장음표시 사용
191쪽
i . . : nuni accepta ab eo sententia, pertransiens eos, quoru fiotes signo Tau hoc
est. vexillo humilitatis Christi insignitas reperit, miserum conspirationis at thorem, cuius fronti charactere bestiae& draconis, qui est rex iuper omnes filios supelbiae, impressu vidit, percussit, ac sine n ra extinat pariterque cum eo totius scandali turbinem & praesumptionis nebulam dissipauit. Ves pera namque diei vigiliam Natalis Diti piscedentis, cum post Copletorium de dormitorio descendisset,&infirmarius Conuersorum, qui quali secundarius eiusdem conspirationis esse vidinatur, cum quo etia venenata dissensionis consilia nequentius tractabat, ei occurrisset: subit' vocem doloris cum
gemitu valido coepit emittere: & pallescente facie, naribusq; con tractis,ocu. Η, da lis etiam de statu suo euersis, mortem in continenti adfuturam, tristia fgna declarabant. Turbatus alter, cum jam nutantem cerneret, ne forte repent,67. nolapsu terrς allideretur, mediu complexscst: sed adeo subitanea mors fuit, ut antequam terram petere posset, inter manus tenentis se lanesti sodalis misera animam exhalaret. Tunc conturbati sunt principes coniurationis, robustos in contumacia sita obtinuit tremor: obriguerunt omnes dissensionis & schismatis incensores. Quam bonus es, Domine Iesu, sperantibus in te, quam dulcis est misericordia tua in tempore tribulationis: scut ros tutinus , & sicut pluvia oportuna in diebus siccitatis. Tu enim es Rex Regia, α ιο. & Dominus dominantium, qui sedes in throno judicij, dis lipans omne malum intuitu tuo: qui per unius peccatoris terribilem mortem peccatores coercuisti multos: & domu illam, quoniam placita tibi in ea inuenta sunt opera, a turbine praemeditati, diuque conssati scandali, misericorditer liberasti. Accurrerunt undique ad signiterii suum Conversi:& quem postero die ad inauditum scelus perpetrandum quasi ducem sequi decreuerant, ejus, Iesu bone, cadaver extinctum miserabili tumultu in infirmi tot iudeserentes, in area ubi fratres vita excedere solent, consternati metu & tremore, collocarunt. Non enim passiis es, Domine, Laatissimam solenitatem tuam, in qua primum ministerio Antelorum pax terris annuntiata est, discordiae schismatisq; perturbatione toedari. Cumque tabula defiinctoria signum dante uniuersoru aures percellerentur, tum maxime propterea, quia nemine illic sc proximum morti sciebant: Donus Theobales tunc Subcelleratius, Postmodum vero ejus de loci Abbas, quiq: inde assumptus pretiatus est matri Ecclesiae, scilicet Everbacensi, qui est una de primis sit abus Clar vallis, cujus
etiam revelatione nos ista didicimus, orationem, quam Donus Abbas pro pervicacia conspirationis constituerat, usq; ad illam hora obliuioni tradita eode momento, quanto devotius poterat, persolvebat. Audito verὰ sonitu tabulae festinanter in infirmitorium cucurrit: & cum rescisset, quis defiana' esset, vehementer admiratus judicium Dei, Domnum Abbatem, qui tunc forte de dormitorio descenderat, ad Comendationis ossicium defuncto persolvensium quantocyus inuitauit. Illo quoque celerius accurrente, cum romoto a parte capitis operinito quo corpus tegebatur, faciem iacentis intuit esset, copiosis manibus, & ex intimo cordis trahens suspiria, heus inquit, tu inliserrime, ecce quomodo sine poenitentia malitiae tuae diuino judicio exti-ctui jaces. Et hocipsum secundo de tertio ingeminans, utinam, inquit', mo- nixampa contumaci animo non sprevisses: utina misericordiam Dei aeternali xςr te non excluseris. Aliqua liu itaque, quid sibi faciendum esset, delibe Nai , tandem id consultius esse credidit, ut Com endationis ossicio ex mo ret
192쪽
CisTERCIEN sis, Drs TINCTIO V. 17 peracto, corporeq; in Ecclesiam delato, poster 1 die fiatresonanestam Mo- φnachos quam Conversos conuocareta quatenus quid sibi in tali articulo faciendum esset, in comune decernerent. Concione autem Domnus
Abbas in audientia cunctorum locutus est. Nos is, fratres carissumi, in quam peruerso proposito praui cordis ae malitios, volutatis lac homo iste deprehens' sit: que nisi districta judicii Dei censura quantocyiis de medio tulisset, domu illam in optima pace & concordia hactenus durantem grauissimis cadati cauterio cum coplicibus suis, quos ad hoc si surriis improbisque suasionibus illexerat , inurere non timuis let.. propter, quoniam peruersitate ejus omnes scimus, confessonem vero seu poenitentiam ipsus non nouim corpus eius inter corpora fratrum nqitroiu nequaquam poni debere cesto:& hoc non temeritate aliqua, sed libramine iusti judicii decernere confido. Quo audito extimuere & expalluere Conversi: utque sibi cum senioribus Monachis seorsum loquendi licentia daretur, suppliciter postularunt. Hoe per indulgentiam Doni Abbatis consecuti, cum in partem diuertissent consilii gratia, post paululu reuersi, α solo tenus coram ipso prostrati tam Mo- nachi quam Conuersi, ut misericordia defuncto non negaretur, multa pre- cum instantia petierunt : spondentib'Conuersis, atque sub attestatione diuini nominis asseuerantibus, quonia si D. Abbas districtionem sententiae te iteraret, & defuncto, licet minus digno, comunem sepultura non negaret,e ab omni intentione concepis malitiae cessaturos: & super petitione nou , . rum botatu vel bum ulterios nullo modo se moturos. Dicebat pr terea quidam de senioribus, excepto sermone hoc, alias virum satis extitisse probabilem nec debete ab hominibus judiciu sine misericordia decerni in eum, quε fortassis diuina misericordia idcirco temporaliter punisset, ne conceptam malitiam effectui mancipare posset, pro qua ternaliter damnari debuisset. Considerans itaque Domnus Abbas ita tempori expedire, & ne forte no- Mutatos uissimus error pejor fieret priore, si Conversi, qui hac occasione facile sedari poterant, in majus aliquod scandalum prorumperent: simulque i m.
