장음표시 사용
131쪽
hi, calamitates , vel sui vel domus infortunia, simultates Inter coniuges , potentum violentia, viduarum inopia aliaque his ad si initia,quoruni vi Sancius idem Au-Aguit imis a scemina uin commercio caeteroquin maxime alienus,eas in uilere, eas alloqui , audire non formidabat ; Ad charitatem vero spectat , si dubiis in rebus sint insit uelidae, si consilio, monitionibus indigeant, quibus vel in aduersis animo erigantur , vel inter conscientiae angores , inter fortunae vices, inter tentationum aculeos solatio quodam imbuantur ι ex impudicitiae sordibus amotas foeminas seruare, matres arguere & adhortari, ne filias meretricia sarditate prostitu ant, & si praenobiles etiam sint foeminae, huc itidem referantur, ut eas ossiciosa visitatione adeamus, ne contemni se vilescere sibi illae suadeant. Quis haee sanE negauerit e sed illud etiam e Diuo Chrysostomo audiendum . 2aa Omma dum fiunt . plures irrumpesdι aritur Daemon inuestre patest , nisi quisex, cti sima ac mu itissima costodιa sese valla ueriri. Nec enim, ut superius significaui, satis esse Antistiti dedet, ut ad Dei oeulam suerit innocens, omnique a labe alienus, cum hanc famae integritatem seruare etiam apud homines sollicite te isne . tur. BQuatuor hic ergo adscribam, quibus venenosa ista colloquia salutaria fiant &utilia , ut stilicet petrara sint, bleuia, cum prudentia, nec sine socior habes haec in Oct tuae Synodi decreto, quod a Gratiano inter sacros Canones affertur. in om
fauia μοι cio. Primum igitur caueas, ut raro fiant non Ioq iend voluptate, sed vel necessitate vel ossieto: sic olim Hyeronimus , cuius νerba c Gratiano proferam, Hos itiolum
.um, aut raro , aut nunquam mulierum pedes ιerant , v audissimam ad haec robo-
n i , . ncla RGrx rationem. 2Mi4 νεο ροι st cum Deo μι- de ba ιιανο, ρ. arminaνam in epist ad accestibus copulataν . ecan. Magni quidem momenti hoc est: mederi alios aliquando credimus, & nos ipsos perimimus t aliquando etiam praetextum illustramus, tam uinque decoris visita-Ctioni tribuimus, ut licet sit voluntaria, necessitate tamen,veluti purpura illam coloriremus et quapropter Diuus Ambrosius ait ἔ auru οραι est, υι illa quoque υν statioηer D Ambi crebra aciipiant auctoritatem. Episcopi sumus non auiici, q .ibus haec sunt ossicia 4 'i' ς ' relinquentia. illv. foeminae vel cia: issimae intelligant oportet, cum Deo nobis agendum esse, non cum foeminis, nostrumque decus, non in ossiciis, sed in pietate veriari ; inter ista leuissimum tempus absumere, nefas cst;& raio tantum ad earum
leuamen nostra praesentia nobis licet accurtere. Mιnille a m altar ιbas chris, non ossi quis, deferendum homiπιόωs νecepimus . Hoc quidem e praeconiis maximum est, quo Diu viri Honoratum Arelatensem Antistitem Diuus Hilarius ei successior cominendauit, Raram fam/narum υimatio inti m etiam fraximaram I aduerte autem hoc etiam in Francia ab eo iactum, ubi liberius quam in Italia huiusmodi Cffcijs indulgetur. Honestus quidem S pius obtentus fit, semper sine laude, semper cum pericu-- Io visitatio frequens aderit: veritati enim maxime consonat, quod olim Indiarum Apostolus Sancius Franciscus Xa uerius suis Societatis Iesu viris afferebat, in sq. minis inuisendis nullum quandoque fructum germinare , Ied magna put Iutare pericula , quibus honestas vel suspicione, vel tentatione laboret: Nos sane iactos aliquos viros agnouimus tanta familiaritate stmio is suis , quarum conisinones exeipiebant,obitri: ygi, ut illud menti nostrae luggererent, quod olim contigisi tera, 'di. Gerson refert inter probatissimum illum virum eamque honcstissimam it minam re si signos . repetitis enim de rebus sanctis at Ioqvijs ingens exarsit alnor, sed non ιn Domiαι.
