piscium intra sinum suae latitu dinis caritatis rete c0ncludit ibi se pro
tempore omnibu conformans, omnium que in se iVe adversa, SiVe proSpera trajiciens ac Sua quodammodo faciens,n0n Olum gaudere cum gaudentibus,
sod etiam sere cum nentibus conSuevit. Sed cum pervenerit ad illus, Velut malos pisces Omne quod triste patitur, soras millens, sola quae placere et jucunda eSSe 90lerunt, retinebit. Numquid enim tunc Veri, gratia, Paulus aut infirmabitur cum infirmis, aut uretur pro Scandali alis, ubi scandala et infirmitas procul erunt Aut certe lugebit e0s qui non agent poenitentiam, ubi certum est nec peccantem fore, nec paenitentem ZAbsit autem ut vel eos qui ignibus aete nis cum diabolo et angelis ejus deputandi sunt, plangat et defleat in illa ci- Vitale, quam numinis impetus laetificat, cujus et diligit Dominus porta Supe
omnia tabernacula Iacob quod Videlicet in tabernaculis, etsi quand0que gaudetur de vici0ria, laboratur tamen in pugna, et plerumque pericli latur de vita in illa autem patria nulla prorSIIS admittatur adversitas sive tristitia, quemadmodum de illa canitur : Sicut laetantimi omnium iubilatio est in te; et rurSum Laelitia sempiterna erit eis. Denique qu0modo misericordiae recordabitur, ubi mem0rabitur justitiae Dei solius 'Proinde ubi jam non erit miseriae l0eus, aut misericordiae tempus nullus pr0 secto esse poterit miserationis D
Domno Guillelmo abbati saneli Theodorici, frater
trio quod illa qua scilis, occaSi0ne nuper aggressus Sum eadem gratia adjuvante peregi ut potui. Vereor Butem, ne aut grandia minus digne locutus in-Veniar aut pertractata a pluribus Superstu retraclasse Proinde illud legite primus, et Si judicalis, solus : ne Si proferatur in medium, magis sorte scriptoris publicetur temeritas , quam lect0ris aedificetur caritas. Qu0 si palam
fieri utile pr0baveritis, tunc si quid obscurius dictum adverterilis, qu0d iii
re obscura, Servata c0ngrua brevitate, dici planius potuisset n0n sit Vobis pigrum ut emendare per vos, aut mihi resignare emendandum, si fraudari noli
vultis promissi0ne illa Sapientiae, quae ait sui educidant me, vitam odiernum
Λ boni operis meritum, una cum gratia Dei, concurrere Iiberi arbitrii consensum
4 LOQUENTE me c0ram aliquand0, et Dei in me gratiam commendante, quod
scilicet ab ipsa me in b0no et praeventum
27쪽
ogn0scerem, et pr0Velii sentirem, et sperarem persciendum : Quid tu ergo, ait unus ex circumstantibus, operaris; aut quid mercedis speras Vel praemii si totum lacit Deus y Quid enim, inquam, tu consuli. Da, inquit, gl0riam Deo, qui gratis te praevenit, excitavit, initiavit;
et vivo digne de caetero, quo te probes et perceptis beneficiis non ingratum, et percipiendis idoneum. Et ego monum, inquam, consilium das, sed si dederis et pusse teneri. Siquidem non est ejusdem facilitatis scire quid faciendum sit,
et sacer qu0niam et diverSa Sunt, caeco ducatum, ac sesso praebere Vehiculum. 0n quicumque ostendit viam,
praebet etiam viaticum itineranti. Aliud illi exhibo qui acit ne deviet et aliud qui praestat ne deficiat in via. Ita nec quivis doctor, statim et dator erit boni
quodcumque docuerit. Porro duo mihi sunt necessaria, d0ceri a juvari. uhomo recte quidem consulis ignora tis sed, si Verum sentit Apostolus, Spiritus adjurat insirmitatem n0stram. Immo ero qui mihi per os tuum ministrat consilium, ipSe necesse est ministret et per suum Spiritum adjut0rium, quo Valeam implere quod consulis. Ecce enim jam ex ejus munere velle adjacet mihi, perficere autem non invenio; Sed nec aliquando me inventurum c0nsido nisi qui dedit velle, det et persicere pro b0na Voluntate. Ubi ergo, ais, sunt merita noSirari aut ubi est spes nostra Audi, inquam: Non eae operibus justitiae quae fecimus nos,