metuens sibi, si praepropere austeriorem, quam oporteret, sententiam daret, quoniam sententia conspiratorum necdum a Capitulo Genetali promulgata fuerat, annuit petitioni ipsorum : celebratisq; ex more Mi Liarum exequiarumque solemn ijs, inter corpora fratru desunctus frater ter rae commendatus est. Benedictus per omnia Deus, qui domum illam de autissima rupe malitiosae conspirationis pendente, jamjamq; in prosundissima baratria grauis scandali praecipitandam, sicut pius, scut misericors,liberauit: ita ut sepulto fratri totius discordiae faex consepulta quodammodo videatur : nee callidis limae vulpeculae foeda vestigia succedenti tempore in eadem domo deprehensa fuisse, omnis illa sancta Congregatio usque hodie glorietur. Caeterum Domnus Theobaldus, cujus supra mentionem secimus, cum esset eidem defuncto fratri ex antiquo intimae familiarita- Thre ritis amicitia conjunctus, seque invicem tam bi vita quam in morte, cum alterutrum eorum decedere contigisset, orationum suffragijs adstrinxis- sent: quoniam idem Conuersus ante conspirationis turbinem non contemnendae religionis extiterat: sciens in suprema sorte necessitatis amicum probarit dolensque valde de periculo animae illius, quem viventem si miliariter dilexerat, statuit apud semetipsum, annuam pro eo facere Orationem. Iadubitanter namque credidit, quod cis exigentibus meritis, '
193쪽
ο - precum impendia defuncto nihil emolum ti ferrent : sibi tamen bon volum . . ., talis suae fructum perditu iri non posse. Cumq; toto illo anno supplices pro eo preces ad D sim fudisset, reuoluto anni circulo idem defunctus ei in visu apparuit: lugubri vultu tristem sese subiisse sententia significans. Interio ' tus quomodo se haberet, respondit, se ab hora exitus tui usque ad temp' il
. . lud, in ultionem contumaciae & rebellionis, gravisti moria suppliciorum poenas luisse: non tamen de misericordia Dei usquequaq; dejerare. sane, utruli simplex somnia, an alicujus reuelationis mysterium Hierit, sicut temerarium est definire, ita pium est super anima fratris defuncti praecipite irina. re sententiam: cui fortassis temporalis mortistiorrendii exitium sempiternae misericordi et suit adminiculum quia misericordia & judicioc regione se respicientibus clarius elucescit misericordia. Certe quam sereno pietatis oculo Dominus hane domu respexerit, Euerbacensis probat Ecclesia: in qua cum longo post tempore nouarum botaru quaestio malignissim. Daemonum instinctu mota filisset: tantorum scandalorum, tamarumque calamitatu spinet eruperunt, ut eas magis fiere libeat, quam verbis explicare. Sit ergo nobis tropositium exeplum in humilitatis de cautelae monimentum: ut si unquamerpens ille antiquus, hostis inveteratus, zizania discordiae & conspirationis propter consuetudines ordinis, in locis in quibus fuerimus, seminare tentaverit: nos in timore Dei pacis concordiaeque violatorcs velut aspides cibasiliscos fugientes, cum si ijs pacis, qui prauas consuetudines contra for-ὸ-. mam ordinis praesumptas, zelo Dei extirpare dc extinguere conatur, ex ad-- - uerso viriliter ascendere, murumque pro domo Domini nos opponere non
pigritemur: quoniam, quod saepe dicendu , ac sine obliuione retinendu est, Deus sire, bis resi Et, humilibus autem datv aliam.
