Martianus Capella. Franciscus Eyssenhardt recensuit. Accedunt scholia in Caesaris Germanici aratea

발행: 1866년

분량: 565페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

71쪽

B - codex Bambergensis It ae Relahenauensis praeter locos uncinia obliquis circumscriptos collatus D codem Darmstatiensis in locis uncinis obliquis', circurn- scriptis collatus

Nim 'n D margo codicum se lectiones eodicum correctura anteriores

bra lectio codicum siue ab eadem aiue ab affera suid. praef. p. XIJ manu correctap - editio princeps Vicentina anni r 98. aionificat unius litterae rasinam nurneri in margine exteriore, qu bus G additum, sunt Gratii paginarum, ceteri fioppii parastraphorum Di siligod by Cooste

72쪽

LIBER I

Tu quem psallentem thalamis, quem matre Camena 1 progenitum perhibent copula sacra deum, 5 semina qui arcanis stringens pugnantia uinclis complexuque sacro dissona nexa laues namque elementa ligas uicibus mundumque maritas

atque auram mentis corporibus socias

laedere complacito sub quo natura iugaturio sexus concilians et sub amore sidemino Hymenaee decens, Cypridis qui maxima cura es hinc tibi nam flagrans Ore cupido micat seu tibi quod Bacchus pater est placuisse choreas, cantare ad thalamos seu genetricis habes, i5 comere uernificis florentia limina sertis 'Seu consanguineo Gratia trina dedit: conubium diuum componens Calliopea carminis auspicio te probat annuere. dum crebrius istos Hymenaei uersiculos nescio quid 220 inopinum intactumque moliens cano respersum capillis albicantibus uerticem incrementisque lustralibus decuriatum, nugulas ineptas aggarrire non perserens, Martianus 1 nihil inseriptum in B INCIΡΙΤ ΜΑRTIANVS in D lis edere B g II byminee D li 13 seu om. B ll 14 canthareti 15 ere pro comero B li Is himenei R I 22 ineptias m li agarrirem re li

73쪽

, o fhthhuhnii diesing ' quid istud mi pater quod n0ndum

uulgata materie cantare deproperas et ritu nictantis antistitis priusquam fores aditumque reseraris υμνολογεici quin potius edoce quid adportes et quorsum praedicta sonuerint reuelato'. 'ne tu' inquam desipis admodumque 5 perspicui operis cTεpciμov noscens creperum sapis' nec liquet Hymenaeo praelibante disposita nuptias resultare lsi uero concepta cuius scaturriginis uena profluxerint properus Acrutator inquiris, labellam tibi, quam Satira comminiscens hiemali peruigilio marcescentes mecum lu- 103 cernas edocuit, ni prolixitas perculerit, explicabo. cum inter deos fierent sacra coniugia, procreationes undique numerosae, liberique praeclues ac nepotum dulcium aetheria multitudo et inter se quodam caelicolarumJ complexu ac foedere potirentur praesertimque potissimos conubialis 15bearet adiectio idque deditum mundo loquax triuiatim dissultaret humanitas poetaeque praecipue Oeagrium citharistam secuti caecutientisque Maeonii Suaviloquam senectutem epica uulgo lyricaque pagina consonarent nec aliquid dulcius Ioui inter aetherias uoluptates una coniuge loque- 20 renturhisque accederet promptior fides, quae suadente aruspicio grandaevos pontifices in testimonium conuocat, cum quid Iuppiter hominum uotis trepida curarum ambage suspensis multa inplacabilis hostia denegaret exorata eius matrona prouenire, et quicquid ille ex prompta sententia 25 Parcarum pugillo asseruante dictauerit, delenitum suadae

