Opera quae supersunt omnia

341쪽

tim ex Ob Stemmate natae, toto caelo disserunt ab Hollandicis foeminis aut et Gallicis vel Anglicis nam liae honori sibi ducunt si maritis nuda in re contrariae Sunt, immo ne contradicant quidem illis aliis praesentibus, quia hoc hic indecorum admodum judicatur. Deinde administra. tio bonorum magna ex parte hic a memini dependet, quoad culinam ad hospites lauto tractandum, ut hie moris est, et omnia illa, quae spectant ad mensam et cubicula bene prospicienda, item ut ancilli praesint, qua in magno numero habemus, et similia, quae ut Superflua hic retineo. Reliqua quae spectant servos et Subditos, vir quidem conveniunt. Sed non dissiculter pro 50 imperialibus potest impetrari ut ab aliquo nobis haec administrentur, prout ipsi desideramus, adeo ut fere in totum ducta muliere et 50 imperialium impensis administrationis negotio Sublevemur. Porro, quia maritati non invitantur nisi ad illos ex quorum familia Sunt, sed nondum uxorati ubi vis quo sibi aliquam eligendi occasionem habeant atque ita mulsae invitatione proseinduntur, et per OnSequen denuo multum temporis lucri fit. Ulttirius, mariti non tot visitationes habent hae non fiunt, nisi ab amicis aut proximis raro vero ab aliis. Tandem si quoque conviviis intersunt, tot negotia non habent, quia hic non est moris, uti in Gallia, ut qui conVersetur tam multum cum virginibus aut etiam aliis foeminis, ea ratione ac ibidem fieri solet. Denique

nec tenemur conviviis per tantum tempori Spatium interesse ob rei domesticae caussam. Quae omnia Si bene consideres, conficies quantum temporis hine lueremur, et proinde quantum bonis studiis destinari possit, id quod si

quis nondum conjugem habet, minime hic locorum uter Nobiles fieri potest ut taceam multa alia incommoda, praesertim duella, quae hic in magna consuetudine , et a maritis, qui tot conviviis non interSunt, et nullam virginem habent, pro qua obtinenda, ut Saepe sit certent, non difficulteri declinantur. Interim seres hinc magnum impedi-

342쪽

mentum iritum maritis. quod quia mulieres ut plurimum ambitiosae Sunt, it in liae regione libere ab ipsis Nobilibus regitur, permulta ossilia et admodurn lucrosa exstent, hae marito quam maxime ad similia impetranda

incitant, id quod iis, qui peri grinati et studiis imbuti

sunt non dissicile est, praesertim Si ex bona et antiqua sa- milia sunt, veluti est nostra , et ubi arentes, prout mei, publiea ossicia habuere. Hic itaque nullum remedium erat, siquidem primum eligerem quod quoque Subeundum erat ob supra recensita rationes quam ut pensionem a Rege Galliarum impetrarem. Hoc enim Familiae meae esset decori, alias dignitate possem declinare, re Spondendo, quod me obstrinxerim ea lege, ne alias ullas aeceptarem, quibuSob negotia quae hinc recepissem quoque non praeesSe mihi liceret atque Sic me totum studiis bonis perficiendis, ut

diis amplius vacere liceret, et quibus negatis penitus fere iisdem valedicendum esset, dicam amplius, qua ratione haec conatu fui exsequi: lum, quoad conjugem dueendam. Quia tunc I annorum eram, eum hae Si deliberabam, passiones jam tum in hac aetate magis in mea potestate erant utile ab illo quod nos Solum delectat distinguendum, quam si tale quid

SuscepiSSem , quum 20 annorum eram, adeoque Spe erat

me non adeo posse circa similia decipi. 2. Quia nihil magis, quam praecipitatio in Similibus nocere potest certe ultra annum haec sic direxi priusquam publice me declaravi, tantamque hic prudentiam adhibuisse confidentia

teste Seio, quam credo paucos circa similia adhibere: sicque ad Omnia reSpexeram, ut non OSSem praevidere ussum

ex hoe conjugio damnum posse oriri, quam quod eum amasia mea ex illustri admodum familia quoque esset parens siquidem ipsius nostri lectoris Gubernator, Consiliarius intimus et Legatus quondam ad Regem Daniae fuerat,

