M. Tulli Ciceronis In L. Catalinam orationes

31쪽

populus Romanus, ut desperent aliquid a Catilina sistri posse;

nam si desperaverit, nemo se ungit.

III orat. III. 24 superati postea Cinna cum ruarior Sulpinius tulit sim ut tolleretur Mithridatica provinois Sullae is daretur

Mario fratus Sulla adduxi exercitum, occidit Sulpiciunt. Marin Staiui in intumensibus paludibus Indo reperta illi navis esto suo ad Africam illic latuit. Fecit Sulla duo consul A. Cinnam

in octavium iure iurando astrinxit OA ut nullii contra nota Sullana iaceret. Discessit. Coopi Cinna do libertinorum sussragiiS regere. Octavius cum Senatu contra ipsum habuit agit Τ) ortumi lium civile expulit Octavius Cinna Xpulsu corrupit milites preti collegit exercitum, misit ad Marium in Africam. sposuit legiones soluti ergaStuli et Venit. Tum oci Sus Stoefarii , et occisu Antonius orator, Crassi, Catuli, ipsa lumina ivitatis. Nuntiatum est Sullae Adduxit exercitum et iterum ultus est mortem nobilium. Ille delevit parte Marianas. Tunc uariu moritur Sua ponte. Post Sullae auton interitum facti sunt duo consules Catulus et Lepidus Lepidus volebat infringere aeta Sullana, Catulus defendebat orta sunt bella civilia Primum

bellum ergo ivit fuit intor Sullam et Sulpicium secundum bellum intor Octavium et Cinnam tertium inter Cinnam sic)ei Marium quartum inter Sullam se Marianos quintum bellum inter Lepidum se Catulum. Ut ergo gravius hoc bellum ostendat

Civile, enumerat Omne qui bella gesserunt civilia. iii IV Drat.

IV. 10. Leae Sempronias iniussu populi non licebat quaeri capite civis Romani Quintus Metellus, in quem postse diXit ei si Motolliana oratio superior die, cum deprehensi SSenteoniurati et adducti, omnia decrevit de coniuratis Lauda Vili iceronem, cetera perfecit patefecit 3 quae deberet facere summus 'rator Venit ut senisentiam diceret de civibus Romanis et noluit V lm ad senatum, et coepit vello inimicis Ciceronis favere quasi pro civibus Romanis hunc infamat laudando CaeSarem. Ecce, inquit, Caesar Voro popularis videlicet qui sic fecit pro populo,

ut consulere saluti populi Romani. Quid si popularis salutis puli Romani consulentem accipimus, nec popularem editis ums it popularem populo consentientem.

32쪽

XXVI EXEMPLA ENARRATIONIS

ibid. non neminem Quintum Motollum dicit. Obligat illum ibid. is et nudius tertius ciet es Romanos dedit Ad invidiam

coniurato cive Romano modo dicit Vult ostendere quia ei C. CaeSar contra legem Semproniam facit. Quamquam enim non occidebat, tamen sententiam dicit de capite civium Romanorum. Vult ostendor et Silani sententiam et CaeSari capite punire; sed Caesaris sententia iniuAsu populi condemnat cive RomanOR. Laudat ergo Caesarem, et Ostendit ipSum contra legem SSe. IV. l. purpuratum purpurati dicuntur atellite maiorses circa tyrannum, qui Sunt eodem loco quo tyranni, ad fallendum si quis forte volui Aset Occidere. IV. 12. misera atque miseranda multa Sunt miAera, Sed non sunt miseranda . Ut, Si torqueatur homicida, miSer Si quidem, sed non At mi Aerandus innocen Si torqueatur, et miSer et

miseranduS.

IV. 13. nisi ero L. Caesar Flaccus Occisus est cum liberis; huius sepos fuerat L. Caesar nepos Flacci cuius soror nupta fuerat Lentulo L. Caesar iratus in senatu ecce dixit, qui vivit et habet sororem meam in matrimonio Avus meus iuSSuionSuliSOccisuA St, et isto Vivit h. Avus Fulviu Flaccus. ibid. sororis suae Uxoris Lentuli.

iussu consulis Opimii. legatum missum de Aventino in Capitolium. largitionis oluntas propter lege agrari RS.

