장음표시 사용
71쪽
persese plana sedla reuertantur apparet quidem etiam ris nescio quid continui 1Ged hoc fit ut dictum est supra cap. propos s. quia guti omnes siunt simul congestae; sed quia singulta per se proprias laciunt reflexiones, desane circulariter, vade necessario sequitur ut aliqui ex aliis
radiis versias nos ad terram dirigantur. Vt si sol sit in A. oculus m D. vapor sit BC. guttula B ex fluido suo dirigit versus D radium suum reflexum BD, tun multiplicatione hicis Vtmpra cap. q. propol. 7. Et quamuis reflectantur ex eodem fiando B infiniti radii circulariter, c iusinodi etiam est radius B E. ex his tamen infinitis, oportet num etiam peruenire ad partes Vbi est D.iuxta naturam reflexionas huiusinodi co pusculorum ibidem explicatae. Exhausta itaque dissicultate illa de intema reflexione ad per pendicialarem Ac reliqua de figura circulari Iridis optime procedunt trainta nobis capite precedenti declarata. Cum igitur oculus constitutus in D. videat totam lucem solis quae eo reflectitura roranti nubes C. eo autem non possint reflecti nisi radii aequales,&aequalibus an ulis corpusculis roridis disicedentes,cuiuiaodi est angulus C B D. 3 vero sint necessario in orbem disinositi, ut iam est ostensium, circularem profecto Iucem reflexam oculus in D. ositus inmetur Schmςstipi ixi Obseruandi vero est culti esse qui determinat axe totius Iridis,hoc est 'repedicularε linea qua a Sole ad Vapore,ad angulos rectos, intelluimus
ditis: nam linea qu62M .pericu lum D.transi eadem ad centru o cisculi Iridis, nempe ad punctum progrediti in ipse pun-
C terminatura ut merito Iurimi in hoc consentiant, quod est veri csimi via, necessaritim imirum iitrum Solis, oculum, centrii 'cidis vi unica, eadem linea recta semper reperiri: illam esse axem com il- tin ina ionis. Atque ex his habemus etiam liguram Iridis quam quaer
72쪽
Haec tamen lux oculum non peruenit puravi clara, sed non nihil opa
cata&omistata&consequenter colorata Exigua enim illa corpuscula aquea, addita praesertim confiisionePlurium radiorum per refractionem aggregatoriam, non possunt totam solis figuram reflectere, sed tam lucem quod iam exposuimus cap. 3. propol. 6. S T. Sc cap. q. propos.1. Et sane lucem loratam ob admixtionem opacitatis ipsiusmet vaporis, siue aquae iam fere concretae; S ob debilitatem etiam illam quam secum fert natura reflexionis, dc denique ob distantiam quae intercedit inter oculum
Ordo tamen colorum quem in Iride obseruamus a nemine adhuc siissicienter explicatus,eam mihi causam habere videtur , ut circuli Iridis pars convexa,hoc est ambitus exterior, sit rubetis siue puniceus, quia radi Solis inde reflexi , clariori ac non nimium opacata luce perstuuntur Circa medium vero paulo opaciores, viridem reddunt Iridem in concavo demum S intimo arcu adhuc opaciores .c ruleum nobis colorem repra sentant iuxta ea ac nos supra tr didimus cap. s. propos o di T. Cur vero ita fiat, supremi radi sint lucidiores medi obscuriores infimi, ro adhuc Obscuriores, ratio causa meo iudicio tota petenda est ex natura reflexionis, quae non sine praecedenti refractione fit a globulis, seu stillulis vaporis roridi,via nobis explicatum est cap. . propos.7 ubi latitudinem quandam si ignaunnus cosentibus id experimentis, Sciatione tali reflexioni. Cui latitudini huiusmodi reflexionum inhaerentes, dicimus
radium G F. esseti unium lucidissimum quia pertransit minimana cracstiem corpusculi A. raditim vero sequentem M. esse paulo ob cirri
rem quia paulo maior ei est illobuli A. penetranda crassities ac demum radium G M. esse obscurissimum quia adhuc maiorem penetriri crassitiem. Itaque radius G F. erit puniceus G N. indis, G M. purpuretis. Quod etiam experimenta confirmant. Cum
73쪽
Cum testur Sol A.irradiet totum vaporem BCDE.ex guttula B. lucidissimus radius erit F. consequenter puniceus radius Vero medius hoc est viridis erit G purpureus denique erit B H. guttula Vero C. proxime sequens sub guttulam radium punicetura proi ciet ad perpG
dicularem seu axem Assi in I. viridem in F purpiu eum in . infima demum guttula D. habet radium puniceum DK viridem DI purpureum DF itaque oculus existens in F videbit in B colorem puniceum in C. viridem,in D. purpureum, ut constat per iam explicatos radios. Quod si remoueatur oculus & sit in G. videbit inde in C lucem purpuream quae expuncto F. videbatur viridis In B. vero videbit viridem.
