장음표시 사용
151쪽
nubes imbrem demittunt,quae obuijssulgoribus nitesce res Iridem colorant. Versant vero insta exundantes vrnas Nereus, & Amphitrite , quam Venerem putares in spumis. Circa aues palustres nutantem auam videntur quatere, & secura naustagij cymba procellas ridet Acicedit aeris tabulas insident arborum ramis canorae aues, ac furaces . Aquila vero sublimis abit despiciens volucrum gregem , Olores, Struthiocamelos , ac salutandi memorem Psittacum , caudatumque Pavonem. Agit med ijs in nubibus currum Phoebus, nec tamen Noctua, aut Vespertilio caligat ad Solem. Qua vero chortis aues obsipatam escam inuadunt, & cum Gallinaceo Gallus Indicus pugnat, Virgo tenerrimi corporis gerit dextera volucrem, laeua orbem, ac passim genij insequuntur volatu aues, aut thelescopio silmmum aethera intuentur, aut circino siderum errores, eorumque domicilia motiuntur. Hae tamen tabula: sin quibus ne cerdo quidem Apellaeus quidquam reprehenderet in si cum flammarum icone conserantur, vilescere videntur. Inuentum
tabulae eximium est; nam essecta ignium describuntur. Occurrit oculis medicus labor , filiatorium , urcei herbarum florumque succo saluberrimi, diluta pharmaca, sales, elixires, tum reliqua humanae salutis subsidia, quae opifice flamma ars excogitauit. Iacere enim, vero auri, argentique signati plurimum, militaris supellex promiscue, tubi ferrei, thoraces, gladij, phalerae, mitistes ignes, silex flammarum nutrix, pruna: concius ae foculo , & cista vitreo opere onusta . Alibi vero rutilare Semmae, purpurascere coralium, ac lapilli omnis generis Nammas artifiees ex citare. Alibi metalla, rude, aut
conflatum aes, aut arte elaboratum in tormenta Martis,& sacrarum turrium aeneas voces. Nudata fabrorum
152쪽
BIBLIOTH. AMBROS. LIB. IV. Iaa
dibus opificium , exterSent, poliunt, acuunt. Diceres
Vulcani ossicinam huc illatam, si Cyclopes adessent. Su- coruscat lychnuchus pensilis, grassantur alibi in
aedibus Ilammae, Aetna , ac Vesuuius micant ignibus; eaque incendia non Salamandram Quent, sed Daem nas fauillis, ac visu terribiles . Haec tabula aut commendat, aut accusat artificem ue tanto enim studio elaboratam fuisse tulit fama , quod cum tunica molesta foret puniendus Bruguel, iamque tortor parasset fasciculos. ereptus flammis a riderico, flammas apprime reddiderit. Dissipatus is rumor verus ne sit, an mendax, statuere non attinet. Ea certe Elementa steterunt Cardinali aureis numis bis mille, quae nunc artifices sexdecim millibus aureorum aestimant ob Pictoris nomen, ac rerum miram venustatem, quas pinxit in cuprΟ. Lacessebat autem hominis artem munificentia Borromaeis quae mul- ' latra tingulas fouet magnopere, clanguescentibus ani-ία 2 mas, si Principum largitas labori desit) missitatis supra
pretium muneribus. Immo cum Romae versaretur Bru-guel ab ephebis egressus, captauerat sibi beneuolentiam ederici, qui cum inspexisset indolem , ac in renium adolescentis, vocatum in suas aedes benigne aluit,ac semper large ditauit pecunia. Porro has tasulas curabat vir ornatissim us, atque studiosissimus picturae Hercules stan--a iacus, ac Iubinde tradebat Cardinali, adeo delectatus Bruguele suo, ut Zenonianam villam ferme exornauerit eius acunculis. Quamquam autem iniquus rumor strat tabu- Iasillas Elementorum in Britannici Regis Mus , aut Ro- mae in optimatum aedibus asseruari, nos falsum omnino cum rumorem esse assirmamus; nam non modo tabulae
apta inscriptae sunt nomine Bruguelis atque titulo anni quo pictor eiusmodi opus abstauit, verum proferemus literas apsius artaticis , quae fide facti firmissime obtinebunt ca,
153쪽
