Christophori Forstneri In 16 libros Annalium, quatenus extant C. Cornelii Taciti notæ politicæ

251쪽

ris NOTAE POLITICAE turnino limitis orientalis ducatum d disset, sapienter illi mandavit, ne ui quam AEgyptum videret. Cogitabat Gnim Gallorum natura, & cratSaturnius natione Gallus ) verebaturque ne si perturbidam civitatem vidisset, quo eum natura ducebat, secietate quoque hominum duceretur. verbo 'pisci in Satum.l Porro saluberrimum cst consilium, maximeque necessarium, O mnes magistratus, omniaque imperia potiora sacere temporaria, ne in unius manibus diu resideant. , 2 et .)Eo quippe ingenio sent homines, ut postquam multum temporis inpotestate transegerint, patriis moribus

haut quaquam sibi vivendum ducant. Catulus apud Dion. 36. 2 Qui semel imperandi dulcedinem degustarunt Ihorrent , & privatae domus angustias, ut crudele patibulum abominantur. privatam vitam paulo magis plerum;

quam animae a corpore separationem

252쪽

AD CORNEL. TACIT. 227serre paradoxon supra omnem modum odiosum; sententia , quam Ο-mnes ore versant , & nemo pectore credit. Accedit, quod, ut rectorem a Principe accipiunt provinciae, hunc illico venerantur, ei assilescunt,ta comstanter hunc esse Praefectum, quam iulum Regem intelligunt. Imo & propuus ille civibus incumbit, propius urgetasseetiis;contumaces aut amanteS propius damnat,vel colit. Maxime nobilia um stirpes adeo ejusmodi provinci rum Rectoribus accedunt, spe, convictu ansuetudine capta ut deinde vel inRegem promissam fidem exerceant. Haec munera,si parvi temporis fierent, non illis coalesceret inveterata vis; nec cives brevissimo defuncturos imperio praeter fas amarent, aut timerent. Et quantumvis angusti temporis honores cupide commendabit ambitio. Deniaque Princeps autRes in plures liberalitate dividere poterat,vacuis Ape pro vinciis,in quas alios atq;alios pro meri-Κ 6 tis

253쪽

ra 8 NOTAE POLITICAE iis temporibusque sussiciant.Inde Romae olim lege cautum fuit, ne quis Ο-mnino praetor anno, aut Consul biennio amplius a suo magistiatu continuo imperaret. Dio.3. Et Florentia: olim lex filerat, ne ritor Reip. is summum honorem gerebad intra triennia um,ex quo magistratu abierat,eundem petore posset. Leonata. Aretin. ψ. histor. TArento In eadem urbe cautum alia

quando fui ne ReipubNexillifer G

fatonerium vocabant in in perpetuum crearetur; sod annua esset illa dignitas. GuicciaraexI.histor. Cum Gallus Asbnius censitisset, in quinquennium In gistratuum comitia habenda; eam semientiam altius penetrare, & arcana imperii tentari Tiberius arbitrabatur. Nempe superbire homines annuad

signatione; quid si honorem per quin quennium agitentZ Tacit φ.hoc.sib. Regnum Assyrium ad mille annos si

tit inconcussiim, non aliam ob causam,

quam quod militiae praefecti quotan-

254쪽

liam ob rationem, post extinctam C sarum familiam in Imperio Romano tot bella civilia inter ipsos duces, totq; Hucum conspirationes contra Impera torCS exortae sunt, quam quod iidem ii sciem exercitibus perpetuo praefecti essent. Ad hoc respicit hoc loco Codinctius noster, cum Tiberio non ingra tum accidisse scribit,turbari res Orientis; ut ea specie Germanicum sib1 s spectum & invisum suctis legionibus abduceret, novisque provinciis impo-Deret. Et si vere ration ponimus , non aliam magis rem libertatem ublicam rem Romanorum invertisse inveniemus , quam imperii prorogati Hem. Quid enim aliud Sullas fecit &Marios,quam tot mandata bella, totq; consulatus exiguo intervalloΘquidDecemVIrorum insaniam aluit , quam perpetua, contra mores patrios prorogata potestas λ Quid Caesarem tyrannum dc patriae libertatis invasorum fecit,

255쪽

rso NOTAE POLITICAE est,quam perpetua, contra leges dictatura3Deniq; hujus rei domesticum exemptu occurrit in mea Germania. R

gio erat olim sub Imperatoribus armis, opibus, potentia ingens; nunc ex quo optimates comissas sibi quodam provincias in princieatus mutaverunt, &beneficia, quae lauda hodie dicimus', prima institutione temporaria, & cum persena cui conferebantur, expirantia in sobole transmiserunt; domino pene

tota excidit. Hoc enim modo popul rum & gentium mentes, quas vis qua dam ingenita ad seoru Principum cubium adverti ante in unius reverentiam intentae ad istos vicarios, & mox d minos accesserunt.Hactenus de conisenuatis imperiis. Postremo consilii quoque pars est,praepollentes,cum d linquunt, quod ob arrogantiam illorum sepe fieri solet, severius punire; tollere illis aut minuere immunitates,& privilegia, publicare bona,removere

ad tempus ossiciis , di si quae stat his si-

milia,

256쪽

AD CORNEL. TAMIT. 2IT milia.Et hac vite Veneta Resp. ac Hea, iniriqMagnusDux ut plurimu utuntur. e Nunc superest,ut demonstrem, quiti bus modis non singulorum opes,sed Gar alius Provinciae imagnatum,qui libertas iis quadam imagine clatis Regis quoq;

