장음표시 사용
221쪽
Quinque referuntur hoe loco incommoda,quae vini recenti siue musti potum saepius excitiunt. M ino P RiMv M. quidem reddendae urinae ca-enta. impedimentum est quod dupliciter intelligendum est.Vel. n.crassitudine,d ex
multa terrenae faecis, admistione obtinuit, usque eo hepar adeoq; renes ipsos obsepit atque oburuit,ut urina penitus supprimatur,vel certe consuetum eius ' reddendi morem ac ordinem immutat
Id quod de mustis nonnullis Rhenensibus ae aliis quibusda subtilioribus nemini dubium est.Siquide eces eorum
terrena & nitrosa qualitate pditae sunt,atqv eam ob rem, ubi in uesicam descen derint;ipsam mordicant; urinam qirinordinate ac praeter morem consuetum P. fundere cogunt.
S E C v N D vri,facilis accita ventris so lutio e viscera. n.nitrosa siue salsa foecis suae qualitate abstergens ad deiectione . incitat,idque praestat primo quidem fetetis acrimonia, deinde flatuuet, quos piogignit multitudine:tertio vero propterea,t ad coquendum sit dissicile , aestomachum grauet cito deorsum subit, inferioremq; ventriculi mea tu,qui Grscis pilo ros,nobis autem Ianitor, &inscirius os uentriculi ,- Barbaris Ortona
222쪽
sa et, cui promptus aluum tabducat,potior in ea est, quod nitrosum quippiam ipsi insit,ac tergendi facultas,
TE R T I v M, bonae hepatis te ratu .rae noxa . Hepar.n. quem ad Aodum. 3. r. doc. 2. c. 8.Α uicen. confirmat, plurimacis comissione obstruit, flatuu multitudine debilitat, dc dysenteria hepaticam inducit.Pari modo Se καχεξίαν ,ae reliquas prauas hepatis aegritudines diuer- nimirum hydropis species generat. avs Net v M, splenis ac costitutionir eiusdem offensio: Si quidem hoe uiscui aequae obstruitur musto atq; hepar, i m. uerb& duro insui tumore que σκίρρον Graeci dicunt,haud raro corripitur. IN T v Μ, calculi generatio,& potissimum in renibus , qui colore ruber est, dc friabilis. Hunc ea maxime ob causam mustum generare dicitur, qi substatia constet crastiore, adeoq; crastitudine renes ossarciat. Et hoc uere quidem de musto dulcioris uini, cuinitros ac ni ordicatcs saeces admistae non sumit, intelligitur. Nam cui e admiste sunt latum abest a generatione calculi, ut nihil ei magis possit fine contrarinm, quippedrina uehemerer molieat, ac prouocet.
Eiusmodi uerb nonnulla ex Rhenensibus inuenias, qui non mopb arenulasstcum per urinam agant, sed meiere et frequentius cogant,Frequens porro mi
223쪽
a renulas iam adhaerescerites motu suo abstergit & aufert. Quare, &c. Plura infra capite quadragesimoquinto.
Ρο tua aquae sumptus comedenti incommoda praestat. . Hinc friget stomachus, crudus &inde cibus.
Dufex noxae genus inter edendum aquae potum consequi, hoc loco asserit. Primo namq; uentriculum infrigidat, de relaxat, maximeq; oium cibi appetentiam deiicit. Deinde concoctionem interrumpens cruditate generat. Pendent aut ca potissimum, ut testis est lib. 7. metho. meden .ca.6. Galenus,ex frigiditatexit S Oia,cuius culpa dc in pricordiis diatissime moraturn fluctuationes excitat εc inflatum mutat tirin corrumpitur,dcita uentriculi resoluit robur, sic ut deterius ob id concoquat. Proinde eodem in loco Galenus et peipit, ne ilico post cibum largius bibatur, videlicet anteiucibus fuerit concoctus. Siquidem innatim tibi si bibatur, ita ut eos uentriculi
corpus I p interpositum num orem nocontingat,quod innuere etiam I. I. do. 2 .c. p. his fere verbis Avicenna voluit .
