D. Thomae Aquinatis ... De regimine principum ad regem Cypri, aureus tractatus libris quatuor digestus. Eiusdem epistola ad ducissam Brabantiæ, et quædam alia. Omnia nuperrimè correcta, & impressa

291쪽

LIB. III. CAP. IX. I 26s uestrium est iusta naturaliter; qaper eam homo sibi vendicat , quod

naturaliter insitum: Secundo appa 'ret&hoc ex ordine diuinae prouit . dentiae, quae semper in seriora peri fileriora gubernat γVnde cum ho-l mo sit supra caetera animalia, utpo- te ad imaginem Dei factus, conu nienter hominis gubernationi alia animalia subduntur: Tertio appa- ret idem ex proprietate hominis, Malloriim animalium: In alus enim εanimalibus inuenitur sim extim l tionem naturalem qu tam particut patio prudentiae ad aliquos particulares actus. In hole vero reperitur εqdam uniuersalis prudelia, qui est ratio naturalium agibilium: Omne . autem, quod est per participatimnem , subditur ei, quod est per ensentiam, & uniuersaliter : Vndex patet, quod est naturalis subis i ctio aliorum animalium ad homul nem: Sed utrum dominium homi- nis super hominem sit natural via

i L vj a Deo

292쪽

DE RE G. PRIN. - a Deo permissum,vel prouisum, exta dictis veritas haberi potest a quia si loquamur de dominio per moduseruilis subiectionis introductum est proprer peccatum,ut dictum est supra: Sed si loquamur de domi-

nio, prout importat ossicium com' sulendi, & dirigendi, isto modo , quasi naturale potest dici; qui a etia in statu innocentiae fuisset: Et haec

est sententia August. I9. de ciuitate 'Dei: Vnde 1stud dominium ei com-

petebat, inquantum homo est sociale naturaliter,siue politicum, ut dictum est supra: Talem autem λ- ' cietatem oportet adinvicem. ordinari: In his autem,qui sunt adinui . com ordinata, oportet semPer alia - . quid esse principale, & dirigens pri' mum,ut tradit Philosophus in prin r mo Politicorum: Hoc etiam ostendit ipsa ratio ordinis, siue natura , , quia,Vt per August scribitur in praedicto libro ordo est parium, disipa, i riumque rerum sua cuique tribues

293쪽

LI B. DI. CAP. IX. I 2 dispositio: Vnde manifestum est,inomen ordinis inaequalitatem importat; & hoc est de ratione domini; . Et ideo secundum hanc considerationem dominium hominis super hominem est naturale ; & est in Angelis, & fuisset in primo si tu:& est etiam modo, de quo nunc per ordinem est dicendum, secum

dum ipsius dignitatem, & gradum.

Hic declarat sa nctus Doctor de dominio hominis secundum gradum,& dignitatem : & primo de dominio Papae, qualiter praesertur omni ditio.

E C r P I T igitur diuisionem dominium qu drimembrem ex eadem causa, ratione ; quia

uoddam est sacerdotale, & regalemul; aliud autem est rega e solii , sub quo imperiale sumitin Ac sic de alij ut iusta patebit: tertium Vero

294쪽

', DE RE O. PRIMI liticum; quartum autem oeconomicum. Primum autem caeteriS an

tefertur multiplici via sed prscipua

sumitur ex invitutione diuina, via delicet Christi: Cum enim eidem secundum suam humanitatem omnis sit collata potestas, ut patet in Matth. 26. cap. dictam potest tem, suo communicauit Vicario , cuml dixit: Ego dico tibi, quia tu es P trus super hanc petram aedificabo Ecclesiam meam; & tibi dabo claues regni coelorum; & quodcunque solueris super terram, erit solutum & in coelis: Ubi quatuor ponuntur clausulae,omnes significatiauae domini j Petri, suorumque se

cessorum super omnes fideles propter quas merito Summus Pontifex Romanus Episcopus dici pol test Rex, ω sacerdos: Si enim D minus noster Iesus Christus sic appellatur, ut Augusti probat 17. decuitate Dei, non Videtur incongruum , suum sic vocata successo-

295쪽

: LIB. III. Irs

rem circunscriptis rationibus, quae possent adduci; quia satis est clarii. Sed redeudum est ad clausulas laindictas, quarum una sumitur ex nOminis impositi magnitudine; secun. da vero ex domini; fortitudine; tertia autem ex domini; amplitudine quarta ex domini; plenitudine.Pri-. mam igitur partem praefatam accipimus, cum dominus dicit: Ego dico tibi, quia tu es Petrus, 3c stiper hanc petram sdificabo ecclesiam meam: In hoc enim nomine, ut si eri exponunt Doctores, sicut Hil rius, & August.Dominus potetia Petri insinuat, qui a petra, quae est . Christius,ut dicit Apostolus, cuius confessionem Petrus praemiserat, Petrus est appellatus, ut secundum etiam quadam participationem nomen acquirat, & potestatem:& aim dire mereatur: Et super hanc petrasdificabo ecclesiam meam: quasi tatum dominium inter fideles ex Pe

tro dependeat, & eius ruce rib r

li .

