장음표시 사용
31쪽
seque Vesimistis oesationem fide amplecti, neque verbo divino scripturae la- ,,crae obsequiis te voluerint. Tales Vos inis, Iudaei perlinaces, qui neque, ocem Dei unqviun audivistis, nec speciem eius vidistis, i. e. qui omnino ,, non solatis minuta recte attendere ad Deum, et intus ad vos loquentemq),, per corascientiam moralem, et rebus extemis Varii generis, atque ex ipsam, sexupturam sacram consilia sua et voluntatem patefacientem. Quod igitur idem mihi denegetis, etsi εργα mea de me legato Patris testentur, tantum ab--est, ut huic testimonio itio verti debeat, ut vos ipsi soli culpam sustineatis. Quanquam in ipsis sententiis, quae hac ratione admissa, Servatori loquenti lal tribuuntur, per se spectatis nihil apparet, in quo lectorem recte offendere di, cas duplici tamen argumento inpedior, quo minus eundem iramitem ingrediar. Nam rimum quidem ea, quam supra praeeunte V. iichio exhibui totius a gumentatioins Iesu Christi παραφρα τις facile docet, post Verba V. 37. μεμαρτυρηκε 'res ἐμου, ante: υτ οραιη αυτου etc. si ea, quam diximus , interpretatio admittatur, sententiam ' integram cogitando esse supplandam. Quae quidem es-tipsis, quum Servator neque h. l. nec in sequentibus aliquid addiderit, quoliae Iacuna suppleretin , ni omnis me fallunt, ita comparata est, ut vix o
dibile sit, argumentationem Christi hoc sensu intelligendam, hac brevitate se
monis onuntiatam, satis Perspicuam apparere potuisse Iudaeis audientibus. Atque omnino ingenue profiteor, haud sicile me adduci, ut in eiusmodi sermone continuo do sententia integra, ad argvinentationem totam recte intelligendam necessaria, ab oratore perspicuitatis studioso prorsus missa cogitem, quamdiu nexus sermonis alia ratione , et rei naturae, et Verbis consentanea facilius explicetur. Deinde ipse opinor, usus temporis Praeteriti μεμιαρτυρηκε non facile permittit, ut Christum h. l. idem prorsus dixisse censeamus, quod V 36. tempor Praesenti adhibito μαρτυρε. περι μου nuntiaverat. Quamquam enim Verissimum est, quod interpres eruditus de continuatione actionis,
quae iampridem fieri coeperit, perfecto Ioanne inhaerente hservavit cis. nota 5.), Plerumque tamen forma praeteriti vim suam sibi propriam retinet.
6 Verbum ορα non ubique de iis usum si extema aut visiones declarata uerit, Pari, quae, Vultus humani instar sensui ex eum alii init tum iuche ad h. I. M- terrin VP eant. itemque vocem divinam euerunt. Io. 1, 8 3, c. GD Deuteron. eos quoque dici audivisse, quibus iraesen 18, 16. Enod. o 39.
32쪽
neque errare 1hi videor, ex ipsa hac temporis mutatione μαρτυρε et ριεμαρ- τυρη, o praeiertim, quum esu dixerit: πατὴρ υτος μεμαρτυρηκε, discrimm apparere existimans, quod hanc sententiam inter et illam V. 36. enuntiatam intercedat Quod vero interpretibus, qui eiusmodi discrimen agnoscunt, opponitur, Servatorem V. 36. de testimonio legationis suae coeIestis, quod Deus ipse ex facta eius et opera exhibeat, non satis perspicue ac definite loquutim esse videri, nisi Verba V. 37. και ὀ πέει νας με etc. Torsus de eodem testimonio explicueris, id mihi quidem necessitatem huius interpretationis non potuit persuadere. Nonne enim Christus, quin V. 36 diceret: τα εργα, ἁ δωκ ριοι πατηρ, hoc testimonium εργοις suis exhibitum esse divinum, satis aperie momstravit, eadem sermonis perspicuitate, qua c. I. V. 15. auctoritatem eiusdem testimonii divinam his verbis professus est: τα εργα α γω oratia voto vo-ματι του πατρος μου, ταυτα μαρτυρεῖ περὶ ἐμοῖ De ipso autem, quod dicimus, et ipsi agnoscimus, discrimine utriusque sententiae v. 3 et . 