장음표시 사용
261쪽
- i.tas tum vvere videretur, Secunditium admonuit Magnus Pontifex, vi eum do ιν. isi: persciolo boc otio argueret, eique indicaret, Episcopalem vitam lonsh ab Asce-ΑWrst, . tica diuelsam, inter gentes di populos faciendam,ad egenorum solamen, & vi. D ctaisit duarum sulς imςntum; quod idem satis consormatur iis, quae Diuus Clitysosto. bem. 8s in mus habet, qui prophanos viros de inhumanitate in pauperes obiurgans ait,hoc MM fuisse in causa, ut ad pauperum subsidium nostri ataui praedia & census Ecclesiae descripserint , de obstrinxerint Epistopos ad earum negotia conficienda. in Sicut igitur prudentissime , C cicinatores Diuus Franciscus Xauerius Indiaiah f rtini Apostolux, & Confessariot ioannes Auila admouebat , ne aliorum piis lieee. g. ' negotiis se i inmiscerent; sic etiam e contra prudentissime admonendi Antistites sunt, ne Patris ci Domini ministerium omittentes ab illis se avertant operibus , ἡ viae in subditorum utilitatem di lucrum interdum animarum possunt emergere. istic Cyreotnti Antistes Theodorctus illud fortE Diui Augustini reuoluensi quod populorum Custos Epistopus sit, adeo sollicitur, adeo vigil, & laboriosus v bru qiic fuit, ut commendatissimos omnibus quaserit. Populos igitur suos insentitali ibutorum mole laborantςs ignoscens, ad Pulcheriam Caesarissam di ad Constantinopolitauum Antistitem di ad Proclum validissime ad eorum patrocinium scripsit artes aliquas illis addiscendas eur iiit, medicos ad urbem Cyrenem a ceruuit , ab isque non paucis beneficiis eius opulentiam & commoditatem studuie augerς, ut ad Nomium Consulem stri us significat his verbis: Pubticas με ricus
AD cert m itaque facilem que methodum superius dicta reserens, tune comismodam Episcopi operam assero in secularibus rebus agendis , cum piet Ctatis & cbaritatis studio ductus se illis immiscuerit, iuxta ea,quibus Hagnus Gre.
banc suo υicram ponaeera ad ima de calefluas immergant, si namque dium1 cha mate excitati haec praestitetimus, Deci ipsi magis & arctius adhaeremus ; sibi enim Deus ea facta adscribit, quae popviorum utilitati facimus iuxta ea, sto audiὐfe- et Τνι υni ex Horatribas meis misimis , αιθι seristis. Si uero non pietatis studio, sed ut nostro genio indulgeamus, ad haec moueamur, utique arguet nos Diuui Ambrosius, de negoeiatores satis industrios appellabit: Nos auum οι mos σο. ρ ta 1 , si veνbo ra tummodo studeνe υideamur ἔ ct pluris altimamur eos, ru/ vero
Cauendum insuperest, ut debita in istis agendi moderatio. seruetur, adeo veiaculat tum rerum ardor h sacris Meribus animum non amoueat, de quod maxi- mum & primarium est , longe minoribus postponatur. Raclielem Lia non obruat, nec terrenis eat aestia& Magdalenae preces Marthae manibua absorbeantur ἔ ι tam It suam, dixtinguat Episcopus , ut formam illam suis Alaetis a Diuo Basi Ito adscriptam ubique seruet. caueat maytha i ne turbetur erga 8 rimat memor sororis meliorem partem ust: sic illa isoari ab Me velit, ut ei non noceat. Ad hane sententiam ea Diuus Gregorius resere, quae veteris legis Sacerdotibus praecepit Deus, ne scilicet vel caput eraderent, vel coma δε enutrirent, sed tonderent, temporanea enim negocia, nee penitus a nobis reijcienda sunt, nee in ijs nos penitus. immergendi. I ia igitur cancri, qui ρ asunt, habeνe q.idem μυ-
262쪽
Caput Quinquagesimum primum. 26r
Potissimum igitur Episcopi opus in sacris rebus versetur, in animarum compa. ianda salute, in diuinae gloriae incremento, in Templorum nitore, Deique cultu augendo ; his tamen etiam addatur labor & sollicitudo, qua suae Eeelesiae bonita A populorum commoda seruentur & augeantur. Eugenium quam optime de hoc ost. Diuus Bernardus admonuit , iuxta Lyranimentem. Regimen a Mem Ecclesiaνam ebis ad ἰ' , p,iis. est ιixei Deum , qui est aut sima ct prima causa, secundaria υero ct conseqοὸo. c. 3.q.