장음표시 사용
111쪽
sed quod magis nos turbat ac prope retrouersis udis ire prohibuit est quod eodin libro, capite statim sequente, de Modorum exordias ait, Huis polyditim sono astiorem quam Hypophrygium, que nos semitonio duni, ut sublimiorem instituimus. Qtiodsi haec nostra falsa sunt, S Rodihil
eodex beiae habet,omni deposita tergiversatione stylus nobis uertedus cst ac maior huiuS commentationiSpars reteXenda, quam magno laboret, a
citentis construximus. Sed de specierum ordine in consonant 's sum cndo tit priorem amoveamuS C rupulum disti cultas hoc pacto soluit, Quod Boethius co in loco non alia de causa mi la, primam ponit diatessaron spc ciem, quam quod ea inter immobiles phthongos constituatur,cum alie inieri nobiles. Quapropter si consonantiarum species per se con syderemus, non hii deo cur alia alia sit prior, nisi ex semitoniorum locis primatum illis dareticlimus, Usimila, prim Oloco semitonium hebrat, est secundum ascensum. Eadem de causa, mimi, in diapcnte. At si ad scalae ordinem, quem G Xarcia proslambanomenc ad neten hyperbolaeon, Latini uero ab A ad Aa, instituerunt, haec referamus, certe, sol, primum obtinebit locunia proslambanomene ad Licha non hypaton, mila, secundum, ab hypate hypaton ad hypaten meson primi ac grauissimi tetrachordi, in qua indubitanter prima chorda hypate hypatonaparhypate hypaditon distat semitonio minore in diatonico nam de alias duobus Oeneri bus, tanquam deploratis, nihil hic tradi amus Dein dessequntur tonus ac tonus, ut clare patet in OmnibuS libri quarti demonstrationibus apud ciundem Boethium. Haec ratio etiam Franchino fuit homini dolio, , qui rectetrarcinitia iccit. Eadem Berno insual sagope oppido dili entertracitauit. Nec ab hoc scopo qti quam nos dimoti est. Et ipse Boethius hic aderit nobis omnibus de musica uoluminibus, quare specierum in cotisonantiis ordo, si quindecim chordarum in immutabili systemate cJjdcremusitatem, nullus melior, nec aptior instituetur, atwilic est, quem nos superioare libro ex Franchino docuimus. Quod si hoc euicimuS, ut plane puto alsiera de Modorum exordiis dubitatio facilius di sibi uetur. Nc enim dubium est , si Modos musicos secundum quin dccina chordarum seriem ordiuini uertinus, quin hic ordo fuerit secundum Modorum naturam quae in in toniorum positu maxime consistit quina huius libri capitesccundo, ς φδm typo ositendimus. At si, ut Citharae neruis aptantur, posuerim US,alis xl Ordo esse poterit. Nam Boethii constitutio lib. . cap. I .ficodcX non rJtqtiod tam cia Franchinus no dubitauit diccre, ultimo suorum Opcrux maine. cap. II. alium habet ordine. a proslambanomene enim in Mes
112쪽
Dorius: Phrygii duo, Lydii duo b
quina pachypakem ' ' 'i' sis ibin utillae modorum m poplici Oium, ubi Plyd N ' a m horda erit Proslambanomene, Hypodori l a pria sedes ad mesen,Jcda Hupate hypaton ad Paramesen Hypophrygii: tertia parhypate hypa id Id ceu men6 Hypolydia: S deinccps,ut cap. a ius libriotad mus ipsa uero Citoniord loca erunt secundum tetrachordorum Ordis natione bipso Boethio tib . institutam demostratam , ut ana lictcapite nos quoq; Obauimus. Manetigit incocussus hic nosterord V
in instituimus. Et Modorum natura, apud omne; Wxh0yςβ Π: hoc pasto pulchre procedit, Holium simpleX, ni Apolexu , ' T ,
inquit, quae uerba paulo postlatius explicabimus. Aristoxenum, a Ptolmeo ac Boethio redargutum,nos non legimus. Et Politianus hoc in ta gli; rerum n5 intellectarum coaceruator a quibusdam merito ' Leoerat enina haec apud Graecos, sed non intellexit. Georgius etia Vὸ tam uaria uariis in locis nobis prodidit, nunc Aristoxenium, nunc sol maicum semitonium usurpans, ut saepe ipse sibi parum constare uideatur Nobis hic nihil excidet, cuius non exemplum uiua uoce,& certa comps hesum ratione dare,ac oculis auribus*subisscere poterimus, si opus fucyt Authorum
