장음표시 사용
161쪽
dum omnibus est, omnes assequi non valemus, ac proinde virtutum Iumin thiaras nostras exornare non datur; contendamus saltem, ne iubar eius deni-Asremus.
STatuendum igitur mihi videtur, speciosum hune aedium nostrarum cultum eliminandum prorsus esse tanquam nostro muneri dissonantem : abiecta enim nimis de inlcelix esset nostra dignita si luxu isto, in quem tam valide Diuus Ber- nardus, Gerson, alij que summi viri inuehuntur, nobilitanda sit: Uetum, ut superius significauimus, id ego arbitrarer, ut si morum eorruptela, & temporum vices perpendantur , tenuis aliqua & moderata supellex vituperanda in Antistite non sit, imo potius ut sanctorum virorum usui consormis & Lythurgicae maiestati consentanea sit commendanda, dummodo tamen in illa construenda sacri redditus non impendantur: hac nos vivendi norma Diuus Basilius informauit, videlicet ,But domesticus apparatus dirigatur ad mediocritatem magis quam adias aem. Hoc sane nuue temporis maiori titulo usurpandum a nobis videtur, quoEpiscopalis dignitas simul & virtus aliqua ex parte decreuit, pretiumq; illud deperdidit, quo olim efflorebat.Si inorum innocentia nunc hominibus magni esset, non utique spo. iosa haec fulcimenta requirerentur ab Episcopis ad suae dignitatis deeus sustinendum. ΕΟ tamen Christiana fides elanguit, ut splendida tantum hac magnificentiae specie sacra dignitas observetur, nulla ratione habita eorum sanctitatis, qui ea exornantur; quin eo quod E Christianis viris non pauci flagitiosissimi sunt, omnique scelerum contagione polluti, non raro quo sanctiores Episcopi sunt, eo maiori despicientia contemnuntur. Addere etiam illud liceat, quod Diuus Ambrosius non sine gemitu pronunciabat: quod scilicet plus tribuιtur magore opibus, euam bo is morabor; quapropι δε quidquid haereticorum impudentia & liuor obganniat, opus utique erat , ut, splendido etiam aliquo apparatu dignitas hare fulciretur, dummod6 temperato re- rum usu fruatur, fit modestiae coercita repagulis non in fastu lasciuiat, seque insolentitis, quam par est, in iactantia illa te efferat, eidemque nimis auidh adhaerescat: Diuus sanε Gregorius is fuit, ut licet orthodoxae Religionis habenas summo imperio moderaretur, totamque fidei maiestatem in se uno velut in supremo apice comptineretur, adhuc tamen magis a tantae dignitatis fastu alienus animo erat, qua m Etemicola quidam esset ab amanda fele, quam sui sociam in solitudine habebat. Mentior, ni hoc Deus ipse significare voluerit, cum post legis tabulas suo digito scriptas, inter suIgura, tonitrua, totiusque naturae prodigia Moysi impertitas de simul admirandis euentibus confirmatas , ut populorum aestimationem dia morem ei compararet, caelestium fulgorum pompa eius faelem illustrauit, illaque externa ornamenta apposuit, ut eius authoritatem roborareti quod tame nequaquam illi praestiterat, antequam hanc iudicandi potestatem impertiret: haec Dad aliam mentem Diuus Augustinus expendit cum diceret, Accepta potestate 3 peccatores, cum honorificenιιa risendit de monιe facie gloriosa. Sed admirationem aliquam exigit splendidus vestium apparatus, quo olim pticepit Deus, ut Aaron eiusque filii utereatur, adeo ut margaritis Se gemmis vn oique illustrandas designaret, facies υestem sanctam Aaron ingloriam ct decorem ;licet enim in eis describendis primario Deus rerum saeratum maiestatem spect ret, adhuc tamen magnifica ram coruscantium ornamentorum pompa forte Deus voluit, Sacerdotum venerationem populo insinuare: hoe autem ipsu in ad maIO rem Dei gloriam amplificandam cedit, in dignitatis decus,& in promptiorem O hedientiam populorum. Hi ne docemur peruetustum Episcopis esse curruum usum, pluribus etiam lan cliis mis Pontificibus approbatum: ex ijs quibus Legatos Constantinopolim misi instruis
162쪽
Caput Trigesimumtertium. I 6 I
Instruxit Hormisda Pontifex, centum triginta abhinc annis supra millesimum,eolis Aligere aperte hoc licet; ibi enim admonentur, quod si per viam obuios habuissent Antistites, qui fidem orthodoxam profiteti recusarent, iuxta formulam ipsismeelegatis adscriptam , nec hospitium, nec mensa, aut alia quaecumque res ab eis exinciperetur, praeterquam currus,ut necessitati simul consuleretur de hospitalitatis ossicio, quod sine eorum contemptu praeteriri non poterat. Eadem pariter ratione Diuus Gregorius Magnus Legato suo Neapoli immoranti praecepit, ut eius Vrbis Episcopum cum vno tantum vel altero socio Presbytero ad mare quotidie ambulantem corriperet simul & compesceret, eum aliqui suae dignitatis macula & de honoratione . Ita