&6 uν est circa tempora I:a. Cum enim sponsus & Procurator Ecelesie suae Antistes sit, ς- ad suae sponsae negocia peragenda arcto quodam nexu tenetur ι no a ea tamen vel Genec numero vel pondere esse debent, ut a spiritalibus operibus nos abstrahant,& l ero animarum auertant, ut Diuus Gregorius docet. Exteriora quidem Ecclesiν oe VPro iis quidam tibi anima suor, qui ab electis deuote administrantur: sed si nubeio jam multitudine aσima satu eιur, ad susipieac θιritualia istrare perfecte no o itur Litigantium controuersiis vexatum maxime Diuum Ambrosium fuisset non me D. Aur. fuoit, & in querelas ingentes de hoc eodem Diuus Augustinus erumpit: equidem ep r33. eredo, non Iudicis,lsed Parentis partes in huiusmodi sedandis contentionibus sanctos viros egisse, ut omnem riXarum an am& modica quaeque iracundiae seminam a populis suis auerterent; Verum si totus inter causas feruetes adiudicandas Epis- v eopus esset, viique pretiosissimu in tempus inter leuissima absumeret,eoque maxime obiurgari posset, quo Moysem Iethro percussit, di Deus ipse approbauit τω aia Malio laboνe consumeris, ct tu , ct populus iste, qui tecum est: vltra υιres taar est negotium,solus illud non poteris fugis ere et Vicario haec igitur discutienda concedat Antistes, sibique tantum grauiora tribuat agnoscenda, ur infra dicetur; ad sacra potissimum eius cura reseratur. Esto tu populo in his, qua ad Deum pertinens. Hine Isaias in Ezechia Rege Principis optimi prototypon designans ait, Princeps mera ea, quae sunt digna Pr/ncipe, cogitabιt, ct ipse super Duces stabit. Dei imita loe Antistes non in temporaneis tantum nobis impertiendis, sed multo magis in spiritalibus & sacris,suas animi vires impendat; nec desunt, qui allata Isaiae verba saetis tantum Moderatoribus accommodent, & Apostolorum Succetaribus, qui spiritali semper nostro commodo intenti,temporanea etiam bona non despiciant, quibus populos suos sibi deuinciant C perquam egregia ea sunt, quae ad hanc rem Diuus Berna dus affert, Eugenium D. Λ i. Pontificem instruens; veterem enim Iethro imitatus in eos ira sicitur, qui de te m. de consid. potaneis tantum solliciti, potiora negligunt. Sed cum sis Pastor, o Episcopis, a,i- ς 3 ma νώm, ue sustineas coram ιe semper g rire teges Iss ιoiani, lites, contentiones , ct cavillatianes populorum , quasvν Uctio spi ituιὲ sed memineris tuum esse munis adisseaje Ecclesiam, incumbere Relig stni , orare, se docere populos ea, sae ad Deampi, tinens. Ne vero ex his a temporaneis etiam rebus necessario agendis se penitus auertat& destuat charitatem, Pariter addit. Noo dico tibi , υι te sabi=abas, sed quod non tradas te toιum . ustu sua co rumpere Iacutaria, at incumbere pietati
Vigilem Episcopum sore in sua familia
NON consanguineis tantum suis & nepotibus, at toti domestIeae familia,
euigil Me tenetur Antistes, iuxta ea , quae in eo Apostes us exigit, Domui a bene prostum: quos in alijs e teris temperare vult mores, prius in suis com ponat oportet. E sua domo probitas ta alias emano, υι quod populo ρνaeviuνus est, isoρus J prius ia/moi ci exigει, ait Gregorius thuiusmodi aulicos apud te habeas, ad Eugenium Pontificem Diuus Bernardus ait, qui speculi eliristallini instat ad maculas suas absterSζadas alijs inseruirat: plerique vulgi sermonex
263쪽
8e censoriae omnium notae in Epi seopi potissimum familiam eoi limant, ξ euius regimine eius capacitatem ad dioecesis regimen populi omnes expendunt: certum A. enim illud ex Apostolo cst , Si quis autem domui suae praeesse nescit, quomst o Ecclesia Dei diligenita habebit Qui regere domum suam ignorat, quinam populos innumeros tegat Z Qui suae domus integritatem non seruat, an alios reddat innocentes st qui seruorum licentiam coercere non potest, an eos compescat, quorum vitia vel potentia fouet, vel libertas suffragatur: quis sane inficietur, quod ut ait Theodoretus , iuui parua nescit admin straxe, quomodo potexit eι cred/ cara praestanis
Gymnasii instar Episcopi domus sit, e qua pietatem probamque vivendi normam populi addiscant oportet; si namque emergerent ex ijs domibus vitia, quae vii tuti tantum destinantur , quis ea repellat Quam docte & pit Hyeronimus t Demas Epiricopi, quasi in speculo posita, magistra est ρublica disciplina ; quicραι γ ceνιnt, ιὰ hi omnes faciendam putari. Hinc sapientissime Pio Quinto in votis erat, ut eos apud se famulos haberet, qui rectissime viuendi praeberent alijs exemplatnee enim de suis tantum criminibus redarguetur a Iudice Diuino Praesul, sed de , iis etiam, quibus serui implicantur ; ad quod ea Regii Cytharedi vota referenda
