Quae fuerit ante Socratem vocabuli apeth notio

51쪽

- 47 libet se in re publica excellit et sua saluti prospicit et imperare hominibus dici potest. Tamen credi non polos Platonem ex libro quodam Gorgia de virtutibus alteram Menonis definitionem hausisse. Nam si sophista

in eiusmodi libro de praestantia virorum, mulierum, insantium,SerVorum egisset et Suam cuique generi excellentiam attribuissset, non potuit Plato et asscribere t refellere definitionem, quae ad unum hominum genus pertinet. Atque supra commemoravi p. 434q.)0 prima Menonis definitione mihi non videri concludendum esse sophistam illo modo de virtutibus scripsisSe contra Vulgarem eam sententiani habendam esse puto. Neque enim Aristotelicum locum

illum sici cum ea d0finitione coniungi ut a Susumietilio in adii. ad eum locum immo aliter sexplicandum esse existimo. Dicit enim philosophus' Gorgiam ut praestantiam ipsam non definivisse ita

Singulas virtutes enumerasse. Haec verba fortasse eodem modo

explicari possunt, quo singulas virtutes enumerat Agatho, Gorgiae diScipulus, apud Platonem, cum in oratione, quam in Convivio habet p. 96 B sq.), praestantiam dividat in quattuor illas virtutes primarias

δικαιοσυνην, σωφροσυνχὶν ανδρειαν, o pi αν. Harum autem notioneS

non philosophas sed vulgares esse apparet praecipue ex iis, quae de Virtutibus δικαιοσυνγὶς et σοφιας exponuntur. Atque haec oratio propterea cum Gorgiano epitaphio componi potest, quod in utraque oratione agitur de praestantia alicuius celebranda atque pitaphii QStrema pars servata es80 mihi videtur, in qua omnes laudes sicut ab Agathon in fine orationis comprohenduntur. In d colligi potest eum in parte, quae antecedit, simili modo singulas virtutes primarias

enumeraViSSe, quo Agathonem.

Etsi igitur Gorgiam de virtutibus librum scripsisse nego, tamen de praestantia eum vel scripsisse alicubi vel locutum esse cum propter Aristotelis verba tum propterea pro certo habendum est, quod ni ita esset, lato in eo dialogo, qui de virtute agit, cum Gorgiae discipulo vix Socratem colloquentem fecisset. Atque notissimam fuisso sophistae laudationem funebrem de praestantia mortuorum habitam ori simile est Ex hac num Plato haurire potuerit

οριζομενων. o loco in universum loqui videtur philosophus, quamquam tota illius libri pars ad varias variorum generum virtutes spectat.

52쪽

altoram Mononis Ofinitionsem, dubium ess vidulur. sed si x Agathonis oratione uno verbo exprimimus rotis praestantiam, dicendum est, eam ob causam Erotem praestantem nominari quod imperare possit se diis ot hominibus. Hanc vero d0finitionem arid0m fere SSe apparet, quae e eis Cognoscitur, qua de singulis virtutibus primariis Agatho affert. Similiter do mortuis civibus Gorgias loqui poterat vulgaribus notionibus praestantia et Singularum virtutum usus. Haec noti cum conveniat cum ea arte, quam SophiSta docebat, a Platone expressa esse mihi vid0tur in altura illa dosinition0. Nimirum hau definitio arte cohaeret cum vulgari notione, quoniam ita porsectus illo vir impserat aliis secundum Menonis opinionem, ut saluti suae quam maXime provident. Ne a ceteris quidem sophistis aliena erat haec notio. Sane haud ignoro non deesse, qui propterea quod praestantiam in ummas illas virtutes dividant se ad eas reducant, moralem SophiStarum notionem esse censoant. Praecipue de rotagora et Prodico sic iudicatur, de quibus propterea pauca addenda sunt. Ac