37. accuratius definiendo dissentiunt interpretes. Qui verbis: και ὁ πέρι νας με πατὴρ Δυτος etc. ea praedicari existimant, quae olim, quum Chrissus Ioanne baptistaministrante immersionem sacram subsisset, Deo Volant palam testata fuerint, hunc esse esse filium Dei Io. 1, a. atth. 3, 26 sq. inres I, o R. L.uc. 3, a. hac potissimum dissicultate remuntur, quod Christus de in 1 gationis suae coelestis testimonio divino, quum locis evangelistarum laudatis praeeuntibus in tantum Servatori et Danni baptistae contigisset, parum recte . . coram Iudaeis adstantibus universe haec eloqui potuit Pater ipse de in testatus est. Neque Profecto, si v. 37. de illa voce divina tempore immersionis Christi sacrae edita cogitasset, Iudaeis adstantinus itiooectere potuisset, quod statim sequitur: ευτε φωνὴ Λυτου κηκοατε πω ποτε.ευτε εἶδος αυτο ἐωρα xτε. Ad Veritatem Promime accesserunt, qui V. 3ν de
prophetarum V. . laris ad Messiam Dectantibus sermonem esse existimant,
de iisdem γραφαις, de uiuus Sematorem V. 39. Perspicuitate summa haec a dimus profitentem καὶ ε κεῖναι ἐνσι α μαρτυρουσαι περὶ ἐμοῖ Π Hac enim ra-
Have rationem Cyrinus, Theopbna immergeretur, edita, partim de oraeviis pro-etus. Calvinus. Vitringa, inuinoe et alis phetarum cogitasse statuerent. CB. Martiri Praeiverunt Neque defuerunt, qui Sema comment in AEV. Io. caput V eiusque v. tolem partim de illa voce divina, tempore 31 - 39. Coburgi, 7714 4.qλι per Ioannem baptistam Iordani fluvio Dj0jtjgod by
33쪽
tione probata, praeterito Hrρτυρηκε - ei propriam egregie vindicamus. Neque in eo offendimus, quod non Pateat, quo sensu ac iure doctor divinus de hoc tantum testimonio, in scriptura sacra V. . exstante, meque item de tuo, quod εργα sua exhibeant V. 36, dixerit. ipsum meum patrem huius μαρτυριας esse auctorem tanquam si inae prophetarum effata maiori magisve perspicua gauderent auctoritate divina. Facile enim haec dubitatio evanescit, si modo perpenderimus, effatim Christi, quod V. 37. exstat, non debere quod vulgo interpretes faciunt, qui hanc de μαρτυρια V. 37. commemorata Persuasionem mihi quoque probatam sequuntur ab eo, quod proxime antecedit, ita seiungi, ut Christus his verbis rorsus aliud legationis suae coelestis argument in protulisse existimetur Immo verba καὶ ὁ πεμ ρας με παπιν αυτος etc. Cum V. 36. O nexu cohaerent intimo, qui haec omni una eademque argumentaticine complectitur continua Quanquam enim facta et opera Servatoris εργα eo, quem supra diximus. sensu intenigenda legationi eius divinae comprobandae omnino iam re se spectata inserviebant hoc tamen Ioco, quin Christus ad Iudaeos cloqueretur, auctoritatem Rurimam scripturae . . tribuentes, eosque egationem ipsius divinam agnoscere mesentes quo ex sua ipsorum pexsua ne refutare constituerat, id potissimum agendum putavit, ut iis ostenderet, εργα sua scripturae V essam futurum irin enti et raedieanti eo arata, testimonium Pro auctoritate sua e legatione coelesti ab ipso Deo hibitum continere u dentissimurm. Docebat Iudaeos, se saetis suis Peribu que Profecto talem se gerere, qua γα rci Meae M. T. adumbrassent, Μessiam et Minatorem divinitus ad homines missum mi igitur aestimonii divini, quod partim supra V. a. innuerat: χλλος στι ὁ φαρτυρῶ περ ἐμού ne quis obiiceret, fidem sibi propterea denegandam esse, quod ipse in causa sua solus testis prodiisseo, partim v. 36. iterum annuntiaverat interpositis illis ad amstimonium Ioannis baptistae spectantibus v. 33. 34. 35. ἐγω ὁ ἔχω τη puxρτυρία μείζω οὐ Novoυ, illius, inquam, testimonii a Deo patre exhibiti natura et indola vera iis omnibus, quae porro ad Versum usque o sequimitur, m-Hius explicatur atque illusi attu; quae quidem explicatio rei uberior Versu 6. τα γαρ ἔργα, - βδωκέ μοι ὀ raet 1 etc. tantummqdo inchoata, sersu 37. seqq. continuatur et absolvitur. Iam facile patet, quare Iesus de una eademque re, de Deo, lagationem suam coclestem testante et tempore praesenti V. 36. μαρτυρεῖ et forma praeteriti v. 37. ριεμαρτυρηκεν usus fuerit. era, ait, quae Pater mihi de nandaviit, ut ea pescerem, insa haec Pera, quae edere Istes,