343쪽

ac alia negotia aulica administraverat amici ejus maxime a me sagitarent, ut aulica dignitates sectarer. Quod quidem ego consilium ultra modum et non Secu a Cyrus, cum ipsi a Judaeis regnum Osserebatur, VerSabar, ne proinde , ut Onamina aliorum penitus eluderem ad um obtinendum, quam subito eri posset, me contuli, nempe ut me arisios reciperem. Jam quaeso ad sequentia attendaS: tune enim clarissime constabit, quod uxorem ob nullum carnalem assectum duxerim). Hoc vero, ut nemo facile penetraret ne mihi hoc in futurum noceret, ob fratris mei negotia id unam aulam imperatoris, procuranda hic etenim otia in Silesia quotiue ope uxori obtinuit me recepi, cum ille utpote uxoratus haec non tam commode poterat exsequi sic tamen omnia satis feliciter brevi composui, ut mea praesentia amplius Opus non 8Set. Reversus itaque post aliquot menses fratri haec aperui, ut simul meum propositum abeundi Parisios quod ab illo quidem

facile impetravi ob magnam benevolentiam, quae inter OS). aliis vero notum Dei ad haec negotia ad finem perducenda meam praeSentiam id una denuo opus fore, unde artificiose ab amasia et aliis amicis venia impetrata, ut me per aliquod tempus subducerem, neque tempori hyemali rigorem erat . Decembr. 682). aut sumptus, qui ad peregrinandum requiruntur, respexi meque primo in Hollandiam recepi hic autem ob certa studia, quae in Ordinem redigere incepi, partim propter exundationem illam memorabilem aquarum impeditus, factum est, ut non ante almarum Dominicam Parisios venirem, ubi quantum prudentia mihi suppeditare potuit, consilia esse ei, ut intentionem

meam obtinerem. Primo communicavi quaedam cademiae vestrae, quae etiam in Iourna des sanans inserta sunt, inventa mathematica, ac insuper demonstratione eorundem in particulari, quae nondum publicatae exstant, quo quid essicere possem, judicare possent tum praecipue D. Mari- Otte generOSam mentem iXpertu Suui, et ope hujus r.

344쪽

ΓΑbb Gallois innotui, qui quidem se mihi admodum avorabilem exilibuit. Cumque prolixe explicarem quid uaintentio esse essicere, qua ratione vero impedire in uis studiis continuandis, quaque ratione his Subveniri posset, se ita explicuit, ut de mea intentione obtinenda magna spes mihi affulserit: sed ultra modum quam credi Otost magnum antagonistam habui in D. de la Hire. Quod cum observarem, ipsum quantum potui generositate vincere tu-dui, Sed Omnia frustra. Hic ex inti in is D. Abbe Gallois, ut e frequentissima praesentia collegi, et quod pessimum credit hie vir, ut saepe audivi, mathematicum ipsi aequalem vix reperiri. Est autem D. de la Hire intentio, ut satis aperte mihi indicavit, aliquando vices . Cassini in Observatorio Regio supplere, et potius essicere, ut extemii ab Aead vestra penitus excludantur, sic nempe libere mihi aliquando retulit hisce enim pecuniae destinatae multo Κ-aetius Solverentur, quam ipsis Gallis, et praeterea non tantum Gallicae gentis gloria hinc oriretur. Imo pSe audivi, quod, cum in Academia D. Marriolte referret quod D. Boyle rogasset, ut cum ipso commercium iterarium in-Stitueret, hic ultra modum hoc dissuasit, diluetis variis

experientiis , quibus evincere conabatur, quantum damnum Academiae ex ejusmodi commercio cum extranei MaeeeSSerit. Ac proinde cum Similia perciperem non mirabar, quod nullus meum propositum mihi tam dissuaderet ac ille, et tam contrarium se mihi ostenderet, ut cum aliquando in Aeadem istorum omnium consessu, ipsis hosphori genuinum proeeSSU Communiearem, et omnes consentirent, ut apud ipso permanerem, quia jam conclusum erat me receptum iri, hic solus in mea praesentia admodum impudenter Ontrari US SSet, referendo, quod forte o. olber displiceret, quia necdum pSiu consensum per literas aceepi Ssent. et Si Statim Surgens me, una cum . Mari Otte, Sque adfore comitabatur. raeterea incerta mea inventa et nullius momenti esse publice dixit, rati ab amicis mihi rela-