quo ιι die despectas, cum υno aut duobus D. Gregor Clericis dicitur ad mare descendeνe, υι o apud os in fabula sit o extraneis sic Ni- ι π s. Iis ac dupi cabilis videatur , υι nihil habere Epscopalis, vel ingenis, vel reuerentia videatuν, Ad rem nostram haec Cardinalis Baronius obseruat, ut probet antiquitus etiam usitatum Episcopis fuisse ad sui Saeerdotii splendorem seruandum,ve plurimis famulis uterentur, adeo ut sanctorum Pontificum castigatione plecten. - dus videretur,qui paucis associatus incederet. Quin Diuus Laurentius in Hibernia Dublinensis Antistes, virtutum omnium I mine & potissimum pia humilitate spectatissimus, ad suae dignitatis decus famulos fibi praecedere iubebat , ut memoratur a Sutior Quis ergo haec in Episcopis re centibus imprudens damnet, de in ijs praesertim,qui cum vel nulIa, vel tenui sanctitate se populis venerandos exhibeant,.aliquam sibi obseruantiam ex hac splendida pompa possunt comparare a Libens etiam praeterierim adeo in Lusitania magnifieam vivendi spe etem adoleuisse, ut infestis Martyrum diebus, Diaconis laeeollantibus Episcopi sedentes j qui efferrentur; quod tamen in Tertia Bracharensi Synodo anno septuagesimo quinto Bisa Ars supra millesimum coacta reprobatum deletumque fuit, eum ad Romanum hoc tantum Pontificem spectet, cui tamen ferendo non saeri viri, sed prophani tantum se supponunt. C Hinc etiam est, ut Diuus Gregorius Septimus ad Ducem & Rempublicam venetiarum scribens anno Christianae salutis millesimo septuagesimoe tertio,eo quod
e tenui sacrorum censuum copia sui gradus amplitudini respondere non posset,eius Vrbis Episcopus adhortatus eum est, ut eius redditus augeret, quibus dignitatem suam illustrare posset, ne ad eam dignitate adeo inornatam te despectam ab ea Republiea delendam, Apostolicam Sedem obstringeret. Demum Diuus Carolus gr. uis & austerus caeteroqui vir, licet posteaquam Romanae Aulae magnificentiae nuntium remi serit, sacrosque mores afflictos de iacentes in prima Synodo excitauerit ut eorum usum a sua vivendi forma in sacris viris insereret, supellectile opulentis- fini Roma delata se spoliauerit, adhuc tamen aliqua sibi ultro seruauit, quae altanti gradus maiestatem fouendam idonea & necessaria fore aestimabat; haec autem pariter post decimum annum, ut saeuissima peste laborantis Urbis necessitati consuleret , prompte diuendidit; tune enim belluatis peristromatis, auIaeis sericis,Ba-- bylonijs texturis , cubicula, stata, ianuas expolians, cymelia omnia, totum quo M pretiosissimum apparatum, ad pauperum opem expendit, ex argento non signat
pecuniam in ossicina monetaria componens.
Si igitur in hac ornamentorum temperantia eonsistat Antistes, utique videtur tum proprii dignitati, tum populorum venerationi omissio luxu prospicere. Quolsi haec e Catholicis aliquis obgannientibus haereticis adhaerens voluerit haec etiam carpere, eam in Antistitum aedibus paupertatem exoptans, qua Ermecolarum mapalia lquallebant, multipliciter retundi molestus eorum Zelus posset . Primo quidem responderem, quod st tam parati ad Antistitum leges seruandas nunc temporis populi essent, q lim olim ipsi Principes erant, eademque obseruantia
nunc eorum monita et minae acciperentur, qua Caesares olim de Monarchae excipiebant ; non utique magnifici hae specie potestatem diuinitus nobis impertitam fulcite deberemus: verum cum adeo obseruantia haec exoleverit, ut non Dynastis tauium de Principibus, at ipsi etiam plebeculae notaeque infimae viris simus inhonori, mirum non est, si ornamentis huiusmodi nostram facultatem elanguidam Pars Secanda. X di a
163쪽
& nutantem muniamus . Secundo itidem responderem, Christi Domini lege non tantum sae ros viros, sed quoscumque Christi militiae adscriptos ad paupertatem, Afuiste excitatos, adeo ut priscis illis aetatibus quorumcumque Christianorum aedes nita, . tenui & paupere cultu instruerentur: quapropter anno ducentesimo tertio supra ''in nonagesimum cum Ethnici arbitrarentur in quadam Virginis domo immanem mpum vim recondi, in eam irruentes ad diripienda omnia & conua sanda, nihil aliud ibi repererunt, quam ligneum Crucis signum, sacrum codicem, quo Apostolorum
acta scribuntur, tegetes duas ad lectum componendum, E creta compactum thu-tibulum, & ligneam eapsulam,qua iuxta eius aetatis morem sacrosancta Euchari iastia seruabatur: vides, quam tenui & modico cultu tunc Christianae domus splendescerent e quid ergo admirationis afferat, si ad sacram dignitatem otnandam di fulciendam,Antistitum domus magnifico apparatu resplendeant, cum tanto luxu laicorum tecta lasciuiant: Decet urique Romanu et ait oratos ut iuxta hospitis di. Cicer. L de gnitatem domus etiam dignitas elucescat, innanda est dignitas damst sed inanis μ'- & vacua prorsus eorum esset authoritas, si hac tantum pompa contenti, spectan- Η
