장음표시 사용
111쪽
MARTIANI CAPELLAE sertim Vrania Calliopeque innumera gremio congessere uolumina. in aliis quippe distinctae ad tonum ac deductae paginae in aliis circuli lineaeque hemisphaeriaque eum trigonis et quadratis multiangulaeque formae pro-
theorematum uel elementorum diuersitate formatae . de- 5 hinc pictura animalium membra multigenum in unam speciem complicabat. erant etiam libri, qui sonorum mela Signaque numerorum et cantandi quaedam opera
139 praeserebant. postquam igitur illam bibliotliecalem copiam nixa imitus uirgo diffudit, exhausto pallore consecta io 36 G Athanasiae opem, quae tanti laboris conscia suerat, postu- Iauit. tum illa 'ut resectior caelum sublimisque conscen- 140 das, hoc tibi accipe sorbillandum. ac tunc matri Apotheosi, quae cum illa sorte conuenerat et iam pridem libros, qui ex Philologiae ore defluxerant, manu contingens 15 ac dinumerans consecrabat, auferens quandam globosam animatamque rotunditatem sumit ac uirgini porrigit hauriendam. uerum ipsa species Oui interioris crocino circumlita exterius rutilabat ac dehinc perlucida inanitate albidoque humore interiore tamen medio solidior appa- is rebat. quam cum Philologia susciperet, quoniam post tanti laboris adflictationes aestusque mentis plurimum sitiebat, reseratis eius rotunditatis arcanis postquam rem dulcissimam comperit totam in cunctanter exhausit continuoque nouo solidantur membra uigore 25 et gracilenta perit macies uis terrea cedit aetheriumque uenit sine mortis legibus aeuum. I 41 uerum diva cum inmortalitatis eam poculum cerneret ebibisse quo e terris illam caelum pergere inmortalemque factam uelut aenigmate redimiculi perdoceret, ex herba auquadam rurestri, cui oci MOV uocabulum est, uirginem coronauit praecipiens omnia, quae adhuc mortalis aduersum uim Superam in praesidium coaptarat, expelleret,
8 numerum D li 10 nixi R il imitus Pontanus imitatus Briundanter Grotius animitus Susius p 11 constia H li 13 sorbi
112쪽
quippe caducae mortalisque substantiae istaec esse minimaJ memorabat. quae quidem omnia eidem mater ab Straxit, poStquam ceam mundana transcendisse studia recognouit. tunc Philologia ex aromate praeparato acerr35 que propria Athanasiae primitus supplicauit matrique eius gratiam multa litatione persoluit, quod nec Vedium cum
uxore conspexerit sicut suadebat Etruria, nec Eumenidas et Chaldaea miracula formidarit, nec igne usserit nec lympha subluerit nec animae simulacrum Syri cuiusdam ad dogmate uerberarit nec Phasi senis ritu Cliarontis manibus inuolii tam immortalitatem mortis auspicio consecrarit. interea conscendere iussa lecticam, quae in Suggestu maximo quoniam uidebatur, dissicile admodum sibi ne dicam impossibile deputabat. in quam rem con Sequen-15 ter implendam alumnum suum dilectum prae ceteris conuocauit, quo innixa omnem dissicultatem superae consessionis evicit, uerum idem , qui Labor ab eadem uocabatur, non solum in lecticae culmen eam sustulit uerum caelum cum domina impiger permeauit. quippe consociato sibim quodam puero renidenti, qui nec uoluptariae Veneris filius erat et tamen Amor a sapientibus serebatur, a fronte lecticam subvehere memorantur. nam postica Epimelia et Agrypnia dilecta uirginis sustulere mancipia. sic enim Athanasia praeceperat ut uterque sexus cum Philologia 25 caelum posset ascendere. praecedit ilico conscendentem Musarum concinentium pompa et praedictarum comitum uenerabilis multitudo. Periergia uero aliis comitata pedisequis dotalibusque mancipiis curiose uniuerSa Per- Scrutans atque interrogans sequebatur. uerum ad culso mina arcis aeriae comitatus ille cum uirgine propinquabat. et ecce aduenire subito deorum Pronuba nuntiatur, ante quam Concordia Fides Pudicitiaque praecurrunt. nam Cupido corporeae uoluptatis illex licet eam semper 142 143 27 s144 145146 147