113쪽
Authorum aliquot loca discussa
uae traditis a nobis hactenus pr
i ceptis contraria uidentur,Cap. X. Inus urgent quide sed sollicitos tamen nos habent,qus alia super Malia sub de nobis irreput, nostris propemodum traditionibus uonantia,apud authores haud poenitedos. Quorsi primus est
Athenaeus qui lib. I . δειπνοσοφιςωρ eX Heraclide pontico treis du
Jodos asserit Dorium, folium ac Ionicum, quod Greci ipsi in tria2'ς sint oenera Dores, Holes Sc Iones. Id ed aliquanto diuersius tradit pomhyrio doctus homo, qui in Horatiu nobis reliquit cometaria sed ab Acrone copi latum,ab temporuiniuria etiam mutilu. Isode ultimilibri duarti carminum ad illud: Lydis remixto carmin et bys. Aiut in '. reis Modos tibiarum esse, Ionicu, Lydium, Barbam. Et epodo ode id illud: Hac Dorium, illis barbaru. Diximus autem inquit & supra hi; esse species aqvd Griccos omniu carminu Ionicum,Lydium, d bais eunt.Haec ille. Acro exponit barbarit,id est,phJgium, quod placet: Caeterum oro Lydiu in Porphyrione legendu puto Dorium. Lydius enim in Ionico facile intelligitur. Et nostra fas pene omne Lyd' cantumlonic
inutat,ita cognata sunt natura horu modorum systemata. Quod olim eis dem quas iam citauimus, in Horatiu annotationibus editis latius prosta cutis us. Et paulo post eadedere quaeda alia adnectemus. Veru quod ad priorem attinet,breuiter ne*enim negotium est arduu ut multis uerabis sit opus)respondemus. Athenaeu quidem treis noninasse ModosisSed
principcs,sed maxime celebreis apud Gruos. ippe qui Ly dη ac Phry
pq in nem quid acit. Sed barbaros esse existimet, alios item iis obsim ci priorsi subditos ac species. Quanqua ea disputatione eo tande uenit,ut ne lonicli quidem Harmoniam credat, sed harmoniae quandas eis
ciem admirandam. inquit)-ZItaci ex hoc authoren hi sex
mihi quidem uidetur, quemadmodum nec ex Iulio Polluce, ut in Lydio seremus. Sed qd Porphyrio, ut ad huc quo aliquid dicamus,treis siue
114쪽
in mi Phrypsum S Hypophrygium, ut numerus duodecim Modoniri.
aut XII I, li Hypermixolydium non excludemus,expleatur. Hsc ad po phyrionem. Tertius Lucianus est, qui in Harmonide quatuor Modo ii nomina memorat,ac cuius*Harmoniae Pioprietatem Nam ita Modes
nominat conforini tercu Platone explicat lais uerbis. uri
ita uertit. Uniuscuiusq; harmonis seruare proprietatem. Phrygie impetu.Lydiae furorem, Doricae seueritatem onicae iucunditate. Porphyriotrii, nominauit, Lucianus quatuor. Sed non uidetur hoc egisse Lucianus utomneis nominaret Modos, uerum praecipuos duntaxat. Ionicu aut quod ille ex Lydio primus emergit,mutato dii zeugmenon leti achordo in sync.menon, principibus adiecit. Sic Sc Apuleius Floridorum libro I. quinq in umerat. Eolio adie sto, Itilius Pollux lib. q. λιωρικὰμ adiecit 8c alibi j j, , λαρια ut Plato li. 3. de re pub. ubi Sc Ucru dehis in Lydio latiuidisseremus. Apulei uerba sic habent. Tibiccn quidam fuit Antigenidas omnis notulae melleus modulator, R idem omnimodis peritus modifica,tor seu tu uelles Aeolion simplex sculastium uarium, seu Lydium queru, tum seu phrygium religiosum, seu Dortu bellicosum. Apuleius simplices, quod ad appellationem attinet, nominat, uidelicet a Gentibus nomina habentes. E itastium uocat quem Lucianus Ionicii, quod nonne in uulgatis Apulei codicibus corrupte, ut paulo post ostendemus, Astu legitur. Hsc&similia apud authores passim reperiuntur, quae nullo negotio ad hunc modum dissolui poterunt ab mediocris etiam ingenii Lectore.