dis moribus eius honorem non augerent , σι non ex domo tota quarenda: temperare ita mores nostros dcbemus, ut non e domo nos ipsi, sed a nobis domus decus aceipiat, nec domo Dominus , sed Dρmino domu 1 es honoranda . Quodcumque tan. dem fuerit semper ita nos gerere debemus, ut immodico cultu feramur, & extra modestiae fines pompa nostra nequaquam erumpat et mediocritas ad omnem Usam,
Quia tamen suadere sibi aliquis posset, me hae dieendi forma tacitε mihi subblandiri velle, ac si meo gradui consonam temperantiam non seruauerim, candide fateor, quod cum Urbani octaui, cuius memoriam veneror, beneuolentia Epita copalibus infulis sui donatus , conscientiae meae moderandet praeerat Pater Alma-Σan E Societate Iesu vir spectatissimus, Hispaniarum , vi vocant, Assislans, dignusque imitator &discipulus Patris Alphonsi Rodii guez, quem de Christiana persectione elaborata monumente posteritati toti commendant. Meam illi ego mentem aperui, qua tum sericam,tum argenteam supellectilem , quam Romae degens tractaueram , exuere statueram, ut in tam excelsi gradus possessione colloeatus, hae
saltem in parte veteres illos Sanctos Hyerarchas imitarer, quos omnimoda virtutum perfectione nequaquam me assequuturum speraueram:aperte id ille mihi prohibuix, ex eo forte quia meae humilitatis imbecillitatem agnoscebat, &huiuia modi paupertatem non virtuti sed leuitati tribuendam ; hanc tamen pijssimus senex rationem mihi attulit, qua superius a me dicta confirmentur, hoe est, miniminunc temporis virtutem aestimari, adeoque huiusmodi cultus pompa adiuuandam, cuius vi populorum aestimationem ipsa sibi conciliat. Spectatissimi viri eonsiliis facilius etiam acquieui eo titulo , quod Ciuitatem hanc Eugubinam nobilibus sa-inilijs inclytam sortitus fuerim: nobiles autem viri cum summopere hoc splendi. do cultu delectentur, haec itidem ornamenta in Antistite suo spectare desiderant. Praeterquam quod Diui Augustini sententiam offendi, cuius vi iniecta de nimia pompa conscientiae religio prorsus euanuit: ex ea enim habetur,Episcopos, dum. I modo non E castris religiosis emerserint, posse cum laude suas aedes ornare ἔ. a
sed tibi do viratis in calpa est. Aliud etiam addendum , non raro idonea Laee mihi fuisse ad Dynastam aliquem hospitem excipiendum: sateor tamen identidem peracutis scrupulis angi,eo praesertim quia Neapolitanae Legationis causa cultus pompam amplificavi: sane si opporthmitas aliqua daretur, utique pristinae cogitationi adhaererem; sed prius mores e sie corrigendos albitror, quam aedes, Prius mentem reuocandam, quam
Illud etiam ad huius finem capitis non praeterierim , quod ut huiusmodi cultus magnificentia honestius & Qtilliis viamur ad nostri muneris decus, partem ali quam
164쪽
quam nostrae domus ad Procerum & Dynatarum hospitium seruantes, eas nos in- A eolamus aedes , quae non adeo illustri e ultu,& factis tantum tabulis appensis exornentur ; vel si ad haec facienda , domus angustia idonea non fuerit, nudum sibi cubiculum Antistes eligat, tenui tantum lecto instructum , in quo simul de in bibliotheea horas eas traducat, quae ab audiendis populis, a tractandis rebu1,agendisque D..i . s.caulis illi supersunt: suo autem usui tum Iecticas & currum, tum argentea vasa , Berat. .ι. 8serieaque tapetia perraro de sese nunquam aceommodet. Quam egregiE hae in re nos Eugenius Ponti sex praeivit, eum enim iter ageret, Iei hum auro sericoque diastinctis, acuque phrygia elaboratis ter turis ditissimum & elegantissimum, ad eius usum pro suae dignitatis fastigio aeeommodatum, lieetiam excelsam maiestatis speciem praeserret, stramineam tantum culcitiam abscondebat,atque ira 3 idebaι bona coram Deo ct hominibas . Illud demum addiderim, me semper in ea sententia suisse, nuIlam Episcopis honestiorem supellectilem sere, quam eonseream bibliothecam; semper sane mei fa-B miliaris Episcopi claroque sanguine nati misertus tui, qui bibliothecae loco cubiculum longE capax insentibus repositorijs ligneis onerauit, quae vitreos & chri-stallinos ealitas multiplices & varios seruabant , tanto pretio de numero, ut ad duo aureorum millia sumptus accederem, Utinam, quae eo extincto expilata ab Omnibus fuere, flammas non accenderint ad eius spiritum cruciandum t
De Modestia in Vestibus ab Epi scopis seueuanda . Cap. X X X l V.