De periculo Excommunicationis. LICET uniuersorum, qui Christiano nomine censentur, mentibus, per fidem, qua imbuti sunt, velut naturaliter persuasum sit, Excommunicationis sententiam nihil aliud esse, quam separationem a Deo, alienationemque a vita aeterna: tamen quia corda per negligentiam torpentia plus quandoque mouent exempla quam verba, neccissarium duxi, de monstrare peremptoria hac sententia, quam si pauenda rationali creaturae: quae etiam irrationalem creaturam nonnumquam aut morti, aut grauissimae subjicit calamitati: quatenus miser homo, cui specialiter ob meri tum superbiae anathematis spiculum intentatur, quid sibi de se metuendumst, penset: quando ea quae rationis experientiam subire nesciunt, per virtutem diuini nominis anathematis mucrone feriuntur. Ludovicus pius Imiserator Augustiis,Caroli magni filius, qui primus Ecclesias Christi per Galbiam de Germaniam de amplissimis Imperialis fisci reddi illae magnifice dita- uit, ob quod etiam Pius meruit cognominari: quique, ut fertur, audiuit vo- cem dicentem sbi, Ludovice, venenu Ecclesiis addidisti: in partibus Saxoni et iuper ripam Uerte magni fiuminis Coenobium Monachorum fiandalair, od secudum magnificentia imperialem diuit ijs do honore nobilissi ine ex latum, ad distinistionem Corbit veteris, quae in Galliis est, Corbia nouam α in sic appellari decreuit. In hoc monasterio temporiae dius memori; Friderici I mPςrati crat Abbas quida note Conrad qui secudu pompatica consuetudine
194쪽
CisTER Cir Ns Is, Dis TINCTIO V. Impetialium Abbatu, inter caeteras sccularis gloriae illecebras, annulis au- teis utebatur, longὰ aliter, ut credo, affectus, quam ille verὸ pati per bellu
milis spiritu Clar vallis primus Abbas: quum, sicut de eo scribitur plus delectabat rastru & sarculus, quam tiara & annulus. Conti it vero', ut quadam vice haberet annulum aureum, qui erat ei pretiosus: quem una dierum sedens ad mensem, dum juxta more curit causa abluendarum manuit depo fuisset: nugis nescio, an seriis intervenientibus, aliquantδ negligentiὐs siesuper mensam relictus est. Advolans interea domesticus ales corvus, quem euriales Abbatis in deliciis habebant, nullo penitus aduertente, raptum ore annulu, nec furiise reum intelligens, pernici volatu in nidulusuu in aspo tauit. Verum postquam exempta est fames epulis, mensisque rem otis surrexere omnes, Abbas damnu suum intelligens, ministrorumque negligentia culpans, annulum quaquaversum quaeri ocyus jubet: sed auctore iceleris co-
scientias omniu eludente minime reperitur. Itaq; tam convivas quam ministros suspectos habens Abbas, grauique indignatione c5motus, mandauit plebanis oppidi, quod amplissimum de ditissimum haud longe a muris Cinti obii litu A bbatis subjacet ditioni, quatenus acerrimam Excomunicationis Cententia publice intorqueret in eum, qui se hoc scelere maculare non timu isset. Quo facto sicut cunctis ratione utentib' in hac parte testimonium c5- scientiae factus est decor innocentiae: sic ipsa irrationabilitas naturae suste
, fugere non potuit, quin temporales anathematis solueret poenas, quas sempiternas soluere transitoria conditionis suae vetabat infirmitas. Coepit namque improbus quidem, sed tamen culpae inscius fur paulatim lanstuescere vis in cibu fastidire, ludicras crocitationes, e terasque irrationalis creaturae ineptias, per quas stultoru hominum timorem Dei negligentiu animos oblecta re solebat, segnius exercere , dehinc etiam pennas projicere: ad pHstremum vero ipsis quoque plumis tabescentis carnis corruptionem fugientibus, miserabilis&admiratione dignus cunctis secernentibus apparere. Factum est
aute quadam die domesticis Abbatis ipso praesente de tam prodigiosa alitis
illius immutatione inter se quaerentibus, remq; tam insolitam nequaquam aliae causa fieri posse asseveratibus, ut unus ex ipsis sic quasi joco diceret Abbati. Considerandum vobis est, doniine, ne forte iste sit furque quiritis, Mhaec horrenda plaga quam cernitis, vinculi anathematis quo innodatus est; indiciu det. Attonitis ad hoc verbum cunctis, uni ex ministris p r cepit Abbas, arborem in qua cubile alitis illius erat festina id ascendere: stratumque stipula & sarmentorum repugijs si bornatu diligentius reversare. Qui mox. ut ascendit, repertum annulum ab injuria sordiu vendicauit: nec sine stupore omnium qui aderant manibus Abbatis restituit. Ita misero fure, qui atro- ω ciuimas furti poenas luebat, nec tamen furti se reum intelligebat, diuino, ut
credimus, nutu prodito, ad consilium discretoriam viro tu Domnus Abbas ijs, qui Excommunicationis sententias dederant, mandauit, quatenus anathema, quod reo intorserant, resstituto damno celerius relaxarent. Quod .