33쪽

TESTIMONIA

CIC ad Att. 2, 1, 3 de rati consularibus quas ad Atticum Se missurumvollicetur. Haec Distola ann 60 a Chr. n. conscripta est in oratiunculas autem et quas Postula et Iure etiam mittam. Quoniam quidem e quaeno scribimus doleScentulorum Studii excitati te etiam delectant. Fuit enim mihi commodum, duo in iis orationibu quae Philippicue uominantur enituerat civis ille tuus DemostheneS, et quo Se ab Oe efractariolo iusticiali dicendi genere abiunxerat ut IS u. GTEp6 τις και πολιτικmet Og videretur, Curare ut meae quodve SSent ratione quae ConSulare nominarentur. Quarum una Si in Senatu Kal. Ianuariis, altera a populum de lege agraria, tertia ste Othone, quarta Dro Rahirio, quinta de DrOSCristorum Blila, Sexta cum Provineiam in Ontione deposui, septima cum utilL- nam emisi, octava quam habui ct DODulum Do Stricti quam Catilina profugit, non in Contione quo die Allobroges indi urunt, de Cima in Senatu moni mee embribus. SALLUST. Calil. 31 deo rat. . Postremo issimulandi auSa aut sui exsurgandi, Sicut iurgio la SSitus foret Catilina in senatum venit. Tum M. Tullius consul, Sive Dr Sentium eiu timen Sive ira ConmotuS, PR-tionem habuit luculentum utque utilem rei Dublieae, quam OSte ECPlPtum olidit. ID. ibid. 0 de V orat. 8 Consul ubi ea parari cognovit, dispositis Dr Aidii ut res atque temDu monebat, convoCato Senatu refert quid doli fieri laceat qui in uAtodiam tructiti erant Sed eo Paulo ante frequenSSenatu iusticaverat contra rem Dublieam fecisAe. Tum D. Iunius Silanus Primu Sententiam rogatu Ote.

35쪽

M. TULLI CICERONIS

I HLLI CICERONIA In L. Catilinam orationes.

37쪽

ORATIO PRIMA

HABITA IN SENATU .

Quin USque tandem abutere. Catilina, patientia'

nostrai quam diu etiam furor isto tuus nos ludot quem ad finem Sese essronata notabit auda eiu nihilnote Oeturnum praesidium Palati, nihil urbis vigiliae, nihil timor populi, nihil concurSu bonorum omnium, nihil hi munitissimus habendi senatus locus, nihil horum Ora Vultusque moverunt Pater tuu On- Silia non Sentis, ConStrietam iam torum omnium Seientia teneri coniurationsem tuam non vides' quid proXima, quid Superiore nocte egeri S ubi ueri S QUOS CODVOeaVeriS, quid OBSili Ceperi qu0m BOStrum ignorare arbitraris tempora, O mores Senatu haee intellegit, consul iidoth hio tanton vivit. Vivit immo vero etiam in Senatum Vonit, fit publiei consili particepS, notat et designat eulis ad enodem unum quemque BOStrum. NOA autem forte viri satis facere rei publica viilomur, si istius furorom ne tela VitumUS. Ail morioin t0. Catilina, Muci iussu consulis iam pridem oportebat, in te conferri pestem quam tu in no OmRos iam diu maehinaris. An Vero vir ampliS 3 simus P. Sulpio pontifex maximus, ui . Gracchum mediocriter labosaetantem statum rei publieae rivatus ini 100it, Catilinam Orboni terrae eaede atque

38쪽

Nam illa nimis antiqua praetereo, quod C. Servilius Ahala Sp. Maelium novi rebu Studentem manu uuoooidit. Fuit, fuit Sta quondam in hac re publica virtus ut viri forto acrioribu Supplieii eivem per

Habemus Senatu consultum in te, Catilina, ohemen et grave, non deest rei publieae consilium nequo uetori tu huiu OrdiniS: OS, OS, disto perte, . OnSuleS deSumuS. Deerevit quondam Senatus uti L. Opimius consul videret ne quid res publiea detrimenti caperet: O nulla intercessit interlootus est propter quaSilam editionum Suspicione C. Graeelius, ClariSSimo patre RVO, mnioribuS, OeeiSUR Si eum liberis M. Fulvius consularis. Simili senatus consulto C. Mari et L. Valerio Consulibu est permiSSa respubliea num unum diem postea L. Saturninum tribunum plebis et C. Servilium praetorem mor ne rei publieae poena romoratu St At vero OS ieesimum iam diom patimur oboseero aetem horum auctoritati S. Habemu enim eiu modi Senatus On-Sultum, Verum inclusum in tabulis, tamquam in

