Semita sapientiae sive ad scientias comparandas methodus

51쪽

AD CIENTIAM COMPARANDAs v stituti non patitur. Superbiam praecaeteris vitiis studiose fugito, quia sapientiae cum superbia nullum est commercium,eXquo

52쪽

C AP vT AEVINTVM. De Diligentia , ct iduitate.

DIligentia, assiduitas ad sapientiam

comparandam maxime requiruntur,

quod c Alcoranus innuit, dum dicit ri Istentes ad minis dirigimussemitas. Celebre quoque illud est: aut quaeritinuenit, o im 'rtunepulsensianuam intrat. Et illud aliudisecundum labores vota vis ians tua. Quod etiam hoc epigrammate elegantissime a que apposite expressitpoet . Mare transfretat, qui aulia venatur ope Noctu vigilat, Moisinum ob nucur, GAc tu supine dormiens 'peris honores 'None auertis, quodsi is te decipis'fimi Nec laborum grauitatem praemeditetur studiosus, nec pericula inde emergontia valetudinis, aut aliquidsimile anxiuile siteliquiari dicit pobta. Gloriam nequaquam id asse--. ij maditatur risula Iemper,

Sicut nec eiabonias venae ria res, i dum haec meditatur,et bitura F.

Tria in hoc argumenti genere potis sim requiruntur scilicet studiosi diligentia, praeceptoris simularia cura, parentis, si ata

53쪽

huc in vivis est, solicitudo sed omnium horum fundamentum, ac basis est stud1 si diligentia de qua ita poeta. Diogenii ad Auantia quaequefactae peruenitur, Diagentia omnis iova ac a reseratur.

Nam absque ista omnis cura magistri imaniter impenditur, frustra parentis vrget Glicitudo Melius quidem esset id homianum genus nullam dare operam studiis, quam incuriae, Rupiditatis argui, imo stultitiae , ut poeta quidam hoc disticho

gos notat.

Doctum euadere in votis habes a que labore'-Mesane stitiamnum ex millibusgenuae. Abutaribus hoc idem genus hominum prosequebatur dum dicebat Nastus inter manalium defectus turpior mihi evideturem.-m defctu, qui vis urem, quam diligentia, ct aboribus assequi possunt, non assequ-tur tamen Poeta verbiancperscribit regulam

philosopho. is emiaevetis, ning onie addictui,

Somnum excute, stieratem deuita. Studiis incumbe, nec intermittito mon 6αMastudio iugi comparatur lentia. Tempus ad studium opportunius, &gis accommodum, est prima, ac postrema

54쪽

3 METHODus nox, quia haec benedictionibus est refer tissima, atque studiosis fausta, quamobrem

dicebat poeta. Iuxta Ialores comparantur honores, ut re sapientiam expetit, vixilet noctes.

Vulgatissimum quoque illud in scholis est:

Mane titatur, qui vigilat noctu. Porr haec omnia studiosus prudenti virtutum omnium regula temperet nec excedat modum, ut Vel morbum Contrahat aliquem grauem,vel taedio succumbatistamedia incedatria, quia mediocritas in rebus est virtutis sedes. Ex quo Maho-tus dicere solebat In diuino cultu vires ne dep --, aut exha ni- , ne isdepropterea Miuum , se odium diuinarum rem Ucatur.

Diligentiam hanc, modum in studiis

tenendum alis auium compararunt nonnulli quemadmodum enim alis auis Volat, lassa residet, & cantillat, ita studio sus diligentia tamquam alis ad sapientiam volet, sed animum defatigatuin volatu alio conferat quandoque , honesto aliquo exercitio refocillet Praeterea ut volatu autissima superat auis, ita studiosus altiores sapientiae quaestiones studio,ac diligentia si perare nitatur , nec difficultatum con--mplatione, metu succinobat, via

55쪽

dura quaeque magno aggrediatur animo. Turpissimum quippe est magnanimum ad infima animum demittere, aenerosum adrilia, tabuitibus his notat versibus. Fortia magnanimus aggreditur semper, Liberalis dignas meditatur dona.

uemadmodum parua quaeque abiecto magna videntur, Ita magnanimus omnia parua ducit.

Scilicet, ut interpretatur doctissimus cnaddinus , res paruae, nullius momenti,aut pretij,homini nullius animi,m rimae ac ingentibus inuolutae difficuli tibus,& laboribus videntur: Contra generosus maxima quaeque,sub animi sui decretis, votisque existimat,4 habet. It que rerum vel magnitudo , vel paruitas exanimo pendet nostro, hacque de cause, quae maxima nobis paruulis videbam tur, adultis parua aris omnino alia apparent,vi quae dissicisssina tyronibus, pro-ncientibus, ac perfectis facillima Fundamentum agitur praecinuum ad scientias Comparanda est stuatum siue diligentia assiduitati coniuncta, agente, pungenteque honoris, ac magnanimitatis stimulo. Nam misistis viribus in scientias nititur,

