장음표시 사용
21쪽
num mazari Cordis,& Sanguinis colorem ostendat, cumque etiam circa diem septimum vel octavum totus pullus, iam ad visum formatus, non magnam habeat proportionem ad ovum totum , quod alimentum illi, non ad nutritionem duntaxat, sed etiam ad citum incrementum pet complures exinde dies , de bet suppeditare. Hoc ipsum jam ut rei praesenti accommodemus ; cum aliquoties observaverimus , aliisque ostenderimus Acaros casearios ipsos ex ovis generari; si jam concipiamus; in ovis hisce, uti in communibus aliis, Animal prima sui formatione nonnisi exiguam habere ad molem totius ovi proportionem, cam pars residua alimento juxta ac incremento Embryonis per inligne sorsaniemporis spatium debeat se licere, quandoquidem , ni vir quidam ingeniosus,
quem ei rei ut invigilaret, rogaveram , perperam me edocuit, decem duodecimve dies priusquam excludantur insumere solent ; ipsum hoc ovum totum nonnisi exiguum esse agnoscetur, acari unde prodiit respectu: Quam igitur supra imaginationem exiles supponendae fuerint illae partes , quae liquores nutritios, ipsosque etiam spiritus constituunt, qui per nervos partesve analogas commeam tes , movendis inserviunt membris sensoriisque moduli duntaxat, ut sic dicam,
Animalis ejusmodi , quod quiescens, nedum foret ipsum sort) nudo oculo
consipicuum , inque quo firmiores ejus partes stupendae censii erimus exilitatis , si quidem nobiscum revolvamus,quod licet in animalibus aliis villosis Optici aliive Ores nervi, nescio quot vicibus, crassitie ambageque superent pilum anim Iis ejusdem: in Acaro tamen caseario , qui ex majorum inter creaturas ilias censu
non est, manifeste, ut superius fuit indicatum, singuli pili in pedibus crescentes
Alius est modus , quo mediante suggerebam indivisibilia corporum Uuetiri
per Acrem vagantia, cile perquam minuta posse; ostendendo scilicet, quam exi guum materiae fragmentum resolvi in particulas possit satis minutas ut cum fluido, anto magis densiori quam A er ac est Aqua , ea copia associentur, ut determin tum toti illi liquori colorem impertiant. Quid praestiterim beneficio Cochi iecit ut institutum hoc conjectarer,mea de Colaribiti Experimenta te docebunt. Nunc verit successiim Tibi exponam Tentaminis alio modo peracti, de quo sorsan quidam amicis tuis Chymicis mihi gratias habebunt; quanquam haud atagerem Experimentum hoc longe provehere cum Aaro, non qubd id judicarem minus in insignem coloratarum particularum numerum divisibile ,sed quod deprehenderem, ut exspectabam, nativi coloris Auri pallorem reddere id tandem minus conspicuum posse; licet, si praesto mihi sitisset Menstrui in , quale aliquando penes me habui, quod potis erat Aurum in sanguineum colorem dissolvere, Experimentam cum Auro peractum superesset sorte illud, quod ut Tibi exponam tempus jam monet, quam primum scilicet Tibi in ira tu innuero cepisse me, variandi causa, Experimentum cum Cupro perse calcinato, ne quis me accusci, omisisse me usum Metalli,cujus corpus a Chymicis supponitur Calcinatione apprime reserari. Et licet
notabilis esset e situs, comparatus etiam cum eventa Exeerimenti cum Cochin
Ita facti, conjectili amen meis inducebar ut long praescitem modum descii
22쪽
Curatὸ in agili quadam. bilance unum manum Cupri non calcinati, sed limatiduntaxat, appendebamus quia hoc metallum elegeramus,eb ubi in pleris ne
Menstruu largitur colorem caeruleum, saturuin. conspicuuinque, voluimus cliam
