장음표시 사용
141쪽
vites refieeret, ne tam saeuos cruciatuum aculeos experiretur: auersatus adeo Deus est eius immoderatam edacitatem , ut sui corporis victimam inter supplicia , Apto sua fide immolandam re ijcereti experimento itaque tormentorum facto , vix:ottorum in manus accessit, ut virtute diu in I destitutus, dolorum 'violentia conia
stet natus,turpissimh deficiens animo a fide defecerit, quam sanguinis effusione probandam susteperat. E Christi Martyre Bacchi testis euasit, 3t prandio quod laute struxerat manε, et aa suit illi subrepti , quam caelestium Spirituum ministerio Deus ipse in Caeli sede parauer t. . Si ergo ventri deditus Antistes esset, & nimis inter dapes effusus, gulaequo D. Hicton. profundar homo, an non suo ministerio exercendo ineptus, monstri loco esset e ramo deridendus hominibus , Angelis aspernandus, supremoque Hyerarchae Deo odio habendus Quid monstruosius, quam dignitatem exeelsissimam Deoque ipsi proximam veniti saginando subijeere quid deformius, quam inter struenda conuiuia dapes. que condiendas cogitationem totamque mentem ab eo impendi, qui delieij som- Anibus nuncium remisit e an qui pascendis animis destinatur a Deo, onerando ven tri totus vacabit an qui populos ad lachrymas te cineres excitaturus est, vino&dapibus occupatus assideat praerogatiuam eam ab Apostolo in Episcopo requi-DHier ς sitam perpendens Hyeronimus Domini sua bene praepositam, vide, inquit,ea ad quae
βρεν tiem carnu non dissoιοδον, arx fici ramperamento: sed υι quod populo praeceptorus est, pr/us . domestuιν exigat. Alias etiam in quendam alium iu m dieendi vim elimavit Sanctus idem Praeceptor, qui cum obicuro sanguine natus Episcopale fastigium attigisset, sacrorum censuum opulentiam in Opiparas mensas exquisitaque fercula effundebati recta. aliqua ratione honestari hoc posse videbitur forsan alicui, tum de Sancto Colo-,i . Der niensi Hyerarcha referatur, quod cum e sua gentis obscuritate, contemptui suis populis esset,magnifich extructis conuiuiis excipere plurimos cppit,eaque delicia- crum pompa, quibus tamen ipse moderatissim E abstinebat, amorem sibi famamque populorum vindicauit, qui plerumque virtutibus omissis pompatica harum rerum speete demulcentur. Haec tamen experimenta magnificentiae in eis nunquam commendanda essent, qui ε Religioso ordine Episcopales ad sedes elati, parsimoniam& frugalitatem in gulae irritamenta ventrisque solatia commutarent.
VIDISTI ni fallor,quam necessario temperandae gulae studere debeat Antistest
ut aistem temperantiae virtus intemperantiae vitio aduersaturuic etiam in aduersos plane effectus erumpunt.Ad reprimendos concupiscentiae motus pstusque sedandos, validissima in primis temperantia est , nee etiam aliam sui vel fideliorem sociam , vel amantiorem nutricem, vel industriorem custodem pudicitia habet, D quam sobrietatem: corporis stimulos haec retundit; voluptatum irritamenta haee extinguit, amoris demum illecebras haec delet, & e luxurie domita laureis redi-τ Hς mita triumphat. δενὸm hercι. veνum est : De cereνe o Lιιιrofiget Venas. Sie olim Terentius: hoc pariter idem apud Stobaeum Socrates suos discipulos
Si edocturus fignificabat, ut a turpium voluptatum tyrannide eos vindiearet: aureumstaenum dixeris temperantiam esse, quo praecipites animi motus caelestis aurigata moderatur ,& mentem vi sensuum transversum actam meliorem reuocat ad viam, qua metam castimoniae assequatur . Te σε ιia est qcoddam nobile fanum aπι- Albe Μ P ma, νεν auadeam Deminas retrahit a tentationibus, ct delectationibus prasis, cta .ei .i,M Albertum Magnum dedi, dab que Bernardum, qui mentis suae proposi- . tum, quo quadragesimalibus tantum es zis se reficere statuit, ratione allata conia. firmans, ait Abstinebo a carnalibui, ne dum mium nauierim carnem, at est car-
142쪽
ra etiam temperanda est , ut corporis valetudinem seruet; nutrimentum enim Aassert, non grauedinem,alie non corrumpit, naturalem ea lorem fovet, non opprimit,stomachum reficit,non onerat,alacres vivido'; spiritus parit, noncrudos crassosque vapores, innocentem laetitiam animat inter dapes,non necat,vegetos sensus
exhibet, non inertes: quam benε ad nostram utilitatem verba Diui Chrysost mi o music Gratianus inter Canones sacros inseruit: do illa r Nihil enim sic iacandam est c t hom αν in cibat bene digestus er decoctus '. nihil sic Galatem, nihil si ι sensa um a camen operatur so ibit se agratudinem fugat ,sicut moderata refectior I cientia quiue cum νη ri eoasd. s. .ara, ct sospitatem simul procreaι or volutarem. . Quia teste Diuo Hyeronimo,quem idem Gratianus refert, non pauci suere, qui frugali tenuique menta ventris genio indulgentes; podagram doloresque,quibus s. laborabant , placide exuerunt. Perenni floridique semper valetudine viguisse Socrates fertur temperantia: vi, qua gulae imperabat i Vegetos 5t pios annos agit squi ventris temperare nouit ingluuiem : quoeumq; alio medieo doctior & securiori, sobrietas est, ad morbos prostigandos, ad vires seruandas incolumes: sane e tri-Mbus illis medicis, quos ad Augium Regem schola Salernitana misit, unuS 2brietas est. Scol.Salar.
