장음표시 사용
51쪽
48 IO ANNIS MEvRSII eis ibi dem ex Epirotis facerent, Italisque, pri- seviani moliebantur. sed hos Avila, Sal, ei, i,
L Viii 'dem in Gallia exauctoratis. postridie Cin Zarius, verga, Mendosa, aliique e nobili- I. verdiam movet, inde Groningam. apud late plures, aggressi fortiter, opus ince- Coverdiam eum Vitellius cum equitatu pium deserere coactos, intra castra coin Brunsvicano excepit ; & mox in itinere pulerunt. in hoc quando ingens pugnae Megensis. Groningam advenit pridie Id. momentum esset, Nassovius, recupera Quinctiles, cum Priore Melitensi. Id m, dum omino ratus, illico siclopetariorum rus NasIovius, Gemingam versus, ad A- I v cII his submittit. ii, sociorum tu masiam flumen ,castra movet; locum me- pem fugam correcturi, acrem denuo p tatus, advehendo e Frisia Orientali com- gnam instituunt; verum animo,quam to meatui satis oportunum. illic opperiri ho- tuna, meliore. nam Hispani, initio pauci,
stem certus, aditus Omnes propere munit: acriter locum Occupatum defendentes,
ac parte ab una fossa ingenti, ab altera se auctis per auxilia animis, mox in fugam Amasia tuebatur. & in via passim emisi, hostem fatiscentem vertunt. illo confli, lata , pontesque, disjecerat ; uti insequen- ctu Gabriel Manrices Osorius cecidit. I tem hostem impediret. Interim cum na- lianus Romerus, & Sanchius Lodonius, vibus captis Deli filiam Sonotus appellit; qui in prima acie erant , victis instant.&intellecto, Nassovium, Groninga di- quos sequuti selopetarii CII cc,sub R gressiim, ad Gemingam castra posuisse; derico Sapata,&Didaco Carvaiali. Nas. postquam Cnocum attigisset, haud pro- vii copiae in agmina II distributae. ac
cul Embda , nec majores naves flumen dexterum quidem latus eques, sinistrum ferre posset, lembo vectus, ad eum pro- Amasia flumen claudere. frons obversa perat: jussusque annonam procurare , ω hosti esse; & tormenta ante eam. his ex- cius facit. dumque id agit,ab Unico Mam plosis, cum ad manus veniretur, Hispano- cinga,praefecto Embdano,per Gulielmum rum paucitate audentiores Nassoviant,ex- Niveidium Arentsbergium admonetur,. tra fossam temere proruunt. sed repulsi uti sub arcis urbisque moenia naves duce- a Lopesio Figueroa, suo pavore reliquos ret, sua opera tutam illic stationem habi- percellunt. ac trepidantibus cum equitaturas ; obsitoque opportune beneficio u- tu Avalus incumbit; Mendose, & Mesus, minoribus Gemingam missis, majores divitia, cum stlopetariis. inde totas coisillic reponit. Albanus pleno ad proelium pias Albanus inducit ; ordinesque , jam
impetu ferebatur; ac tametsi impediret, turbatos, penitus profligat. reliquiae prae- abruptis ubique pontibus, & restagnanti- lii Avalo mandatae,& Martinengo,qui fil-hus aquis, dissicilis via, tamen xi Kal. gientes usque ad I v milliaria persecuti. Sext. Nasiovium assecutus est. Mane O hac in pugna Nasiovium destituit suorum rat, & multa nebula obscurus aer, quam virtus, qui in ipse principio refractarii i mox clarior sol discussit. & explorato per condito clamore stipendium postulabant; Sanchium Avitam, quo res loco sitae es- nihil ducis sui monitis, nihil proprio perissent, ipsum mittit, ac Monterum, cum culo moti. ipse certe, animi egregius, ut nonnullis siclopetariis pugnae initium fa- socordiam caeterorum eXcitaret, fortit mros ; ac post illos caeteram aciem suc- dinis exemplum alacriter dabat; & omnia cedere jubet ; sic distinctam, ut in fronte militis munia capessens,incumbentem ii
Hispani essent, inde Germani, post hos stem aliquandiu sustinuit. sed cum frustra
Belgae r quos sequebantur c C C catha- Victoriam tentari, tam obstinata suorum phracti, & Ioannis Bernardi ala r. Omnes ignavia, seque cum paucis in acie restare, agmine quadrato singulatim incedentes animadverteret , explosis supremum sua
alter alterum sequebantur.nam & iteran- manu machinis omnibus , non tam victus,
gustum esse, & plerumque aqua mersum, quam desertus,proelio excessit; parvoque Per quam miles umbilico tenus interdum navigio in objectam Frisiam orientalem ambularet. erat canalis , in Amasam se evasit. Iustus Schouwenburgicus in initio e Onerans, ponte stratus. hunc dejicere, proelii, ubi turbare militem animadvertit,*ggςre effosso, aquas immittere, Nase cum pleroque equitatu se subduxerat. Tanta
52쪽
Tanta vero omnium ignavia erat, ut, a jectis turpiter armis, pecudum instar mactarentur, aut in flumine mergerentur. Ameridie in vesperam continuata caedes;&, vix nocte dirempta, postridie renovatur. viae cadaveribus, & armis, oppletae. In quodam Amasiae aestuario insula erat, inquam se Germani aliquot receperant. hos Figueroa, Hiergius, & Roblasius, ad internecionem caedunt. Vniversim vis fere o I I caesi. capta item signa x x, &impedimenta omnia. inter quae & Hoch- strauini,qui biduo ante,ad Auriacum profectus, a castris abierat. ex Hispanis vix L x x x desiderati. Geminga , ac Reidani pagi, misere direpti. abacta pecorum aliquot c I o. rustici passim crudeliter vexati. foeminae, ac virgines, ad libidinem habitae. cujus rei Albanus ut invidiam amoveret, legionem obnoxiam auctoramento solvit. Frisiae orientalis comes, Emhdanique, valde anxii,ne, obtentu hostium persequendorum, invaderentur, per oppositum Amasiae aggerem subditos cum armis disponunt. urbisque praefectus, qui non ita pridem navium tutelam in se receperat, per adversa fidei negligens, Sonotum,