primum quidem de rodico i inquirendum sest. Is quid se praestantia cogitaverit, videtur cognosci posse cum o Pseudoplatonico dialogo, qui Eryxias inscribitur, tum o notissima illa d Herculo narratione, quam tradit Xenophon Mem. I, 2 sq.). Namque utroque loco eadem notio invenitur et vana esso illusio Prodici in dialogo illo, nisi vero eius sententia pros0rretur. Apparet ubi Prodici cum puero μειρακίφ illo disputatio narratur p. 397 Ε), αρετην ad

eam artem pertinere, qua pibus aliquis bene utitur. Ponitur enim illud verbum p. 398 B pro facultato του πραγματα αγαθα ποιεῖν,

ut p. 398 D is, qui rectu opibus uti scit, καλος αγαθος, qui neSCit, φαυλος dicitur. Item hoc loco ρετ 1 ad bona externa refertur, nam puer siquidem disci potest αρετ 1 sc ut tu dicis, qui eam d0ces inquit, cum a deis bona rogas so quae nemini utilia Sunt

nisi qui ρετ, ν habui nihil aliud rogas, nisi ut discas aliquid

SC. αρετην quod nondum scis. Sane haec ars opses recte adhibendiqu0dammodo moralis dici potest, cum ad cupiditates superandaSSpectet, Sed vere honesta non est propterea, quod cum bonis externiS

nimis cohaeret.

Praestantiae notio, quae in Prodici narrati0n de Hercule invenitur, non differt a Xen0phontis Hic enim marrationem assert,

1 cf. F. G. elcher, rodihos voti eos, orgiinge de Socrates. l. chr. II. p. 393 sq. Rh. Mus 1832 p. 1 sq. - 1836 p. 355 sq. - Ηeinge, Ber. d. phil. hist. l. d. Sachs Ges. d. Wiss. 188 p. 315 sq.

53쪽

qua ostendat Socratem iuvenes adhortatum SSe, ut εγκρατει Studerent, quae Virtus apud illum non e Spectat quo apud peripateticos, ad servandam honestatum dico, sed ad constantiam adversus cupiditate et labores, qua bona externa conservantur. Itaque facile fieri

poterat, ut Xenophon in Husiodi illis verbis τῆς δ' αρετῆς ἱδρωτα κτλ. Suam sententiam inveniret g 20). Neque minus ad sent0ntiam eius quadrat, quod Prodicus dicit praestantiao αρετῆς viam laborum plenam i esse. In narratione ipsa ne vulgari quidem modo dehonestate verba fiunt nimirum de selicitate ευδαιμονία loquitur

perspicitur in nulla alia re nisi in honestat hanc felicitatem positam non esse. Affert enim ut bona deorum gratiam, amicorum fidem, honorem apud cives, admirationem apud Omne Graeco ε αρετὴ, divitias, valetudinem corporis cum bellica virtute coniunctam, haecb0na opponit illa ρετ, vitae voluptatum plenae, quam p0llicetur Kακι . Videtur igitur Prodicus αρετ, is rettulisse ad facultatem vita ita instituendae, ut illa, quae enumerata Sunt, bona adipiscatur et retineat aliquis. Iustitiam, praecipue temperantiam aliasque virtutes ei opus esse, qui praestantiae viam ingredi velit, consentaneum est, etsi expressis verbis non dicitur.

Sequitur ut d Pri tria ori e notion agamus p). Haec ut in virtutibus moralibus posita ess dicitur ita non differt a vulgari, siquidem se Platonis dialogo, qui inscribitur eius nomine, de ea aliquid concludi licet Corto quid Plato do Protagorae ceterorumque SophiStarum praeceptis moralibus senserit, cognosci potest. Philo- Sopho illa praestantia, quam docebant sophistae, nihil nisi artificium τέχνη quoddam esse videbatur ut cetera artificia in instruonda vita occupata. Atque haec singulis curae esse dicuntur, illud autem omnibus eodem modo quo his alter alterum superare potest, sit