Si tibi deficiani mediet, medi:i tibi fiant c,r.
Hac tria , meas 5ilaris , requies moderata, dista .
Caium, antequam Principatus culmen attingeret, prosperrima valetudine viam Philo memorat; tenuissimo enim victu necessitati corporis consulebat; vertim ut se obsoniorum luxui dapumque eopiae Princeps dederat, corporis habitudine immutata atque corrupta, morbis & doloribus occupari coepit; si quidem ut ipse h
Lepidum quid apte hie memorandum Oeeurrit, de quodam Vascone qui Pilinteolus vocabatur ἱ iter hic agens in quodam hospitio mansit, ubi frugali contem piissimaque mensa exceptus a Tabernario fuit; olera tantum male coeta paraban-Ctur, vinumque adeo vitiatum, ut sola liti condiretur; Parcillime igiturVasco manducauit; post quae accersiri medicum iussit; accessit haec audiens tabernarius, ut ei significaret, nullum ibi medicum praesto esse a trunc Vasco; non bene inquit, o mi Caupo te nosti, nec enim caupo tu es, at medicus optima namque Omnium aliarum medicina temperantia est: mercedem igitur aceipe, quam tibi non Ut tabernario , sed ut medico lubens persoluo. Verum omissa haec faciamus ad alia utiliora properantes ipsa enim non corporis tantum, sed ipsius spiritus valetudo in temperantia fundatur, adeoque primum sanctae vitae lapidem in temperantia esse docuit Cassianus: ruat necesse est quaecumque virtus hoc fundamine destituta: exquisitam animi dapem vocavit eam Diuus Cnrysostomus, animae nostrae alimentum, quo ad virtutum labores & eXer n Ch ;sbscitamenta pietatis egregie vegetatur: prosecto virtutis amatores sapientissime Pitthagoras admonuit, imperare his assessas, υeneri inprimis, somno, G luxui. Ad preces Deo tundendas , Deumque animo amplectendum, illa nos excitat, ut caelestium arca notum conscia mens euadat, & pietatis adyta facili cogitatione postideat. Abmaentia prodeanι casta cogitariones, vireates rationabiles, Hlubria 'consilia, ct per voluntarias a ti ctiones caro concupiscenινι moratar, ct virtutibaso ritas innovatsr . Sic magnus Pontifex de scriptor Leo. Licet igitur gulae intemperantia, si in ipsa spectetur, lithali crimine non pol Iuatur , nisi vel ex alicuius legis contemptu vel e valetudinis damno, vel ex ebrietate data opera conquisita,eius nequitia augeatur, adhuc tamen nescio, qui excusari ea in Antistite posuit, qui cum ad absolutam perfectamque virtutem possidendam teneatur, ea omnia tenetur amplecti , quae ad eius culmen acquirendum adducunt, eaque omnia euitare, quae ab eo vitiosa labe deducuntur. Ad Archiepiscopii m Senonensem seribens Diuus Bernardus, ut in eo Praesules omnes admoneret de turpitudine, qua immoderatis hisce comesturis Praestillim dignitas veneranda foedatur, populos P sulem irridentes exprimit eique repraeis
sentantes, quam longe ab Episcopali Sacerdotio sordes istae mensarum abscedant,
143쪽
quam ineptus earum usas ad tantum ministerium se praebeat, & quam perni eloeis. simo exemplo gregem suum inficiat; audiantur eius verba: Instaν mes, qui isA
Aliam etiam alibi rationem affert, istis valdὸ opportunam, qui huiusmodi da pum studio ου icant,earum diuitiarum vis, quaecum sacrae sint, ad pauperum pa trimonium referuntur; adeoque eas inter mensas effandere te obligurare, furti, rapinae, sacrilegij reum se facit: Uenique quicquid prateν necessariam Dictam, ac βω-plicem υesitum de altari retines , tuum usa est, νviaa est, sacrategιam est: licet autem exaggerata dicendi vi fuerint haec de quo luculentius dc utilius in tertia operis parte scri uetur adhuc tamen ingentem cui eumque euram imjcient, si studio- sus beatitatis exti terit. υClarissime autem Diuus Petrus Damianus fatetur, se potissimum ea de causa purpuram & infulas exuisse, quia conuiuiss aetas illa statebat, & frequentissimis mensis exundabat. αυσιιιὸ regalei epula , quotidιὸ apparatus, quoιιιιe nuptialc
Duo autem idem Damianus affert exempla satis sormidanda, quibus aperte innotescit, nihil aliud emementatum studio luxuique sedare, quam voluptati se mancipare, ventri gulaeque se immolandum tradere, prostituere rationis usum , eisque vinculis se obstringere, quibus se eum voluerit, non possit exoluere, diuinam demum ultionem obarmare est, cum, ut Christum exemplar imitemur,nos vocaverit Deus, non ut deliciemur iν comesatianibus ebrietatibus , adeoque cum
in Deo initiatis viris deformius hoc vitium sit, supplicio grauiori percutiendum Deo videtur: ad Landulphum ergo Mediolanensem Presbyterum scribens refert, quod cum quarta feria Q jnquagesimae, qua sacro cinere Christianorum capita Casperguntur, magnificam splendidamque mensam Clutin is Antii tes instruxerit, eaque plures conuiuas exceperit, hilariter & festiue die illa traducta, in morbum paralyticum, Deo puniente, tam praecipiti violentia incidit, ut vultu deformis, &ore turpissime distorto miserandam speciem exhibens, reliquo vitae tempore vique ad obitum immanissime fuerit a fili status. Sed illud formidolosius te magis horrendum etiam videtur, quod ad Archiepi Deopum quendam scribens idem narrat, hae forma. Dum Parisiensis Antistes Al- humus ieiuni O, qnod per quadripartita anni tempora uniuersali lege peragitur , vacaret, oblatus ei sorth fuit Aper venatorum vi mactatus: ad illius aspectum sere, quam summopere inter obsonia deperibae, titillari Episeopi tames coepit, eoque voluptatis irritamenta se porrexere, ut ab eius comestione continere se non potuerit diu i condiendam coquis iubet oblatam feram,& ad proximam Saturni diem ieiunium transfert, ac si decentius esset indulgere citius ventri quam Deo: sed Dei, potentia factum est, ut eodem ipso Saturni die miserrimus ille intempesta morte
perierit; Quis hic non agnoscat grauius in eos diuina supplicia torqueri, qui pro ximi omnium Sanctuario destinantur
144쪽
Caput vigesimum ' I63AQuam commendanda , quam utilis Episcopis sit epularum Temperantia.