ac navarchos caeteros, ad se Vocatos, torvum obtuens , acriter increpat dii ipsos par ter , navesue raptas , ac Nassovium, aerumn rum causam praebere. & mox , securior Albani discessii, abire jussis, damnum alibi
acceptum objiciens, naves, praedamque omnem, detinuit. Victor Albanus, tanquam hostem fustentem insecuturus, transmittere Amasiam in animo habebat. Verum navium egenus, relictis antea Gr
ningae pontibus, qui per loca aquosa non sat tempestive advehi poterant ; tum &crebris nuntiis monitus, adventare cum ingenti manu Auriacum, mutata senterdita, retro pedem Deissiliam flexit. ubi,cognito loci ingenio, portum mariS opportunum arbitratus,urbem condere omnino statuit; eo magis, ut commercia Embdanorum, qui sectariis palam addicti, interverteret. itaque statim fossa ac muris designatis, urbem futuram Marsbursum appellat ; & per Groningensem episcopum, Ioannem Cnivium , templo locum consecrari simul curat.'His peractis, Groningam tendit ; ubi convenire Ordines, &R. L I B. I v. 49 adventum praestolari suum, iubet. mox v, CIPI
ctoriam ad Gemingam qui Philippo nun- - 'tiaret, Andream SalaZarium ; Pontifici, Carolum Mertu mittit: Ioannem Hotum, Monasteriensem episcopum , per literas certiorem facit. tum de Frisiae orientalis etiam comite , atque Embdanis, qui NGscivium commeatu adjuvissent,valde queritur. Cum Groningam advenisset, Om- melandiae ordinibus,ac senatui urbano,i quiti inobedientia ipsorum , ct ficu m -- per introductione, publicisque concionibuου, ac sinorum prisco ritu conculcato, D Fum regem. adhaec multos e nobilibus , qui in urbe, aut vincia , contra mitam religionem , regiamque majesarem, cum Nassovis consepirasse. quin cum perduellibus caeteris arma quoque conjunxisse.
quam in rem cum rex pecuniae vim ingentem,
Aren Cicus vitam suam, ipse autem laboris ramum, ac molesiae, impenisser; bono iure, ceu armora visebactis, privilegia assi posse. eam ob rem tuisse,ne hoc malum nembentia inum oscere satim occurrere; idquesibi demandasse idcirco velli, uti cnivium , pridem a rege, ct pontifice, dentinatum, praesulem acri rent. G- sum infiger, de religionis causa nova edicta promulgare ; ac, rep. orinata, innocemium salutem, dr securitatem, ane munire. de caetero a
tem Megensi, qui successor i Arembergico inpraefectura datus esset, Cnivisque ,sacrorum amri sui, morem gererent. Ad haec omnes, jus dicentem in armis veriti, graviter animis consternati. & arcem quidem Paciottus, ac Vitellius, similem Antverpiensi, Verum ambitu minore, statim delineant, quamvis in annum proximum dilatam. Cumque deinde constitutum intellexissent, ut in urbem mox Delffilia mutaretur ; multis precibus, ac Megensi adjutante, & Albernosio, qui Albano ab epistolis, gratia apud illum insignis, aegre tandem impetrarunt, ut contilium, magis ipsis, quam Embdanis, noxium,omitteret. tamen placuit , ut inceptum a Nassovio propugnaculum perficeretur; ac Marsburgum, destinato urbi nomine, diceretur. quod obtinuit , quam diu potitus Hispanus praemilium ibi loci tenuit. Hisce rebus exacto biduo , per Amstelodamum, & Vltrajectum, rursum in Brabantiam tendit. Ac dum Amstelodami agit, in tribunos, &Sardoae legionis centuriones, Arenbergi-E 3 cana
53쪽
canae cladis pridem auctores, animadVer- per hoc Belgium dominatu. sed licen cin colit. Hinc digresso Vltrajectiam, advenit tiae huic edicto mox occurrit, benignum L viii filius, Fridericus Toletanus, pedites bis animum, & bonam fidem , specioso val- mille Sc quingentos ducens,ac stipendium de elogio apud populum testatus. Inte-
in aliquot menses. quem cum peditatui rim Auriacus, comparatis in Germania mox praeposuisset,&exercitum lustrasset, magnis copiis, amicorum passim opera, peditum triginta millia, equitum sex, sub oratores ad Caesarem mittit, qui excusa- . signis comperit. tum laudata urbani ma- rent ; huc nec Date adactum; rogarentque, gistratus fide , ut terrorem populo injic ut ignitate in familia Au iaca princeps, --ret, Diemenam, magnis opibus seeminam, ferari potius vellii, quam irasci ; atque Usscto magno nam,annorum octoginta quatuor, graviter Belgio, unde ipse oriundus,subveniret. quia hospitium concionatori praebuisset, florentes olim has provincias, tranqui assue gladio percussit. quae in pegma ad suppli- moderatione Orinum, Hsanorum nunc a emcium producta cum esset, ad carnificem tu perturbatas. Inquisitionis nomine proceresse convertens, ceu jocata in aetatem, cui pariter, ct Pscunque opulentos , divexaso reverentia , aut venia, debebatur, virilis nec saevitiae, aut libidini,avantiaeve,modums- animi foemina quaerit; an bene glaium acu- ctum esse. saepius Applices, per resectos ; d isset, nam 'lentum Abi cervicem ele. Vt pri precatoribus aut delusis , aut occisis. hac de casemum Bruxellas rediit,de Straleni, ac Bac- sa, cum sera apud regem Ireces tentarentin, herselii, causa cognoscere aggressias, ex versa in iram Aeseratione