장음표시 사용
131쪽
Antonium MoZZonium, quorum script nes sciuamus adhuc, cum in Mediolanensi Seminario audirent
inum Doctorem eius linguae. Qui Latini sermonis
decus ab interitu vindicarent, vocati fuerant a Borr maeo Carolus Albridius, Iulius Caesar Moneta. Franciscus de Domis, Marcus Aurelius Sampsbnius, Ioannes Baptista Cantonus, Oliverius MaZuchellus , Fortuna tus Baulius, Ioannes Baptista Naua, Horatius Landus, Hieronymus Bonsalius, Ioannes Antonius Castilli natus, Bartholomaeus Argentus, hos deinde antesignat nos habuimus eius linguae, eosque primum Olgiat Bibliothecae Praesectus, atque Princeps huius agminis conuenire iussit hoc anno scriptionibus compluribus d
latis, quemadmodum argumenta earum eradiderat ob
giatus. Alios sibi vendicauit lingua Hetrusca, maiores ta men natu, Franciscum Riuolam, & Carolum Villam,Canonicos Aedis Diui Thomae in Terra amara remanet atria, 'sedi id nomen, quodsontes in illius area laqueo puniren- Ioannem Baptistam Villam Canonictim fani Diui Babulae, Iosephum Aliserum Canonicum Basilicae protomadit is, Franciscum Bernardinum Rammium, Archangeliam Brascam. Si quis autem attente Collegii trilinguis
institutionem, atque Alumnorum deIectum expendet, mirabitur primum ingenium, mentemque Borromaei consulentis sic cruditioni, ac scientijs, tum vero hoc agmen hominum commendabit, quos editis postea lucubrationibus, &gestis honoribus summis ire per ora ciuium audimus elatos laudibus, etiam cum coriam aliqui luce stuuntur, aut virtutis immortalitate rediuiuos, quos
dira necessitas nobis inuidit. Et quidem reliquae adhuc tabulae indicant nobis proposita tuisse aliquibus Alumnis scribendi argumenta,atqueadiectos Censores ad exploram das lucubrationes, collatosque inter se animaduertendi
132쪽
BIBLIOTH. AMBROS LIB. IIL io 3
certamine, ne censurae seueritas male sanas scriptiones asmitteret. Hieronymus Aliber acceptissimus Federico, quemadmodum nos ex literis Borromaei ad ipsum ste uentius missa tatis coniecimus, scribere debuerat de M iolanensi Basilica Apostolorum Petri, & Pauli, non ea quidem, quam in Regione Tonsa urbis coenolitae Benedictini colunt, verum nobiliore alia, quam siue M : et . . nas Archiepiscopus, siue Ambrosius excitarit nam casa. ma inambiguo est) celeberrimam suisse constat oti exuitias Apostolorum &Nazarij Martyris ibi reconditas, As ac Serenae potentissimae foeminae largitate, quae marmore libycostrauit templum, cum Mediolani una cum vi 2G2ro Stilicone consideret. Tradunt inde scriptores Apos tolorum primum, Nazarij deinde appellatam Aedem :quainuis Ambrosius illam eandem Basilicam vocaverit si Romanam, propterea quod in ea regione urbis sitia sit, . . .. quae Romam ducit. Claruit etiam delubrum illatis ire. aras complurium Diuorum corporibus, & adiectomy ρ' ' starum Collegio diuite copiarum, quas putamus a GulielmoBocard' ciue dona tas, cum ille agens seras Matroniani corpui diu inter siluas delitescens reperisset; nam ager postmodum, in quo essedit mortales eremicolae exuuias, fundique amnes sunt in potestate Canonicorum. Collegii istius ardes illic prius steterant, qua Franciscus