UOD pessimum destruit, optimum est i quo igitur magis indecora & in I honesta in Episcopo est, quo eorum Sacerdotio aragis iniuriosa, epularum luxuries, eo Iaudabilior, eo speciosior est earumdem temperantia: ipsas quidem tum Dei beneuolentiam, tum hominum amorem simul di opinionem sibi comparat , viresque addit in entes, quibus ministerij sui partes adimpleat. quapropter inter potissimas Episcopi dotes ab Apostolo reeensetur sobrietasM quin animaduersione dignum etiam est, eadem voce, qua Graeco idiomate significaturn sobrius νηφαλιον, significari etiam vigilam,uti Theotion & Syrus legunt ; ac si nos Deus edoceat, sobrietate perspicaciores nos effici,& ad vigilantiam aptiores; ad hanc autem cum aristissima lege teneantur Hyerarchae omnes, necesse omnino est , ut temperantia destituti in plurimis aberrantes, ad tantum ministerium pro dignitate exercendum impares videantur: quo quidem philosophandi modo Natalem Salonitanum Praesulem Diuus Gregorius suis Epistolis castigauit, eo quod in re sacra & Episcopali peragenda negligentissimus, in mensis instruendis di parandis
epulis omnes suae mentis suaeque manus vires impenderet: matris ab υrbe tua υementibu1 ,frater chari e , didιci, pastarati cura derelicta, slis te conuiuidis occupatam. Viide autem huiusmodi quaerelarum veritas poterat Pontifici innotescere P acciper e negligentii & oscitantia, qua nulla cura populos moderabatur,
qua auiu a nos crederem, nisi has actionum tuaram experimentis approbarem . Me
rito igitur Quartae Synodi Carthaginensis Patres tum pietate, tum litteris prae stantissimi, e quibus etiam Diuus Augustinus suit, statuerunt frugali tenuiqueCmensa Episcopum contentum fore ea consideratione, ut tanti Sacerdotis dignitatem , non magnifico mensarum apparatu, luxuque peregrino epuIarum illus irent, sed morum probitate, sed vitae sanctitate coronent: eandem postea Synodi Carthaginensis legem Tridentinet Synodi Patres instaurarunt: Me H, ac fugati υι In contentι sat. Adeo tamen hae eadem in re statuenda, firmus & eonstans adhaesit Theodore. tus , ut diceret Sacerdotis vita temera πιυ Tvor esse debere, Diuus haec Hyeroni-inus sua ratione confirmet, quae in eo sita est, quod cum maxime ad Episcopum spectet, populos ad Christi Domini sectanda uestigia excitare, in ijs praesertim, quae ad frangendum ieiunijs corpus, duramque uitam uiuendam relaruntur,quam prope irridendus ille suerit, qui uerba sua suis operibus destruens, totus inter conuiuia esset, alijsque ieiunantibus, uentri & abdomini indulgeret ' prosecto imitari hoc esset Homericam Penelopem, quae tota die elaboratam texturam uni-I 3 ca hora dissoluebat: Apostolicum quidem isti munus gererent, sed non Apostolicos mores haberenti audi iam non loquentem, sed tonantem e Gratiano Hyeronimum . Eccusa Principes, ctc. An non cossem, ct gnomia ιa est, Iesam Gracifixum magsram , pauperem, atque esar ιentem saturis praedι care corporibus, ieius/rumque doc νιuam rubentes buccas , tumentiaque ora proferae es in Apostoloruis locoseumas, non solum sermonem eorum imitemur sed conuersationem quos, ct abstineaιιam amplectamur. Sacrorum Annalium documenta peruolue nullum in eis inuenies ex
initiatis Deo uiris,quos probatissima fama mundi gentes exceperint, quem tenuis. simo uictui & contemptissimis escis addi et um commendatissimum sibi Deus haberet : ieiuniorum ope quam facile hi dissicillima & implicita quaeque negotia expediuerunt, sibique Deum poten ei auxilio praesentem compararunt: mirum enim dictu est, quanti ponderis sit haec ieiuni corporis afflictatio, quantatque uires animo superaddat, ut quaelibet uirtutum maiora fastigia conicendat: ad eorum uoluptates parati stimus Deus accurrit, qui sibi uoluptates Omnes mensarum denegant , eorumque singulari cultu sapientiam, & prudentiam elimat: sapientissimo a Pars Secunda. T certe
145쪽
eertE Iudaeos adoIeseentulos Baby lon tota admirata est,ea tantum de ea uti, quia regijs epulis abstinentes, olera tantum de legumina ad vitam enutriendam adbi. A
miris M. i. Perpende iam, quod olim disertissimi tum Graeciae, tum Africae oratores Chryn Adeua. sostomus& Augustinus perpenderunt; si enim statutis legibus instruere Hebraeos Exod. t . suos Deus velit, ieiunio quadragenario Moysem ad eas excipiendas instituit, si adi, ', Herotea facienda dirigit Eliam , eodem ieiunio vires eius obarmate tum Daniel, i 4. . tum Hebraei adolescentuli ieiunij praestantia Deum habuere propitium; ieiunio tan. Iaau. ἶ- quam clypeo Niniuii aediuini furoris fulmina in eos iam detorquenda repulerunt: ieiunio se excitauit , ut simul cum capite lauream de Holoferne pulcherri. ma Iudith referret; ieiunio prae Tribu Beniamin sibi Tribus Israel primatum & excellentiam vindicauit. ieiunio demum instructus ad fidei disseminandae propaganes is tionem seruatur ipse Christus velut ad palestram descendit: quid plura Audi Chri- se . . 'sologum. I sium scimus esse Des arcem, Christi castra, castitatis signum , Da-