sua, arma Ampsi , senatus sui sententia utrunque supplicio extremam vitae, ac liberratis, tutelam. quae se assecit. ac Stralenum, ob egregia pridem ponere paratus esset , ut vim Hsom omis- merita, venia dignum ipsi judices pronun- terra. oratum etiam demisse velli, ut promisi stiaverant. sed immitis animi virum, quem apud Philippum patruelem intercedens, una ea in Belgas proprium odium, regia volun- ratione tranqui ara Belgis turbis psis e Uenta tale munitum, crudelem secerat, nulla ret, si, remoto milite extraneo, o gravi si momeritorum ratio retinebat. additur poenae Inquisitionis metu, libertas publica redderetur. Alfonsus Lous, Hornano pridem ab epse Auriaci preces non neglexit prudens, ac stolis, & consiliorum particeps. dein edi- benignus, princeps; &,ceu universi Impe Cit, ne cum profugis, acprofriptis, Heras qui , rii negotium esset, sine mora cum Philip- aut pecuniam , commutarer ; asque in sus po agendum statuit.& legatio ut momei quid regem, aut rem publicam flectaret, morte tum ex personae dignitate aliquod capc- infamiber bonorum pullicatione item uisurum. ret, Carolo fratri, ob privata tunc neg sinitiale appareret,ium de causa Iudici arbitran tia in Hispaniam proficiscenti, rem coindum foresqui eorum quenquam sciret,is aut ma- mendat. qui, natura pacis amans, &, dis- num ipse injiceret, aut indicium magi alui lo- tracto Belgii motibus patruele, adversusci faceret.nobiles quoque,qui in foedus no- Turcam minus praesidii Imperio fore animen dederant, anno Lxv I, in proVincia madvertens,non gravate in se recepit.it
latitantes, dolo aggressiis,ut proderentur, que in Hispaniam profectui, cum nego- gratiam facti publicis literis denuntiavit. tium serio ageret, respondet Philippus:
quibus tamen, per saevitiae tot exempla, nusio modo intePrum esse, ut sellanum, aut nemo temere fidem habuit. contra mul- Hsaniensim militem,revocaretie confitium id ti,quibus vindex patriae libertatis animus, cepisse praeter principum fariaratorum consilem variis scriptis, ac libellis odium populi ad- tiam ; cujus ne tam cito paenitentiam ostendat, Versius eum concitarunt. inter cςtera clam famae maxime interesse. Ac sequenti deinde vulgata octodecim capita in schedis Ver- anno,ut invidiam amoveret, quam gravis-gae praesidis reperta, quaslibet criminum simam apud Imperii ordines contraxerat,becies complexa , tam immani inter- scripto publico facti rationes dedit. Lud pretatione rerum , ut Belgarum nemo vicus Nassovius,post pugnam Geminge fere extra noxam haberetur. ac prolata sem, collecto undecunq; milite,ad Auri tredecim alia, a Granvellano ; in quibus cum fratrem concessit.qui,etsi turbatis re-
consilia erant, de constituendo Hispani centi clade consiliis,copias coactas sedulo
54쪽
movere, quas Belgio liberando ducebat. ditionis pavim,devenit. ubi paulum com- cia Bad harum stipendium ecclesiae Belgicae re- moratus, a Cliviensi commeatum postulo μη μformatae, procurante Marco PereZio, Ccc re. quo negato, Arenberga a Nasiovio fra-c 1 o daterorum polliciti erant; exhibenda, tre capta, & praesidium Hispanorum ob- cum primum exercitum collegisset. e. truncatum. Eppena quoque, Duram inter
tremo Iulio, cum jam in procinctu esset, & Agrippinam; arx Carpensis, HormeQ- libello edito, belli contra Albanum susce- na, ithemumque: atque in Rheno oci
pti causas exponit. gloriam Dei, ac commo- decim naves, in quis merces multae Italis
regis, proposuisseisiem Caesaris, siliorumque, cae, quas deinde institores redemere. tum qui Philippo sanguine proximi. nec se Aiud agri pecunia Aquisgrano imperata, & cohortare, quam ut saevientem Albanum cemicibus tes ad Notiemum aliquot caesae. Quae cum innocentis populi, se per vim oppress, de Ase . nuntiata Albano,' is, consiliorum incertus,ret. ac rogare universos, ut famore, atque auxi- cum haerentem illic videret, ac in Galliam lio, institutum tam praeclamum adjutum velim. modo iturum, modo Belgio, aut L mem-
in castris ejus Germanorum peditum signa burgensi agro, imminere existimaret; ne . x in v erant; quae ducebant, Nicolaus quid Sequani paterentur, etsi ex foedere Had stadius Alsatus, vir antiqua nobilitate, ad tutelam eorum Helvetii tenerentur,& belli clarus: Vitus Schonerus,BalthasD curata praesidi Vergio pecunia, si usus ῆ-rus Wolfius. equitum autem v II c I o, sub ret, postridie Noircarmium, ac Monti Hassiet tribuno, Friderico Rollectauseno, gonium, cum copiis omnibus ad suppetias militiae in Gallia actae egregio; Theodoro adesse jubet. tum Roblesium cum sua le-Schombergio , Iusto Schouwenburgico, none submittit. Antonio Berrio, Didaci Alberto Nassovio, Burchardo Barbio, O- Carvaialis signifero, cu Hispanis L, arcem thone Maisburgio, Hermanno Rudes alio, Limburgensem mandata ipse, munitis ad& Adamo Wellio. x v I Gallorum turmis, Trajectum Mosae castris,desensionem pu& sclopeiariis c i o c i I , praeerant Fran- rat,ac flumen ponte sternit;facilius excurciscus Hangestus Ιentisius , Ludovicus serus quocunque,& itinera vel obsessurus, Lanotus Morvillerius, Ioannes Raguerius vel vastaturus. utque eum fluminis transitu Sternaeus, Aristurus Valdraeus Movius, prohiberet, vadosis locis murices disper- Anglurius Autricurtius,& Rantius. pedita- ierat. Habebat peditum sedecim milliae extum Poletus ducebat. ex Belgis aderant; his Belgarum signa quindecim, Hispan Nassovium secuti , Antonius Lalanus rum quadraginta. Philippus Lanoius Bel-Hochstratanus, Balemburgicus, cujus lovacus sex ducebat; Carolus Arsilius, Mfratres pridem Bruxellis gladio percussi, Iacobus Briacus, ille Laiadrecti, iste M
