M. Tulli Ciceronis In L. Catalinam orationes

41쪽

equites Romani, qui te ista cura liberarontis A illa

ipsa Oete paulo ante lucem me in me loeto inter- feeturos SSe pollicerentur. Hae ego Omnia ViXdum 10 etia in Oetu VeStro dimiSSO Conperi, domum meam maioribus praesidiis munivi atque firmavi, exclusi eos quo tu ad me Salutatum mane miSeras, Cum illi ipsi venissent quos ego iam multi ne SummiS viris ad me id tempori Venturo OSSe praediXer m.

Quae eum ita Sint Catilina, pergo quo coepisti 5

egredere aliquando ex urbe patent portae, profl- elaeore. Nimium diu te imperatorsem tua illa Manliana astra desiderant. Edue tecum etiam omneStuOS, Si minuS, quam plurimOS; Urga urbem Magno me metu liberaveris, modo inter me atque ei murUS intorsit Nobiseum versari iam diutiu non poteS; non feram, non satiar, non Sinum Magna di inmorta 11libus hab0nda est atquo huic ipsi Iovi Statori, anti quiSSim euStodi huiu urbiS, gratia, quod hanc tam taetram, tam horribilem tamque insostam rei publicae pestem totiens iam essugimus. Non est saepius in uno homine Summa salus periclitanda rei publicae. Quam diu mihi consuli designato, Catilina, insidiatu eS, non publico me praesidio, sed privata diligentia defendi. Cum prOXimi comitiis Onaularibus

me consulem in campo et Conpetitores tuos intorseero VoluiSti, eonproSSi conatu tuo nefario amistorum

praesidio et copiis nullo tumultu publie concitato; denique, quotienSeumque me potiAti, per me tibi

obstiti, quamquam videbam Ornielem meam Cum magna calamitate rei publieae QSSe Coniunetam. Nunc iam aperto rem publicam univerSam petis 12 templa deorum inmortalium, testin urbiS, Vitam Omnium civium, Italiam totum ad exitium et Vasti-

42쪽

intem Oeas. Qua re, quoniam id quod est primum, set quod huius impori disciplinaeque mutorum roprium St, Reere nondum audeo, faciam id quod stad severitatem lenives, ni conmunem Salutom utilius. Iam si se interfiei tulissero, residebit in re publica

reliqua coniuratorum manUS; in tu, quod te iamdudum hortor, Xiori S OXhaurietur ex urbe tuorum comitum magna et perni ei OSR Sontina rei publieae.13 Quid si, Catilina num dubita id me imperante

Quid est nim Catilina, quod se iam in hac urbe

delectare possit In qua nemo est eXtra istam Coniurationem perditorum hominum qui te non metuat, nemo qui non oderit. Quae nota domeStione turpitudinis non inusta vita tune est quod privatarum rerum dedoeus non uero in ama qua libido ab OculiS, quod facinu a manibu umquam tuiS, quod flagitium a toto corpore afuit oui tu doloseentulo, quem conruptelBrum inloeobri inretisses, non aut ad audaeiam ferrum aut ad libidinem facem prasetulisti

dibili seolor hoc Aeolus oumulasti quod ego praetermitto se facile patior silori, o in lino civitato tantitaeinoris inmanitas aut XAtitisso aut non vindieataeSSe identur. Praetermitto ruina fortunarum tuarum qua Omne proximis Idibus tibi inpendero Senties ad illa Veni qua non ad privatum ignominium Vitiorum tuorum, non ad domesticam tuam dimoultatom a turpitudinem, sed ad Summam rempublicam atque ad Omnium OStrum Vitam Salu-

43쪽

temque portinent. Potestne tibi hae luX, Catilina, 15

aut huius aseli spiritus esse in uni HS C uni P in S,SSOhorurn noni inem qui nos ei ut te pridio uisendus Iu nuarius opido et Tullo consulibus stetisse in Omitto eum telo, munum OnSulum et principum ivitatis interfieiendorum ausa parti Visse, Seeleri a furori tuo non mentem aliquam aut timorom tuum Sed Fortunam populi Romani obstitisso A iam illa omitto

neque enim Sunt aut ObSCura ut non multu QOnmissa postea, quotien tu me deSignatum, quotienSVero Onsulem interfieoro Onatus Si quot ego tuas petitiones, ita conioetus ut vitari posse non viderentur, parVn quadam deelinatione et, ut aiunt, Orpore essugil Nihil agis, nihil adsequeriS, neque tamen conari ae velle desistis Quotion iam tibi sextorta 16 est ista tua de manibus, quotiens Xeidit easu aliquo et elapsa est Qua qui dom quibus ab to initiata