E Lineamentis, quae characterum instar natura impressit in vultu mos Phlfio-
nomis est, quo mores , genium, cupiditates , animum denique totum homi-m num scrutari & comprehendere arbitrantur: non raro tamen eorum vaticinia me tiuntur ; plerumque enim vel in Aesopis virtus pulcherrima deIitescit; clariora , simul & eertiora indicia ea sum, quibus ipse se proditi certe misiognomia non ex hominum erroribus, at e Dei sapientia deprompta, tribus potissimum e rebus humanam comprehendi voluntatem edocuit, e quibus haec, quam de amictu tractamus,primas habet, ami Ias cavaris, risus dentiam , ct gressus homims enuncia- Eeci .rst. 17-Guis. Ipsiusmet Hippocratis perspicacia hoe idem assequuta fuit, eum, medi ea simul alte & Philosophica scientia percelebris dixerit, ad sui familiarita. tem non esse adscistendos Homines fverbe ct gloνio1ὸ υuntas. Humanus animus Hime lib. ae si quaedam vincula patiatur, ea aliquando perstingens, se dat humanis oeulis ος ως aspectandum, de carcerem indignatus, liber erumpit, ut alijs videatur,vel in eoe- potis gestu, in oculorum iactu , in operibus ipsis, & motu corporis agnoscitur; D Amb. . tώabiisseniis in corporis μια cemimν, sic Ambrosius, cui Chrysostomus consonat: seἶ t
D In opulento vestium cultu suam vanitatem mens humana significat, vanamque simuI & incultam se proditr Incultam, inquam 3 nee immerito; qui enim nimis ornando corpori indulget, ab animo ornando discedit: qui humanos oculos allicere ad se inspectandum nimio e ultu eontendit, diuinos oculos despicari videtur, qui nitescit exterius noctescere probatur interius: Anti pus quide spiritus de corpus est; cum cultus pompa veluti Sol in ex his uno effulserit, in altero cadat opportet. Hoeenam adisi in ornando cavore internam isdicat defoνmitatem: or baras δε- miis. l issicia , mas manifestum faciunt famem or baias υestium sumptus, illius indicat nais e G b aliarem . sic Chrysostomus: tam diuersis aduersisque rebus simul studere non li- Τ' cet ; si famulo ornando vacas, Dominam inornatam deleris, unius pompa, squal- Cbrisios in
lor alterius est ι Non enim rissumas ct covas ct animam simul ex are, sie alias vidit' idem Magister: quo autem studiosius uni indulges, eo negligentius ab alterius or- οῦν iam natu discedit.
165쪽
Porphiretiea monumenta egregia licet caelatura 'conspicua sordes & sceditates abscondunt: Ierica & aurea ornamenta phere trum tunc solum ostentat , cunia, Aferendo cadaueri destinatur: perierit ea anima necesse est, cuius corpus ornatu illustri superbit: e corporis habitu velut h lingula agnoscendiim facile est, an animati huius horologii rotar consona simul arte temperentur. Quam lat8 decipitur, qui compta vestium luxurie pompaque ornamentorum ornari animum credat, eiusque adolescere venu statem : dissolutam in hac re disciplinam ad pristinam seueritatem reuocare sua Decretali epistola studiose contendit Eugenius Tertius, sed quam citissime quae sanctissime ipsemet statuerat , in veterem luxum dii fluxere, quapropter in egregio opere, quod ad eum Diuus Bernardus inscrip serat de Coa ινatioηe, legem ab eo sanet tam in mentem eius reuocat, incommoda, quibus illa aetas scatebat longa oratione recitat, sacri ordinis dedecus repraesentat de quia non deerant,qui dicerent non corporis, sed eordis cultui suos Deum studiose oeulos intendere,abundθ his respondet asserens, arduum opus esse, ut sub inani vestium fastu, sobrius & modestus animus delitescat,forma hac vestiam, defν- timiιatis mentium o moram indilium est . De Aegyptijs Clemens Alexandrinus memorat, immania ab ipsis templa,por tieus ingentes, columnis, atrijs, sacellis immoderato luxu elaboratis dixtinctas ;peregrinis marmoribus induti parietes elucescunt, de pretiosissimis tabulis onerantur, argentum , gemmae, aurum summa profusione ad eorum ornatum impendi tur : quis credat ξ ut siparia remouentur, numenque adorandum exhibetnr, videre erat Serpentis , Cocodrili, Felis, aliorumque id genus animantium simulachrata, turpissima scilicet eorum superstitionis monumenta. Templis hisce forminas eleganter describi, ait Clemens Alexandrinus; hae namque accuratissimε corpori o nando studentes, animum sub eius cortina caelant bellu inum Ze sordidum; quid iam
de viris iIle dixisset, quid de sacris viris, quid de Episcopis illud profecto quod
postea Hyeronimus affirmauit. Inter oricam , ct linteamenta, quibas tibi vide-νis fulgidas ct feνmosas, intellige te nudam, consiissems νάιdum,'mendicantem. Ex eodem Diuo Hyeronimo habes, quod cum celeberrima tamina Sancta Pau-Cla mulierem aspiceret, assectato vestium cultu spectabilem, vultu subtristis & aia pera, tum superciliollim vocibuseam increpabat asserens: Munduram caveris atque vestiναι animi esse ammunditiam. Helenae simulachrum exquisito pennicilli labore discipulus Apellis expressit, aureas illi vestes intexens, multo gemmarum lumine radiantes: ad eius aspectum Apelles le moderati non potuit, quin ad discipulum conuersus diceret, pulchram estingere non valuisti, ornatam&diuitem effinxisti: cum :pulchritudinem animi assequi virtutum ope nonnulli non valeant, ornando corpori student, totiquo sunt, ut ditissimis indumentis elucescant. Deo aut horatum virum corripiens Diuus Bernardus de nimia vestium totius-que corporis concinnitate , ait, e cordis aerario adulterinas vitiorum opes euolui, adeoque non tanto curaretur corperis cultus , nisi prius neglecta fuisset mens incohavirtutibus. Quin de Demosthene& Hortensio e Graecis Romanisque oratoribus elatissimis refert Aulus Gellius ex immodico vestium cultu populorum ore suisse