1481 mortalitatisquo R il isto R il olossam deleui: minimani manum Otii codex re uera hialuerit iure dubites it 8 ad pro et B li
113쪽
MARTIANI CAPELLAE anteuolet, Philologiae occursibus non ausus est interesse. li149 at ubi in conspectum nubentis diua peruenit atque ut mos luirginis erat litauit aromatis, deam talibus deprecatur Iuno pulchra licet aliud nomen tibi consortium caeleste
tribuerit et nos a iuuando Iunonem unde et Iouem dici- SmUS nominemus, siue te Lucinam quod lucem nascentibus tribuas ac Lucetiam conuenit nuncupare, nam Fluoniam Februalemque ac Februam mihi poscere non neceSSe mi, cum nihil contagionis corporeae sexu intemerata Pertulerim, Iterducam et Domiducam Unxiam Cinxiam mortales 10 puellae debent in nuptias conuocare ut earum et itinera 38 o protegas et in optatas domos ducas et cum P0Stes unguent faustum omen adfligas et cingulum ponentes in thalamis non relinquas, Opigenam te quas uel in partus discrimine uel in bello protexeris, precabuntur, Populonam 15 plebes, Curitim debent memorare bellantes, hic ego te Ηeram potius ab aeris regno nuncupatam uoco: da ΠοSSe i
poscenti quid haec aeria latitudo atque atomis perlucentes lconcurrentibus campi antinantum gerant qui duo hic dicatur numinum Subuolare. non enim de humilitate aeris 20
illius quaero, qui uolucribus permeatur quem 0lympi
montis cacumen excedit qui uix decem stadiorum altitudine sublimatur, sed elata disquiro et iam fas puto quicquid Πεpi baiyovulv lectitans intellexeram conspicari. 150 hic Iuno conscendentis precibus non repugnans eam Se- 25 lcum in arces ducit aerias atque exhinc multarum diuersi- ltates edocet potestatum. illi' inquit quos ignitae substantiae flammantisque suspicimus, ab ipso aetheris Sphaeraeque superioris ambitu usque Solarem circulum demeantes ipsi dicuntur di et caelites alias perhibentur so lcausarumque latentium arcana componunt. Sunt enim 3 deprecatur b deprao cantur H deprecantur Γ il 5 tribue- iret Is it 7 fluuoniam BR corr. Grotius il 10 cinetiam R et δε-
114쪽
puriores nec admodum eos mortalium curarum uota Sollicitant Λπαθεicque perhibentur. illic Iouem regnare certissimum est. at intra Solis meatum usque lunarem glo- 151bum secundae beatitatis numina Supparisque potentiae, o per quae tamen. uaticinia somniaque ac prodigia componuntur. haec aruspicio exta fissiculant admonentia quaedam uocesque transmittunt auguratisque locuntur ominibuS. Plerumque enim quaerentes admonent uel sideris cursu uel sulminis iaculo uel ostentaria nouitate. sed 152 10 quoniam uni cuique superiorum deorum singuli quique deseruiunt, ex illorum arbitrio istorumque comitatu et generalis omnium praesul et specialis singulis mortalit,us Genius admouetur, quem etiam Praestitem quod praesit gerundis omnibus uocauerunt: nam et populi Genio cum 15 generalis poscitur supplicatur et unus quisque guberna tori proprio dependit obsequium. ideoque dicitur Genius, elu squoniam cum quis hominum genitus fuerit, mox eidem copulatur. hic tutelator fidissimusque germanus animos omnium mentesque custodit. et quoniam cogitationum 20 arcana superae annuntiat poteStati, etiam Angelus poterit nuncupari. hos omnes Graeci bullaOVac dicunt irro Tos 15, 4b μovac εivat, Latini Medioximos uocitarunt. qui quidem omnes minus lucidae splendentisque naturae quam illi caelestes sic ut conspicis approbantur. nec tamen ita 25 sunt corpulenti ut hominum capiantur obtutu . hic igitur i55 Lares hic post membrorum nexum degunt animae purioreS, quae plerumque Si meritorum excellentia sublimantur etiam circulum solis ac flammantia Saepta transiliunt. dehinc a lunari circulo usque in terram quicquid 156 30 interpatet interstitii proprii partilione discernitur et ab orbe lunari interfusa medietas disparatur. sed superior portio eos sic ut conspicis claudit quos filaiθεουc dicunt 2 AITA secquo BD li 3 intra Viιlc. infra BD it 6 fessi culant BR fisiculant b ll ammonentia BR li 7 omnibus B H