sunt, Ab οι cuiris meis munda me, o ab alienis parce seruo tuo. Sane de Purpuratis Vatican 1 Senatoribus Diuus Antoninus testatur, ingenti reatu obstringi, ni eo tendant , ut pie vivant, & a vitiorum via deflectanta
Quin Pauli Iurisconsulti lege in Pandectis Legati obstringuntur, ut de suorum Seruorum sceleribus rationem ipsi dicant, poenasque luant: Legati ex delims ial gatione commissu coguntur iuduium Roma pati, siue Usi admistris ι, siae frui ea-νam. Huiusmodi autem socordia si fuerit,non tantum aeterna Praesulum salus periclitatur , sed ingentem suo nomini notam inurit,seque eorum eriminum confortem quodammodo praestat; magna enim e seruorum licentia Iuspicio insertur, quod di iisdem domini polluamur ex eorum imagine dominorum exemplar iussi dieatur, di ex eorum operibus i quo Domini voluntas flectat suffragio inconcusso cognoscitur: veterem de hoc habes a Clemente Alexandrino paraemiam, i Ωι alis Domina , satis o catella: e quibus sorte Diuus Ambrosius suam explicauit sententiam . Qualis formafuerit Domini, talis totius domas est sta/ss i bi ac Martialis Domitiaco adblanditurus ait. Nemo suas l ac es aula natura potextis Sed Domini mores Caesaraanas habet. De Tiberio Tacitus refert, quod cum in suo regimine administrando oeulatis. simus esset, exoptabat, ut aulici, quorum famulatu uteretur, nec integrae famae essent, ne sibi populi amorem & studia compararent, nec vitiosi aut perditi, n' eorum criminibus suum mer nomen denigraretur. Ab optimis periculam sbi,. ρe smis pastisam decus metuebat. Rixas inter Abrahae & Lothi Pastores , ex his Damini genium imitantibus eriuatas, Philo Hebraeus testatur, cum illi mitissimi essent, ut se Abrahae lenitati accommodarent. Propter sui heri maus. etudinem. E vitiorum receptaculo palε stra virtutum euasit Syraculani Dyonisij aula, eum Philosophiae addiscendae cupidus Platonem audiret; adeo verum est ad Domini ingenium se facile seruos sectere, quo argumento usus Isocrates est, ut Principem suum ad optimi nominis famulos sibi eligendos excitaret. Hincipatum adeptas nullus improbi ministerio Utitur: nam quisquid ille deliqueri ι, sibi υeIαι asin
Sapientissime etiam Augustum Moecenas admonuit, ut quim mixime in seruorum moribus euigilaret , eorumque facultatem in officio contineret ι ex eorum enim operibus Principis genium populi metiuntur. Talem te cuncti censeb ι,
qualia ee acta exercere per mi seνis.
Hine in Praesules incommodum aliud effluit; e seruorum enim prauitate odium populorum offendunt, & vulgi circumforaneis eonfabulationibus seriuntur, licet alioqui spectatis sint in suis moribus sint, & integerrima tegiminis serma sitas res administrent . Grauissime igitul ad Senatores Romanosque Principes Cassiodorus scripsit. Iures1 igitur splendor em vestam, moreisue mediocres: refugit tales f/mi
264쪽
Caput Quinquagesimumsecunduin. 2o 3
Prudentiam, quam ubique maximam Cesar ostentauit, hae in re quis eredat, exult : ut enim Procerum aliquorum genio indulgeret, Senatus & populi odium in se obarmavit ; Tragoediam illi suam egerunt, Brutum & Cassium illi in Caesa teum languinem e citarunt, quod ad posterorum documentum Plutarchus sie resert . Fair praterea eius furtiatio Dolabel uror , Amiata' auaritιa , es retas Aa ron ν , ct Corascias semx Pompey domum eius mala s quasi soη μιιι amplam ι haφenim populum Romanum mordebant.
Praeterquamquod quisnam de vitiosi famuli amore securus unquam fuerit λ an homini fidem praestet , qui Deo fidem seruare nescierit i non domini Delicitas illi eordi erit , sed sua , & versipelli semper animo de lingua domini boni η sua praehabebit. Quam venustE Bernardus , Familiares tat, si nan μοι oirimates , uoa δε- Igunt te, sed tua. ιmme te, uretaa, sed raas a Datroarao .