Warrouxius, Ris trius, Carlous, Hame- rienburgi praesectiis,singuli quinque. Hiemlius, Boxtelius, Lonnervallius, Ohanius, gius decem, Mondragonius quinque; to-Opdamius, Sonotus, alii. mox etiam Gu- tidem Roblesius t cui etiam deuinatum lielmus Marcanus Lumaeus accessit, cum Ruremondae praesidium. viginti Germ instructo equitatu; qui, affectu in Emun- norum Alberius Lodronius, & Philippus danum , Hornanumque, non se comam Ebersteinius. adhaec fossorum ingens ma- positurum adjuraverat, nisi morte utrius- nus, e propinquis Eburonibus: item torque vindicatae tormenta illi bellica x, cam- menta, naves, commeatus. AuriacuSin
pestria vi, majora iv. vexilla quorundam proelium pertrahere Albanum omnibus inscripta erant; PRO LEGE, REGE, ετ modis nitebatur. sed prudens belli imp GREGE. aliis effgies pelecani erat, san- rator, cunctando frangere hostem certus, guine pullos nutrientis. nonnulli in galeis dubiam aleam detrectare. Sciebat enim, rosas ferre . vetus Britannorum insigne, tam varium militem, sine stipendio, non ceu reginae Eligabethae auxilium testati. concordem, aut obsequentem, diu fore. Cum his copiis sub initium Septembris, dein timebat, ne Germani, queis cum homcaelo pluvio, expeditionem instituit; habi- 1te eadem religio erat, aut a proelio abstitoque ad Romersdorfiam in Treveris de- nerent, aut in eo destituerent. deinde ne
lectu, Rhenum trajiciens, Viti fanum, suae que in proceribus ipsis Belgicis plus fidu-
55쪽
I O A N N I SCII La ciae ; qui, quandoquidem metu magis, k μμ quam adfectu, obsequentes, victore Auriaco, facile in partes ejus transiituri put hantur. iis de causis cunctante Albano, quod praeviderat, seditio militum in Auriaci exercitu orta, gravi cum periculo involvit. quippe, dum pacare laborat, ad latus gladii capulus decutitur. Maisburgius,
aliique,a turbantibus occiduntur. composito tumultu, in Eburones castra movet;&, auxilium a Leodiensibus sperans, La rentii ac Margaretae suburbia, & Afrodium pontem, occupat. sed Albanus, agri vastitiem interminatus, oppidanos, satis
. caeteroquin pronos,deterruerat. ac quantumvis pars adjutum omnino vellent, tamen metu, & Groesbequii episcopi opera , qui ad securitatem urbis signa pridem
sex conscripserat, conatus oppressiis est. Igitur spe cum excidisset,varie exercitum circumductans, ut incertum Albanum teneret,iandem ad diem Non. Octobris ad Stochemum,non longe Maseca, Most admovens, Vadum tentat, muricesque injectos tollit. inde equitem densatum, agmine usque ad ripam adversam continuato, in flumine consistere jubet. quo Com- . mento impedito ejus impetu , cum inserius jugiter defluens mox decresceret, peditique pervium etiam esse inciperet, exercitum universum transmisit ; obstupes Cente rem inopinatam Albano, adeoque trepidante, ut quidam existiment, si e vestigio recta in eum copias duxisset, hQ-stem, plane imparatum, & consternatum, oppressurum omnino suisse. atque ipse
quidem recenti terrore utendum censebat. verum miles, viae fessus, & trajecto flumine madens,pugnam abnuere. ac cum
mox resectum duceret, frusto fuit. quippe Albanus, militem intra castra tenens, mora, quam pugna, vincere malebat; certus fore, ut per imminentem hiemem, sine suo commeatu, & stipendio, copiae ultro dilaberentur. Ergo cum neque hoc siccederet, explorare Tajectinos statue-- bat, misso tubicine; quem Albanus comprehensum, ne consilia oppidani clam mi. . Icerent, in furcam egit. Postquam sepius. V litatum, nec ad pugnam proVocari AN hanus posset, exiguo commeatu, in Tungros movet, Eburonum oppidum, satis
munitum; ubi exclusus, fanum Trudonis ita in retrogreditur,insequente semper Albano, Lotii. I& postremum agmen vexante. hic pugnatum acrius fuit, atque egregium virtutis specimen MarcusToletanus dedit. inde Thenas contendit, ab Hiergio Occupatas; quem Albanus noctu praemiserat, ut vel
laborantem Brabantiam , tutaretur; vel nutantem,in ossicio contineret. ipse Alba-
nus in propinquo castra munit. post quatriduum prope Tilmontium divisas copias Auriacus partim ultra flumen ire jubet,
partim collem occupare. quem munIrct
dum festinat, Albanus, per silos intertur-han eum extorquet. ideo ,relicto ad dextramTilmontio,propter Geteram,in Brabantiae & Eburonum collimitio , iter faciens , trajicere exercitum conabatur. id Albano postquam exploratum esset; Fri-dericum Toletanum, ac Chiapinum Vitellium, cum iv CD stlopetariis, equitumque aliquot turmis, transeuntem invadere
