Dissertationes in Isaiam prophetam siue Lucernae propheticae pars altera ... auctore ... Julio Anton. Maria Roboredo ..

231쪽

stes& divinas adhiberi non posse, cum snt mate .riae , atque Compositionis expertes , atque simplucissimae, & aeremae. De Deo juxta harum Pressio. mim seriem solum possiimus, ut de facto solent Theologi inquirere, an si . : .. VIII. Uenio iam ad praedicata, quae pariter ianovenarium numerum redegerunt, nempe A. M. nitas. B. Magnitudo. C. Duratio. D. Potestas. E. Cognitio. F. Voluntas, sive appetitus. G. Viditus. H. Veritas. I. Gloria. Item praedicamenta. A. Quantitas. B Relatio. C. Actio. D. Passio. E. Ubi. F.Quando. GSitus. H.Habitus. I.Quais litas. Et demum novem comparationes- Nem. pe A. Differentia. B. Concordantia. C. Contra rietas . D. Principium. E. Medium. F. Finis. G. Majoritas. H. Minoritas. I. AEqualitas. Hare It Optime advertere poteris magis ad exercenda Rhetorum ingenia, quam ad aperiendum ad sacras literas aditum deserviunt, quae ideo a me adducta sunt,ne aliquid viderer praetermittere eorum qui de hac materia conscripsere. Inter recentiores autem, qui ad humana, divinaque studia facilem viam apo ruerint, non minimum locum sbi certe vendieat P. Alexander Fichet Societatis Iesu Theologus Viecerte in omni scriptorum genere versatus, qui amno i 649. Typis mandavit Iibrum, cui titulus. Arcana studiorum methodus, qui quidem antea

impressus Lugduat apud Guillelmum Barbier. ite

232쪽

DISSERTATIO

rum est ad publicam utilitatem editus Lipsae, MFrancosunt, & a Petro Lambecio suis scriptis insertus , videlicet in Prodromo historiae literariae. Incitato autem Ficheti opere varia axiomata tradu turde modo, & ordine, qui in divinis, humani studijs debet observari; deinde universalia quaedam loca, quibus tam in humanis, quam in divinis instituitur disputatio, ac demum authorcs, qui λgu. la loca suis scriptis illustrarunt, .& explicarunt. Ego omnia tibi in praxi indicabo. . Et quoniam scriba doctus similis est Patri familias qui profert de

thesauro sua nova, & vetera; nova & vetera pr seremus; & quemadmodum arma ab hostibus capta, apud Sacerdotes aliquando reponebantur, ut UiVasemper triumphi memoria victimet Deo exercituum offerrentur. Quemadmodum e mulierum speculis

vasa templi ministerio formata sunt. Quemadmodum delubra gentilium, idolorumque arae prostr tae materiam submini strant, qua Deo vera templa erigantur. Et antiquum illud Gentilium Deorum templum, ad Christianae. pietatis usum redactum, fidelium devotioni deservit. Ita nos si quid ex antim quorum fragmentis ad sacrorum studiorum usum asseremus, illud erit ab omni errore depuratum, &usu veterum Ecclesiae Patrum sanctificatum. Accedamus ergo ad praxim t

233쪽

VIGESIMA

Praxis, qua depurata ab erroripas methodo 'veterum aperitur aditus ad studi acra, 'd' humana.

/ . . . . . . . . .

Ui rerum peregrinarum studio tonentur, continuo labore, ac diligentia peregrinis etiam linguis, quibus earum rerum, quas scire cupiunt cognitio continetur, &quibus eae primum pertractatae fuere sedulam debet operam navare. Inter eaS a

tem disciplinas, quae omni hominum generi utiles, ac necessariae sunt, & quae ideo ab omnibus disci debent, nulla est, quae cum Sacrae, ac Divinae Scri- .pturae dignitate, ac praestantia conserri, aut com--parari possit. Oportet ergo eum, qui sacratissimae hujus scienti et studio tenetur ea sibi adiumenta comparare , . quibus ad ejus sacraria facilem, brevem, atque expeditam viam sibi patefaciat. Nihil vero est,quod ad eam rem faciliorem aditum parare possit, quam eatam linguarum cognitio, quibus sacri

234쪽

Ebri Spiritu Sancto auctora fuerum conscripti Quamvis enim summo Iabore, ac studio veterum Patrum ipsae divinae Scripturae ad latinum Idiomatranslatae sint, & eorum diligentia omnem nobis laborem abstulerit, tamen jucundissimum est ipsos sacros sontes adire, & aut in Hebraica, aut Syriseca, aut Graeca lectione commorari; praecipue quia Hebraica, & Chaldaica verba , multos aliquando, sensus habere possunt , & translatores illum eleg

rint , qui prae caeteris magis consentaneus videbatur.

