장음표시 사용
121쪽
MARTIANI CAPELLAEphoniam quicquid emensi erant aduerterent consonare persectione absolutaae modulationis post labores maximos 200 recreati paululum conquierunt. ipsa quoque Philologia 45 s lectica desiliens cum inmensos luminis campos aetheriaeque tranquillitatis uerna conspiceret ac nunc tot diuersi- blates cerneret formasque decanorum tunc octoginta quattuor liturgos caelo miraretur adstare uideretque praeterea fulgentes crebrorum siderum globos et circulorum alterna 201 illigatione texturas, ipsam uero, quae ambitum coercet ultimum, sphaeram miris raptibus incitatam polosque et 10 axem ex caeli summitate vibratum profundam transmeare terram atque ab ipso totam caeli molem machi-202 namque torqueri, tanti operis tantaeque rationis patrem deumque non nesciens ab ipsa etiam deorum notitia secessisse quoniam extramundanas latitudines eum 15 tranSscendisse cognouerat, empyrio quodam intellectualique mundo gaudentem iuxta ipsum extimi ambitus murum annixa genibus ac tota mentis acie coar-203 tata diu silentio deprecatur ueterumque ritu uocabula quaedam uoce mentis inclamans secundum dissonas na- 20tiones numeris uaria sono ignota iugatis alternatisque litteris inspirata, ueneraturque uerbis intellectualis mundi praesules deos eorumque ministros sensibilis sphaerae potestatibus uenerandos uniuersumque totum in sinibilis 204 patris profunditate coercitum poscitque quosdam tres deos 26 205 aliosque diei noctisque septimo radiatos. quandam etiam sontanam uirginem deprecatur, secundum Platonis quoque 206 mysteria απαξ καὶ hic cariκoiva potestates. his diutis- sime florem ignis atque illam existentem ex non existentibus ueritatem toto pectore deprecata tum uisa se cer- 30 207 nere apotheosin sacraque meruisse. quippe quidam eandores lactei fluminis tractu stellis emammantibus deflue-208 bant. laetabunda igitur gratesque testata iter in Galaxium 2 quippe B li 7 lyturgos ii II sumitato BD il 14 ne
sciens Grotius sciens BD I 15 latitudines Nisianus boatitudines BD 16 enpyrio B Il 19 diu B; ex euanidis litteris dm eo'.
122쪽
1lectit, ubi senatum deum a Ioue nouerat congregatum. erat autem ibi Iovialis domus, quae etiam granditate mira mundanum ambitum possideret et decore conspicuo fulgorem siderum uinceret et obliquitate situs signiferum 6 circulum decussaret. praeterea tanto splendore renidebat ut argenti crederetur fabricata materia. ibi septa can- 46 sdentia culmenque septatum limbis niualibus albicabant. ubi iam Iuppiter cum Iunone omnibusque diuis in sugge- 20sslu maximo ac subselliis lacteis residens sponsales prae- 10 stolatur aduentus. qui simul Musarum uoces ac dissonis
mela dulcia cantilenis uirgine adueniente percepit, priore loco praecepit uenire Cyllenium, cum quo Liber et Delius 210 fidi amantissimique germani, Hercules etiam, uterque Castorum Gradivusque et quicquid deorum de Iove progeni- i5 tum est Cyllenii adhaerebat officio. elementorum quoque 2 11 praesides angelicique populi pulcherrima multitudo animaeque praeterea beatorum ueterum, quae iam caeli templa meruerant, gressus Maiugenae sequebantur. Linum 212 Homerum Mantuanumque uatem redimitos canentesquem conspiceres, Orpheum atque Aristoxenum fidibus personantes, Platonem Archimedemque sphaeras aureas deuoluentes. ardebat Heraclitus, udus Τhales, circumfusus ato- 213mis Democritus uidebatur. Samius Pythagoras caelestes quosdam numeros replicabat, Aristoteles per caeli quoque 25 culmina Entelechiam scrupulosius requirebat, Epicurus uero mixtas violis rosas et totas apportabat inlecebras uoluptatum. Zeno ducebat seminam prouidentem, Arcesilas collum intuens columbinum, multusque praeterea palliatorum populus studiis discrepantibus dissonabat, qui ad quidem omnes inter Musarum carmina concinentium audiri licet perstreperent nullo potuere reboatu . ueniente 214 igitur introgressoque Crilenio omnis ille deorum senatus .