tera enim sunt exempla, quae Londini, ac Romae hospites admirantur . Aegidius Coninchlous adumbrauit eandem sere artem ue excurrit late camporum viriditas, ac opacae interdum arbores diurni sideris aestum arcent, iacentibus humi eremicolis, & soli cultoribus. Pone sequuntur Coninchloum Rathnamerus Pictor Germanus,& Paulus Brillus Belga ι ille caelestium geniorum agmina, ac myriades alitum exigua tabula conclusit; hic regi num trainiis pinxit, atque abditum intra siluas Ioannem, profugam cum diuina sobole Virginem, delapsum ex
equo Paulum ,&imagines alias rerum, quas sacri anna- .. . . leS reserunt. Tabula tamen ea Brissi, quae prospeetumea νὴ amariS aperit, longe vincit, quotquot ab eo artifice luntiaretia ' profectae 3 nec tam en ea viliores aestimant artifices gem
nas alias tabulas regionum, quas dilutis aqua coloribus pinxit. Encausticum opus est Lucae Bataui; stolatae Virgines modulantur laetum Paeana Dauidi abscissam GLgantis ceruicem referenti. Alia tabula eiusdem pictoris obijcit spectanti Deiparam stipatam virginibus, sedentem humi, quae sane imagines veterem paramiam cast, gare vis e sunt Batavis obloquentem . At Dertus Durer artem suam mire explicuit; praeter ipsius graphides plurimas, atque icunculam Magnae Matris, lepida est Eusta- cliij tabula venerantis flexo poplite oblatam inter Cerui cornua Seruatoris specie: reliquus venandi apparatus, atque odori canes pictoris opificium indicant. Relaetum Ioannis caput, & in disco propositum visus est Durerus ad v, tam excitaste: extremum spiritum prope retentat cervix; intermorientes oculi, feralis pallor nisi accessissent, crederes locuturam. Adeo vivit caput exanimes quae ars Alberti non vulgaris fuit in membrorum habitu, ac partium singularum aequabilitate. Sane Durerus inter omnes pictores eminet ob facultatum plurimaru scientiam,
154쪽
pIBLIOTH. AMBROS. LIB. IV. Ias
ciuemadmodum earum disciplinarum minime impera scriptores monumentis tradidere. Assectatur Durerum Iacobus Palma, Deus conditor praefert laeua terrarum
hem, comitantibus numen genijs elegantissimi oris Alia Palmae tabula resert Mariam, ac Diuinum Infamem cum Anna Virginis parente. Eadem operum indu caeteros pictores insignit. Benuenutum Carolatum n bilitat Seruatoris praesepes adque anathema est Ioannis
Baptistae Besutis, qui olim in Federici familia suerat. Andreas, qui a sarcinatore patre cognomentum accepit, intulit huc Canonici cuiusdam Pisaniora vitiam adima-z ia istginem expressa. Ex Bramantini operibus reliquas habe μ - 'mus tabulas Diu ini Patris, ac cincinnati cuiusdam hominis , quem purpureus pileoluS tegitue quamquam pictores Vincio magis, quam Bramantino postrem una hoc opus , alterum vero Petro Perusino adiudicent. Marcus Uglo- 'nus auditor Vincij praeceptorem expressit; tabulam pinxit Deiparae ferentis sobolem. Eiusdem Virginis, ac Ii fantisimaginem Ioannes Petrus absoluit vir pingendi a te clarus. Pictor cognomento Surdus parentem Derobortis lachrymis trissem pinxit, & conuertentem ora in frontem prolis cruentam vepribus. Idem Surdus aliam imaginem ostendit Seruatoris indecoro murice tecti,&impio fine constricti. In alia vero tabula idem Surdus eleganter pinxit Deiparam contrectantem interempti Seruatoris corpus: iuxta lachrymis indulget caelestis alia ger materni doloris comes. Eam iconem Hieronymus Beccaria Templi Maximi Canonicus, & Conseruator BLbliothecae dono dedit, quae largitas viri est erga bonas artes. Petrus uberi fletu deplorans sua periuria en Ciuolis
erumpunt ex senilibus oculis lachrymae doloris testes, elataequE manus Iymphatum prope hominem ob tristi tiae sensu indicant ' Dolorem pinxit Ciuolus, cuiuS ima ginem
