장음표시 사용
181쪽
: vero miratus Magentae fidem, eundem Vincianis lucu brationibus donauit. Cum autem MaZentae rem sermo--, nibus iactarent, Pompeius Leonius sculptor Regis Hispa, adit Meltios, monstrat quanto chariores esse de beant codices Vincit, atque illorum causa quaesturas , sic
fasces obtineri posse, si a Magentis redempti Hispania, ': prum Regi tradantur. Porro Leonius ille patriam artem
secutus, ea tempestate caeteros ferme artifices scalpendi laude antecedebat:ipsius vero parena Leo, Aretinus vulgo, ab Imperatore Carolo Quinto donatus aedibus, non ijs, 3 u. Mi. quas Vasarius in vico Gentis Moronae colIocat, verum quae pone Fidelis Templum vico nomen imposuerunt, atque alijs ornamentis auctus commendatur adhuc Gmulachris, atque opificio: cuius artis occurrunt spectam
tibus in Aede primaria signa aenea quinque ad tumulum Ioannis Iacobi Medicaei secundum sermam Bonaroti substructum. Caeterum cum Leonius ea spe honorum Iactasset homines, conuenere Meltis Vidum Maetentam Ioannis Ambrosij fratrem, atque ab eo infimis prope precibus septe Leonardi volumina impetrauere; reliqua a tem multoru capsas adiuerunt. Vnum Bibliothecae Ambrosianae donauit Vidus: alterum Ambrosius Figinus pictor eximius a Vido accepit, ac deinde Herculi Nanco legauit: Carolus Emanuel Dux Allobrogu alio codice est
donatus: reliquos, cum vivere desijsset Mazenta, coegit Leonius in unum volumen, achaereditario iure ad Cleodorum Chalcum peruenere, a quo trecentis aureis codicem illum ingentem emit Galeatius Lonatus. Haec fere omnia Tricsietus ue verum emptoris cognomen scribentem fefellit: nam Galeatius Arconatus redemit, ac posmmodum in Bibliothecam Ambrosianam non modo eum codicem Uincij, verum alios undecim eiusdem scriptoris intulit, quemadmodum rem persequendo reserem . Cum
182쪽
pIpLIOTH. AMBROS. LIB. V. 333Cum enim Iacobus Sextus Rex Angliae quod se olim
Ethicae, ac Mathematicae excolendum dedisset brationes Vincij maiori illo codice contentas apud mitem Arconatum seruari accepisset, egit ma nopere per Internuntios cum eodem Comite, oblata giam in. genti pecunia, aureis nimirum ter mille Hispanis, ut vel eblandiretur, vel extorqueret. Sed ut animi vere nobiles
nunquam auro nectuntur, aggressus est Rex Britanniae 'Galeatium gratia, & studijs: accessere etiam preces Ducis Feriani, qui tum Mediolanensem Prouinciam admianistrabat; verum frustra spe, & pretio Elicitauit animum
Arconati aperte negantis, staudari posse Patriam Leonar- . . . .. di lucubrationibus, ut in oras toto orbe disiunctas aman - et υί,
dentur. Eas ait opes pecunia neutiqua redimi: se nunquali h. 'τ turpis lucelli cupidum fuisse, sed gloriae: constantiam viri mrtis nec auro expugnari, nec ferro: Principum studia
tacite Interire, perennem vero fore memoriam heneficii apud ciues : se quoque non indoctum aestimatorem vInclam codicis esse, tamque cum animo suo statuisse quibus scriniis sit comittendus, ut urbano commodo sese uetur. Hac ratione irritos spei internuntios dimisit Galeatius, & donauit post codicem illum Ambrosianae Bibliothecae praeserentem aureis literis titulum operis ac nomen Pompei; Leonis, qui dispersas, ac dissipatas Uncsanae eruditionis paginas eo volumine concluserat, tum
dena munificentia reliquos eiusdem scriptoris libros clono dedit. Porro descripsit in eo codice Leonardus arcanaS artes, quales nec Archimedes inuenit, ac machinas veterum catapultis, & balistis simillimas, tum formas si-itollendis Iymphis, ac latibus derivandis, quae scribemci studia tenuere artificem, cum Martisanae fossam nau gabilesia moliretur. Quam vero falsus est author anon
erus libra, qui laoc anno MDCLXXI etypis Parisien-
183쪽
pr--sibus prodivit cum titulo vo age dItaties Monstrat enim Vincianum volumen esse autographum Alberti Dureri; itaque cum alia quoque menda in eo libro legissem nam mini fuerat a Gallis quibusdam oblatus, qui autographum Dureri gestiebant euoluere ) scriptorem eum reprehendendum putaui, ne hominis fide peregrinantes rQ. s. si pr. decipiantur ue eiusdemque antea sententiam refelli quam didicerat fortasse a B erlincho) cum Diuo Carolo aedificationem Bibliothecae Ambrosianae ascribit. Hunc librum indicem itineris ItaIici largitus est nuper Ambr sanis nidis Franciscus Bonfilus Abbas, vir cloestrina pra stantissimus, & ingenio, Sorbonae Do Dr, cum terrestri per Italiam itinere rediret in Gallias, moratusque --uembris initio Mediolani, Bibliothecam hanc inspexis set, singula curiosius conquirendo: qui mos est hominuliteratorum studiose intuentiu istam scietiarum officina.