sed secundum suam misericordiam salvos
nos fecit. Quid enim ' larte putaveras tua te creaSSe merita, tua P0SSe salvari justitia, qui nec saltem Dominum Iesum dicere potes nisi in Spiritu sancto Itane oblitus es quis dixerit, Sine me ni ii potestis faceres et Neque currentis, neque volentis; sed misereniis est Deid2. Quid igitur agit, ais, liberum arbitrium 8 Breviter respondeo : Salvatur. osse liberum arbitrium, et non erit quod salvetur tolle gratiam, n0nerit unde salvetur. Opus hoc sine du0bus effici non p0test uno a quo sit altero cui, Vel in quo sit Deus auctor
IBERO ARBITRIO. sest salutis, liberum arbitrium lanium
capac nec dare illam, nisi Deus; nee capere valet, nisi liberum arbitrium. Qu0d ergo a Solo Deo , et soli datur libero arbitrio; tam absque consensu SSen0n potest accipientis, quam absque gratia dantis. Et ita gratiae operant Salutem cooperari dicitur liberum arbitrium, dum consentit, hoc est dum SalVatur. Consentire enim salvari est. Proinde pecoris spiritus salutem huju cemodi minime capit, eo quod illi Voluntarius consensus desit, quo alVanli videlicet Deo placide obtemperet, SiVθjubenti acquiescendo, sive pollicenti credendo, sive reddenti gratias agendo. Enimvero aliud est Voluntarius conSen-Su8, aliud naturalis appetitus Posterior quippe nobis communis est cum irrationalibus: nec valet consentire Spiritui, carnis irretitus illecebris. Et sortassis ipse est, qui alio nomine ab Apostol0 Sapientia carnis appellatur, ubi ait Sapie tia carnis inimica est Deo: legi enim Dei non est subjecta, nec enim potest. Hunc ergo ut dixi communem habentes cum e tiis, consensus Voluntarius nos discernit. Est enim habitus animi, liber sui. Siquidem non cogitur , non extorque tur. Si quippe Voluntatis, n0 nece sitatis; nec negat se, nec praebet cuiquam, nisi ex Voluntate. Alioquin si compelli valet invitus, Violentus est n0n voluntarius. Ubi autem Voluntas
non St, nec consensuS. Non enim est
consensus, nisi voluntarius. Ubi ergo consensus cibi voluntas. Porro ubi voluntas, ibi libertas. Et hoc est quod dici puto liberum arbitrium.
Quid liberum arbitrium seu in quo consistat
3. SED ut manifestius sat quod dic tur, et competentius ad id quod volumus Veniamus, paulo altius aestim repetendum. In rebus naturalibus non est
id vita, quod sensus; non SenSUS, qu0d appetitus nec ille, qu0d OnSenSuS. Qu0 ex singulorum desinitionibus clarius elucebit. Est enim in quolibet cor-Ρ0re ita internus ac naturali m0lus,
28쪽
lgens tantum intrii Seeus Sei Sus Vero, vitalis in corpore motus, vigens et extrinsecus Appetitus autem naturalis, vis in animante, movendis avide sensibus attributa. Verum ConSei Sus, nutus est voluntatis pontaneus, Vel
certeri quod Superius dixisse me meminin habitus animi, liber sui. Porro oluntas est mollis rationalis, et sensui praesidens, et appetitui. Habet sane,
quocumque Se OlVerit, semper ratio-Iaem comitem, et quodammodo pedisequam non qu0 Semper ex ratione, sed quod numquam absque ratione m0veatur, ita ut multa faciat et ipsam tantra ipsam, 0 est quasi dr ejus ministerium, contrarius consilium sive judicium. Unde est illud: Prudentiores sinit silii hujus saeculi filiis lucis in generatione sua; et rursum Sapientes sunt ut faciant mala. Neque enim prudentia seu sapientia ineSSe creaturae potest, vel in malo , nisi utique per rationem. 4. Est vero ratio data Voluntati ut instruat illam, non destruat. Destrueret autem, si necessitatem ei ullam im- Poneret, quo minu libere pro arbitrio