postquam factum est , sicut prius paulatim descere, pestiferoque tabo de die in diem languescere praedictus ales visus fuerat: ita postmodum
Per incrementa reuiuiscere quodammodo, atque revirescere coepit, quo se
ad usque pristinae formae, sanitatique amisse, non sine magno Dei miraculo, integraliter restitutus est. Inuenitur etiam in gestis beatissi- 'mi Patris nostri Bernardi, quia cum ad Dedicationem nouae Basilicet
195쪽
iso Εκ6Rni via r i Aa Nuu Ostorsis Fusia iacensis C nobi j invitatus fuisset, tam innumerabilis muscaru multitudo propter nidorem nouc calcis in Ecclesiam recens linitam conuenerat, tantaque inquietudinem intrantibus generabant: ut fratres valde timeret, seis i te dedi cationis se lemnitas, quae postero die celebranda erat, ea tu improbitate impediretur. Quod cum patri sancto intimatum fuisset: solii a condentia, quam in Deu habebat, ulus, excomunico, inquit, eas. Mane autefacto uniuersae muscae illae anathematis spiculo percussae des mortuae ita pauimentum omne repleuerant, ut palis eas in congeriem adunari, perulis': en pbitari necesse fuerit. Sed & de milite quodam audiuimus, qui ob prauitate suam publice excomunicari meruerat, quia sedens ad mensam panem canibus iliceret: sed canes solo odore polluti panis exterriti retrocedebant, α eum tabere nullatenus acquiescebant. Quam vero pauidus ci circuspectus debet esse homo, qui ratione & gratia duce malum vitare, bonuque operati valet, ne in exterminii &separationis adeo terribilem sententiam incidat, si sic irrationalis creatura quae peccare nescit, ac per hoc peccati poenas solvere non tenetur,interueniente anathematis severitate quandoq; puniri videtur.
De periculo indiscretorum Confessorum, de laude dii retorum. V in pulchro sacra scriptura dil cretionem matrem com orat esse
virtutu, quae quasi sacer quidam limes inter virtutes de vitia medius, alterutrali ec ab invicem sagaci prouidentia disterminat: vitia virtutu specie a umbrata exsufflat ipsas virtutes per deuotionem impinguat & ordinat: insimum in fide non projicit, sed materna magis pietate suscipit: conscientias peccatrices sibi per confessionis verecundia denudatas per invectionis asperitatem 'equaquam exulcerat, sed benigna cons latione mulcet&etigit: ac si sa a est pusillanimitas confitentis, etiam grauissima scelera, quae vix multoruρnnorum luctu aboleri posse sperarentur, per sacrificium spiritus humiliati, cordi': contriti,facile deleti posse, melliqua exhortatione suadet. Non sie Pastores multi in Ecclesia Dei, indiscreto di impetuoso spiritu suo dispergentes gregem Dai, qui discretionis virtute ignorantes, & pretiosarn
linguam eucharin, qua peccatricis animae tabida vulnera linguntur, ut ad sanitate perducantur, non habentes, quos sanare debuerant, amplius vulnerant: quippe pietatis visceribus vacui, exaggeratione durae diuturnaeq: pc nitentiae quas seminariu quoddam contempt' & desperationis infirmis in ducunt. Neque vero ista lac dicimus, quasi non recte faciant, qui peccatoribus pro qualitate seu quantitate criminum codignam poenitentia injunnutrsed quia ubi est tanta pusillanimitas confitentis, ut non solum prae conrusione perpetrati sceleris, veruetiam prς gravamine subsecuturae poenitentiae, pallentem, trementem, spirituq; deficiente, discretus Confessor viderit eo, qui confitetur, interim omnino dissimuler, necesse est: ac lacte dulcis consolationis, blandimentoq:pi exhortationis sustentet animam pavore lassa: quoadusque benevolentia ipsius roborata, solidiorem fructuosae poenitentiae cibusumere convalescat. Quanti vero periculi sit, vim discretionis ignorare, nec scire, juxta Apostolum, cum infirmo infirmari, neque qualitatem confitentis pensare: itemq; quanto laudis prcconio attollendus sit discretus Confessor, qui per unctione gratiae docentis te de omnibus, uniuscujusque confitentis qualitati vel possibilitati conformare se nouit, pulcherrire: o, Val-dςqψς jucundo exulo lectoris sensibus imprimere curabo : ut qui sana' α
196쪽
discretus est , in discretione proficiat adhuc: qui autem durus & indiscretus est, hoc exemplo quasi manu quada solicitudi ius pulsatus, sordes indist te-tionis quantocyus abstergere festinet: de quanto pietatis studio parvulos Eeclesiae Dei parturite debeat, donec Christus formetur in eis, solertis considerationis industria discere non gravetur. Miles quida nobilitatis, diuitiarum,