345쪽

tum item quia animadverterat, quod ultra modum D. Hugenium aestimarem . absque dubio ipsius vestigia secuturus. qui omnes Academicos apud alios contemneret, et Sic esse-cisset ut illorum Academia non in tanto aestimio esset adeoque mei receptionem dissuaderet. Quae Omnia a D. Borello relata qui mihi sincere retulit quid de ni in ipsa Academia dictum. Haec et multa similia cum Seirem , non mirabar quod Abbe Gallois qui tam considenter me multoties securum fecerat de me intento obtinendo, Oftmodum , cum me jam longo tempore detinuissent satis inutiliter aristis, et ipsum visitarem . mihi indicaret, quod saltem me ad abitum possem Imrare, quia id quod desiderabam ob instans bellum hac vice impetratu impossibileeSSet. Quapropter ultimum remedium erat ut ipsi significarem me contentum fore quia me haud ita ac alii norunt, et forte credorent me tale quid ob pecunias recipiendas desiderare , si saltem me in membrum Academiae reciperent, nulla assignata pensione. Sed me tales progressus

tenta, coadjutores mihi potuissem conciliare, qui una juxta meam dispositionem mihi adjumento essent. Cum itaque candidum meum pectus quod numquam sibi conscium vilissimi lucri ergo studia tracta8se melius hinc perspiceret, mihi brevi signifieavit, ut ad ipsum reverterer quo laeto effecit, ut brevi in cademiam receptus fuerim: de pensione autem ita locutus est verbis ambiguis, ut interim nec

certus nec incertus Sim cumque rogarem, num, quod receptus essem ejusdem rei literi certi non confirmare r.

ut Alias fieri solet in similibus, retulit super hac re non dari ullam scripturam, nec de penSione aliam Sseverationem que de a parolo de r. Olbert. Similibus verbis utebatur quoque D. Coiberi, cum ipsi ob receptionem agerem gratias, dicendo, quod quae hactenu communicassem Academiae ipsi placuissent, si continuarem sic progredi, se essicere velle ut me ejusdem rei non poeniteret, aliaque pauca,

346쪽

Sed idem significantia. Deinde per mensem adhue ibi moratus, ac impriini milli Omnium Academicorum, etiam D.

de la Hire nam philosopho nilii facilius, quam inimicis

bene facere . Saltem ei, qui mea principia sequitur conciliare studui. Post haec rediens in Ollandiam Tu Hagae- Comitum visitavi, ubi quaedam horum retuli ut nosti et praecipue ex generoSi tui promi SSi quae adhue prae Sentibus literis confirmas magnum solatium percepi, Verum de Sponsa mea, ut et Parisiis, nihil aliis indicavi. quia tempus nimis breve Parisiis autem dissicultatibus, quas mihi magno numero formabant, nolebam pSe plure Cumulare. Sed modo audies me in eadem experientia confirmari. Nam certe multo liberius jam hic ac ante vivo quod magis imposterum addisces, modo adjuver, ut pero. Sed propero ad finem ut inlepi, et refero me OSthae reversum in patriam 8Se quod tamen ob longum et taediosum iter non citius absolvi ob pestem variis in locis grassantem , aliaSque rationes quam mense Novembri die ultra modum, mei delectati fuerunt, quod in Academiam Regiam receptu eSSem , et eo, quod loquerer de pensione obtinenda quasi hujus non dubiam Sed absolute certam Spem haberem quo mihi libertas relinqueretur mea studia ex voto continuandi Imprimis hoc mihi multum honoris conciliavit apud alios, cum viderent ea , quae de me narrantur

dans te Mercure Galant di mola de mile a. 1682, qui libri

hic plurimorum manibus teruntur: et o porro esseeit, ut satis libere hic jam studiis meis vacare liceat. Vero cum tempore mei animadverterent, quod hinc nullae utilitates, certe impossibile foret mea Studia ontinuare quum jam modo hoc anno tentarent, ut leviusculum saltem metumaeeiperem, quod Salarium 300 imperialium habet; et quia non adeo laboriosum credebant facile me hoc innoxiis meis Studiis posse sustinere, sed hoc absolute rejeci. Sic itidem in aula nostri lectoris circa me quid moliuntur, ut ab amicis mihi relatum et credo ut praeSim peribus me-