sese volveret, si e in malum consentiens appetitui, aut nequam spiritui;
ut sit animalis, non percipiens, vel certe et persequens ea quae Sunt spiritus Dei: sive ad b0num gratiam Sequens, o stat spiritualis : quae innia dijudicans, ipsa a nemine judicetur. Si inquam, h0rum qu0dlibet prohibente
ratione voluntas non OSSet, Voluntas jam non esset. Ubi quisse nece3Sitas, jam non voluntas. Quod Si ex ne eessitate, et absque c0nSenS Pr0priae Oluntatis, justa, injustave seri Ρ0ssent prationalis creatura, aut miSera profecto esse nulla ratione deberet aut beata penitus non p08Set, cui nimirum in utravis parte id deesset, quod s0Ium in ea miseriae , sive beatitudinis capax est, id est voluntas. Caetera Siquidem
quae supra memorata Sunt, ita, Sensus, Vel appetitu8, nec mi Serum per se faciunt, nec beatum. Ali 0quin et urb0- res ex vita, et pecudes etiam ex reliquis du0bus, Vel miSeria possent esse
obnoxiae, Vel id0neae beatitudini, qudduuinino imp0ssibile est. L0m1 nunem ita que habentes, vitam quidem cum M.
boribus, Sensum Vero et appetitum, et aeque Vitam cum pecoribus id quod dicitur voluntas, nos ab utrisque IS-
cernit cujus voluntatis consensus , uti que voluntarius, n0n necesSarius, dum
aut justos probat, aut injustos, etiam merito beat0s facit vel miseros. IS ergo talis c0nsensus ob voluntatis inamissibilem libertatem, et rationis quod cuin semper et ubique p0rtat, indecli ita bile iudicium, non inc0ngrue dice
turri ut arbitror liberum arbitrium, ipse liber sul propter Voluntatem, ipSojude sui propter rationem. Et merito libertatem comitatur judicium quoniam quidem quod liberum sui est, pr secto ubi peccat, ibi se judicat. Est autem judicium, quia juste prosecto, Si peccat, patitur quod nolit, qui non pec cat nisi velit. 5. Caeterum quod sui liberum nonae88ec0gnoscitur, quo pacto Vel bonum ei, vel malum imputatur 3 Excusat nempe utrumque necessitas. Porro ubi nece sitas est, libertas n0 est ubi libertas non est, nec meritum, ac per h0 nec judicium. Excepto sane per Omnia ori
ginali peccato, quod aliam constat habere rationem De caetero quicquid hanc non habet voluntarii consensus Ebertatem, proculdubio et merito caret, et judicio. Proinde universa quae Sunt hominis , praeter Solam Voluntatem, ab utroque libera sunt, quia sui libera non sunt. Vitae, SenSUS 3ppetituS, memoria, ingenium, et Si qua talia sunt, eo ipso subjacent neceSsitati, quo lonplene subdita sunt voluntati. Ipsam Vero quia imp08sibile est de se ipsa sit, in0n obedire nemo quippe ut 0ii Vult quod vult, aut vult qu0Mn0n vult,
etiam impossibile est sua privari libertate Pote. t quidem mutari Voluntas, Sed n0n nisi in aliam voluntatem, ut numquam amittat libertateui. Tam ergo n0n potest privari illa, quam nec Se- ipsa Si 0ierit homo aliquando, aut nihilomuino velle, aut Velle aliquid, et non Voluntate; 90terit et carere libe tale olivitas. Iinc est quod insanis insantibus , itemque dormientibus ,
29쪽
lum, inputatur : quia nimirum sicut sua non Sunt compotes rationis, sic nec usum relinent propria voluntatis, ac
per hoc nec judicium libertatis. Cum igitur voluntas nil liberum liabeat nisi
Se merito non judicatur nisi ex se. Siquidem nec tardum ingenium, nec labilis memoria, nec inquietus appetitus, nec sensus obtusus, nec ita languens, reum per e statuunt hominem , sicut nec contraria innocentem et hoc non ob aliud , nisi quia haec necessarie , ac praeter Voluntatem P0SSe proVenire ser
Triplicem ess libertatem, naturae, gratiae, gloriae.