juventutis, magnaruque vitium titulis adornatus, & ob hoc sensu carnis sucinflatus, leges diuinas pariter de humanas contenebat,& jura ciuilia juraq; naturalia confundebat: incendijs, rapinis, seditionibus, & homicidi js omnia replens. fas nefasq; parvi pendebat: de ut breuiter uniuersa ejus mala c5cludam, nec Deum timebat, nec homines reuerebatur . Habebat sane fidele conjugem , in omni Clitia ianae religionis pictate, quantum sub tam crudeli marito licebat, deuotam: quae vi tu suum sincera charitate diligens, peruersi. tatem ipsius irremediabilibus lacrymis flebat: atque pro emendatione ejus alliduas ad Diam preces, spiritualis magis quam carnalis amoris asseclia, fundebat. Pretterea liquando tumidu animum ejus ab ira deserbuisse, sereniorique vultu laetitiam praetendentem vidisset, salutaribus eum monitis aggre- . diebatur:&via tantis malis aliquando cessaret, facieque Domini per confessionis de poenitentiae humilitatem placaret, exhortationibqs de lacrymis multis obsecrabat. Ille vero nunc quide periculosa dissimulatione, nunc autem turbida indignatione uxorem optimam salutem suam zelante a te repellebat , dicens, sibi nondum hanc inesse voluntatem: se magis bellicis ac miliutaribus rebus debere intendere, nec posse pati opprobria propinquorum de binicorum exprobratium sibi, si otio & inertia torpens; inimicis suis mala irrogantibus talionem duplicatam, aut etiam triplicatam non reddidisset. Sed licet saepius sic repulsa, nullo modo tamen desperatione frangebatur optima mulier, quae virum fusi sacri desiderij vulva parturiebat: nec desstebat casta consilia etiam invito importune oportunelae ingerere: donec tandeassiduitatem benevolentiae ipsius pertaesus, uxoria quoque charitate delinitus, sic ad eam locutus est. Ecce ad consitum tuu consteri volo: sed ubi tale Confestatem inueniam, cui tuto conscientiam meam credere possim, quique se mihi benignuatque humanum exhibeat.' Mox illa, quae salutem viri sui ardentiis ino pietatis assectu sitiebat, verbum hoc velut auspicatu de ore ipsius laeta rapiens, domine , inquit, ego vobis fida & humanum confessore
procurabo . tantum ab hac bona&sancta voluntate non moueamini. igitur qu tente illa spiritualem medicum veternosis ac multiplicibus peccatricis animae vulneribus curandis idoneu, inuenit quedam religiosae quidem conuersationis Presbyterum, sed heus gratiae discretionis ignarum : curationis spiritualis gnarum, sed qualitates & complexiones ςgrotantium discernere nesciente. Ad hunc ergo venerabilis matrona feminea simplicitate omnem religiosum etia discretu incise reputans, miserabilem virum suum adduxit: mones & obsecrans, quatenus pura ruborique confiasionis nequaquam cedentem confestione, non sicut homini, sed sicut Christo domino facere nodubitaret. Quod cum ille prout poterat fecisset, audiens Sacerdos tam multiplicia, tamq; enormia scelera, obstupuit:&quem de profundissima perditionis fouea malagmate piae consolationis eripere debuerat, indiscreti rigoris mucrone in baratrii repetitae imo duplicatae dc sperationis miseru injecit. Ait namque ad eum. Si quidem, o bone vir, excessus tui qualicumque
mediocritatis meta coluberentur, nec te tanta criminum &sccleium cno
197쪽
rax EXORDIvu MλcNvM OR tr Nis. rnitas inuolueret: utique mediocritatis mcae consilium tibi libenter impenderem. Verum quonia talia ae tanta te comisisse constat, quae non cuiusvis sacerdotis, sed solius suin mi Ponti scis examini reseruanda, sacra Canomini sanxit auctoritas: suadeo & hortor, ut quam citius poteris limina Apostolorum petens, sanctae Sedis Apostolicae Pontifici conscientia tuam humilitet pandas: atque ad ipsius nutum poenitenti et laborem subire non graueris. Adnaec verba ei sera mens illa, quae aliquantulu mitigata de humiliata esse vide
batur, taquam si validissimo lapidis ictu in fronte percussa suisset, infitemuit: α recrudescente crudelitate miserabilis homo totus in insaniam versus dixit. Ergone nil aliud a te expectare debeo: qui ad hoc me humiliavi tibi conscientia meam manifestarem ' Presbytero vero simpliciter responde te se ad praesens melius de sanius consilium non habere: mox ille filius bellat, ante cujus oculos tamqWa nihil erat sanguis, evaginato gladio caput ipsus ampu- '
tauit: rediensq; ad uxorem suam , tristem euentu, & sanguinem foedatae co