derisos. quid de Episcopis Diuini scilicet Uerbi praeconibus sacerent, si eomptuli& sumptuose induti viderenturi Hoe sanh cultu incultam simul & vanam se mens ostendit: inanium eerte hominum , auraeque popularis auidorum esse ait Aristoteles, in superstua vestium cura
lalciuire . Ex υsi u , ct eouas corporis habisu , ornatuque hominum laudem aucu-
.,i Iulianus autem Caesar apud Ammianum Marcellinum ea sapienter protulit, Tove est f pienti, cum animum habear, captare laudes ex corpare . Uanitatis & siu-νeibiae insigne in molli vestitu ventilari Augustus ipse Caesar apud Suetonium assi rebat, Vestitus insignis er ωιιis siveνbia υexillum est. egregie etiam horum Fanum Diuus Chrysostomus carpebat assereas, quod exinani gloriola, quam leuissimis in rebus alieno labore contextis aucupantur, colligi optime poterat, quanta
insolentia de insigni aliquo facinore superbirent: vel ipsi Demostiaenes & Tulli j
166쪽
in eorum praeconiis efferendis bHbutire sibi viderentur.quid autem inanius, quid Ainsanius unquam excogitari possit, magisque sapientiae diuinae repugnans, cuius ore tumor iste damnatur. Ire υestitu ne glorieris υπquam; non tantum, quia ine- .ptissimus esset, qui ab huiusmodi extimo apparatu pretium animi metiretur, eo prorsus modo, quo insata re videretur, qui equum empturus, eius Arma postha bita, nullaque consideratione adhibita vel generis, vel aetatis, an generosius&ficeno facilis, an capite arduus, auribus breuis, pectore latus, pede albus; in eo selum mentem intenderet, ut pbrigia acu pictum ephippium habeat, an aureo fieno regatur, an serica phalerarum pompa exornatus incedat. Nuemadmodam iatus est, hesuum empturus, ues Vs m inspicit,sed strarum mus , aciun si fluit smus qui tomanes ex Messe ammai. I IN Praeterquam quod quid aliud de vestium pompa gloriam aucupari est, quam do humanis miserus superbire, supplicia ipsa ad suum decus inuertere, & qta ad n stram poenam Deus inueXit, in pompam suae veluti dignitaris edueerey an no enim vestes in peccati poenam homini datas esse scimus, ut nostrae dignitati Bstroque opprobrio Deus ipsie consulere fidem mihi de hoc facientem aecipe Chrysostomum . Quare , die obsecro, corpus ita ornas ct gaudes halu modi ξ Non cordi Chrisbc iis qua pro magno siunii r iter transs e nem tegmen boc excogitatum est y gloriam de tuo dedecore usurpare hoc iplum est,in scoenam tuas ealamitates afferto,& ipsa supplicia triumpho coronare. Quam igitur merito in aliquos sui temporis viros inuehitur Diuus Hνeronimus D. Hiram. qui sacras initiati effeminato cultu corpori indulgebanti Quin eo Diuus Bernardus xti'aeeessit ut diceret, meretricum instar sacros aliquos viros in vestium pompa & coria soris concinnitate,tota cogitatione versari: .lam autem hoc alienum a n bis me.
Di,& quam prorsus indigniam, satis ostendit lea. citi: iit , --,-- ι tit de viti
mensis testantur i in foeminis autem quis huiusmodi ornamenta prudentioli 2I qmo non patratur e Quam validὸ ergo, quam grauiter in acros viros iidem insuCxissent, tr eadem vestium corruptela vitiatos inspekisidui ' μ REpistoli, ad Diuum Augustinum transmissis consilium ab eo petiit Posdonius, quanam ratione se gerere deberet in prohibenda utriusque se ii, raea pompa ornatuumque mollitiet respondit ad haec Augustinus, prohiben da quidex esse huiusmodi tenocinia iis, qui nulla tenentur vel teneri eupiunt conmiliReed, hi enim Deo tantum placere conarι debent; maritis vero taminis, ut ψiri suis pla- quaestis Antistitum est, se exornarent,r gloria, simus, ornariis pompam faeminis permitti, no imperari; primi enim nostrae Re B
D ligionis conditores legem hac de re ad eas informandas sanetaerunt, a s z p. die
Utro primo eam audi. auarum non sit extrinsecas cisalua,. . 'aut indumenti υestimentoram cultui. Diuum inde Paulum ekei ob p . . ''
tem & Timotheo Ephesino Antistiti praecipientem ..i Vm Σῶ :, 2 ars is
ipso reciperet: nullus sibi suadeat, ait Diuus Greeotiu, i tib nimio vestium cultui vacaturum; si namque sine i hoe fieti pusini :ee datum ρ
sed jalidissimum illud est, quo Tertullianus ad easdem damnaudas utitur,quod scilicet
167쪽
stitieeta se ipsoChristus eas repulerit, uirur qua ηεisu, rnecis, qua reiecit, damna. Α
tistite Caius Cesar, tum nostra hac aetate Carolus Quintus: Quid ni igitur ad eo. rum imitarionem laudes easdem assequuturus sessinet Antistes