6. SOL ergo voluntas, qu0niam pro sui ingenita libertate, aut dissentire sibi, aut praeter se in aliquo c0nsentire, nulla Vi nulla cogitur necesSitale; non immerito justam vel injustam beatili dine seu miseria dignam ac lipacem creaturam constituit; prout scilicet justiliae injustitiaeve consenserit. Quapropter hujusmodi voluntariu in libe
sui his quae dicta sunt constat pendere judicium; puto n0n incongrue id esse, ut supra desiniVimus, quod Solet liberum arbitrium appellari ut liberum ad voluntatem, arbitrium rela. Tatur ad rati0nem. Sed sane liberum,
non illa libertate, de qua dicit Ap0st0lus : Ubi spiritus Domini, ibi libertas
Est enim illa libertas a peccato, Sicut alibi dicit Cum enim servi essetis peccati, liberi fuistis justifice. Nunc autem liberati a peccato, servi autem facti Deo, habetis fructum vestrum in sanciscati0- non sinem vero vitam internam. Quis Vero in carne peccati a Peccat sibi vindicat libertatem ma ergo libertate dictum merito nequaquam0pinor liberum arbitrium. Est item libertas a miseria, de qua itidem Apost0lus: Et ipsa, inquit, creatur liberabitur a serpitute corruptionis in libertulem gloriar siliorum Dei. Sed numquid et istam sibi quispiam in hac mortalitate praesumit 8 Et hac itaque liberum n0minari arbitrium
non immerito abnuimus. Est vero quam
BERO ARBITRIO. et magis ei congruere arbitror libertatem,
quam dicere possumus a necessitate, e quod necessarium Voluntario contrarium esse videatur siquidem quod ex necessitate sit, jam non est ex Voluntate, et e converso similiter.
7. Cum igitur, prout interim potuit
Occurrere nobis, triplex sit nobis pro-p0sita libertas, a peccato, a mi Serid, necessitate hanc ultimo loco positam contulit nobis in conditione natura, in primam restauramur a gratia, media nobis reservatur in patria Dicatur igitur prima lihqrtas Naturae, secunda Gratiae, tertia Vitae o Gloriae. Primo nempe in liberam Voluntatem ac V luntariam Iibertatem conditi sumus, nobilis Deo creatura Secundo reso mamur in innocentiam, nova in Christo creatura sterito sublimamur in gloriam, persecta in spiritu creatura Prima ergo libertas habet multum hon0ris, Secunda plurimum etiam Virtutis, noViSsima cumulum jucunditatis. Ex prima quippe praestamus caeteris animantibus in secunda carnem, per tertiam mortem
subjicimus. Vol certe Sicu in prima subjecit Deus sub pedibus n0stris oves et oves et pec0ra campi: ita quoque per secundam spirituales bestias huius aeris, de quibus dicitur Ne trudus e liis animas consitentes tibi, prosternitaeque et conterit sub pedibus nostris :in ultima tandem n08 ip808 0bis plenius submissurus per Victoriam c0rruptionis et mortis , quando Scilicet novissima destruetur mors, et nos transibi mus in libertatem gloriae filiorum Dei: qua libertate Christus nos liberabit, cum nos utique tradet regnum Deo et Patri. De hac enim, et item de illa quam diximus a peccato, puto quod It daeis aiebat Si vos Filius liberaverit, vere liberi eritis Liberum arbitrium liberatore indigere Significabat: sed plano qui illud liberaret non a necesSitate,
quam Voluntas cum Sset, penitus non noverat; sed a peccato, in quod tam libere, quam Voluntarie corruerat' simulque a poena peccati, quam incautum incurrerat, invitumque ferebat: quo utroque malo liberari omnino non
poterat, nisi per illum, qui s0lus γ
30쪽
S TERNARDI ABBATI sininum factus inter mortuos liber, liber videlicet a peccato inter Pecca
8. Solus namque inter filios Adam libertatem sibi vindicat a peccato, qui
Peccatum non fecit, nec inventus est dolus in ore ejus. Porro et a miseria, quae est poena peccati, habuit nihilominus libertatem, sed p0lentia, n0n actu. Nemo quippe tollebat animam ejus ab eo, sed ipse 90nebat eam. Detiique teste Propheta, oblutus est quia ipse voluit, Sicut et cum Voluit natus ex muliere, factus Sub lege, ut eos qui sub Iege erant redimeret. Fuit itaque et ipse sub lege miseriae : sed fuit quia voluit, ut liber inter miseros et peccatores utrumque jugum fraternis a ce vicibus excuteret. Habuit itaque totas tres libertates, primam ex humana Simul et divina natura , reliquas ex divina potentia. Quarum duas posteriores utrum et primus homo in paradiso habuerit, vel quom0do et quatenus eas
Qualis Iibertas competat animabus sanctis carne solutis quaeve Deo , et omni creaturae rationali communiS.