fessionis aperuit. Expauit & expalluit illa, atque prς nimio dolore cordis p ne exanimata, detestando parricidii nuntio non verbis, sed luctu & lacrymis respondit. sed quando charitas de corde puro,&conscientia bona, fideque non ficta, quae in pectore optimae conjugis alti sis radicauerat, dissicultatib'cederet, obice peruersitatis repelleretur, malitiae malleo extuderetur: quae catula. s. fortis ut mors,dura sicut insernus,a Sapiete perhibetur 3Im0 quanto durius
repellebatur, tanto valentius insistebat: nee destitit, donec ad victoria perduceret judicium pietatis: & secundum sententiam Apostoli, saluaretur vir infidelis per mulierem fidele. gstuabat altera Theodora, ferventissimo desiderio salvare cupiens alteru Sisinnium: & vere altera Natalia, de viro suo, si fieri posset,alterum essicere gestiens Adrianum.Nec dormitauit ocul' ejus, nunc quidem terribile judiciu Dei compari suo Jponendo, nunc verδ praesentis vitet breuitatem atq; instabilitate incultando: quousque rursus ab eo, cooperante gratia Dei, confitendi voluntatem elicuit. Tum vero velut apis sagacissima pia curiositate quaerere coepit, sicubi non solum religiosum , sed etiam discretu confessorem reperire posset: qui praeoccupatu multis delictis in spiritu lenitatis instruere nosset: qui sciret calamum quassatum penit' non esse conterendii, ne forte nouissima miserabilis viri sui deteriora fierent prioribus. Et volente Diio, cujus judicia sunt abyssus multa nimis, qui secundum altitudine beneplaciti sui quandoq; sceleratissimos quosque ad vitam
vocat praesumentes vero de instocentia sua relinquit in manu consilii sui: inuenit Episcopum quendam religione conspicula, discretione praecipuum, lucrandis animabus idoneum, negotioq; quod sortis mulier intende Dat,aptissimum. Ad hunc itaque alter Naaman Syrus spiritualis leprae contagionea planta pedis usque ad verticem percussus, adducitur in descensu lordanis, hoc est, in humiliatione purae consessionis, per virtutem septiformis grati et Sancti spiritus abluendus: ut de c tero mortu' quide esset peccato , vhaeret autem Deo. Facta autem consessione, stomachoq; conscientiae pestiferi fellis humoribus euacuato, prudens & pius medicus ferrum secationis, igneq;. adustionis penitus abscindens, suauissimae consolationis unguento semine cem aggreditur dicens. Grauia quidem sunt, o amice, peccata tua, quibus offendisti, & anima tuam vulnerasti: sed qualiacuque , seu quanta-
cumque sint, quid sunt ad incoprehensibile diuinae pietatis abyssum Non pla , quam stilla situlet ad pelagus maris. Quapropter suadeo tibi, bono ani
198쪽
moesse de quia per gratia iaci confessionis antidotum consecutus es, poenitentiae quoque potionem, licet aliquantulum amara, statuere iacia graveris: quoniam sine illa consessionem nemini prodesse posse, diuina sanxit auctoritas. Meum aute erit, salutarem hanc poenitentiae potionem ita tibi temperare, ut per eam mortis ternae periculii evadas : sempitcrnae quoq; viis participio non fravdcris. N utante illo, soloque poenitcntiae nomine audito rcs ponsum non dante, quid, inquit Episcopus, irater catissime quid tibi vide tiar Poterisne aliquantulit poenitentis sacrificiu pro tantis peccatjA tuis onferre 3 ille respondit. Duram ac diuturna poeniam nec agere possum nec Vin yι - mlo: sed si secundum sponsione tuam servatamcdiocritatis consideratione, tale aliquid mihi imposueris, quod vires possibilitatis meae non excedat rco nabor aggredi quod liortaris. Et Episcopus. Considera ergo jam nunc me-cu, metiamurque vires tuas: ut ea tantum tibi injungamus, quute perscere
posse putaueris. Quid ergo saltene facilia tibi sunt aliquanta iejunia, cicemosynarumve larga erogatio nia quid te grauare poterit f A t ille. Nihil horufacere queo. Neque eni vel usque ad horam tertia ejunare valeo: reique fa- ρα ilii
miliaris quotidiana & inconsiderata estuso citius domu meam ad viii mam eges late perduceret. Episcopus ait. si te nillil horum faccre posse putas: salto
vel in hoc consentias nobis, ut aut si pulchrum D Aiperegrinus pro peccatis tuis visites: aut certe Romae limina Apostoloria, siue corpus sancti lac obi in Galecia adeas: quatenus ipsorum interuentu peccatorum tuom indulgent am percipere merearis. Mox miles ille fortis quidem corpore, sed nimium pusillus ac debilis corde, conccptam indignatione cohibere no valens, sub-stona achando respondit. V t quid sine causa vana loquimini 'Si eni unius di ei itinere a terra mea recessero, continuis rapinis, incendijs, direptionibus, Ti.