VIDEN igitur, quam oculati suturi Praesules sint in mulis eligendis maxi
mi momenti res haec est , nee leuiter & persunctarie faciend i a Principum 8t Magnatum commendationes tunc habeant locum, cum probatos nobis virosv nullaque nota obscuros nobis submimst in ; caeterum si haec abfuerint, reuciantur. Quam eximius hae in re Diuus Carolus fuit, qui post maturam & solertem de seruis eligendis exquisitionem habitam , anteq iam eos domi s ae exciperet ,
ad faciendum quasi irrocinium per aliquot hebdomadal in liena domo eos detinebat
Haud ignoro diseillimum opus hoc esse , eoque nostrae aetatis euasi me eorruptelam, ut probati vix probique fam ili reperiantur: si probatissimae integritatis vitos sortiri non liceat, saltem vitiosi non sint, isque sim les,de quihu et Seneca r
ut 8 nostro consartio ad meliorem illi frugem assurgerendi nec enim , ut lepide ait C Diuus Bertardus,haec miracula in aulis videntur; cqm potius in ipsis virtutes ipsae in vitia, turpissima conuersione immutentur Quod igitur in suae domus tympano Graecorum sapientissimi , teste Clemente Alexandrino, insculpebant, hoc in a imo Praesul i scribat . Νιλι ιυγιHaiαν
Ut Werbiam famulorum numero stini adscripti,Antistitis est eorum mores,veris ha , familiaritates solerti eustodia seruare, ne in aliquod foedum impingant, quod eorum domus impuret. Parentum familias, desidiam,de inertiam valide confodit& iugulat Dinus Hyeronimus, ut pote qui propriae domus errata ultim ignorent, Solemus mala domus nostrascire uouisti as liberorum , ct coniugum uitia, vicisis aestibas quaνaste. Quanto magis hoc in Episcopo damnandum ; de quam palismate in eis flagitium esset, si suae familiae crimina,postquam per uiuia & fora circumvagata libere fuerint, eorum aures attingant. D Sicut igitur prudentiae est ad aliqua coecutire, nec leuistima quique subtili investigatione perquirere ι .sse etiam maximae pietatis est, vigilem in ijs potissimum esse, quae si maiorem in molem excreuerint, perniciosissima erunt, populumque totum vitiabunt. Moderata igitur & simul sollicita custodia nostra se, adeo ut compertum famulis nostris sit, auritos, de oculatos nos esse, ad eorum mores i eagandos & agnoscendos. Eugenium Pontificem de hoc a Diuo Bernardo adm nitum audi. Multa aestat, ριανima dissimules, nonnuιIa oblisi scaras i Aunt 34me. πώ ignorare te nνlim, more astro mcumque o stodia . Nos vorte , υι υitia domarma visimus stat, quia quam I. -D n. -m corigisse ι Τοatνδρον vi rixi, alias Pan Secas da: Li alia
265쪽
alia dioe est; de dis plina ι. ρνιυide , illud ,εmini credas . Ex huius vigilantiae defectu, satis mihi innotescit Praeliales aliquos non paucis incommodis obuolutos ; Romani enim oratoris egregium illud effatum est ; Nihil est iam sanctam,
quod non soleant domestici depν auare nonnangsam . RHinc fiet, ut cum famulorum vitia adhuc latescunt,facit E possint Praesulum manu perimi & discerpi ; E quo rursus fit, ut dum in suorum crimina saeuire uiderur An tistes, aliis etiam extraneis formidandus efficiatur; nec enim in exteros pius erit, qui tam durus &asper rigescit in suos. Sapientissimε igitur Cassiodorus. 1 domeωflicis velis 1ncBoare dsciplinam, υρ reliquas pudeat eνrare , quando tuis cognosseris excindeori licentiam non praebere.
Nimius hac in re suit,Vopisco narrante, Aurelianus Caesar; ad popularis enim aurae studium fibi comparandum , publica verberatione seruos iubebat affligi suorum scelerum in poenam- Vitium hoc quidem suit in Cariare, sed aeque vitiosum esset in Praesule, si ad seruorum erimina dormitaret; nam ut ad Pontificem Eugenium Diuus Bernardus scribit, Impanitas ausum parat, assas excessum. Totus ru- ribore perfundor ex ijs, quae de Theodosio Caesare Theodoretus refert; ille enim, religiosus adeo in hoc te rura do erat, ut in pietatis palestram , qua se suosque
Hine Agricolam sit minis laudibus extulit Taeitus, eaque eum gloria donauith bene gubernata familia, quam e totius Imperii rite administrato regimine donasset. Primum domum suam cisarauit, quod pleννque haud minus arduum est, quam Prouinciam rereνMhoc etiam e fonte laudati isimum habuit Traianu Plinius: grandius enim opus huic videtur, aulae genium,quam sui arbitrium moderati , & ad sui imitandam innocentiam aulicos componere , quam se ipsum dicare virtuti: Sunt quιdem praeclara qua in publicum profers, sed non minora qua timine renes : e Imagnιsicam , quas te ab omni contagione υι tiaram repνimis ac reuocas ἱ ρd marns centrus , quod instri. quant. enim magis arduum alior praestare, quam se, tant. laada.
bilius, quod cum ipse sis optimus , omoes citrώ tesimiles tat essecisti . Aliud pariter commodum hinc affluet; quod scilicet, si ex Antistitis domo flagitium aliquod emerserit, non eius socordiae & torpori tribuetur; quis enim nesciat, non omnia posse incommoda vel praenosci, vel praepediri, di quamcumque sagacitatem improborum ac temeritatem eludit Quapropter Diuus Augustinus cum offensionem audiret , qua populus & Clerus Hipponensis quorunda in religiosorum virorum,qui secu conuiuebant, mores Chabebant , Epistolam a Gratiano relatam ad eos scribens, eis ostendit, quod licet peruigil maxime in sua componenda familia esset, humanam tamen imbecillitatem exuere non poterat, nec eo temeritatis peruenerat, quod sibi suaderet, Noemica Arca , vel Iaaei domo meliorem suam domum esse i in illa enim quatuor inter viros suum locum improbus unus habuit, hoc est Chamus i in hac autem E duobus vix unus suam seruauit integritatem.