9. Hoc autem indubitanter sciendum,ntramque plenam atque Persectam perfectis inesse animabus carne Solutis, cum Deo pariter et chriSi ejus, atque Angelis supercaelestibus. Nam sanctis
animabus, etSi necdum corpora receperunt, deest quidem de gloria; sed
nihil pr0rsus inest de miseria Verum libertas a necessitate aeque et indisserenter Deo, universaeque tam malae, quam bonae rationali convenit creaturae Nec peccato, nec miSeria amittitur, vel minuitur; nec major in justo est, quam in peccatore, nec pleni0 in Angelo , quam in homine. Quomodo namque ad bonum per gratiam ς0nVerSUS humanae Voluntatis consensus, eo libere bonum, et in bono liberum hominem facit, quo Voluntarius efficitur, non invitus pertrahitur : Sic sponte devolutus in malum, iii malo nihilominustam Iiberum quam Spontaneum conStituit , sua utique oluntate ductum, n0n aliunde coactum ut malus sit. Et sicut
coelestis Angelus, aut etiam Deus ipse, permanet libere bonus, propria videlicet voluntate, non aliqua extrinseca necessitate : sic profecto diab0lus aeque libere in malum et corruit, et perSiStit, suo utique voluntario nutu,n0n alieno impulsu. MANE ergo libertas voluntatis, ubi etiam sit captivitas mentis, tam plena quidem in malis, quam in bonis, sed in bonis ordinatior tam integra quoque pro Suo modo in re iura, quam in Creatore, sed in illo p0tentior. 0. Qu0d autem homines solent c0nqueri, et dicere : Volo habere bonam
Voluntatem, et n0np0SSum; nequaquam
huic praescribit libertati, ut quasi vim aut necessitatem in hac parte Voluntas patiatur sed plane illa liberiale, quae
dicitur a peccato, se carere teStantur. Nam qui vult habere bonam Voluntatem, probat se habere voluntatem: I 0 enim vult habere bonam nisi per Voluntatem. Quod si voluntatem, et libertatem, Sed libertatem a necessitate, non a peccato. Nempe ut n0n aleat, cum Velit,
habere bonam, sentit quidem sibi deesse libertatem, sed profecto libertatem a peccat0, quo utique d0let premi, n0nperimi Voluntatem. Quamquam jam proculdubio utcumque bonam habet, ubi habere vult. Bonum quippe est qu0d
Vult nec posset bonum Velle , ni Si bona voluntate: Sicut nes Velle malum, nisi mala voluntate. Cum b0num Volumus, b0na est Voluntas e cum malum Volumus, mala est Voluntas. Utrobique
Voluntas, et ubique libertas cedit siquidem voluntati necessita8. Cum autem non valemus quod Volumus; entimus quidem ipsam quodammodo libertatem peccato SSe captiVam, Vel
l. x hac ergo tantum liberiale, qua liberum est voluntati seipsam judicare vel bonam, Si bonos Vel malam, si malo consenserit, quippe quae iii neutro, niSi certe Volendo, consentiros sentit liberum arbitrium credimusn0minari. Nam ex illa quae dicitur peccat , congruentius forsitan liberum