장음표시 사용
121쪽
. . . in latus. Insequens annus Collegarum laborem prouocauit. Vicecomes instituit in antiquos Misiarum ritus
inquirere, explorando ministi Orum munia, rerum nOmina, panis ipsius diuini speciem formam, caetera deinde exequendo, quae ad sacrificandi morem , ac statos Liturgia dies pertinent. Proverbia Salomonis, Regum, hominumque sapientissimi, Gigaeus illustrauit, interpretans abdita sententiarum, & latine redditis trium Rabbinorum commentarijs , nimirum Salomonis Isacidis. Abrahami Aben Errae, & Leui Ben Glaersomites, casti. gando praeterea mendas operis . Et quia paraphrasis Chaldaica, & Syra interpretatio distidebat ab explicati
ne peruulgata, eum etiam laborem exhausit Gigaeus, ut venus omnes, ac loca secundum fidem vetustillimi co- . dicis Ambrosianae Bibliothecae conuerteret. De ritu sacrarum Ecclesiae Catholicae concionum egit Ferrarius,s cto bifariam opere, explicata interpretatione nominis, concionatoris partibus, sede, tempore, permistis interea Hebraeorum, atque Ethnicorum in dicendo ritibus. Placuit literatis hominibus cruditio Ferrarij. Gallis praesese tim, qui, ne perirent ea emplaria, Parisiensibus typis vulganda iterum curauerunt. Sequenti anno Antonius Rusca caligantes damnatorum manium sedes coegit subire inudam. lucem, disputans de Inserno, & statu damaonum; quod Ruscae opusseliciter emersit, atque sine a reo ramo scribentem impune deduxit ad Orcum. Alia quidem ipsius authoris lucubrationes iam spongiae erep & praelum cogitantes corripiuntur flamma; in i, disi rebat scriptor de voluntate ruminis , quae res cum, ad aures Federici peruenisset, serunt ab eo dictum, a nuisse diuinam voluntatem, nequidsuam de voluntate
arcana numinis ederetur. In hunc sere modum cureta
122쪽
bus , qtias sublata in Carnuti oppido lacerdotia inuexe-ς- et ruiit. Sane haec omnia, 'uae scriptiari sumus, in annum undecimum fuerant conserenda , cum eo tempore breues literas accellerit 'caraus Gennesis de tollendis eius-Φ'
modi sicerdotijs: verum ne res nimium stipatae legenti-tibus essent fistidio, extraetae prudenter sunt in hunc annum , quo, constitutis opibus Basilicae, & Bibliothecae Ambrosianae, oppidanorum querelae obmutuerunt. Facturus tamen operae pretium videor, si rem totam a suis natalibus exordiar, agendo primum de translatis a Castro Scueri sacerdotijs, tum de consilio tollendi eadem,& coetus omnino abrogandi. De aut laore oppidi,varrant scriptoresue ' Alclatus Seuertim parentem eius sedis fui se assirmat: iaegant alij, neque tamen conditorem indicant . A Thuscis, cum in agro Insubrtim moraren- et si il--:tur, excitatum fuisse castrum illud author est 'Marino-nus, neque tamen ab Inlubritis nomen accepisse,
Cassium Subrium appellaretur, sed ab iure dicturdo, S:
circumiacentium late camporum venustate. Nos, cum ritot sententilS variettir, ea, quae vcra sunt, dissicile conse-
clari pollumus . Pulchritudo certe agri eius elegantissima est nam alibi planities fertilis frugum aequat solum,
alim tellus tumescit in cliuos . eadem rhirsus dehiscit in valles, placido etiam alueo ferentes aquam. Frequem eis Iina a ubique oppida, aut iuspensa collibus, aut tita in camporum patentium aequore , cultorum nobilitate, etiara Jc monumentis clara iuris autem eiiis dictio adeo I: 'i' p.mpia, ut suburbanis prope hominibus Seprietas, Prae h/ρ - , P impingat. Quod autenrinsubres castruiam 'illud vel excitauerint, vel communiuertim, neutrum ve-:iSJimile; quorsum enim eam sedem conuerent Instadio, aut munimentis firmarent, cum urbs totius agri domina Iam esset terrori finitimis, atque ciuibus
123쪽