4 E M describit Paulus Episcopum, or alam poscit, ornatam voeat: sed reveri non haec ille fluxa vestium Ornamenta requirit et splendidos quidem - habitus esilagitat non peregrinos, at proprios, nobisque ipsis insitos, i morum elegantii, in sermonis integritate, in modestia incessus, in ipsa vestium V Vη ebmpositione & honestate vera haee esse in Episcopis ornamenta docet Diuus Itye D. Amb de raus Romanum Oratorem sibi suffragantem afferens: O-atas dici ν-de-B δςςr d P in mota, ineesse, habitu er ρνmone. hanc eandem Apostoli sententiam Diuus Ambrosius explieans ait, quod ει uxta siensem littera tantum res amas,naualiud Sacerdoter quam amictum quarimus clara orem: υ. gr. casDrιnas qua νιmus o His, i instes , ct iste inter Discopos credιι in altιorem, arus vestem induerit claraorem. s d Saactus Apsolus taliter se imelligi nos int quia non carne Disopum ed men te docet esse ornatam λ υι ιue Sacerdas placeat Deo, quι βηιmam habuerat compsis' sciuauidae ipsis & lacerae vestes his ornatibus illustrantur. Sane Theodosius δε- sit excipiens, ut refert Socrates, Chebrien em Anti ilitem sancti simae famae virum obiisse, studio validissimo pauperes eius vestes ad sui ornatum ne , an praesidium .oluit, easque Caesareae chlamidi posthabens eadem pia pompa eas induebat.nua Lernaei Leoni, i polium iactabat Alcides I adeo verum est , non vestium solendore sed motum,Principum & gentium animas comparari, nulloque alio ornatu radiare magis Episcopos, quam pietate ta sanctimonia : Regis psaltis vatici. nitim de hoc audi,Sacerdotes tat induanιαν ι stiam, & Zacchariae Pontificis ad Galliarum Episcopos scribentis sententia confirmatur. Ncu nos honoν commendat
eae autem gemmae sint, quae pyropos & adamantes clamatis luce praecellant. N.lia solendidior gemma in ornaι. PonιiAcιι, ιο-litate. Ipii eidcm Apostolo Epineoporum omnium praestantissimo adco Hyerarchici muneris decus cordi fuit, ut ad eius honorem amplifieandum semper se desudaturum fuerit obtestatus κο-dia ovilem eos sum σentiam Apostolas, ministeraum meum honor cabo. His aptis aculeis excit e nos debemus, adeo ut Dei honorem, culus instinctu ad tam excelsum Sacerdotium ascendimus, ubique efferamus ; Sedis Apostra bonorem, nistagio suos tanquam sponsos nostra nos sedes excepit, ubique amplificemus, nolque iplos honoremus , ne tanto munere videamur indigni: at qua in rea Duersetur hic honor, considerandum seduIo est, non in vestium luxu, superboqui ornatuum fastu,ut egregiὰ ad Archiepiscopum Senonensem Diuus Bernutas stri-
ratum auιem nullus , aat exigans. hos demum ad illa perpendenda Apostoli verba, Non υ este precissis , hortaretur, ni metueret eorum Indignationem, eo quod sacris visis verba aptaret, quibus olim Apostolus foeminas admonebat ἔ se tamen de his vir sanctus excusat, asserens eodem plane ferro a Chirurgis tum plebis infimae,tum Principum sanguinem emittii si ergo cum foeminis damnari erubescunt, foeminarum vitia auersentur' ia.
Vt hane Christianae simplicitatis corruptelam auerteret di euerteret
168쪽
Caput Trigesimum quartum. I 67
Synodus seeunda , hane legem firmauit. Omnis iacta lia o a a tira covsratis a sacrato ordiae aliena est ι quod si in hoc permansirιοι, υ Qt-ιo tradantur, hoe est aliquorum dierum spatio a sacris arceantur: ut autem ad eam seruandam fortiori nexia sacros viros obstringeret , tum maiorum exemplo, tvm Christi Domini sus- fragio eam roborauit. A Arfers e sim inque te orabas omnis Sacratus υiν cum mediocri ct isti veste confersabatan Uudes veterum thurgorum exemplum:Omne'. ine, quod non propter nccessitatem fiam, sed propter innustatem accipitar elationιs habet caιamniam : quemadmodum magnas habeι Basilius , rationem hic habes, qua
superbiae pompa eliminatur, qui mollibus vestiuntar, ta domibus Regam μοι, su D fragium Christi habes,quo prophanae tantiam aulae viris huiusmodi vestium splendor permittitur. Uerum quia temporum lapsu religiosia haec distiplina lapsa in talieiter fuerat, tria post saecula Innocentii Secundi lege in Lateranensi Synodo iterum instauratur idocenturque mystae omnes , quonam ornatu Diuinos simul & humanos ocu-B los ob l ectare possimus . Pracipimu=, υι ram Disopi, quam cleνici, in gara mea. ris , in babιια corpor3s, Deo, o hominibos placere studea re se net in superfluitate , sisFra , aut colore υestiam, nec in to ora, /ntuentium quorsm forma ct exemplum esse diconi endant aspectum : sed potius quod earum deceaι sam ratem p νaD-
Quam validε his eorum sententia refellitur, qua vestibu, hisce splendidis & ad pompam compositis eo maxime titulo se uti aiunt, ut scilicet populo I u aestim alionem & famam sibi concilient: quim enim ad hoc praestandum utiliora & validiora sunt ornamenta virtutum p quae tamen sic dicta velim, ut ab ijs, quae superius in fine patagraphi disseruimus, non dii cedamus: satis haec omnia pere alluisse viissus est Spartae Rex Agesilaus : hic enim, Plutarcho & Athaeneo testantibus, tenui veste indutus Aegyptii Resis aula. n petiit, Si licet n3n tantum Migisti 1us & Dynastis , sed ipsis etiam minoris notae aulicis contemptui se esse deprehenderet, eo qu6d eadem suo erbia & pompa vestium, qua Reges Aegyptii surgebant, Spartae, etiam Regem irradiandam arbitrarentur,a sua vestium medio tritate abstinere nullatenus ψoluit, sed interim ostendit, maiestatem, dignitatemque Regia, non se.
