장음표시 사용
101쪽
do nouam molem Federicus, atque substructionem to- Ambrosiani Collegij Conseruatoribus' ommisit. Veibanus lacus stagnantium late aquarum desi- . diam indio natus lymphas erudire videtur ad cursum , ac, paruo locorum interuallo exundans, violentum deinde amnem per medias cautes propellit, lacum utrinque ρ - - β claudunt duo oppida ' Arona, & Anglerra. Hanc non obscuri scriptores, aut ab Anglo He noris filio, aut a ne- 'π' uis pote Aeneae conditam ferunt: quamquam alij malint parentes oppidi suisse Anglos Saxones, qui cum Long in Italiam irruperant. Idque oppidum quam a gnitudine sedis, qua opibus, ac imperio finitimarum, pentium in urbem excreuisse postmodum , regium o utamido Bellovesum reluilse. Apud re- Mediolanensius criptores, immo in tabulis publicis,l Vrbeculam hanc frequentius Stationae, quam Angleriae
nomine appellatam legimus, siue a statione militum Romanorum, quorum meminit Bonaventura Castillionaeus , siue a sede Praefecti , qui accolis Verbani ius diceret,/illi ir-i 'rib. siue quia statio illa esse inauigijs fidissima, cum recedentes in sinum aquae portum aperiant. Corius autem a Stationo quodam appellatam docet, qui deletum a Go-ς - ρ this op dum restituit, suoque nomine insignivit. Haec propiora veris existimamus, quam ut eius oppidi originem ad filium, aut nepotem Aeneae authorem ramus : urbis autem eius vestigia se nunquam reperis leti: esta Narolus a Basilica Petri profitetur. Caeterum Angleria,
s ς i . t una Lonoobardis cessissent cuncta, venerat in potestatem Athonis Vercellarum Episcopi, qui regio genere prognatus, cum palatium, & pomoerium legasset Ar- η chiepiscopis Mediolanensium , Pontificales diuitias auxit in maius . Delectatus postea loci ingenio, aCV montis fastigio, munitissimam arcem substruxit Ioan
102쪽
BIBLIOTH. AMBROS. LIB. II. 7 3
nes Vicecomes infula, ac dominatu Insubrum potens; cuius tamen antea conditorem fuisse Othonem Vicecomitem Bugatus, Rotandum vero Regem Angleriae tra- ςρ ρε-- N.
dit Castellus , atque altissimum in penitioribustium visceribus puteum e disse, quem etiamnum incolar, adulterino nomine, Glandi appellent. Vicecomi- tum quidem magnificentiam , atque adeo authores fuisse arcis eius, probant parietes Othone plurimo pi tu rati; tanti autem moratos fuisse Mediolanensium, 'Duces oppidum Angleriae legimus, ut se Anglos, atque
Comarchos eius oppidi vocitarent, rati se nimirum ornatos eorum nomine, ac possessione, qui regnum Italiae obtinuissent, atque Imperatoribus, antequam inaugurarentur , Litur tiae librum ad sacramenti sanctitatem proponerent, & Crucem paulo post eorundem osculo νώ Σαρὸμ Offerrent ad eam columnam , quae adhuc vetustatis ingratiis stat ad valvas Ambrosianae Basilicae. Sed ut mos I cst rerum humanarum alternis semper vicibus fluctuantium , inuasit Angleriam , sublato Archiepiscoporum dominatu, Matthaeus Uicecomes , cuius flagith causa communione sacrorum est prohibitus a Cassono Turriano , qui eo tempore Pontificatum Mediolanensem D. c.Gιi lib. e.