4 coniugis amplexibus iussuque remouere- nec Solum Su

8 seaturrionis R il scaturiginis R g 9 post quam add. olim psatyra comminitans B li 12 procreationis BR ll 14 et eopulam putans des. Koppius il caelicolarum deleui si 17 eagrium B eyagrium D lj cytharistam BD il 18 cicutioniisquo D

stabantur seripsi attestabatur BD il

74쪽

LIBER I

NerinaeJ coniugis amore torreri, Aesculapio quoque non dispar adsectio, similique persuasione transduci ope con- . iuga CybelequeJ permulsum maestissimum seniorem

deorum, Ianusque ' Argionam utraque miratur eiulgie. 5 iam reginam tantum marito dependisse Memphiticam, ut obsita luctu perpetuo numquam eum contenta sit inuenire. hac igitur sama hisque deorum alternis amo- 5 3sribus motus concitusque Cyllenius simulque quod cunctorum assectiones et thalamos, dum paret pluribus conspi- Id eatur, uxorem ducere inStituit. in quam sententiam mater illum anxia cum annua peragratione Zodiactea in Plia dum numero salutaret, impulerat praesertimque quod palaestra crebrisque discursibus exercitum corpus lacertosis in iuuenalis roboris excellentiam toris uirili quadam. 15 amplitudine renidebat. ac iam pubentes genae seminudum eum incedere chlamydeque indutum parua inuelatumque cetera humerorum cacumen Ohnubere sine magno

risu Cypridis non sinebant. rationabili igitur proposito constituit pellere caelibatum . itaque pro industriae digni- 620 tate quam conueniret accipere cunctamento longae deliberationis alternat. nam Sophiam ipse miro quidem cupiebat ardore, quod prudens sanctaque sit intemeratiorque cunctis pulchriorque uirginibus, sed quod sororis eius collactea et indiscreto amica foedere uideretur perindeque 25 ad innubas ipsa quoque transisse, eam in Palladis iniuriam non placuit coaptari. non dispar illum sormae desiderabilis grataque luculentas in Manticen quoque Succenderat. nam et nobilitas generis illam, quippe Pronoae maiorem filiarum, et prouidum perspicacis prudentiae commenda- so bat ingenium. sed ipsis diebus sorte inmensi amoris 1 Nerinas de eui it 2 assectio bD li traduci del. n D li 3 cu-

bubaequo D quod deleui it permulsum Grotius permulsam Bpermulsa D li 4 Angeronam aut Ageroniam Grotius il iam Vone ius nam BD 2 5 lacrimas ante tantum add. p θ momphyti eam BD it 6 non tenta sit Vonckius p 10 clamidaque R chla

75쪽

MARTIANI CAPELLAE inpatientia ultro iuuenem consecuta Apollini fuerat copu- et lata. uoluit saltem Entelechiae ac Solis filiam postulare, quod speciosa quam maxime magnaque deorum

sit educata cura. nam ipsi η υχ' natali die di ad conuiuium corrogati multa contulerant. Iuppiter quippe dia- 5 .dema, quod Aeternitati filiae honoratiori detraxerat, capiti eius apposuit. Iuno quoque ex purgatioris auri splendente

uena addiderat crinibus sociale uinclum. Tritonia etiam interula resoluto ricinio strophioque flammarum instar ecocco atque ipso sacri pectoris ac prudentis amiculo uir- 104 G ginem uirgo Tontexit. Delius quoque ut ramale laureum gestitat, diuinatrice eadem coniecturalique uirga uolucres illi ac fulgurum iactus atque ipsius meatus caeli siderumque monstrabat. Uranie autem praenitens speculum, quod inter donaria eius adytis Sophia defixerat, quo se reno- 15scens etiam originem uellet exquirere, clementi benignitate largita. Lemnius quoque laber illi insopibiles perennitatis igniculos, ne caligantibus tenebris nocteque caeca opprimeretur, incendit. Omnes uero inlecebras circa Sensus cunctos apposuit Aphrodite. nam et unguentis

oblitam floribusque redimitam halatu pasci souerique docuerat et melle permulserat et auro ac monilibus inhiare membraque uinciri honorationis celsae assectatione persuaserat. tunc , trepitacula tinnitusque quis insanti somnum induceret adhibebat quiescenti, praeterea ne ullum tem- 25 pus sine inlecebra oblectamentisque decurreret, pruritui subscalpentem circa ima corporis apposuerat uoluptatem. sed uehiculum ei ac uolatiles rotas quis mira posset celeritate discurrere tradiderat ipse Cyllenius, licet eam auri compedibus inligatam memoria praegrauarit. his igitur DΨυχηV opimam superis ditemque muneribus atque multa caelestium collatione decoratam in conubium Arcas superiorum cassus optabat. sed eam virtus ut adhaerebat 1 consecuta B 2 endelichias BR 4 dii BR il 5 dsiadema B dyadem a b l 9 et coco D li 13 fulgorum DBi14 ..anis B Anis D l 15 aditis ΓD li 17 insopibilis D22 mnnilibus D li 23 honorationibus D li 26 discurreret pluritui li 28 uel eulum R it 31 ditatamque r il

