장음표시 사용
171쪽
canonicos parisque auctoritatis esse,Latinorum tamen
praestantilli mi, tum qui circa ea tempora vi Xerunt, tum qui post fuerunt, non majoris hanc ejus fecerunt definitionem, quam Graeci Decretum unionis. Nam Gra ci, ut halco condylas scribit, domum reversi, non ampis Ius , quae convenerant in Italia, are voluerunt verum apprehendentessiententiam diversam noluerunt ampisti in reli- onu negocio adhaerere Romams.
XCI. Sed de Latinis,quod diximus, nunc ostendamus. Antoninus, quem divis Romanis adscripsit Hadrianus sextus, quum haberetur Florentia concilium, disputationibus aliquando interfuit, ut de se ipsemet testatur; postea istius urbis creatus est archiepiscopus. Nostram rem tangit Summae theologicae parte III,
tit.XIJ X, cap.VI,para g. II. Verba, quibus opus est,subjicimus Hebraeisecundum Hieronymum inprologogeseat librorum Veteris togamentiquatuo aciunt partes. Elprimamanesian Legem: secundam Propheto: - tertiam agiographa - quartam, quam tamen non ponimii Hebraei in canon Scripturarumsanctarum,sed appellant pocr)pha, faciunt de aliis quina libris,scilicetsunt Supientia, Eccses ficus, Iudith, Tobias, ct liber Machabaeorum di inctu in duos libros. Vndeo de his quin libris dicit Hieron mi inprologo per Iudith, quodauctoritas eorum adroboranda Aa, quae in contentionem: emunt, minus idonea iudicatur. - Et idem etiam dicit Thomas SEcundasecundae in hunc Thomae locum fateor me nondum incidisse es Nicolam de Lira uper Tobiam,scilicet quodsi nonseunt tantae βctoritatu, quod ex dicti eorumpositosicaciter argumentari in his, quaesiis dei, cute aliti libris fript*r acrae. Vnde uerte habent auctoritatem talem,qualem
habent dictasanctori doctorem approbata ab Ecclesia Haec
172쪽
XCII. Huic eomneus Alsonsus Tostatus, le
sui aevi maximus. Quid statuat , audivimus supra num. Lx Iv.Sed ut certius de sententia tanti viri constet, hic eam uberius proponemus Commentario quidem in
Prologum galeatum de libro Sapientiae in hunc modum loquitur Nos iamen Ecclesaeaucroritate inter librosa thenticosisium usi imm, ais in ecclesia suis temporibus legi min. De Ecclesiasticos sum librum quamquam Iudainum quam habuerint in canone Scripturarum Eccles tamensus, pilais legit. De libro Iudith: Haecsunt verascundum H braeos ludnosse meis nam liber Iudith inter authenticos libros receptiueis, quum approbaverit in Ecclesia in nodo Nicaena, ct receperit in numerosacrarum scripturarum , ut ait Hieronymus inprologo super Ludith alioquin enim Eccles non legeret illum in divinis miniseriis. De libro Tobiae: una dicitur hic, quodnon eis Tobia, in canone intelligendum eis secundum Hebraeos, ct tamen Ecclesia sepiν eum in canone suo, qκum legat eum in divinis miniseriis. Et paullo post Etiam libri Maccabaeorum recipi tur ab Ecclesia tamquam auIhentiaci. Sic ibi quidem ille ubi tamen manifesto patet, ab ipso saepicule inculcatur, authenticum ei esse, quod in Ecclesia legatur xlegi recte possit. XCll. Longe autem illustrius tum suam tum Latinae ecclesiae sententiam eXplicat vir eximius Praefatione in Matthaeum, cujus quaestione prima ita legimus: Computatio nostra communis est, quodcomputentur omnes libri, quotquot Eccles legit Auscipit, cui ucum ordinis etcano nis t,etia apud Iudaeos in apoc phorum numero GFutentur. Quaestione secunda Alii unt libri, qui licet ab Eccμsa teneantur, in canone tamen nonponuntur, quia non adhibet
Egis Ecclesia hanc dem, nempe quod auctores eorum scripserint dictante Spiritu sancto, atq; adeo errare nequiverint:
173쪽
verint nec iubet illis regulariter legi aut recipi, o non recipia
entes non iudicat inoboedientes aut infideus. Hoc autem eBZρο-
iter duo. Prim),am Ecclesia non ere certa de uiribus eo rum im nescit, o Spiritusocto instratifcriptores eorμm vi Lyaserint eos. Secund) quia Ecclesia non ea certa circa tales θ-bros, an ultra id, quodhabuerunt propriis auctoribus haeretici aliquid/-fuerintvessiubtraxerint. Tales autem libros Ecclesii ecipit permittemeessingulis fritibin legere ii a quos in fici uisisios legitpropter multa devota,qu Is habenturet neminem tamen obulat adnec arsi credendum id, quodibio letur; sicut eis is libro Sapientiae Suismonu, sed Eccum ico, sede hsromethahaeorum, o de Iudith, o de Tobia Isti enim licet a Christianis recipiuntur, o probatio ex eissemia sit au- qualiter efficax, qtua Ecclesiissos libros tenet; contra haereticos tamen, aut Hebraeos, adprobandum ea, quae in dubium veniunt, non sirent essicaces. Quaestione tertia Libri dicuntur apocryphi dupliciter. Vno modo, quia non constat de eorum Fr Tyi , an Spirili ancto inaniescripserint, o etiam non