Potentiis mis ieiunij armis Stygia Dε m 3 num vis adeo labefactatur, ut Aposto- o ch, At loriam imperio parere semel detrectantes, ιeianio ct orati M subiiciendos do
vit. Monae. cuerit Deus et quo enim hilarior & festiuior inter epulas iocatur Doemon , Vbi fa-b Π, 7 tantas , ibι Damones choraas agunt, eo magis nostri ventris amictationibus a Issi etantur: opportune ad haec naturalis scientiae magistri docent, statim perire se pentem,quem ieiuni viri saliua contigerit. rides quama Dis ι etan, H . υt, ct spatosus homo terrenum se flentem νο ter fiat , o merito θινι talem , ait Ambrosius: Tarinia T. ' tareum anguem vir ieiunus occidit: quapropter nulla nobis admiratio sit; si tote. . . venenatis artibus, quas olim e Gnosticorum de Vigilanti; faucibus, nunc vero ECaluini Lutherique ore de uomuit, ieiunium suilacare & extinguere tentaverit De mon : ne ieiunio suocetur, suffocare tentat ipse ieiunium.
ALIIS tamen permultis, quibus In tam lato diffusoque campo spatiari possem, sponte omissis facere non possum , quin verba j duobus sacrarum Itie- ratem codicibus animaduertam , quibus dissertissme Praeliales edocentur, quam ovalidum sibi praesidium poscere a ieiunio possint, ad ea omnia licet difficillima prs- standa, quibus identidem in populorum regimine implicantur. Hominem e nihilo Deus educit, rerumque creatarum regimen illi demandat rGenesi. Pram piscibus mayis, oe volanIibas Cati, er hestys, ctc. ab hoc tamen dominio caeli sydera excipiuntur , quotum sibi tantum praefecturam Deus seruat: quid tamen est, ut extra Paradisi sedes animantia non obediant Adae , cum imperanti Io- Iolae i. ix sue promptissime pareant eiusque voces audiam Sol & Luna Sol conιν. Gabaan semouearas est Luna conινὰ vallem Aialon; ste/usae Sol, cr Luna , donec υlciscereturgens de inamicis μs : aperte dicam; Adae gulae prurigini obedienti, animanti ola . non obediunt. In poenam peccaιι dicta obedsentia est eι sabtracta , sic Lyranus. Io-t sue uero ieiunanti tanta vis est , ut supra terras imperio suo consurgens max inviris bii id ipse syde a dominetur, & voce formidanda coerceat. do Tertullianum . DIam ..is ps Naue debellantem Amorbaos styanHsse illa die exissimemus, qsa ipsis elementis sta ιιonem ιmflerauit tetit Sol an Gas o. o Lana in Aialoο, υι exaudι et Domanus ba-minem , parem si ιcet Solis.Quis unquam caelum legibus obstringere, eiulque sibi subijcere Rempublicam tentasset in lanus e Solem mihi videre videor ad Iosue voces haerentem , sibique quodammodo incertum, an Dei legibus, an Iosue vocibus promptus obtemperet: Vt per caeli spatia diem uniuellis dispe saturus excurrat praecipit mus ; ut stet, suoque cursui ficenos imponat, imperat Iosue r ad haec tam diuersa , imo tam aduerta , suspento gradu dubius vel errat vel liaeret Sol: Cedat tamen tandemque natura, prodigium admirandum emergat, caeli leges destruantur, vim Sol patiatur, suaeque maiestatis oblitus, mortali se viro subij cere non erubcseat, huminisque nutus flatis a Deo legibus anteponat. Quin non ipse Soltamia nis
146쪽
tantum , sed Deus ipse Prineipi vel faero, vel prophano promptus obediet, dum. Modo vivida fide suffultus & ieiunio institutus ad ea se componat, quae Dei glo-tiam amplificandam populorumque utilitatem respiciunt. Cum igitur necessitas postulauerit obedunte Deo υoci hominis, stabit Sol, ardua & eonfragos. quaelibet aequabuntur , & tortuosa facili eIiuo dirigenturr hine sanctissime decretum ab Apostolis,non ignoramus , quod antequam saeri ordines ab Episcopis impertiantur, ieiunium in quatuor anni tempora dixtinctum praecedat, euius suistigio, ut tu recenter initiatos viros Diuinus spiritus illabatur,oramus simul & impetramus. Par. at .s . . Hae eadem de causa, cum vel Synodus aliqua eogenda est, vel maxima aliquaealamitas Christiano orbi immineat , Episeoporum mos est iuxta ritum ab ipiis fi- D.imia zdei nascentis incunabulis , teste apud Batonium Tertulliano, ut ieiunium populi ' Δ, designetur ἔ nee eorum votis defuit Deus; saepissime enim aeeidit, ut Diuus irae - neus confirmat , quod euentis maximε mirabilibus, opem suam Deus assiicta4 I bus summa cum benignitate praestiterit. Ex his illud praeterire nefas existimo, quod a Ruperto de Monte in Appeadice B ad Sigi herium referturi cum enim anno a Christo nato milIesimo vigesimo quarto ad Sigi supra centesimum ,: Balduinum Hyerosolimae Regem Saraceni captiuum fecissent, ad delendos extrema internecione Christianae fidei Sectatores , quadraginta mi ' lia militum coegerunt: ad haec tam formidanda ieiunium Supremus Hyerarcha populo toti praescripsit, quo Niniuitarum ieiunium imitatus, pueris ipsis, ipsisque