V O D secundo aduertendum videtur, illud est , quod breui sermone seo expediant. Mazua verborum congerie negotia magna non indigent; ubi
132쪽
Caput Vigesimum septimum . . I 3I
vero de re, quam necessitas post ut at , adium fuerit , ne sermones alij immiscean- Alur , alioque vocibus evageris : at festinanter abeundum ab illis est , si earum do , mi suetis , vel si ad Epitcopales aedes accesse lini,humaniter dimittendae; nec enimeon fabulari & garrire quod foeminarum potis limum est absque ingenti famae pernicie fas nobis est . ad Palladium Praesule in Diuus Isidorus Pelusiota laribens,
cum adhortatur , ut mulierum colloquia tota contem ionc declinet; si tamen nee enitate cogente seminam audierit , alijs omissis ab ea statim se amoueat; qui statim a. ola et fieri enim facile potest, ut cius consuetudine emolliatur animus &vires elanguescant; languescentibus autem viribus facillime , qui Leo est iuba exuitur , unguibus& dentibus exarmatur, adeo, ut qui populo ium & Principum terror erat, puerorum iocus , pia ieatum ritus euadat: Si venusta haec metaphora arriserit, Diuo Cypriano hanc debes sic scribenti: Qua aeos Leones domuit υnem ut tebris νυν miras delicata I in eodem admonendo Diuus etiam Basilius versatur hoc stylo , crtet igitur mulierum conuersa ιιι es , σ congressus , quam maxime fu geνe: nis aliqua ι ne uiιabitu Aeetipuas ad coraressis cogat, qua si etiam conting ι , B velat ab igne cauere conuenii: ita υι celeres , ct repentinos disic arsus faciamus et rationem de his a Diuo Augustino habes; si namque manu carbones acceperis, eos que illico proieceris , nullius tibi detrimenti erunt, sed eosdem si diu manu seruaueris , asperrimum vulnus in si gent. Ad territim ac cedamus, ut nempe cum recta prudentia , debitaque honestato se gerat. hoc autem ad duo praesertim reterendum est, nempe ad oculorum modestiam , ira ut perpendens mulier, nulla ic curiositate speetari. nostrosque ocu insin eius vultu voluptuose non immorati , grauitatem cam agnoscat , quae decet Episcopos rhoc sane Palladio Antistiti significauit ridusiota ludorus,quod cum mulieres alloqueretur ham ι octilos habereι deiectos i aliud est, ut ponderosus & grauis sermo sit, iacramque illam maiestatem redoleat , quae in Diuinis administris exigitur : iocos & confabulationes omittat , verbo tum nugas deserat, adeo ut ex ipsius compositione mulier addiscat uerecundiam , suumque termonem tam modeste refraenet, ut nullum licentiae det locum: duo haec simul Diuus Bona uentura con- nectens scriptum reliquit , Caseae cam fami- ιορωens , earum υ ultus stodiose respicιas , Uel manus contrectes , Del nimis ρ rote sedeat, vel leu ιιer eis a prideas, necdιligenter cum era δε αννes: hoc tamen iclem longe antea e Diuo Iustino manauerata fit mante , quod congredi cum foeminis debemus lana mente & prudenter , non scuriose, & nimis indulgenter. Hae prudentia destituti non pauci ex Episcopis uo. Iuptati de alacritati sermonum indulgentes, in iocos,sales dicendiq; veneres erupete: quid autem aliud hoc est,quam ignem maiori flamma succendete, conscientiae Candorem denigrare, cum serpentibus iocari, & stygium cerberum irritare ,& aduerso flumine velificati P vi enim egregi h scripsit apud Diuum Bonaiienturam Di lius Augustinus , aspeν se νmo , bre ais, ct rigιdur cum malleνιbus habendas esse nec quia sancta f. nι , ide. 6nι minas cauenda. prudentis sinie tamen idem Bona uentura paucis edocet, quae prolixo sermone uix alius explicaret; ea scilicet cautione di modestia cum scem linis agendum , eum qua ageret ut si maritus adesset; sed ela Latiori etiam stylo videtur Diuus Cyprianus loqui, eo icilicet titulo, ne nostri Sa cerdotis munus obsolet cat, δε infularum splendor , ibiij que aut horitas concidat &obscuretur: sic uitar ambalare,sic agite, vi semper ιο Cleνι cis Ecclesia Senatus coo-
Clarissimus toto orbe Arsentu Romanam Matronam laboriosissi no itinere ad eum inuisendum prosectam excipe te & audire diu recusauit; Episcopi tandem uotis aliorumque precibus flexus ea in excipiens , quam citissime eam dimisit; cum autem ed discederet, se precibus elui commendatam habens, ut ei in memoriae siet,eum exorauit; quin, inquit ille, ardentissim h Deum orabo, ut tui in emoriam deleat & prorsus eradat . Sed iam ad poliremum omnium ueniamus; hoc autem est, ut uisitationibus hirius modi se in per socius adstet: solitudo hare scopulus est, in quem si illiseris, naufragium patiatis oportet: de propicreta Apostolorum Principe docente, sacris uiriss Isid. I. 1.
133쪽
enixe prohibetur, ut patet in octaua Synodo , ubi leges Tertia Concilii Carthagi- .nensis confirmantur : Ceνie sol.m cst ad solam accedere nulla religιonis ratio permiι- titisse etiam sua Decretali Epistola statuit, ut nullus diuinae vitae aut horatus ad simianam solus de sine socio accederet. hoc etiam a Cluilio praeceptore significatum d cent Simon de Cassia, & Isidorus Clarius, eum binos tantum suos discipulos misit ad fidem disseminandam: Lithurgis etiam omnibus enixe Diuus Ambrotius commendat, ne inuisent, Uidaarum ae Virginum domos, ab ae Seniorum comitata. Commendatissimum etiam hac in re Diuum Augustinum Possidonius habet; lieetenim pro rei necessitate sceminas adiret, ut eis auxilio & solatio inter aduersa esset pro sui muneris dignitate, nihilominus nunquam sine clericu testibtis ad eas intrabar, υet selus cum μυι υnquam est locutus, nec si secreιstrum aliquid inteνesset . Quid de Sancto Non no Edessano Antistite, euius opera, scientiaque Magdalena lachrumas de poenitentiam Pelagia meretrix expressit, Deo se vovens sceleraque fi tibiis diluens; hic tamen licet extrema senectute conficeretur, solus tamen cum ea versari nunquam voluit: Diuus vero Carolus saeris omnibus viris maxime deco Brum esse aiebat, si diu noctuque assiduos suorum operum testes habuerint; Quid hunc dicturum arbitraris de Episcopo, qui solus cum foemina versaretur ρVix explicari potest, qua vi ad impuros ignes excitandos loci solitudo, de oeeasio polleat, ad aculeos veneris infligendos, ad animi candorem obsu scandum, ad labe iactandam modestiam, ad corporis licentiam dissoluendam di mentis pietatem ablegandam ξPutipharis uxor licet diuturno bello Iosephi constantiam de pudieitiam oppugna set, nunquam tamen in eum vim facere ausa est, nisi cum vel fortuito, vel da ista opera totum eum domi haberent, riccidiι autem quadam die, υι intra νet Ioseph domum, cst operis quiniam obseque aνbiιris faceret: est ilia apprehensa lacinia υε , menti eiώι, dicereι, dermi mecum . Facillimum pariter est, ut solitarias huiusmodi congressiones eum foeminis aspicientes, suspicentur, obloquamur, vituperent, sermonumque aculeos iaci ante quapropter, cum nebulones illi nequissimi famam Diui Chrysostomi eleuare vellent, eiusque nomen apud Caesarem de aulam deni- grare , hac potissimum accusatione eum arguerunt, quod stilicet foras omnibus alijs enitissis, mulieres susciperet solus: mendaci sit me quidem dictum, tamque a viruto sanctissimo alienum, quam lux distat a tenebris, de a sordibus gemmae discedunt. Si quando tamen contigerit, ut occultissimis de rebus semina vel viduata aliqua agere cum Episcopo velit, ipsa quidem sola suscipiatur, ita tamen ut ostia rio veso subducto, cubieulum pateat omnibus , dc e Proclione tum Episeopus tum
De Modestia, qua seruandi ab Episcopis oculi sunt. Cap. X X Vlli.