jubet: ipse cum caetero exercitu subsequitur. Cumque angustum iter esset, silvisque obsessum, Montesdoca, & Salinas, cum siclopetariis io angustias occupant; Fridericus, & Chiapinus, cum Gallorum, Belgarumque,& Hispanorum, aliquot signis, ac nonnullo equitatu, silvas circumjectas insident. sed eo die, declivi sole, etsi urgente valide proelium Hochstratano , res dilata est, propter imminentem noctem; quam utrimque, exiguo tantum colle dis juncti, in statione transegere. postero die incedere agmen Auriacus jubet. atque ANbanus, quo tenderet ignarus, ordinata ocius acie, levem armaturam praemittit; quam cum omni peditatu Fridericus Toletanus sequebatur. extremo in agmine sex Germanicorum equitum turmas locat. inde leves armaturae, colle occupato,
unde in hostem despectus esset, captoque
signo, pugnam inchoant. ac praemissis reliquis copiis, cum Germanicus equitatus appropinquaret, visum ChevereaulXio. sicloperariorum equitum duci,ut,quamvis
absente adhuc peditatu,in postremum aDmen invaderent; facili victoria, postquam hostis amne Getera separatus. sed consilium perquam utile dum Albanus loci im- peritia, disteri, & exploratorem mittit, egregia occasio poene elabitur. itaque Avila,
56쪽
GVL. AUR. L I B. I v. ΠAvila, & Braccamontius, cum delectis tur, quant cunque duceret co us,pro ipse mili- cIa Iamille ducentis, angustias occupare θῶ GasD taturas; cui honorem, se obsequium omne, era L VI par Roblesius, cum legione Belgica, ho- ret. sed eorum, qui ob puram religionem, quam item adoriri jubetur. Acri aliquamdiu pu- amplexi, insistis urimis, in exitispraesint i gna, tandem victor Albanus evadit, exi- mo versarentur, ut periculo subveniret, nec gua suorum clade. ex Auriaci copiis supra rium existimasse. itaque orare, ut, o digna faduo millia caesi. Lonnervalius captus, ρο- majestite clementia, misertus hominum, quibus
stea Bruxellis gladio percutitur. Post hanc semmi Dei gloria, vitae quies, o fidele in re- stragem auxiliis Gallicis Auriacus se Iod gem obsequium,inprimis cara,promulgata semet
niae jungit. ea erant cII cIo Cio pedites, edicta violari ne permitteret. Rex Schom-I o equites. quibus copiis non tam vires , bergio demandaverat, quo libentius co- quam annonae penuria aucta. factosc cum pias Auriacus reducere vellet, ut stipe
istis per Luxemburgensem agrum itinere, dium militi offerret. isque, dum id sedulo& direpto monasterio Andagiensi, incen- agit, ductorum animis, quos novisset, ex-soque Huberti fano, urbibus passim ad- ploratis, proposita rerum dissicultate, adversis, castra indies fere mutans, proelii defectionem multos clam sollicitan ita ad Occasionem frustra quaerit. itaque coin expeditionem segnior paullatim miles; demeatus egens, & stipendii, cum ex CCC aperta mox querela, male duci, infecta anni deserorum cII vix x II accepisset, exor- Iempestate, sine stipendio, adversius regem, to tertium in Gallia bello civili, adjunge- quem injuria nusia obnoxiam reddidisset. cum- re se Condaeo statuit, maxime Gallorum que Auriacus porro instaret, ut Condaro instinctu. id dum prosequitur, ac Ques se adjungere maturarent,praefidenter pernaeum jam venisset, agro Cameracensi im- negabant; &, si tantum confra Aganum a minens,subsequente usque Albano,in eum ctorazos,obtendebant. praeterea cus, Ea
conversus, profligatis decem Germano- omnino ste sipenti, perditum irent. quod cum rum signis, octo autem Hispanorum, & exhibere haudposset, aliquot jam mensebus d levis quoque armaturae turmis tribus, ac- bitum astem patriam, e qua eduxerat, reddereceptam pridem cladem ulciscitur inque vesiet. unum id facile, rege nondum lacessito. eo conflictu Rodericus Lopesius, San- Hoc dissidio concitato, Schombergius Chius Avila, &Franciscus Toletanus, vul- recedit. at Auriacus, gravius discrimen nerati. Caesar Avalus, interfectus. inde ar- metuens, si persisteret, concedendum tu-cem Cameracensem aggressius est; quam multui ratus, in Germaniam iter vertita egregie , etsi graviter constematis Oppi- ubi exauctoratis copiis, coacta e stipelle- danis, Mollinius defendit. In Galliae limite ctile pecunia, ut prompta in posterum stu- . Cossaeus erat, cum bis mille selopetariis, dia haberet, pro militia trium mensium peditibus bis mille ducentis. ac, quam- equiti solvit. in reliquum stipendium prin- vis rex negotium dedisset, uti Auriacum cipatum Arausiensem oppignorat, intra Gallia arceret, tamen is, supra Quinctini proximos XI et annos liberandum inde se fanum Somona transmisso, Suessiones ve- Wolflango Bavaro Bipontino, in Galliam nit; & adventus sui causam per legatum, eunti, cum CII cc equitibus jungit. Ex- Fanellium Serium, regi exponit. qui prae- auctoratos magnam partem aspera anni Vertens, per Casparum Schlambergium hiems confecit. reliqui aut Bipontino no- quaerit, quid in Galliam cum ingentibus addo men dederunt, aut, in Galliam retrogresecopiis advenisset. ac mirari vehemente pro mi- si, regi militarunt. Hic belli exitus dupli-ίπω prasio mone, nonpraemissum ferialem. quod citer Auriaco infelix fuit. nam & Angliae si, uti rumor ferret, in Germaniam transitum regina, Caleti recuperandi occasionem
peteret, eum minime negaturum, modo ne pro rata, consilia cum eo communicare , &
hoste agero . ad haec pridie Non. Decembris opera uti, constituerat. sed, dum famulus Auriacus respondet ; consilii Fui certum pri- legati, qui in aula regis erat, Cardinalirim regem fecisse. neque vero tam vecordem, Lotharingo literas ad ipsum prodit, isque