lutionem ejus peragere non in Aqua furti vel Aqua Rgiti sed spiritu salis Am moniari clim is Utinosus sit Spiritus; in per alia Experimenta compertu τ' h bcntes, hocce Menstrumn solutionem mal tb intentiorem quam alterimu n aliorum suppeditare. Elegantem hunc liquorem, cuius insigniorem adhibebamus copiam, ut icilicet omne Cuprum penitus di i lueretur, alto vitro cylindrico, quadripollicaris diametri, immittebamus, gradatim ei affundentes aquam stillatitiam, lauae communi, incommoda salsedine saepius instructi , multbest aptior, in donec vitrum ferὰ impleisemus, coloremque nonnihil pallidum, non tamen adeli dilutum ut manifestus non esset, conspicerem . Tum liquorem hunc vitro conico infundebamus , ut eb estet facilius, vas illud aliquoties ad altitudinem eandem in plere. Vas hoc conicum ad certum usque signum quater conlecutive implebamus , idipsum nec non liquorem toties appendentes in insigni bi lance , ex indi stria in Experimentorum Staticorum usum fabre icta , quaeque , licet valida i iis ellet ad librarum aliq ot in singula lance ponderationem serendam , uno i men quasi grano in alterutram partem fiectebatur. Diversa haec pondera vicit,una
cum liquore contento, simul addebamus, tumque vitro vacuo iterum ponderato,
ruater ejus pondus a summa supra dicta subducebamus, eo ipso deprehcndentes, ilius liquoris pondus , ad grana reductum , ad 28 34 grana assugere ἔ adeo ut ui una granum Cupri, quod non plane dimidiam habet gravitatem periscam Auri puri, Tincturam largiretur, pondus ejus vicies octies millies quingenties tricies quater 28 34. aequantem. Iam verb si placet advertere , Experimenti inci scopum Disse ut ostenderem, in quantum nainerum partium unum Cupri granum pollet dividi, permittes ut considerem, quod & feci hanc partium multitudinem aestimandam csse ex proportione, non tam pondere quain mole, Metalli tingentis, ad Liquorem iii ctum; proindeque , cum complura Experimenta Hydrostatica tria edocuerint, pondus Cupri ad pondus Aquae molis ejusdem habere se proximu ut 9 ad i; frani pondus Cupri, mole sua, nonnisi nonam partem facit tantae quantitatis aquae ac
Pendet granum unum . ade ue numerus ante memoratus granorum Aquae multiplicari das est per ς, ad obtinendam Proportionem inter corpora Tinguntia eu Tincta, hoc est singulum granum mpti largiebatur aliquid coloris caetulci plus quam ducentis quinquaginta sex mille octingentis sex partibus : Mo, in aquae
limpide q iarum unaquaeque mole sua iplum granum aequabat. u delitan ain stupe duin videatur, & vix credibile, visurri tamen mihi sitit Experimentum iugere ulterius ; quod faciebam, omite in liquorem ex alto illo vitro cylind. ico iii aliud vas mandum effindenda , unde cum bis implessem vitrum conicam, id lue toties evacua sena in idem vittain cylindricum, tertia vice implebam vitium conicii in aqua dist llata excolore , eique ipsa etiam in vitrum cylindiicitui cis sa , de eliendeba n, manifestum adhuc , licet pallidum dantaxat, colorem caeruleum mixto illi liquori incite. Denique, abjecto liquore qui erat in vitro cylin-C 3 drico
23쪽
drico, insundebamus ei, ex eodem vitro conico, distillatae aquae excoloris,tinctique liquoris, prius in vase mundo sepositi, partes aequales; invenimusque colorem licet valde pallidum dilutumque , caerulei tamen nonia hil habere , quod ab oculo intento facile dignosci poterat, quodque tale esse iudicabatur ab erudito quodam Advena, qui ad inspiciendum cum introducebatur, rogatus ut judicaret, quo liquorem illum colore imbutum esse crederet. Unde patet, Cupri granum
unum potis suisse colorem impertiri plus quam duplae quantitati aquae supra