Commutatur item Modi alteri in alteros sed haud squali selicitate.
In alteris enim fit mutatio Lope uix sentiete aure etiam ainuta, imo saepe cum magna audientium gratia, quod peruulgatum hodiees XLViolia Ioniciarn non semelia testati sumus. Noruthoc qui instrumetis luaut, S qui Poetaru carmina propte cantare sciui ad musica ratione. Nepe a laude hoc modo, si como desecivi, saepenumero merent j. Maxit ne si lonicii in Dortu comutent In alteris aut dura fit c5 mutati O,S uix unu abs*graui auri u offensione ut ex Dorio in I phry id Ideo. q.i in teplis hodie organa pulsiant, lites in id dissicultatis incidui, costentibu ad hoc cclesis catibus, nisi exercitati ac propti sint sippe sederidedos uditoribus eruditis S pinat. Inde adagiunatu puto, A Dorio ad Phryziud Rrurinmminus naturale,aut de bene cdposito, ad ablurduaut deplaci q
115쪽
ad insuauis. Deni de eo, duulgo a tui, a nomλnet in Oposito, et ex eodῆlibisin diuersum. Haud clame est, ad nostra aetate de hoc Adagio seriptis ydiderint multi eximii uiri, inter qS duo tame maxime mihi aledi, n uuius honoris prssatione nominat, Frachinus&D. Eras. Roten alter mitis ius alter uocalis mih doctor, abus tantu me debere fateor, itum qui maxime. Frachinu sane nuu uidi. Quas ante annos duo S et a O, cu Mediolani essem ille quocptuc adfuisse dicit, sed nJdu hoc ageba, posterioribus aut anni, ut ingenue quod veru est, latear eius uiri scripta multu visu ere mihi.
ii adeo ansam dedere, ut Boethiana Musicelegere, relegere, ac deuorareelia uoluerim, queldgo teporea nemine attingebat, imba nemine intelliolcredebat. Cum Erasino uero familiariter multis uixi annis, n5 in ius de qde aedibus sed ita prope, ut alter alteri in negocio literario quotidiana costietudine in laboribus qs simul immesos pro comuni studiosoru utilitate tot rauimns adesset quoties libuissetJtacp licuit inter nos admonere, dubitare,
corrigere. Ego, ut Iunior, cd cedeba illius aetati. Ille, ut senior, tolerabat mois res meos,ndia una castigabat, assiduus erat adhortator studiora meorum.