quae ex puncto F. videbattirlimicea in guttula autem proxime sequenti quae sit supra guttulam B.Videbit ex eodem puncto G lucem puniceam.& totum arcum Iridis maiorem Contrarium vero oculo continget si
accedendo ad vaporem a puncto F. perueniat ad punctum L nam minorem arcum Iridis ibi videbit, tum mutatione situs colorum tenim in C. ubi prius erat Iris viridis, fulget punicea in D. ubi erat infima Iri dis concauitas purpurea,sit media Iris Viridis de in aliis tutis infra gutatam D. existentibus resultat iridis concauitas purpurea. Talem intestib e progressum , siue per accessum, siue per recessum, successaue. Illud vero iam hic obseruandum est guttulas ficientes Iridem non esse in linea recta positas orthogonaliter super axi Assi sed circulariter eas esse in segmento circuli dispositas, cuius circuli centrum sit ipsius solis centrum A. ita ut aequales sint inter se irradiationes A B. A C. A D. sic enim facile concurrunt ad num punctum in axi in vari 1lli radi ex varijs stillulis prodeuntes S angulorum reflexionis ad formandam ita dem necessaria seruatur aequalitas. Vnde sit ut latitudo Iridis etiamsi nota his plana appareat,ea tamen re uera caua sit,sedcauitatis insensibilis, tum Dropter circuli maximi exiguam particulam peripheriae, quae rectae meae aequI-
74쪽
Obseritandum praeterea illud est, altiores guttula vaporis refectei re lucem remotius a vapore super aXLA E. versius solem A. depressiores ero econtra reflectere lucem ad partes propinquiore vapori Versius E. quod experimentis primum liquet, quia Oculus retrocedendo a vapore is videt Iridem maiorem, d altiorem approximando vero vapori videt illam minorem humiliorem S deprelliorem Deinde etiam natura eiusdem anguli motu circulari ascendentis&descendentis idem confirmat biennia apte regulam aliquam recham ligneam,aut eX quacunque materia, habentem lineam eXtremam lateris rectiam, ut in ultimo propos r-to schemate Ai quae in extremo puncto B. habeat aliam regulam cum
recta linea B H. sed longiori, ficiente angulum firmum cum latere pri ris reguli qui sit A TH dc firmetur altera extremitas putaA. in puncto
A. S eo facto centro appliceitu primum eX tremita B. In E. OX pat
latim eleuetur versius D. SIC. l. certe inhal H. intersecabit axim E semper in partibus ab E. magis ac magis remotis versius A. atque hoc per notabile pacium,antequam ipsa linea Al per eleuationem at perpendicularis si per axe Ai. J .untiis igitur omnes radi reflexi ex singulis guttulis sint inter se aequales, nimirum anguli ABF. AC I. AD K. quia irradiatio est aequalis , Qtilluliae aequales, aequalisque natur. , ni hilominus tamen non recipitin tu aequaliter in axi Assi neque concurrunt ad idem punctinia, sed ad diuersi propinquiora aut remotiora Napc xi pro diue sitate situs, prout ipsa corpuscula reflectentia fuerint a puncto
E. magia minusue remota. id si quaeras unde nam Iris suam habeat latitudinem,quana non a detur ferre natura reflexionis me spondeo hanc non clle puram refleXIO-nem, sed rellexionen post iactam reii actionem, de consequenter port
75쪽
congregatos plures radios, Ut exposui cap. .propos.7 ex quo . ex im mensa lis magnitudine fit ut idem globulus vaporis non ad unicum punctum vilico radio suam dirigat reflexionem, sed pluribus ad plura, v que ad certam latitudinem Mirum itaque non sit si ad idem punci una ex pluribus illis guttulis vaporis concurrant radi lucis, ut paulo ante declarauimus se i guttulae aliquot magis internae in vapore dc consequenter aliquanto remotiores, adhuc ad idem punctum reflexiones transi nil tunt, usquequo fert singularum iam exposita latitudo in reflectendo; A que ex his causis arcus Iridis suam habet latitudinem.