Huic Experimento susilis & enucleatilis enarrando immorari volui, tum quia compertum mihi non est, tale unquam peractum hactenus vel tentatum fuisse, rum quia gratum id sorte laturum est genti Chymicae ,iquibus volupe est credi, valde diffisivas esse Tincturas metallorum; quia etiam, ni circumstantiae debitae notarentur, Tibi quoque incredibile forsan videretur, aeque ac videtur stupendum, posse portionem aliquam materiae impertiri colorem con ficuum plusquam ets68os partibus Aquae , quarum singulae eadem sint cum ipsa mole; coloremque manifestum plus quam 38sroo ejusmodi partibus, cid enim praestabat, quando proportio partis tinctae ad mixturam totam , ex ipsa atque ex parte non tincta conflatam, habebat se ut et ad 3i3 nec non languidum, attamen dignoscibilem distinguibilemque , colorem, plus quam quingentis & tredecim mille sexcentis& viginti mille pari ibus Aquae, quarum ungulae eandem cum tingente materia
IN proclivi esset Prophile, complures tibi Instantias suppeditate, quibus
ostendatur, insinuare se posse Liquorum Emuvia in Poros corporum,quae compachae admodlim texturae esse creduntur ; at hoc loco Exempla ejusmodi silebo, non modo quM ad alium ea locum pertineant, ubi de iis ago;sed qubd complura talia non aded notabilia forent, nec ad institutum praesens adeo facientia, ac pauca quaedam ex Corporum non fluidorum censu desumpta. Et primo quidem traditum fuit a bonae fidei scriptoribus,nonnullos non enim valet Experimentum in omnibu , dum per aliquod temporis spatium Canthariades exsiccatas nonnisi manibus tenerent, dolorem circa vesicae collum insigni rem sensiste,noxamque in aliis quibusdam partibus,Urinae secernendς servietibus, notabilem accepisse. Verum id este,credere inducor ex eo, quod alibi Tibi narravi de ingrato quodam Experimento, quod ab effectu Cantharidum, extus cervici meae applicatarum, eoque, me inscio, in meatus Urinarios se exerente,sentiebam. Deberi verb has operationes Essiuxibus materialibus,qui, ad viam sibi in massam sanguinis faciendam , per Poros corporis permeare omnino debent probatu, etiam Te ipso judice,supervacaneum foret. Scaliger Exerc. 186. narrat, in Aquitania, a patria,Araneos inveniri veneno
24쪽
iam viculento insignes, ut si quis eos conculcet, virus inde per ipsas calceorum soleas penetret. Quam historiam, non obstante scriptoris fama , sorsan praeteriissem , ob aliam de Araneis multi, notabiliorem , ab ipso in eadem Sectione traditam , nisi incidissein in similem quandam , ab industrio Pisone in nupera sua Historia Brasiliensi enarratam. Ibi enim, de alio Pisce venenos Regionis illius verba faciens , dύque Antidotis ab ipso seliciter in vulnerum ab ipso instichorum curam adhibitis, pergit ad Pistem , ab Incolis Amoreatim dictum, de cujus famiblia quadam,a Lusitanis Pelet e Sola vocata, haec habet Quae,mi .rsan. e cacia, non flum manum vel levi imo attactu sed s- pedem, licet optime calceatum,Piscatoris, incaute pisciculum conterentis, parat si s stupore asscit, instar Torpedinu Europai ea minus durabili. Ula. .c p. Iq. Quod ex occasione allaturus sum insta de essicacia Torpedinis , aliorumque nonnullorum Animalium, cottipiendi manum de brachium percutientis, ad rem Praetentem sacere videtur. Etenim , licet vis eorum assiciendi Percussorem in distantia,adscribi jure possit stupefacientibus aliisque venenosis Exhalationibus, ab animali per ictum irritato expirantibus de tantum non evibratis, atque una cum Aere quem inficiunt, haustis; quod tamen feliciatis brachium poti s , quam ullam Partem aliam,stupefaciunt aliove modo adi iunt,arguere videtur , penetrare venenosos halitus per cutis membri affecti poros,atque ita patres illius nervosas &musculosas stupefacere vel alia ratione laedere. Alia Exempla ad Sectionem hanc pertinentia referri huc ex aliis hujus de O cultis qualitatibus Scripti locis pollunt;quare ad iacmonem hanc, Quasillam scitia ι Emanationes,etiam ex corporibus Solidis, aris es subtiles ut per corporum etiam maximὶ compactorum poros pervadant, probandam,hic solummodo adiiciam perquam insigne illud argumentum, quod ab Efiluviis Magnetum nobis suppeditatur , quae ascriptoribus Magneticis omnia corporum genera citra renitensiam penetrare perhibentur. Et quanquam id Ipse non tentaverim in omnibus corporum familiis , cum tamen id expertus fuerim in Metastis, sacile crediderim, Regulam illam generalem Exceptiones admittere paucissimas ; inprimis si probari plane possit, quod de Enluviorum Magneticorum Per vitri Poros permeabilitate asseritur. Etenim non modb vitrum passim habetur corpus densitate nulli