347쪽

tallicis Friburgi, quia sciunt me aliquatenus in metallurgia

versatum. Sed quidquid offeratur, certus sis me id non aceepturum. De reliquo, quia multa ex Gallia et Hollandia attuleram pro amicis, ubique ali acceptu eram. Sponsalia autem nolebant ut ea disserrem ulterius, adeoque adhue mense finita est, qua in re ipsi contrariari nolebam, quo accedente hyeme quod praecipue tempus studiis peraecommodum expertus sum finitis turbis, studiis me serio applicare po8Sem. X quibuS, credo perspicuum Satis erit, quantas dissicultates hactenus superandas habuerim ob mea studia, meque necdum in portu SSe, Sed tua generosa dextra hoc assequi non despero. Ad quod ' loco jam destinavi explicandum. Omnes homines natura ad otium a labore proclives sunt: quare magna dissicultas hic alios adjuvandi oritur, quia postquam effecimus, ut illis bene Sit, saepe accidit ut frustremur Spe, quam de illi habuimus: Sed notandum maxime, quod omnia praeeipue laboriosa nobis videantur, quae

contra nostram inclinationem cogimur patrare quare non

dubitandum, si adjumento simus aliis in iis ipsis rebus , ad quas ipsi inclinant haecque inclinatio non sit levis, sed quae

per longos annos quasi in habitum conversa. O nullatenus exspectandum fore. Unde conjicere poteris si ultimum hoc , quod studiis meis continuandi inservire queat, pro me impetrare posses cum certe fortiorem inclinationem pro nulla re habeam prout satis demonstravi per primam partem, cum haec nullis difficultatibus potuerit supprimi tibi

hac in re timendum fore. Facile autem ex superioribus colligendum , unicum hoc adhuc superesse, ut mihi, velut aliis Acad. membris, assignetur talis pensio, qua recipienda e- euru eSSe OSSim nee tamen plus unquam desidero nec

acceptarem licet offerretur ob multas rationes quam Singulis anni 1000 imperiales, quod quidem non adeo multum esse judicabit, cui perspectum, quod studia non leviter

348쪽

Primo lenim efficiam ut aliquem habeam, qui bonis meis praesit, prout uti mihi jam prospexi hac in re, quo rei domesticae nullis curis detinear. 2O. Stronomum, qui mecum observationes caelestes instituat, uti hactenus talem ipsi ae r. iret, habemus. Hunc ad nutum meum possum habere quando volo, et ros conclusa esset inter nos, nisi timerem mihi forte non succursum iri prout desidero. Hic nempe vir D. Heveli permultos annos fuit observator et calculator in rebus Stronomicis. Hic jam Lipsiae degit, et Singulis annis phemerides continuat.3o. Faciam ut Medicum habeam, qui pecunia aliqua ingulis annis Soluta, mihi in hymicis et Anatomicis, qualia experimenta et observationes desidero, instituat. Scio quoque aliquem, quem ad nutum meum habebo, cum per multos annos Simul hic et in exteris locis Studiorum gratia conjunctim vixerimus. Hic mihi jam hosphori processum elaborabit. 40. Egregium analysiam Seio, et quem conduxiSSem, Si modo absolute certus essem ejus quod desidero, qui mihi quidem in calculo analytico multum sublevaminis posset

adferre.

5o Mechanicum hic habeo ultra modum praestantem, quia nullo nisi a se ipso propria ne linatione in StruetUS, .... egregie laborare novit Se sintdrius est horologia fabricat libros compingit et similia multa, quae modo videt ipse essicere conatur. Hi vero meus Subditus est: huic 3 imperiales annuatim do , unde nulli rei domesticae hinc enim ruri hic cum sui Satis commode vivere potest)nec ulli alii servitio est quam Soli mihi. Hunc non soli cito ad labores, cum, Sive ad Sim Sive minus, internu incitator, propria inclinatio essicit, ut aeque re peragat, ae quum ad Sim ex quo sol colligendum, quale conditiones debeant habere Academici, ut pensione digni Sint. Jam autem in eo est, ut varia vitra optica mihi perficiat Sed quia admodum

349쪽

desidero ob singulares rationes ut tale speculum ustorium habeam, quale est vestrum PariSiense, hanc curam lentes varias es iciendi filio ejus concessi ut, postquam ad vitra D. Borelli tubos mihi paraverat aliaque quaedam Curiosa, jam tu eo totus est ut simile perficiat. Et certe in eo parando talia didici, ut jam exiguis sumptibus et labore haud

adeo magno similia parare aleam.