goras D li 25 on doliciam B edelichiam h ondolehiam D ll27 arcisilas B archesilas b archisitas D li 30 continentum D concinentum B li 31 reboatu moianus rabulatu BD u
123쪽
MARTIANI CAPELLAE ueneratus uerticem ingredientis exsurgit. ipse Iuppiter ieum propter Suum consessum Pallade a dextra sociata l215 medium collocauit. nec longo interiectu ipsa quoque Philologia ambita Musis ac matre praeambula corrogatUr. qua ingrediente ac Vestae deum nutrici eiusdemque pe- 5 disequae acerram illam olacem aromatis refundente omnis ille Ordo caelicolum portiones sibi competentes attribuens 216 Arabicis laetabatur halatibus. uerum uirgo ut est per 47 G omnia uerecunda licet a Ioue eius assidere confinio iuberetur tamen ibi potius uoluit ubi Musas conspexerat ad- 10 217 mota Palladis consortione residere. tunc exurgens uirginis mater poscit de Ioue Superisque cunctis uti sub conspectu omnium, quicquid sponsalium nomine praeparauerat Maiugena, traderetur ac demum dos a uirgine non deesset, tuncque tabulas ac Papiam Poppaeamque legem 15218 sinerent recitari. cuius petitioni iustissimae deorum senatus attribuit ut in consessu caelitum offerenda probarentur. hic Phoebus exsurgit fratris ossicium non detrectans ac singulas ex samulitio dilectuque Cyllenii incipit admouere, quae tam pulchrae cunctis quam ornatissimae resutSere. 202 19 Τranscursa Iector parte magna sabula, quae tam morosis implicata ductibus tenui lucernam palpitare lumine coegit instans innitens crepusculum, ac ni rosetis purpuraret culmina 25 Aurora primo convenustans halitu, lsurgens senestras dissecaret lumine, ladhuc iugata compararet pagina quocumque ducta largiorem circulum. 220 nunc ergo mythus terminatus, insunt 30 artes libelli qui sequentes 33Serent. nam fruge uera omne fictum dimouent
124쪽
et disciplinas annotabunt sobrias pro parte multa nec uetabunt ludicra. habes quid instet, si potestas caelitum faueant- que Musae et chelys Latoia.
Rursum Camena paruo 221 phaleras parat libello et uult amica fictis Iu commenta ferre primum memorans frigente uero nil posse comere USum uitioque dat poetae infracta serre certa 15 lasciua dans lepori et paginam uenustans multo illitam colore, atquin prioris ille 222 titulus monet libelli,2 uectabunt D li 4 eholis BD il subseriptum FELICITER MARTIANI ΜΙΝΕI eorr. eae ΜΙ ΕΙ) FELICIS CAPELLE DE NUPTIIS PHILOLOGIAE LIB. II EXΡLIC. in B Martiani, et IIinei Felicis Capellas do nuptiis Philologiao LIBSECDS EXPLICIT in D ll 5 inseriptum INCIPIT DE ARTE GRAMATICA LIB III in BD FELICI2 αώ. B) li
125쪽
M-ΤΙΑΝΙ CAPELLAE mythos ab ore pulsos
arteSque uera lantes uoluminum sequentum praecepta comparare.