bellu is idoneum alimentum denegarent ; ventum igitur ad pugnam est, docum vix tria milIta militum acie sua Christiani complerent, tanto hostium numero cireumfusi, iam graui dilarimine tenebantur, ut a clade saeuissima vix unum siuperstitem futurum arbitrarentur rieiunantium precibus &Praesulis fide Deus ad miserieotia diam eompositus, in hostiles Ethnicorum acies tam denso telorum imbre caelitus immissis detonuit, ut viribus simul & animo consternati eaede immanissima consumpti suςrint, de in eos non tam milites quam mulieres & pueri fuerint leui Iahore grassati .c Ut autem sexcenta exempla praeteream, quibus elanguidam nostram fidem Deus 2 scitati
erexit, an non nostra hae aetate Diuus Carolus Borro maeus, licet longis ieiuniis L7αε. incipique victu se frequentissima afflictione conficeret, cum tamea Rhetiae aeeolas inuiseret, arctiori abstinentia libi cibum subtrahens, de foetos ad eadem ieiunia seruanda compellens, eorum conuersionem, quam ardenti Male deperibat, tam diuinae virtutis exemplo Dei beneficio impetrauit.
De circumstantijs, quibus suam temperantiam facere debent An tistites illustriorem.
D U M tam opportunE & iam necessario in Episeopis temperantia requiratur,
ut iuperius scripsimus, ut supremum virtutis huius culmen attingant, opergpletium duxi ab ijs,quae lato quodam uniuersalique sermone de ea diximus, ad singularia descenderet quod eo libentius faetendum mihi sidetur, quo grauius Epis- DG eg I.
coporum Magister Gregorius, una cum Aquinate Doctore de Gratiano edocet, DTh. . ζ' gulae vitium quinque potissimum veluti machinis temperantiae arcem oppugnare: -148. r. 4. unico autem hoc carmine definitae nobis illae signifieantur, ς qui M. a P vere, Du1ὸ, nimis, ardenteν, stadio,ὸ. 4ς φιλs Vt a prima igitur circumstantia ordiamur, in tempore ea sita est, hoc est,ut de s gnata tantum hora, nisi alia necessitas repugnauerit,cibis indulgeamus: aliquando namque indigentia tempora praeuenit, ut Gregorius ait. Statam horam manis ducandi praetergredi, non tantum uiro sacro indecorum esse, sed etiam puerili
quis ignoret e quin quicumque homo urbanitate aliqua uel leuiter aspersus hae puerili macula abhorreret: pessime itaque sibi prospectum urbs illa crederet, quae Pars Secunda. T a Ant
147쪽
Antistitem sortita suerit simili labe laborantem; siatis enim ex ea eolligeret, maxime imbecillem di mollem eius esse virtutem, qui puerorum instar ad grauia Aperagenda imparatus, totus quocumque tempore est, ut ventri indulgeat Ae gulam oblectet. Litterati sensui adhaerens sile olim philosophatus suit Magnus Diuini
mente exciderint, hoc idem e Platone certa ratione significat; in eandem semen. se,. .ν, . tiam conspirat Philosophus Seneca, cui tanto pretio haec circumstantia habetur, licet tenuissima videatur, ut qua uir maxima auri argentique summi pretiosior sit, qui ad celtas diei horas gulae solatia ventrisque voluptates eomponere sobrius aia
D Au i . Ea Diui Matthaei verba perpendens Diuus Augustinus, quibus immoderatam Og M Iudaeorum nequitiam Christus Dominus obiurgauit, eo quod Domini Praeeurso rem B ptistam, vini epularumque abstemium, tanquam linphatum virum & Dce-nmnibus occupatum euulgarent, ex alia vero parte ipsum met Seruatorem Chria num nee ab epulis, nee a vino alienum tanquam edacem & plangonem vituperarent, acti it Christianam temperantiam non tantiim in epularum copia versari , sed etiam in eo quod famem obsonantem tranquillo quis vultu coerceat, adeo ut phd να. cum Apostolo usurpare illud possit, scio or satiara o e Mire, quae eum in Sacros e quod Canones Gratianus retulisset, explicationem superaddens ait, Sicfacienι Disivi, ' ad paveres Eιclesias, ne breuis hora coasumat victam uagi tempori ii ali d uia. hoe autem non esset inseruire virtuti, sed necessitati: hoc idem ab omnibus Epis. pl. . A copia vel opulentis praestandum mihi videtur et qua in re spectati simi toti orbi lae-A-bi. re ex Italis Ambiofius, ε Graecis Chrysostomus, qui per assiduas tum litterarumia, autem vi 'precum, tum negotiorum exercitationes totam