LICET hue usque per securiores pudicitiae vias ad animi eandorem possi
dendum dueere Episcopum conati simus,adhuc tamen ni oculos ad ea elausetit, ad qnae alij liberius reserant, incurrere facile poterit, de offenso pede delabi: res haee est, quae filietori via potius a Thires ijs, quam ab Argis agatur: e philosophis non defuit, qui animi libertatem in oculorum iactura locauerit; oculis, qui nulla lege ad quaecumque spectanda coerceantur, plerumque animi castitas vitiatur
Sieut autem pretiosissima corporis pars oculus est, solisque instar se habet humani caelum corporis illustrantis, Oculi pars corporii prieissiissima est qni lucis usuri,M. ii . vitam distinguunt a m/rte, baec Plinius; sic pariter si effraenes excesserint, cometae c. α inauspieati sunt, sera lique lumine mortem animo moliuntur. Licet ad eorum licentiam compescendam sui Sacerdotis maiestate, & sanctimonia non teneretur Antistes, adulic tamen in eis moderandis vires omnes exerer deberet, ne per eos mentem piae seruida voluptatum tempestas inuadat. Sollicitus ha
134쪽
hae de re adeo fuit Diuus Aquilinus Eborensis Antistes, ut diuturnis precibus , ut M lis suae pudicitiae pro piceret , Deum de facienda oculorum iactura fatigauerit: votis vit. 19Sept. eius annuit Deus, ut eius caecitate de nostris oeulis moderandis erudiremur. Anini sedes oculus est, si Plinio fuerit fides. Profectis inocutit animus inhabitat, pii niti ac si regiam ibi suam architectatus sit animus, ut omnia uidenda respiciat, Zc ue- c. N. luti humani animi ianitores, que toto orbe uagantur,agnoscant. Quin, ut ex Aristotele docuit etiam Diuus Basilius, oeuli sunt, qui inspectas re D sita ἱhrum formas in animum inducunt, easque velut in praemolli cera imprimunt,adeo cons Mon. ut, licet illae eua ne sicant, adhuc tamen earum imagines illis adhaerescant, circa ς 'quas occulto quodam amore raptus animus dulcitet immoratur, & eo firmior est, adliaesto, quo uoluptuosior & venustior res est; eodem plane modo, quo de Epicuri hortis Lucretius cecinit,
B Non ea quidem vel Titiani vel Apellis pictorius labor expressit, sed viva sunt,
ct in agendo validissima : mentem enim quibusdam veluti praedulcis seruitutis no dis obstringunt: adeo enim nostris oculis rerum pulchritudo respondet, ut ad decipiendos incautos admiranda virtute praestet: Charites, quq 0 mineo vultu insident, castissimos quosque vincunt & uinciunt, adeo ut optune Tertullianus e Mnc Onuocauerit, consilatam elaboratum libidinem, lenocinijs aspersam di illecebris tali fili . pictam. Non igitur animo inseruiunt oculi, sed potius insidiantur, non illi lueis aditum praestant, sed retia potius nectunt & dolos, quibus eum capiant Sc captiuent; fidem D. Ambibi. mihi de his facientem do Diuum Ambrosium . Nabis oculi nostri retia sunt, qui- de psi A. bus inuoluimών,-i Iscamar: ipsi n bir υincula nectιmus. Oculos Diuus Grego' D'G est.).rius Nyssienus vocavit bellicum velim arietem, quo animi arx sternitur, obscaeni- Nursio. . que amoris sagittis, e seminis,uelut e pharetris excussis, mentis sortitudo labefa-φςςςi p- Cctuur: Prima adulter, oculorum tela sunt , secunda υerborum: sed qui non Uitur D. Amb. oculis, pote i υerbis resistere. Sapienter itaque Seleucus statuta lege sanxit, ut is a Insipii. adulterii pgnam, oculi, qui fuerant amoris administri, raperentur. Tranquillitatem spondere quidem videatur oculi; sed re vera fluctus animi adeo exasperant, procellasque adeo decumanas excitant inter scyllarum vortices Charybdiumque gurgites, ut ipse Typhis incertus ageretur, de quaecunque Tyria nauis validissime licet instructa naufragium pateretur; quam enim merito, Vte ' n esistit perientia patet , Diuus Nilus docuit, quod facies mulιeris exornata, qua uis proceι- antis. vitia ιι ρerniciosior est. venustum quidem & coloribus variegatum aspectum ei repraesentant, sed sub illo colorum lenocinio, eiusque aspectus illecebris basiliscus la- - 'tet, cuius oculis tererrirnum virus ei stantibus misere perimuntur: an non enim mulier, ait Diuus Basilius , iacta oculorum futuam planὸ exitialem emittiι, quem - DBasil Ita modum bolisium ferant folo aspectu perimere suos spectatores: voluptuosum ve- 'nenum illi excipiunt, vi animo illud infundant, & instillent penitus cordi, quod Dideo violentia illius occupatur & invaditur, ut uix sui compos sit, nec secernere
bouum a malo valeat, de mi errima seruitute voluntatem humanam e libera captiuam obstringat . Prιus enim exorta Volutas fascinat mentem , eoque paul/t m Q a. Aliae deducit, ut arbitretur iam nullius momenti isse diuinae legis violationem ἱ dedi Ale- l. i. de lap. xandrinum Cyrillum t oculus vero ab Heliodoro fuit appellatus, prima origo instrumentumque amatoria fascinationis ἐ Obtutus enim mulieri si qui docente Aristo- Ahilop.