SQrtia magno sumptu i oloeomium extruxit anno MCD LVI.; verum iniecies Virginum migrare iussit Canonicos, vita 'uae proximum Agathae fanum tuebantur , Monialibus e. 3.it.: is Tin alias sedes eiusde 'iuae prope coenobium Augustinii in Regione Nqua inductis. Hoc altero postea sublato Vestaliudomicilio superfluit Augustini nomen,atque ara in eiusdem Aede posita est Agathae ad coenobi, veteris monumentum. Francisco Riuolae mandauerat Cardinalis, ut Grammaticae Abyssinae operam suam impenderet , an obsecutus fuerit
133쪽
fuerit Federico, non satis scio ue illud quidem compertuni mihi est Armeni sermonis doctum misse Riuolam, ac postquam voces omnes illius linguae intulisset Latio, Grammaticas institutiones absoluine : quae omnia denique prodierunt in publicum. Mauritio Bimio contigerat Conciliorum cura, quae in Italia sunt habita, colligendo
Dimirum singulorum monumenta , ac in unum veluti corpus rerum omnium partes ,&membra conserendo ;quae autem vera, adlegitima Concilia, quae adulterina,significabat Franciscus Bernardinus Ram pontis. De origine, & incrementis Bibliothecae, Collegijque Ambrosiani Fortunatus Raulius, v ir disertus, cuius mem ini initio operis, seribere aggressus fuerat, mors praepropera eripuit nobis imminem, tristi literatorum hominum fato, quo rard sene stus expectat. Arabicum codicem Alpharabij, n Ianu deseriptum, tradiderat Borromaeus Iacobo Philippo Butio, ut donaret Latio: agebatur in eo de legibus, ac clementis musices , haec autem studiorum auspicia placuisse maxime Cardinali argumento est, nam Butium postea , & Ioarinem Donatum Ferrarium in Collegas
nostros cooptauit, quemadmodum trademus, is veto Ferrarius cum sermonis Graecanici scientissimus esset, lulsus a Borromaeo lucubrationes Graecorum reddebat latine . Vt literatorum oculos subirent lucubrationes
Antonij Georgij Belaiij, curam eam Cardinalis Nicolao
Pellietario commiserat: isque respondit votis Borromaei, castigando, & vulgando opus hominis. Porro Besutius ille non obscuro loco ad iacum Urbanum natus, cum altus , educatusque misset a Diuo Carolo, decessit de
vita in aula riderici, atque ex consuetudine herili Postquam singularem prudentiam hausisset, instituit suist cubrationibus milites, expendens loca plura Polybi j, ac Caesaris, quae ingenia ad legendum invitent. Vnum.
134쪽
BIBLIOTH TAM BROS. LIBAII. ros
praecipue mirati sumus, dum illius librum volueremus , etenim Federicum Aenobarbu saeuitiae nota liberat, neque ab illo Mediolanensu urbem si per inieci o sile dirutam verum excisi modo moenia ac domos eorum docet,
qui Guelphis studeret; quς omnia licet aduersentur scriptoribus nostratibus, atque exteris, conatur tamen probare coniceturis . Vt scriberet de vocibus radicalibus Hebraici sermonis, demandauerat Borromaeus prouimciam Brugneso. Neque postrema suerat propugnandae religionis curaue Spartam illam tuebatur Ioannes Petrus Pui scellus , claborando controuersias , discutiendoque mysteriorum caliginem,quam haereticorum impudentia mortalibus offuci erat. Ostendit nobis exaratas manu controuersias illas Augustinus Puricellus Laurentianae Aedis Archipresbyter, atque alia doctissimi Patrui sui monumenta nondum a typographis tractata . Porro aetatem pene omnem trans erat ille maiori disciplinarum studijs, longa Philosophiae, ac Theologiae consuetudine avocatus pcnc a reliquis facultatibus: ut propterea Cardinalis controuersijs conficiendis prudenter admouerat hominem, volente Minerua facile scripturum. Reliquam vero aetatem affectam senio ad amoeniora studia conuertit, monumenta videlicet urbis vetera tradendo, exoletas iam vetustate memorias Diuorum excitando, vindicatis itidem ab iniuria crina inis sanctissim is civ hus Arialdo, & Heriem baldo , agens praeterea d