155쪽
ginem desperauit Timantes.yAliam pingendi rationem 1ecutus est Michael Angelus ex oppido Caraca nam licet humana corpora desiderentur, artis tamen abunde est. Continet cista recentes fructiis, uuas, mala, aliaque id genus naturae certantia , ac spectantium, ne dum Tantali, oculis sutura ludibrio. Sane si aviculae viderint, iterum falli poterunt. Fortasse pictori aemulari placuit Polydorum conterraneum suum primae celebr tatis artificem, indignum plane, quem nocturnum suracis pueri scelus dormientem iugularet. Eiusdem pretij putamus esse Iulij Campi tabulam, qua authoris nomine, qua religionis. Seruator in horto, cum proximus su-neri secum necis atrocitatem reputaret, somniculosis circa sectatoribus, Angeli solatio leuatur. Ars mira corporum est, & suauitas, quae vibrat in operibus Campi; coeterum cum tabula esset in potestate Diui Caroli, atque is moriens nunquam ab ea aspectu remouisset, conuertit in se maxime oculos spectatorum. Indicat pretium operis epihamma monstrans Diuti Carolum coniecisse in eam tabulam oculos, ac ad Superos aspectu precantis Seru toris auolasse. Scipionem Caietanum conciliat jectantibus picturae suauitas. Deipara venustissimi oris, virgineo rubore suffusa, flammeo tecta, tam tenui, ut crines prodat, artem expolire videtur ue si Caietanus circum aDtra pinxisset, crediditIra Erigonem . Eadem suauitas commendat Guidonia Rhenij tabellas, quae D. Francisci, Ic adolescentis cuiusdam ora reserunt. Maiestas eminet in icone Cerant. Ambrosius Insubrum Antistes redimitus infula, ac reliquis vestibus amictus, quibus Pontifices ad aras operaturi velantur, vibrat metuenda manu
flagellum , quae species sulminantis Ambrosj obuersata est oculis hostium saepe, &cum Theodebertus violata fide urbem diripuisset, & Parabiagi Luchinus viceco
156쪽
BIpLIOTH. AMBROS. LIB. IV. Iar
mes cum Leodrisio dimicaret. Augusta quidem mai stas, quae ni icat in ore Ambrosij , grauem Pontificis illius animum indicat, quasem commendant scriptores, cum Theodosium a templi foribus submouit, & debacchan- 'tis Iustinae retudit impudentiam . Pulcherrima etiam, est harmonia corporis, & Pontificalium vestium multiplices sinus, & rugae mirum in modum redditae. Adeo etiam Insubres respexit pictura, quibus immerito Vasarius maledixit, tamquam vervecum in patria, & crasso sub aere essent nati. Quare plurimum debent
nostrates Scannelio , qui conuicio hominis respon- ...dens susceptam maculam deleuit. Aliam itidem ico--Μinem habemus Cerant: offert alia si e stanti vultum mystae strictim attonsi, venusto ore , vibranti ocello; intulit in pinacuthecam Bartholomaeus Blisatius , & i munificentia sua tabulam exornauit. Aequalis Cerani cum esset Petrus Franciscus Mazuchellus, a natali oppi- ρ, sal,ων do Morae AZonis MoraZonus vocatus, tum par nobile pictoru apud Insubresiisse ostendit. Nos hominis artem i, monstraria usin disceptantis Iesu tabula, cum circumfusus corona sapientum virorum caelestis doctrinae arcana aperiret. Moragoni autem ratio in pingendo gratiis fuit, ac neruosa, sequentibus umbris, & eminentia maiestatem rerum , quae pingebantur . Icones aliquot limelusae crystallo gloriantur authoribus Hieronymo Masechesino, &Augusto Decio. Petrum Uecchiam Abbatem Iustinae in urbe Patauij, quem lucubrati nes editae, acdqnomista Ambrosianis thecis commendauere, retulit in tabula Francidicus Zanella Patauinus . inductis eleganter coloribus, ac perpolita suauitate Oris,& corporis. Eam tabulam egregie pinxit Zanella: pulchrius Ornat species augusta Praesulis, qud lices militiplici dignus insula, oblatam tamen Minoniensis Ecclesiae..a,MM.