ut aliquis p0litico artificio πολιτικο ρετο 322 D sq. s. 323 A alios

Superet, si quidem res suas en administrat et inter cives et agere

1 Post Hesiodum saepe praestantia laborum plena esse dicitur, ut Aesch. h. 40 aueh). Soph. hil. 1420. Eur Heracl. 625. huc. I 123. Aristoteles carm. 5 6), 1. Inde Gras, Leipgiger Studien VIII p. 48 sq. docet factum esse, ut narretur Virtutem in monte avi domicilium habere L Simonid. r. 41 5M. 2 cs L. Schmidi l. c. I p. 300 sq. - . Harps Di Ethi de Protagoras uti dere gwiosach Moralbegriindvng. Meldoiber 1884.3 Ab hac definitione differt Menonis prima propterea, quod in notione

virilis praestantiae omissa est facultas rerum administrandarum, quae scilicet summi momenti est.

54쪽

- 50 significari notione αρετῆς apud Protagoram non minu quam apud Gorgiam et Prodicum. Sequitur ut quaeramus, quantum ad honestatem pertineat haec facultas. Quoniam agitur de facultate vitam inter cives agendi et ea aetate cognitum erat civitatis salutem positam esse in ea conSuetudine, ut alter alterum colat et omnes invic0m sibi parcant 322 B sq.), sin hac non potest cogitari illud artificium. Tamen propterea morulem nominare ratagorae notionum, id quod volunt Schmidi et Zeller Ib p. 1120 sq.), non possumus. Id quidem concedendum

qua qui ob re pulchra perfunditur; atque X ea re cognoscitur eius sententia morales non hane a Platone condemnata esse. EX

ea quoque re hoc intellegitur, quod iustitiam magni momenti esse iudicat. Sod si dum vir doctissimus videtur ad honestatem referre, quod rotagoras dicit a se moli0res reddi iuvenes 3 18 Α βελτίων,348 Α γαθοί), cum eo consentire non possumus. Nam Verbn 32 Ε Αια τί ουν γαθων πατερων πολλοὶ υἱεῖς φαυλοι γίγνονται aperte eo Spectant, quod conqueri solobant Atheniensus, quod multi filii eorum virorum, qui in re publiea administranda principe suerant, non didicissent artem αρετην patrum, ut Pericli filii, quos illi colloquio iuturosse finxit Plato 320 α δ αυτος σοφος στίν cf. 320 B ρετωὶ 324 ν δ αυτοὶ ρετνην γαθοί). Videntur igitur adiectiva βελτίων et γαθος idem significare qu0 σοφός 310 D. Si mythum t orationem reliquam rotagorae S0lam reSpicimus, nulla res nisi iustitia se pudor δίκὶ et αἰδώς videtur

Opu8 SS e OphiSin Sententia viris, qualis Pericles fuit vel qualem ipse se putabat Protagoras, et omnibus omnino, qui e SuaS bene administrare aut gubernanda re publica excellere Student. Apparet igitur Protagoram non omnia, quae ad praeStantiam neceSSarin Sint enarrasse, Sed fundamentum tantum indicasso. Duae illae saltem partes, qua in Solonis notione αρετῆς insunt, etiam in Protagora cognoscuntur. Quodsi bellicre virtutis obliviscitur sophista,

ubi de praestantia notion loquitur, mirum non est 322 B artem bellicam partem dicit πολιτικγὶς τεχνωὶς); Scilicet postea sortitudinem ἀνδρείαν inesse in praestantiae notion iudicat. Prudentiae σοφίας)quoque primo omnino oblitus erat, tamen eam maXimam virtutem

primaria virtutes habetur, quamquam antea iustitia et pudor sufficere videbantur. Praecipue indo, quod prudentiam pro maxima praeStantiae parte habet et putat ea sola effici, ut aliquis aut administranda re