8 ammonent DR li 10 deorum superiorum δε it 13 ammouetur
115쪽
MARTIAM CAPELLAE quosque Latine Semones aut Semideos conuenit memorare. hi animas caelestes gerunt sacrasque mentes atque
sub huma- na effigie in totius mundi commoda procrean- 157 tur, qui quidem plerumque sui miraculo sidem secere cae-Iestium, ut in ortu Herculis geminatae noctis obsequium 5 serpentesque idem paruus oblidens uim numinis approbauit, Tages sulcis emicuit et ritum statim gentis' sypnumque monstrauit, Hammon apparuit cum cornibus arietinis et uestimento lanitio ac sitientibus undam fontis exhibuit. 158 quid loquar eos qui primi mortalibus usum rerum maiora- I0que commoda praestiterunti ut uitem Dionysus apud Thebas, 0siris apud Aegyptios haustum uini usumque comperiens, frumentum Isis in Aegypto, Triptolemus apud Atticos docuere. eademque Isis lini usum sementemque monstrauit. comminuendae frugis sarrisque si agmenta i546 G Pilumno assignat Italia. ascribit Asclepio Graecia medici- 159 nam. alii quoque huius generis homines in diuinandi usum et praescientiam procreati ut Carmentis in Arcadia ab effuso per uaticinia carmine memorata, Sibylla uel Erythrea quaeque Cumaea est uel Phrygia: quas non de- racem ut asserunt sed duas fuisse non nescis id est Herophilam Τroianam Marmensi filiam et Symmachiam Hippotensis filiam, quae Erythra progenita etiam Cumis est uaticinata. ex hac diuinandi possibilitate Amphiaraus
160 Mopsusque celebrati. a medietate uero aeris usque in 25 montium terraeque confinia Hemithei Heroesque uersantur, qui ex eo quod heram terram ueteres dixerunt IIeroes nuneupati. ibique Manes id est corpori humano praesu- 161 les attributi, qui parentum seminibus manaverunt. deni-1 sermones R I sypnumque D sipnumque B exitum add. b haruspicinamque Grotius inspiciumque Barthius lis uestimentum BD eorr. p g 11 dyonisius B dionisius D eorr.
116쪽
que haec omnis aeris a luna diffusio sub Plutonis potestate consistit, qui etiam Summanus dicitur quasi summus Manium. hic Luna, quae huic aeri praeest, Proserpina memoratur. uerum illi Manes quoniam corporibus 1625 illo tempore tribuuntur quo sit prima conceptio, etiam post uitam isdem corporibus delectantur atque cum his manentes appellati Lemures. qui si uitae prioris adiuti suerint honestate in Lares domorum urbiumque uertuntur. si autem deprauantur ex corpore Laruae perhibentur ac 163 10 Maniae. Manes igitur hic tam boni quam truces sunt constituti, quos λαθOuc et κακουc baiμOvac memorat Graia discretio. in his etiam locis Summanes eorumque prae- 164stites Mana atque Mantuοna, di etiam quos Aquilos dicunt, item Fura Furinaque et mater Mania Intemperiaeque et 15 alii thripes diuorum degunt. circa ipsum uero terrae 1g5
circulum aer ex calore Supero atque exhalatu madoreque
insero turbidatus egredientes corporibus animas quodam fluenti aestu collidens non lacile patitur evolare . hincque 166 tractum Pyriphlegethonta sollertia poeticae adumbrationis 20 allusit atque in eo perenni strepitu uolutata colliditur animarum, quas Vedius adiudicarit, impietas fid est PlutonJ 41 squem etiam Ditem Veiovemque dixere. ipSam quoque 167 terram qua hominibus invia est reserciunt longaevorum chori, qui habitant siluas nemora lucos lacus sontes ac
25 fluuios appellanturque Panes Fauni Fontes Satyri Siluani Nymphae Fatui Fatuaeque uel Fantuae uel etiam Fanae a quibus sana dicta quod soleant diuinare. hi omnes post
prolixum aeuum moriuntur ut homines sed tamen et praesciendi et incursandi et nocendi habent praesentissimam 30 potestatem. inter priores igitur Genios tua adhuc mor- 168 talis uirginis diua consistet. nam eccam tibi aetheria Iuno 2 sub manus R it 3 manuum it 5 conceptio b con- cetio B concestio δε congestio r li 0 hisdemB li s larbas R il
117쪽