De altera Iride exterioripriorem interiecto magnos acto ambiente , quid c quam bene ab senserint Cap. XIV.
rior illa nubes' gnum speculum Vnt qui secundam hanc Iridem prioris imaginem est
putent ut nimirum nubes aliqua superior prope aquea, repraesentet nobis per reflexionem instar specilli magni primam Iridem . Quod tamen falsum est: nam de iam ostensum est arcum illum primum ab oculo nostro determinari, nullum esse in nube arciam, quae tota est colorata Quem ergo arcum potest repraesentare supe-
neque verisimile it in nube illa posse fieri tanam
VI III UEL UILLII , nam si in aquam est conuersa debet decidere , non suspensa manere, si in aquam non est conuersi, non potest praestatare uae speculum praestat. Deinde etiamsi arctis emet in nube inferio .ri cluperior nubes esset speculum,non posset arcus ille secundum sit inicitiem a nobis habere videtur situm repraesentari misi nubes repraesentans esset illi diametraliter opposita . Immo etiamsi opposita sic esset,colorum eundem seruaret ordinem. tamen contrari apparent ordine, Sc quae Dor reflexionem a speculo Videnturm Vnicoptincto, S per unicam linea duntaxat possunt cerni. Iris tame haec secunda ab omnibus videtur, contraria cum prima;quod non esset si secunda esset imago ressexa prioris. Melius io itur Aristoteles, cum illo Piccolomineus, Vitello a. Io. eodem prorsius modo secundam Iridem fieri atque primam censuerunt; sed ex altiori parte eiusdem imperficiei VaporiS. Quoniam ramen in hac secunda Iride tria potissimum sunt 'quibucilla a prima differt, ideo horum peculiaris est assignanda causa. timum ouod omnes colores longe sint primis debiliores. SecUndum quod con trario disposita cernantur ordine, supremus enim est purpureus, medius viridis inninus pniceus.Tertium quod longe maior sit quam prima. Hu- nis
76쪽
lus tertiiciau an facile assignant,'ilia videlicet secunda Iris fiat a radi j songe remotioribus a perpendiculari, qui ut maiorem describunt conum, ita maiorem assiimunt basim Primae autem Uecundie disserentia causam in distantiam coni jciunt,ut a c non sistum debilitet colores, sed etiam inuertat. Praenotauerat enim Aristoteles non ilum corporiim opacitatem luci immixta gignere colores, sed et de praestari a distantia lutcr visum & lucem,quando lux non est ii tu lima,ita ut superet omnem dista tiam , eam Vero generare opacitatem quisque concedit, nam deside r motiora nigriora videntur, De quo nos etiam supra cap. 3 propositione
6. 7. Cum ergo pars illa nubis inritia est secunda Iris sit valde rei not ob maiorem altitudinem de eleuationem ac dilatationem vaporis , quod in prior Iride facit vii potestas radi . id, inquiunt,in secunda facit remotio a visita ut quemadmodum ibi proximiores partes, id est arcus inferior Iridis , ob maiorem radi penetrationem proinde debilitatem res ex ionis quae habe Nim opacandi cauuleus apparebat;ita hic proXimi res partes,arcus videlicet inferior, qui minorem patitur distantiae opacitatem, reliquis lucidior apparebit hoc est puniceus, secundus S medius Viridis'; extimus purpureus quippe remoti stimus ut in hac secunda Iride magis noceat licis reflexe distantia, qua prosit debilitas penetrationis ac fortitudo reflexion contra magis prosit propinquitas, quam obsit
vis penetrandi,ac debilitas reflectendi debiliores vero reddi colores ex distantia nemo inficiabitur. Reliqua autem , maxime circulum, cum primae Iridis assignatis causis conuenire satis conuincitur ex eo itiod eodem prorsius modo secUnda Iris mutetur mutato oculo'tio prima; luod semper sit prina concentrica , cssimul cum pruna accedatri recedat, crescat minuatur; SI A-xime quod si non fieret per reflexos solis radios ut prinaa, redderetur explicabiliS. Sed plures grauissimae dissicultates manent huic sententiae soluendae. Prima disticultas, quomodo reflecti potest lux Solis ad unicum idem que punctiuM,&eunde oculsi per radios&an illo reflexionis equales bi enim O R. irradiat vaporem Ei. primo per radium A C. ex uia Go C. fiat reflexio ad punctum D certe ad idem punctum non possunt peruenire alii ad ij ex eodem vapore nisi qui sint aequales inter e, aqui distenta perpendiculari AH S ali ullos labeant aequales an miacidentiae inter si, quam reflexionis inter ne similiter, ut Optime Ollansium eti&cap. q. propos . . cap. a. ubi egimus de circulari fota mari atqui radius iiTadiationis Assi non est qualis adio irradiationis C. neque aequi distat cum illi a perpendiculari A B. neqUe radii eo
rum reflexim l). M. sim aequalec neque a nouli incidentiae A E H ne iii anguli reflexionis Dii DCH. sunt inter se aequales
vllacile constat tum ex hactenus declaratis siue stuppositis , tum ex de monitrati in Geometria e ter spere tua. si Onaodo eri O pollim e e cicinnube B. licii reflexiones trulis simul ex punctis C. c E. adi dein
77쪽
puncti m D 3 Sedic docuimus ac ostendimus cap. 3 praecedenti ex sublum1oribus vaporis partibus reflexiones lucis fieri in axe i. ad partes remotiores a Vapore Versus Solem A. a depressioribus vero ad partes propinquiores versus B. Qitur ex E. reflexio lucis erit ad F. Si ex C.