templis, ut narrauerant tabulae, ac coniiciendo, disputamdoque a sequi potuerat, eaeque lucubrationes iam praelum subiere. Fregerat denique mala aetas hominem maiora etiam molientem ue nam animus erat quemadmodum DB obscuram antea dederat significationH non modo fanum Ambrosj, dc Laurentij illustrare, eiusq, mystas, verum caeremonias, & ritus hosce Ambrosianos, di O qu,
135쪽
quibus facimus ad aras, ac psallimus. Placuisset quidesnid operis eruditis hominibus; nam cum Romanorum,m Q.mes d. ac Graecorum moreS teneamus, nostros plurimi uia
rant, ex quibus tamen multa decerpta sunt, atque illata in Gregorianos modos, sacra praecipue carmina, & preces . Plura quidem tradidit Collega noster Iosephus Vicecomes, cum Liturgia ritus persequeretur, seque ad hoc opus iusto volumine aggressurum est pollicitus: promissa tamen minime seruauit; eundem quoque labo-rήκ. iis, ab rem itissus a Diuo Carolo exta ausit Carolus a Basilica P ita Nouariensium Antistes; nos fortasse s modo ne mala corporis coeptis obsistant) cuncta tradere instituemus.
Haec igitur studia praebcbant alumnis iter ad Ambrosiani Collegi j decus; nam ad eam messem subolescebant. Ex Collegio autem trilingui prodierunt illustres doctrina
viri, Oct auius Ferrarius cooptatus postea in nostros Col- Iegas, Bonet tus Arrigonus, Franciscus de Domis, Horatius Landus, Ioannes Baptista Rouera, Hieronymus Bon- salius, Ioannes Baptista Naua, & Bartholomaeus Argentus. Reliquorum par decus; Ioannes Baptista Villa maiores urbis Basilicas, ac vetustissimas quasq; Aedes exornauit, indicata singularum origine, conditoribus, atque sacris exuuijs templorum, monstrando praeterea preces ad conciliandos in septenis delubris Diuos, stata eorundem nomenclatura . Comparauit deinde in calce libri Insubres cum Quiritibus , docens Mediolanensem urbem appellatam merito Romam alteram, quo nomin quondam Constantinus Bygantium insignivit. Hunc sane titulum, ac nomen prae serebat olim Mediolanum, propositis extramoenia versiculis ad commendationem, ac terrorem urbanae magnitudinis, qui Thebis, atque Athenis maiorem esse urbem indicarent, dc genti-
verum siue Galeatij Vkecomitis odium
136쪽
BIBLIOTH. AMBROS LIB. III. Ior
odium fuerit erga patriam, siue adulatio erga Ticinenses, ne arcis munitissimae substructionem iniquo animo paterentur, siue utrumque, marmor illud gloriar Iediolanensis Papiae ad caput pontis, qui Ticini ripas iungit,
in pariete inclusum est , nec praetereuntium oculos adducit. Ordines item religiosorum hominum, & militum recensuit Villa ue persequitur autem singulorum initia, &incrementa, docet quinam suerint alitia ores instituti, quae ratio, ac leges, quo anno unusquisque ordo prodierit, aut interierit, describendo praeterea vestium cultum , leucophaeatos , tum atratos, candidatosque , &Agnipedes, aretoque fine constrictos coenobitas, ut Ordinis indumenta , aut monstrauere Superi, quemadmodum Dominicanae familiae, aut conditores coetus inuenere. Postremum hoc opus nondum typographos conuenit