55쪽

minus ad mores quam ad ingenium, minus ad honestatem quam adre Secundas reserendam SSe Protagoream notionem. Neglegendum autem non est Platonem cum ea praestantiae

notione, de qua modo egimus, Protagoram iam in ratione ut p. 25 A coniunguntum facere so ita ut non satis distinguatur utraque notio alteram notionem, quae ανδρος αρετη Vocatur. Dissertautem ab ea virili praestantia, quam Xenophon Mem II 6,35 et Meno p. 71 E dicunt pertinet enim ad omnes homines ad infantes

ut vir0s t mulieres p. 325 et compleotitur virtute δικαιοσυνγὶν

καὶ σωφροσυνλην καὶ ὁ σιον εἰναι aliaSque, quae On asseruntur. Haec praestantiae noti pertinet ad eum morem, ex quo alter alterum

iuvat se tuetur, non laedit aut malo afficit. Idem igitur significatur, quod antea verbis δίκ1 et αἰδως. Accedit quod similitudo quaedam intoriosiodum et Platonem intercodere vid0tur, nam hic tan iure)hominus a bestiis disserre dicit Opp. 274 sq.), ille iudicantem facit Protagoram virtute ἀρετῆ a barbaris eos homines esse distinguendos, qui in civitatibus vivant eruditi littoris et artibus 327 D). Quoniam autem eius modi hominum habitus legibus et moribus continetur, in horum obsequio cognoscitur praestantia 326 D 327 B). octo igitur dici potest in re publica civos legibus ad praestantiam rudiri 327 D). Atque hanc moralem praestantiam Protagoras, qui non cogitabat de illa S0cratis doctrina, disci posse videbat. At hanc n0n docebat neque hac Athenienses domi bellique qui clariserant aut s0phistae excellebant inter cives. Hoc inde apparet, qu0dσ0 pi OmiSSa St, ubi praestantiae parte enumerantur, quamvis aliol000 329 gravis ess dicatur in praestantiae notione. Haec Sane quae ἀνδρος αρετὶ nominatur, praestantiae noti moralis est, Sed ita ut vir perfectus suae saluti prospiciat. Harps l. c. nullam nisi hanc praestantiam docuisse Protagoram videtur Opinari, Sed propter ea, quae exposita sunt, iudico hanc notionem ut in desondendis sententiis sane commoda videbatur, ita in praeceptis nullius momenti fuiss0. Itaque haec discrepantia inter eas habenda est, quibus Protagora sontentia ut abundarent Platonem domum effecisso exponit Gompurg Grioch Deuker I p. 25 sq.). Quae tamen discrepantia et ipsa originem habet e vulgari praestantiae notione, qua praeter ex Secundas continentur boni mores Quae

56쪽

cum ita sint, ne Protagoram quidem cense, discrepare a vulgari sententia secundum latonis iudicium. De ceterorum Sophistarum notione certi quicquam CognoScere non OSSumus, veri Simile autem est eam nihilo magis dissorro a vulgari. Hanc vulgarem sententiam ab epica primum eo differre apparet, quod epica magis ad Statum aliquem pertinet, vulgaris autem ad facultatem quandam. Atque inses sane haec facultatis vis iam epicae notioni, postea autem effectum est, ut magis magisque praevaleret i). Maxime autem cognoscitur haec Vi e ea quoque re,

quod in omnibus illis Menonis et Protagora definitionibus verbum aliquod inest, quo facultas declaratur Men. 71 ἱκανὸν ναι; 73 οἷοντε ἐναι; 77i δυνατιν ἐναι Prol. I 8 Ε δυνατωτατος). Disserunt

autem epica et vulgaris notio etiam magis ea re, quod pica notio et ad corpus et ad animum pertinet, vulgaris ad nihil nisi ad animum, politica certe minime ad corpus p sectat. Sic fit ut in Agathonis oratione Erotis pulchritudo non habeatur inter praestantiae signa sed in imagine persecti civis certo inest bellica virtus, cum bellum habeatur in publicorum munerum numero. Ad rem publicam nimirum propterea referebatur praestantia, quod in ea tantum gerenda auctoritatem et opes nanscisci posse aliquem homines sentiebant. Etenim actum esse videmus, ut ea aetate idem fere notione αρετνὶς contineatur, quod notione genuina dico felicitatem quandam Veteribus autem temporibus ab aliis pond0bat rebus ac recentioribus, nam illis magis ad bona externa, his, ut quibus res publica hominum aliter essent institutae, ad animi facultates

pertinebat felicitas.

eaput quartum.