VT tria potissimum seruorum animis imprimat, elaborandum Antistiti est, D
I iuxta Diui Bernardi sententiam: Domum Disivi decu sanctuuis, decet m/- ωsic destia, decet honestat, hoνum disiiplivia cusem. Quo ad ea, quae ad pietatem spectant, enitendum ipsi est, ut qui Sacerdotii eharactere illustralitur, rem diuinam frequenter agant τ taeteri vero quotidie ei- dem intersint, de singulis saltem mensibus consessione animi noxas abstergant, sin gulari quodam cultu, praesertim erga pijssimam Dei matrem eos deuinciat;c tendat pariter, ut m procaetone di in aula damnatis aleis, talisque reiectis, pij Ii ucse H belli, aliaque similia, quibus pietas instillatur , reperiantur. Diuumque Caro z. Car. c.i. tum imitatus, qu1ndam religiosae familiae speetem in aulam adducat. . Pua rς totus perfundor, cum ea,quae de Constantino Caesare Theodoretus re fert, mςRις Ps uoluo ι suam enim Caelateam aulam tam pie religioseque exco-
266쪽
Caput Quinquagesimum secundum 26s
magnificate Domιnum mecum, Diuus Augustinus explicans , docet ex eo satis nostrum erga Deum amorem innotescere , si nempe consanguineos, amicos nostro DAque domesticos ad eiusdem amorem trahere contenderimus. S malis Deum, να- ite omnes ad amorem Dei, faι Dabis sanguntur, omnes , qui μοι in domo
vestra . - Iam vero ut ad ea progrediar, quae ad modestiam reseruntur, eb magis necessaria hae e in aulicis viris est, quo iacilius hi sui domini potentia & dignitate abutuntur, & vitiorum licentiam magis fouent, quo magis eis patrocinantis auctoritas fauete videtur ι ad hoc euitandum, quod perniciosissimum tum populi tran-ruillitati, tiim domini famae est, se simul de asperum, & oculatum Antistes ostenati sapientissime enim Asiae Proconsulem Quintum suum stat rem instruens Romanus Orator, ait,duobus hisce fulcimentis tantae dignitatis molem inniti, hoe est
sua integritate, seruorumque modestia. Sim hac fundamenta dignitatis ιua: tua νι-um sntegritas cor cst timentia , deinde omni. m, qui tecum sunι, pudον. De Traiano Plinius etiam memorat, tam sollicite virtutem hane in sitis famulis excoluisse, vi magnificentissima eius aula priuatam aliquam domum referret: Prae eaeteris tamen Syonius Rex in hac enituit, ea obtestatus t Non habiιabii in medio domarme. qaifactisverbiam : si modestiae fines egressias, nimiaque licentia in sola seens quis e mel familia viiijs se polluerit, procul a me, meaque aula sit; proeul a Re B ia mea discedat, ne a Dei regia ipse repellar. Sane Diua Brigida, Christo ipso mandante euidam Episcopo,Pro quo preces illa tuas ardenter obtulerat, praecepit , ut si quis ε suis famulis ab aliquo crimine, de quo fuerat correptus , animum suum non auerterit, procul a domo sua eum reijceret. Quem se νerinaeνιι ρropter
commodam ct conseiaιistnem temeralem, non erit immausa a peccato eius.
Duo autem sunt, quibus ad modestiae legem facile componere seruos liceat. hoe abunde primo prie stabimus, si debitam cuique menstruam mercedem trib erimus ; qui enim nulla mercede accepta iamulatum nobis exhibent, facilius iliteitis adhaerent, & confidentius cum domino versari praesumunt, ut potὸ qui,ne ingratus videatur,ad eorum noxas caligare dc obmutescere propemodum teneri videatur. Alterum est, ne ex eis aliquem singulari aliqua ibeneuolentia prae aliis Cptosequatur, vel ei sui regiminis arcana aperiat; hinc enim filivi metuens, ne ex aliquo molesto euentu fidem violet, plura dissimulare eogatur Deo ipsi iniuriosa: perraro enim contigit, ut qui sui domini gratiam assequuntur, non se audacius efferant, & ampullato quodam tumore nimis insole seanti frequentissim vilixe in aulis sunt, mihiq; de magni nominis & praenobili Praesule meoque familiati compertum est, quod eum seruuli cuiusdam arbitrio sui regimen dederit, non tantum ad maiorum adeptionem honorum sibi viam praeripuit, sed post multa ineommoda sublata, illaudatus & inglorius interiit. Illud de Diuo Hannone Coloniensi Plaesule quis sine horrore peruoluerite eius enim famuli, eum ad iter a suo domino faciendum auim quandam a mercatore loeatam violenter se litant, in eos & in Praesulem tanto surore tota plebs & mercatores omnes &nobiles exarserunt, ut non eius tantum fama obscurata fuerit, sed eius pariter vita ad extremum fuerit adacta discrimen. Ex his autem peractis dominorum studijs, quem fugit totam domum perturisbari, rixis, oblocutionibus, inuidia, moles ijs impleri, &quod deterius est,ex unius beneuolentia omnium odium in dominum deti uari Θ eum enim , ut Diuus DHyeronimus ait, querulum seruarum genus H, ipsorum obtrecta tionibus carpuntur & lacerantur. Pati igitur mensura serui omnes habeantur, & quemadmodum leniter&benigne cum eis agendum est , sic etiam sua semper granitas maiestasque seruanda, adeo ut amori timor,amor timori misceatur. νι non desositatem oneri, neque defamiliaritate cεntemptui. sic Bernardus.