ad haec iocante rictu f nil mentiamur' inquit' et uestiantur artes. an tu gregem Sororum
nudum dabis iugandis, et sic petent Τonantis Id et caelitum senatum' aut si tacere cultum Placet, ordo quis probatur' certe loquentur illae quae quid serat docendum 15
habitusque consequenturo aSOmato in prolatu. haec nempe ficta uox est et deuius promissi eS, cur ergo non sateris 20
nil posse comparari' chis me Camena uicit: nudis iugabo ludum. 223 Admouerat igitur Latoides unam priori loco Ilereu- 25 lrialium ministrarum aetate quidem longaeuam sed comitato lblandissimam, quae se in Memphide ortam rege adhuc 0Sire imemorabat diuque obtectam latibulis ab ipso reperiam leducatamque Cyllenio. quae semina licet in Atticae, ubi
maiore aeui parte floruerat, se assereret incedere pallia- Ab tam, tamen ritu Romuleo propter Latiare numen et olium caput propterque Martiam gentem Venerisque propaginem senatum deum ingressa est penulata. gestabat haec autem teres quoddam ex compactis adnexionibus sereulum, quod1 mytos B li pulsas bR li 10 Tonantis scripsi notandis BR li II ot B in R ου li 15 quae quid Orotius quicquid BR 24 nudis seripsi fugis BD it 3I olim BD Toli Honorius θ
126쪽
leui exterius elephanto praenitebat. unde uelut medendi sol- 224lers magistra , curandorum uulnerum insignia proserebat. nam ex eodem Scalprum primo uibranti demonstrat acumine, quo dicebat circumcidi insantibus uitia posse lingua-5 rum dehincque nigello quodam puluere, qui ex fauilla
consectus uel sepia putaretur illato per cannulas eadem resanari. tunc etiam quoddam medicamen acerrimum,
quod ex serulae flore caprigenique tergoris resectione con- lacerat rubri admodum coloris exprompsit, quod monebat 10 saucibus adhibendum, cum indocta rusticitate uexatae foetidos ructus uitiosi oris exhalant. demonstrabat etiam quendam gratissimum gustum uespere multo olivoque laboratum, quo depulsa uocis insuauissimae dirita e canoros etiam fieri posse memorabat. arterias etiam pectusque 225 15 cuiusdam medicaminis adhibitione purgabat, in quo et cera sago illita et gallarum gummeosque commixtio et Niloticae fruticis collemata notabantur. quae uis epithe --σmatis licet memoriam intentionemque procuraret tamen natura sui etiam uigilias inserebat. protulit quoque limam 22620 quandam artificialiter expolitam, quae octo partibus auratis uelut diuersis nexionibus interstincta vibrabat, ex qua scabros dentes uitiliginesque linguarum et Sordes, quas in Soloe quadam ciuitate contraxerant, leui sensim
attritione purgabat. haec abstrusa nosse carmina nume- 227 25 rosque multifidos crebrae supputationis opere Putabatur. denique quotiens curandos acceperat mos eius erat de nomine primo tractare. casus etiam non tacebat quanta uel uitia creare possent uel prudentissime declinare. tunc
genera rerum, uerba etiam curandorum cum ratione capta 30 bat, ne ut fieri ab aegrotantibus moris est nomen Pronomine commularent. tum uerborum modos temporangurasque fschemataJ requirebat iubebatque alios quis
11 ox alant B R li 16 eummeosquo B R il 17 ephilematis II opi-tematis It li 21 aestuari et eorri in aestiua B at ex qua add. b il22 uituliginesque BR li 23 quidam b il leni b u 27 quanta sors psi quanti li 28 declinare seripsi declinarilli it 3I uerborum Γr morborum R il tempore R il 32 schemata deleui il
127쪽
MARTIANI CAPELLAE plenitudo obtusior atque immobilis torpor insederat gradus percurrere Scandereque quam plurimum operum praepositionibus aut coniunctionibus aut participatis in-228 sistere totaque curandos arte satigari. lianc igitur seminam tali multorum curatione callentem cum deorum non Snulli Iatricen alii Genethliacen diuersis rerum operibus aestimarent addereturque fidei medendi sollertia quod eam opitulari posse oris uitiis nec Pallas denegaret nec ipse