Vocabuli ιρε τὸ noti philosopha.

Quae sit vera praestantia, inter Graecos quidem neminem melius disputasse existimo quam Socratem et Platonem. Viderant autem iam ei, qui ante Socratem fuerunt, philosophi non externis bonis atque inde promanante felicitate praestantiam contineri, viderant eidem non solum eum, qui in re publica verSaretur, praeStantem eSSe OSSe, Sed etiam hominem privatum. Eos ita de praestantia SensiSse e compluribus dragmentis cognosci posse puto. M quibus

1 De sophistarum notione hoc nuperrime . Windelband Plato. Stultigari 1900 quoque exposuit.

57쪽

nunc agendum est. Hi philosophi propterea, quod alias res ac sophista tractabant, aliter de praestantia et simul de rebus moralibus sentiebant, nam ubi de rebus humanis meditari coeperunt,

earum, quas videbant, civitatum finem et modum transire non verebantur, Sed quaerebant, num recte res humanae se haberent et quemadmodum cum mundi natura cohaererent i).

Quam cogitandi viam num veteres Pythagorei ingressi sint, nescimus. Notum quidem est tradi Magia. Moral. I 1. 11824 11 Pythagore0s primos de honestate αρετὴ quaesivisse et virtutes adnumeros, ut iu8titiam δικαιοσυνην ad quadratum, revocaviSSe.

Ac Philolaus D. 11 00ckh. 0 p. 336 diviso toto spatio, quod inter Olympum quem dicit et terram interiectum est, in compluria spatia, docuit, ut tradit t0baeus Ecl. I 8 p. 96, 18 hin

spatio immutabilium rerum, quod circum Sidera pateat, sedem habere sapientiam σοφιαν), in pati autem mutabilium rerum virtutem αρετεην), illam persectam, hanc imperfectam . Hoc fortasse e Stobaui verbis concludi potest sapientiam σοφίαν a Philola in humanarum virtutum numero habitam non esse. F. Huem mericli Comm. philol. Monachii 89 p. 126 Pindarum o Pythagorseorum doctrina virtutum quaternarium numerum accepisse Xistimat, quod iudicium certo argumento stabilivisse mihi non videtur cf. Supra p. 25). Neque in disputatione nostra ullius momenti St, quod in carmine, quod

χρυσα πη inScribitur. Vocabulum ιρετ 1 moralem vim habet. ceterorum, qui ante Socratem docuerunt, numero X em O phane primu commem0randuS St, quem de religione, de conviviis, de corpore colendo novum iudicium secisse constat Robori

opp0nit id, qu0d 0cabulo σοφίη significat, D. 9 arsten fr. Hillor Burgh. quodque hominibus utile osse et civitatis statum ordinare florentemque facere existimat, id quod e nexu sententiarum apparet. Hoc certe neque de ipsa arte cantandi n0quo de doctrina physica dictum est, sed ad moralia praecepta pertinere mihi videtur. Quodsi arsten Xenoph. rei p. 63 verbo σοφίε significari iudicat

poetarum artem et Sapientiam, quae Olim omnem tam privatarum quam publicarum rerum disciplinam comprehenderit, id de HomericoHS non prorSus recte dictum, sed potius ad quodlibet artificium referendum SSe nomen o φίγην Supra XPOSui. De Xenophane autem recte arstui iudicat cum ille omnem philosophiam Suam voce

1 D philosophorum ante Socratem praeceptis moralibus scripsit B. Mung, Die vorsokratische Ethia. Vettschr. f. Phil. u. phil. ritia. L 1882 p. 245 sq.