76쪽

LIBER I

sorte Cyllenio paene lacrimans nuntiauit in potentiam pharetrati uolitantisque superi de sua societate correptam captiuamque adamantinis nexibus a Cupidine detineri. super his igitur uirginum thalamis dum eum deliberatae 85 sortis blandimenta frustrantur nec lacile quaepiam praeterea quae congrua paritate Tonantis nurus deligeretur occurrit, amplius deliberandum suggerit Virtus. neque eum sine Apollinis consilio quicquam debere decernere

aut las ab eius congressibus aberrare, cum Zodiaca eum 10 hospitia praemetantem numquam abesse menstrua Praecursione permitteret. igitur constitutum ubicumque locorum frater esset adiretur. ac tunc uolatilem uirgam 9 5suti secum mundi penita permeare aetheriosque receSsus

inrumpere parili celeritate posset, Virtuti demere per- i5 mittit. ipse pedibus talaria nectit aurea et nunc in sanis, quibus aut uaticiuia obliquis landebantur ambagibus aut denudata pecudum caede sissiculatis extorum proficiis uiscera loquebantur quibusque solitus sortitus excedere uel logia personare, sagaci eum inuestigatione disquirunt. 20 sed his adytorum sastigiis specubusque vidualis absque 10 lauri arentis paucis admodum soliis vittisque semivulsis, quas in Cumano antro post Sibyllam linearum morsus cariesque carpebant, nihil eius potuit inueniri. per aerios etiam tractus, quibus sormare solitus et uolucrum diuer-25 sos meatus et oscinum linguas et praepetis omina pennae, frustra incassumque disquiritur. iam pridem quippe ossen-Sus contamine monendorum dedignatur AUGUR Pythius nuncupari. item eum in Helicona Delon Lyciamque sectantur. sed alibi lauros primores arentesque ederas alibi 30 eariantem tripodem crepidasque situ murcidas praesagiο- 1 poene R il potentia B faretrati BR it 6 parilitate R il

77쪽

ΜΑRTIANI CAPELLAE 11 rumque interlitam memoriam reppererunt. tandem Fama nuntiante cognoscunt quod Phoebo gaudet Parnasia rupes, licet inde quoque ad Indici montis secretum obumbratumque Scopulum nube perpetua posterius migrasse perhibebant, taui en Cirrhaeos tunc recessus et sacrati specus loqua- 6cia antra conueniunt. illic autem circumstabat in Ordinem quicquid inminet saeculorum, Fortunae urbium nationuinque omnium regum ac totius populi. uidebantur aliae transacti cursus emensa fugientes. consistebant aliae sub conspectu adueniebantque quam plures atque ita non Ion ullis eminus uanescebat disparata prolixitas, ut uelut sumidae caligationis incredibilis laberetur aura. inter haec

mira spectacula Fortunarumque cursus motusque, nemorum etiam susurrantibus stabris canora modulatio melico quodam crepitabat appulsu. nam eminentiora prolixarum 156 9 arborum culmina perindeque distenta acuto sonitu resultabant. quicquid uero terrae confine ac propinquum ramis adclinibus suerat, grauitas rauca quatiebat. at media ratis per annexa succentibus duplis ac sesquialteris necnon etiam sesquitertiis, sesquioctauis etiam sine diScre- 20tione iuncturis, licet interuenirent limmata, concinebant. ita fiebat ut nemus illud harmoniam totam superumque 12 carmen modulationum congruentia personaret. quod