secundum ; scd quod plus apud me vitet) ab Experimentis de indastita a me
ipso peractis, causam habui perquam tenuium vitri fragmentorum densitatein admirandi. At ratio, quare jam jam utebar particula conditionali Si, erat, quod non plane mihi satisfecerat illa,Cui hactenus acquievere, de vitri permeabilitate probatio ; Posse scilicet in Pyxidibus nauticis, laminis vitreis obduci solutis, Acum magneticam prompte hinc inde a Magnete supra moto moveri. Etenim, cum lue laminae passain nonnisi cera, vel, ubi optimE, caemento agglutinciatur, Scepticus quis oggesserit,Eilluvia magnetica non per vitrum , sed per materiam illam multo permeabiliorem, quae scilicet ad commissuras ab Acre. solo municiadas adhibetur, penetrari. Vt igitur extra dubium rem hanc ponerem , Acus quasdam magneticas iotubis vitaeis Hermetice obsigillari curabam, quibus impositis superficiei aquae,
25쪽
cui ob cavit tum suarum amplitudinem facile in natabant, P/cus it clu nmodo astutum vim magnetis extus applicatae licet debilioris )baiat,sed ei adeb obtemperabant,ut facile Aciis beneficio,possem,cura contactum, dirigere totum Tubum,cui inclusa haec erat,ad quamcunque superliciei aquae partum placeret. Comperi praeterea,sortiori magnete seperiori parta tubi obtigillati, cumque continentis applicato,eiscere me potuisse, ut Acus ex in non PHex in propὸ magneti a luitaret,ac vitrum interpositum peritu tedata verum enimve maioris momenti te in existimabam, si manifestum facere etiam inertis ejusmodi corporis , qualis est globus Terrae, EluuVra magi rica Vitrum penetrare. Et quanquam id expertu videatur arduum , co quod nullus Magnes ordinarius, nec ullum Ferrum eo inrictum, acti Wrib Rg dum in ferrum inclusum ; libebat tamen rem tentare e quae sequitur ratione. piebam cylindricam portionem Ferti , minimum homin digitum magnitudine circiter aequantem ,& intra dimidij pedis & pedis integri longitudincm oniistentem, ante enim obiervaveram, Fecit non excitati quammtem , a a Monc. ejus in acus excitatas conducere coque per sigillum Hermeticum incluto Iatubo vitreo , longitudinem illius tantillum duntaxat excedente, cr coam , laenerem illum in positu perpendiculati, Effluvia magnetica Terrae , Vitium pCn trantia, effectura ut Ferti extremum inserius responderet polo BOre ii , p Qque , applicato eo ad punctum acus Pyxidis nauticae, quod Nic upat non enim Authores omnes idem volunt vocibus Poli Boreatu Acus Vc Magnetis alicujus , censebam,id,iuxta Leges Magneticas alibi commemorata, punctum illud repulsuruis ; id quod de reapse praestitit. Atque inverto,uiterioris e perimunti gratia, ferro incluso, ita scilicet ut extremum, quod ante erat in mum, iam supremum locum obtineret, eoque in positu etiam perpen iculari servato praecise sub eodem Acus puncto ; extremum illud virgae ic ςα , quprius punebiIn hoc repulerat, ciun inversione hac f quasiJpolus evaleris Australis, id ipsum iuxta eas lem Leges J attrahebat. Ex qua subita Polorum mutatio ne,a solo polorum sit tu prosecta, patebat etiam,Ferrum soli 4 errae,non Magnetis alterius , qui non tam facilem mutationem iubi illet , maόnctilino vnn tuam Arque hoc Experimentum eb explicatilis enarro,qubd hic locus solus : me , ubi eo utendi datur occasio.
