Martianus Capella. Franciscus Eyssenhardt recensuit. Accedunt scholia in Caesaris Germanici aratea

발행: 1866년

분량: 565페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

101쪽

MARTIAM CAPELLAE tus octo reddit. nouem uero ad octo epogdoi numeri enficiunt iunctionem tantumque pensat in numeris quantum symphonia diapason in melicis, quae tonon facit qui est consonae unitatis continua modulatio. ex quo nihil est quod discrepet aut resultet in medio consentaneaque con- 5109 gruit iugitate. ergo praedictorum nominum numerus concinebat. sic igitur rata inter eos sociatio copulam nuptia-27 G lem uera ratione constrinxit, ex quo commodissimum sibi conubium laetabunda alio mentis fluctu multivida concitauit. nam nihil dissidens animo decori formae ac substantiae coepit formidare corporeae. quippe perserendos flammarum caelestium globos et ignes ardentium siderum mortalibus adhuc artubus et macilenta gracilitate siccatis 110 non caSSum tremebunda formidat. sed aduersum illa quoddam Abderitae senis alimma, cui multa lapillis sur- 15culisque permixtis herbarum etiam. nemorumque congeS-Serat, praeparauit. Colchica etiam in centum uoces continuata fiducia adamantini cacuminis inpressione signatur, quod aduersum ignes superos et deorum confinia praeparata decoris incuriam uenustatis etiam lumine submoue- 20bat. denique renibratu corpori mensis apposito irrorati 111 liquoris allinebat unguentum. Sed cum talia uirgo componit, pedisequa eius Periergia , utrum a matre uirginis missa an sua utpote eius collactea trepidatione sollicita 112 quid ageret conspicatur. quam cum disponentem Prae- 25 dicta rimatim ab ostio speculabunda cognosceret, aliam eius ancillam, cui Agr7pnia uocabulum est, ac quae intra cubiculum praebebat excubias, adorta est increpare quod paululum coniuere seruandi decoris gratia uirgii rem non sivisset, cum ipsa haec cuncta si Philologia iniungeret 301 13 ualeret implere. nam iam multa asserit circuisse manci- 1 reddidit ri epoedoi B epoedo in It 2 6 concinnebat NUἰ li 7 copulam B cupiam Il l l 10 diffidens G, otius disserens BR ll 14 cassum B casum D in eassum d li 16 membrorumque concesserat BD il 19 quod Dresd. quid BD l

102쪽

LIBER II

piaque dotalia quid sollertiae quid Ornatus quid denique

indumentorum sumerent comperisse. non sibi quoque nescitum quid sponsus ipse perageret, quid Iouis palam gereretur an Leucothea succenderet facem lumenque pur-b pureum et an Solis remigia uigilarent sonipesque Phosphori comeretur. id genus innumera, quae curiO8is Perscrutationibus aspexerat, astruebat. Verum Secretum cubiculi repente Phronesis mater inrupit. quam cum uirgo conspiceret, ad eam adcurrens honorandumque pectus ex ad osculans praeparatorum poematumJ conSciam fecit. uerum illa exuuias filiae. ornatusque detulerat quis induta deorum sociari coetibus non paueret. itaque ueStem peplumque Iactis instar fulgidum dedit, quod uel ex illa herbarum felicium lana, qua indusiari perhibent Indicae pru-

15 dentiae uates accolasque montis Vmbracii et quantum usus eius telluris apportat ex candentis byssi netibus uidebatur. dehinc apponit uertici diadema uirginale, quod maxime mediatis gemmae lumine praenitebat, ex qua galeata quaedam obtectaque uultum uirgo instar secreti Troiani penim tus incisa resplenduit. at cingulum quo pectus annecteret H5 sibi prudens mater exsoluit et ne Philologia ipsius Phronesis careret ornatibus eius pectori quo uerius comeretur apponit. calceos praeterea ex papyro textili subligauit, ne quid eius membra pollueret morticinum. acerra autem 25 multo aromate grauidata eademque candenti manus uirginis onerantur. et iam tunc roseo subtexere sidera peplo usi coeperat ambrosium promens Aurora pudorem, cum crepertim lux alma micat, gemmata Dione 4 leuchoeta It it 8 fronosis It et hic et deinceps il irrupit Lys accurrens B li 10 boematum IR poematiam pr olossam deleui it 13 iaetis R il 15 Umbracii p umbratia BR umbratii b

umbrati Grotius: videtur Maleum montem ita signideare his Plinii VI 69 molin. p. 295, 16 M.) uerbis adductus 'in quo umbrae ad septentrionem cadunt hieme aestate in austrum per senos menses' l