Exemplum habemus in verbo rari qui ob punctorum diversitatem diversa significat. Si enim striabatur os idem est ae loeutusAE. Si NI est verbum, sermo, negocium, res, aliquid. Si Wi est pariter verbum. Si λδ 3 est pestis, mors , exterminium. Qui ergo in cap. 3. Abacuc legit in nostra Vulgata. Ante faciem ejus ibit mors, & apud Septuaginta ante faciem ejus ibit verbum, & in textu Hebraico ante faciem ejus ibit pestis. Si praeditus est cognitione linguarum, & praecipue Hebraicae animadvertit non absque summa animi voluptate, unde hareapud Translatores varietas, & quam apte nomen ,

quod sine punctis ad multa significanda erat indisserens , potius usurpetur ad unum, quam ad altorum. Praetereo maximos fructus scientiae, quos iuli capiunt, qui in orientalium linguarum studio prouficiunt: Ego tamen non dubito unamquamque limguam omnem hominis diligentiam , di totam ejus

vitam

235쪽

vitam requirere, atque adeo impossibile sect existis

Ino, ut qui divinarum scientiarum studio sunt oecinpati, OmneS orientales linguas perfecta addiscant. Satis erit, si ad eam notitiam pervenerint, qua ver horum radices, di affixa, & praefixa possint invenire, ut Lex icorum subsidio nominam, verborum; fignificarionem attingam. Iucundum igitur erit ad earnm linguarum studium facilius promovendum . ad Alphabeta Hebrai ea , Syriaca, Arabica, Graeca suppurationes varias librorum Sacrae Seripturae r ducere. Ait enim D. Hieronymus in prologo Galearo, & ex eo Sixtus Senensis Bibliotheca sancta libro primo, quod ea volumina, quq apud Hae hraeos in auctoritate habentur, triplici numerorum varietate soleant supputari. Quidam, ut Iosephus, di Philo, numerum librorum , literarum numero rein Petunt, ut quemadmodum sunt apud Ilaebraeos dua& viginti literae, quibus omnia comprehenduntur, quae dici, aut scribi possunt, ita viginti duo volumina sint quibns contineantur omnra, quae de duvinis rebus enunciari queant. Quam enumerati nem sunt amplexati imer Christianos, rigenes Epiphanius, Gregorius Theologus, Hieronymus, &Ruffinus. Alij ex Judaeis, inter quos Aben Ezra,&David Κimelii viginti quatuor libros veteris testamenti recensent juxta eumdem literarum numerum, ter tamen repetita litera Jod in honorem divini Νominis. Solent enim Judaei nomen illud n ur

236쪽

quadrilaterum, quod apud ipsos repetere non ibu cet.propter Dei reverentiam , triplicata litera Jodi Chaldaico more hoc modo conscribere quam quidem partitionem aliqui ex veteribus Graecis sunt imitati, eo quod numero viginti quatuor literarum. Graeci alphabeti conveniret, & esset veluti sytur: bolum viginti quatuor seniorum, quos Ioannes Vidit in spiritu adorantes agnum, cui datum est aperirire librum, & solvere septem signacula ejus. Denixe alij Hebraeorum viginti septem libros veteris te amenti numerarunt ob viginti duas literas Hebrai ci alphabeti, & quinque finales, quae diverso morido scribi solent. Horum trium supputationum exempla asseremus, & quia Syriacum alphabetum literarum numero, ac sgnificatione Hebraico re spondet , utrumque ad exemplum primae supputa tionis adhibebimus.

Supputatio prima in libros viginti duos

juxta numerum Hebraicarum i Literarum a

237쪽

x Alepha Beth

lib. ub,

tiri,

ra Lamed

eto Resar Scina a TauCompositu Simplex Syr

Aleph

Beth

Lomad

Rise

239쪽

Supputatio librorum vovi Te lamenti eidem Supputationi Iecundae respondens. A Evangelium secundum Mati ima Secundum Marcumr Secundum Lucam Δ Secundum Joannem E Acta Apostolorum et Pauli Epistola ad Romanos Η Ad Corinthios I. & 2.

Θ Ad Galatasi Ad Ephesos K Ad Philippenses A Ad Colossenses M Ad Tessalonicenses I. & 2. N Ad Timotheum I. & 2. a Ad Titumo Ad philemonemn Ad Hebraeos P Iacobi Epistola a Petri Epistola I. & 2. τ Joannis Epistola i. & 2. T Judae Epistola. Apocalipsis Et librici, qui bibliis inseruntur, quia ab Antiquis

citabantur , sunt tamen extra seriem librorum Canonicorum, nempe oratio Manasse . Esdrae liber tertius Q Esdrae liber quartus