tele , statis quibusdam mensibus sordida quadam caligine ipsa met purιssima di christallina specula obfulcat, & maculat, validior est, ut quocumque tempore
animi claritatem obscuret, lucemque mentis obtenebret. Iure igitur merito de oculo quidam conquerebatur, quod hostis in morem eum inuasisset, omniaque eius ornamenta, sapientiam, virtutes, charitatem, transactaeque aetatis merita rapuisset. Oculus meus depraedatus est animam meam, septua- Tren. 3. si ginta legunt, vindemiavit: voluptatem quidem spondent, sed cruciatum pariunt;
amorem fundunt, at dolorem iouent, vitam quidem blande offerunt, sed pupillas
135쪽
reserantes, quibus si custodirentur. arx animi staret, morti parant ingressum ad . spiritum perimendum , Veniit mora per fene'ras uststras. Panthaerae similem quis neget esse venustatem , cuius serocia in eos in saeuit, quos pellis maculosa venus aiate detinuit ,& quos corporis odore resecit , crudeli deme dilacerat: quapropter sapientis Viri fuit effatum, maiorem in nos e pulchritudine imminere perniciem, quam vel ex indomiti Tauri cornibus, vel e Leonum dentibus, aspidumqu
Profecto haee ille ad rem; nulla enim validior ratio Deemoni est ad nostram destruendam integritatem, potentius nullum instrumentum prae pulchritudine occurrit, oua castitatem oppugnet & sternat, licet Mineruae Clypeo obarmatam bestii, igitur de ea Diuus Cyprianus asseruit: quod esseri oculis formas iuιοι, faciles υoluptates , υι υιμ destruat fastitatem. Congesti in sacris litteris scatenrexempla, quibus ad lachrymas usque erudimur , quam valida ad pudicitiam delendam licentia sit oculorum : Ex ea quis nesciat tanquam a prima scaturigine mala omnia, quibus premimur, emanasse ξ perflEuae priniae parentis oculos primo icelus irrupit, eiusque pupillas primo Dcemon Genes 36. insedit; pomum enim e vetito Iigno vidit, quod isset pulcbνum oculis, aopectaque delectablle .
Quo ex fonte totius terrarum uniuersitatis excidium emuxit, quo terra in pontum cedit, de montes in fluctus supra montes assurgentest audi ex ipso Cosin ope it Scriptore: Videntes ἰν Dei filias bominam quod essent pulchra, acceperaur sibi
G RVs 4 oi.,e Qv d fuit in causa, ut victrices Iudaeorum acies quam plurimis laureis Num. is. gloriolae, ad Madianitarum mulierum illecebras enerues ceciderint & ineries e oculos tuos in eis defigentes enervato statim animo corruerunt, & papilionum instar earum vultus oculorum iactibus circumvagantes, in eliciter earum ardore DBisi. S. consumpti perierunt cum armis Uin cereur, Mutis labebantar, pilis auae hastasaial c. orat.ο νε orei,forma iaculis υalnerabantur. Sic de illis Basilius Seleueiensis.
6 . ib., Quanam vi m gica Putiphar Rugii armorum Praefecti coli iux corrupta tam va-ra lide suit, ut sui sanguinis fulgore posthabito, tui nominis fastigio, sui coniugij fide contempta, pudorem limul & famam prostituere non dubitauerit Post mulios ita- que dies inieciι domina sun ocusos in Iosepb : non illa quidem vel Iosephi venustatem , non amoris vim , non fati legeS, non syderum at pectus, non Dcemonis agis gressones in partem sceleris aduocare poterat; ipsa sibimet retia tetendit, struxit inlidias effaem licentia oculorum : illa retia misi G ct indagine sata est capta, dedi Ambrosium. In eluctabilem formidandamque Samsonis vim quaenam uis evirauit, eoque Iol H. I. adduxit, ut torminae seruus, puerorum iocus, nostium ludus fieret y um oculo h tribuenda r Videns ae ibs mulιerem de fiabus Philistym: lenocinantis eius sceminet vultu irretitus emarcuit: Quidnam iniectum reliquit genitor, ut eum a tam faedo coniugio remoueret, quas artes, quae verba praeteriit Θ incassum omnia tueret, pertinaci enim obfirmatus amore ait, Hauc mahi accipe, quia placa ιι oculis mei et
Merito igitur hollium vi captus illis oculis est quibus se in tam faedam pestem im-I
Quid Dauidis constantissimum animum euertit,easque illi palmas ademit, quas Philistaei simul de Ammonitae coniunctis uiribus rapere non potuerunt; audi, υι- , Rin ii , dit molιerem se lauμntem ex μ uerso sester solarium suum I cum Theocrito de eo dnixeris, υι υidιι, insanyt. Principum omnium sapientissimus, virtutum omni ui choragio illustris, ad Dei cor expolitis , lexcentarum palmarum ductor, futurioth. i. Messiae pateri sermonem de eius lapsu Diuus Augustinus instituens ait, mulier,s.,. yy ' ι .gὸ, lιbido prope, & qui dein merito mωlier longi, nam ut alias idem assere it,loeus quo se Bersabaea abluebat iere pct mi liare aberat a Dauidis aspectu: si ergo