34쪽
de me a Patre lagas resianitin. ItaqMe Pater ira olim de me restatus est per illa prophetarii effata, quae iam Ventu comprobari videtis, si modo
ad εργα mea animum recte attenderitis. Quae doctores V. T. 3 ευριατος αγι-
participes de rebus divinis eloquuti fuerant, Asius Dei verba L effata appinari,
neminem fugit. D. M. Io, 35. Μaetth. 15 4. Ar forte hanc rationem nexus sententiarum interpretandi proptφrea duriorem aut arbithariam dixeris, quod Iudaei vitantes, quo Verba Christi: καὶ ο ιμ ραεῖ - - περ ἐμού tenderent, nisi statim adderetur ετ ταις γραφαι s. λα στορο τος των προφητ- --Lligere non potuissent Equidem non negaverim, effatum Servatoris per sospectatum obscurius videri potuisse his auditoribus servi enim vero, quia neget, alia multa exstare huius docendi ex argumentandi rationis Iesu Christo familiaris exempla, qua res tradenda ita xoponitur, ut sententia doctoris D vini primimi quidem ambiguitatem quandam vel obscuritatem habere videatur. animos audientium Percellentem eosque ad meditandum excitantem, Iucem plenissimam ex iis demum lucratura, qua Ve eodem tempore est Ioco porro additurus, vel alio loco ac tempore de eodem arg-Iento nuntiatum esset ΦLaudasse lassiciat loca Io. 8, 38. υμεῖ odv, ὀ ἐωρακατε παρὰ τα πατρὶ uiua σοιεῖτε sub quo quidem flue illorum Iudaeorum diobolum a Servatore intestigi, infra demum V. 44. Verte Profitetuo, Ο Β sa. που ἐγω παγω, υ - ου εὐ- ,ασθε ulla cla Io. 13, 33 seqq. Suniliter, quae . I. per se spectata divem simode intelligi potermi: καὶ ὁ πεμψας tu seri αυτος to. V. 39. ita explicaninturn, ut uini duhitatio manescat: ἐρευ vin τε - γραφα et Priusquam vero hac ratione sententiam effati sui accuratius interpretaretur, Iudaeos fidem sibi denegantes ad illam animi emersitatem tyentos reddere voluit, quae
ipsos inpedi hi, quo minu. etsi Paten iampridem testimonium pro legationo sua coelesti edidisset, hanc suam auctoritatem recte agnoscerent. Proinde verba
verim, his universam inesse sententiam de natura Numinis Summi invisibili, neque omnino sensibus humanis Percipienda, qua partim antecedentibus pam ii sequentibus και το λογο αυτου etc. hac ratione cohaereat: pse patis doni testatus est, quanquam Vocem eius nunquam audivistia, neque speciem vidistis; at vos sermonem eius in litteris sacris pronuntiatum non habetis in animis vestris manentem etc. Etenim, ut omittam, observationem illam, quam
35쪽
varba: --ε φωνην te hoc modo explicata enuntient, in hac orationis seriefiigidiorem et supervacaneam videri, ipsa profecto copula και quae membrum sequeris, quo summa animi Iudaeorum illorum PerVersitas reprehendituo, σου λέον Λυτου etc. priori coniungit. satis aperte docet, utraque Christi enamtiations aliquid contineri, quod Indaeis vitio vertatur Quomodo autem vitio iis Verti poterat, quod sensu proprio nunquam vel iiquam vocem Spiritus
summi audivissent, vin figuram Dei invisibilis conspexissenti amnio, quemadmodum in l1bris V. T. Deum vel audivisso vel vidisse dicuntvi , quibus umen summetu praesentiam suam, efficaciam, voluntatem singulari quadam e 'spicuitate patefieri iusserat cis nota 60, ita etiam Servator h. I. perversitatem Iudaeorum notaturus verbis usus est, non omnino sensu proprio inlinigendis rvos pro vestra cogitamdi et sentiendi ratione illius Dei qui iampridem domi testatus hiel ao ivssitutionem e revesationem, diversimode vobis oblatam, nunquam ea, qua Par esset, diligeritia ab opinionibus praeconeeptis libera cognoscere Volitistis Deinde, quod modo figurate de quovis genere revelationis divinae dixerat, verbis maxime propriis usus ad eam potissimum institutione
divitiam transeulit, quae litteris saeris . . continetur: oti τὸν λογον λυτωευ ἔχω μέτοντα is μῖν ἔτι si πέστ ιλεν ἐκεινον, etiam μεῖς ἡ πισσὲυετε. Itaque