quidem exponente Cyllenio Virtus edidicit etiam in caelo

orbes parili ratione aut concentus edere aut succentibus 25 conuenire. nec mirum quod Apollinis silua ita rata modificatione congrueret, cum caeli quoque orbes idem Delius moduletur in sole hincque esse quod illic Phoebus et hica 3 uocitetur Auricomus. nam Solis augustum caput radiis perfusum circumactumque flammantibus uelut auratam 30

caesariem rutili uerticis imitatur. hinc quoque Sagittarius hinc quoque Vulnificus, quod possit radiorum iaculis icta 14 penetrare. demonstrabat praeterea Virtuti Cyllenius amnes 2 parrasia D lj 5 chirreos B ehyrreos D li 6 ordine D li

retur scripsi haberetur BR l 16 aeuia Ny li 18 aeelinibus Is lis sesqualteris N li 330 sesquioctauis Vossianus octauis ΓΛ l

78쪽

LIBER I

quosdam caelitus defluentes, quos transeundos esse perhibebat, cui ad deum ipsum, quem repperire curae eSSet,

Peruenirent. uerum eosdem amnes diuersicolor fluentorum discrepantium unda raptabat. quippe primus dissu-5 sioris ac prolixi ambitus gurges liuentis aquae uolumine nebuloso atque algidis admodum pigrisque cursibus haesitabat. interius alius lactis instar candidaeque lucis mitis omnia quietusque motu undas uoluebat argenteas. tertius uero nimio rubroque igne rutilantes sestinataque 10 rapiditate praecipites fragososque cursus anhela sulphureus celeritate torquebat. qui hunc sequebatur auratus ac fulgidus et flammis coruscantibus rutilans sed diuersiate numinum utrimque coniunctus quibusdam riuulis intermixtis quantum pensabat moderatio temperabatur. 15 uerum interior ille electro purior resplendebat amnis, quem praeter ceteros Fortunarum ille consistens populus appetebat. quarum alias eius odor et halatus illexerat, alias lenis undae canori permulsere modulatus. gustum

autem haustumque quam plures ex eodem dulcissimo Ism gurgite sitiebant. nec deerant qui eadem foueri abluique lympha ac se in illam iacere cupiebant. Praeter ea duo

restrictiores sinu ambituque paruo raptabantur interius, quorum uterque pro aliorum uicinia et confinio coloratus exiguum proprii saporis haustum multa mutabilis ad-25 mixtione traxerat. nam alter nimia celeritate festinus ac plerumque consiStens relabensque serebatur. alius uero quandam undarum auriginem gestans flexuosisque anfractibus errabundus spumabat cunctis seminibus fluentorum. hi igitur cursus discoloris amnes praedictas rerum natio-30 numque Fortunas immensis primo sinibus ambiebant. tunc diuersa undarum uiolensque rapiditas singulas quasque persuadens inprouisa ui per decliuis aluei praecipites lapsus rapidis turbinibus pertrahebat, ita ut alius easdem 2 cura Bi li esset scripsi ost BR ll 8 per omnia bd it Iohanel a B ll sulphubreus D li 12 choruscantibus D li 13 utrinque D l 14 temperabat B li 15 illo D li 17 alatus B D li 22 ae sinu Ii l 24 ammixtiono R il 25 traxeri B R li namque b li 27 auriginem scripsi originem BR d 29 hii bri li discoloros ni il