Quoad ea, quae ad castitatem spectan t tam religiosa fle integra Episeopi domus esse debet, ut non ab ulla tantum macula absit oportet, sed ab ipsemet vel Ieui suspicione discedat. cduralem Batthorium e resio Poloniae sanguine Diuus C Para Secunda, Li a tollis
267쪽
tolus Borromaeus de hoe Instruens pronunciauit, ne quidem eum domi habea-dum, qui castitatem solis vocibus obscuraret, duosque desig)randos pios vitos, qui aulicorum honestos mores expenderent , suumque dominum de illis ad
Lubrica res his est, de maxime vitrea; adeoque vulgi confabulationibus Belocis se suumque Praesulem servus ille obiectat, qui cum foemina aliqua suspicio. sa vertatur. Quotiescumque igitur aliquem seruis suis adscribit , clare ipsi men Atem suam patefaeiat, & de honestate religiosissime seruanda eum informet. Potissimum autem a domo sua comptulos de elegantulos quosdam arceat, facillimis enim hi in quaecumque vitia prolabuntur, Dedasque de se suspiciones insinuant Sed aptissimε ad haec proloquentem ovium Bernardum accipe Pontificem Eu-
De Vicario alijsque Administris eligendis,
suoque Tribunali custodiendo. i
SI suis in famulis eligendis oculatissimus esse debet Antistes, quanto magis in
tuo generali Vitatio , tuisque administris eligendis solertiam omnem debet exercere, quorum manibus suam famam , quietem, conicientiam , populorumque tranquillitatem committere debet: sane ex oleastri sententia tam graue in gnumque opus hoc est, ut in hoc uno vires omnes ingeni, debeax Antistes impendc re Commendatissimus hae in re licet ε Christiani nominis odio abhominandus Valerianus Caesar fuit; ii enim omnes, quos ipse exercitihus ducendis praefecit, Trebellio narrante, Caelares omnes evasere. Verum quidem est, perexiguos inueniri administros probati nominis, de nometis omnibus absolutos. Haud tamen his terreamur Anti lites, suoque operi in deficiant. 8e Christum imitati, qui ad nos instruendos , Apostolos electurus erae ρem,octans in oratione solertiam omnem in eo adhibeant , tum quia e prauae ele-etionis exordio, innumeri scatent tri Ores, ut enim Bataus docet, penes Uie rium non tam temporanea Episcopalis potestas. sed etiam spiritalis est ι tum ne postea de peracta electione poe iiteat: hec omnia ferε euitaueris, si peritum aliquem & expertum virum elegeris, quique cum magnae virtutis lami hane Spartam alibi ciauerit. Illud id est , quo Eugenium Pontificem Diuus Bernardus instrux3 t, Cara tib/ maxim/st introdocere tales , quos postmodum introdux se . a. ρε ινεμ ε δε ρο est tib/μνει re ινμών e quod fit e u , o iurisιam ιοam frequea
268쪽
Caput Quinquagesimumtertium. 267
rὸν εHesitari non deus, ct ideo, si geri potest, viros trabaras oportere deligi, nouprobandos. Quam autem egregiξ dotes eas, quibus exornandi huiusmodi viri sunt, Moysi suo genero,dictante Deo , Iethro socero expressit. Provide a atem de omni plebe -- νει potentes o timentes Deum , in quibus sit υeritas, or qui oderint auaritiam . Primo itaque requiritur, ut potentes viri sint viros patentes,constantes, imperterri.
I ii, & in iustitia tuenda Brtissimi, quique diuinae tantum volunta ii studentes alienam potentiam despiciant, & pro ea implenda ad quaecumque perserenda sint paratissimi , iuxta ea , quae in Iudicibus Deus requirit ; Noli qaarere fieri iadex , nisi
Tam religiose legem hane Traianus Caesar ε Plinii sententia seruauit, si quando ab aequitate deflexerit, adeoque gladium Praefecto Praetorij porrigens alii illo
Uirtuti huie sapientia simul adiungatur, ne in temeritatem desci cat; hine pro potentes υiras sapientes habet Platiniana lectio; iis enim apprime debent es e eruditi, quae vel Iuri rudentia, vel Canones, vel Theologia moralis docet: nec enim bona voluntas lassicit, si illa desecerint, quibus ad res populorum agendas intellectus neeessario illustrandus est . Quam in sententiam eadem verba Moyses ipse usurpauit, eum populum alloquens ait. Date ex υobis υι ror sapienter or gnaros, o quorum conuersatio μι proba ta in tribubus vest is ponam eos vobis trinc pes. - Potissim i autem est, que secundo apponitur, omniaque feth complectitur, id εγ est Dei timo t. Tιmeates Ueamt ineluctabile enim illud est , ramor Domias sapeν omata te sapertosait. Q iis crederet e metu fieri nos audaces e si namque Dei legem timuerimus, seruili mundi timore conculcato in eos omnes facile assurgemus, qui diuitiae soluntati relu stiri contendunt; huiusmodi ij erant, de quibus Regius Vates ait, Ambulans in υ1a ιmmacalata , hie mιει ministrabat.
