장음표시 사용
281쪽
,b LIB. III. CAP.VIII. Iarpulo, intantum ut seriti eius rebellarent ei, diripientes spolia suae regionis & vastantes terram absque resistentia aliqua: cum tamen prius omnes obedirent ad nutum, sicut testatur Regina Sabba, ut patet in 3. libro Regum . Ad magna igitur promotus in principio sui regimianis, propter diuinam reuerentiam, quam exhibuit ; in fine sui regimi'nis decidit in vilia, propter delicta, quae commisit: quia miseros facit
populos peccatum, adunt tamen .FIebxari, ut Hieron. refert in commmento super Ecclesiaste, quod in fine vitae suae ex multis vexatus suum recognouit errorem, seque disposuit ad poenitentiam in commissis, librumque praefatum composuit :In quo, sicut expertus, cuncta diss-ni vanitati subi cere subij ciens se diuino timori ad suorum obseruantiam mandatorum : Vnde in fine praedicti libri concludit: Finem loquendi pariter audiamus: Deum t, L me,
282쪽
O DE RE G. PRIN. urve, & mandata eius obserua, hoe est enim omnis homo: Sed & pra ter leges deicolas quid de Princiapibus Ethnicis dicam λ Qui qua
diu fuerunt Deo grati, virtutum, cultores, floruerunt in dominio :Cum vero ex elatione dominij ad contrarium se conuerterunt , mala morte vitam finierunt: Sicut contingit de praefato Cyro Rege Persaxum monarcha: I radunt enim historiae de ipso, quod, cum tota su iugasset A siam; Panhiarn, Soethia que ferro perdomuit: Τandem longum certamen Scythis inferens dominante tunc Το miri Regina dictae gentis, quae Massagetia Vocabatur , primo quidem cum filio dictae Reginae adolescetulo dimicauit, ipsuque vicit,& occidit ; nulliq; parces aetati ingentem multitudinem p remit. Quia erg6 crudelitate exe cuit , & in Babylonia, & in regno Lydiae; quia in utroque Reges, MPrincipes mala morte trucidauit;
283쪽
LIB. ID. CAP. VIII. I 22&in regno Massagetarum similiterfecit; in hoc eodem iudicio similia
ter eum Deus punivit: Narrat enim historiar, quod dicta Regina congregauit exercitum suum contra ipsu,
Scythas videlicet, Massagetas, MParthos ; & in quibusdam montibus dicta Regina insidijs compotatis inuasit castra eiusdem:& sic impetu armatorum absorbuit, quod ducenta millia fuerunt occisa pr
fati Principis, & ipse captus: Cni
amputato capite Regina ipsum in Vire sanguine pleno mandauitii cludi & sic inuective acclamabatur eidem: Sanguinem sitisti, sanguine bibe: quasi ipsa mors ignominiosa, quam passus est, fuerit argumetum
suae atrocitatis: Omnes etiam Μο- narchae ipsum sequentes, ut in Graecia Magnus Alexander, quandiu cureuerentia suos tractauit Μacedones vocans milites suos patres, tan uam antiquiores, optime proces in Monarch1a: Sed eisde existens - L
284쪽
Ingratus, a sorore venenatus est:
Et praecipue , quia post victoriam Darij accepta filia in coniuge militaria coepit postponere luxui vitae intendens; &sui immemor factus dolorosa morte vitam finiuit: Et sic de multis alijs Principibus Ethnicis exemplum potest adduci: xt de Iulio Caesare, & Annibale, qui pter abusum domini; diro necati
sint exitu ut eis conueniat, quod
in Ecclesiaste scribitur: Interdum dominatur homo homini in maluitium: Necnon & illud Esa. prophetae, quod in omnibus tyrannis locuhabet: Cum enim ostendisset ipsos
esse diuinae iustitiae exactores contra peccatores, sicut carnifices domanorum, ut mans sestum est supra, cum dixit: A Uur, virga furoris mei,&c. statim subdit: Ipse autem non
sic arbitrabitur, & cor eius non sic extimabit, quasi sic agat,ut Dei instrumentum, sed ad conterendum erit cor eius, & ad intersectionem
285쪽
gentium non paucaru: Dixit enim. Nunquid no Principes nostri simul Reges sunt attribues videlicet suae virtuti, & non Dei, qui movet ipsa ad puniendum transgressores diuinorum mandatorum: Hanc autem,
ingratitudinem, ac presumptione tyrannorum dominus statim ibidbredarguit, & grauissime punit, ut in iam dictis Principibus patet: Vndstsiibdit propheta in eodem loco :Nunquid gloriabitur securis contra
eum,qui secat in ea An exaltabitur serra contra eum,qui se lacit Quomodo, si eleuetur virga contra et uantem eam, & exaltetur baculus,
qui utique lignum est: Vbi consideranda est similitudo,quia valde co-grua est. Sic enim se h bet virtus , dominantis ad Deum ἰ sicut virtus baculi ad percutientem & sicut virtus serrae ad artificem : Constat a tem P virtus serrae, vel securis in artificio nulla est, nisi per artificem mouentem, Sc dirigentem : Ita EM
286쪽
de vimite dominantis contingi φnulla est sine Deo mouente, & gubernante. Ergo stultum,& praesumptuosum est gloriari de sua virtute: Ista autem ratio satis aperta esse videtur & haberi potest ex verbis philosophi supra inductis ς quia virtus cuiuslibet mobilis a virtute d pendet primi mouentis; & eius instrumentum erit: Et hinc est, quod Deo talis gloria est displicibilis ;quia tales derogant diuinae pote tiar : Propter quod scribitur in Iudith, quod de sua virtute gloriantes Deus humiliat: Et ideo subiungit dictus propheta Esa. Propter hoc mittet dominator domianus exercituum in pinguibus eluvienuitatem -; & subtus gloriam eius succensa, ardebit quali combustio ignis: In quo lignificatur poena sensibilis , quae talibus infertur tyrannis; & annihil alio prinicipatus , ut in praedictis est manu sestum . Relinquitur igiti tu a Deo
287쪽
LIB. III. CARIT I 2 omne esse dominium siue legitimum, siue tyrannicum, secundunxi
varias rimas sue inuestig bilis prouidentiae.
