장음표시 사용
311쪽
manuscripto duce in philosophiam ejus moralem incumberent. Cujus ut jam certiores amus ipsas hic adeamus epistolas:
Amide integerrime. Jam dudum exoptavi tibi semel ' adesse. Sed tempus magnaque hiems non satis mihi propitia fuerunt. Aliquando de sorte mea queror quod nobis intercedit spatium, quod nos ab inpicem tam longe dividit Felis, imo felicissimus tuus socius
casuariE sub eodem tecto remoran8, qui inter prandendum, coenandum ambulandumque tecum optimis de rebus sermones habere potest. Quamvis autem corFora ab invicem tam longe diversa sint, animo tamen Saepi SSi me praeSen adsuisti meo, praesertim tuis in scriptis cum versor manibusque fracto. Sed cum nostris collegis non omnia satis clara appareant ideoque
iterum ollegi initium feeimus . neque me tui immemorem esse putes, animum ad hasce litteras Scribendas appulj. Collegiis quod attinet, eo instituitur modo Unus sed Sua cuique vices perlegit, pro us sexceptu e licui porroque
omnia demonstra secundum tuarum prop93itionum seriem ac ordinem tum si accidat, ut alter alteri satisfacere non possit, operae pretium est durimus illud annotare atque ad te scribere, ut, si possibile, nobis clarius reddatur e duo te oontra superstitiose religiosos christianosque veritatem defendere tum totius impetum mundi stare possimus. Quare cum riu Fer¥tibus e lieantibusque de linitiones non omnes nobis clarae videbantur, non idem de natura desinitionis judicium tulimus. Iterum te absente, auctorem quemdam mathematicum so qui Lorellus vocatur, consuluimus, ille enim desinitionis uturae. artomatis, et postulati mentionem facit, atque aliorum de ea re sententias fieri. Ipsius vero sententia sis sonat, etc. Reliqua
uti in editione vulgari deinde vero:
1 Belgicismus, ab editoribus recte correctuS.
312쪽
Porro desinitio ita nobis non satis con3lat in zemplum attuli quod Dominus mihi diri Hagae Comitis 1 Sc. quod res duobus modis potest considerari, vel prout in se Stvel prout respectum habet ad aliud uti intellectus, vel
enim potest considerari Sub cogitatione vel ut constans ideis. Sed quaenam hic esset distinctio non bene videmus. Nam existimamus, quod nos, Si cogitationem recti constipiamuS, Oporteat comprehendere sub deis, quia remotis ab ea omnibus id eis cogitationem destrueremus. Qua de re cum Xemplum nobis Satis clarum non est, manet adhue res ipsa aliquo modo obscura et alteriore explicatione indigemus. Novissime, in scholio 3tio prop. 8, habetur ab initio ex his apparet, etc. Hi Dominu videtur Epponere, Substantiae naturam, etc. In quod etiam clariorem e lioationem te rogamuS, Porro gratias acyo marima pro tuis periptis, mihi a P. Ballin commuη cutis, quae magno me gaudio a ecerunt, e potissimum cholii pros I9. Si hi et tibi in aliquo quod iamea potestate sit, servire possim, ibi tibi sum tantum opus ut me scientem uoias. Ego collegium anatomiae iniri, Mediunt fere absolvi absoluto incipiam chimicum, sicque ua8ore te percurram totam Medicinum. Desino et eae8Fecto reU9nδisnem, et a me is salutatus, qui sum
1 Ibidem Spinogam pro tempore saltem versatum fuisse, jam ab
auctore vitae Ostiae m. scriptae hinc inducitur, colL p. 9 ad Oldeu- burgium.