reflexio perueniebat ad D. Et hanc dissicultatem huius opinionis asse tores intactam reliquerunt.
Secunda dissicultas cur in magno illo spacio interiecto inter tranque Irim nulla alia Iris refectitur sit ex C. ME. potest refecti Torsit aliquando haec obiectio Aristotelis interpretes, Alexandrum Ammonium,Oly piodorum quorum tamen nullus mih1 videtur sussicienter rationem attulisse non duo postremi, asserentes ideo ex intermedio illo spacto Solis lumen non reflecti , quia radius Visicialis, perpendicularis sit,ad illud spa-cium 'tque ita nimium in nubem penetrando ad Solem non reflectatur. Sed cur penetrabit illud spacium non autem aliud in quo est prima Iris, cum tamen radia facientes hanc Iridem fortiores sint alijs illo intermedio spacio interceptis, quia propiores perpendiculata Neque ideo qua ratione illi radii dici possint esse perpendiculares aut si sunt propter sphoericitatem guttularum, cur etiam non sunt perpendiculares illi, qui faciunt Iride. Neque Aphrodicetis dilbitationem sustulit,quem sequitur Pic Iomineus, dum dixit hoc eae eo prouenire quia aspectus ex determinata tantum parte posit reflecti hoc enim quanquam verum est, non sitimcit tamen , quia exponendUm erat cur ex tota illa nube duae tantum sint pa res determinata: ω nde haec determinatio;cum praesertim ratio suadeat ex una tantum parte illius superficiei posse fieri reflexiones quae ad unum concurrant punctum . Aliam quaesiuit causim Vicomercatus in Commentariis lib. i. Meteor. Atque inde hoc fieri pUtauit, quia in illo intermedio spacio nubes esset caua remotior quam Ut posset reflectere. Sed nuram hanc interpolationem cauitatemque vaporum tam Vniformiter ascenden x tium
78쪽
rium,aeremqtie occoepantium,quis libenter admittet 3 Qua arte vapor iuJe duas propinquiores obsidebit partes unde duae reflectantiaratacles. totatus reliquus alio recedet o Quare hi omnes videntur potius inuoluere
quam soluere exortam dubitationem.