56쪽

non peruenit, medium ut minus consciestiter qui veris haec non niungit, aut parum proficie, aut nihil Altiora itaque ac nobiliora magnanimus in generorus sibi semper proponat In libro de Optimis Sel genaeis, perscribit Radaiaddinus Nisaburensis inlexandrum Bicornem Philose phis consulentibus, suadentibus, Ut ex peditionem in uniuersum terrarum se hem pararet , dixisse et Non estμιώ-- mentis principis de tam paruo bre-- - - rio cisam esse Veliam tibus imiis r Terrenum hoc imperium nisi aliud esse, quam 'pum caelestis, ct iteradi disine mora Copias mouit, rei motus celsitudine, kdiagnitate Mahometi quoq; hoc semper versabatur in ore apophlegma Sublinua Dear

amat, execraxur abiecta. Ignis elementorum

purissimus, mobilissimus sursum sempertendit, sordida purgat, extendit Curva Hunc nobilissima ingenia imitari sataganti

in altiora quaeque nitantur, Vitiorum e purgent sordes, wstudiorum ardore absumant, malos habitus ac tortuoses Cato re dirigant Rudis es, inquit Ab antis. Viduitate, sudio ruditisum exues Contra verb ab otio 3 pis a tamquam ab omnium vitiorum aurigine amplius

57쪽

An ac Igr HAM COMPARAN s. ue , longissime te recipito.Dum apud se pensitabat Abunastus Sagarius quanta ex comparandarum scientiarum studio uti litas affluit, quantaque ex otio,& pigritia redundat vitiorum illuuies , it animam suam adoperandum hortabatur,vi ab otio, i euocabat his versibus. Anima mea,anima me ab operando necesses,' Iniustitia, beneficentia, o AEquitate. Felix namque est, quia idue bene operatur, Infelicissimus vero, qui semper otiolabescit Et Ali Bentuebus ita sibi decantabat. Anima mea pigritiam, otium, ociare Alioqium Acam emersordesciso Ut-Nam aliam e sortem cessatori conficio nusta, ampaenitentiam, 'Arem , malorumque

cumulum.

Vnde egregie sane alius dixit. uolpudoresa quo improperiar quotque ma

rores s

um nerat homini improlum otium. otium tape ex eo nascitur quod sapientiae praestantiam, atque excellentiam non bene dignoscimus, nec,quantum oportet, contemplamur Frequentius ergo, ac magna attentione perpendat apud se philosophus huius, meri dignitatem ad

58쪽

eam praesertim immortalitatem, quam sui studiosis tribuit , eorum nomina,& famam consecraris aeternitati , t in mortalium immortalibus animis linprimens. hs tam vecors ergo erit . qui tantam diuitiarum copiam , ipsamque immortalitatem tam exili , vilique pretio sibi comparare non fatager Utrumque hominum genus describit Barhanaddinus hoc disticho. Ibam ante morae uni mortui in pientes, Sapientes vero morumpo ibam beatius vi

sunt

Simili epigrammate horum deplorauit se tem ante Barhanaddinum Nasairaddinus

Eorum cor' a risum sepulchrum, s pulta,

Elegantissime sane idem prosequitur argumentum mox relatus Barhanaddinus his versibus. Sapientia abiectum quemque extollit, Et ruga veletam censendusestabiem . Sapientu immortalu crebrescit gloria semper, Insipientis ver amacumisio terra tegetur. Sapientia es lumen, quo videm vel lumisecuti,

59쪽

sapientia ere o quisiuis potitu e opibusi Omnes iamIsbi comparauit thyauros. ducis voluptatibus non e ruitu viensi Eosit contenim, qu)dmeliora multi bi com

parauit.

1taque sapientiae fruitione, suauitateque

sit contentus philosophus,cum ea Voluptas tantum mundanas excellat, quantum immortalis munus mortale corpus Hinc

Abuiolephus, quum obiiceretur ei semma paupertas, qua laborabat dum studiis liteta rarum nauabat operam, lepide cecinit. Cum placeriam comedero, o bibero aquam fluentis, uosum Imperator oed non iste, qui edetis abis. Pigritiam. hebetudinem, unde oritur obliuio, ex phlegmatis , humiditatum abundantia gigni unanimiter septuaginta prophetae asseruere Phlegma vero expotus prouenit copia; copia autem potus ex copia ciborum igitur subtractione unius aliud subtrahitur. os auteri inter cibos oui phlegma diminuunt, imprimis recen sentur panis tostus , Vua passa at non ea quantitate, quae ad potum incitet aquae.

60쪽

ex qua potissimum phegmatis concrescit materia. Dentiuna scalptus,, a sordibus abstersio , phlegma diminuere , memoriam augere eloquentiam conciliare existimantur , ex quo scalptus huiusmodi inter Legis itus ante orationem , MIectionem Alcoram praescribitur. Vomitus etiam phlegmata, humiditates euacuat, itemque frugalitas, ex qua non m diocria proueniunt commoda, ut sanitas, continentia, memoria, proximi profectus, ac eiusmodi perplura: ubi ex gula praeter morbos ac infinita incommoda comporis , ania is etiam hebetatura unde sapientes maxim dedecere delicatiorum ciborum copiam,&apparatus, hoc disti cho exclamat poeta. Ignominia,tum ignominia um ignominia est, Cum Sapiens coliscat operam cibis apparandis. Interrogatus aliquando inbuiosephus, quomodo studioso sit vivendum Z respondit, ut vivo ego. Et interrogatus quomodo viveret ille respondit. Frusto placen de Eo famem. Hau aqua extinguo tim.

Rudique se vivens cootego corpras, mihi mortuo inWlucrum erit.

Mahometus dicere solebat: Tu hoim