103쪽

MARTIANI CAPELLAE cum nitet, aurato fulget cum Phosphorus astro: tunc candens tenero glaciatur rore pruina et matutina grege' quatiunt in pascua caulas: languida mordaces cum Pulsant pectora curae et sugit expulsus Lethaea ad litora SomnuS. 5117 Ecce ante fores quidam dulcis sonus mullisidis suaui-nitibus cietur, quem Musarum conuenientium chorus impendens nuptialibus sacramentis modulationis doctae tinnitibus eoia inebat. nam nec tibiarum mela nec ex fidibus sonitus nec hydraularum harmonica deerat plenitudo, sed 10 iii blandum collata eantum ac modificato sine compactum uoci uirginum complementi spatio ratum lacere silentium. ac lunc ille omnis clioniis c. noris uocibus dulcique modulatu

Iiraeuertit Omn0s Ol gisnuas suauitates et cum Sacrae numeris cantilenae haec dicta standuntur 15 29 s scande caeli ten fila uirgo digna tanto foedere: te socer subire celsu poscit astra Iuppiter. 118 tunc Vrania ceteris paulum reticentibus coepit Sidereos coetus et culmina sacra Polorum

nil iam coniciens numine si sa uide 20 olim disquirens nexos quid torqueat orbes, nunc liraesul causas raptibus ipsa dabis. quae circos textura liget quae nexio claudat ambiat et quantos orbita curua globoS, sidereos cursus quid cogat quidue retardet. 25 quis Lunam staminet uel minuat radius, qui caelum stellet lames et quanta reuoluat, quae sit cura deis uel modus aspicies. Scande caeli templa uirgo digna tanto foedere: te socer subire celsa poscit astra Iuppiter. 301 19 tunc Calliope

semper complacitis amica Musis, cui Magnesia poculum fluenta

1 fulget cum Nauplitis ot cum fit B et cum sit D et cum

104쪽

LIBER II

et sons Gorgonei tulit caballi, uertex Aonidum uirens corollis cui frondet uiolas paranis Cirrha: tu vatum mela dulcibus Camenis et scis Pindaream chelyn referre te dictante fides sacrumque plectrum

nouit Threicium sonare carmen. o lux nostra Sacros probare cantus suesce atque organiciS beare circis.

scande caeli templa uirgo digna tanto laedere. te socer subire celsa poscit astra Iuppiter. ac sic Polymnia tandem laboris fructus aethram fulgidam . diuumque sedes ad Iouis consortia . prouecta carpis inditoque numine distenta dudum quae iugare rhSthmica ac disparari mixti sueta regula,

mox quid iacente quid iugata linea

trigonus recurvet circulusque torqueat, melos probare ac tonos et crusmata artesque cunctas solita, quaeque caelitum possunt parare mentem ad alta culmina. scande caeli templa uirgo digna tanto foedere. te socer subire celsa poscit astra Iuppiter. tunc Melpomene sueta cothurnatos scenis depromere cantus Soccumque ferre comicum et reboare tua tulimus quae carmina curamelo sauente rhrthmico: nunc tibi uirgo cano spes atque adsertio nostri

tenore uersa carminis.

MARTIANUS CAPELLA

105쪽

nam thalamum redimire iuuat, tu serta probato tuis placere ritibus. digna maritali semper uidearis Olympo decentiorque caelitum. scande caeli templa uirgo digna tanto foedere. te socer subire celsa poscit astra Iuppiter.' ac sic Clio tu quae rhetorico clangere syrmate 'atque reum rabido absoluere pectore, quae nunc sensa ligans horrida nexibus soritas cumuli accessibus aggerans, nunc quid grammatica stringere regula, quid sandi ambiguis conterat ordinem sollers docticanis ludere sensibus: nunc stellata poli conspice limina et candore sacro aetheris utere: quem uero pretium est noscere lumine. scande caeli templa uirgo digna tanto laedere.' te socer subire celsa poscit astra Iuppiter. mox Erato

caput artibus inclita uirgo cui panditur aula Tonantis, merito tibi subditus orbis

rationibus ante repertus: sacra fulgura cur rutilescant, fragor intonet unde resultans,