Vinch igitur autograpbum est, non Dureri, suos autem c dices exarauit Leonardus Orientalium populorum ritu alaeua nimirum Ora paginae ad dexteram literas ducens: nequis ficile deprehenderet scientiarum arcana, aut plagio. sibi vendicaret. Obijcimus paginis speculum, idque ideliter singulas voces offert oculis legentium. Imminet in Ambrosiana Pinacotheca arculae custodi voluminis tabula ingens marmorea, eaque praesert ora Comitis Caleatij, ac locet Arconatum virum clarissimum, atque ii Eenuarum facultatum longe ante alios studiosissimum dono dedisse duodecim volumina Leonardi Vincij atque inflaeto magnoque animo contempsisse ingentem pecuniam, quam unius codicis redimendi gratia Rex Anglorum obtulisset: memores Bibliothecae Conscruatores monumentum posuisse, tum ob beneficentiam tanti viri, tum ob affinitateiri Federici conditoris, morumque similitudinem. Et quidem GaleatiusArconatus, qua magia,
184쪽
gnitudine animi, qua consilio adumbrauit Federicu iri ιnam praefuit Noscomio, ac urbanae pietatis prouentus, ct domicilia seruauit, atque auxit: villam suam in pago Castellatij exornauit aedibus magnificentissimis, marmoreis signis, ac sontibus, Pompeij praecipue simulachro, quod ille Roma in patrium solum exportauit. Haec de Arconati munificentia; caeterum sequens annus tristis fuit erepto Comite Iulio Caesare Bonomaro. Obsid hantur ab Hispano Vercellae, cum Borromaeus Gentilitiae virtutis memor honoris nam tribunatu militum ingebatur)ardens in arma magis, minoris tormenti glan re Ita deictus occubuit 3 sic decuit Iulium Caesarem dimican--- 7
tem mori. Fuerat vero B romaeus vir strenuus, ac munificentissimus, quo nomine sibi devinxerat Cardinalis riderici animum , auersantis illiberales homines, ac nimium parcos. Parentis magnificentiam refert soboles, quam ille plurimam ex Ioanna Caesia Romanae virtutis, ac urbis matrona susceperat. Ioannes enim natu maior princiris quoque viros magnitudine animi praestitisse est visus; illos ut aequaret, non magnopere laborauit: ne que tamen maior videri voluit, ut esset, cum vellet. Fe-dericus ad aras vocatus, Ecclesiasticos honores, quos ges- 'sit, omnes Ornauit: nec unctuam praefecturis, aut legatio nibus est perfunctus, quin eas reddiderit ampliores, quam intuerit. Semper omnia seruauit, praeter flagitium, At pecuniam: Romae Gubernatorum aedes rest,tuit: Madriti palatium, quod incolit Romanae legationis Antistites, resecit ingenti sumptu, ac sacellum iuxta easdem ardes extruxit. Placuit forma Madritensis aedificationis, & magnificentia Borromaei Clementi Nono; Carpetani verbaffirmauere stetisse strueturam illam Fe-derico triginta millibus aureorum num um. Pari summtu Comes Antonius ornauit aedes urbanas , atqu*V et agre
185쪽
agrestes: palatium,quod in insula Uerbani Lacus maiores . inchoavere, absoluit. Prodit enim ex aquarum late sta-onantium aequore insula, nescia primum artis, arti post: odum, & genio loci iucundissima. Plurima Cedrus scopulosum fricem vestit: aurea ubique rutilant mala. Adantis pomarium esse crederes, si Draco cxcubaret. Multiplex labyrinthus, innocens tamen, viatores ducit, atque alibi Daphnem, alibi Floram, & Bacchum conclustis monstrat. Aprica tellus, amica Solibus, vere perpetuo floret, etiam cum altis nivibus proximae alpes ria gent. Diceres insularum reginam, quas Verbanus vehit, adeo lymphis , & montibuS coronatur. Paulum, Aemilium conciliat ciuibus mira comitas , tum rei eqtiestris scientia, quae virum turmae equitum praeposuit, ns. hs;Athia reliquam vero masculam sobolem Iuli j Caesaris vendic