e tam longinquo loco suum taemina virus eiaculari potest ex oculis, de longὸ enim Oici aaιd iliam, in qua captas est,quid de eorum temeritate dicendum,qui elegantium foeminarum formas e proximo securus inspiceret sit igitur casus marorum tre-Di Τg m- minorum, ait Augustinus: optime autem tuorum secterum authores suique excidi j sontes agnouit David in oculis, adeoque ut proditorios & insidos eos redar
136쪽
darguens, poenas ab eis suorum malorum exegit, ut nempe maculas, quas tur- Apissimo stygmate suae impudicitiae inusserat, perenni lachrymarum imbre dilue- , ,ret, Exitas aquarum deduxerunt ecali mei, quia non custorierunι legem ttiam. PQuis eos Babylonios senes adeo dementauit, ut pudoris, famae, praesecturae eo- Din. Ismsitatione excussa, se libidini mancipandos darent oculorum vis fuit, cum in Susannae se ad fontem abluentis contemplanda venustate immorarentur: νιδε
bam eam senes qaotidie ingredιentem , cst deambula atom , ct exarserant in concupi tensiam eius . Quis laureatum Holofernem edomuit, domitumque cruenta morte peremit, non bellica sed tam in ea manu conlassum tex oculorum iactu, quem in caelestem Iudith pulchritudinem inconsultus intendit, cruentus cecidit , obluit inglorius: statim captus est in oculis suis. Sed nimius profecto essem, si in singulis reeensendis immorarer, quae tragico Iussit I plane exitu, & lachrymabili euentu oculorum licentia repraesentauit: Heu quot fuere Actaeones, qui ut Dianae alicui insipereindae auidis Oculis indulgerent, cupit, ditates sitas vii rabidos canes experti sunt in se seroeissimo dente consurgere: hinc lane fiebat, ur a primo fidei nascentis exordio,commendatissimum Christianis esset honesta modestia oculos temperare, eosque tam lollicita cura seruare, ac si virgines essent, ut testatur Tertullianus, tdm Sancti viri est sagundi, si Virginem v δε- Gemit d. νιι, quam sancta Virginis,si a viro visa μῆ Diuinum illud effatum non ignorabant, rian. vir:
Virginem ne conspicras, nefarre ficandaιι eris in decore illius. Diuus autem Alexan-drinus Clemen prae omnibus laminatum aspectum fugiendum esse docebat, eo quod oeulis aeque ac manu pollui pudicitia poterati apud Aelianum hoc idem Xenocrates docuit , Nihil enim interest , sedes e, an ocalas in aliena dism. 6Hψηλ ει Hasa
V M igitur ad pulcherrimam pudicitiae Helenam desponsandam im nianissi-
mum bellum Doemonas inter & Anti stites ineatur; detectisque insidijs, quibus nebulones Stygij conamur illam nobis eripere, quam maxime decet, ut oculos tanquam finium frontem vigiles custodiamus, ab omnibus eos inspectandis auertentes, quibus erigi animus ad illicita potest, acroamatis eius memores, quo Diuus Chrysostomus signifieauit, facilius nobis esse a taminarum aspectu oculos ea mouere, quam turbulentos animi aestus ex ipsis enatos areere t eum autem ocu- los nobis ini pertiuit Deus, ut veluti sydera nos ilIustrent ad Dei beneficia contem- pul. planda, Diuinaeque sapientiae mirabilia recensenda, nefas est, ut humanae tantum pulchritudinis formas inserant, quibus amor stygius accendatur, nostro Sacerdotio indecorus: quis iam Diuinae sapientiae obsurdescat sic loquenti e Auerse fa- Eeel. ς. g.
Gem tuam a muliepe rampla I ex hoc concopsentia, quasi ignis exardesiis.
Plurimas leges, quibus oculorum Iicentia coercetur,enumerat D.Isidorus,quem EsD sacri Canones afferunt; Diuus autem Augustinus a Gratiano itidem relatu, totus '''ΤJ Τ in eo est, ut Lythurgos omnes erudiat, oculorum procacitate pudicitiam satis denigrati , & nimis eos decipi, qui castos esse sibi suadent, si manu, si corpore easti uelint; ipsa enim vel leuis cogitatio adulterio veluti quodam mentem infie in ipsi oculi ueluti cordis administri & interpretes, animi arcana significant, & adyta mentis aperiunt, nec solo tactu , Meae assectu quoque, se aspecta appetitur , ct appetit nee Bionmina. Nec dιcatis vos animos habeνe puricos, si habeatis oculos impudicas: ipsa - i m et verba dedi: quod plane idipsum est, quod uir patientissimus eleganter & pie docuit, pepigi sedus cum oculis meis , ut ne ita et quidem de vi Π e, ut bel- Iob. it. i. tum quo in suam eastimoniam faeda oculorum uoluptas ferociebat, aequa rati ne componeret, pactis tielut inducijs cum eis conuenit, ut scilicet a uetita pulehritudine inspectanda abstinerent, ne de animo triumphatent, & ad pompam trium phi augendam curru traherent triumphatum: Hae ipsa lege pupillas suas Hyerarchae eontineant,earum liberos obtutus retundeates, adeo ut ad omnia ea salutari nocte caecutiant, quibus eorum aliquomodo denigrari castitas possit. Quam Pars Secunda. S nobis
137쪽