Tertia dissicultas est in soluendis obiectionibus quae contra causam ab illis assignatam commutationis colorum plures possunt fieri nimirum. Prima quod in tam pauca distantia quae est inter illos tres colores exterioris Iridis,uix possit intelligi fieri tantam Varietatem . Secunda quod probari non possit plus posse distantiam quam ad ij Irtitudinem. Tertia
quod non sit ratio cur magnae distantia proportionat opacitas ex puniceo,qui , si distantia haec non intercederet in extimo huius Iridis conuexo fulgeret,fecerit caeruleum; In vita di vero qui est medius, nihil immutaue rit nam licet sit paulo maior distantia usque ad Xtimum arctim , quam usque ad medium, deberet tamen supplere copia lucis, de fortitudo reflexionis , Clytae est maior in extimo arcta,quam in o edio de si distantia in hoc medio nihil nocer,neque ipsium obscurat,multo minus debet Obi urare lucem sortiorem . Quarta quod stupra contingere documatas prima internae Iridi,ut per accessum iecessum eleuetur illa,vel deprimatur Se qui circulus ipsius erat unius coloris fiat alterius idem etiam contingere in secunda externa Iride docent quotidiana experientiae , nam si procedas, infimus circulus qui erat puniceus fit viridis iciatet, qui erat viridis filium pureus, S tamen minuis distantiam, quia appropinquas vapore aut si eadem est distantia, cur puniceus factus est viridis' non ergo distantia immutabat colores. Quinta quod maior sit distantia ab Iride artificiali, quam ante nostram faciem nos ipsi pro libito facimus aqua ore violenter conspersi ad oppositam sed obscuram partem Solis,ad Iridem ordinariam naturalem interiorem, quam sit distatia ab hac naturali interiori ad aliam
eXteriorem, d tamen non mutantur colores. Sexta quod si diit intia fataciat colores immutari, etiam debilitas Visius eos deberet immutares qui quid enim,exempli gratia,facit distantia IOC oculo forti, leberet idem Diacere distantiato oculo debili posmet ergo esse aliquis visis ita debilis, te prima interior Iris mutatos colores reserat, quemadmodum secunda exterior mutat forti:atque ita contingere posset ut in eadem Iride pri in interiori contrario modo appareant colores debili ac forti visui quod
nunquam accidisse est obseruatum.
Quarta dis licuitas cur sepe sola prima interior Iris appareat sine si e nda exteriori,nunquam vero solam secundam sine prima oculus viderit. Quas quidem disticultates, cum i solubiles prorsus i)s cernam iri
commune sequuntur opinionem, nullo modo idem possiimassentiri.
Alite gi uir de secunda Iride mihi videtur es se philosophandum.
79쪽
Exterioris Iridis propria explicatio.
Voniam diaplex radiorum reflexorum gemis siue ordo obseruatur,vbi globuli,siue corpuscula rotunda,aut stiti lulae aqueae in sublimi positae blares excipiunt in sei dios, Ut exposui cap. . propos.7. Hinc mihi facillima red itur utriusque Iridis,3 varietatis, ac diuersitatis quae cunque inter ipsas contingit,explicatio.Sicut enim prior
reflexorum ordo radiorum priorem Iridem inferiorem internam:ita posterior superiorem de externam eidem oculo repraesentat. Sed illud discrimen obserua, in priori quidem ordine ab eodem globulo tres illos radios reflexos a. N. G M. eo magis in luce dctic re quo magis accedunt ad perpendicularem G. quia ut dicebam cap. is a subtilior siue gracilior parte globuli A. ad crasmiorem procedunt. At vero alterius ordinis radios eo esse puriores de lucidiores quo perpe diculari G. tierint propinquiores: quo ab ea remotiores,eo etiam obscuriores; quia lux congregata in fundo G fortior est in medio pQ fuit do,quo radi)directiores,idest ipse perpendicularis G S est ei proxi
mi*er uentiant. consequenter cum luce clariori, quia fortius penetrant intra olobulum A. iuxta tradita capa. suppos .9. A luce igitur fortiori ratadius fortiori lucidior reflectetur prope pei pendicularetra, cuiusiarodi est radius Gq. aqua luce iam deflectunt radij,non ex ipsi centio lucidissi mo . prodeuntes per reflexionem, sed paulo remotiores, utriunt radij GK. i. propterea radius G I. erit lucidis imus hoc est puniceus: G K. erit viridis; Gi erit purpureus Adde quod alter hic ordo reflexio nis fit per penetrationem totuis ferme globuli A. diametraliten ad quod
onus est fortitudine supra cap. ppos, qui ergo radi sint foratores ad penetrandum illi egrediuntur lucidiores docontra qui sint debiliores ad
80쪽
penetrandium,erunt Obscluriores sertiores porro sunt quia maiori aggre catione reflectim turimaxinia autem aggregatio fiebat in centro fundi G. quo perpendicularis G. cum sibi propinquis sociis perueniebat. Iam igitur sit vapor P. usque ad E dc prior Iris interior fitigeat oculo existenti iii F. exstillulis CD per priorem ordinem radiorum ref exorirna Rharis ex eodem vapore S partibus eius sublimioribus, ac magis internis hoc est, ex globulis PQR perueniet radii asterius ordinis, qui egredi tiratur per anteriorem ipsorum partem propinquam radiis directis illustrationis A P. AM A R. nam radiyprioris ordinis proii-
ciuntur in vaporem procul ab oculo nimirum versius B CD E. Alii itaque radis altarius Ordinis,partim propter eleuationem S distantiam a per