313쪽
Αmice colende, Tuos mihi dudum desideratas literas accepi pro quibus tuoque erga me si ectet marima habeo gratias non minus mihi quam tibi diuturna tua absentia molesta fuit interim tamen gaudeo, quod meae lucubratiunculae tibi nostrisque amiois usui sint. Si enim dum abestis absens vobis loquor . Nec est quod caseario invideas nullus nempe mihi magis odiosus nec a quo ego magi cavere curavi quam ab ipso quamobrem te omnesque notos monitos vellem, ne FSi mea opinione communicetis, nisi ubi ad maturiorem aetatem perveneri h). Nimiε adhuc est puer parumque ibi constans et magis novitati quam veritatis studiosus. Verum puerilia haec vitia ipsum paucis po3 annis emendaturum vero imo, quantum e ipsius ingenio judicare po8sum, fere pro certo habeo; quare ejus indoles me
Quod ad quaestiones in collegio e4tro salis sapienter instituto)propositas attinet, video vos iis haerere, etc. Reliqua uti in ed. Vulg. s 5. Anni 1661 mense migrationi quam maxime destinato, nempe M o Voorburgum tranSmigra8Se philoSOphum, ex epistola ejus XXIX deducendum vitae . . compilator
narrat tuis hospitem cibidem habuisse Danielem 7 demani Facile inde deduces et Burghium adolescentem fuisse cui Principia philosophiae artesianae destinata suere, cum AmStelodamensibus B Ou
trario Spinora verum suum SyStema Sponeret.
314쪽
pictorem ad viam dictam Herilaan ), quem liberaliores fovisse
ideas quam quae tunc temporis in Ecclesia Resormata valebant certiores simus e documento a nonnullis V oor burgi
incolis novi V. D. Ministri causa, civitatis Delphen Sis - vici dominae illo tempore Magistratui anno 1665 exhibito in quo allegant nonnullos, uti Rot leve et et Daniel Tydem an seministro, quem optant, Opponere, et , ΤJdem anni contubernalem, Spinogam quendam a Judaeis parentibus ortum, atheistam uti dicitur e te V rogationem compo Sui S se, qua candidatum suum magistratui commendaverunt 2. Anno exeunte, epi Stolis suis lyen bergilius Spino gam adgressus St, quae Latine Versae in collectione editae sunt: earum re autographae On Servatae sunt, qua tamen in originali hic addere, omnino Supervacaneum videtur. Notemus tantum secundam Bruderi XXXIIIm inscriptionem ferre: , Μhnheer, 'hee Benedic us de Spinosa, o dea langen Boogueri, uJten Schi edam , ubi per hebdomades aliquot philosophum, apud Urie Si sui Amsteloda mensis fratrem, Versatum fui S Se , pSi e epistolis cognitum est.
Ultima Spino gae ad Dord raceniam epistola Bruderi XXXVIII Haga Comitum in Archivis Neerlandicis autographa ex Stat quae, quippe unica Neerlandice a philosopho Scripta, hic sequatur: Isin hee en uriendi Τoen i Umbrie van denta Maart ontsing Wa op sin
deman, meester schilder, die hem Maarschhniij de eerste anteid in enhennis tot de eehenhonSt egeven heest. 2 Plura de hisce vide in meo Baruoha Espinora, cap. VII. Rogatio ipsa non amplius adest.
315쪽
1 Male igitur apud ruderum mensis Aprilis indicatur.
316쪽
Praeter lyen bergicas hujus temporis iden burgii quoque epistola et hae latine quidem Scripta et inedita Superest, cui quippe, uti videtur, mensis Septembri 1665 - inter Bruderiana XIII et XIV locum dare debebimus:
Vir praestantissime, colendi SSi me am iee, Ex postremis tuis 4 Sept. ad me exaratis literis ), elucet, tibi nostra non obiter cordi esse. Devinxisti non me modo sed praenobilem Boylium nostrum, qui tibi mecum eo nomine maxima gratias agit, Omni ossiciorum genere, quae quidem ab ipso proficisci possunt, humanitatem et affectum tuum data Occasione compensaturuS: idem quoque
de memetipso firmiter tibi poteris persuadere. Sed virum illum quod spectat nimis ossiciosum, qui non obstante illa Versione tractatus de coloribus, quae hic jam expedita est. adornare aliam voluit, sentiet fortassis se male sibi praepostero illo studio consuluisse. Quid enim de ipsius et translatione si aut hor Latinam illam, hic in Anglia paratam, quam plurimis experimentis, quae in Anglie non reperiantur, fecerit auctiorem Necesse est nostram brevi nune disseminandam suae omnino tunc praeserri et multa pluris apud quosvis sanos aestimari. Sed abundet Suo Sen-Su, i velit nos nostra, prout maxime consultum Vi Sum fuerit, curabimUS. Κircher Mundus Subterraneus nondum in mundo nostro Anglico comparuit, ob pestem omnia sere commereia prohibentem. Accedit bellum atrocissimum quod non nisi malorum Iliada secum trahit et humanitatem omnem tantum non in mundo exterminat. Interim tamen, licet Societas nostra philosophica nullos, perieuloS hoc tempore, coetus
