장음표시 사용
381쪽
nem terram; memores erunt nominis tui
domine: Licet domimium omne,siue principatus a sit institutus, ut supra est declaratu in tertio lib. diuersius tamen in ipsisti aditur modus a Philosopho: & Psacram scripturam: Quia ergo si pra in praefato iam libro actum est de Monarchia unius, puta de domi
382쪽
periali ac ipsorum naturam colicomitantibus: nunc hic congrue agi-sur de dominio plWrium, quod sommuni nbmine politicum)ppellam' descriptum nobis ini praeassumptis verbis dupliciter , & quantum quidem ad modum assumedi & quanctum ad modum vivendi. Modus au
tem assumendr in hoc gran essctiuus est, in quocunque soli inisgester Rρη permatissa originem, sui de Regib' accidit; quod verbum Ireonstitutionis imp σrtatruo ues, l-inquit, eos principes. Sed addit: Sit t per omnem terram : in hoc osteέ- ρi dens generalem regulam in prin- ίcipatu politico i, ut genetara sit p er Ioeiani electionis ut st*tuMur prim giceps Sed quod sit vixinosus et vindie ii subdit . Memores erunt nominis tui it dominet in consideratione. s. diuu g-na, suorumque praeceptorum , qtiae ἔ: sent regentibus quaedam. rectar i tio agendorum : propter quod in tu Ha pro-
383쪽
prouerbijs dicitur, qvbd mand tum domini lucerna est,& lex, tun Maximus etiam Valerius de Caesa re dicit , quod coelesti prouidentia virtutes per .ipsum fouebantur, revitia vindicabantur. De hoc igitur principatu in praesenti libro est pertractandum, quem Philosophus sic distinguit in 3. politicoru. & supra
ostesum est in principio libri: Quia
si tale regimen gubernatur per paucos, & virtuosos, vocatur Aristo crati ut per duos consules,vel eti1 Dictatore in urbe Romana in primcipio expulsis Regibus : Si autemper multos, Veluti per Consules; Dictatorem, & Tribunos ; sicut in processu temporis in eadem coni et Vrbe ; poirea Vero Senatores,nistoriae narrant , tale regimen politiam appellant, a Polis, quod est pluralitas,siue ciuitas; quia hoc re- omen Sprie ad ciuitates pertinet, ut in partibus Italiae maxime vid mus; & olim viguit apud Athenas
384쪽
post mortem Codri, ut August. refert de ciuitate Dei: Tunc enim a regali dominio destiterunt magistratus Reipub. assumentes, sicut in urbe: sed quocunque modo diuidiatur cotra regnum, siue Μonarchia;& ipsorum oppositum contra oppositum ; quia si I positum in pro- posito, & oppositum in opposito. Et quoniam utrunque pluralitatem includit, ista duo ad politicum se extendunt, prout diuiditur contra regale, seu despoticum; ut Philosophus tangit in primo, & tertio politic. De hoc ergo hic est agendum: Et primo quidem in quo differt 1 regali, siue imperiali, siue mona . chico quod exsupradictis tin priamo, & tertio lib. aliqualiter videri potest. Sed nunc etiam differentiat est addenda; quia legibus astringuntur rectores politici, nec ulcra pos- sunt procedere in prosecutione ii stitiae: quod de Regibus, & alijs Monarchis principibus non conuenit;
385쪽
LIB. IIII. C AI. quia in ipsorum pectore sent leges
A ecodiis, prout casus occurrimi: de
pro lege habetur , quod principi
placet; sicut iura gentium tradunt: Sed de rectoribus politicis non cereperitur; quia non audebant aliquam facere nouitatem praeter logem conscriptam : unde in primo Machab orum scribitur, qvbd Romani curiam secerut & quod quotidie consulebant trecentos vigi ii consilium agentes semper de multitudine ut quae digna sunt ge ranci per quod habetur,quod in regimine Romano a Regum expulsione dominium fuerit politicumque ad usurpatione imperij: quod fuit quando Iulius Caesar prostr tis hostibus; videlicet Pompeio Ο
ciso, & filiis; subiugatoque orbe singulare sibi assumpsit domini ub& monarchiam; conuertitque politiam in despoticum principatum, siue tyrannicum: nam, sicut historiae tradunt, post pridicta ad coim
386쪽