obibat. Nostra aetate Angleriam tenot inclyta Borro-maeorum Familia, quemadmodum reliqua Verbaniora eidem genti paret. Ex aduerso in lacus litore Aronavrbis speciem mentitur, inclusa moenibus, & portu , em - num est. αι L .porioque commoda finitimis. Huic oppido arx immi' seisiab. 1. .' ρnet munitissima, in imperio quondam Archiepiscopali
contenta, nunc Martis opibus tuta prouinciae Mediolanensis fines tuetur. Ergo cum in arce Aronensi Diuum kra Petrat r. Carolum parens Margarita Medicata esset enixa, neque
illuc ob militis praesidiarsi stationem, ad colendum Bor-: 'L. romeae sanctimoniae domicilium euadere peregrini ho-l' 'Κ mines
103쪽
inines possent, in proxima montium iuga evulsum se a. .. .., ..dibus suis natale cubiculum transtulit Federicus. Exc deinde templum sumptuosi operis Diuo est, adie- -- m,s .eto in speciem Lauretana: Aedis cubiculo,cui circumfusa . ρ. ,ε. iterum luce sidera alluserunt, quemadmodum ex tabulis testata res est . Lapidem primum salutari signo, atque caeremon ijs rite expiauit Federicus: aderantque specta-ε-LAins . culo Philippus Arctaintus Novocomensium , & Petrus x6. , G .i,. .ia GeorgiuS OdescalcuS Uiglebanensium Antistes . clara item, atque obscura capita assinium agrorum, cit Verba i donti impositum Caroli nomen, aediculis per certa,
ii interualla dispossitis r ut fictili opere sub ijciant oculis res Diui, cuiusmodi sacella spectamus in Varisiano monte Magnae Matris. I;s autem aediculis substruendis ingenti sumptu contulere Dux Allobrogum, Cardinalis Ferdinandus Taberna Sodalitas Oblatorum, Ciuitas Bri-
Xiensis, Familia Borromaeorum, Vicecomitum,& Littarum , ac nobiliora Collegia artificum etiam transalpi-i norum. Inaedificauit etiam in eo monte Federicus Seminarium , cuius moderatorem praefecit operi toti sacellorum . Accessit postea ingens simulachrum Diui ex cupro quale Detrianus archites: tus, si viveret, suo lon- maius existimaret) cubitis tribus supra triginta in , mirandam altitudinem procerum, latum sexdecim, sor-tasIe etiam cum factum est, fieri minime posse crediditamuS: attamen minor colossus magnitudinem Diui non aequasset. Maximi eius simulachri partes nondum coluere, siue artis desperatione molem suam extimescentis, siue magnitudine sumptus. Colossum aere suo faciundum curauit Borromaeus, ingentibus tantum operibus architectandis natus : graphide descripsit Ioannes Baptista Ceranus pictor eximius. Nos vix Bioliothecam Ambrosianam attigeramus , cum explicandae saltem
104쪽
graphidis eius subijt cositatio. Tentata non semel res,
nunquam tamen processit ue conclauia enim nostra angu- , sta sensimus, atque in sedes praeter modum amplas induci posse censuimus . Suo iterum volumine intorsimus graphidem , ac intulimus in mustum artis statuariae, uno pollice contenti, quem fictilem proponimus oculis ciuium , atque exterorum ad aestimandam molem. Iam secundum Collegii Ambrosiani leges serat enim in ex tu olympias iubeDantur abire magistratu Conseruatores, cum eis quinquennem prouinciam prorogauit Borr maeus. Alius iniuit annus inglorius fiere. Ioseph Vicecomes ecclesiastic eruditionis scientissimus primum volumen obseruationum suarum typis commisit. Liber est laeui cupressis seruandus, inquiritur in ritus, ac caeremmonias veteres Baptismatis, & ex veterum Patrum, ac doetissimorum salptorum oraculis singula depromuntur. Sacram hanc Vicecomitis eruditionem placuisses
cordatis viris argumento est, 'udd exteri codicem eum , , quaerant ambitiose; tanta vis est doctrinae, praesertim cum demorsos ungues sapit. Certauit etiam cum Collegis nostris Georgius Longus Bibliothecae custos; teruntur adhuc legentium manibus illius lucubrationes de annulis signatorijs antiquorum : quas proseca o subsecivis horis natas coniicimus,cum tempus solidum exscribendis indicibus Bibliothecae impenderit, eosque Oigiato Praefecto nuncuparit. Paulo maiora molitus est annus quens; nam prospexit literis Federicus, ne desiderarent linguarum cultores, si quando inestum esset aIicuius in- teritu Collegium. Igitur peregrini sermonis studia in Se- ' . minarienses scholas induxit Borromaeus: & commemdauit consilium Paulus Pontisex Maximus, scriptis bre-V, cal. pr. uibus Ilieris. Pontificias, inquit, partes esse, ut eae exer citationes, ac studia Queantur maxime, quae sunt e re-