Neq; post cibu multa bibend/ est aqua,
224쪽
quete inter ipsum , videlicet cibum,& usi 'triculi corpus, separationem faciat, de fluctuationis sensiim inuehat. Hoc idem sequente et capite, nepe octauo in hunc propemodum scxibens attestatur: Cum a comessione natura cococtioni studet, si imaquet exhaustum prius fuerit,quantu comodiciborum imissioni sufficit. tum ea q uae succedit aque potio,inchoatum cococtionem tyrba atq; impedit. Idem in Canticis sectio. a. aphor. 29. dc Io. Aquae potu in mensa viedu non est, nisi ratione adhεrenti ε& tardioris doscensus buccellae. Aqua .n. cum cibo sumenda non est. Quem locu A uerrhoc sexponens inquit: Causa quidem huius est,qm aqua,qui statim a contestione bibitur, antequam ingestus cibus a ventriculo incalescat, in frigidat, concoctione impedit,& cruditatem parit. Eadem et
causa est, cur ingestus cib. ventriculo Innaret, neq; eidem adhεreat, nec uniatur,
ut ipsum, sicuti par est , conterat. Actio namqs ventriculi insumptu cibu utc5terendo simul & coquendo. Unde simile quidda succedit, quale solet cum multum aquε in lebetem feruentem infundimusinam tu caloris vis in elixado hebetatur.lta & in ventriculo contingit. Nam de cibi in corpore concoctio olixationi similis est . ut diserte ad modii docet Aristoteles lib. . metheor. c. 3 post:
225쪽
Exigua in aquae potio, quq paulatim dc quasi sugedo sumi inr, ante cibi descensum cocedi psit, nemph Ut per eam cibi
proptius ventrem pertinent,&ad infe- riora descendat , idq; magis adhuc si si- tis etiam molestans ad bibendu urgeat. Exigua .n. frigidae potio,eo, puod diximus, modo sempta,ventriculu alleuatac colligit. Allevat quidoquia sitim ex , tinguit, & cibi descensum Promoueri- Colligit vero quia partes eius in unu co git. Et hoc ex locis Avicen . iam citatis sitis liquet. Caeterum notandu,t si uis is extin in depulsione sitis aqv d vini pol' mi αμμώ. gis conueniat, olbuseth quae valetudini tuendae sunt consideratis , vinum haud dubie praeferendu est. Nam dato ac concesso,t in sitis extinctione quae, ea Arihotelis de Galeni stia , cst appetitus frigidi simul & humidi, aut alterutrius . 'aqua in uniuersu sit melior, quia frigida & humida, de naturaliter th in cibi
permistione, de eiusde ad oes corporis partes dilatione, vinum praestantius habetur.Siqui e facilius quum substantiς tenuitatem, tu actionis celeritatem cibis permiscetur. Quinetiam na tura eo magis delectatur, adeoq; citius ii attrahit & alijs cibis per istet: idque eb excellentius et , t haec mistio per modii
quenda fiat ebullitionis, qua vinu viique,
226쪽
ta sit potestate calidum, adiuuat , aqua vero ob innatam frigiditate turbat atq; impedit. Et sie Oibus perspicuum fit, ui - num in ciborum tu Imistione, tu delatione aquae perferendu m esse,iquippe liubstantiae tenuitate & genuina caliditata te propte perm sat & penetrat.Na quq calida simul S tenuia sunt,facile pene
trant quo fit, ut uinum et, quam aquas magis ad oes corporis partes deducat.
Aquae nihil inest potestate calidi, nihil substantiae aereae, nihil igneae:vnde tardiuscula sit , de plurimu teporis morer, adeoq,oem cursum ipediat necesse eae AdsignaZpterea, Salia ratio cur aqua vino in potu sit postponenda, nepe haec, Ψ aqua cum per se neq; cocoquat', neq; nutriat, alimeti innutritionem uel maxime impediat. Atque inde sani cibi oes,
quanto aqueae naturae magis participes sunt, tanth minus nutriunt.Vinum igitur c5modius cum cibo bibitur,quippe AEnon solii non impediat nutritione, sed multum et iuueti Maxime. n. celerrim eqs tum nutrit tu instaurat,queadmodum supra c. 8. dc I I .abunde ostedimus Insuper& hoe notandu* Α quae potio,
Aut cena.3. I. doct. a. c. 8. teste, non inter
edendum ino, sed in ali is quoque certis quibusdam uitae stud ijs noxia existit. Et primo quide, si ieiunio stomacho suciatur, tunc. n. libere ceu nullo retinaculo,
227쪽
praedita ad principaliora membra penetras insita sua frigiditate calorem innatum aut extinguit, aut certe debilitat. Et hoc potissimum in homine uerhieiuno. Nam ebrio maximum qnque leuamen adfert,neq; ipse quicqua inde issionis percipit,si ieiunus aqua bibat. Idq, ea maxime ob rem,l ieiunus ebrius nositoino ieiunus, aut stomacho uacuo sed non ullas et tum retinet hesterni crapuis reuiquias: eas igitur,cu nitrosa qualitate praeditae, acob id perquam molestae sint,aqua cotemperans stomacho absterget.' quin etiam uapores ad caput te dentes eorum reuellit, ac rotum uentri