Ambrosianae Bibliothecae scrinis contentum. Idem scri-hendi genus delectauit Ioannem Antonium Castillionarum Curionem Aedis Vincentians, amantissimum pem scrutandae antiquitatis virum . Scripsit primum de Aede sua, ac urbanis Curijs, rimatus diligenter singula monumenta, quae Ticinensis Portae confinijs circumscribum tur : praeterea superstitiosis religionis exuuias,&Iapides indices vetustatis collocauit in parietibus Vincentianis,
substructa domi quadam veluti antiquitatis officinὶ
Aliae itidem lucubrationes satis significant hominis voluptatem inscribendo; nam siue ea aestimemus, quae de templis urbis, siue ea, quae de Regibus Angleriae, ac deflagrionibus exarauit, singula redolent antiquitatem . Sustulit Castillionarum lues minime tamen icnmemorem instituti sui, & Bibliothecae. Quippe membranas suas omnes, aduersaria, ac quidquid scripserat, serulis Ambrosianis legauit, meditamenta videlicet, atque absolutam structuram lucubrationum . Politiores literae
137쪽
tenuertant Franciscum Arrigonum acceptum Musis oba cicn3 ingenij, quae in illus lucubrationibus vibrat. Commendauit etiam hominem Graecanicae linouae scientia , unde Atticae ubertatis elegantiam laausisse censemus. Maiora secutus est OIiuerius Maguchellus, virliteratissimus; fuit enim hominis ingenium ad omnes artes, de scientias fit tum: siue enim amoeniores literas spectemus, siue Philosophiae. ac Tlaeologiae utriusquc interlorem notitiam, calluit omnes apprime, qua dicendi copia, aroue habendarum orationum suauitate , qua vi qua- arguendi, & facilitate nodos explicandi. Certe imsius nomen tapistime in Theologorum scholis commendatum audiuimus. cum ij sua effata nobis adolescenti hus traderent; quae res placebat iTraxime, quod obaeratus essem Maguesaello : is enim me, & sacra ornaueradtoga, dc alia ante omnia mente voluentem Seminarietasibus Musis formandum tradiderat. Concidit superi ribus annis e secutaque est hominem mortuum fama quam liuor superstiti negauerat ue hoc virtuti contingit , venitens multorum oculos perstringat, eam vero caecitatem abstergat, cum sua lumina moriens condit. Claudita men Alexander Perlasca, cui Latini sermonis traditos ta-
t stes Octauius Ferrarius pater eius linguae in Patauino Gymnasio viris doctissimis est professus. Ego enim ad Iaudes Alexandri scribendas alienam prius fidem implorare debui, quam meam, ne familiaritas tradentio Lset. Si quis tamen lucubrationes ipsiuspermultas amet euoluere, puram putam ubique Latini sennonis elegantiam suspiciet, eumque unum assi abit aureae aetatiS facundiam posse reuocare. Sane cum Iuteo hoc seculo
longe plures barbaricastimoniam latinae linguae violent, quam olim in Latium irruperint, mirum est quosdam meliori luto fictos fuisse, qui intentiortuam latinitatςna
138쪽
BIBLIOTH. AMBROS. LIB. III. Io lexcitarent ad vitam. Habuit quidem Perlasca, Latini se
monis vindex acerrimus, testeS , ac praecones suae et quentiae Gasparem Scioppium , Octauium Ferrarium, aris. s. ia Carolum ' Mariam Maddium Graecanicae 6 Latinae limgus doctissimos viros, neq; ij aliquid magis mirati sunt in
hoc Alexandro, quam quod Latium totum subegerit.