Ex oceasione referam Anglum esse in Aliena prope Ham- burgum , quem dicunt vitrum mollesaeere et indureScere posse pro lubitu, et multa miranda hisce praestare posse. Fuit

peregrinus in Lusatia nostra hic, qui vitrum ab ipso habuit

utrimque convexum, tu cujus medio magna aranea incorrupta haerebat. Vellem me ipsum hoc vidisse, et ab Operam, quo reSei Suam quid rei siet, et num ne hoc inventum aliquam fallaciam includat. Delector quoque eo, quod Seribis, quod ipsa experientia edoctus es te vitra poliendi artem ad Summum perduxisse optarem mihi aliquod vitrum hae arte paratum, imo ut hoc in Dioptrica tua publicatum

aliquando Seeretum XStaret. 6O. Vellem quoque correspondere eum extraneis in variis

regionibus, uti Amstelodam habeo D. an Gent i, Virum talem , quale Optarem , ut Similes corresponsores aliis in locis mihi aequirere possem id quod soluta aliqua pecunia facile obtinetur, ut hic subito resciamus, quid in aliis locis peragatur, et novi ab eruditis inveniatur. Quae omnia qui bene con Siderabit non existimabit nimium esse, quod 1000 imperiales desiderem ad studia bona excolenda, et dubito an multi inveniantur jam, qui simile quid ea pecunia sint praestituri ac tu me suscipio quamquam etiam Siquidem impossibile est eam summam obtinere minori pensione contentus essem uti haec et similia Satis Superque cum Parisiis essem r. ' Abb Gallois indicavi): praesertim siquis velit ad hoc reflectere, quod me obstringam, me nulla

350쪽

Secularia ossisti umquam ambire velle, quorum hic quidem

quaedam satis lucros Sunt et praeterea ad ea , quae Odo usuram, et quid ipse mihi proposuerim exsequi, Si otium habeam desideratum, de quo jam Superiore lost quaedam aperire constitui. Dico itaque me jam talem commoditatem habere studia mea hic prosequendi, qualem hactenus liabere

non licuit cum nee amici nec nupta mea u O nodo Ontrarii sint, plane ut praevideram . adeo ut hoc anno talia praestiterim et laboraverim, quantum ulio ex praecedentibus et quidem quoad Mathesin omnes dissicultates, quas mihi unquam formavi, jam penitus superavi, ut nihil jam

Opu habeam quam ut ea tantum, quae prolixo calculo constant, compendisae iam, quod in quibusdam Sic peregi, ut, quae calculum tam proliXum requirunt, credam eundem ab hominibus, si quandoque integram vitam eon Sumerent, non OSSe abSolvi, ego eadem perfaeile e tempore S Signem. Sed prius quam res eo redigatur, multum temporis et laboris requiritur, et mens ultra modum attenta. Quae autem hoc anno in similibus peregerim, numquam qui erederet, nisi praesen harum rerum Spectator sui SSet. Et siquidem mihi succurratur a Parisiensibus, certe iu- audita experimenta facturus sum, quae neSeio, num in eu-jusdam jam viventis cogitationem pervenere, de quorum SV eeSSU On OSSum desperare, cum experientia Similes a Natura jam peractas videam, Sed quas attentissime circumspiciente vi percipient nisi mea principia Seiant. Dum vero Similia narro anceps haereo, ne bonam opinionem, quam de me concepi Sti es, in existime potiuS me talia tantum et falso jactare. Quare, quo hae in re magi Securus Sis, singula, quae ea de re constitui, tuo prius

Semper judicio exponam et utinam tanti viri tale judicium Semper de ii Sdem experiar, ac hactenus mihi rescribi de

cogitationibus meis circa sanitatem con Servandam, quem

Τractatum in medio tumultu Parisiis conscribere incepi, inmollandia aliquo modo polivi, sed jam ei multa adjeci,