A Liud insignis Essuetiorum subtilitatis argumentum duci potest ab Exiguo
ponderis molitve Decremento, uod pati corpus potest magnam iptotum
Quod corpora, quae liquoribus macerata, novis ipsos qualitatibus imbuunt, corporum immersorum qualitates obtinentibus, id praestent suae ipiorum sit
stantiae aliquid ipsis impertiendo, facile, Putem, biis concedaur, qui coim crenequeunt,
26쪽
nequeunt, qua ratione unum corpus alteri communicare possit solitariam denudam aliquam quantitatem, re quadam corporea,eam sustentante & devehente,
Velum enimve id nolim te aestimare, Drophile, solam rem facti, quae mihi adprobandam hanc notionem suppotit,esse Experimentum illud, quod complures Chumicos Medicosque , caeteroquin Philosophiae Corpusculariae non faventes, convicit, operari Medicamenta poste citra suimet absumptionem. Etenim, licet complures ipsorum, quorum nonnulli viri docti cluent , audacter tradiderint, Vitrum Antimonii 3e Crocum Meta orum , sigillatim insigniori etiani quantitati vini inimis Ia,Em ticam qualitatem contrahere,&, si liquor ille depleatur, & r cens alius affmdatur, unamquamque liquoris ejusmodi portionem recciatem eadem virtute imbutum iri, idque si vel millies liquor mutetur; servante interiin
Vitro illo Antim ali de Croco idem pondus iuxti ac virtutem candem; Et quamquam exinde nonnulli eorum,imprimis Chymici,arguant, letalla quaedam ope carisne communicatione rei ullius substantialis, sola, it Helmontilia de quibusdam Arcanis suis loquitur, Irradiatione: Fateor tamen Ego, me dubitare, an unquam debito modo peractum fuerit illud Experimentum; nec plane in eo quod traditum suit acquiescam, donec peritus aliquis Experimentator sua id fide re ex propria experientia alterat, indicatis simul instrumentis & circumstantiis, quiabus rem peregerit. Etenim , praeterquam qubd Medici quidam perquam ingeniosi , a me ea de re interrogati, fassi fuerint, vini Saporem,& quandoque Colorem ab insuso minerali mutatum futile , acquiescere haud possem in vulgaris Chymici, vel Pharmacopolae, vel etiam Medici, allirmatione, si rude allereret, ponderat se se Antimoniale medicamentum priusquam maceraretur, & postquam peracta citet maceratio , nec tamen ullum se decrementum ponderis obser valle. Nimis enim comperta mihi est ut alibi trado accurata Experimenta Statica capiendi difficultas, ut non norim, Bilances ejusmodi , quales a Chymicis de Pharmacopolis in re medica ponderanda adhibentur , nequaquam apta esse s ciendis ea αχeicia Experimentis, qualem id, de quo loquor, requirit; cum proclive sit , etiam si meliores bilancium istarum minus exactarum adhibeantur, maxime nisi a re aliqua fixa suspendantur , sed teneantur manu , semigrano vel grano aberrare, atque etiam quantitate sorte majori, saltem majori quam ex aliquot huius Diaci ibae Experimentis patet elle necet Larium ut insigniori liquoris portioni corporeis etfluxibus imbuendae absumatur. Praeterquam qubd si tum,
quando Crocus Vitrumque contusa eximuntur vino , iterum ponderanda , Expertor satis cautus non fuerit ut rationibus accenseat liquorem medicamento adhaerescentem , patet eum non percepturum decrementum ponderis,quanquant
revera aliquot granis aequalia Miueralis Estluvia hau sta esse possint a liquore. Et si sorte id caverit, siccaveritque Pulverem non tamen aded facile est, etiam viro perito, certum se reddere,nil viscosorum liquoris particularum Minerali adhaerescere, idque sensibile cum sit bilanci ; et si non sucrit oculo manuive, Emetico rum illorum corpusculorum , quae in Menstruum se diffundebant , recessum instaurate. Atque harum dissicultatum consider alio movit me , ut nobile adeb
27쪽
Experimentum bilance perquam exacta , eaque qua par est cura , tentarem At post diuturnum satis tentamen , infelix quidam casus omnem conatum meum
elusit. Licet mutem,dum fide digni Authores rem facti nobis fide & experientia sua