1 Non amplius extant, uti nec eae quibus Spinor hisce Oldenburgii litteris respondit.
317쪽
arei publicos hi tamen illive ejus socii, tale se esse non obliviscuntur. Hinc ali experimentis 3 drostaticis, alii anatomicis, alii mechanicis alii aliis privatim incumbunt. Dnus Boylius originem formarum et qualitatum, prout ea hactenus in scholis et a paedagogis tractata fuit, Sub examen vocavit et tractatum de eo haud dubie insignem)praelo brevi subjiciendum concinnavit. Video te non tam philosophari quam, si ita loqui fas St, theologi gare, de angelis quippe, prophetia miraculis cogitata tua consignas: sed sorsan id agis philosophice ): utut fuerit, certus sum opus esse te dignum et mihi imprimis desideratissimum. Cum dissicillima haec tempora commerciorum obstent libertati, id saltem rogo, ut consilium et scopum tuum in isthoc
tuo scripto mihi in proximis tuis significare non graveris. Quotidie nova hic exspectamus de Secundo praeli navali, nisi forte classis vestra Se rursum in portum Subduxerit. Virtus, de qua disceptari inter vos innuis ferina St, non humana. Si enim juxta rationis ductum agerent homines,
non ita se invicem dilaniarent, ut est in propatulo. Sed quid queror Vitia erunt donec homines, sed nec illa
perpetua et interventu meliorum pensantur.
Dum hae scribo, traditur epistola ab insigni illo Astronomo antiscano, Du Johanne Hevelio, ad me Scripta, in qua inter alia mihi significat, Cometographiam ipsius sub praelo sudasse, et paginas jam 400 si vel libros priores absolutos esse. Indi ea praeterea se mihi exemplaria aliquot transmisisse Prodromi sui Cometici, in quo priorem
binomen nuperorum cometarum fuse de Scripserit, sed ea nondum ad manus meas pervenerunt. Statuit insuper de p08-teriori quoque cometa librum alium edere et doctorum judicio subjicere.
1 Nimis omnino philosophice pro scriptoris captu vide quae postea de Tractat Theol. ol Spinogae objecerit, in epistola rud 2 et in ea, quam infra H exhibebimus.
318쪽
Quid , amabo . vestrates judicant de Pendulis Hugenianis, inprimis de illorum genere, quae adeo exuctam temporis mensuram exhibere dicuntur, ut longitudinibus in mari inveniendis possint inservire Quid etiam sit de ipsius Dioptrica
et tractatu de motu quem uirumque diu jam exspectavimus. Certu Sum eum non tiari Seire tantum cuperem
quid promoveat. Iu optime valea et amare pergas Amonsiour Tui studiosissimum Mons Benedictus Spinoga H. O. la HaJe. Ira de Bagydnestrael, te huyse vanis Daniel de sokilder ), in Adam e Ma.