De Moyse Ioseph Hebraeus refert, quo 1 st, tuta lege Iudaeis praeeeperit, ut i iustitia faetenda, nulla personarum habita rat ione, caeteris illam omnibus praehaberent; nec enim cum Dei vices agant, timere vim hominum debent; ad qnam Cpariter rε satis apth Federicus Tertius Caesar respondit ijs, qui sciscitati ab eo fue-tunt, quinam h seis administris eius magis voluntati placeret, Eos qui non magis me, Pam Deam timeri. Deum igitur timeat Iudex, & protinus absolutissim E satis Iustitiae faciet, non familiaritatem, non sanguinem, non utilitatem reputans ;agendas causas expediet, facilε omnibus sui praestabit alloquium , eaque ratione cuncta librabit, qua in Sanctuarii lance expendenda a Deo sint, eum coram unia uersi oculis erunt exhibenda. I. aibas μι υeritasHaliam ille habes dotem,qua ad versipellem animum exuendum, fraudes & dolos abiiciendos soli veritati mancipatus excitatur ; egregium illud est, quod Diodorus Sieulus refert, quod cum simul in spatiosa aula iudices eonuenirent, eorum Praefectus veritatis nomen collo appensem gerebat, ingen-Dti fulgentissimoque Zaphiro insculptum; ad quae Elianus haec narrans subdit. Ego
Huiusmodi veritatis voce etiam instruitur, ad fideliter & candide eum suo Pret-sule agendum , eique omnia ingenue referenda a eaque arcana seruanda , quae ei eommittuntur; huius generis administros, &omni longe fallacia alienos, Regius Vates apud se optans aiebat, Oculi mes ad Meles terra, hoc est ut 8 Chaldeo habetur ad υeν aces: sane in tanta rerum affluentias qua Principes viri exundanuhoe uno, Seneca testante, indigent, eo nempε qui veritatem ei patefaciat. Magno huic Philosopho Magnus Rex Ludovicus Undecimus' Galliarum adhaesit, qui unam tantum sibi regales inter opes rem deficere affirmans, interroginti respondit, hane esse Veritarem: Accommodatissima hic Epistola est, quam ad Amanum Rex Assiletus scripsit; ille enim veritatem ei obuelans, ad ingens & dirissimum . facinus eum adduxisset, ni Reginae Estheris opera ab occulto flagitio se remouis
269쪽
set. Non EthnIeum hxe scripta referunt Principem, sed Christianum , adeoque
in sacris paginis exarandum Diuinus Spiritus dictauit. Extrema iam dos perpendatur a Iethro indicata. Ει qui oderunt auaritiam: reliquarum omnium corona haec est ι s namque auaritie Iudex laboret , & immodico opum aestu suecendatur, quamuis moribus integerrimis excellat , nequissimus tamen erit , nullamque prorsus fidem vel Deo vel ipsi bonitatem seruabit. Nil magisIudicis nomen Oblcurat, nullaque turpius macula eius fama lordescit,quam Αauaritier Aaara .ihil est scelsiosi qui enim coram isto contendere pauper cum opulento posset , si muneribus eius ratio exeoecatur , iuxta illud Dei effatum . , Xenia r dena excaecant oculas Iudicum Quamobrem cum nimis religiosus a quibusdam argueretur Alcamenes Spartanus apud Plutarchum, eo quod Messeni rum dona repulerit,illud respondit , φώιas accepisem, cam legibas pacem habere Plum. ia non potuissem: ac si muneribus, militari veluti machina, iudicis animus non qua, 'μ' tiatur tantum , sed euertatur & penitus profligetur. Quin, si Naaianaeno Magi-D Nisaei. stro sides fuerit, occultam quandam & iere ineluctabilem tyrannidem ad humanos animos sibi subigendos munera exercent; hine sapientissime docuit Seneca,
quod ad libertatem sibi seruandam, munera repellere quisque a se debet, cum ijs quasi vinculis quibusdam mancipe tur. Brai a3. 33. Eadem sere loquendi formula uti l saiam ego expendi, qua virum quocumque culmine honoris dignum exprimat ac eum, qui Iudicit munus sortiatur. Qui h
bitat in iustu s, est ιoquitur verstatem, qui pys cit auaνitiam ex calamnia, ct ex-ctitit manus μοι ab omni munere,qui obturat aures fisas, υt 4udiat sanguinem, nec ιlaudit oculos Fuos ne υidear malais i iste in excelsis habitabit. Maxime compositos sensus habere ad hoc ipse debet, pedes, ne in iustitia administranda claudicet, nec a recta via dessectat, mazus, ne eas aeceptis donis impuret, aures , ut ab eis importunas vel affinium, vel amicorum preces moueat , oculos ne pulchr/tudine caprautur,
DECET praeterea , inquit Iethro, ut vulgaria leuiaque negotia sua operia
administri expediant, sed grauia & maiora ad Moy lem, tanquam ad arbitrium referrent. Θιdquid autem maius fuerit referana ad to,est Vsi mιuoνa tantam-