Maiugena, inconsentaneum tamen uidebatur incedere medicam penulatam. idcircoque ab ea et nomen et officium 10 22s suum ac totius expositio artis exquiritur. tunc illa ut sa- miliare habebat exponere percunctata ac docere facile quae ab eadem quaerebantur, penula a dextera cum modestia uerecundiaque releuata sic coepit pamaamn di-eor in Graecia, quod litterae i5 nuncupentur miliique sit adtributum litterarum formas propriis ductibus lineare. hincque mihi Romulus Litteraturae nomen ascripsit, quamuis insantem me Litterationem uoluerit nuncupare , sicut apud Graecos CpαμμαTicTilmbr G primitus uocitabar, tunc et antistitem dedit et sectatores eo impuberes adgregauit. itaque assertor nostri nunc litteratus dicitur, litterator antea uocabatur. hoc etiam Catullus quidam non insuauis poeta commemorat dicens munus dat tibi Sulla litterator. idem apud Graecos Υpαμματodibocκαλoc uocitatur. 25230 officium uero meum tunc fuerat docte scribere legere- que. nunc etiam illud accessit ut meum sit erudite intellegere probareque. quae duo mihi uel cum philosophis
criticisque uidentur esse communia. ergo istorum quattuor duo activa dicenda sunt, duo spectativa. Si quidem 3o impendimus actionem cum quid conscribimus legimusve, seipientium uero spectaculo detinemur cum scripta intellegimus aut probamus fetJ licet inter se quadam cogna-
128쪽
tione coniuncta sint sic ut celeris artibus comprobatur. nam et actor cognoscet primo quae ualeat actitare, et astronomus quaedam lacit ut per ea cognoscat quae debeat comprobare. miscet etiam utrumque geometres 5 quippe formas theorematum cum rationibus certis efficit et cognoscit. Partes autem meae sunt quattuor litterae litteratura 231
litteratus litterate. litterae sunt quas doceo, litteratura ipsa quae doceo, litteratus quem docuero, litterate quod
id perite tractauerit quem informo . profiteor autem de orationis natura usuque tractare. natura est ex quibus sormetur oratio. usus cum eadem utimur appellatur. his
etiam materies admouetur ut de qua re dicendum sit aestimemus. oratio ipsa uero tribus gradibus eruditur i5 id est ex litteris, syllabis et ex uerbis. 52 GVerum in litteris gemina quaestio diuersatur. nam- 232que aut naturaIes sunt aut essectae . natura enim insinuante earum nomina in loquendi substantiam procreata, artificiosa uero formatio earum lineas quas scribimus dem signauit ad hoc ut praesentes una uti, absentes alia potuissent. atque ita ex hac parte, qua scribitur mutae, ex illa qua legitur uoces sunt appellatae, si quidem haec auribus tantum. illa solis oculis ualeat conprehendi. Litterae igitur aliae sunt, quae per se efficere totum 233 25 valeant, aliae quae nihil. nam uocales, quas Graeci Septem, RomuluS sex, usus posterior quinque commemorat, Υ uelut Graeca reiecta. hae tamen in Latio nunc produci nunc contrahi, nunc acui nunc grauari uel etiam circumflecti, nunc aggregari nunc distrahi sine iactura sui nominisso possunt. modo solae syllabas formant, nunc consonantes utrimque suscipiunt. uocalesque non nullae modo se inuicem mutant, nunc sibi cum decore succedunt. quippe
A plerumque in E transuertitur, nam capio cepi facit. nunc in I ut salio insilio. nunc in O ut plaudo plo 1 in ceteris b li 4 miscet D misit BR ll 11 formatur b li14 uero ipsa ri li 15 id est om. R il 21 quae RN li 2s aggra
129쪽
MARTIANI CAPELLAE strum. uel in v ut arca arcula. item E litera primum in Α reformatur ut sero satum. uel in I ut moneo monitus. uel in O ut a tegendo toga. uel in V ut a tecto tugurium. similiter I quoque uocalis in Α conuertitur ut siquis siqua, in Ε ut sortis sorte, sin O ut qui quo, in V ut ibi ubi. non aliter o littera in
Atransit ut creo creaui, uel in Eut tutor tutela,
uel in I ut uirgo, uirginis, uel in V ut uolo uolui. item V simili ratione conuertitur in Α ut magnus magna, in I ut telum teli, in O ut lepus leporis, id
in Ε ut sidus sideris. sic igitur transformatae nunc utrimque poterunt copulari nunc ex altero nunc ex neutro, nunc aliquas partes orationis terminant nuncque fas nullaS.