Fiom sese dare, sed trudentia, ac fortitutae parari vanero . Sic Plutaris
Duos sanὸ Antistites memorat Diuus Petrus Damianus, qui non tantiim hae vestium ornamentorumque luxuria, qua corpus induentes animi nuditatem o helabant, nullam sibi populorum tamam vindicarunt, sed potius inhonori ab omnibus habiti, ipsis etiam sacris insulis a Nicolao& Alexandro Seeundo Pontifici iabus tuere spoliati, nec is eis prfuit, quod Pontimes tigneis auraris usi sunt bacalis,
illis Damianusia De Astieano autem Scipione illud etiam mihi non ignoratur, quod eum Nu- D nidiae populis medioeri vestium cultu se daret spectandum, maximum tibi deeu,& nomen ex illa modestia conquisiuit. Augustus autem licet toti terrarum vntia uersitati dominaretur, tenui veste contentus lasciuientium Romanorum pompam irridens, ut E Plutarcho habes , ait Eu Romanos rerum Dominos, gentemque toga. ram, ae si Romani nominis maiestatem & amplitudinem ea pompa non illustraret, at denigraret ; quod tamen de iacris viris accommodati iiimum esset , si paululum immutatis vocibus diceres , Eo Apostolorumsecras res, Qvatiramque pastore r. si namque, quod arceat Deus, e minatis huiusmodi vestium delictis eorum grauitas & sanctimonia eorrumperetur, mirum quamlim de sui sanistitate nominis di.
gnitas tam excelsa deperdereti sed de hoc fusius in proximo eapite.
169쪽
ADEO autem Ioelali veluti scedere sibi mutuo eo auectuntur, quae nune agimus , cum ijs, quae superiori eapite egimus ἱ ut eadem propὸ regula sint me tiendar quae igitur hue usque congessimus, intelligas solum velim, ut uestium superflua pompa eliminetur , ad persectionem paupertatis attingendam : nisi enim eximia quadam sanctimonia Antistes elueeat, & uniformi quadam seueritate res suas omnes attemperet, potest utique Antistes in vestium ora a tu medioeriter sibi indulgerealiosque sui ministeris socios in eodem imitati, tum ad suam dignitatem illustrandam , gentiumque sibi famam conquirendam , tum ne frequentem populi pruriginem excitet , qua plerumque vel simulatae virtutis, vel auaritia, uel abiecti animi nota damnari posset eorum paupertas. Quapropter, si in alteram oppositam partem deflexeris, aequ8 forsan perniciosus tibi esset νestium squallor, ac earuin pompa, parique vulnere populorum Ocu-los asilictares, ut eodem prope modo de domestica supellectiIe superius disseruimus . Metito igitur in primo conuentu Tridenti habito antequam Concilium cogeretur , eadem utrumque nota damnauere Patres sanctissimi tum scilicet nimis splendidas & magnificas , tum nimis abiectis & sordidas τestes , quod prope illud D. ni. ἡν idem est a quo Diuus olim Hyeronimus nos instruxit. Elagastias er μνdes pari mainia Nep. dofugu udas et quia alterum delicias, alteram gloriam redolet.
Nimius autem vestium squalior pari proruis modo, quo nimia earundem pom pa eam animi socordiam indicare potest, quae in excolendis virtutibus licet interius sit,exterius tamen eluceti adeo enim virtutibus proxim vitia sunt,ut eadem ili quentis si me humilitate superbia obueletur, di popularem auram aucupemur. Obsoleta & lacera Antisthenis toga, Soerati aditum dedit, ut Laertius reseri , quo eius animi fibras inuadens superbiam eius inspectaret, adeo ut se continere D. in non potuerit quin diceret, Video per DFayam flatiis υasιtatem tuam. Sydonius Socr. autem Apollinaris turpius, dixit, humili tatis. quam superbiae via gloriam emendi-Cs .. i. ca i Uectare da Usιum diseret istae superbiam , niιινε pompam , Asallare iactan- ..,' ' riam . quin aduersus Ethnicos Diuus Chrysostomus scribens, Christianorum de-eus esse ait,quod eorum nullus indeeose & squallide indutus incederet. Imperante Caelestino Primo Pontifiee, Gallia tum Episcopis in more erat philosophorum instat pallium praeserte, quo sibi famam sanctitatis usurpare comende qGiit oz baut, quae solis virtutibus impertitur: ut eos ab huiusmodi errore amoueret, stulo. Conc- duit piissimus Pontifex haec ex alijs scribens . Disseruendi d plebe, υet cateris, sum ε
Latere neseit virtus , extrema fugiens in medium prodit, ut omnibus specta adainnotescat. Moderationis est, tum gradus, tum personas in icere & uniuscuiusqueo ἡό i, r/tionem distincta lege metiri: quapropter, ait Ambrosius, IIsaesas uel secus,se. e. ., t is udem, sed alio etiλm ex capite, ni bit aecedaι nitisi. Hae de rosedulo Concilii Gangrea fis Patres egere: hi autem satius duxere,quod Episcoporum vestes nitore quodam non ad pompam, sed ad honestatem composito Doena entur, quam quod uim is abiecta paupertate vilescerea ieet hoc ipsum non
. 'bliti in 'bus incessus non reci imus: quin iidem riti sanetismi diras ta eos intorquendas
e. si iure vi- cen fuerunt, qui Epistopos Birrho uteates alguebanta larica vestis biribus erat eo oz-q s'. tempore frequentissima.