MARTIANI CAPELLAE seu Vesta est, ut iam immortali divaeque praecipit dicens' iam sede in concilio Iouis dilecta demumque de acerra169 uirginis partem sumit. tunc portitores diuae correpta Iectica magno eam molimine subvexere. sed postquam centum uiginti sex milia stadiorum aeria subuecti leuitate , 5 conscenderant ac tonum primum ex phthongis complevere caelestibus, lunarem ingressa circulum uirgo divae congruis nidoribus supplicando de proximo conspicatur globosum quoddam tenerumque corpus e superni roris leuitate compactum instar speculi praenitentis adiaculati sul- io 170 goris radios reuibrare. in eo sistra Niliaca Eleusinaque lampas arcusque Dictynnae tImpanaque Cybeleia uidebantur. triformis etiam discolorque uertigo terribili quadam maiestate rutilabat. quae licet cornigera et aSpera crederetur, aggestionibus opportuna tamen et selem et is ceruam et conuersiones bis binas vultibus praeserebat. 171 exhinc medio quam ad lunam conscenderat, ad Cyllenii circulum uenit. quo hemitonio permeato multiplex et utpote nubenti dominae ministrorum populus Iaetabundus 172 occurrit. inter quos splendentis formae habitusque semina mac promptae ubertatis ornatibus opulenta uirgine salutata usque in eius osculum consisa peruenit. Sed mirabatur
illa obsequentium multitudo, quae sic ut Syrus quidam 42 s astruit in numero duorum milium fuerat constituta, quod semina, quam Etrusci dicebant ipsi deo nuptam suisse Cyl- 25 lenio, nulla prorsus inuidia titillata uirginem complexa 173 constrinxerat. haec autem Facundia, nam hoc illi uocabulum, in Philologiae penatibus se ortam educatamque memorabat nec indignum esse quod sibi alamna praelata est quae et sibi semper ornatum et pabulum multis prae- so174 buerit disciplinis. uenit etiam quaiaam decens ac pudicissima puellarum, quae praesul domus custosque Cylleniae, uerum Themis aut Astraea aut Erigone dicebatur: I praecipit b praecepit BD li 2 in om. BiD li dile eta m-oianus directa BD it 6 pthongis N phtongis N it 8 supplicanda Bin il 10 eum, aetum It ii 12 dietinnas It eybele in si 14 aspera bri sparica ut uidetur B li 15 oportuna ori li 17 Gyllenii ri li18 quod B Rh li 21 uirgini B)R li 33 astrea Rb astra E ll
118쪽
spicas manu caelatumque ex laebeno pinacem argumentis talibus adserebat. erat in medio avis Aegyptia, quae Ibis 175 memoratur ab incolis. Sed cum petaso uertex atque os 176 pulcherrimum uidebatur, quod quidem serpentis gemini 5 lambebat implexio. subter quaedam Praenitens uirga, cuius caput nauratum, media glauca, piceus finis extabat. sub dextra testudo minitansque nepa, a laeua capi a. sed 177diloson alitem, quae sit oscinum mitior, in certaminis temptamenta pulsabat. ipsa uero Ibis praenulatum gerit 17810 nomen mensis cuiusdam Memphitici. hanc tabellam cum 17singestam sibi cognosceret uirgo uenerata Iicet sponsi cognosceret argumentum tamen non ausa est sine supplicatione transire. tum etiam candidior Atlantidum Iouis 180 congressu pignerisque culmine prouecta Superuenit, quae 15 quidem nec in nurus ossicio sine bilance libra apparere dignata eSt. quam uirgo uenerata quoniam satis sociam silio recognouit duabus cum lucrorum potente dicatis coepit honorare pecudibus. hinc sestinatur ascensus et usque in 181. Veneris circulum hemitonio transvolatur ipsaque enere,20 quae nuptiis adlubescebat, quantum decebat orata hoc in ea perhibetur intuita quod admodum pulchra tamen antias draconibus circumflexa crebroque capillitio uulsa ambi- sarium genitalis secum congressos mitificat. mox studium 182 in solarem laborare circum, quippe sescuplo satigabat 25 ascensum, qui tonos ac dimidius habebatur. ibi quandam da snavim totius naturae cursibus diuersa cupiditate moderantem cunctaque flammarum congestione plenissimam beatis circumactam mercibus conspicatur. cui nautae septem, germani tamen Suique consimiles, praesidebant. 30 in prora selis forma depicta, leonis in arbore, crocodili in 1 caelatamque BIR It 7 a eras. in B li capra B capro a b il13 tuno D l athlantiduin D li 15 ne. B ll 15 bi laneo blaneo BD l 20 honorata r il 21 anthias Bri li 22 ambisarium