Saeri ne devotu Sit noSeio, quod eam neeeSSe UtaSeSSe in OnSulis Orpor defigere. Nunc vero qua Ttua si ista vita Sio nim iam ieeum loqu9r, noti ut di permotu eSSe videar, quo debeo, Sed ut miSericordia, quae tibi nulla obsetur Venisti paulo anto in Senatum Qui te se hae tanta roquentia, tote tui ami eis a noesessariis salutavit Si hoc post hominum memoriam Contigit nomini, Oei eX speetaSContumeliam, Cum Sis gravissim iudieio taeiturnitatis oppressus Quid quod ad votiti tu ista sub- Sellia saeuosneta Sunt, quod omne jODSulare riui tibi persaepe ad enodom monstituti fuerunt, Simul atque adsedisti, partom istam Subsolliorum nudam atque inanem reliquerunt, quo tandem animo tibi serendum putas servi molioreulo mo si mo isto 17 Paeto metuerent ut te motuunt Omno jives qui,

44쪽

domum meam relinquendam putarem tu tibi urbomnon arbitraris et si me mei civibus iniuria Suspectum

tam graviter atque OssenSum Viderem, Rrsere me aspectu civium quam inieSti Omnium Culi QOn- spiei mallem tu, cum OnSeientia Celerum tuorum agnOSQRS Odium omnium iustum se iam diu tibidobitum, dubita quorum mente SenSuSque VulnerRS, eorum Spectum raeSentiamque vitare Si se parento timorent atque OdisSent tui neque eo ratione ulla pineare OSSeS, ut opinor, ab eorum Culi aliquo QOneedereS. Nun te atria, quae Conmuni eStomnium OStrum parenS, Odit a motuit se iam diu

nihil se iudicat nisi de parrietilio suo cogitare huiuStu neque auetoritatem verebor ne iudieium Sequore

1 no vim portim0Seos Quae tecum, Catilina, si agitet quodam modo tacita loquitur: mullum iam aliquot annis faeinus Xstitit nisi per te, nullum flagitium in te; tibi uim multorum civium neces, tibi veXati direptioque sociorum inpunita fuit a libora;

tu non Solum ad neglegenda lege et quaeStiones verum otium ad eVertenda perfringenda Sque alui Sti. Superiora illa, quamquam ferenda non fuerunt, tamen ut potui tuli; nunc vero mo totam SSe in metu propter unum te, quicquid increpuerit, Catilinam timori, nullum videri Ontra me oonsilium iniri posse quod a tu Seolore abhorrent, non Si ferendum. Quam ob rem di foedo atque hune mihi timorem eripe; Si St VeruS, ne opprimur, in falSUS, ut tandem ali

quando timor dosinam' aeo Si oeum, ut diXi, patria loquatur, nonne inp0trare debent, etiam Sivim adhibero non possit Quid, quod tu te in custodiam dedisti, quod vitandae Auspicioni Causa ad

M. Lepidum to habitar volt dixisti quo non

45쪽

receptus etiam ad me Venire RUSUS S, atque ut domi meae te adservarem rogaSti. Cum a me quoquo id reSPODSum tuliSSeS, me nullo modo DOSSO Silom parietibus ut 08Se testum, quia magno in perieulo SSem quod isdom moenibu contineremur, ad Q. Metellum Praetorem Venisti. A quo repudiatus ad Aodalom tuum, Virum Optimum, M. Metellum demigrasti, quem tu videlicet et ad custodio dum to diligontis-Simum et ad Suspicandum Sagacissimum et ad vindicandum fortissimum fore putasti. Sed quam longe Videtur a careere atque a vinculis aboS8 deboro qui

se ipse iam dignum custodia iudiearit Qua oum 20 ita sint, Catilina, dubitas, Si mori nequo animo non potes, abire in aliqua terras et vitam istam multis supplieiis iustis obitisque reptam fuga Solitudiniquo mandaret motor ' inqui ad sonatum' id

enim OStula et Si hic ordo placore sibi deerovoritte ire in Ysilium, obtemperaturum to esse dioiS. Non referam, id quod a horretis mei moribuS, et tamen faciam ut intollogas quid hi do te sontiant. Egredere e urbe, Catilina, libera rem publicum metu, in eXSilium, Si hane Oeem oXSpeeta S, rosei Seerse. Quid est estquid attendis, eoquid animadvertis horum Silentium Patiuntur, taeent. Quid XSpeeta Buetoritatem loquentium, quorum Voluntatem institori perspieis At si ho id om huic doloseonti optimo 21 P. Sestio, si fortissimo viro M. Marcello dixissem, iam mihi consuli ho ipso in templo Sonatu iuro Optimo vim et manu intulisset. De te autem, Catilina, cum

quiΘSeunt, probant, eum aliuntur, desternunt, Cum taeetit, clamant, neque hi solum quorum tibi suetoritas Si videlicet ara, vita vilissima, sed etiam illi equites Romani, honestissimi atque Optimi Viri, ete-