nobis erubestendum esset , si ea nobis deesset in oculorum luce compescenda eu- stodia , quam in quolibet e Christianis Tertullianus postulabat: do eius verba ictTertuli 4 P,dicina chνσιana tanta debet esse ρleniιudo , in emaneι ab anima ta ha ιιam , ct ' '' e . a ei a conscientia in sepreficiem; υι θρονis ins ciat quasi βρι uectvim Dam . Quid dicendum de oculis, si vestes iplae coguntur redolere ca stitatem topportunε hie illud inserendum videtur, quo sapienti si me Pericles Sophoclem eastigauit nimia licentia venustulum adolescentem contemplantem, D/ιet. δε- ρο ues Pνatorem non solum manus, Ked etiam oculos abstineates babere. Si haee de Praetore Pericles, quid de Sacerdote , quid de Antistite dixerit credas, liberiori se oculo effundente λAdeo autem a quocumque prophano aspectu noster abstinere oeulus debet , ut ea prius pati debeat , quibus oculos laborari medici docent, hoc est , vigilia , tuis Ilier .a. ii. more, & lachrymationeὲ noster quidem oculus euigilet ad populi gregem seruandum, ut de nostrum quolibet Sanctus Vates habere illud possi, Virgam vigilan- rem ego υ ideo, quod ipsum est, quo mentem suam Aegyptij Reges aperiebant, oculum in sceptri fastigio apponentes; Tumeat pariter noster oeulus . fidei ardore, M quo populorum immoecratam & diffluentem liceni iam res nemus, & cum opus fuerit ad eius excidium fulmina iaculemur: nee tumeat tantum, sed etiam lachri metur ad gentium crimina abolenda, eisque suorum scelerum veniam impetranda mi quam pie, quam utiliter his se operibus noster oeulus implicabit: -- D. Hieron. tertim egregie supra quam dici possit Hyeronimus docuit, quod cum in castimonia potiatim lim seruanda excellere debeat Amistes, ab ipso met iacta oc.Iι ieiunet oppora et i in animarum pulchritudine non in foeminarum aspectu Episcoporum oeulus immoretur, & ut Dei administer Dei sponsas animas fideli tantum lueo custodiat. Lepidam ad hoc edocendum parabolam simplici quidem sermode, sed sanctitati accommodatissimo pijssimus Franciscus afferebat: duos sie ille ephaebos ad Reginam Rex misit, ut ei suam mentem aperirent: redijt primus , retulitque de re sibi eommissa responsum nullo alio sermone interposito: Alter vero, vi breui Re- CCton. Fi, gium responsum aperuit, de Reginae venustate spectatissima uberi oratione verbia tr. in i . fecit; indignatus adhaec Rex eum acerbe corripuit, eiusque intemperantiam lo- '' quendi asperitate castigans, Obscoenam fore,ait, eius voluntatem in ea pulchritu dine adamanda , quam licentiosa luce quaesierat : primi m dein aduocans , quid ei de Regina videretur interrogauit: Egregie,o Rex,ille respondit, patienter mandatum excepit , deditque prudentia pari responsum ἔ quae tamen de eius pulchritudine tua mens est at haec Ephpbus, de pulchritudine quid dicam non habeo,
tua enim est, eius vultum, eius formam contemplari r mea tantum est, voces eius audire, audita'; referre. Tunc Rex eo ex aula reiecto, maiori hunc dignitate illu-stea uit, & ait thalamum quem ille polluerat, tu fide custodias . Quam apte Epi Leopis Dei admini liris Regisque supremi aulicis haec ipsa conueniant, quis adeo
Sed hoe idem Diuum Ephrem Syrum mirabili quadam arte sapientia caelestis
edocuiti Edessam enim semel hic proiectus, ut a viro quodam probati Isimo moni- tum aliquod tibi perutile, ardenterque exoptatum exciperet, vix urbem ingress is, v se invit mulierem offendit, quae cum diutius quam par erat, eum contemplaretur, rogata ab eo est, quid sibi vellet respondit mulier, Inliseor te, quιa ego muIιeν ex te υι ror Τ βωρ ta fami ι. -νa ne me inιsearis, sed terram, ex qua ιω υιν f. tus es. Optime hinc edocemur di nos, qui adeo caeteris castimonia pra cellere debemus, ut Chorynthijs foeminis Apostolus praeciperet,ut in templo sibi caput operirent, Pyopter Aisgelos , idest ρνε rer D svos , ut alibi explicauimus : ac si horrore quodam perfundi debeamus inmineum vultum inspectantes. Religiosus adeo tuis coercendis oculis fuit Diuus Bernardus, ut eum semel eua gati tot tuito in is minae speciem impegissent, in seipsum adeo sancth indignatus σκar: erat, ut in glacie concretum stagnum ingressis, indε tantum egredi timc v. luetitaeum torpescentibus artubus semimortui speciem praeferebat.
Sed accibitisce: aut in se saetitit Diuus Amaaus Alexandriae Antilles, discipulus sivi. I
138쪽
simul & suecessorDiui Marei:hie enim sortuito oculi iactu eum Deminam inspexi LAset , alterum sibi h fronte lumen evulsit ἱ imitandum quidem nobis nequaquam , quo arceremur a saerist documento tamen illustri nos erudit, quam longe ab indecoris obtutibus abstinere debeamus.