296쪽

Secunda vero clausula, dominii importat fortitudinem : quod significat Verbu, quod sequitur: Et portς

inseri non praeualebunt aduersus eam: quae sunt curiae tyrannorum ,& persecutorum ecci esiae,ut Doctores facti ibidem tradunt: sic dictae; quia sunt causa omnium peccatorii. intra Ecclesiam militantem Ad ' tales enim Principes omnes stet rati recurrunt , ut accidit in Curiat Friderici,& Conradii,&Masredi:

Sed tales non praeualuerunt adue sus Ecclesiam Rom. Immo omnes

mala morte extirpati sunt ; qui Vedicitur in libro Sapien. 3 .cap. Nationes iniquor dirae sitnt consummationis: Dominij vero ampliti ostenditur, cum subiungit domi nus: Ettibi dabo claues regni cεl rum: In hoc enim insi nuatur nobis potestas Petri, & successorum suorum, qHae se extendit ad totam e clesimae litantem,& triumphan ς que per regnum coelorum d i signan-

297쪽

LIB. III. CAP. X. 12'signatur; Se quae clauduntur claui-bys Petri. Sed dominii plenitudo ostenditur, cum ultimo dicitur: Et quodcunque ligaueris super terra erit ligatum M in coelis; & quod cunque solueris super terram , erit solutum & in coelis : Cum enim Summus Pontifex sit caput in corpore mystico olum fidelium Christi; & a capite sit omnis motus , ω sensus in corpore vero , sic erit in proposito : Propter quod oportet dicere, in summo Pontifice esse plenitudine omnium gratiarum ; quia ipse solus confert plenam indulgentiam omnium peccatorum, Ut Competat sibi, quod de primo Principe domino dicimus; quia de plenitudine eius nos omnes accepimum Quod si dicatur ad solam referri spiritualem potestatem , hoc esse non potest; quia corporale, & temporale ex spirituali., ω perpetuo

dependet; sicut corporis operatio ex virtute animae: Sicut ergo cot pus

298쪽

pus per animam habed esse, viri rem, ω operationem , ut ex verbis Philosophi, de August. de immo talitate animς patet ; ita& temporalis iurisdictio Principum per spiritualem Petri, & successorum et': Cuius quidem argumentum assumi potest per ea, quae inuenimus in actis, & gestis summorum Pontificum, & Imperatorum: quia temporali iurisdictioni cesserunt: Primo quidem de Constantino apparet, qui Siluestro in imperio cessit.Item de Carolo Magno , quem Papa Adrianus Imperatorem constituit: Ide de Othone primo,. qui per Lemnem creatus,& Imperator est constitutus,ut historiae reserunt.Sed

duositione Principum Juctorit te Apostolica facta . satis apparet

ipserum potestas : Primo enim inuenimus de Zacharia hanc potesta tem exercuisse, super Regem Franeorum ; qiua ipsum a regno deposuit, & omnes Barones a iuramen

299쪽

LIB. III. CAP. x r3oto fidelitatis absolitit: Item de In nocetio tertio, qui Othoni quarto imperium abstulit: Sed & de Friderico secundo hoc idem acciditper

Honorium, In nocetij immediatum siccessorem. Quamuis in omnibus istis summi Pontifices non extenderunt manum, nisi natione delicti io uia ad hoc ordinatur eorum potuvas,& cuiuslibet domini, ut ,psine gregi: Vnde Sc merito pastores V cantur, quibus vigilantia incumbit ad sebestorum utilitatem: alias no

sunt legitime domini, sed tyranni, ut probat Philosophus, & dictuin est supra: Vnde dominus utitur in

Ioanne. 2 I. quadam importuna imterrogatione ter qusrens a filo iii

cessore beato Petro, quod si ipsum diligit, gregem pascat: Petre , in

quit, amas meῖ pasce oves meas aQuasi in hoc consistat tota pasto ratis cura, prosectus videlicet gre gis. Hoc ergo supposito, qubd pro utilitate gregis agatur,sicia Christ

300쪽

D E RE G. PRIN.

intendit, omne supergreditur dominium,ut ex dictis apparet: QT ex visione 'prima Nabuchodonosor satis est mani festum, de statua videlicet, quam vidit; cuius caput aureii, pectus,& brachia de argento Venter,& foemur de aere;tibiae vero ferrear: Pedum autem quaedam pars

ferrea,quaedam fictilis: Sed dictam statuam dum contemplatur, abscisus est lapis de monte sine manib', de omnia praedicta contriuit: Ilie te lapis factus est mons magnus, de impleuit uniuersam terram: Quam quidem visionem Daniel p-pheta, ut Hieronymus, de August. ponunt, ad quatuor Monarchias adaptat, A ssyriorum videlicet pro aureo capite; Medorum, Ac Periarupro argento in brachijs, 3c pectore, Graecorum vero Monarchiam Porreo ventre, & foemore; sed Romanorum ultimo pro tibijs ferreis, de pedibus partim serreis, partim

vero fi ctilibus: Sed post haec suscita