temptum Lenatorum vi geoatur Imiendere: ex quo prouocati maiores urbis ipsum in Capitolio: Viginti quatuor pugionibus persoraueruit auctoribus i Bruto, & Cassio; plui inoque seium. A duertendu etiam hic, quod quanquis unus dominare tur singulis annis, ut indicto libro Machabgorum scribitur, sicut in ciuitatibus Italiae etiam modo con--tingit; regimen tamen dependebat ex pluribtis: ω ideo non regale, sed politicum appellabatur; sicut & de iudicibus israelitici populi accidit; sum tamen non regaliter, sed poli- e popnium regerent: sicut dictum Est i supra. Considerandum etiam' quod in omnibus regionibus siue in Germania ;diue in Scirhya; siue in Gallia ciuitates politice Vivunt uesed circunscripta potentiae Regis, siueImperatoris, cui sub certis legibus sunt astricti. Est etiam alia differentia ; quia reflores s*pius exponuntur examini; si bςne iudicatis
387쪽
,. runt δ aut rexerunt secundum leges, eisdem traditas: & ex contrario subijciutur poenis: unde ipse Samuel sicut in primo Regii scribitur; quia populum Israeliticum iudicauerat a praedicto modo, tali se sententiae in ponit assumpto in Regem Sauler Ecce,inquit,praesto sum, loquimini de me coram domino, & Christo
eius.LSaule, virum bouem cuius
is qtiam tulerim;si quempiam csum- . niatu iunx ; si oppressi aliquemi; sil de manu alicinus munus accepi Sici etiam de Consulibus Romanis tra e dunt historiae Propter quam cam sambaccusatus Scipio Aphricanus
ab impijs: priuiis,quod pecunia corruptus fuisset bem reliquit: ex talibus falsis aemulationibus in P- cessis temporis exorta sunt bella cu uilin: Quod n Regibus vel Impera toribus locum no habet; nisi quod
regiones interdum eis rebellant, si iura regni transcendat, sicut in par
tibus Hispaniae;& Ungarii frequen, a P vj viu t
388쪽
tius accidit: & inde etiam in orien te saepius machinantur moricin dominis, ut apud AEgyptum de Soldano contingit;& in Perside; & Assyria de principibus Tartarorum : Ex qua causa, quia principes saepe efficiuntur tyranni, quaedam regiones indignum iudicant, ut etiam Philosophus narrat in sua politica, quod Reges in ipsorum prouincijs perpetuentur in filijs: hoc est, quod filij Regum succedat in regno: sed ipso
mortuo eligit populus, quem magis ornatum moribus comprehendunt: sicut fiebat de Imperatorib ut supra patuit in tertio libro; Sr in Empto adhuc obseruatur mode nis temporibus; quaeruntur enim pueri elegantes in diuersis regionibus, & praecipue in partibus Aquialonis , qui sint staturae procerae, Mad militarem disciplinam idonei: Hi de uerario publico nutriuntur; exercitantur in omnasijs: in discia
finis scholasticis in ciuilibus acti
389쪽
LIB. IIII. CAP. I. I7ς hus, & rebus bellicis: assistunt Sotidano in ministerio, sicut traditur adi post mortem eius, qui probati inueniuntur, ad principatum assumuntur. Interdum tamen impediatur ex violentia, siue ex tyrannide, aut fastu ambitionis. Sunt & aliae differenti q circa regimen,quantum ad tempus regiminis ; & alias ci cunstantias, de quibus Philosophus metionem facit in . . Politicorum.
Sed ista sussiciant,& quae dicta sunt supra in secundo,& tertio libro.
Hiebostendit necessitatem constituendi lciuitatem propter communitatem necessariam humanae vitae;ci
ca quam praecipue consistit principa
T quia regimen politia ecum maxime consistit in ciuitatibus ut ex supra dictis apparet'; P, Q
390쪽
DE RE G PRIN vincis enim magis ad regale pertia mere videntur, ut in pluri bus reperitur excepta Romae, quae per consules,& tribunos, acsenatores gubernabat orbem ; ut in dicto libro Μach. est manifestum & quibusdam alijs Italiae ciuitati.bus,quae licet dominentur prouincijs,regu tur tamen politice; ideo desipsius constitutione nunc est agedum: Et primo quidem ostendenda est eius constituendae necessitas, & quae ei communitas z Secundo Vero quot sunt partes eius, siue ex quibus ho- minum generibus componitur. Necessi ludo autem apparet primo quidem considerata humana indiget tia, perquam cogitur homo in so- cictate vivere; quia , Ut in Iob. I 3. scribitur: Homo natus de muliere breui uiuens tempore repletur multis miseri', idest, necessitatibus viatae, in quibus miseria manifestatur: Vnde secudum naturam est animal