46쪽

riquo fortissimi cive qui ireumStant Senatum, quorum tu et frequentiam Videre et Studia perspister ei VOee paulo ante Xaudire potui8ti. Quorum ego vix abs te iam diu manu ac tela continoo, eosdem a filoti addueam ut te haec quae VaStare iam pridem stud0sqq relinquentem Sque ad Orta DrOSequnntur. Quamquam quid loquor te ut ulla re frangat, tu ut umquam te corrigaS, tum ullam fugam meditore, tu ut ullum exsilium cogitos Utinam tibi istam montonidi inmortalos donent inmotAt Video, Si mea Oeo portorritus ire in exsilium animum induXeriS, quantatompostas invidia nobis, Si minii in praeSen tempus

tatem in pondeat. Sed est tanti, dum modo tua ista

sit privata calamitas otis rei publieno perieulis seiungatur. Sed tu ut vitiis tui conmoveare, ut legum poen9 pertimeSQRS, ut temporibu rei publiea oedus non St OStulandum. Neque enim S S, Catilinu, ut te aut pudor umquam a turpitudine ut metus 23 perieul aut rati a furore revoearit. Quum ob rem, ut Saepe iam diXi, proflei Seoro, ne, Si mihi inimi eo, ut praedi eas, tu conflare vi invidiam, reeta perge in XSilium vi Ioram sermone hominum, Si id feceriS, Vi molem istius invidiae, si in XSilium iussu

consuli ieris, Sustinebo Sin autem Servire mene laudi et gloria mavis, gredere eum inportun Seeleratorum manu, confer te ad Manlium, Oneita perdito Cives, Soeerno te a bonis, infer patriae bellum, exsulta inpio latrocinio, ut a me non eleetia rud24 alienos, Sed invitatus ad tuos isse Videaris. Quamquam quid ego te invitem, a quo iam Seium OSSe praemissos qui tibi ad forum Aurelium ira totaro ritur armati, Cui Sotam uotum et OnStitutam cum

47쪽

Manlio diem, a quo etiam aquilam illum urgenteam quam tibi a tuis omnibu confido ornieiosum ne sun tam futuram, cui domi tuae aerarium Seolorum constitutum fuit, Sciam esse praemissum Tu ut illuearere diutius possis quam Venerari ad aedem roneis ii solebas, a cuiu altaribu Saepe istam inpiam dexteram ad necem ivium transtulisti abis anilom Indi reliquando quo te iam pridem tua ista cupiditas of ronatu ne furiosa rapiebat; neque enim tibi hae res illari dolorem, sed riuandum cineredibilem voluptatem. Ad hanc te amentiam natura peperit, voluntuS0Xoreuit, fortuna Servavit. Numquam tu non modo otium sed no bellum quidem nisi nefarium Oneupisti aetu es e perditis atque ab omni non modo fortuna verum etiam Spe derelietis conflatum inproborum manum. Mi tu qua laetitia perfruere, quibus 26 gaudiis exsultabis', quanta in voluptate bacchabere, eum in tant numero tuorum neque audie Virum

bonum quemquam neque videbis Ad huius vita ostudium meditati illi sunt qui feruntur labores tui,

iustor humi non solum nil Obsidendum intuprum vorum itiam id daei nil obeundum, Vigilare monsolum insidiantem Somno muri torum Verum etiam bonis Otiosorum Habo ibi ostonios tuam illam praeelaram patientiam famiS, frigoriS, inopiae rerum omnium quibus ne irevi tempore monte tum AESSeSsenti OS Tantum profesti eum te a ConSulatu reppuli, Tut XSul Otiu temptare quam Oti Sul VeXure rempublicam p08808, atque ut id quod esset a te Seelerato SuSeeptum latrocinium Otiu quam bellum nomina-TOtur une, ut a me, atre eonSeripti, quandam 11 prope iuStam patriae querimoniam deteStor a deprecer, Percipite, quaeSO, diligenter quae dicam, et

48쪽

on penitus animi VeStri mentibuSque mandate. Etenim Si mecum patria, quae mihi ita mea multo est curior, Si uneta Italia, Si omni re publiea O- quatur ' M. Tulli, quid agiS Tune eum quem QRSohostem conperisti, quem ducem belli futurum idos, quem eXSpeetari imperatorem in castris hostium