dilapidationibusq; patebunt omnia mea:&ego rediens, inueniensque nihil, opprobriunxero spinquoru & amicorum, subsannatio&derisio ini micorum. Absit a me , ut tam graue dispendium honoris mei simul & patrimonii inci incurra. Quid faceret quantumcuque peritus medicus : aegro in- ter manus ipsius miserabiliter tabescente atq; de iaciente, omneque medicinam prorsus respuente 'Quid inquam saceret illi, qui, non dico secantem aut urente, sed fouentem de ungente abhorrebat Θ Hic jam necesse erat, ut pia discretio, sanctaque compassio partes suas exerceret: ne sorte oviculam moribundam& languida, pro qua Christus mortu'c si, inuctera ius ille draco deuoraret: qui absorbet nutriti in poenitentium, & non miratur: sed ii
bet fiduciam, quὀd 5c ipse lordanis pcenitentiu inquat in os ejus. Igitur Epia D scopo, quidnam sibi in tali articulo faciendu dicendum ve foret, ancipiti metis trutina pensante: diuina subit J gratia illustratus, hilari vultu dixit ad eum.
Eia sortii lime miles, poterisne saltem una nocte pro peccatis tuis silentiu teneres At ille licet esset pronus ad desperationem, neq; sicut dicit Scriptura, laborare, vique facere pcrditioni sus nullatenus ac lutcsceret : audito tamen hoc verbo, quasi de gravi somno evigilans ait. Silpter unius noctis silentium omnia peccata mea mihi condonantur, faciam quod consulis. Episco- λ τυ si pus vero de Dat pietate iduciam plena fide concipiens, metuensque, ne forte recidivu passus, omnibus se rursus sceleribus involveret, respondit. Facta- ' tumodo quod judico, de sub qualicumque forma poenitentiae vel obedier tiae humiliare coram Deo ejusq; Vicatio, firmu habens Epostum, criminaliter de caetero non peccandi: de ego o anima tua in die tremendi examinis
199쪽
i EXORDivM MAGNvM ORDi Nisius ii Iudicis Dei respondebo. Fit itaque consensus vere mirabilis, statuitur pactum pene sine exemplo, initur cambitio comercij a s*culis inauditi, ut Ppter unius noctis silentiu multorum annorum crimina, fagitiaq; grauissi
tua & innumera relaxarentur: & tamen tanta est virtus obedientiet, tantaq;
sublimitas charitatis: ut quod pia mens stet is anima salvare cupientis de Dei sui larga benignitate praesumcbat, irritum: fieri nullo modo potuerit. Decli, nante interim ad occasum sidete lucis, noctisque tenebris incumbentibus, ducit ad Ecclesia poenitentem suum verus pastor, vere digit' nomine&honore Pontilicis: atque ante ipsius Ecclesiet fores novus de inueterato diaboli milite Christi tytunculus, de fide, de patientia, de perseuerantia, de multimoda daemonii calliditate, diligentius instruitur: & quia nisi quis legitimea. Tim. i. certauerit, non coronabitur. Super omnia vero comonetur, saepius': ei ab
Episcopo inculcatur & praecipitur: ut quidquid audiat, quidquid videat,
quoscumque terrores, quantasciique horripilationes sentiat, ne ullum omnino verba loquatur: quousque facto mane ipse Episcopus cum cruce Diai ca veniat, suaque benedictione faminis ossicium restituat. Dehinc rudis agono theta qualiter in spirituali palaestra se exercere debeat sussicienter instructus, laetantibus Angelis,frementibus daemonibu in Ecclesia introducitur, factaque oratione ante altare sistitur, rursumq; ab Episcopo de perseuerantiae constantia admonetur : sicque recedentibus ciminis, januaru quoque repagulis firmissime clausis, in manu Dei relinquitur. Circus eptus ergo timore & horrore nocturno didicit jam mitestere, superbi et fastum deponere , crudelitatis belluing rabiem in mansuetudine commutare: Dei misericordiam, quam ante tumidus despexerat, trementibus labi js inuocare:& ut se diuina pietas in hoc periculos certaminis agone non desereret, suppliciter orare. Vidit haec peccator ille, qui ab initio peccat, & iratus est: denti, suis frenduit & distabuit, de antiqua possessione sua noua pietatit a te te expelli vehementissime indoluit : totamq; malignorum spirituit cateruam ad calliditatis & deceptionis laqueos tendendos inuocauit. Primo igitur honticini j tempore, dum poenitens ille pauido corde pericula omnia metuens, senum aure captaret, audiuit repente quasi Ecclesiae fores reserari: viditque phantasti eos institores, re autem vera det mones in specie quorudam negotiatorii, gratia pretiosarum vestium coemendarum sibi familiariu ad se intrare: qui
ν Gadis. singuli velut pannos diuersi coloris multetq; subtilitatis ac magni preti j por-
tantes, eos coram ipso deposuere: sicque quasi compatiendo ei locuti sunt. Vt quid, domine, sequimini hypocritam illum, qui vos seducere conatur, qui etiam ad hanc vos ineptiam perduxit, ut inmedijs tenebris & horrore nocturno inter sepulchra mortuom, velut amens ac sensu alienatus,sedeatis3 Aut nilquid non poteritis maturiori post hoc aevo, copetentiorique modo, pro peccatis vestris poenitentiam agere: tantum ut nuc non eis clamini op- probriu & deriso inimicis vestris ' Omnes enim a pinqui & amici vestri a udientes vos subito amentem effectu, lamentantur & plangunt: inimici autevestri exultatione magna tripudiant, possessionesque vestras auidissima cupiditate rapere sestinint. Quapropter & nos audiciates calamitatem vestra, venimus ad vos, pannorum quos attulimus, si eos coparare volueritis, pro xiv , prolongato quantum placuerit termino, praestolaturi: & si sorte horta tu nostro ab amentia resipere, honoremque pristinii recipere dignaremini.