i. . . . . qucta sistima3 Sin vero eam sedem ante Mediolani nata- les poninatis, immo urbem facimus cum Bugaro, adco- . ne eius rei monumenta perierunt,ut nihil Limus, atque
i scriptores alij suerint odorati Z A Gallis quidem, cum in ' descendissent, inuenio, haud procul a Ticino
flumine, in agro, qui Insubrum appellaretur, Mediola num conditum : neque tamen ab eo oppido putauerim 'nomen accepisse. Cum enim debellatum esset cum. I litiscis, ijque iam acie fusi. impetus certe primum faciendus fuisset in sedem hostium adeo validam, principem agri, co*nomine Insubribuspago Heduorum, deinde excitano a per Otium urbs : ne instaurata acie Hetruscus palantes opprimeret, ac sedes antiquas res etensia uitiam urbem rideret. Udd si ager, in quo nati sumus, ab eo castro nomen obtinuit, quid Liuius exordia Mediolani accurate tradens non meminit, praesertim si urbs illa Insubrum fuit 3 Ego, cum mihi saepissime Modoetiam, Angleriam, Seueri castrum, Porum Licinij, & Caim 'V. turium, aliaque oppida Mediolanensis agri urbes quondam fuisse narrant scriptores , gratulor quidem patriae hanc messem urbium, dolet tamen mihi, quod hiscet, commentis quaeratur fides. Ea propter crediderim Sir v. ω ν c. tui boni, dc Corio interrae fidei scriptoribus, Insubrum,
hre Noemi propinquo affirmant plerique, atque cum de inde agrum cum Insubribus pago Heduorum cran ai-nena Bellovesus copiarum duci Orcomperisset, amplificasse nouis substructionibus pagum, vertisse in urbem, ab omine loci Mediolanum appellatam. Tabulae vero suprema voluntatis , quas Manicunda Longobardorum Renna in pago Cariatis condidit, cum Insubrum Castrimeminerunt, adulatio illaest morientis matronae, siqui, dem illud oppidum muniuerat Thcodolinda gentis eius
124쪽
princeps ,a tque inde a voce vulgari Longobardorum putamus cognomentum castri Insubrum emanasse. Caeterum Corius pasi tria castrum Seueri appestat , neque tamen caeteros satis scriptores reuincit Bonaventura Casti Ilionaeus; nam si illud castrum a Subribus cognomentum accepisse contendit, quod Seurium vulgo dicatur, pr ximi contra Vici appellationem obijcimus, quem comterranei Victim Seueri appellant. Castrum autem , non seM . .
ab Imperatore Seuero nam longe vetustius est oppidum sed a gente eius nominis nuncupatu fortasse ex eo
cuiusdam epigrapbem ex vicino oppido Gallareato promunt. Tristanus nihil super ea re certi statuit: tanta bi,
rcrum numanarum causso elt, ut cum alaena quaerimus , νum orbii .
patria etiam monumenta ignoremu&. Sane In eo Seueri
Oppido natum Maximianum Herculeum compertum est apud omnes, idque aequatum deinde solo, curim summa imperii inter Turrianos, & Vicecomites ageretur. Sive enim quidam iura hospitis violantes, oppidum eiecto Guidone Castillionaeo ceperint, siue Praetoris Mediolanensis edicto, ut excederet eius moenibus intra tria duum municeps omnis, atque incola, iamque ingent, bus copijs Mediolanenses adessent, praeserente signum G aspare Garbaniatensi , ac duce prope agminis Bonifa- icio Pusteria Celsiani Athate, certe ut parerent 'edicto, nudatum cuItoribus oppidum est, & ab hoste direptum, ex sumque, neqi tamen in sacras Aedes steti,tam. Excedcbat interea miserabile agmen, viri foeminis immisti, onusti sarcinis, paruisque liberis ac z Orῆzz- bant scpenumero oculos ad fragore tectoruni ruentium reuoca tr. Exanimes sedis eius reliquiae stipersunt adlinc cladi murorum, pinnae videIicet, semirutae iurres, cisterna, & cuniculi, cum ad praeterfluentem Olonae
125쪽