Hiam seran er eius non 'hcibetis in vobis nicinentem, scpuidem, suem ille ti-fe, ei dem non obetit. Eodem sensu o λογος σου λου de effato divino in litteris sacris V. . exflante Io Io, 35. dicitur, latetque Verbum μένει in s meiae Ioanneis sirhesertim Ἀ1surpari ubi de persuasione quadain, sive cogitandi es sentiendi et attone lariso est, quam aliquis IubemtM et toto pectox amplexus ε1erit, tenεatque ranam et ineoninassam, ita ut ea in mente hominis tinear Io ev. 6, 2 7 15, . o sive homo eam in animo suo habeae meaeque mane-- , 1. poeso. 3, 5 quam parum Iudaei illi, doctrinam Christi repudiandis, amimum applicuerint ad λογον Dei recte intelligendum, a mate investigandum, atque iis, quae non per Christum fieri tolebant, eomparandum, ipsi aperte profitebant e fide deneganda es, quem Deus ad homiri eis legaverat suam fidem pi ofecto vim
denegassent, si eo, quo par esset, animo, absque omni opinione praeeoneepta 'εfarrogantia ana, quae Christus coram iis quotidie et docebat, et agebat, cum illis litterarum divinarum effatis eomparassent, quae dudum Servatorem quendam futivum, auctorem verae Dei cognitionis ultra fines Iudaeae angustores longe Iamque proferendae, sacrorumque emendatorem, adumbraverant. His praemissis doctor divinus
verbis docet maxinis perspicuis, In litteris sacris Hud exstare v. 37. testimo a
36쪽
nium, pro auctoritate sua iampridem a Deo patre exhibitum, quod Iudaei
si modo animum recte attendere, et illam Servatoris adumbrationem propheticam cum doctrina et ργοις Christi conferre voluerino agnoscere facile possint. V. s. o. ἐρευvμε τας γραφας, τι ροῖς δοκειτε ἐν Λυταk Qv Λιατιο ἔχειw καὶ ἐκεῖva ἐισι at Uxρτυροῖσαι περὶ νου καὶ ου θέλετε ἐλλιτ πρεμε, v ζωὴν ἔχητε.
serueam solatis ut ipsi dicitio scri turas sacras squidon, iis Memees, it nbea eam aetemam vos ossidem misimaris. Hae ero sunt, uti de me e- flentur. Neque tamen ad me accedere Multis, ut vitam beatam aeteream vere
ossi aris. Quanquam Ama ἐρευν ars est ambigua, ita ut Christus es, in
perativo usus, Iudaeos adflantes ad scripturam sacram sedaeo investigandam et recte intelligendam exhortari voluisse, vel, quam scripturae sacrae investigationem Iudaici Iegum doctores o vera ab ipsis fieri iactitare solebant, commemorasse existimetur modiu adhibens indicativum; inqua tam utrimque commatis oratio multo potius iis interpretibus favet, qui posterius praeserunt ' Profecto enim, quae statim sequunt et τι μεις δογμir etc., ita sunt emintiata, ut satis dilucide causam Proferant et rationem, quare Iudaei ut ipsi eri dicebant litteris sacris perscrutams operam riment Mec ideo quin modo M tota enuntiatio illis: ἐρευv- τας ραφας is haec orba cohortantis esse putentuo, nisi ex ambages, connectaturi Deinde etiam antithesis observanda est qua verba postrema καὶ ὀυ θέλετε ἐλλι προ ειε, v ζωὴ εχητε membro priori ἐρευv- τας γραφας, ετ υμεῖ δοκεῖτε ἐν Λυταις ζωὴ vaιωνι ou ἔχει DPPOnuntur muri inquam, quod vulgo legum doctores sibi vis Eoabant studium litteras sacras interpretandi, et, quae ibi Patefacta fuerit, miluntatem divinam cog scendi, quo compotes fim erit salutis in emo Μα- sano exspectatae, emicaciae opponitur, qua iidem Iudaei ad Christum accedere nolebant fidem denegantes Servatori, litteris illis sacris adumbrato, auctori inius felicitatis, cuius inpetrandae causa γραφας αγ- perscrutandas esse ipsi profitebantur. Cuius antitheseos, quam parum hi Iudaei sibi constent, quantopere ipsi consilio suo ac principio repugnent, egregie demonstrantis, acumen et gravitatem facile patet prorsus evanescere, si verba ερευνατε τας γραφας, cohortationem sive praeceptum inqui dixeris. Quod vero causam attinet primariam, quare haud pauci interpretes huic ερευνατε sensum indicativi h. I. vindicare
37쪽