aut rerum imperisum, esse; ut cum rege iamps- responsum contrarium reddit,commutan
teme armis experiri velit. quin, s ita viden - da scriptione elapsum tempus hoc consilium
57쪽
cin D lium penitus evertit. Igitur depulso hoste, LAVM securus Albanus, in hiberna militem dimittit. Romeri legio Bruxellis datur, &Machliniae. Lodronii Aiatverpiae, & Valentinianis. Alsonsus vlloa Graviam, Bertinium, Silvam Ducis, & Trajectum Mosae accipit. Groningae Caspar Roblesius
Billius,Daventriae Mondragonius imponitur e Bommeliae,Vltrajecto,& Gorcomio, Sancius Lodonius. Tum ex arce Cameracensi, quo insecutus Auriacum erat, x Kal. Decembris Bruxellas literas ad Senatum mittit, reique gestae seriem, ac suc- Cessiim, exponit. deinde regi, & principibus item caeteris. Belgis passim supplicationes mandat,occulto plurimorum dolore, etsi palam laetitiam ostenderent. Item decursus ludicrus ordinatur ; .quo Haure- Chius cruce graviter sauciatus. Vbi proce-
Tum populique voluptati ista dedit, ad se
ornandum animum vertiti igitur, tot v,
ctoriis clarus, gloriae suae apud posteros monumentum,per Iacobum Iongelingum in Antverpiensi arce statuam ponit, e tormentis , pridem ad Gemingam captis. ea forma, ac statura, ipsum referre; nudo capite, brachioque dextro inermi. caeterum Corpus, armis indutum. stib pedibus calcabatur homo gemino capite, manibus quatuor; in quarum prima, fax accensa; in s cunda, malleus fractus; tertia, clavam nodosam; quarta, securim tenebat. e collo eius, appensa bulga ; e qua serpentes proserpebant, subter larva conspiciebatur, ad cujus aures mendicorum gemina paropsis.
inde scriptum, IvNGELINGI o P v S EX AERE CAPTI vo. inserius paullo, in lamina, topho innixa, FERDINANDO A L V
Universi operis altitudo pedes xv. Ab una
parte, ara erat; inscripta, DEO PATRvMN O s T R O R v M. ab altera, opilio spectabatur, ad pascua gregem educens: quem l pi, ac leones, iuberent. item aurora, ΠΟ-ctis tenebras dispellens, cum inscriptione
que, tanquam belli spolia, variete armorum species cingere. in basi autem scriptum, PIETAM Hujus statuae invidia ingens apud plurimos ; etiam Hispanos, qui deberi regi potius arbitrari . .cujus armiS, ac stipencho, omnia gesta. & de ea conject rae quoque variae, prout animi quisque adfectius. ac emgiem bicipitem, quae subjecta, Egmundanum, Hornanumque, nuper Caesos, pars Dutare; alii Auriacum, & Nas. fovium, Belgio exactos. erant, qui interpretari ordines Belgii, in nobilitatem &plebem distinctos; quos, erepta libertate, conculcabat. Arsicotanus, vir liberrimae in aula urbanitatis, & gratiosae, cum Albano eam aliquando spectans, ac rogatus quid videretur, per risum illusisse dicitur; eorum vultus, quos casta et, irae manifestos,si reserΠ- rent,vindinum minari. idque dietium oraculi instar multis habere visum fuit. & An verpienses postea, recuperata libertate, opus istud confregerunt. alii memorant, a successore, Ludovico Requesensio, tolli jussum. Sub id tempus etiam Haurechius, suo vulnere, aut veneno, in vinum ejecto, diem obiit 111 Eid. Decembres; dolente Auriaco, rebus Mictis eripi virum, ani
mi, & consilii, insignem. IO A
58쪽
Nitio anni cum Au- Arnoldum Kemningum, Muntii ad Ama- cio Ioriacus in Germaniam fiam abbatem , administrum ordinat, qui L i recessisset, ceu tran- defuncto mox successita inde, ordinibus quilliore imperio usu- adjuvantibus, acriter se Cnivio opponens, rus Albanus, nunc id tandem effecit, ut assignatis florenorum ut tempus existimabat, c t o annuis, contendere porro desisteret. cum obsequii facilio- Nec hic desiit cura Albani ι &, postquam res Belgas habiturus esset. itaque passim de episcopis egisset, concilii Tridentini exploratum quosdam mittit, si qui cum eo decreta ubique promulgare instituit ; ac, consilia contulissent, aut se turbis miscuis, quanquam interdum objecta dissicultas,sent. tum ut subditos in ossicio retineret, imminutis alibi provinciarum, urbium, aut de variis passim arcibus agitat. & Amste- monasteriorum, privilegiis; nemo tamen, lodamenses, non ferre id commerciorum metu ne a majorum religione descivisse vi- rationem questi, florenorum ducentis mil- deretur,se opponere ausus fuit. varia dein-libus immunitatem redemerunt. Gronin- de edicta facit, urbesque praecipuas privi-gae quoque, & Flissingae, opus interce- legia omnia sua consilio sanguinario exhi-ptum. alibi perfectum. inde episcopos, bere jubet. tum interdicit, nequis Belgain dato singulis administrandae dioecestos extranea Academia, praeter Romanam, aut pr praescripto , sedibus novis imponere ag- festonem , aut sudia, exorcerer ; neu notarii, gressiis est. Caroli Brimaei Megensis ope- actuarii, aut talestiones aliqui, de rebus turbinra, qui Arenbergicoein Frisia successerat, praeteritas sectantibus acta publica usia scribsecuria adjutante, etsi ordinibus repugnan- rem. qui negligerer, is exilio sempiterno, o botibus, Cunerum Petri Leovardiae consti- nis omnibus, mulctametur. uxores etiam, quae tuiti qui, vel odio populi ingratus, Vel maritos profugos secutae essent, ne redirem; nis impar dignitati, mox