olonae amnem irent aquatum oppidani. Lugubremta anc faciem loci tesqua inhospita,ac parietinas vepribus,& virgultis vestitas curiose spectaui, cum in abscissam undique, ac praeruptam rupem euasissem, comitatus suauissimis, ac ornatissimis fratribus Antonio Maria Iosepho,& Placido Pusteria,apud quos Lunati Ceppini rusticabar. Caeterum cum Praetores Mediolanensium, & Gallare ii suum honorem capessunt, sancte iurant, se omni ope curaturos, nequis restituat sedem illam inquietae rebellionis, cultoribusque inducendis substruetionem ullam aggrediatur. Quae loci instequentia, ac deformis inaequali maceria vertex. squalorque pe tuus , cum occurrisset Diuo Carolo lustranti Dioecesina, Collegas, &sacrificulos omnes, qui fanum Ioannis tuebantur, indis oppidum id est a Carnutibus Gab
Grui M. s- lis nominatum): sustulit postea Collegium illud sederi- cua proeter anEustias profanarum aedium , &sacra'. Σ- Tres Collegae ascripti sunt Ambrosiani templi Canonicis, m*q - ιβή - &-minores Dalfici ad psalmodiam: accedere item prin' im μ' ventus, ac dos sacerdotij ; reliqua, quae viritim diuidet '' '' , cessere Bibliothecae Ambrosianae. Decedit interea Paulus Quintus, cum tot beneficijs Ambrosianos Collegas cumulasset, atque in vacua sede Gregorius D cimus quinιus collocatur. Vitam pariter abs tu it Ioan- ncs Petrus Glussianus ex Conseruatoribus Collegij, indinis Patricii vir , ex sodalitio Oblatorum ue fuerat hic con tubernalis Diui Caroli, eiusdemque sanct imoniς studi sissimus, nec tamen inuisus literis politioribus, quas inta sim bouisse argumento est suavitas charaeteris, quo res gestas a Sanc issimo Antistite Borromaeo persecutus est diligenter . Sane teritur omnium manibus liber, nona modo ob Diui Caroli facta, quae describuntur, verum dictionis ipsius dulcedine , perspicuitate, nunquam
126쪽
BIBLIOTH. AMBROs. LIB. III. pr
animo, oculisque fastidium creantis. Sparguntur Iam,oc disseminantur in terrarum omnium memoriam res Car'li immortales, singulari etiam erga ipsum numinis in studio, ut disertissimum tantae virtutis praeconem inue-
niret. Glussiano subrogauit Federicus Gulielmum V,
donum maioris templi Canonicum . Interea dum Fran Aa liniaciscus Collius disputationes suas de animabus Pagano- runa vulgi oculis proponit, in quibus celeberrimos pro miscui sexus homines, aut ignibus aeternis addictos, aut sideribus illa tqs docet, ut singuli numen nouerant,&c luerant, nouistimam hanc Glusmani iactura alia consecuta est. Mortem ob it Benedictus Sociacus, atq; ipse omniuprimus funestauit Collegium , vir certe Poetis gratissi- θ' mus, promptus ingenio, versiculos persaepe fundens ex pore, qui genitus a Musarum una videri potuisset, nisi illae Venerem semper ignorasse crederentur. Haec carminis selicitas conciliauerat maxime hominem ullis doctissimis, Federim praesertim, qui saepius illum mens eadhibuit, auxitque pluribus sacerdotib. Heroici characteris necdum politum carmen seruamus in tabulario, nam Oloris ritu canentem oppresserant fata. Cothurnatus etiam prodijsset in scenam Sociacus, Ieptheam Virginem activus: verum ignis absumpsit carmen, ac sun re I ' Π Icriptoris rere praetulit. Parentarunt Sociam suo Mu-c- --
sae; has vero praeficas illacrymantes funeri excitauit Au, gustinus rZa us, eisdem Pindi sacris initiatus: multb que post visus est e tumulo reuocasse hominem Philippus Picinellus, vir infula sui ordinis, & dicendi copia cla rissimus ue extulit enim Collegam nostrum summis laudi pus, donata sic nominis immortalitate. Alteriam annus inierat, cum positaeprope extra Elis vias regiones rem au- 'gent Anabrosianam . Ex urbe Machao miserat Celsus Confanonerius, Mediolanensis Patritius, ex Sodalitate; ' '
127쪽