157쪽
tiaram recusauit; adeo certatim honores tanti viri sapien- 'tiam insigniunt. Iosephi nuptias descripsit graphid
Gaudentius Ferrarius Novariensis: pugnam ferarum, ac Centaurorum Antonius Tempesta calamo. Seruator pictus in cupro, ac ebano inclusus, cum assixus cruci an mam ageret, Petrum Corthonensem authorem operis
fuisse docet. Imaginem illam Iegauit Bartholomaeus Fassius Praepositus Collegio Thomae in terra amara; eamque fama est traditam a Gre3orio XV. Caesari Cardinali Montio, ad Fassium deinde , cum e vita cessisset Cardinalis, peruenisse, quod illius conscientiam moderaretur. Nec lcunculas quasdam inique collocauimus in fronte pinacothecae ue sunt enim perpolito opere absolutae, ut penicilli acies conari quidquam nobilius haud possit. Subijciunt oculis Deiparae faeta, siue cum Elisa-Detham conuenit, aut proponit Regum osculo paruam sobolem, siue cum fuga se recipit in Aegyptum , aut aris puerum sistit, aut vinis diuinum infantem complectitur ;aliae eiusdem pretij icones reserunt Innocentum caedem, . delapsum e sideribus ad pastores nuntium, redimituitu spinis, ac demum sussixum Cruci Sertiatorem. Icunculam Benedicti nudatum corpus abdentis in dumos ad vincendam Venerem Hieronymus Beccaria : auiculas Carduelem videlicet, Parum atrum,&Pavonem Flaminius Pasqualinus dono dedit. Nouam artem fallendi ειν-. lib. ρ,. excogitauit Alexius Durie Belga nam Belgae artificia, mira opificij subtilitate expoliunt ue is enim quer-nab, ac populeas tabulas apprime reddit ad praestigias oculorum, qui se tum deceptos vident, cum manuS iudicant de tabula. A sierem hic populeum finxit: qui, ut facilius aciem oculorum Iudat, mentitur suspensas scorteo vinculo literas , calamos, aliaque id genus. Infra
pendet icon Clementis T. Pontificis Maximi, tum icunculae
158쪽
culae plures regionum inflexa paginarum ora . Qisemendacio facillime decipiuntur spectatores; nam extremas oras conati a ttollere, intelligunt ea esse ludibria oculorum . Vicit quidem Durie Zeuxidem inuento, quam do alle aviculas, hic homines fallit. Neque vero impar est conatus muliebris; nam Reminae Matronae antiquas viragines aemulatae squibus placuisse pictura satis constat huc artis suae decora induxere. Ioanna Caesia, heroum nprogenies, ac mater, quae Comarcho Iulio Caesari Bomromaeo nupsit, Sebastianum multiplici fune vinctum,. atque traiectum sagittis pinxit egregie. Insignis est tabula muliebri penicillo : ut Hirenis quidem pietate, Ioannae autem artificio seruatus iterum Martyr videatur. Caeciliam Virginem lapillis ornatam insignivit peniciilo Co- ρmes Maria Arc'nata, omnes pingendi Veneres secuta , quamquam Virginem coloraret. Muliebris tamen aris tuitas palma Fidei Galliciae est deferendas nam patriae amtis opificium secuta ita praestitit penicillo, ut Gallicias tabularum viri inuidere possint Galliciae. Publicas, priuatasque aedes plurimas decorauit suis tabulis Fides , nos Pauli Mor ij hominis ex IN luatorum familia, qui res Mediolanenses consignauit l,
teris, iconem ostendimus, quam illa depinxit, cum annum octauum decimum ageret, summa venustate colorum , atque excellantia artifi ij. Hanc vcro tabulam debemus munificentiae Ioannis Thomae Buth , Quarn,sublato Iesuatorum ordine,pIuribus philippaeis r demit: cuius largitionem aliam longe magnis enti operis monstrabo. Gallicia virgo snam caeIibem vitam duxit) pinxit etiam in tabella Herodiadem , cum gerit abscissam ceruicem Ioannis. Iam v ro pinacothecae totius descriptio peruenerat usque ad umbilicos, praeterius etiam compluribus tabulis, ne le-
159쪽