festim te intorseotum esse, Catilina, eonVenit ViViS, et vivi non ad deponendam, sed ad Onfirmandum a 'daciam. Cupio, patre ConSeripti, me QSSe Clementem, cupio in tanti rei publieae perieulis non dissolutum videri, sed iam me ipse inertiae nequi- tiaeque condemno Castra sunt in Italia contra populum Romanum in Etruria saueibu conloeata, oroscit in dio singulos hostium numeruS; eorum Rutem QRStrorum imperatorem ducemque hostium intra moenia utque adeo in senatu videtis intestinam

39쪽

aliquam Oti die perniciem rei publieno molientem. Si te iam, Catilina, conprehendi, Si intersei iusSoro,

credo, erit verendum mihi ne non Oe potiti Omnees boni Serius a me quam quiSquam crudelius factum esse dicat. Verum ego hoc quod iam pridem laetum

eSSe portuit, Certa de QRUS nondum dilueor ut

faeiam. Tum denique interfieiere, eum iam nomotam inprobus, tam perditus, tam tui similis inv0niri potori qui id non iure factum esse fatentur. Quari diu quisquam erit qui te defendere nudent, ViVOS, et

vive ita ut nunc ViviS multis mei et firmis praesidiis Obsessu ne onmovere te contra rem publieam possis Multorum te etiam Culi et Bure non entientem, leui illiue est uni, Speeulabuntur atque

Custodient Etenim quid est, Catilina, quod an

ampliuS XSpeeteS, Si neque o tenebri ObSeurare Coetus nefario ne privata domu parietibuS Ontinere Oeos Coniurationi tuae potest, si inlustrantur, Si erumpunt omnia Muta iam istum montem, mihi erode, Obliviseere caedi atque in Condiorum. Teneris undique tuo sunt lariora nobis tua Consilia Omnia, quae iam mestum ieet reCognOSQB S. Momi Tnistin me ante diom XII Kalendas kovombris dioere in senatu fore in armis orto die, qui die futurus esset ante diom VI Kal. NovembriS, C. Manlium, nuda Cia sntollitem atque administrum tuae Numine sotollit, 'utilina, non modo re tanta tam atrOX tamque neredibilis, verum, id quod multo magia est nil mirandum, dies Dixi go idem in senatu eaedem te optimatium Ontulisse in anto diem Kalendas Novembris, tum eum multi rin stipes eiVitatis Roma non tam sui OnServandi quam tuorum ConSiliorum reprimendorum enu S profugerunt Num

40쪽

infitiari potos te illo ipso die meis praeSidiis, mea

diligentia circumclia Sum, ConmoVere se Contra rempublicum non potui SSe, eum tu diSCOSSu otororum nostra tamen qui romanSiSSomu enode Ontonium to

osso dioobus Quid cum to Praenest Kalendis ipsis Novembribu Oecupaturum nocturno inpetu QSSe confidoros, Sonsistin illam coloniam me iussu meis praeSidii S custodiis, vigiliis esse munitam Nihil agis, nihil moliris, nihil cogita quod non ego non modo audiam sed otium id eum planeque Sentiam. Recognosce mecum tandem Oetem illam Superiorem iam intellego multo me vigilare ortu ad Salutem quam te ad pernielem rei publicae Di eo

nogare aud08 quid taeeS COI1Vinoam, Si nega S. Vido senim osso hi in sonatu quOAdam qui oeum una suorunt. O di inmortalos ubinum gentium SumuS in qua urbe VivimuS quam rem publieam hab0mus Hio, hic Sunt in OStro numero, a treSconsoripti, in hoc Orbis terrae Anneti SSimo graviS-Simoque OnSilio, qui de OStr omnium interitu, quid huius urbis atque de de Orbis terrarum exitio cogitent. HOS ego Video consul et de re publiea Sententiam rogo, et quo ferro trucidari oportebat, eo nondum Oee Vulnoro Fuisti igitur apud Laoeam illa nocto, Catilina, distribuisti parto Italiae, Statuisti quo quemque prosei sui placeret, delegisti quos Romae relinquereS, quo testum dueereS, di Serip- Sisti urbis partes ad incondia oonfirmasti te ipSumium QSSO Xiturum, diXisti paulum tibi osso etiam nune morae, quod ego viverem Roporti sunt duo