Iesu, libros Iaponensibus literis scriptos , quemadmodum gens illa humanitatis nescia, prompta tamen inge-njs, confecerat. Accesserat epistola ipsius Celsi ad Fecie, cuius haec sententia: discedere ex Iaponensi Pro-n--ι eisis uincia Sebastianum Vieram eiusdem Societatis hominem, ut Romae rem Iaponensem curet: eum locuturum
pQ u F riderico non sine Celsi inuidia, qui se non an visurum ora Borromaei speret, quam vita desunctus, metuendae aeternitatis die, spectet Cardinalem inter caeli proceres gestientem una cum Carolo iam astris recepto: se minime versari in Iaponia incommodae valetudinis causa, animu tamen residere adhuc apud barbaros illos, ad quos remeandi spes sit. Precari enixe Borromaei pietatem , ut quando Iaponenses exquisitissimis cruciatibus Catholicat Fidei a sseclas torquent, commendet Confa- nonerium numini, quo alacriorem animum ad carnificinae patientiam afferat, ne vultus debacchantis tyranni,
aut cruentae manus tortorum mentis constantiam exarment. A moderatore, qui prouinciam illam obiret,s istam potestatem mittendorum ad Insubres codicum, , uos latine, italiceque vertissent nonnulli: paucos admo-um repertos in Machaensi Collegio, eosque non alio' nomine gratos sore Antistiti, quam quod Iaponensibus literis sint exarati. Daturum praeterea dono Patrem Sebastianum arculam ad recondendas diuini panis hostias, ne inter sacrificandum Federico Celsus possit excidere: se facile impolit dictionis veniam a Borromaeo impetraturum , quando Italicam linguam pene oblitus tantit quadraginta annos peregrino sermone loqueretur. Alias autem literas, quas Celsus pro necessitudine Borromatae familiae, ac Confanoneriae subinde scripsit ad Federicum, fuisse redditas argumento est fragmentum epistolae, quod proponit Augustinus Mascardus, cum scriben
128쪽
darum historiarum initia, non ad Mosem authorem, sed ad Abrahami usque aetatem reuocat. Porro eam episto, iam miserat Celsus ad Borromaeum, cum in Regno Sinarum moraretur; nam insederat Federici animo voluptas cognoscendi mores hominum, quos natura in ultimas terrarum regiones deportauit, di nascentem inibi Rel, gionem amplificandi. Reddidit autem Uera literas Contanoneru Borromaeo, quas nos ex reliquis ideo dele
gimus, quU Sebastianus ille epistolae curator saeuos de-l r
ande cruciatus Religionis Catholicae gratia sustinuit, 'uemadmodum suse nominis necem persequitur eruditiss- naus nostra mem'ria scriptor Daniel Bariolus. Haec ris: domi Patritius alter Ambrosianas thecas praeclaro munere insignivit. Tradidit dono Comes Franciscus Siccus Boressa commentarios rerum gestarum Francisci I. Ssortice Ducis Mediolanensium descriptos membrana. Codex quidem pretio&elegantia nobilis am itudinem hanc domicilis exposcere visus est, non modo ob mem riam gentis Siccae , quae etiam in praesens ornatissimi Equitis Ioannis Baptistae lato lauo, &sapientia eminet, verum ob testimonium insignium virorum, quos Insu-hrum Ducibus ea familia astrinxit. Scripserat illos commentarios Ioannes: Simoneto scriba intimus Ducis Galeatij, vir literatissimus, & in grauioribus aulae, suique
honoris occupationibus nunquam intermittens ea scribendi studia, parens Iacobi doctissimi pariter hominis,
quem Apostolici Senatus purpura, Paulo II . imperan a. e rere, decorauit .. Nam quam ut Principum beneuolentiac -- est inconstans ) infelicia rerum humanarum euenta ex pertus Vercellis exul moritur, nihilo interea mitius arridente sortuna fiatri Francisco, qui antea rem Insubrum
arbitratu suo moderatus, postmodum in arce Ticinensi ἀκηπιρα
inclusus interimitur. I taque hunc codicem G aleatius Marit 'N et ria