genitalis scripsi f. Servius ad Aen. II 632 'secundum eos qui dicunt utriusque sexus participationem habere numina ) ambitari
umque nitat. B ambifariumque nital R Jl congressos scripsi
119쪽
MARTIANI CΑΡELLAE 184 extimo uidebatur. in eadem uero rate sons quidam lucis aettieriae arcanisque fluoribus manans in totius mundi lumina tandebatur. quo uiso Philologia consurgens totaque ueneratione supplicans ac paululum contuens oculis deum talibus deprecatur 5185 ignoti uis celsa patris uel prima propago,
lames sensificus, mentis sons, lucis origo, regnum naturae, decus atque assertio diuum, mundanusque oculus, fulgor splendentis Olympi, ultramundanum sas est cui cernere patrem 10 et magnum spectare deum, cui circulus aethraeparet et inmensis moderaris raptibus orbis: 186 nam medium tu curris iter dans solus amicam temperiem superis conpellens atque coercens sidera sacra deum cum legem cursibus addis,
187 hinc est quod quarto ius est decurrere circo, ut persecta tibi numerus ratione probetur: nonne a principio geminum tu das tetrachordon' 188 Solem te Latium uocitat quod solus honore post patrem Sis lucis apex radiisque sacratum 20 bis senis perhibent caput aurea lumina ferre, quod totidem menses totidem quod conficis horas. 183 quattuor alipedes dicunt te flectere habenis quod solus domites quam dant elementa quadrigam. 190 nam tenebras prohibens retegis quod caerula luce, rahinc Phoebum perhibent prodentem occulta futuri,19I uel quia dissolvis nocturna admissa, Iseum te Serapin Nilus Memphis ueneratur Osirim dissona sacra Mithram Ditemque serumque Typhonem. 192 Attis pulcher item, curui et puer almus aratri, MAmmon et arentis Libyes ac Byblius Adon.
sic vario cunctus te nomine conuocat orbis.
tius ac BR li tetracordon BR tetracordum b ll. 25 luca munckerus ad Fuloentium p. 43 Iucat BD li 27 amissa BD ad add. bIegitur et admissa it isaeum BD Lyaoum Urotius il
120쪽
salue uera deum facies uultusque paterne octo et sescentis numeris, cui littera trina 4ή G
consormat sacrum mentis cognomen et Omen. da pater aetherios mentem conscendere coetus 5 astrigerumque sacro sub nomine noscere coelum.
his auditis deorum sedes iussa est permeare. uerum hemi- 194tonio subleuatam Pyrois circulus immoratur, in quo Iouis fuerat maximus filiorum. ex quo circulo uisus Pyriphle. 195gethon amnis ad insera demeare. quo transgreSSO, neque 196 10 enim labor fuerat hemitonii interiecta transcurrere, in Iovialis sideris peruenere fulgores, cuius circulus Phrystio phthongo personabat. illic sidus erat temperamenti uiuisici ac salubris effulgentia blandisque vibratum candoribus. cuius quidem lucis natura ex calidis umidisque commixtio-io nibus candens quadam prosperitatis tranquillitate ruit labat. uerum ibi sidus Iouis, nam ipse totius mundi membra conlustrans ad deorum dicebatur imperium et Senatum caelitem commeasse. hunc etiam praetergressa 197 circum ac parili interiectione sublimis deorum rigidissi-20 mum creatorem in algido haerentem pruinisque Iliualibus conspicala: uerum idem quem circumire nitebatur orbi qmelo Dorio tinniebat. sed ipsi praesuli nunc draconis lacies nunc rictus leonis nunc cristae cum aprugnis dentibus uidebantur totoque exitialis saeuiebat liorrore, cui 25 lamen potestas pro circi granditate maior ac praelata ceteris habebatur. denique harpis bombisque perterrita tam intoleranda congressione uirgo diffugit. inde maximis 198 conatibus sescupio itinere euehuntur . nam tono ac dimidio ad ipsius caelestis sphaerae globum ac laqueatum stellis
30 ambitum peruenitur. sicque sex tonorum conscensionibus 199