105쪽
publica: probatam iam omnibus esse Collegii Ambrosiani operam propter linguarum variarum disciplinam,
quae nobis exoticarum facultatum arcana aperiunt ;ne casu , aut temporum inuidia intereant ea studia . mandare se, ut duo, quatuorue adolescentes ijs exercitationibus subigantur in Seminario Mediolanensi eiusdemque sedis quadra vivant: quam si rationes Seminarii negent, eandem dimidia tantum pensione aeris , quod reliqui conuictores exsoluunt , redimere posssint. Haec Pontifex ue tanta scilicet eius exercitationis
cura permoverat Federacum , ut quaereret etiam apud
'' 'exteros hominem , quem studiosis linguarum ducem praeponeret, Arabici praesertim sermonis. Nec erant; qui Persicam interea, & Abyssinam linguam traderent, . ita, quamquam id e petijsset Borromaeus a Paruta suo, immo eius spem deluserat Arabs patrij sermonis interpres, nam Antonius Caraccitam prosectum eum cum Ne politanorum Prorege in His aniam significauit, paremque fore huic oneri Florentinum ciuem, c-nomento Cinum, Maioris Tempwi Canonicum, & seruitio Hetrusicorum IJucis addictum. Expeditius visum Borromatorvi quoniam Gigae iam elemeiata sermonis Persici, atque inflitutiones eius callebat, ad Hetruscos proficisceretur . Fauit homini singularis humanitas Princi turn,
Medicaeorum ; nam instituto huic Ambrosam Collegii,
& Bibliothecae studuerunt magnopere, propensiori quadam voluntate erga Borromaeam gentem propinquam cultu certe, ac Dedere perpetuo literarum. Sane Maxim Dux humanissime Gigaeum excepit, cuius auspiciola Pisas, atque Liburnum contulit, ubi collocutus cum seruo est Arabici, ac Turcici sermonis peritissimo, nec loco humili natum mancipium Officia, ac mores prodebant. Hunc dignu esse pileo seruum significabat
106쪽
bat Gigarus Cardinali, percupidum eius disciplinae tradendae , iam oue accinctum ad ministerium, si Gintus docentem vellet audire. Memorauit quoque se iturum eum eodem ancipio Pisas; illuc enim Magnus Dux mise-7, 2 et 2ῖ rat seruu Arabem, Abdalam nomine: ut sine arbitris, opportunius inter ipsum, & Guarum disciplina linguarum ageretur. In hac Gigaei mora mittebantur subin de ad Cardinalem ab exteris codices sermonis Turci-ci, opera Fabij inaesitoris Melitensis: & intcr Collegas Sociacus excitauit iterum Musas edito epigrammatum, atque odarum libello . Paulo serius visi sunt
Collegij legibus paruisse Ripa montius , &Collius;
nam octauus prope annus a Bibliothecae institutione fluxerat, cum nondum lucubrationes eorum viderant officinae. Rerum quidena agendarum magnitudo
utrumque scriptorem videtur desidiae nota absbluisse. Ripamontius inquirere in Mediolanensis Ecclesiae primordia, & Apostoli Barnabar aduentum debuit, tum sequentia scrutari, librare scriptorum sententias ob antiqui'tis caliginem vix nobis intermicantes. Hoc labore stetit prior Pontificalium monumentorum, tanta 'bique castimonia latini sermonis,ut in veteri Latio, non inter Insubres, Ripamontius natus facile videatur. Collio longe grauiora suerant tractanda . na de Christi Sanguine agendum erat, quod opus non satis est expeditum in geniis, difficilem tamen illam scribendi materiam eximia cum laudetractauit,atque eius viri nomen Cardinalis Ioannes de Lugo Theologicis effatis, & Ioannes Ferrandus suis lucubrationibus impressit. Eadem exhaurien- ra. in diiquisitiodi laboris improbitas traxit in hunc annum lucubratio- a nes Salmatijue prodierunt autem orationes Paschales DLui Cyrilli Alexandrini, quas omnes Iatine vertit, prolassus initio operis gratum animum erga Andream Scholium
107쪽
ma DE ORIG. ET STAT. BIBL. AMB. LIB. II.
modestum hominem, & Ambrosiianis Collegis, do trinae causa, deserentem cuncta. Accessit nouum opus Iosephi Vicecomitis; indicauit in eo veteres Confirmationis caeremonias , tum egit de Liturgiae ritibus, explicando originem, nomina, ac diluendo impia haeretico-yum dicta diuinis institutionibus, ac sacris obloquen. tium. Ita externis lucubrationibus, atque domesticis Bibliothecae scrinia ditescebant.