noluerint, laxum quippe intelligi docentes quomodo Christus concedere potuerit, hos audaeos cipsi, de quo iampridem Pater per litteras sacras testatus suerit, fidem habere nolentes libros illos sacros re vera diligenter Inquirere; Qiusmodi contradictio profecto nulla apparebit, si modo perpenderimus, Servatorem iura rationem Potissimum habuisse illorum legis doctorum γραμριατεωv), qui suam libitoriun. V. T. peritiam eosque interpretandi facultatem haud parum iactitarent . Io. 7, 4a quanquam haud raro ipsius Iesu Christi sermonibus in angustias redigerentur, matth. a , - - 46. Dum Issus, Verbo usus quod ipsi de studio suo litteras sacras pericrutandi adhibebant, eos γραφας αγια ερευ' τα concedebat, minime etiam hoc largiebatur, eos hoc ita facexe, ut sensum
titum, nec Voluntate. Perversa inpeditiun Solebat quippe illud ερευνα cis. .Eimine l. I. p. 343.1 de quavis inquisitioine usurpari, sive mini ex parte recte ac diligenter fieret, is Me negligenti esset, et ab aliquo partium studio penderet. Proinde doctor divinus, qui tantum aberat, ut rem ipsam per se spectatam
τ ερευv- γραφας αγας reprehenderet, aut parvi existimaret, ut ipse ad effata V. . saepetimuero PrOVOearet, iisque divinam vindicaret auctoritatem, Iudaeis adsthntibus animum coecum et emersum hac ratione vitio Nertisse existimandus
est: os scrutari solatia, ut misi dicitis, egregie quidena, si modo eae sati scripti
ras sacras, τι μεῖς δοκεῖτε lv αυταῖς tu, v ιωυιο εχειν. Haec verba duplicem assimittunt interpretationem Quum neminem fugiat, sequente Dativo in libris sacris Ν. . ex hebraismo saepenumero usumari, hi Per aliquem, sive μα auxilio, surei cuiusdam aliquid fieri dicitur, itemque tempus praesens, de re cereo Ventura positum, vices gerere temporis futuri cis. S. V. Wine Grammati des neutesia- menelichem Syrachidi s a. Aufage. memetig, 3 et 5. P. 1 53 3. 5o nihil omnino prohibet, quo minus eam, quae vulgo probatur, huius erit explicationem teneamus: quidem Persuasum vobis habetis δοκει non tantum dicuntur vana opinanteis, marciis. 49. Io. II, a 3 sed etiam recte iudicantes. Luc. 17, S. I. Cor. 7, ο) Vos Per illas libris diutius diligenter degendis cognoscendis, obsereandis vitam beatam in regno effano consequuturos esse. Equidem vero ad sententiam Christi ita propius accedere mihi videor, ut par tim praepositioni civ h. d. vim suam propriam vindicem, partim motionem tempori praesentis accuratius teneam, non exesus quidem cogitatione rei in perpetuum futurae Ni omnia me sanunt. illud δοκειτε, quod vocabulum, ut supra diximus est ambiguum. h. q. pariter persuasionem horum Iudaeorum
38쪽
verissimam inmine de scriptura divina verae Mutis sonte, ne vanam eorundem opinionem, qua sibi egregis sapere Videbantur, quum illas γραsyat 1egentes, et interpretantes, sua sequerentur placita arbitraria, neque eum agnostere ἀ- Ient Servatorem, quem scripta prophetica dudum diu rassent: siquidem ex si1natis, os in his litteris sacris L . his instruetos et ea, qua inter os feri solae, ratione iis utentes, quo sensu v ιμ- ep. ad Hebre. α , V. 5. dicis ur: sanguinem habens s. adferens, mini sanguine vitam beatam Memniam ossidere I hane salutem vobis, fori t-- scindo ritibus neque ero ad mea ηματα et εργα attendentibus esse certissimam, anquam si in eo e. Heis om otes fieri regni estiae. Atque hae ipsa sori tuae de me Sematore diminii Iegato testatur, ad mae Otil imum animos vestros convertis, quem sem se Mamini, ut insalutem ἰωm in litteris Iaeris promissam aere reveritin eis. Neque tamen de usu adversativo, quem και obtinet d. V ID. I, L. a. 3a 6, 36. ad me aceedere, doctrinae meae ac disciminine vos eradere, tam Luc. 6, 47. Io. 6, 35. πυιαε, ut vitae beatis e vere Om cites reddamini.
39쪽
De prooemio evangelii Lucae eiusque usu in quaestione de fontibua mangeliorum tractanda di II orie ΝRICUS AUGUSTUS SCHOT