Quis hoe heroieum gestu in Antistite Aniano fuisse inficietur cum nihilominus
hac eodem in re Democritus Philosophus eum praei uerat, hic etenim, teste Tertulliano, ea solum de causa sibi oculos eruit , perennique nocte lucem suam extinxit, quod scilicet ad amatorias illecebras procliuem agnouerit se, mollique animo quaecumque spectasset, concupisceret: quod mulieressene concupiscentia as uere non p/st, ct doleret, si non ῆι potitus, excaecauit fel .m: oculos easti talis inimicos sibi vitro ademit, & mentem obseurantem lucem generosus obscurauit; vi naturae viscera lynceis oeulis inspectaret, ad extima haec & humilia caligauit. Memorandum hie mihi illud occurrit, quod de Homero Graeeae Poestos Praeceptore illustris author refert, eum enim coetus fuisse vulgo credatur, non utique intelligen-ndum est, quod luminibus destitutus variarum rerum aspectu careret: quo enim, i acta caecutiens vir, velut in tabula, purpureo sui carminis pennicillo, depingero fruges, herbas, animantia, fructus,& tantam rerum omnium varietatem Θ caecus igitur tantummodo fuit, quod nunquam victas superaturique fuit libidine, qsa per
Quae de Cyro, de Magno Alexandro, de Antiocho memorare hic possem, vltro libens omitto, ne fastidio legentibus sim: hi enim venustissim is omnium ste. minas suique in bello captivas ab oculis reiecerunt, eo solum titulo, quo minus generosi viderentur, si populorum victores oculis vincerentur, & captiuarum lenociniis fierent ipsi captiui: illustrissimum tamen facinus, quo commendatus omnibus fuit Diuus Hugo Grationopolitanus Antistes, omittere nefas fuerit, cum ad eius regulam suos componere oculos quicumque possit Λntistes : cum enim quadraginta annorum interuallo,quibus eius populi regimini praefuit, frequenter grauissimis de rebus plurimaς & simul elegantissimas ita minas ad sui colloquium ad-C misisset, nusquam tam ea in earum vultum tuum fixit obtutum e quapropter, clinis emeI diu cum nobili foemina simulque speciosissima versatus fuisset, non partim de eo admirati fuere famuli,quod eam de tot emendicatis coloribus &Ienociniis, quibus ad superbiam usque lasciuiebat, non admonuerit & salutari correptione castigauerit k horrore quodam percitus ad haec ille fuit, aitque, se faciem eius nevno quidem obtutu agnouisse; ad haec continere se non poten eius vitae Scriptor , quin asserat, nullum nunc temporis inter Episcopos Hugonem dari, qui tanto studio oculorum seruandae castitati laboret. Mendacium nos isti obiiciamus, plurimosque florescere Hugones nostro saeculo ostendamus.
Vetum, si tantum non licet assequi modestiae fastigium , saltem illud nobis an mo sit, ut in vultu scemineo noster oculus diu non sistat, sed obithr tantum eas in- spieiat, & ut Isidori Pelusiotae voces usurpem, Ismo cursu eo plane modo,quo Aegypt ij canes Nili aquam currentes ferὲ delibant, non ignorantes, a CoeotiiIis ad interitum rapiendos, si in illis ebibendis immorentur: sie fidem iis faciemus, D quae de primae uis Christianis posteritati Tertullianus transeni sit. Christrianam saluis
lndecoram maxime Episcopis esse epularum
Τ Emperantiae virtutis, docente Aristotele, tantum est, circa eas voluptates temperandas versari, quae gustandi, tangendique senius attingunt; cum ergo superitis de primo eius munere satis, ni fallor, egerimus, ad secundum properemus oportet, quod castimoniae basis est de fulcimeatum, ea ratione, qua in-Paνι Secunda. S a tem
139쪽
temperantiae vitium aries bellieus est, quo eastitas tota lubruitur: Protoparentem Adam ad fidem de hoe faciendam Dilius Ambrosius affert ; hie enim , ut ab illicitis Apomi epulis abstinuit , virgo permansit; at vix eidem comedendo adhaesit, ut statim amatorijs amplexibus se cum Eua commiscuerit: Fames enim amica Virgini- i
Toto caelo Hierophantae aberrarent, si eastitatis eymelia inter epulas ad delicias paratas seruaturos spectarenn impares quidem se tanto Sacerdotio praestarent,quo forsan vindicis manu Dei exautorarentur: perobscura Mieheae verba in hac sente tiam a Diuo Hyeronimo explicantur & referuntur aGratiano. Ecclesia Princim, qui M EI 4 2 tier i ter ρομισιν arque lasciuias padicitiam struare se credant, pνaphataei ricus sermo describit, quod ebriendi riant desparum domibus, lasti sique conuiujs, ct
intih. i. os υis scire, e e 1 i βη , Euangelium lege ; in tenebras sicilices exteriores,Giem fetas ct stridar deurium. Verba itidem illa Dei nomine i Hieremia pronuneiata perpendit Tertullianus, n in , Satar- ct mohMi μηνοῦ pari fimul gradu duo haee incedere docet, eodemque .' alimento ambo simul vitia saginarti prodigii loco esset, si castum videris, quem
Tertuli d vorax gula delectat. Monstram scilicet baberetον libido e gula , per edacitatem
Tot blandimentis ventrem seuere, eumque ita reprimere ut non recalcitret,ignem voluptati sub ijeere, eiusque flammas ne debaceentur obruere, hostem obarmaro,& pacem ab eo extorquere,quis unquam nisi ineptissimus arbitretur ρ ut igitur haec Misi. r. s. fugiamus, sapientiis ute Dei voce erudimur, ab ea quae dormit in sina tuo , hoc esta voluptuosis epulis, abstinere: ut enim luxuriae flammas extinguas , ligna subtra . has epularum : Quum defueriηι ligna, extinsuetur ignis ; sic visum Regi sapienti L simo. Singulare ad hoc venenum perdendum Antidotum sobrietas esti ne furtiua irruptione prodaris ab hoste , militari prudentia, exarmetur: quapropter licet nulla alia de causa ab epularum luxu abstinere deberet Antistes, licet totam ven- Cttis iii gluuiem quam leges prohibent, leges vltro concederent, pudicitiae seruandae titulo, sobrietatis stulto lus delicias omnes frugalitate rescindere deberet. Quis autem credat, hoc idem ventris vitium, quo eorporis genio blandimur, &ad eius voluptatem dulcissima quaeque componimus, in corpus ipsum inimico more contingere, nec raro vitae ipsius munere spoliare an non enim ratio simul Sen π.σι. & cxperientia conspirant ad nos instruendum , quod malios m/νbas m sita sercula feνωσι, vixi a Senecae mentem , qui pariter addit vetustissima illa aetate medicam disciplinam, lierbarum solummodo quarundam cognitione definiri, eo quod i nuissimo victu sibi homines indulgerent: at tot postea epularum varietate reperta, non ad tonendam, sed ad irrιιandam famem , innumeri,quos ibi recenset morbi,ad D Cliris hominem destruendum se agglomerarunt, ad quos profligandos alia humanae vitae amor medicamenta quaesulte innumeros prope medicos numeras h tanto nu-b ullo. a mero coquorum, videtis ea, quae ad hanc rem aptissime Diuus Chrysostomus r.