Senti S, auctorem CeleriS, principem Coniurationis, QVOeatorem SerVorum et civium perditorum, Xire patiere, ut ab te non omiSSu e urbe, Sed inmiSSUS in urbem SSe videatur Nonne hunc in vinela duci, non ad mortem rapi, non Summo Supplicio uetari

imperabis Quid tandem te inpedit Osne ma-28 iorum At orsaepe etiam privati in hac re publica

perniei OSOS ei Ves morte multarunt. An lege quae de eivium Romanorum Supplici rogatae sunt At numquam in hac urbe qui a re publica seleeerunt Civium iura tenuerunt. An invidiam posteritatis

timos Praeolarum oro populo Romano refer gratiam qui te hominem per te Cognitum, nulla On- mendatione maiorum, tam mature ad Summum imperium per Omne honorum gradu eXtulit, Si propter

itividiam aut aliouius oriculi metum salutem civium 2 tuorum 110glegis. Sed si qui est invidiae metuS, Oneest vehementius severitatis a fortitudinis invidia quam inertino ne nequitiae pertimeSeendR. An eum bollo vastabitur Italia, VOXabuntur urbeS, testin ardebunt, tum te non Xistimas invidia inoondi confla- 12 graturum ' His ego sanetissimis o publieae Ooibus et eorum hominum qui ho idem sentiunt montibus pauen reSpondebo Ego, Si hO Optimum factu iudiearem, atro CODSeripti, Catilinam Orto multari, unita usuram horae gladiatori isti ad vivendum Ondodissem. Etenim si summi et larissimi viri Satur-

49쪽

iiiiii set Gracchorum et laee o Superiorum Conpluriun Sanguine non modo Se non Contaminarunt Sed etiam honestarunt, certe mihi Verendum non erat ne

quid io parricida civium intortoet invidia finihil

in posteritatem rodundaret. Quod si ea mihi maximo inpenderet, tamen hoc animo fui semper ut invidiam Virtute partam, gloriam, non inVidium altarem. Quamquam non nulli sunt in hoc Ordine, qui aut a 30 quae inminent non videant aut ea quae Vident dissimulent qui Spem Catilinae mollibu Sententii aluerunt Oniurationemque naSCentem non Credendo On-

roboraverunt; quorum uetoritato multi non solum inprobi verum tiam inperiti, Si in hune animadvertissem, crudeliter et regie laetum esse disterent. Nune intellego, Si iste, quo intendit, in Manliana castra pervenerit, neminem tum Stultum Oro qui non vid0at Coniurationsem uetana Sse, neminem tum inprobum qui non fateatur. HO autem uno intortoet intellego hane rei publieno poStem pauliSper reprimi, non in perpetuum conprimi OSse. Quod si es oleooritSeeumque uos eduXerit et eodem eloro undique Conleeto naufrago adgregarit, XStinguetur atque dolebitur non modo haec tam adulta rei publicae

90Sti Vorum etiam Stirps ne Semen malorum mulum.

Etenim iam diu, patres consoripti, in his serioulis 13

Coniurationis insidiisque VerSamur, Sed neSeio quo pacto omnium Seolorum a Vetoris furoris et audaciae

maturitas in nostri Consulatu tempus erupit. Quod si se tanto latrocinio isto unus tolletur, videbimur fortuSSe ad breve quoddam templi cura et metu'SSereleVati, perieulum uulsem rosid obit et erit inelusum penitu in Veni atque in viseeribus rei publieae. Ut Saepe homine aegri morbo gravi eum a0Stu ebrique

50쪽

iactantur, Si aquam gelidum biberunt, primo relevari videntur, deinde multo graviu VehementiuSque adflictantur, si hi morbii qui S in re publiea rel0vatus istius Oona vehementiu reliqui vivi ingra-32 Vescet. Qua re Secedunt inprobi, Sesternunt Seruionis, unum in Oeum Congregentur, Ur denique, quod Saepe iam diXi, secernantur vi nobi S; OSinunt in Aidiari domi sua consuli, ei reumStare tribunal praetoris urbani, ObSidere eum gladii euriam, malleolos et faces ad inflammandum urbem conparare; Sit denique insoriptum in fronte uniu cuiuSquo quid dor publica sentiat Polliceor Oe ObiS, utre ConSoripti, tantum in nobis consulibu foro diligentiam, tantam in vobis uotoritatem, tantam in equitibus

Nomanis virtutem, tantam in omnibu boni consension0m ut Catilina profoetione Omnia patefacta, in-33 lustratu, oppreSAR, Vindieatu Sse Videnti S. HiSee Ominibus, Catilina, cum Summa rei publicae Salute, eum tua QSto e perni et Cumque eorum Xiti quis teoum omni Seolore arristidioque iunXerunt, pro-

fidiscor ad inpium bollum a nefarium. Tu Iuppiter, qui isdem quibus no urbs auSpicii a Romulo oseonStitutuS, quom Statorem huius urbi atque impori