Ea mens mihi fuit, quod nis ad pauperum inopiam subleuandam facilis de latagus esset Antistes, piamque demissionem ubique eodem virtutis tenore seruaret, vestium parsimonia auaritiae tribui posset, & populorum despicientiae eum obiectaret; cum e contra maximae omnibus venerationi esset Diuus Ioannes Eleemosynarius, licet obsoletis & abiectissimis uestibus uteretur: qui in re sibi adeo constans & alijs inuictus fuit, ut cum ad repellendam ab eo squallidam vestem splendidus amictuε ei donaretur, per totam fere noctem vir sanctus ingemuit, ac si superflua
170쪽
Caput Trigesimumquartum. . 169
perflua nimis ipsi haec ornamenta.esse tu, dum aliis indumenta. necessaria defice-Αrenu ut igitur sedata mente quiesceret, veste illa vendita pauperibus eius pretium impertiuit; id ubi donanti ianocuit, aliam redona uir, turiusque iste reuendi tam pauperibus; erogauit.
terum licet spectatissimis moribus nostra fulcienda sit dignitas, pro comperto tamen est, hac praesertini tam corrupta aetate, ut e Tertulliani mente, uestes e- Tereul l detiam sint Ia uti, costodiaque riguis iis; quod idςm apud speculatorem Seneca
Neronis matri significauit, ut nempe splendido vestium ornatu uteretur, non δ' - rit.de Ruo.
pter besa propter bdnotem Imper . Quapropter eum Pipinus Gallici Imperii tunc' temporis administrator a Zacchatia Pontifice percontaretur, quanam tum Episco pi, tum Mystaeuum Monaei veste pro sui nominia dignitate induendi essent,prolixe
ad eum scribens sic ei respondit: Nam er nos Apostolu4 auctoritate fallangamas, aι οφ - 7 Episcopus iuxta rigσι talem suam indumentis alasar ; simili modo, ct PresbyteriCardinales, his etiam addens, quod in secreto animi tuae pietati seruientes ornatatum uestium puluerem excutere poterant, ne uirtutes aliquatenus obscurarent. Non Denim an honor commendat uestism , sed olea doν animarum. Hoc itaque E Petri Cathedra habes: quod scilicet e personae , temporis, muneris, aetatis mensura,vestiendi forma sit desumenda ; in hoc euimidocente Aristotele , decoris honestatisque vis tota versatur, ut nempς e cuiuscunque conditione singula metiamur, quod idem indicauit Apostolus. In decoxo habitu honestoque . Sanctua Carolus licet tum in interioribus vestibiis, tum in palla, quam assiduo Giusta vita praeferebat, inamoena quadam specie Sc horrore insignia videretur, in exteriori ta- men amictu sui Sradus honestatem seruauit, illud dicere assuetus, non suas illas t esse vestes, sed suae dignitatis: nec in se tantum, sed in alijs etiam Episcopis hoc ille insinuare studebat; quapropter Antistitem splendidis caligis vici item castigare non formidavit, illud aclmoneus, Antistitis munus esse, ut morum sanctitate luminis instar alijs praeluceret. Diuum Augul inum Possidonius Calamensis Antistes scribit, eam in suo ami- Cctu moderationem adhibuisse, ut amictu nec splendido, nee squallido uteretur , sed inter utrumque medius pietati simul & dignitati consuleret: ad suos autem E- remi fratres idem scribens ait, alienas Episcopis sumptuosas & magnificas vestes non esse, licet tum e religiosa vita quam profitebatur, tum aliis nominibus sibi
congruis eas reiectaret et verba eiu4 recito: Nola talia serat Ianctitas uestra: o r- . ar mihi agν. uesιι retiosa,foνιὸ decet Epocopum, quam Eu non deceat sagumaum, iides, hominem paverem depasteribus natum. Fateor enim uobra, de premfa ueste erubesico , qaia non decet hanc profullonem , hanc admouitso'em, haι membra, os cη
nos. Hac profecto loquendi sorma Praesulum quilibet temperare se deberer,qui terrena haec despicatus caelestia tantum affectaret: verum si Dei instin tu ad tam lexcelsa se non extulerit, optime se geret, si Romani etiam Oratoris sententiae adhaerens, mode r. io amictu se ornet, & se tum temporis, tum regimmis, tum alio rum consuetudini conformet, dummodo a supernuis ornamentis abhorreat. Commendatissimum hac in re Nepotianum fuisse Diuus Hyeronimus resere, quem ta- imen longe ab Episcopali honore semotum vestium splendor non decebat: caltas e
a reliquis suae conditionis viris in corpore ornando dissonaret, Seneca Lucilium . admonuit,& ut aliorum consuetudini seruiens , nec tumeret, nec 'ualleret in veste , boc lautum studens, ut virtutis alumnus non ad pompam videretur, sed esset. Publicam personam praefert Antistes, adeoque ni sanctimonia illustri eius nomen fulciatur, dignitatem de honoret oportet, si vestibus obsoletis utatur, & nimis abijciatur in corporis cultu: hoc ego in familiari meo Praesule expertus agnoui, qui nou ita pridem fato concelsit ἱ moderatus quidam vestium nitor, dummodo non lasciuiat, venerationem simul parit de nomen illustrat; inagni enim species haec exterior populis habetur,nec raro maiori pretio ipsis est vetiis, quam vir- tamsi id dtha. Dc Vlpiano Lampridius reieri, quod odio ab exercitu habitus, eius see Pars Secando. Υ quen-