nobis tradant, infusionemque multb crebrius, quam hactenus, quod sciam, fa- etiam,repetant,acquiescendum mihi non sit iis omnibus, quae de Vino aliisve liquoribus, Vitro Amimoniali & Metasiorum Croco foetis perhibentur;quod tamen post aliquot Infusiones iteratas , Mineralis substantia ad sensum nec mole nec virtute minuitur, suffecerit id equidem,ut haec Instantia,licet non unica vel primceps in rem nostram, ei tamen apta & accommoda haberi possit. Etenim experientia constat, efficacem liquori qualitatem Emeticam suisse communicatam; idque non Irradiatione fieri,sed substantiali essiuxu , perquam, inibi quidcm , videtur piobabile ; non modo propterea quM captum meum superat, qui id fietialia ratione queat,sed etiam quod ut supra notatum,colorem saepius Vinum mutat quin aliquamdiu super Minerali detinetur, quasi inde tincturam aliquam cliciat e quin-imb,quando nullo inficitur colore,haud tu ibinde colligi putem, nullam in illud operationem Mensruum exerui: Ie. Dctinui quippe, insigni ta mp xis spatio, Spiritum Aceii vinarii suDer probe pulverisito Virro Antimonii i arato perse, nec tamen ullam in Spiritu illo tincturam percepi , esim tamen constet, solvi in Aceti illius Spiritu ri rum Antimcmale posse, prout meum postea sol tum fuisse patebat, diuturniolis scilicet in eodem liquore digestionis beneficio. At seri potest,ut permultae tacitcs particulae in Menstruo dissolvantur, priusquam copiosae satis suerint ad colorem eius mutandum. Atque huic valde convenit obscrvatio illa, quod nempe , nimia licet Antimonii praeparati quantitas liquori
immittatur, non tamen inde nimis cilicax Emeticum rcddatur. Vinum quippe, com sit Menstruum, nonnis ad certam mensuram, aliorum Iscnstruorum more,
impraegnari potest, ita scilicet ut di solvere potis non si malesa: ipsi immissae
redundantiam.Et Asars,quod coi pus est Vitro Antimonii durius ponderosiusque, ipse ex parte solubilis est in bonae nota: Vino Rherearo , aliove vino albo, idque intra non longum teli poris spatium, S quandoque etiam in Aqua. Non itaque Insu sonem Emeticam reiicio ceu ineptam quae in hoc Capite i cum habeat; sed dum accuratius factum sucrit Experimentum, cedere eam putem,quo: dinstitutum nostrum,quibusdam ex illarum Instantiarum numero,quae Car te sequenti occurrent,& sorte etiam illi,quod Hemcntius memorat , quodque plures mihi familiares compertum habent, de vi scilicet V crini-nece, quam Argentum vivum aquae vel vino , cui satis diu infusum vel aliquamdiu incoctum fuit,t largitui ;quanquam Argentum vivum in substantia sua propinatum laudem serat i sscacis contra vcrines remedii , non apud proseos Spagyricos modb, sed & nor nullos bonae notat Methodistas. t Et licet alia quaedain obsint, Chyinica ac Philosophica, quo minus cum iis j entiam, qui existimant, hoc in casu Mercurium tir praegirare liquorem Irradiatione quadam potius quam modo Corporeo ; attamen non percipit oculus, etiam aquam limpidam quicquam a
28쪽
prundo & bene purgato Mercurio elicere, in quein constat complures liquores
Huic Instantiae adiiciendum milii est aliud, quod magis est extra exceptionem; Quod nempe cdm, curiositatis gratia , in bilance adeb exacta, ut perexigua grani unius parte huc illuc flecteretur,frustum si spenderem Ambragriseae,nuce Iuglandi maIus, &plusquam centum grana ponderans , non potuerim trium & dimidii dierum spatio, quo commodum mihi erat rem experiri,ullum,etiam in ista bila ce, ponderis Ainbrae illius decrementum dignoscere , licὸt suis mentum adeb l cuples, dio expositum, probabilet si magnam halituum odoriferor a copiam eo tempoυs spatio expiraste.Deinceps etiam, suspensa per quinque dies & dimidium quadam Assa foetida massa, comperi,nec eam sensibilem ullam ponderis j acturam feci te; quamvis, nequicquam obstante ingrata si igidaque tempestate , cingeretur Atin sphaera foetidis exhalationibus stipata. Et quanquam,elapsis horis duodecim vel quatuordecim, post mutatam sorte coeli tempestatem, dictam inassam inspecturus accederem, licet immutatum nonnihil isto temporis spatio AEquili-