108쪽
Lijs ornamentis insignivit Romanus Ponti- sex Bibliothecae Calegas, sacris videlicetaria ictibus, quibus velati Ambrosianae Basilicae Canonici, aut psalmodiam peragunt, ' L u. eunt. Et quia indumenta eiusmodi Collegium utrumque cum templi Ambrosiani , tum Bibliothecae inter caeteros Ecclesiastici coetus ordines amplissime decorant, nos m inime abs re facturos opinamur , si de Ambrosiana Basilica, atque Canonicorum dignitate tradamus; quippe facile haec ornamenta Collegarum nostrorum eminebunt, quos Paulus Quin tuS eisdem velamentis, & coetu nobilitauit. Basilicain
109쪽
eam ab Ambrosio aedificatam scriptores omnes tradunt: sis A lu,;. atque Ob eiuS nomen, & tumulum appcllant Ambrosianam. Coluit hoc fanum impensius Simplicianus Anti stirima κω. stes suffectus Ambrosio, edicciri praeterea, ut Mediola- ..uis, is Amb . DensiS Prouinciae Episcopi singuli eunte in orbem he, domada, in eius ara maiori sacra ficerent. Eam postmodu aram aureis laminis,immolaminas prope ipsas unionibus, ac gemmis texit Angilbertus Pusteria Archiepisse pus tanto sumptu , quanto olim Reges pubescentis E Basilicas exornarunt. Huc caeteri Antistites Ambrosiani tumuli causa conuenire, cum coetum Prouinciae
serji.rra rer,m indiceret Archiepiscopus: cuius rei argumento monstrat Guli,ci V .isti adhuc Odeum sellaS vetereS Patrum inlcriptas nomin
Isi is 'bus urbium, quibus singuli praesiderent; ipsius autem,odei caput occupat sedes marmorea index caeremoniae . illius, cum Mediolanensium Antistes Concilio praeesset. Eadem in Aede lacra Imperatorum tempora ferreo UIaa E. di demate vincirim Oserati & quamquam alibi redimitos Caesares tradant monumenta, coronam qu templo Ioannis Baptistae donatam, royauuies , & extra ordinem id laetum putandum est, atque munere illo serrei diadematis oneratos potius, quam Ornatos mu'nicipes Mogunciacos assirmat Merula, cum illa inaugu- sarum caeremonia urbi semper cederet timis, Italit urb.i, auspicato. Porro de Canonicis Ambrosianis varia prodi-M. . ι Ti. de rescriptores, ut quisque aut ex vetustis tabulis hausit, Taut veris propiora existimauit. Puricellus , vir caetero
quin doctissimus , tradidit a mystis quibusdam, quos 2- 'I jhado Archiepiscopus in Ambrosianam Aedem induxerat famulaturos coenobilis, proclijsse Canonicos; quantam . . n.r.sri certe Originem cum indecoram nobilitati Collegi j, tum nainus consonam arbitramur. Et quamquam Puri-
celli sententia placuit scribenti rihello, nos tamen supra
110쪽
BIBLIOTH. AMBROS. LIB. III. 8 I
Thadonem rem altius repetentes, ad ipsius conditoris Anahrosii , ac Simpliciani tempora reuocam Us ue profectos cnim Ambrosanos Collegas opinamur ex ordinamys Canonicis, quorum aliqui discedentibus caeteris ad alterius Basilicae cultum )maluerint ad tumulum Ambrosij psallere, ut obirent Episcoporum vices; nam adhuc Ambrosianae Basilicae Canonici priscae maiestatis cmores in ipsius Metropolitani templi odeo aequi sedent M diolanensis Ecclesiae Purpuratis. Primum omnium constat, quo tempore Ambrosius Mediolanensi Ecclesia ι i. spr.esideret , Murbs fuisse addi nos fanis: immo ante μὸρώ-. .. g. multo, quam Ambrosius Pontificatum teneret, legimus
Faustiniano templo minime defuisse cultores, atque in illius Redis Collegium Calimerium fuisse cooptatum . inods alicubi eiusmodi mystae versarentur psalmodiae, ac tem- Med olanen. plorum commodisseruientes, Ambrosiana profeci 5 Basilica, cum ceteris emineret, debuit etiam insigniri Sacerdotibus: ne vacua tanti nominis Aedes primaria quondam urbis, nunquam ecclesiastico carmine vo-:.iis ripi ,
calis , infrequentiam ubique hominum , viduassue sacrificulis aras deploraret. Quorsum enim attinu it, cum prouinciae Mediolanensis Episcopis graue esset singulis
hebdomadis ad aram Ambrosianam operari, certo aerc petiar. Archiep.
hanc faciendi molestiam depelli, nisi ut liturgi vicariam ΣΩgni illis operam praebentes in Ambrosij Basilica& sacris vacarent ' Sin autem unum custodem Ambro- i 4 , O Fch.- sanae Basilicae praeficimus, inanein illam sacrificulis com- Italia ia entis
plurcs annos mille ostendimus, donec nonagesimo su- o. f. ...pra septingentesimum Petrus Oldradus Archiepiscopus Cassinensem familiam , constructo caenobio, vocavit . P ς-MUM n Credant hoc inuestes pueri, ut taciti semper Ambrosiani parietes sacro nunquam cantu resonarent, sed unus Praefectus cellae, isque Levita praesideret templo, cui I. pli