79쪽

MARTIANI CAPELLAE plerumque alteri transfunderet fluuio et quam ille exercitam longa conlisione uexarat, alter aut ripae redderet aut amne merSaret. non tamen Fortunas omnes illi sanguineus aut caeruleus inuollitas gurgites rapiebant. plerumque illius lactei praenitens unda repente correptas seminentis tractus uertice subvehebat. aliquando etiam sublimatas atque fluctu elatiore suspensas in illum cruentae similitudinis reiciebat aestum aut in torrentem hui- dum uorandas hiatu piceo despuebat. alterna igitur permixtione fluuiorum ille Fortunarum populus agebatur. 10 neque enim ulla prorsus erat quae ab omni inmunis in- 16 cursu cunctoque esset gurgite seriata. denique Virtus secuta Cyllenium dum sola cunctos interrite transmearet, licet eam magno fragore ς colliserint, tamen opprimere non quiverunt. tandem trans fluuios, qui ad quoddam 15 Phoebi spelaeum serebantur, cum Virtute Mercurius constiterunt. ac tunc Latoium conspicati edito considentem arduoque suggestu atque in conspectu quattuor urnulas adopertas uicissim atque alternis inspectionibus enudare, εs quae diuersa specie metallisque formatae . nam una ex 20 serro quantum conici potuit duriore, alia ex argenti sul gentiore materie, tertia liuentis plumbi susili robore uidebatur. at uero propior deo perlucentis uitri salo renidebat. singulae autem rerum quaedam semina elementaque 17 gestabant. nam flamma sagrantior et ab ipsis Cecaumenis is exanclata inmitibus ex serri praedicta anhelabat urna, quae tamen VERTEX MULCIFERI dicebatur. alia etiam, quae fuerat ex argenti materie, praeserebat serena sul- gentia et uernantis caeli temperie renidebat. hanc dicebant RISUM IOvIS. illa uero metalli grauioris plena un- sodosae hiemis atque algidi frigoris nec non etiam pruinarum,

haec SATURNI uocabatur EXITIUM. at uero sali resplendentis atque ad ipsius dei dextram sita, aeris totius semini hus erat reserta. hanc IUNONIS UBERA memorabant. 2 uoxarsi R 7 adquo R ii s uorandum BR eorr. p14 obprimore D li 16 sp slaoum scripsi spectaculum BD 17 conspicantur D li 26 hanelabat B li 27 muleibori Bi28 matoria D li

80쪽

LIBER I

ex his igitur urnis deus alternatim quantum dispositis sat γ 18

erat hauriebat. nam quotiens orbi complacito uitalis spiritus salubres ministrabat auras, ex illa argenti clementia aeris hausti permiscens semina temperabat. cum uero 5 pestem diram commeritis mortalibus minabatur, aeri similiter anhelos ignes aut torpentis frigoris uenena miscebat et in adstigendum meare cogebat orbem. tali dei tem- 19 peramento Virtus admonita magiSque cum eum salutares auras miscere conspiceret, caeci poetaeJ Graium uersum is Mercurio comprobante commemorat molpoc ακεpcεκ6μηc λOiμO0 νεφέληV uΠεpυκει. exJ quo pestem fugari posse Mereurius, si uoces primis uestigiis eius accederent, admonebat: subdendae tamen Clario fidibus personanti atque inter serta laurigera in- i5 sularum lubrico inplexoque crine redimito. talia conSe- 20, rentes ut procul Pythius aduentare conspexit causamque aduentus primis aspectibus recognouit, throno quo insidebat exurgens Musas iussit occurrere . quae licet in Maiugenae ossicium properare uiderentur, ratis tamen inces-20 Sibus mouebantur. ac tunc germano in participatum 9 GOperis conSesSumque suscepto prior orsus est Phoebus anxia cum trepidis nutat sententia rebus 2Isluctuat incertis aut sors ignota suturis, consultet mortale genus, quosque indiga ueri 25 cura facit dubios uel spes incerta satigat: at nobis praescire uacuum, cunctatio nulla est: 2 auriobat H li 4 austi R it 6 hanetos BR li 7 affligendum B li 8 ammonita BR ll 9 graeci poetae cod glossam deleui it 11 Lue. Aleae. 36 θ AΥΜΟΥ NεΦεΛεN

ΠΟΡΥKl BR: priora uerba in BR recte leguntur: a b postea

prauata sunt ii 12 deleta ex scripsi primis primasi BR li13 ammonebat BR li 15 implexoquo B li 16 piibius B I19 satis li 21 consensumquo R il susco hic desinit fol. s

ti. in Be seqrtitur fol. 7 nostrum ex eontiguis uenire pectus,

fol. Ict r. incipit plo prior orsus est foebus desinit fol. II u. Certum est lauripotens decusque diuum G. praef. li 24 consultat D li quosque - dubios Hauptius quodque - dubium BR ll26 uacum Salmarius ad script. hist. Aug. ed. Hack. I p. 56lun uum ΛΓ il

SEARCH

MENU NAVIGATION