uit sibi Theatinorum familia: eaque est ornamento Ordi-m Izizni. nam Maximus Praepostius est Antoniano coenobio M SA .. . diolani Andreas vero indignatus patrij, ac Romani soli angustias, etiam in interiora Asiae penetrauit. Cum enim et ire iis, In centius X. Pontificx Maximus copiam fecisset coim et ἰοῦ. - . ueniendi efferas gentes, adluit Borromaeus Iberiam,&M 'S W-- Colchidem veneficio famosam: tum sibi barbari Principis animum demeritus complures Religioni Catholic*em ancipauit: v t non inde abduxisse hic I ason,sed aureum Fidei Christianae vellus intuliste credi possit. Postea cum reuenisset Romam,& narrasset Alexandro Pontifici suae expeditionis exitum, noluit ornari insula, contem intor honorum, ac blandientis sortunae. Scripsit seinde Andreas de Colchidis caelo, tum ritibus, & moribus incolarum : Carolum autem Oratorem disertissimum pusularum morbus sustulit: Federicum amplis Theatini ordinis honoribus virtus Ornauit. Patre igitur mortuo Comes Ioannes Borromaeus seruandae Bibliothecae
186쪽
i BIBLIOTH. AMpROS. LIB. V. ruer
curam suscepit: postmodum vero noui Conseruatores creati Aurelius Boldonus Praepositus Aedi Protomartyris, Carolus Rhaudius Praepositus Sepulchro, Antonius Gallus Canonicus Ambrosiane Basilicς, Balthassar Poget lus Curio D. Raphaelis. Enimuero vertentibus annis subrogati alij, prout priores abluere Magistratu, nimirum Carolus Septatius Templi Maximi Canonicus, ac multo pdst Dertonensi insula ornatus. Ioseph Castillionaeus Curio Diu i Andreae, Ambrosius Baldinus Canomotis Aedis
Laurentianae, Federicus Vicecomes Primicerius ; sufficiuntur postmodum Rhaudio oliuerius Maruchellus, Mazuchello Ioannes Petrus Staurengus uterque Prapo situs oblatis, Castillionaeo Ioannes Paulus Mazucheilus Curio Aedis primariae, Primicerio Vicecomiti Carolus Ambrosius a Laude Canonicus Metropolitanae Basilicae, Baldino Ambrosius Latuada Canonicus Ambrosianae, Boldono Bartholomaeus Fassius iterum, cum Praepositus fuisset fano Thomae in terra amara. Inter haec decedit Romae Philippus Pirouanus, vir cum genere amplislimus, tum doctrina , reliquit testamento multiplex aurographom Bibliothecae, quo continentur Iurisprudentiae oracula,ac scita cuille antecederet muneris antiquitate caeteros Auditores , nam annoS tres supra triginta eum iudicandi honorem gesserat. Paruit extremae fratris volum tali Marchio Ioannes Pirouanus eques Sancti Iacobi, ac
Regij Magistratus Quaestor, intulitque in Ambrosianam
Bibliothecam ad Patriae commodum. Scita illa non dum typographos comenerunt, indicamus autem exteras veluti oracula iudicantis Astraeae. Haec munera obgiati praesecturam exornavere; nam is recessit postminis una in otia tuta, confectu ue senio naturaefatisfecit in patrio Lucani solo. vir latini sermonis obseruantillimus, atque seuerus iudex eruditionis. Bibliothecae praesectura
187쪽
OP delata est Francisco Bernardino Ferrario, eamque insignivit annus secularis. Antequam Cardinalis Caesar Montius Mediolanensum Antistites e vitiis excederet, sui veluti suneris prouidus, geminos orbes, sidereum , ac terrestrem donauit Bibliothecari tanquam maiora tradere minime posset, qui Orbem utrumque dono daret. Geminos versamus globos, siue suis Iibratas molibus terras, siue astrorum domicilium. Ne periret facti m iria, imposita est ipsius Cardinalis imagini epigraphe testis munificentiae ue eam vero effigiem intulit in pinacothecam Iulius Montius Comes Vallis Saxinae. Porro decessit eodem anno de vita C sar Montius, quemadmodum praeceperat animo , mitis ingenij Princeps, Patriae studiosus,& bonarum artium , summis Romanae Aulae honoribus insignitus, suosaue cineres componi ad pedes Cardianalis Federici iussit, laterculo vix utrumque tumulum diria mente . Eodem ferme tempore supremu vitae diem obiit Ioannes Baptista Rusca, cum Ambrosiani instituti impatiens aliquot annos praefuisset fano Virginis Celsianae , vir sane charus literis, & Musis, author carminum, ac stm-holorum, quibus Templum illud, atque atrium festo die ascendentis in caelum Deiparae exornatur. Inducti