genti essent fastidio, cum lectissimorum virorum muni- licentia irritat scribentem , nec manum patitur tolli dotabula. Cum enim Antonij Allegrij Corrigiensis tabula
desiderarentur, Flaminius Pasqualinus Academiae pieiorum Consciuator, ac aliquando pictor ipse, eoque nomine picturae amantissimus, deductos nos in aedes suas elegantissimas ad templum Stephani, cuius Collegio est' . ascriptus, iubet Corrigiensis iconem, atque duas simul
tabulas, alteram a Culdone Rhenio, alteram ab Alexandro Tearino elaboratam ad Ambrosianam pinacothecam deserre , tum vero ad largitionis auctarinti donat Bibliothecae carmen autographum Francisci Pctrarctate ad Lauram suam. Resert ea tabula ora Deiparae , ac manuS ca arte, qua pictor tabulas uniuersas adta αἰ in Paculum usque exornauit. Mannellus Corrigiens eni 'U''''' appellat diuinum, ac suse ipsius laudes persequitur ue cesις Franciscus Cairus Mediolanensis Parrhasius in hac icone diuinitatem quandam inesse saepenumero a firmauit. Haec largitas risqualini benignitatem aliorum inuitauit.
Antonius Buscha pictor eximius, atque aut horrestituendae Academia pictorum quem pdmodum trademus postea) Equitis Cairi famam propagaturus, eiusdem pictam tabulam dono dedit. Habet icon geminos vultus, parentis nimirum filium admonentis, ne rem domesticam dilapidet in exteras regiones profecturus ,prodigus aeris accepti; quam parabolam nati patria bona abligurientis Binlici referunt fasti. Picturam quidem totam, commendat mira suauitas colorum, quos Cairus apte commiscebat , ium spiritus quidam corporum, quo inanima vivere putes . Haec ars minime vulgaris, ad quam sponte tulit hominem pueritia, conciliauit Cairum non modo viris spectatissimis, verum Principibus ac rerum arbitris. Equitem D. Mauri iij,&. Lagari crea uit
160쪽
BIBLIOTH. AMBROS. LIB. IV. I 3Iuit Victorius Amedeus Dux Allobrogum delectatus
maxime artibus ingenuis; & cum Equitum albo inscreret Cairum,equestri amictu suo decorauit, Ornatum praeterea torque aureo, quem plurimus adamas distingueret: atque Romanum iter ingredientem annulo donauit permagni pretij, quem digito suo Dux Amedeus detra- , xit. Clarastiana vero Dux, demortuo coniuge, cum CDroli Emanuelis filij iura, & impcrium tueretur, aux it Comitatu PeIiae Cairum, eiusque sobolem causa picturae, di artis, quae beneficentiam Principum prouocauit. Nos, & magni facimus Cairi tabulam, & Antonij Bus, chae munificentiam longe pluris, qui pinacottiecam
Ambrosianam ditare maluit, quam clari nominis emptorem num s aurcos complures minime auaro homini
pollicentem. Idem Buscha geminas rerum graphides donauit, quibus sacellum Diui Syri in Ticinensis Carthusiae Templo exornauit. Et quidem altera maior subij-cit oculis Christum circum tinim Apostolis, cum in i cis solis esurientem sectatorum multitudinem recreare dapibus vellet, paruumque Syrum quemadmodum Papienses fasti narrant) o rentem Chrasto quinos panes,& geminos pisces ad satietatem famis, & copiam cpula. rum: altera minor Ecclesiae Principem Petrum, quila, cris eundem Syrum initiat, cum apparatu, ac ministris eius caeremoniae. Vtramque graphadem collocauimus ad pinacothecae sores, atque cum illis composuimus alteram Camilli Procaccini; in ea vero descripserat Camillus, pictor nobilis, interempti Seruatoris funus, complorantibus circa taminis, ac diuis pollinctoribus suprema exequiarum officia persoluentibus. Eodem anno MDC . LXX. illata in mustum est tabula proponens spectator bus Ora conditorum ordinis Bamabitici scoetus est Religioserum hominum ad fanum Barnabae Mediolani Μ - tiro.