culi habitum in pristinum quodamodo
statu reponit corroboratque , ita ut alimen tu rursus appetat, cotineat, & cocoquat. Secundo, si ab exercitatione uehementiore, aut statim a coitu sumatur et tunc. n. pori corporis aperti, ac robur nonihil di lutum est: aqua igitur in profundum penetras calorem innatum aut extinguit, aut certEdeteriorem reddIt. Tertio, si mox a balneo sumatur, idque eis potissimum qui uacuo uel re loti suerint. Si qui decutis ipsorum laxata iam sci meatus im modice aperti flant, quare aqua,ut dictum est,libere ac citra eslum obstaculum penetras in summu uitae discri men perducit. Hinc est,quod Α uice-na.6. Otras. I.bum. I.in. 1 I. ita fere scri-
228쪽
yrum reliquit.Ex aqua frigida,quae ieiuno stomacho,aut ilich poli balneum, siue coitum bibitur, bonae temperaturae corruptio &-, timenda est. Quarro si deprauatae sitis, quae ebriis nae, Pe, acalijs quibusda uentri ac gulae se utentibus media nocte aut summo mane oboritur, depelledae gratia sumatur. Frigidae. n. potu tum concoctio impeditur, tu resolutio ac dissipatio uini potentis, uel salsi aut bilioli humoris i ore uetriculi cotenti, prohibetur. Quo fit, ut sitis aquet uchemens statim urgeat, dc teporis i pacto magis augeat. Proinde haec litis somno tutius placabitur, per huc. n. humores praedicti sitim excitates, concoquuntur & descendunt, ideoq; ut subinde cesset sitis necesse est . Quod si uerositis uehementior fuerit, e ut frigidi aeris inspiratu , aut oris collutione sedari possit, aquae frigidae potu restinguenda est,nam melius est conco in ione aliquantisper impediri, e multa siti uentriculuaccendi, praesertim ex meraciore uino.
A qua igitur frigida ex uase stricti orifici j.siue gracillis colli bibenda est, ut plurimu temporis moretur in orificio sto machi, ualentiusq; sitim mitiget, ac de ea sepius et, sed ea ululu sum edum est,
ne concoctio penitus excludatur. Quinto, generaliter a communi ratione sa
nis obesi,si multum aquae frigidε bibat.
229쪽
Calorem. n.inna tu extinguit, pectus offendit. ciborum appetentiam desicit, de neruosis Oibus aduersatur partibus, ut' testis est lib. s. apbo. i a . Hippocrates . Prudentissime igit monuisse ridet, quisquis ille fuerit,quia ita cecinit. Pina bibant homines, animantia cate fon
Absit ab humano pectore potus aquae. Ueruntamen aqua temperate frigida' appetentiam amissam reuocat nonnun quam non per se quidem,sed ex acciden x . Ventriculu namq;,ac una uillos eius' ita unum cogendo firmat ac roborat ' De carne isisutina . cap. XXUIIL
vitulinae. Laudibus hic esseruntur carnes uitu. linae, eo malimentum corpori suggerat non mediocre: Et hoc satis ex Avicenna constat Nam. 3 I. doc. 2 ca. 7. inter cael ra praecipit, ut cibus sanitatis tutelae co- ueniens sit talis, quales sunt carnes, repropriEhoedorum, de uitulorum lacten'tium paruoru,&agnoru anniculorum: ut quae consimilis fere sint naturae,ic facile in sanguinem commutentur. Galemus quoq; tib 3. I. c. I. de alimen. facult. Carnes uituli lactentis, sex uel octo heb 'domadarum, assatas, ut optimas tum
230쪽
Iovinerandum,tum ad nutrienduim,comendat,sed de his abunde dictu est supra.c. Ideo no est cur hic pluta referantur. Deamb res aptis: cap. XXIX.
simul ortygometra , Perdix, frigelusq;, , , tremis
itisque, amarellius . Agitur hoc loco de praestalia aIimen'ti,qs ab auiu genere sumi Genumerantur aut quatuordecim, sed ita quide ut inde & reliqilaru iudicia facilε colligas. P RIM A , gallina est quo note non solum gallire iuuenes mediocriter pingues, sed falli et gallinacei hoc loco intelligendi keniunt. Siquide horuoium caro ut copiose admodum differentia, i68. Coneiliator ex Haly, Auenetoari, Auerrhois , & Mesus ientelia probat alimenti est inter aues optimi , quia facile in sanguinem vertitur, de paru e. Gςmetosa est. Caro aut gallinarum est
maior si gallorum,nisi sint castrati.Nigrarii quoq;, dc quς nondu pepererunt, est melior &leuior: ut gallor u , qui nodum coierunt. Miram in corpore obtinet cum ipsius temperamenti ' tum hu-