sunt in Bibliothecam complures libri testamento Ruscae llegati , scriptorum pretio, & Iargitorisbeneficentia nobi-
les. Post naec noui Conseruatores declarantur Ioannes Baptista Niger ordinariui Templi Maximi, Ioannes P trus Greggius Praepositus Sodalitio Oblatoru, Petrus Paulus Cremona Praepositus Basilicae Georgianae, Franciscus Landrianus Nazarianae Canonicus, Marcus Antonius Vergiatus Curio S. Matthiae ad Monetam. Sequenti anno excedit vita Innocentius X.: Romanum Pontificatum .
Alexander Septimus capessit. Huic pontifici nuncupauere Conseruatores res gestas Cardinalis Federici, quas
188쪽
BIBLIOTH. AMBROS. LIB. V. Is '
Franciscus Rivola narrauerat, exorsus ab ortu Borroinaei, ac prosecutus iacta singula Principis, sime quae primam , siue ouae supremam aetatem honestavere. Placuit scrip toris labor, praecipue cum Federici virtutibus consulu rit, ne memoria excederent, sicuti caetera, quae aut liuor detrectat, aut obliuio delet; illud reprehendere non nulli,quodRiuola paulo putidius hetruscas voces fuit persecutus, ac nonnulla etiam allucinatus. Post haec sun sea iterum est Borromaea domus obsabitam mortem
Coinitis Ioannis ; cum enim Or ijs quae villa est simi- Iiaeὶ repente in morbum incidis G, seque vehementius
opprimi sentiret, dum vectus riaeda ad urbem reuertiariir, extremum vitae spiritum edit. Elatus est magnis,co sumptu: duxere funus Canonici ordinary : celebratae in fano Pedonis exequiae, atque inibi conditus tumulo; quanquam & gentilitium pensile sepulchrum atau rum cineres seruat in Aede Franciscana, atque adhuc manet ingens monumentum contra sacellum Ioannis ex lapide alabastrue. Illic fertur sublimis iacere Vitalianus Borr'maeus, cum moIem eam tumulandis Diuae Iustinae cineribus substruendam curasset, quod Martyris Borrinmaeae reliquias a Patauinis se exoraturum censeret Complorauere ciues exitum B promaei, nam Ornamen to fuerat Ciuitati ob magnificentiam, & regium pIanc animum ad haec ornatus fuerat munijs, commissa etiam militaris stipendij, atq; hybernorum cura: quamquam eo se honore postmodum abdicasset. Literarum quoque studiosus conditam in Antoniano Coenotio Academiam seruauit: eaque cum labore perpetuo exerceri cogeret ingenia, Faticinorum est nominata. Stato die , quo iuuentus feriatur a scholis , conuenire frequentes, dicere de scripto, unus declamare e rostris: Vastidium interea si quod animis ciearetur, leuari carnai
189쪽
M,&sympla Onia. Clara quaeque capita vocabantur ad hunc coetum literati viri Lucas Assarinus , Alexander Perluca, & alij plures nomen dederant. Hetrusci semmonis nitor exquirebatur, siue astricta , siue soluta numeris afferretur oratio ad vincendam regionis barbariem. Et quidem cum caeterae Italorum ciuitates his
stud ijs delectentur mirifice, par fuerat Insubres teneri literis , cum alioqui discinctos otio homines in sinunta
suum vocet improbitas. Nisi mors coeptis interuenisset, erat in animo Borromaei excitare coetui conclaue ingens, dignum Principatu, quem in eo conuentu obibat, Mmagnitudine viri maxima quaeque mente voluentis.