quid agat per aperta madores modo nubibus imbriscatis, quid euntibus agmine nimbis

reuocet nitidissima uerna, rotet omnia circulus anni properantia claudere saecla. 31 s

cti canis sollers Bri transposuit Grotius il 24 subditur D

106쪽

quod habent rationis operta canimus tibi cognita soli. scande caeli templa uirgo digna tanto laedere. te socer subire celsa poscit astra Iuppiter. 5 ac tunc Terpsichore laetor: honoris meritis conspicis astra uirgo: hoc tibi sollers peperit ingenium labosque, ista peritis tribuit cura uigil lucernis. perdia pernoxque sacris namque operata chartisio quidquid agentes Stoici praescia dant suturis semper anhelis docilis somitibus tulisti. nam Sabaeorum rapidis quid uapor edat aris, sumida quid turicremis aura paret favillis omina uel certa serant uocibus auguratis is intrepidis nec dubitans latibus anteuortis. scande caeli templa uirgo digna tanto foedere. te socer subire celsa poscit astra Iuppiter. . 32 G dehinc Euterpe 125 uirgo perite 20 praeuia Sortis, quae potuisti

scandere caelum Sacraque castis, dogmata ferre, 'ta noscere semet quis ualuere,

quisque uidentes lumine claro numina satim et geniorum

cernere uultus

repsicore R it 6 astra uirgo conspicis Bri transposuit Grotius li

107쪽

MARTIANI CAPELLAE quaeque Platonis Pythagoraeque esse dedisti

sidera mentes, tuque caducis 5 mortalibusque nube remota cernere iusti numina caeli: iure senatum Iuscande Τonantis,

quam decet unam Mercuriali laedere iungi. scande caeli templa uirgo digna tanto laedere. 15 te socer subire celsa poscit astra Iuppiter.

126 deinde Thalia

beata uirgo, tantis quae Siderum choreis thalamum capis iugalem ac sic fauente mundo nurus adderis Τοnanti: ali cuius esse diuitibi contigit maritam: eius meante pinna qui solus astra mundi praeteruolans perrexit

rapidis uigil procellis,

qui cum superna tranat laeta, Tartarum γ recurrit, qui solus ante currum

et candidos iugales alti potens parentis

memorem ciere uirgam,

qui sata succidentis 2 phytagoraequo B li 17 talia BD li 23 ali Lucianus met-ler ac ND at b lj 25 penna bD li 27 perexit BD it 35 laeta R il

108쪽

LIBER H

reparat libens Osiris, 33 ssationibus grauari genitalibus repertis quem scit pater deorum, cui lacteam papillam

gaudens dedit nouerca, cuius uigente uirga dirum stupet uenenum, cui uirus omne santi

orbem facit gemellum. est doctus ille diuum sed doctior puella.

nunc nunc beantur artes quas sic sacratis ambo, ut dent meare caelo reserent caducis astra

ac lucidam usque ad aethram pia subvolare uota. per uos uigil decensque vos c mentis ima complet, iper uos probata lingua fert glorias per aeuum: uos disciplinas Omnes

ac nos sacrate Musas.

25 Dum haec igitur Musae nunc solicanae nunc conci- 127nentes interserunt uicissimque mela dulcia geminantur, ecce quaedam matronae sobrio decore laudabiles nec conquisitis sigmentis circa laciem uultuosae uerum simplici quadam comitate praenitentes in penates uirginis thala-

mumque conueniunt. quarum una intenta circumspectione cautissima et omnia rerum uigili distinctione discriminans dicdbatur Prudentia uocitari. huius germana 128 Sua cunctis attribuens, nullumque eo quo non merebatur adficiens Iustitiae serebatur sortita uocabulum. uerum 129

1 reparat Nauplius separat BR ll 9 fanti R sed n punctuatum ti 10 versiculitis nondum emendatus est 20 nus ΓΛ nys r il28 uerum p rerum Bri