Deni est ecit, ut audere atquado S ipse in publicua dire, &scriptis, quae
sentire,*dere. Quecu y ille tot annis Na opinor no minus xx,fuisse scripsi uoluisset a me antea uideri. Et hercules, si prae occupationibus reru mearum p petuo adesse potuissem,nd defuissem uiro, piscis in tame opibus ad sui. No aegre serebat, ut nuc morosuli quida faciut, reprchendi, si quis hoc comode faciebat, imbadmoneri maxime petebat,& agebat subinde gratiuas, deni non unquam admonente muneribus donabat. Tata in illo uis ro erat modestia. Ita in eius scriptis reprehedere qugda da uiueret, maxia me illo uolete, no sumus ueriti. ad in Frachino quoip utina licuisseqostendissem certe illino pauca, quae ad publicii disciplinaru usum multis Osuis,sent. Haec eb ted ut, ut nemo mihi successere iure uel queat, uel debeat, si post illorii fata nuc audea queda repliedere, quae uiuetibus illis cu gratia etia facturus era. Prior itaq; Franchinus in postremo illo ope qd sero in manus nostras uenisse priore libro c5 isti sumus ) de bl armonia musicoru instrumetoruli. .ca. a. ubi de pprietatibusqtuor Modoru, ac deprcsiatia Dori,
si serit fae a huius Adapii metione, ligc adponit uerba: Cu aut inat ex
statissimis & seueris actibus ad ea quae laete atiniucude diceda aut optaαθdient, sese couerterent, ueluti puerbη loco a Dorio dicebat in Phrygiu. oscille. uibs uerbis innuit istis ac iucudis rebus couenire Phrygiu, cu tastati eode in lib. ca. . dicat Phrygiu Modu ad bellu excita dii esse aptu, Q. igneo colore pingi, & Anapysto declarari. Atu nemo no ide deo xk0Rfirmat, qMpter hac rati5eno eruim ' huius adagh sensu. Ego. n. Phry
R potius tristibus ac diuinisco uenire puto, ut Threnis, ut fletibus, ut sespq iuris. Qua us Modus est non ad diuersa applicari lats modo sit in Rd ea re felix, quale aut Iodoci Pratesis,aut Petri a Platea, aut similia
116쪽
operen plus affert ad uerum mugaute in Adagi rV QP iterante eius morte admonis
', et o Ceum tacum ante postremam editionem, me praesent m mendauit Emendaturus Natia, si mori' muNaemum deipsis hoc adagio onge aliaemex me audiret ratio
ut Lector bructam haberet ego g t m. Enimuero, quod ibi non admo. dum ualebam, grauatim me hoc iacturum Ostiadi, paratus tamenera hoc in Modorum cantibus comonstrare Palam, quod ego primu hac in re puto M a paucis id fieri posse. At ille no destitit,donec pervicerit. I tacp scripsi tunc ea quae hic statim sussciam.Uerum cum ultimam editionem iam mo riturus adornaret, operi no adfui, e Friburgo enim i d ad caput Herciniae sulue est, ubi tu habitaba, Basileam ierat dystant caloca unius dieritinere.)Ιdeoca ia charta tunc periit, L locus ille, cu alia ta multa illi curanda ellant,nealectus est. ia*pter nuc hoc ope,ubi talia ex Osesta doceo id uero neuti mihi negligendum existimavi. Est igiξ sensus huius adagia a Vocio ad Phrygiu, ut diximus quoties a Pposito aliquo in loge diuersum labimur.
H uius rei apud Musicos cu recen tiores tu ueteres nullia, quod equide scia, reperias causam,qua catus naturam ac auriu iudiciv. Ideo re altius repetere placet, breuibus quide uerbis 8c in diatonico, quod nunc in usu est. Notum aut est ex superioribus,totu inter Modos discrimen esse ex uaria onediapete ac diatessaro in diapason, qua omnes,costant Modi. Hanc aut uariatione esse ex uario semitonioru loco,quae totu uersant negotiti. Notum
hoc quom est Lydiu Hypolydiu Modos comune habere diapete, tertia uidelicet specie, Phrygius ypophrygiu secunda, quaru utra triton coplectitur,duru interuallu,& a diatonico nonihil abhorres. Unde faciuest ut Lydij ac Hypolydii asperitate in diapente nostra aetasMpe aboleue rit,ac unius semitoni j immutatione eos ex diczeugmcnd tetrachordo in Synemen5 deiecerit,effecerit Ionicu Hypotonicu. qui molliore habς; incessum, nepe diapente nacti abs tritono, quarta uidelicet specie. Pori' Dorius Hypodorius , prima habent diapete specie, quae ite nullu habς;