ludibrium publicum poenae sub cere ipsae vesient, quam in eos constrifuid plus molestis Ioanni Cnivio Grouings tuerat, qui consilia miscuissem cum perdue obtigit. sed is prudens, modicusque exer- ου, aut eorum necessitati subvenissent. copiascendae potestatis, gratiam sibi conciliavit. quoque magus scriberet; nise regis, aut Fo, 'semonasteria duo, Wittewerum, & Adewar- missu: ct nec nomen miles daret, nisi manduit tum, maxime adversa habuit. atque illud prius literas insemisset. tum ad poenas se quidem mox Pontificis, & Albani, minis convertens, passim captos, aqua , igne, cessit, in ecclesiam cathedralem S.Martini cruce, aut gladio, varie puniendos tradita mutatum. istud vero fortius restitit, opu- tam ingenti populi terrore, ut, dilapsis fe- lentum admodum, neque impensς ulli pam re omnibus, brevi tempore Vinum pene, cum. cumque episcopus luxum monach ac desertum, Belgium fieret; & opifi-rum argueret, necessario corrigendum; & cia antea multo frequentissima, aliorsum hoc potissimum telo pugnaret: rogatu ip- transferrentur. profugorum plurimos Brisorum,abbatisque Clarocampit,venit proe tannia excepit; ob communem sacrorum pulsandae injuriae, e Burgundia Morimon- cultum, libertatemque conscientiarum. tius, supremus ordinis Cisterciensis inspe-' gratum hospitium:&, Oceano interjecto, stor, vir auctoritatis primariae, & virtutis, ac favore Eli Zabethae, tutum omnino ad- ac doctrinae,elarus.isque ut praeterita cor- versus vim Albani perfugium. hi, cum rigeret, amoto abbate Arnoldo LautZio, Belgii jactura, in Anglos hospites varium lauae
59쪽
36 IOANNIS MEvRSII lanae artificium transtulerunt; tanto nu- ab Albano discedente posita erant. ea cin i mero, uti urbes, paullo ante infrequen- cum superbe agerent, ad querelam magi- LU res, & collapsas, restaurarent. in quibus stratus mense Februario Billius permutare
Norvica, Sanduica, Colcbestria, Maid- illa jussus, sex Gallorum introducit; minus scona, Hamptona, & aliae: sic ducentis quidem populo invisa, sed quae gravius
ante annis, nimia inundatione in eandem tamen incumberent,imperatis in septim insulam acti, ejus incolas, agri tantum, & nam cIo cc florentS: quorum tamen nopecoris,Maros,pannos texere docuerunt. cessitatem mox ordinibus Ommelandiae
Porro Albanus passim delegatos mittit, imposuit. consules quoque,ac senatum ur- qui deposcerent ad supplicium absentes banum omnem, magistratu abire vetitum, reos , & a magistratu loci opem quaere- annos octo continuavit; fabis nigris albis. rent; quam nonnulli, offensae timidi, prae- que ereptis, quibus uti in electione soliti. stitere. alii,quibus paulo plus cordis, privi- Postea in Frisiam Occidentalem mittitur legia obtendentes, se dissiciles praebuere. Carolus Quarraeus, curiae Brabanticae as Inter caeteros id mandatum Arnoldo SaD sessor, de turbis proximis quaesturus, &houtio, curiae Hollandicae senatori ordi- in obnoxios animadversurus. ibique datonario. ac cum exequi Leidae vellet, & Ω- regio cognitori negotio, Groningam pronatus deliberasset, magistratus recusavit ; sectus, Albani mandatum magistratui e indecorum arbitratus, alieni judicii mini- ponit, dari sibi collegam postulans, ne im- strum videri. idque Sasboutio repraesen- prudens contra privilegia loci quicquam tans, privilegia bina ostendit, capitali sen- faceret,aut despectos ipsi se existimarent.
tentiae alibi latae, & bonorum publicatio- Datur munus Ioachimo Vbbenae, consuli,ni, contraria: unum, datum a Gulielmo, satis praeter animi sententiam, tam prae-Hollandiae comite, anno cII c c c x ve senti civium odio. & initio, cum quibus alterum vero a Ioanno, Brabantiae Duce, dam operis suis, Ioannes Barnenda, urbis anno cio cccc xv III. prius illud ββ -- fabricensis, capitur. qui Franciscanorum
dici urbano sententia in cives suos fere ejus templum magistratus pridem jussu purga-
permittit: alterum statuit, ne quis civis, vel turus, collisarum imaginum reliquias inde gravis imi criminis rem, pis formis L x mul- sustulerat. id crimen capitale erat. quod curetur. insuper veterem consuetudinem quantumvis publica auctoritate commis. allegare, ne quem, eis criminis sui manisse sum, poena tamen a ministris exigenda visum, morte a cerent ; nis reum extra vincu- debatur, cum invidiam magistratus declis cula, ct tormenta, confitentem nacti essent. sic naret. qui industrie, futuri providus, mer- Sas utium dimittunt. Albanus tamen, cedis causam inter urbis rationes dissimu- sine ullo privilegiorum respectu, in capti- lare quaestorem jusserat. id Barnenda ubi vos quosque grassari; adeo contra jus fala mox compertum habet, effracto carcere, que nitens,ut,tutelam si dedisset, judicem- cum duobus criminis sociis, periculum e-ve ordinarium multi facile causam obten- vadit. alii, varie divexati, & per tormentaturi suerint. Vnum memoriae posteritatis culpam fassi, gladio seriuntur. ea re i est tradendum. quidam Bruxellis capti- gens populi odium magistratus concit uus, ob commune temporis crimen, indi- vit, cunctis aeque indignantibus, quod im-cta causa, nec a judice condemnatus, juris peria ipsi sila, ψ civium obsequium, praeter fiscontemptu , an errore , cum caeteris ad punitum iret. & auxere viduarum, ac pu-