Eadem studia hominem etiam conscia una morbo prosecuta sunt, quae nouem annos in crudicnda Seminariensi pube,&aetatem propemodum totam absumpserant, cumque ereptum terris adhuc luget cloquentia. Haec sunt alumnorum lumina citra reliquorum inui. diam : ne, si quem nostrae laudes praeteriverint, male scri-hentem sugillet. Caeterum cum iam secundum annum ichi
Romani honoris fastigium teneret Urbanus Oetatius, Gregorio Pontifice mortuo, spes maxima astulsit Musis, non modo quia placerent fu nam opere Urbano studia,&cogitationes Federici, sed quia morum similitudo, ac familiaritas ita utriusque animum copulauerat, ut saepisesime Vrbanus literas ad Borromaeum scriptas priuato no-n4 ine subsignaret. Et quidem Pontifici Maximo aequa res visa est, ut unus ex itobilissima Borromaeorum Familia Conseruatoribus Bibliothecae ascriberetur , ne alieni
tantum molem hanc scientiarum regerent, tum vero
demerendis hoc paeto studiis , & animis Borromaeae gentis erga literatos , quos huic familiae acceptissimos fuisse satis intelliget, qui in Pontificatum Diui Caroli, ac
Federici inquiret. Itaque Urbanus unum ex eadem familia tueri iussit Collegium, siue is Ecclesiastica toga v laretur, sive aris minime addictus esset. Porro Federicus inter gentiles Borromaeos Comarchum Iulium Caesarem progenitum a fratre suo in Conseruatorum albur retulit, eiusque sobolem, nepotesque, ac posteros ad tuendam Bibliothecam aduocaui eos autem si inscecuida
139쪽
1 1 o DE ORIG. ET STAT. BIBL. AMB. LIB. Ill.
da coniugia negarent, proli, & nepotibus, ac posteritati toti Comitis Caroli Borromaei, qui eadem cognatione Cardinalem attingebat, fidem hanc. & tutelam καἐ xl m. . transmisit. Posthaec instituit locupletare Collegium Vr- r, ει - sacerdotium pingue Bolatis pagus is est agri Mediolanensis in ea lege mana auit petenti, ut quotannis aurei num i quinquaginta penderentur Bibliothecae, qui tamen reditus duodecim tantum annis definiretur. Per eos dies prioribus Conseruatoribus prorogatum imperium esti accessit caeteris Comarchus Iulius Caesar Bonomaus , atque Culielmo Vidono suffectus est Atronus templo Nazarii Praepositus. Euulgauit hoc anno duas historiae Mediolanensis partes Ripamontius, atque a Pontificatu mi solai ad Diui Caroli tempora rerum g starum memoriam trahens Ecclesiasticam historiam a soluit. Describuntur autem accurate a Ripamontio imcrementa, & casus Mediolanensis Ecclesiae, prout res humanae sunt mortalibus secundae, aut laruae. Quae cum ν uisis, ν ά. Modiolani, Hieronymus Foscarinus Consul Babylone curam suam omnem nostris temporibus adhi-hebat. Accepimus ab eo sermonis Arabici codices, E iarim in primis, deinde monumenta rerum sacrarum , Diuorum praecipue, quorum sanctimonia maxime r fulserat in Oriente. Res una cogitationes Federici decepit 3 nam cum Abyssinum hominem expectaret ad do trinam eius linguae, isque iam naui veheretur ad Insubres, abducitur in vincuIa a piratis . Doluit vicem hominis Borromaeus quamquam rursus operam suam promiserat Foscarinus, siquis ab Hierosolyma, aut proximis sedibus Babylonem aduentaret eius sermonis peritus: ne Colleget
Ambrosiani linguae Abyssinae scientiam desiderarent.
140쪽
ostquam Musarum imperium, atque eiusAnmis s. Dimamenta constituit Federicus, caeteras quoque artes exornare coepit ; quod acre Incitamentum est ad alendas in urbanis ingenijs disciplitras. Cum autem facultates dignae ingriauis hominibus, pietura in primis, Architectonice, ac statuaria sint visae, artes eas restituere, ac fouere est adortus. Damnauerat iapenumero Cardinalis, cum Rioeceum suam obiret, simulachra quaedam, &hnagines nescias omnino artis eius, qua fiebant, nec habitu modo corporum male natas, sed a sacrarunaliterarum oraculis absolaas, induetis in agrestia fana commentis, ata deformationibus pingendi, quae thure primum , & facibus culta, superinductum deinde albarium colentium oculis, ac Religioni eripuit. Tum vero con senuisse apud Insubres credebantur illae artes: nisi quod