brium reperirem, tota tamen massa ne quidem octavam unius grani partem amiserat; id quod me inducebat ut crederem, dari fortὸ halitus etiam naribus nostris perceptibiles , qui longe sint subtiliores odoriseris exhalationibus Aromatum ipsorum. Suspensa quippe mense Martio in optimae notae bilancibus una uacii nucum Mytisticarum, sex circiter dieium spatio, quinque & dimidium grana amus erant. Et una uncia Caryophyllorum, eodem temporis spatio,7: granorum sec rat jacturam. Miraberis forsan, me Instantiis hoc Capite allegatis non praeserre eam, quam suppeditet Magnes,qui continenter emittere agnoscitur halituum Magneticorum examina sine pondetis decremento. Vetu in licet hoc ipsum omni plane silentio noluerim praeterire, non tamen eo niti tantopere volui, non mora qubdbi lances ineae necdum mihi de Magnetum Essiuviis fecerint satis , non enim eos omnes aequaliter elle particularum suarum diffutivos putem i) led qubd praevideam,poisse in dubium vocari, Utrum Magnetes, odoriserorum corporum ad instar, de suo jugiter omnia illa largiantur corpuscula, quae usque & usque ex iis emanant; at
non vero ea continuo reparentur,partim ex particularum Magneticarum, ab uno Polo essitientium, refluxu ad alterum; partim vero ex continuo materiae Magnetiacae, a Terra aliisve corporibus mundanis succenturiatae,per Magnetum poros canalesque meatu λNon dubito,Assertionem hanc,posse scilicet exiguam materiae quantitatem,in
Esiluvia invisbilia dillipatam,eximie rare fieri expandique, multo fore probabili rem,si ostendi possit,paruam hanc materiae portionem , per insigne temporis spatium copiam emittere partium visibilium, idque agmine inter se invicem tam sti-rato, ut Aggregato suo nonnis unius integri liquoris speciem prae se ferant , qui motum obtineat quento similem, superficiemque distinctam,in qua nulla, oc ilo
etiam vicino, interruptio cernatur. Ad Experimentum nocce excogitandum inducebar, dum mecum reputabam,
hactenus omnes totales) Pigmentorum dissolutiones iactas sitisse in liquoribus
29쪽
naturaliter frigidi;& probabiliter ex multo minus subtilibus , & citra omne Iibium ex multo minus agitatis particulis , quam fluidum illud materiae lucentis aggregatam, quod Flammam dicimus, constare. Hinc arguebam, si quis posset corpus, ex partibus aded minutis ac sunt metalli particulae compositum, distolore in Flammam actualem, ejusque flammam ita moderare , ne immodice abiti me-xetur, me hoc pacto Metallum in Menstruo dissoluturum multo subtiliori, quam est Aqua nostra communis , vel ε virna fortis,uel Aqua otita, illui me aliud Memfruum a me hactenus adhibitum; proindeque Metalli in Menseruo hoc vere igneo attenuationem expansionemque longe luperateram non eam duntaxat , quae in ordinariis fit solutionibus Metallinis. sed& eam forte , quam in Diatrib hujus Cap.tertio notavi , miram nempe. illam Cupri in Spiritu Urinae & Aqua diffusi
Hoc institutum ut urgerem, sic praeparabam unicum Metalli istius granum, modo alibi tradito, ut in cochleari, Menstruum appropriatum continente , dil- solveretur. Deinde conflata ex industria lampade vitrea , quae liquorem hunc contineret, eaque scapo et lychnioque instructa , lampadem accendimus , quae citra et lychnii consumptionem , urebat, staminam habens satis amplam & valdὸ calidam, totoque illo tempore colore sub-viridi imbutam , haud aliter, ac si nil nisi tenuior lucensque Cupri solutio suillet : Tingebatque unicum hoc Metalli praeparati granum staminam, continuo per dimidiae horae & sex minutorum spatium productam I.am verb si consideremus fuisse in hac Flamma non interruptam agminum particularum coloratarum,recens extricatarum,inque singulis illis,quae multae sunt,minuti unius vel actu vel mente divisibilis, partibus avolantium, successionem; sique porro Flammam consideremus ut leve & perquam agitatum co sus, fluxu suo iursum per Aerem trajectiim; si denique nobiscum revolvamus iuina liquoris quantitatem , t