Inter eas, quae jam editae sunt, Spinogae epistolas litterae ejus occurrunt quoque Ladam stet Od amensem quendam amicum, initialibus tantum et titulo . . Med. r. nobis cognitum, quique iisdem initialibus versu quoque Latinos signavit, Spinoque Cogitatis Metaphysicis praemissos. Videtur autem mihi ignotus iste philosophi amicus juvenibus istis Amstelod amensibus adnumerandus, quorum et Vrie Stu unuS , quique in collegio suo philosophi Ethicam manuscriptam tractare Solebant. Nomen autem habuisse videtur Bresseri, quod in epistola quadam anni 1675 invenitur, infra communicanda. Ad eundem virum doctum literae etiam sequentes in editae nobis pertinere videntur, quae anno 1665 mense Maj vel Junio, scriptae fuere. me quibus vero mensibus cogitare
1 Videtur igitur Tydemannus Hagae quoque habitaculum habuisse. 2 Apud ruderum XLII.
319쪽
persuademur eo quod in postrema ad lyen bergilium epistola ii uni legimus, philosophum mense prili m-stelodamum se contulisse, quo de itinere et hisce in literis ipso initio, Sermo esse videtur. Deinde et classis in iis sermo fit, quae mensi uni ineunte contra Anglos in mare missa est. Ea autem, a prioribu editoribus, quaSi , nullius pretii ' ). sepositas, quam plurimum contra valere ad amabilem philosophi indolem et generosum ejus animum melius cognoscendum, lectores judicare poterunt: Amice singulari S, Nescio an me prorsus oblitus sis multa tamen concurrunt quae SuSpicionem asserunt. Primo cum profecturus tibi valedicere volebam et te, a te ipso invitatus, domi sine dubio offendere putabam magam petiisse intellexi revertor VOOrburgum, nullus dubitans quin hic saltem in transitu nos inviseris, at tu, si iis placet, insalutato amico, domum rever3us et Tre denique Septimana expectavi, nee
hoc temporis litteras tuas videre contigit. Si igitur opinionem hanc meam a te amotam vis tuis litteris lacile amovebis, quibus etiam indicare poteris modum instituendi commercium nostrum epistolarium, de quo semel in tuis aedibus locuti sumus. Velim interim te enixe rogatum habere, imo jam per nostram amistitiam te ro rogoque ut Serium opus vero Studio navare velis, atque intellectus animaeque cultui meliorem vitae partem aerare digneris, jam , inquam, dum tempus St. et antequam de tempore, imo de te lapso conquerari S. Porro ut de commercio nostro instituendo aliquid dicam, quo liberius mihi scribere audeas, ei a me antehac suspectum fuisse et fere pro certo habere te tuo ingenio aliquo modo et magis quam par est dissidere et vereri ne aliquid roges aut proponas, quod virum doctum non
320쪽
redoleat. Verum te coram laudare et tuas dote narrare non decet. Si tamen vereris ne ego tuas epistolas aliis communicem, quibus postea ludibrio sis de hac re idem tibi dehinc do me eas religiose servaturum, ne ulli mortalium, nisi tua venia, communicaturum. His conditionibus commereium nostrum aggredi potes, nisi sorte de mea side dubites, quod minime credo. Tuam circa hae tamen sententiam ex primis tuis litteris scire expecto, et simul aliquid conservae rosarum ut rarum, ut promi SeraS, quamVi Sjam longe melius me habeam. Postquam inde prosectu Sum venam Semel aperui, nee tamen febris cessavit quamvis aliquo modo agilior eram etiam ante venae Sectionem ut Opinor, propter aeri mutationem), sed tertiana bis aut te laboravi quam tamen bona diei tandem expuli misique in maXimam malam crucem neSeio vero quoivit, cur tamen ne huc redeat. Quod ad am partem nostrae philosophiae attinet, ejus aliquam brevi vel tibi. Si translator esse vis, vel amico De Uries mittam et quamvis decreveram nihil mittere antequam eam ab Solverem, tamen, quia praeter sententiam longior evadit, nolo vos nimis diu detinere mittam usque ad 80 propositionem circiter. De rebus Anglicanis multa audio, nihil tamen certi populus Omnia mala Suspicari non ceSSat, nec ultu rationem aliquam invenire scit, Cur classi non immittantur habenae: at res quidem nondum Videtur esse in vado. Vereor ne nostrate nimis velint esse
docti et providi res tamen ipsa tandem indicabit quid in animo gestiant quidve moliantur, quod ii vertant bene. Quid nostri ibi sentiant quidque certi sciant audire de Sidero: Sed magis et supra omnia, ut m , te.