Munus seruandς Bibliothecae dclatum est riderico Bose
romaeo Alexandrinorum Patriarchae, quod honore. de aetate antecederet ue verum cum is apud Helvetios Romanae tigationis causa moraretur, eam curam C mes Antonius stater subluit, tribunatu militum, ac ur-halais tumoribus decoratus saepe; nam in urbis Decuriones relatus, Praefeetus item Noso omio, & Templo Celsianae Virginis, rem patriam &sacram vigilanter, bellicam strenue administrauit . Interfuit tamen coetui F deri s. cum Romam ab Alexandro Pontifice reuocatus Mediolano iter faceret, suoque aspectu restituisse institutum est visus; adeo res Ambrosiana deinceps ad Musarum voluntatem fluxit. Alij item Conseruatores deciarantur nimirum Vitalianus Oldradus Theologus Templi Maximi, Ioannes Baptista Longus Curio D. Michaelis ad Gustam, ac subinde veteribus sufficiuntur Michael Landi ianus Canonictis Aedis primariae, Bartholomaeus Fassius tertium, Carolus Chioldus Theolosus NaZarianae Basilicae. Inter haec cum morbo longinquo impeditus Franciscus Bernardinus Ferrarius , senectute scilicet, ac iam captus oculis, & capularis tractare Bibliothe- .cam
190쪽
cam millime posset, successit vicarius illius muneris Stephanus Antonius Cantianus, isque Collegio est ascriptus. Vertim paucos annos eum honorem gerit Cantianus, praepropera morte sublatus, ac paulo post etianti Ferrarius decedit depontanus , & senectute summa, annum sextum,& nonagesimum agens. Vterque ornauit hoc institutum: Cantianus descripto ad literas Diui Caroli indice, atque singularum epistolarum, sententia, qui labor plurimum nauat interrogantes ea monumenta compluribus voluminibus contenta: λγrarius autem qua eruditione , qua multiplici scientiat,brorum . Me vero a Seminariensibuslyceis, post decennem facultatis oratoriae doctrinam, Borromaea Familia,& Conseruatores uniuersi suis studijs prosecuti euocauerunt ad hunc coetum, delata Bibliothecae cura. Hic autem scribenda minime essent, quae ad restituendam tria antiquum statum rem Ambrosianam pro se 'uisque Conseruatorum est molitus, ne videamur nostri temporis laudatoresue verum ossiceret fidei ea modestia, silentio nouorum operum, ac praetereundo illorum nomina, quorum ope fixus, ac fundatus est hic rerum status. Igitur pace inter Hi anum, & Gallum composita respirare facultates ingenuae coeperunt, atque auspicio riderici Borromaei Patriarchar, quem Clemens IX. subrogatus Alexandro Pontifici iam perinctum urbis Presectura, Legatum in Hispaniam miserat, Conseruatoribus autem Comarcho Antonio Borromςo, ComiteIo Rasino diacono scui successit Aymus Porrus Primi erius Aedispr, mariae, cum ille V lebanensium Antistes esset renuntiatus)Carolo Francilco Ceua, atque Hiesonymo Beccaria Caηonicis Tompli Maximi, Antonio Maria Bonacina Praesecto Nagarianae Basilicae, Io. Petro Greggio Praeposito