diem absumentes , ieiuni vΩ 'μ que ad vesperas permanebant, ut de primo Paulinus, de aItero Palladius testatur: nostra autem hac aetate haec eadem praestitis. Iegitur Diuus Carolus Borr maeus. CAd Epularum eonditionem tireum stantia secunda refertur, a sando cibos l. - tDνει quam . Sie Gregorius. Peregrinas exquirere dapes, easque plurimis condiaturis imbuere, non ad famis necessitatem spestit, sed ad voluptatem, ad gulae irritamentum , ad ventris solatium, ad viiij incrementum, ad concupiscentiae victo uti . riam: Susscit, υt come DIιa saον, uo. .cupiscibilia: si cu enim concapiscearigmalitia sua. utinam obdormisceret adeo Lbidinis aestus, ut ad eam excitanda huiusmodi irritamenta su perflua cxistereat, nullum fame iucundius condimentum, nullum suauius ea bamma: haec tantum te vocet de ducat ad mensam, non dipum sapor, non epularum excellentia Palatam tuum fames excitet, non βρονes: desideria Sen. ep. 13. ι a ρaνao νedime, fura hec ranιim curare debeι, υι desinant. Senecam audisti: quanto autem aequias praestandum hoc ab Episcopis est, quibus, ut superius vidimus, statuta de hac re lex est tum a Toletano tum a Tridentino Concilio. Illusti iis morum Antistitum exempla , quibus tanquam morum magistris erudiis WV in vitis v ur, nostra mentis o. ulis risidua imagine repraesententur. Diuus Basilius obii-k' β' elatur, qui sale pane δι aqua. de paucis aliquando lupinis corporis necessitati indulgebat; Sanctus Amandus Ta echcnsis de Gregorius Lingoniensis, qui hordea .ceo pane alebantur; Samstus Hilarius caricis, de pane elanguidum senectate ebr-pus enutriens, Cardinals s Toletus legumina tantum, praeter alia ieiunia, ad mensam apponens; Νanctus Goiscedus Ambianensis Antistes, panem, aquam, tenue iaque ii uctus ad iiii nutrimentum adhibens; de qui me olim in hae Eugubina sede, , ΝΛ. 'i' praecessi Diuus Ridolphus, qui carne omni, laetatiis. 6e ouis abdicatis mensami Het. Da. tantum accedebat, ut in gulam ibi pugnam exerceret, Se velut in eampo stricta acie' ' ' l dimicaret, ut ad Alexandium Meundum Pontificem scribens Diuus Damianus testatuit sexcentis alijs omissis, indicare tantum Diuum Carolum plaeet, lupinos tantum & panem ad victum usurpantem. Maioris hae in re mometi illud mihi videtur, Aegyptios scilicetSaeerdotes tum vinum tum aesculenta omnia abstemios reiecisse et Persas farina tantum de oletibus vlos
148쪽
vsos, Indorumque Gymnosophistis, vel eadem farina vel pomis victitasse: ut saluAlacia numina obsequerentur . Deosque qui oesIoa , abear cr non videbunt venera
rentur , tam plebeis abiectisque dapibus vitam aluerunt ut uni veroque Numini gratificemur, eadem nos incedere via detrectabimus, & usque ad delicias inter exquisitos epularum apparatus immorabimur non Antistites at helluones e Si quis tamen vel imbeeilli habitudine eorporis, vel fidei ardorisque tenuitate ad tam aspera ventris cruciamenta vires suas erigere non valeat, sis utique est, veillai sibi dapes usurpet, quae nostrum Sacerdotium non dedecent: non quaecum que edulia quibuscumque sunt opportuna , frequenterque etiam vel stomachi imbecillitas , vel caioris hebetudo, vel educationis mollities ah tuis nos abducit obsoniis, quae lieet abiecta sint & vulgaria, gulam duleius velli eant, & voluptatem magis exacuunt. Ipse idem Chrysoltomus solus 8e ab aliis semotus mnnducabat, tum quia in peruoluendis saeris litteris, de populorum rebus agendis, totam diem absumens, ad vesperam usque comestionem protelabat, tum etiam, quia e plu B ribus,quibus laborabat infirmitatibus, singulares aliquas eogebatur usurpare dapes, quas utpote Episcopi sanetl tati impares ea teloqui a non attiSissee. Si corporis uires adeo ualidae fuerint, ut Christi Servatoris & Apostolorum uestigijs adhaerentes uulgaribus tantu cibis uti possimus, Deo de suo munere gratias
eieramus , si uero perniciosos eos nostrae ualetudini experiamur, illae saltem tan lim nobis epulae placeant , quae priuatos ultos nobiles decent; illae reiiciantur,quq um copia, tum pretio luxum reserunt; imperiistis ad pauperum inopiam, quibus ieiunia leuia compensemus , de anxu deleamus , ad eius obsequium Dei, qui su
cos ambrosios de nectareos in mensa nobis aeternitatis apponet: uoluptatem e ter
renis hisce dapibus emuentem offerre uel non ualere , vel nolle mollis animi est zexcipe iam,quae ex Augustino sic loquente S.Canones habent: non cogantur vivi trapaverum tars Vesci, . Hur cρUaesadinem iUrmitaris siua; sed doleant aliter sienos pesse: si consariari em msunt, aegrotauin urant ν pretiostidenι tauteribur vilia .