234 Nam A primum utrimque sibi adsociat V et I litte-15ras: nam et aurum et uarus dicimus et I a n u g et Α i a x. ex uno autem latere suscipit Ε ut Aeneas. ex neutro uero 0. sinit nomina seminina ut dea, masculina ut Iugurtha, neutra in singulari numero tantum Graeca ut toreuma peripetasma, in plurali autem Latina ut mmonilia. in uerbis imperandi modum ut canta, salta. 235 Ε autem uocalis duarum Graecarum litterarum uim P0SSidet. nam cum corripitur ε Graecum est ut ab hoc hoste, cum producitur η est ut ab hac die. ac maxime tunc circumflexum accentum tenet. haec duas 25 uocales id est I et V ex latere utroque complectitur ut in Euro Veientano et in ei a iecore. sinit uero nomina neutra ut monile, seminina etiam sed Graeca ut Calliope, pronomina ut ille iste, numerum etiam totius generis ut quinque licet tirovirou sit. item uerba im- ω perativit modi ut sede curre, modi infiniti scribere scripsisse. I uero littera cunctis utrimque uocalibus 236 sociatur. nam A complectitur cum dicimus ianuariae et Aiax, Ε autem ut teneat docuerunt exempla superiUS demonstrata, O autem litterae copulatur in nomine Iouis 351 primum in scripsi in primum BD il 16 dieitur It it 18 Oom. R il 27 oio BRD eia D ll 33 ad ianuariae add. us b il
130쪽
et Oinone, Oisus etiam dicitur - sic enim ueteres usum dixere - V autem in iuvando et vita. haec aliquando uocalis geminam syllabam facit finitque omnium generum nomen ut frugi, numerum itidem omnium ge-ε nerum ut uiginti, item uerba modi indicatiui ut noui memini, imperativi sali ueni, infiniti iaculari luctari. O uero littera quibus uocalibus quave ex parte 237 cohaereat superius memoratum. sinit autem nomina masculina ut C a t o, seminina ut 1 u n o, numerum omnium 30 generum ut octo, item uerba activa ut canto laudo, modi imperativi tantum modo unum finit ut cedo, ad- 54 Guerbium ut subito, praepositionem ut pro . V autem 238 littera uocalibus omnibus utrimque coit praeter o antelatum. sola etiam V sui generis litteram non geminat ab sed coniungit ut uulgus Vulcanus. sinit articulos ut
tu, nomina neutra ut genu cornu, nullum autem uerbum claudit. Hac tenus de uocalibus. non enim uocales astruere 239 sed omnes litteras sum iussa monstrare. uerum reliquas 20 quae secuntur consonantes esse non dubium est. quae item discernuntur in semivocales et mutas. quarum exequar ratio- nem. quippe F littera, quae est semivocalium 240 prima, duas tantum modo consonantes praelata complectitur L et B ut dicimus flauus et frugi. uocales uerore complectitur ita ut I et V uocales sibi praeserri prohibeat,
nullum autem claudit finitiva sermonem. I. uero littera tripliciter sonat. nam exilem sonum reddit eum geminatur 24 Iut sollers Sallustius, medium autem cum terminat nomina ut sol sal, item leniter sonat cum uocales anteuenit
ad ut lapis lepus liber locus lucerna, plenum uero Sonum habet cum ei praeseruntur literae P G C F ut in Ρlauto glebis Claudio flavo. L autem numquam ulli semivocali uel mutae praeponitur. quae pro D in praepositione accipitur cum et A praesertur ut allidit
35 alligat. haec etiam praelata praepositione seruatur ut
finit Vonchius inuenitur BD il 18 asstruere B p 32 glebus Λ n