ι imperia contemnere possunt, potentia at Contundatur. Sane nunquam mihi ju-

ti Rum videbitur, optimates, qui certis α legibus parent,&vetusto jure immunias talibus gavdontiabsoluto velle imperio, si1bjicere. Hoc enim nihil aliud esset, quam ex legitimo principatu formarei: tyrannidem, Qqua disi adimum --,il jus obri.9 Sed sit interdum, ut quidam nunqua sui gradus satis patientes,& j

ja stam quoq;modestiam resiluentes,sp cioso libertatis titulo abuti, & populo-ui rum sinceritate corrupta ove debe- antRegu curas ad inveniendas usurpini, dasq; cautiones, quibus isti dediscanti tumidos & seditiosos spiritus.Et ut his

artibus abutantur interdum Principes,

ii quibus jus fasq; ad suum arbitrium exua . . sere

257쪽

232 NOTAE POLITIC Egere mos est; eautionis tamen loco erit, nosse machinationos, quibus subversis juribus & moribus antiquis unius legibus soluta potestas stabifltur Quo quidem in argumento cum pinrassem dicere non pauca;vidi Joannem Barciatum, amoenissimi ingenii virum,& quem suo merito omnis elegantiae compendium mihi vocare videor, ita

prudenter, atq; nervose versatum esse,

ut addi nihil possit.Igitur dubitanti mi

hi, an post tantum Homerum Iliada scribere supersedorem aut saltem, ne quid desiderari posset, mea adderem; ea sententia sedit, describere hunc in locum integram Barciali dissertationem. Veniam, imo laudem merebor, quod quae meis verbis tam bene, tam eleganter dicere desperabam, alienis, quibus prudentius, elegantiusve nihil dici potest, proponere voluerim. Ιωtroducit ergo Cleobulum, regii consilii praesidem, Regi sio ita loquentem: Quamdiu lenitas in virtutibus erit,

258쪽

AD CORNEL. TACIT. 233 non diceris ullo vitio impulisse labentem in clades Siciliam. Lenitate, inquam , tua, malignitas fatorum in tuas S patriae clades abusa est. Illa facilitas, ει indulgentia in Magnates, illa tua tuorumque majorum incauta in eos profusio prodidit praecipuas imperii vires, aperuitque injuriis despectam dignit tem Jam quidem perculsi sunt:jam si bunt defessae factiones.Ast,ubi respirarint, expecta alios fluetiis, nisi ventos plusquamAEolico utre tenueris.Pugnabunt erumpere; & quamdiu nimis poterunt illi,nunquam satisReges poteritis.Nec in tyrannidem te adorno. Ipsis quoque consiles, o Rex, si essicies, ut timore. aut fastidio culpae,paulatim i quietos mores dediscant. Tum Meleander: Scio, inquit, ex his nubibus se vere Plerasque procellarum. Sed vires eorum hominum adultae sint, & ipso tempore ac patientia Regum jam propc logitimae.Hos itaque accidendo vel injuriam facere creta quia natam ante

259쪽

r3 NOTAE POLITICAE

me potentiam percellam; vel nimio in conatu regias vires jam pe delibatas,& quarum infirmitatem celari interest, inconsulto experiar.De successit, reponit Cleobula melius ominare, ta o dine & per paries evellas eam segetem, qua js luxuriant. Sed nec creae, inbquam fore causam, & quam Dii homunesque non probent, si pugnabis pro regia dignitate, & Siciliam a parricidio prohibebis, quo ipsa se furiis mactat. Quinam illi sint, vide; inde processe

rint;quae illos machinae fastigio tuo admoverint.Utcunq; se jactent;majorum tuorum beneficio ores comparavere, in praesemiras missi trunt, regiaeq; amicitiae indulgentia hoc culmen condiderunt,ex quo hodie sive ipsi, sive eorum posteri certant inReges.Tua sunt embicla,quibus lacesseris,lua acies tot mu- orii, caeca dissordiae manu infelicitatem sui auctoris voventiu .Si merentur,

si ferre felicitatem sitam non possunt; ab iis duntaxat recipe,quod a vobis a

260쪽

AD CORNEL. TACIT. 23 perunt. Nudos medius fidius relin-

Rucs, cogesi oblivisci spirituu quibus

a nunc intumescunt, vestras apud se mi,' rati divitias,suae vero sortis ignari. Ac, e quo maturius costulas sceptro, vide qua i multum coalescat illoruin vos imperii Mao;qua publi ,ram periculoso coni scnsu haec velut jura peccandi nunc as serant Inter se aemuli,inimici,tamen vix a libenter accipiunt,aRege ullum premui Quisquis ergo rebellat, caeteri adsunt,

i vel publice,vel privatis affectibus uel cauis se addunt, nunc tempore utuntura jam satis occupato, quo alio jurgandis praetextu distrahant Regem. Nil tuum s latus,tua castra non deserunt;sed lento ii & per ambages si acto regiorum confi- i liorum aut militum usa, diu volunt rogi bellium contumacia conferri viribus, sceptrhne videatur indignum Regibus, aut impar esse periculum, assuestuques populus vereri hos motus & pati.Ιtas tibi ipsis & exemplum faciunt, oc exitus Ornant, si ita traici in Rege contigerit. Q Hanc