TERTIA iam nobis eircumstantia expendenda est, qua ab anxia exquisitarum dapum cupiditate & uoluptate removemur: Rem profecto absonam, nec uiro tantum sacro, sed Christiano prorsus indignam : ut stitieet in epulatum condituris indagandis totas animi uiris impendamus, ae si uiueremus manducaturi , non manducaremus uicturi: fieri non potest ut ex illis sint, qui uix a matutinxis ensa remoti, uespertinas statim persoluant epulas peregrina arte condiendas: habes hoc ab Isidoro PeIusiota, dum ait, Tota die epulas raminat, si ad explendam
galam υfflere dιlicias trapaνaι. Proh inis Ileem: quid aliud prosecto est hoe,quam ad gulae cotem libidinem in seipsum aeueret& ex aduerso Christi Seruatoris legibus repugnare, quibus iubetur ι Nolite eeto huiciti esse dicenset, quid manducab L mus, aut quid bibemοι non hie cibus nobis prohibetur, sed ei borum conditio &instinctus : uocula illa , sat non uel uini, uel epularum usus excluditur, sed eircaea gulae anxietas castigatur: e Beda hoc hausisse uidetur Hugo Cardinalis, cuius do uerba. Non ait, nolite quarere, vel se iliciti esse de cibo ι sed ex νu is, quid maα-
ducetis , aut qui/ bibati ut, quis, potius referatur ad quantitatem cιborum,quam ad se stantiam; quasi vicat; nolite quarere cibos delicaιar.
Quorsum ranta sollicitudo, tot intinctus, tot deliciae ξ uniea epularum voluptas a Diuo Beri tardo in fame subministratur; praeduIeis quicumque cibus erit eliserienti i solas ρama bonur fiet, or tur eum tenerum ct femilageam fames redde audisti Bernardum . expertus haec adamussim fuit Darius, quem quaesitissimae dapes ex Asiae tota collecta, & melioris notae uina fastidiebant: victus enim ab Alexandro ,& ε celetrimi cui se dederat fuga aestuanti siti eonfectus, cum aquam lutulentam & sordidam ad extinguendam sitim bibisset, iuratus assirmauit, nullam
aliam sibi unquam dulciorem & lapidiorem sibi degustatam. Commendandus hae in reaicet alioquin flagitiosissimus, videtur Iulianus, quem
149쪽
vix Caesarea sedes exeepit, ut statim eoquos omnes ex auia repuIerit, agerens inutilem sibi eorum artem esse, cum vulgaribus tantum edulijs velat eo A
Sed iam 'ad quartam explicandam eircumstantian properemus, quae in eo est, ut ad neeeiritatis libellam cibi assumantur, & eius arbitrio metiantur: illud hoe est, quo plerumque delinquimus, nee enim neeessitati constitere, sed voluptati indulgere, non vitam enutrire, sed ad guIae blandimentum mortem irritare non erubeiati is i. scimus: apud Laertium Diogenis fuit effatum, quod Venter est utra Gobris; non 'hisj. absimili loquendi forma hoc idem DiuusChrysostomus expressi,ventre mali comis D. Ciuic ratans , quod Deus limitibus suis definiuit, ne licentius,quam par est insolescens eos transiliret; profecto ni hae lege maris aestus Diuina Sapientia refraenasset, quis ignorat tumidum illud superbumque elementum in terras imperium sibi aquis e undantibus arrogaturum sic prope stata quadam Iege ciborum mensura nobis est temperanda, ijsque habenis coercenda, ut ulterius effraeni licentia non feratur; v tum si eupiditatis fluctibus aggeres hosce irrumpere & euertere praesumpserit, --
crva illam virtuιe,quam in te habes: vide quomodo Deus increpaveris mare, ut ilium imiteνis. sic Chrysostomus.
Morbus quidam fames est, eiusque medieamentum est cibus: si praescriptas a medico inensuras in hauriendo pharmaco transiliat ager, non saluti prospicit, sed morbum auget, & mortem irritati si ergo ad famis medicamentum cibum mediea Dei manus apposuit, an salutare nobis hoc erit, si fuerit im- . modicum, si praescripta pondera transcenderit e Hoc datur si Domne, υρ qaemini ioeevises. admodum medicamenta ,sς αιιmenta sumptaras accedam e sic olim ad sobrietatem
e 1 o. seruandam,ait Duus Augustinus; quod sane tum corporis, tum animi valetudinem
.. . roborat & confirmat. . ..