Magni momenti in sacro regimine hoc est, & ex ipso Moyse nobis exemplum m
tib i7. habetur: Quod si di βιιle Uabιs ali uid fueriι, referte ad me, est ego audιam. Palmari errore decipitur Uicarius ille,qui dissiciliora ad suum Episcopum non affert. vi eonsilium ab eo capiat, de simul aliorum querelas a se avertat . Longe tameu grauius Episcopus errat, qui alienae diligentiae totus incumbens, curam omnem editat, ut dormitet & torpeat , ac si de suorum administrorum operibus nulla sit ab ipso Deo iudici ratio reddenda. Studeat igitur impense Antistes, ut suo muneri, ea qua par est solertia, VLearius vacet, & cauillationibus abscistis vanisque contentionibus extinctis, causas sibi propositas expediat ; nequissimi enim sunt illi, qui lites in longissimum tempus abducentes, immortales eas videntur e ficere: in hos validissime Diuus Bernardus & Hugo Cardinalis suum stylum exacuunt. Corrige p auum moram,omD Bram de est ρracide tinguas vaniloquas est labia dolosa claude: Ergo illas . quas ad te necesses ' est intrare causas neque enim omnes necesse eris 3 diligenιeν υelim ,sed sνeaiiὸν δε- Hier. 3ν. cideνe assuescas ,frustrato rarique, est υexatorias pracidera dilationes e sic ipse i quod maxime agendum videtur, ubi τι duarum, pupillorum , & pauperum res agitur. Si autem Carolus Magnus, Zi & Gattiarum Rex Ludouieus Duadecimus singuis Iari lege prophanos Iudices obstrinxerunt, ut huiusmodi causae quibuscumque aliis Praeponerentur; quid Episcopo faciendum reor, qui miserorum Pater & P tronias est' hi sanὰ prae alijs a Deo saetis Praesulibus commendantur iuxta ea , qua Dia Hyeremi a comminatus olim fuit: Cassam Viria non sudicauerant, μημα
270쪽
Caput Quinquagesimu in tertium. 269
Quin aliquando expediet, ve ad huiusmodi celetius expedienda, suam met ope. A ram Praesul impendat, cum ad ipsummit Supremum Pontificem haee spectate Di
habet quod det: quid hic Bernardum proseram . cum Deum ipsum haec dictantem cap. 3 de habeam In iudicando esto pupillis, υι pater, o eris filius altillimi obediens. Dei .. filiorum numero adscriberis, si pauperes omnes filiorum loco habuetis & ser.
Hoe autem ttim singulariter prustandum a nobis est, eum pauperum querelas audimus. Ut Palestinae regimen Saul excepit, ad populi protinus clamores expergefactus accurrit. Quid haber populas quod plorat Suo Principatui optimum i .RQ 4 . clari exordium censuit, si populorum gemitus & querelas audiret. Quam vero necessarium sit, ut in Vicarii operibus inquirendis peruigil &oeulissimus Episcopus sit, Petrus Blessensis satis ostendit; sua enim aetate, quam plurimos fui me ait, qui non tantum aliqua e recentitis hactenus ex Apostolo dotibus non praestarent, se d quod deterius est,fimul cum suis Episcopis in populorum pemnielem auaritiae stimulis acti conspirarent; & quamuis, Deo fauente,tam desermia monstra longὸ ab hae nostra aetate discedant, adhuc tamen ad posterorum documentum tanti scriptoris verba grauissima placet afferre. Credo huiUmodi officia- D s lacini/ι sic non raro Episcoporum Uicarii appellantur non ab affeta naisi .e, sid ab '
Quam laeda corruptela esset, si leges & Canones,qu arum de sensioni desudare debent Episcopi, in stio Tribunali pessiundarentur, de abiecto squallore sordeseerent, adeo ut illud Diui Cypriani locum haberet, Inter leger usas delinqaitur,inin D.C r. adire sina fleccatur, de cum furta puniuntur, impunita vagantur te lasciuiunt saerile- Domitiar idque afirmari posset,quod Romanorum sapientissimus peracute ait, Furra cis, priuati iis comedιbus, publici tu auro vitam agum, Miser equidem Antistes ille esset, qui non tantum integros, omnigenaque probitate eonspicuos administros non haberet, sed ea notius prauitate pollutos haberet, et facile illo tabo coirumperentur & ipsi; syderibus iis adsimiles, quae sua pie indole benefica de mitia, et proximarum maligno aestarum aspectu vitiant ut
de in ferorem naturam immutantur. -
Miserrimus omnium dieendus ιne esse liqui,ut Blessensis indieat,Virarii sui ope ra uteretur ad suarum cupidinum irritamentum s ad insolescentium lamitem vi Ditorum: hine enim libertate deperdita, qua eius erimina posset animaduertere,
in sceletum oviaium palaestram ipsum Sanctuarium immigraret, Ood DEM