109쪽

MARTIANI CAPELLAE tertia contemptis muneribus atque abstinentia praedi130 canda ex morum temperantia nomen acceperat. quae, Supererat sortissima ac tolerandis omnibus aduersis semper infracta subeundis etiam laboribus robore quoque corporis praeparata, Virium uocabulum possidebat. hae ο34 6 in amplexum eius osculumque deseruntur atque earn cum intra cubiculum conspicerent per omnia trepidantem et uelut lucifugam haesitationibus torpentem pectus eius faciemque tractantes in conspectum omnium et publicam 131 uenire faciem compulerunt. post has ingressa quaedam in grauis crinitaque semina et ex eo quod per ipsam Iuppiter ascensum cunctis in supera tribuerit admodum glori0Sa. quam cum uirgo conspiceret ad eam omni studio assectuque cucurrit, quippe quadam fiducia compertorum ipsa eidem scandendum caelum fuerat augurata et nunc 15 ad eam in nuptias corrogandam ab ipso transmissa Maiu-13 2 gena. Praeterea tres puellae uultu decoreque parili ac uenustate luculentae sertis religatae in uicem manuS rOsarumque spiculis redimitae ad uirginem conuenere. quarum una deosculata Philologiae frontem illic ubi pubem 20 ciliorum discriminat glabella medietas, alia os eius, tertia Rectus apprehendit, uidelicet prima ut Haetos oculis adllaret honores '. secunda gratiam linguae inspirabat, animo tertia comitatem. quippe illae Charites dicebantur et

quicquid apprehenderant uenustabant. quae quidem uir- 25ginem postquam lumine replevere, Musis admixtae etiam geSticulationes consonas atque hymeneia dedere tripudia. 133 Sed ecce magno tympani crepitu crotalorumque tinnitu uniuersa dissultant eo usque ut Musarum cantus aliquanto bombis tympani obtusior redderetur et cum SO- adnitu introfertur lectica interstincta sideribus, cui ritu mystico crepitus praecinebant, qua mos suerat nubentes 134 deas in caelestis thalami peruenire consortia. ante hanc 5 hae add. Humanus il 9 conspectu D ll 10 satiem D li14 fidulia D li 16 nubtias II ll 19 spieulis Soppius speculis IID li 20 deosculata est D li 22 apprendit it 24 tercia D licantes BR li 25 apprendorant ni it 26 ammixtae N am

110쪽

quaedam augustioris uultus semina ac sacro lumine aetherioque resplendens uenerabili antistitio praeminebat, quam cum Omnes qui adsuere conspicerent, reveriti inclitam maiestatem ut deorum omnium mundique custo-5'dem. huic Athanasiae nomen fuit. 'et heus' inquit 'virgo,

praecepit deorum pater hac regali lectica in caeli palatia subveharis, quam quidem nulli fas adtrectare terrigenae 35 Get nec tibi quidem ipsi ante nostrum poculum licet. et 135 cum dicto leniter dextra cordis eius pulsum pectusque 10 pertractat ac nescio qua intima plenitudine distentum magno cum turgore respiciens ni haec ' inquit ' quibus

plenum pectus geris coactissima egestione euomueris sorasque diffuderis, immortalitatis sedem nulla tenus. optinebis.' at illa omni nisu magnaque ui quicquid intra 1b pectus semper Senserat evomebat. tunc uero illa nausea 136 ac uomitio laborata in omnigenum copias conuertitur litterarum. cernere erat qui libri quantaque uolumina quot linguarum opera ex ore uirginis diffluebant. alia ex papyro quae cedro perlita fuerat uidebantur, alii carbasinisso uoluminibus impli- cati libri, ex ouillis multi quoque tergoribus rari uero in philyrae cortice subnotati. erantque 137iluidam sacra nigredine colorati, quorum litterae animantum credebantur effigies quasque librorum notas Atha nasia conspiciens quibusdam eminentibus saxis iussit M ascribi atque intra specum per Aegyptiorum adyta collocari eademque saxa stelas appellans deorum Stemmata praecepit continere. sed dum talia uirgo undanter euomeret puellae quam plures, quarum ArteS aliae, alteraedictae sunt Disciplinae, subinde quae ex ore uirgo effude-30 rat colligebant, in suum una quaeque illarum necessarium

uSum facultatem quo corripiens. ipsae etiam MuSae prae-2 aethereoquo p atherequo BR li ante stitio R il ad praeminebat add. ὲ nito b il 5 atanasiae DR li 7 subuoaris It ij adtrectari II it 8 ot se, ipsi sed BR li ipsi scripsi si BR li 12 euomueris scripsi uomueris An il 13 obtinebis It li 15 semper ut uideturi ante sensor i erasum in B nausia n R il 17 quod

. malium b li 23 atanasia BD et ita saepius il 25 egyptiorum

SEARCH

MENU NAVIGATION