Cum in ea verba sapientissimε ab Apostolo exarata forte Oeeurrerit idem Augu-
Rom. 13. 13 stinus, Non in comessationibus steώνietatibas, sed indaimini Dominam Iesum Christam, Animum cunctis dubitationibus spoliauit, illasque omnes mentis ambages , quibus tenebatur, exoluit, Catholicae enim fidei excellentiam & culmen in illis agnoscens, eius militiae se adscripsit, tantum utilitatis, tantum luminis populis Comnibus allaturus. Tanto autem temperantia haee pretio Diuo Hyeronimo habetur i ut triduano ieiunio anteponatur ἔδει tibi quotidiana ieiunia νefectio satietatem fugιenti, nisue. sint tibi prodes birio , triduos, transmisso υacaam ponare υenirem, si postpaνι ter obstruatur sis dec0ss non quod ieiunia illa probatiis ma non sint & optima, sed quia, ni certus quidamo Amb. virtutis ordo seruetur, vitium euelli non potest, eique opposita virtus firmari: itia exam e. 4. eos etiam Diuus Ambrosius iocatur, qui se allio laturos implent, eo enim delectantur edulio, quod Leopardus abhorret. Cum adhuc adolescentulus essem, eum Patre Cornelio a Lapide Societatis Iesu magna me amicitia obstrinxi ι is ille est, quem tanto Sacrarum litterarum bono, interprete Diuini verbi habemus, immortali omnibus nomine spectatissimum: noa absque admiratione ab ipso excepi, exacta lancis mensura epulas ab eo exceptas , ne per unciam quidem ciborum sibi piaescriptam legem transgredetetur: Bartho -- Ius hae in re, ut postea inueni, eum praei uit,ut incolumis litterarijs disciplinis suoperam posset totus impendere ; quapropter iure merito decet, ut nos sublimiori quadam ratione excitati utrumque imitemur, non immemores hac tantum via gratissimos Deo viros incessisse. Longe etiam his omnibus utilior quinta circumstantia est, & Diuo Gregorio describitur; ea autem est, ut in ipsa comestione auiditatem quandam & ingluuiem fugiamus, iuxta id quod oraculo admonemur . Nola asidas esse in emni vasaraone, Σ -37 3 θ πο- te andas super omnem escam D Aug.l. , In hoc expendendo egregiuS est Diuus Augu stinus, quem Saeri Canones res de Doctr. runt: frequentissime enim accidit, ut dapibus opiparis pro sua dignitate Dynastah , si dis ' vescatur, vel multus in comedendo sit, cui stomachus optime incales eii, & optima corporis habitudo deseruit; sed ab auiditate uterque caueat; nec enim contr1 sobrietatem peccauerit, qui moderate illa comedetit, sed qui olera di cepas incomposina comedendi latina voraverit. In
150쪽
insipιeos autem μή simagula flamma in vilismum olus ardesia1. Sic ille, qui pari- '
Ad quae confirmanda cum Christo Domino Esau comparar; ille namque pisces ta, . . vlla sine labe comedit, eum hie lenticula se ingurgitans non tenui macula se de- Gises is. turpaverit ; quod idem Esau factum alibi Diuus idem Augustinus expendens ait, non exquisita de peregrina dape, sed vulgiri & plebeio cibo primogznitis spoli ' DG e. . ium, ut addiscamus, quod non cibus, sed anetitus in υisio est. mois 3 Quid aqaa abiectius'&nihil otii in iis gloriosior de sui voluptate suit David,clam c. s. in fia. cuius immani siti vexabatur, licet trium sortium virorum laboribus & periculis aquam, exceptam, generose Deo libauit& litauit,quamcu in Therebynthi eampo B carnea illam turrim consternauit,soloq; afflixit:omnium celth calamos ad sui com- medationem aqua illa excitauit,& ad eius imitationem stIici vestigio properarunt tum Rodulphus Primus Caesar& Alphonius Aragonum Rex cognomento dictus Sapiens: lege, si placet, de eo Aeneam Sylvium, de hoc Panormitanum.
Licet autem connumerandus inter hos non videatur, qui vel natura vel usu nullam auiditatis speciem referens, aliorum comestionem celeritate praecedit; adhuc tamen ad honestatem seruandam commendatissimum esse debet Episcopis deis bita moderatione uti, praeterquam quod perutile etiam corporis valetudini erit, iuxta medicorum effatum: Prima rigestis i. oνe. Exemplum pluuiae ad hec sapienter Diuus Hyeronimus accommodat , quae utilissima solo est, si paulatim decidat , lentoque illapsu campis insideat: cum θ comta si violento impetu praeceps in agros ruerit , perniciosa adeo est, ut sata omnia euertens segetes onines deu ret, ipsasque non semel arbores eradicet. Pluuia illa eprima est, qua siensim descendat 3.fatuas aatem, or nimias ct praceps imber, arua subuertit.
Tres aliae circumstantiae ad eandem rem Vbdin iis explicandam afferuntur.
PR AE TERE A quae duee Diuo Gregorio hue usque de mensarum temperantia disseruimus, tres alias circumstantias afferre placet sacris omnibus vitis de maxime Episcopis commendandas. Ut igitur ad sextam aeeedamus, ea sit, ut frequentia conuiuia non sint, ea prae sertim quae circularia sunt Sciu orbem ducuntur, vel ea ad quae paranda partem oportet 3. D quisque luam contribuit: haec enim non raro ita aemulationibus augentur,ut in sumia ηε dist Co plus ingentes & indecoros luxus desciscanti sic sane statuere Synodus tum Lao--,' aicensis, tin Romana Martino Pontifice imperante . e nos liem.
Si quis autem de huiulmodi prohibitione rationem percontaretur, responsum Ua Diuo Gregorio exciperet, qui mentem Diui Iob perpendens, qua pro filiis
circularia ista & mutua conuiuia agitantibus quotidiE Deo victimas immolabat, statuit, hoc ab illo peractum, eo quod compertum ei optime essiet, proxima vitiis satis e me conuiuia :l Nona villa quine suaι υι ιa, qua β natur, aut sifl rari vix Greeo,.ν. possent, aut certe nequaquam possunt. Ex his potissimum locum duo habent, quois moraI. e q. rum primum est immoderata animi voluptas , corporisque licentia, ut in Hebriis λ'VP , idere est, dum in solitudine sedit populus manducare, o bιbexe, o surrexerunι Exod. a L. ιudere: Loquacitas aliud est, cum inter conuiuia tam licenter insolescat linguata, quam pullus equinus inter pascua, qui quocumque noeno absolutus suae licentiae indulget,cursuque in partes omnes effunditur. Ex eo, quod de diuite Epulon tragica conuersione narratur, id magnus Pontifex colligit: ille enim inter conuiuia