58쪽

quod de Verbo αρετχὶ, nam Suam quiSque artem Summam ducebat.

Sed pro praestantiae parte haec notio habenda non est, potius inoa posita esse videtur hone8ta αρετή), quippe quae 990natur robori, tamquam maioris pretii sit. Hoc iudicio philosophus haud dubio longo differt ab Homeri, optimatium, vulgi Sententia, Xcepto

adducantur ad veram praestantiam.

Verbum αρετὴ legitur fr. 21 H. B.), 20, ubi philosophus dicit, postquam nimium biber vetuit:

ανδρων δ' αἰνειν τουτον, ς ἔσθλα πιων αναφαίνει,

ως οἱ μνημοσυν , καὶ τον ος αμφ αρετλης Bergit.)sevirorum autem is laudandus est, qui utilia profert inter pocula, prout Scit, et is, qui de praestantia canit neque inutiles narrationes do gigantibus et litanis τοῖς oi δενοργηστον b0num ενεστιν). Multas multorum de hoc loco sententias omittimus, quippe quae ad notione αρετλὶς Π0n pertineant, et de Scriptura ad Sitglerum Buri. phil. ochenschr. 1887. 358), de notione praestantiae ad M. Schulgium' legentes ablogamus. Scilico ad robur philos0phus non refert excellentiam, Sed ad aliquam rem, quam vere hominibus utilem esse sentit v. 19 ἐσθλά, v. 23 ργηστον). Itaque hac re cum sapientia, quam dicit, c0haeret praestantia ac convenit locus, de quo agimuS, Dum V. 14 ευφήμοις μυθοις καὶ καθαροισι λογοι et cum sine fragmenti, ubi poeta dicit deorum semper reminisci util0 αγαθον esse. Propterea hoc loco enim m0ralem vim habet αρετή, ut praeterquam ad alias virtutes ad pietatem erga deos referenda Sit, quocum convenit, quod adiectiva σεβλὶς et ευσεβγὶς leguntur fr. 25 . Nam quin, qui ita de vera dei natura et dignitate quaerebat, ut si hoc studio omnis eius philosophia orta sit ), idem postulaverit, ut homines deos colerent, quis est qui dubitet 3 c cum quo perfectiorem aliquis sibi fingit deum, eo perfectiorem cogitet

praestantem hominem, censendum Si neminem Graecorum clarius

do hominum praestantia sensisse quam Xenophanem. O magi S dolendum est, quod de huius sententia tam pauca traduntur Praeter

2 cs. H. Dieis, Archi fur eschichi d. Phil. 10 1897, p. 530 sq.

59쪽

philosophus et commendat et inter ea habet, qua ad sapiuntiam pertinent. Hanc ob rem, etsi vocabulum σωφροσυνὶ in eius reliquiis non legitur, tamen veri simile est asdem virtute insesso apud eum in praestantiae notione, quas apud Platonis Protagoram in noti no

phan et adiectivo τα δίκαια r. 21 1), 5 omnia, quae facere deceat, significari, Sed certe ea virtus, qua ordinatur civitas, est iustitia. Moo iuro igitur dicor mihi videor apud Xenophanem notionem αρετ γῆς SSe vere moralem et Sapientiam σοφλιν pariter cum ea cohaerere atque in Platonico, qui Laches inscribitur, dialogo cf. p. 198 A 199 D) ubi Socrates sapientiam non hab0 in virtutum

primariarum numero, Sed honestatem in ea positam esse iudicat. Hoc iudicium cum vulgari sententia cohaerer notum est Sed Xenophanes studet communi saluti, non suae, et postulat, ut omne id