de qua pauid infra, J quae per tubum,multo minori, quam Flamma illa, diametro constantem, intra praedicti temporis spatium estiti ret : Quantam,amabo,manantis illius fluidi,quod Flammam vocamus, copiam,si modo conservari inque unum corpus colligi potui siet, supponere licebit ex uniaco Cupri grano, 36 minutorum spatio emanasse,quantamque metallinorum corpusculorum multitudinem existimabimus suppeditatam sui se ad Flammam illam tanto temporis spatio tingendam ' Quandoquidem fluentum Cylindricum aquae, lapsum per nonnisi valde brevem vitri fistulam , liquore jugiter succenturiato adimpletam, ea permeabat ratione , ut quanqnam Cylindrus aqueus videretur diamidio vel sorte duabus tertiis & amplius,) strictior flammae,aestimaverimus t men, Horologii, minuta notantis,cxasteque bilancis ope, qudd si commode potuissem fluxum illum satis diu continuare, aqua triginta sex minutorum spatio
tanta quippe ccat Flammae duratio et psa, duas supra septuaginta libras aequa-get
30쪽
VLtimum Instantiarum genus,quas in medium adseram ad insignem Esmi rum Subtilitatem ostendendam est ex iis,quae magnam illam detegunt Quantitatem spatii, quae parva Materiae rarefactae dispersaeve quantitate repleri,vel saltem ut loquuntur Sphaera activitatis ipsius reddi potest. Ad manifestandam hanc veritatem,proindeque ad praegressum Caput aeque ac Capitis praesentis institutum confirmandum, conabor ostendere,imaginationemque tuam juvare ut concipiat, Quam amplum spatium possit corporum Estluxibus impraegnari, saepe citra sensibile, & saepius citra insigne ullum corporis, eos largientis, in mole vel pondere decrementum. Atque hanc in rem,licet mihi non sumam determinare praecisὸ, quam parum substantiae a me allegandae absumantur ad bi lancem, facile quippe videbis,eas non esse isti ratione examinandas ; -- tumem tamen. Te aeque facile concellitrum decrementum ponderis pusillum s turum, cuna ex levibus ejusmodi substantiis, molis ipsius jactitra in pusillam esse constet. Postremumque hunc articulum jam evincere aggrediar, qualdam Obser-. . Vationes tradendo , partim ex probatorum quorundam Medicorum scriptis excerptas, partim verti ab Amicis meis & me ipso factas, de durabili Evaporatione minutarum illiusmodi particularum Efffluxuum ab Animalibus manantium, de quibus actu dignosci ad oculum nequit,ipsis quicquam eorum adhaerescere, quae adeo diu ii successiva sui avolatione durant. Solet nonnihil attonitos habere viros litteris deditos, quando primum aucupatum eunt, bonis canibus villosis quos His=aniolos vulgo appellant,) stipati, Obiervantque, quanta sagacitate canes ejusmodi distinguere odoratu suo loca illa soleant, quae a Perdicibus Coturnicibus,crc.insessa nuper fuere. At multb in gis Ego miratus siti acerrimum odoratum insignis cujusdam Canis insidiant Is quod genus Angli vocant Setting-dus qui suo circumcursitandi agros more, aliisque motibus, capite praesertim peractis, non modb indicabat nobis familiam sive speciem alitum, quorum odorem offenderat, sed & locum, ubi Perdices ante aliquot horas quamvis forte sine ulla mora) insederant, nosque in conjectando,
quamdiu ante adventum nostrum avolaverant, juvabat.
Mira audivi in Hibernia ab iis, qui lucrum, victumque sibi quaerunt ex Luporum Hibernicorum nece certum quippe precium in singula eorum penditur capita; in circa sagacitatem peculiaris illius canum familiae, quos in consectandis de capiendis ipsis Lupis adhibent. At narrationibus istis non aded fisus, adiiciam, virum quenάam generosum valdὰ gravem & mode stum. miliaque familiarem, qui saepe Canes illos sagaces , qui Anglis Buod hinnds dicuntur adhibet, apud me asseruille, si quis homo transiverit modb agrum aliquem, odorem ejus ita haesuriunterrae,ia i ab ejusmodi cane post aliquot ab hominis illius commeatu horas percupi queat. Adhaec, solers quidam Venator apud me asseveravit, observasse se, Ferae in fugam & calorem actae odorem quandoque inde ab una die in proximam solo