117쪽
et Ideomst rursus Ionicum Hypotonicumwin Doridi Hypodona '' ' ibi, uastatur diapete sed abs tritono,quare auies no Oiscnduo tii senties ex uariatione Modi. Et est sane auditus ex omnibus et sus inaesime morosus, qui nisi uariatione iucunda mulceat, illico laes t At si rursus cxdorio aut Hypodorio in phry tu Hypophry ', eoeedere uelis, i 1 incides in Modos, quom diaprie tritonu habet, ii diximus, intercapedindita ut alia uelut natura' 34, eopter auditus rei novitate cdmotuSsentit se istu nescit. Haec ita haberere ipsa inueniet qui Modis albucias c5istituti habet mi, in bclaui id si in laco mutabit, est icit cona' ' hse ae Hypolonicli molliores Modos, S ubus aureSlit,catis aca Ueteres sane ecclesia istici Lydio ac Hypolydio dclcctati sun t pro zotae seueritate, praesertim in Gradualibusque uocat. Dic in pasti Oe a. quae saera illa hebdomada canit. Ubi Euangesista, ut graui S historicus ea habet diapete,narrationi apta . At nostra aesas plera' mutati re alit uiciat ueri dum quaerit mollia potius qua grauitate obsi ru lutati; istit his Modis, ut ex L fa, diapete fiat sol usi aures se auiorent sonum, nJ offendunt. Nec rursum si ex sol ut diapcia te paulatim cedendo labaris in lare ac in Dortu uenias, si como de hoc seceris es suo loco At rursus si ex rela, quae Dor' est diapete, in mi mi, tuae PhrJgη est dea fi ctere uoles uix est gles taedium quoddam auriti, au tasti mi ammiratis, cur in diuersum abeat. Sed satis nunc Philosophatu. ADorio ad phrygiu, et comodὸ, N absin aurium offen sione trii sire seliciter ausus est lodo usa Plato super psalmum de profundis,quod cxemplum una cum ludicio nostro prodemuS. lib. . cap. a .
autho resta freques in rebus musicis, Cap. XII.
S; m Maocco sederatione non indigia sit. aut sibi uelit septenari
us ille numcrus toties authoribus nominatus, & tam uarie item, corerum musicarum incidit mentio, quemadmodum apud Homeru
. undo qui est ad Mercurium hymno. . Est mihi disparibus septem com P ct ς ςψ φδ 'μ' i i , ,hodest
obloqtur numeris septe discrimina uocis. Et HoratiuS . . TV p testudo resonare septem. Callida nerui S. Marobius lib. 1. Saturnalid scribit Apollinis lyra septem fuisse chordarup x quas tot coelestium sphaerarum motus praestet intelligere. Spnaerarum
118쪽
per Planetarum accipi uult opinor, sed ea ratio frigida est. Nam si ph.
ecae oesto prodidissent neruos, hic tam subtilis speculator continuo subiuixisset, per cos totidem Sphaerarum motus intelligi, Appectus apud omii , sint octo . Rursus si nouc comemora sisent, octo haud dubie motus ude eg dixisset at adeo totide ex illis sonos: Non uatit intelligi Oportere, cocta ii
ex his octo Phthogis symphonia, at p ob hoc dicita Calliopen, ut demus,
Plato inreptib. philosophatur, non temere omni hi doctoria iudicio. Ead eli Ciceronis de Sonio Scipio. tractatio, de qua paulo post. Diodorus aut Mercuriuait lyrereptore suisse,atcpea tribus instituisse chordis, instari iii anni teporu,Treis ite uoces desuptas, raucab hyeme, acuta abs stat a Uere medi. A, magna Autuni iniuria, qhic indignissime fructibus onus iussaeuiat. Orpheua in quatuor chordis lyra instituisse tradu tuel ad cade anni tepora, ut iniuria affectus Autunus, possim inio rediret, uel ad qtuor elemeta, ut ali3 scripsere. Haec ad huius difficultatis noducXplicadia a cometato, ribus adducta, narii ad re fari ut at enatoro, qua quis p chorda in Cithara addiderit, donec ad I . deuentu sit chorda. Lectoris . n. mes omnibus his lictis K intelle fi s n5 minus dubia ligret. Effugialisc sunt nostrae ignoratis, quae nimius cruda eli, cities cxtricares encq t. AP hoc explicadu crat, qua ob causam toties apd authores septe chordaru sit metio, tu ad per has intelligi oporteat. Hic leuiter trasili ut oes, tanu re bene nota, S septe Planetarii Sphaeras adducunt quasi hoc nemo sciat. ERO igit uno uerbo dica que sentio per septe siue chordas, siue neruos, siue cicutas, siue uocu discrimina in As ab authors bus scpte illas Diapason species, deabusta multa ha ficunus diximus, quae no minus in trichordo Mercurii, tetrachordo Orpbs, acresias deinceps chordaru in strumentis habent, qua in Cithara 2 .chors dar u. per hos omnis catus regit, per has incedit, intra has cocludit, quead; moda per pedes carna na. Hedisdiapason no explet, sed tono deficitit. Ideo P a Ptolemaeo Octa ua species adiecta est, sed quae eade sit cu prima, ut late haec cap. a. huius libri os edimus. Ncq; enim ullus es catus, uel Cithare, uel
x instrumeto habilis, qui no in aliqua septe diapason specierum cadat
Suod si forte hoc alicui nimis argutu uisum fuerit, meminerit obsccro,' haec nostra aetas rudis sit ac stuουθορ prorsus, ut inter eximie doctos, ctia qui mathematica Ofitens, no uiccsimus quisci haec pspecta habeat, qui labui duci plinae medica manu adhibere uelit, imo uerius qui possit, Rursus Q Ritet qua priscoru cis Romanora, tu Graecorti aetas cloesta ac omnibuS in 1 trudia disciplinis. t certe dubitari non possit, cli Horatius carmina ad ly
ra cecinerit,&Modoruto tres metione faciat, qui ncos optime nouerit, nc
poc icerte no admodu dissiciles a teneris ea inredo estimasti stri nobis cotigisset ut in al0s disciplinis, no ta ad holm uita utilibus at s a musicacsieaboibus priscis uno ore phibet. Sed nuc irelarus at est, ad alia a)perem: Desono
119쪽
atque inibi Ciceronis Plini j que
loci excussi, Cap. XIII. QVi in coelo sonum esse putarunt, ad primam diapasen speciem,
quae Hypodor' est,eum distinxis se uidentur, ut patet apud Boeathium, lib. I. cap. 27. Caeterum quod ipse ibidem Solem Mesen facit ad priscorum retulit opinionem, quae nobiscum non pugnatanterualla enim eadem sunt in diatonico a nete Sy neminenon ad his chanon hypaton, in qua dispositione Sol erit Messe,qusa Mese est ad proslambanomenen, ut nos disponemus, at p adeo etiam eadem diapason spe. cies, quae ex primis diatessaron atq3 diapente speciebus c6flatur. Atqui in senorum constitutione quod adgrauitatem&acutiem pertinet, in diuerasum auctores abierunt, quemadmodum priore quo libro obiter traeiaauimus. Quidam en im superioribus corporibus acutiores dederiit sonos, inferioribus grauiores, quod ea quae uelocius mouetur, ut sunt superiora, etia acutius sonare uideat, in qua opinione uider suisse Cicero in lib. de repub.6. Alqcotra acutiores in serioribus corporibus ascripsere sonos, superi otibus grauiores siue maiores, quod corpora maiora,maiore etiam gdat sonum,minora minorem, qus opinio mihi multo probabilior uidetur. Si quidem ita in coelo, ut in hoc sensili mundo habent corpora. Sed huius rei typum subisscere placuit, qui utrorum opinionem Leetori sub oculos
ponet. Habebunt enim in altera parte maiora corpora coelestia breuiores chordas, minora longiores. In altera autem maiora corpora longiores, mi in Ora breuioreS. Res non admodum disti cilis si recte tradatur.
120쪽
Qniequid uelocius mouetur id acutiorem facit sonum Superiora corpora uelocius mouentur inferioribus. Superiora igitur corpora acutiorem faciuntsonu Maiora eorpora maiorem edunt sonum. Superiora corpora sunt inferioribus maiora, Superiora igitur corpora inferioribus maiore taut sed