faciant. Ne tu verisimile est illum eam ipsam ob causam deorum cultum hominibus commendasse, ut ipsi malis no afficiantur, sed pro certo habendum est propter admirationem et senserationem sei hominibus recto faciendum esse Secundum philosophi sententiam. Utrum X0noph Anses in laude praustantia alicui attribuunda ad posreSpeXerit, accurate OgnOSCere non OSSUmuS, Sed qui est, qui credat secundum eius iudicium perfecto Vir ope neceSSaria esse,

aut vocabula, quae utilitatem indicant, ad fortunam Spectare, ut apud Hesiodum, non ad moros Ad lacultatem rei publicae gerendae certe non respexit philosophus, fortasse autem sentiebat se sapientia 60φίιὶ usum magis re civitati utiles cognoscere quam OS, qui ludos Olympicos celebrandos curabant. Hac sapientiae notione moralia ius praecepta cum iudicio quod facit de rerum deorumquonatura cohaerent.

Cum Xenophan consentire notum est Heraclitum cum do deorum cultu tum eo, quod in ius doctrina vel artius res humanae cum rationibus physicis cohaserent. Eius de praestantia sententiamnunc spectemus. Constat huius philosophi de animi natura doctrinam positam esse in iudicio de mundi natura facto hanc sententiam ad moralem quoquo animi naturam portinere intell0gitur o r. 74 Byw.)αυη ψυχὴ σοφωτάτη καὶ ριστ q. His verbis omnis philosophi de moribus sententia exprimi Videtur. Itaque ante omnia quaerendum est, quomodo interpretanda sint adiectiva σοφωτάτη et ἀρίστρη, et

60쪽

accipit fragmentum. In h. 73, quod cohaeret cum eo, de quo agimu8, puer parvus dicitur a recta via abdussere posse ebrium virum, ut qui humidum habeat animum Aperte turpem rem condemnat philosophus propter causam, quam Sumit e doctrina de rerum natura. Altera e parte humiditat animi magis intolloctus quam mores laedi videntur, quare r. 7 adiectiva σοφωτάτη et αρίστη maxime ad intellectum revocanda sunt. De utroque enim loquimur, cum idem significent, id quod non discr0pat ab Horacliti ratione loquendi. Vocabulum αριστος enim philosophus ad prudentiam refert. Atque reputantibus nobis, quemadmodum hoc vocabulum USurpet, primo Obtutu ab optimatium star nobis videtur. tonim )0ptim08 ἀριστους), quorum unum pro decem milibus aliorum hominum ab ut D. 113), gloriae aeternae studere, vulgu Rutem

voluptati s libidinibus deditum ess dicit D. 111 atqu0 hoc loco

plurimi aestimat gloriam. At non eodem modo gloriam extollit quo ophistae, qui de gloria in re publica comparata et de rebus secundis cogitabant. Neque est dubium, quin omerus, qui ipSequoque gloriam Summum hominum bonum esse censet, de rerum manu gestarum gloria loquatur. Ab Heraclito autem Summum bonum, quacum notione haud dubie cohaeret 0rsecti viri imago, dicitur ea gloria, quam prudentia, Scientia rerum cognitione aliquis sibi comparet, id quod cognoscitur ex initio fragmenti l 11. Adcodit quod stulto vulgo opponere Solet eos, quos optimos vocat. ariter verbum ἀγαθος ad intellectum ab eo reserri apparet 0 h. lit, itaque ad intellectum magis quam ad genus Spectare phil080phum.

Apud Heraclitum adluctiva ἄριστος et ἀγαθὸς ad nihil nisi ad

mores Spectare vi crediderim. Ad eos potius vo ον ληιστος se. I 14)pertinor mihi vid0tur, nisi ad intellectum eam quoque quodam modo revocamus. Sed ea, quam laudat, rerum cognitio non ad mundum solum pertinet, sed ad humanas quoque res, ut apparet e r. Illi et ad cognoscendam eam rationem, qua Omnia cohaereant. Nam satis nota est illius doctrina, qua non Secernit rerum humanarum

cognitionem a mundi, ut eas quoque bello regi docet D. 44 et 2 r).