Cumque vidissent callidissimi sic imalignissimi spiritus, quis i verbis eorum
200쪽
CisTER C IENs Is, DIs TINCTIO V. 193 nullo modo moueretur, nullumque ab eo possent et itere responsena, confisi recesserunt, alterius tentationis pret stigia post modicum machinaturi. Circa medium vero noctis, dum miles memoratus, de ijs quae viderat, attentius cogitaret: audiuit de longe velut strepitum equitum cum tumultu
properantium, atque ad Ecclesiam in qua sedebat, festinantium. Cumque foribus ipsius Ecclesiae appropinquassent, citis saltibus de equis suis
desilientes, luctuosis vocibus clamare coeperunt, dicentes. Numquid hic est catissimus socius & consanguineus noster Erant autem daemones in
specie quorumdam propinquorum ipsius, quos peculiari familiaritate dilexerat: quosque θVitiorym de scelerum socios frequentius habuerat. Estractis itaque, ut sibi videbatur, potius quam reseratis januis, ingressi
sunt ad eum:&nunc dolentis, nunc indignantis vocibus usi, proprio eum nomine compellabant dicentes. Heu heu amicorum propinquorumque
dulcissime, quae te necessitas ad hanc lugendam fatuitatem perduxit: M quis tibi hane voluntariam, insanamque calamitatem persuadere potuit f Quis crederet virum prudentem & industrium, in agendis rebus sti enuu, militatis disciplinae gnarum, in bellicis consti clibus experientissimum, ad tantam subi id amentiam prolabi potuisse : ut propinquorum & amicorum immemor, ipsus quoque honoris sui negligens, seipsum extremae infelicitati & miseriae subdere : cuncta vero bona sua rapinis & incendiis
exponere non cunctetur.' Sci. as namque omnes inimicos tuos, quorum
superbiam & audaciam in robore fortitudinis tuae virili constantia retundere lebas, audito quod aduersa fortuna dejectus atque humiliatus sis,' laetari &exultate, sicut exultant victores capta prςda: dispostisq; agminibus tyrannica crudelitate omnia quae tui juris sunt rapere, susque ditioni mancipare velle. Hac ergo malitia eorum permoti, venimus hortari te, amice carissime, quatenus abjecta dementia qua inuolueris, sociisque commilitonibus tuis quantocyus ascitis, aduersarijs in manu valida o curras: ne si, quod absit, amicos honorem tuum zelantes spreueris, α
exire distuletis: postquam fertiles fundi tui, cunctaque tibi attinentia rapinis & incendiis consumpta fuerint, sero nimis hujus te fatuitatis pudere simul & taedere incipiat. Quae enim major dementia esse poterit, quam credere, propter unius noctis flentium, peccata tibi dimitti : quod Pseudo- episcopus ille de corde suo confinxit, non ad aliquam utilitatem tuam, sed ut strenuitati tuae qualitercumque sitisfaciens, placentia tibi loqui videretur In his omnibus subtilissimae deceptio nis concinnationibus poenitens ille diuina gratia illustratus , immobilis perseuerabat, nec ullum omnino garrientibus dedit responsum: sed in nes , ac sine essectu malitiae suae , seque ipsos prae ira di furore discer apentes abire permisit. Videntes itaque impietatis ministri, fabricatores mendacij, se in cunctis astutiarum suarum argumentis esse frustratos , maximumque peccatorem, de cujus quasi certa perditione sbi applaudebant, mediante virtute obedientiae in puncto, ut ita dicam, tempo' o..hiaritis ad vitam reuocari, livore inuidiae nimium exasperati, crudelitate methis jam de tormentis rem agere decernunt, quatenus si fieri posset, qui blanditiis non cesserat, saltem terroribus & cruciatibus actus, aliquod qualecumque verbulum depromeret , sicque pretiosum salutis unguen
tum, quod in mortariolo obedientiae pistillo patientiae coniundebat un