Quod homo naturaliter domina ἀtur animalibus siluestribus, & alijs rebus irrationalibus quomodo. probatur multis rationibus.
c igitur accedendum est ad diuersas species dominandi, secum dum diuersos modos ,
de gradus in hominibus dominij, & prin cipatus. Et primus quidem
generalis est omnium, qui compolit homini secundum naturam , ut tradit A ugust. r 8. de ciuitate Dei . AIn quo catu & Philosophus concordat in primo Politicorum: Hoc a tem & scriptura sacra confirmat, quando in sui creatione tanquam naturae inditae dixit: Dominamini
288쪽
DE RE G. PRIN. piscibus maris,& volatilibus coeli,
de uniuersis animantibus, quae mouentur super terra : In quibus ostenditur, quod naturae institutae huma nar talem indidit potestatem: Qui enim dixit: Germinet terra herbam virentem : & ex tali dicto data est potestas arboribus germinandi: duxit & nobis similiter: Dominamini piscibus maris &c. Et sic ex ia dia. ctis apparet, quod dominium hominis super caeteras creaturas est naturale: Vnde & Philosophus P
quod venationes, & aucupia sunt a natura: Et August in praedicto lib. hoc probat per dominium, quod antiqui patres soliti erant habere , ut pastores essent pecorum; quae &diuitiae naturalesidicinitae sunt su- pra. Et quamuis tale dominium diam inutum sit propter peccata, quia etiam vilia animalia dominantur in nobis, & facta sui nobis nociva,
quod no contingit in homine, nisi
289쪽
LIB. III. CAP. IX. I 2s propter dictam causam; tanto magis tamen participamus de dicto dominio, quanto magis ad statum attingimus innocentis: Quod etiavox euangelica nobis promittit, si eius imitatores fuerimus in iustitia,&sanctitate: Cum enim Dominus exhortaretur discipulos ad animarum salutem verbum Dei pra dicado: sic de eisdem virtutem d nuntiat, dicens: In nomine meo demonia eij cient, linguis loquetur nouis, serpentes tollent: & si mo tiserum quid biberint , non eis nomcebit: Quod experimento didicimus in virtuosis,& persectissimis viris, ut in gestis factorum patrum scribitur. Et de beato Paulo tradiatur in actibus Apostolorum ; quia vipera ipsum non laesit,nec beatum
Et sic de multis alijs sanctissimis patribus,qui super cocodrillos , atrocissimas bestras; sive venenosa re
ptilia Nilum vadabant, ut impler L v tur
290쪽
DE TE G. PRIMtur in eis, quod Dominus in Lucadixit discipulis: Ecce dedi vobis potestatem calcandi super serpentes , scorpiones; & supra omnem vir'. tutem inimici. Istius autem domunii , in prima hominis institutione collati ex triplici via ratio cogruentiae assi gnari potest: Primo quidem ex ipso naturς processu: Sicut enim
in generatione rerum naturalium
intelligitur quidam ordo , quo de imperfecto ad perfectum proceditur nam materia est propter se mam: & forma impersectior est pter perfectiorem) ita & in usu rerum naturalium: na imperfectiora cedunt in usum perfectorum: Plantae enim utuntur terra ad suum ni trimentum ; animalia vero plantis; homo autem plantis, & animalib': Vnde concluditur, quod homo naturaliter dominatur animalibus: Propter quod, sicut superius est i ,