supplicium ducitur. postea autem,cum dis pillorum,assidua lamenta; quis minuendis,
quireretur crimen, ac sistendus reus foret, ceu commiseratus esset, ex aerario alimen-
non duntaxat intersectum, sed & nulli ta clam assignat. Quarraeus,diligens ma culpae amnem, comperiuntur. quam ob datorum , profugis diem dicere pergit ;rem perculsis judicibus, ut firmaret ani-. &, nisi intra tres septimanas praesentes semum Vergas, nil omnino esse, inquit, cur tam' Albano excuseut, vita pariter, fortunisi opere angerentur innocentiam animae viri que,eXuendos. in his plurimi a primaria e-
futuram. Groningae, debellato Nassovio, jus loci nobilitate. qui conati privilegiis sequatuor Germanorum signa in praesidio tueri, Per quae extra pomerium quenquam,aur
60쪽
G V L. ' so terrisorium, evocare non licebas; literis scrip- Α ' tis magist ratum exhortantur , operam apud Asianum daret, ut eorum ratio quaedam haberetur. sed cum ille Offensae metu, segnius publicae libertatis causam ageret, per libellum ab Albano patriae leges, Iudicemque ord narium, supplices petunt. ad quae ille respondere; si praefentUm fm dici urum Ss em
neant,ceu in contumacessatim actum iri. ergo iterum citati, ubi nemo compareret, tan
quam perduelles forent, ipsi poenae capitali, bona fisco addicuntur. Igitur Vim manifestam ad Cae sarem, & Germaniae principes, deserre placuit quando vetus imperii membrum provincia esset, ejusque tutelae adhuc nuper a Carolo V commendata, anno secuti x Lum. verum neq; id successit. Cum Quarreus discessisset, si tim Roblesius ad arcem instaurandam animum vertit; quae superiore anno a Vi- , tellio, & Paciotto , ita designata erat, ut e propugnaculis quinque,in finitimos T
hantes tria, in urbem duo obverterentur.
circum autem fossa, centum pedes lata, duceretur. sed , deficiente impensa, rursum opus intermissum. Hoc in Belgio rerum statu, Bipontino, in Galliam paranti, cum fratre utroque , Ludovico & Henri- co, comitem se Auriacus jungit. idq; Albanus non ignarus, ut obstringeret sibi regem ,suppetias ei Petrum Ernestum Mans- feldium mittit, cum ii equitum millibus, . peditum signis x x v. Sub id tempus, III Eid. Febr. egregio inter tot probra justitiqeXemplo, Ioannem Groveisium Spellaeum, summum rerum criminalium administrum , concussionum reum , in furcam agit. cui aliquando, extrema quaeq; com minanti, Gemma Frisius studiorum valde clarus, exitum vitae hunc praedixerat. POntifex Romanus, Pius V , virtutis collaudandae, Albano ensem inauratum,& galerum gemmis ornatum , rite consecratum,
mittit; non nisi ab episcopi cujusdam manu, post peractos sacroriam ritus, accipiendum. adferebat munus tam insigne Carolus Ebulus Neapolitanus , oblatumque exquisita ceremonia in manum tradidit Archiepiscopus Machliniensis. ac hon
rum laeta Albanus ludis, spectaculisq; publicis,est testatus. Non ita pridem, firma, ut videbatur, Belgii pace, ab Anglia tur-
bas Eliaabetha dederat. navis e Cantabria ς di uua,N minores aliae quatuor, merces pre- ἔ- 'tiosas multas, ac pecuniae vim ingentem, advehebant. cumq; has piratae Galli persequerentur, in Angliae portus coniugerunt. & neque illic tuti nautae, incumbentibus etiam Gallis,ac discesIum observantibus,legato Hispanico, Gerardo Espesio, periculum suum exponunt. isque statim
reginam accedens,rem narrare ; in istas navibus exercitus Belgici sipendium esse, Albano tunc 'mecessarium. ct orare, in si sportubus ut periculum prohiberet; deinde comme tum daret Ani viam usique, aut vectoribus arma saltem indulgeret. nec gravate, a quitatis, & amicitiae tuendae, constans princeps postulatis acquiescere. sed response, dum Albano nuncium mandat, tardiore, a Cardinali Castellionaeo edocta, mercatorum Genuensium , non Philippi, pecuniam esse; cui Albanus, solvendis stipendiis , manum injicere statuisset ; ipsa praevertit, suosque in usus educere jubet ; ac Londinum, in aerarium, cistis
quinquaginta novem clausa , deferre. ea ducenta aureorum millia excedebat. Vbi
factiun Espesius legatus intellexit graviter de injuria questus, a regina responsum refert; in Philippi gratiam factum, is
rapinam imminentium tunc Galgorum prohiberet. quando autem compertum haberet, mere torum Genuensium,non regis sui, pecuniam esse; extenuato valde aerario, salva dominorum gratia , honesta usiura mutuam fmere decrevisse. Mil μή principibus per usitatum. ita dimis. sus, ocius rem Albano nuntiat. is inae praeceps, ut fortuna fere excelsa juxta, & laeta,offense facilis, non dissimulandam injuriam regis sui arbitratus,nec consultis prius ordinibus, nec considerato discrimine commerciorum , sine quibus opes Belgil
non constarent, comprehensos per pro-Vincias mercatores omnes Anglos in como publica Antverpite sub custodia habet, bona describit, & deinde hastae se jicit. idem a rege in Hispania decretum. vicissim in Anglia Eligabetha, ut indemnes suos faceret, Belgas quoscunq; ret, nere,bonaq; sequestrare,permittit. inde jure a se factum, scripto edicit , cui Espesius, se perstrictum in eo sentiens, aliud opponit.inde in Hispaniam ablegat,de Alba-