129쪽
1ia SQrtia, ac filius Ioannes Duces Insubrum donod derunt Ioanni Antonio Sicco Borellae; nam is genitus ab Antonio Ducum aulico pueritiam omnem apud Francise cum Ssortiam regia pene educatione institutus cum tradux isset, Galeatium Mariam Ducem sibi demeruit, qui praetextatum Ioannem Antonium dilexit unice, tui grandem natu singulari virtute, ac fide praeditum sum' mis honoribus exornauit. Praeficitur quidem primum praetoriano militi, tum Ducis stabulo, insignitus praete- : Comitatu Vici Martis, quod oppidum cst Metroce--- - - Brianteorum collium , ct regionis, quam a veteri . . . MartiS cultu appellamuS Martisanam . Cum autem mi,
Iitaris disciplinae scientiam teneret in prim is, populos non modo transpadanos, verum etiam Vallis Clauenae, Vul- s. n. turenae, ac fines Lari j rexit, praepositus etiam Foroliuiensimilitiae, ut Catharinam Ducis sororem , eamque prouinciam seruaret incolumem : praesectus item Placentiae, secundum Papiae , qua Ciuitate donatus a secretiori Ducum consilio fuit, reposita mox regiae educationis gratia , cum Ducis Maximiliani Ssortiae pueritiam educandam suscepisset. Haec referre attinuit ob munificentiae monumentum, ac familiae decus sempiternum. Reperio eductos hoc anno ad nostra studia adolescetes Cob
gij trilinquis decimo calendas Quintiles; nam illud quo que Collegium fouendis literis instituit Cardinalis. Et
quidem debueram in annum sequentem hanc rei me- moriam reiicere, tunc enim conditum fuisse Collegium Iradum monumenta: verum quia candidatos Iatinae limguae vocavit hoc anno Olgiati ad conuentum, prospe eturum me legentium volu tati opinor, si narrationem praecipiam, cum annum venientem sibi totum fere asse-
rant Academia Graphidis , & pretiosa opificia tabul rum . Cum igitur fiuci in uberes. ex Ambrosianis senas. nibus
130쪽
pIBLIOTH. AMBROS. LIB. III ror
iribus colligi intelligeret Federicus, facturum se erepti blica censuit, si alia subinde semitia in eodem agro sob lescerent, cultorum ritu, ne mendaces postea fundi, aut egentes, sena inis colentium incuriam accusarent. Itaque Collegium instituit adolescentum, quos Alumnos appellauit, mandando praeterea Conseruatoribus. & et
ribus Bibliothecae, ut spectarent, si qui ingenijs prompti.
aut in Colleghsurbanis morarentur, aut alibi indolem suam proderent, modo ne desultorijs essent animis. Ascripsit vero Borrom us Alumnorum albo Hieronymuiniflliserum, Franciscum Riuolam, Petrum Antonium Bru-gnotum , Mauritium simium, Ioeannem Petrum Puri- cellum, Franciscum Bernardinum Ramminim Fortunatum Raulium , Iac' in Philippum sutium, Ioannem. Donatum Ferrarium , & Nicolaum PestiZarium. Porro ut grassarentur ad nobilium linguarum stientiam,
. alterius item Collegit author fuit Cardinalis,quod a Latiani, Graeci atque Hetrusci sermonis scientia trilingue nomia nauit. Suas deinde in classes c piauit singulos adolescentes , prout natos eis facultatibus nouerat, conditis
quoque legibus, quae statos conueniendi dies indicerent
Collegis, ac scribendi pensum imponerent; annumerabantur autem a Federico, non ut elementa, praeceptaquzearum linguarum discerent, verum ut intima, atque o
culta scrutarentur. Quos linguae Graecanicae addixit Camdansis, rifferimus hos sere, Donatum Ferrarium, Iosephum Rasma, Carolum Antonium Daveritam, octauium Ferrarium , Ioannem Baptistam Argentum , M-netium Arrigonum: quibus adoptauit etiam alios, v desicet Ioannem Baptistam Roueram, Alexandrum Per-lascam, Ioannem Baptistam Cossam , Carolum Carcanum , Carolum Dardanonum , Carolum Franciscum. B signorium , Franciscunt Hyacinthuna Arrigonum ,.