Diuus autem Hyerontinus ae si medicam profiteri vellet diseiplinam, totus est, ut tum Hyppocratis, tum Galeni suffragio probet, eos qui nimia licentia eorpori
N abdomini vacant, nec υι aeνepose diu , nec sasos esse: quis enim clarissime no
aduertat, sumo totam eam oecupari domum, in qua ligna viridia adhuc & humida succenduntur: sic pariter fit, ut qui nimia epularum illuvie venter impletur,ag gestis non digestis dapibus, cruditates, vapores assiduo testat, quibus valetudos . . corpori obruscatur: Tot haec ciborum genera ait Seneca, scias put esse e sampta, ς', ξ ' acorat: hine fit, ut permulti e nobilibus viris ex intemperanti gulae oblectandae indulgentia, lecto semperia cumbant, podagra obsessi, vexati doloribus, motabisque innumeris laborantes . Quid enim podarras , si us passim toto corpora obe
i rare: dedi Chrysostomum; quaptopter lieet boni aliud non hinc inmon eruerer, quam quod ineptos nos esciat ad sacra munera peragendi, prospere votum illi filicitetque cessitat. Gra-
140쪽
Grauiora tamen adhue manent; nec enim tantummodo corporis valetudo e Ia-Atis e ventre vaporibus obfuscatur, sed ipsa etiam lux mentis , ipsa ingenij claritas obscuratur; adeo ut ad ipsosmet pietatis actus exereendos hebescat: sibi adeo aduersamur, ventris ingluuies, mentisque serenitas, gulae saturita , di ingenij at ' ei. critas , ut mutuo nunquam possint secum amore connecti. Fieri non potest υι monia ς' μ' ' e quis or ratistne rem υι ιών, animaque viνes debito loco ct tempore exerceaς , cibo multo ct potione distem .s. Sie Romanus orator. Quid autem est, ut oratores ab exedris audiamus , si in promptu origenes sit, sanctique simul Magistri Ambrosius, Leo, Nilus, alij que: ex his aeutissime dera serie ho. 1 suo more Chrysologus sic loqui tur,ficat reνra nuber eatigant calam , sic ebscuran
animas intemperata conuιara i sicat venιoram taνbines elementa μηδεπώπιν se fer- Chiis sericusa congesta conturbanistomacham. tam enim tenax corpus inter dc animam tam ,,
Nec minor est in voluntate, quam fuerit in intellectu pernietes: tot enim serε vinculis eam illaqueant. vi impos sui gradum serre non valeat. Quapropter v sacri Canones referunt, censuit Galenus ciborum copia,quibus corpus impletur & D. Hiemn.laginatur , extenuari & ma grescere spisitum, adeo ut ad caelestia se non possit eri- dv. I gere; qui ventri tantum studet, solumque voluptates mensarum anhelat, in virtutum semita adeo ea ligat, ut nullus pietati sit locus , totus voluptati: ad virtu. e sdist. s. tum moIem destruendam hoc σeluti ariete utitur Doemon, Nisi ratio temperantιά obsistat ιιlecebra s ct quod fui νam est oneri , Obtrahat υoluptati . H ec Diuus Leo.
Cum in Nabuch dono tot Regem Babylonicum . Rex Sedecias rebellasset, Deus, qui ad Iudaeo tum superstitiones castigandas barbarum illum Regem sui furoris administrum suaeque potentiae fulmen elegerat , effecit, ut validissimo instructus Cexeret tu NabuZardan Regis Babylonii armorum praefectus, Hyerosolirnae Vrbem inuaderet di occuparet. Hi ac Sedeciae Regis captiuitas & cruenta cincitas, hinc Iudaea gens Bahylonias catenas experta, hinc Hyerosolimae excidium Templique totius euersior tum Hyeremiae calamo, tum sacro regalium rerum Scriptore narrata haec habes; singulari tamen adnotatione perdignum videtur, vocem hanc Nabuzardan ex Hebraeo idiomate idem referre, ac Pν inceps eoqu=rum . quinam videntur sibi conuenite exercituum Ductor & Princeps coquorum e quis unquam agminibus praesici eoquos vidit quis unquam destrui ab illis urbes vidit, quibus D Gree ymensae dapibus instruunturρ implexas hasce dissicultates Diuus Gregorius enodat, eo in opere, quo Hyerophantas instituit, aitque ventrem coquorum Principe esse, cuius vi, cuius artibus virtutum minia euertuntur, pietas profligatur, di sanctitas tota deleturi quis enim ignoret in Hyerosolima exprimi pietatem Non aerari; opes tantum exhaurit mensarum luxus, sed thesauros pietatis euacuat; dum coquit epulas, terrestres simul & caelestes diuitias decoquit, in quam Diere sententiam Deus ipse videtur allocutus . 213 dιtigit epulas , ι. etestaιe C R.
Quam facil8 est, ut Antistes qui mensis ineubat, Deo non uacet, qui dapibus impletur, sacris precibus abstineat, nec tantum sibi , sed populo toti perniciosus esuriat e Mensarum dapes eaelestibus ade, deliciis auersantur, ut facilius fuerit ignem eum aqua pacisci ; audi iam, quae peropportune ad Gerieum patrui sui Decani opiparae mense assidentem seripserit Diuus Bernardus. Q./-do Uuis cr aqua ηι Us ησα possunt; stis θινιιaales ct carnales delura in eodem se non coma
Memorandum illud ad hane rem Oeeurrit, quod Tertullianus refert Christiano Tereul. ae cuidam accidisse nomine Plisterio: Christianae Religionis nomine coniectus hic in carcerem proxima die trahendus ad supplicium erat, sed aufer precibus & ieiunijs omissis, quibus sibi praesidium compararet, totus suit, ut epulis & uino