constat de omnibsu, quae in eis habentur, an verasint. Non eiu
de avorum auctoribm non consat, an Deo inti rati,cti H ν multa, qt Mentur in i s libras, vel nt manifeste fa
Akὸ errore Ῥalde secta Accipiendo primo modo librorc rubos, Sc/jrura nonponit illis in eanone librorum suorum, Iais debeatu des ex nece itare adhiberio permittit tameni 'bidis ibi utere, quod legant, quia non videtur indes qui ab zdineonvenien EsqVEL ELd modis apbor phos libros, non stam Ecclesia non poni sios
in canon .im nec a quo modoponit eos cum Ur uuine legit, nec Drentibus aves licet non omnino prohibeat. Annunciae
tamen iura libros erilectos valde is falso, ut caveaη ρμίζ
174쪽
ὐ Merret, o ideant quibus fidem antheant. Primo modos ni apoc philibri quidam, quiponuntur extra canonem veteris testamenti computantur tamen inter libros Sacraescripturae, scilicet liber Sapientiae, Eccles sicin se Ludit Tobias olibra Machabaeortis de auctoribubenim horum non constat Ecclesiae, an Spiritus ct aectantesiripserint: non tamen reperit in eis aliquod asum, aut valde resectam de falsitate. e potius ia eis en doctrina opima sanna se devota ideo Ecclesia legit Eos, ct comput u inter libros flos. Sic dicit Hieronymi inprolog ger Iudith, quodliber Iudith, qui I de apoc phas, ab Ecclesii recipitur, quia Synodm Meaena legitur eum inter libros acrae Scripturae computasse . XCIV. Post Antoninum Tostatum eodem seculo vixit Dionysius Carthusianus, qui titulum Doctoris ec statici meruit, in universa Biblia comment tus,&mole editorum voluminum, quae tamen descriptis aliorum sententiis stipare solet, admirandus. Ille igitur Enarratione in Genesin,art. quarto,vestigiis Hieron mi inhaeret, quum scribit scistisprologo super libros Regum ancim ait Hieronymus, linti duo sunt libri Veteris
testamenti Hebraei enim dividunt scripturam Veteris tesσ-
menti in tria, hoc est, in Legem, in Prophet. . in Hagiogra, pha. Caetera nihil opus est adscribi. XCV. Devenimus tandem ad seculum Xu I. Sub initium ejus occurrit ille, qui in Biblia cum Postilla Lirant unctisque Glossis ordinaria&interlineari Basileae anno ci ou edita praefatus est; cujus etiam superius facta fuit mentio. Praefationem,quam diximus, ita orditur: moniam uni multi, qui ex eo, quodnon multam operam dant Sacroripturae,exi imant omnes libros, qui in Biblia continentur,pari veneratrone esse reverendos at adorandos, nestentes distinguere inter librosca noni os on- canorinicosa
175쪽
hicos, uos Iebratimer apoc ps computant; unde se coram doctu ridiculi videntur , ct perturbantur scandaliranturi
quum audiunt alique nonsari cum cateris omnibtra veneratione
prosequi Hiquid, quod in Bibum legatur; idcirco his di in cimtuc instincte numeravimus,primo libros canonicos, O fostea non canonicos inter quos tantum H at, quantum inter certum
dubiam. m canonici fiunt confecti Spiritusancto dictante non- canonici autem siet e Voc Iphi, nescitur quo tempore qui-hu e auctoribusnt editi mitiamen alde boni ct utiles sunt, nihil, in es, quodcanonicis obviet, invenitum ideo Eccles eos legito permittit, ut addevotionem se admorum informationem a fidelibus legantur. Eorum tamen auctoritas a probandum ea, quae veniunt in dubium aut in contentionem, a confirmandam ecclesiasicorum dogmatum auctoritatem,non κυώtatur idonea prout dicit beatus Hieroumus inprologusuper Iudith, ct super libros Salomonis. At libri canonici tantasio auctorizatis, quod quicquidibi continetur, verum tenet miter se indis Describit deinde nonnuli ex L rano, antea nobis audita sequuntur etiam alia de voce HAGIO GRAPHA Hieronymo in vicem vocis APOCRypΗΑ criminis vim inserta, pridem producta. Num et XCVI. Sequitur Franciscus ita vocari volu It,
ex duo Franciscanae familiae nomςn dedit, antea Con-kalus dictus Nimenius Cisnerius, c monacho archi Discopus Toletanus, regnorum Castellae archi cancellariu &Cardinalis cuius vitamin res gestas octo 1-bris descripsit Alvarus Gomecius. Huius studios impensiis Quae adsummam quinquaginta millium, se amplius, aureorum adscenderunt, debentur insignia' celebria Complutensii Biblia Dura vit, ait Gomectu S, ab anno Libro .ci I I. annos continuospituminis qRindecim de sacri Γι- bliteri is cura, ut sene cum muniret'uapncm quos editio
176쪽
sis ceperit Prodiit itaque post eius obitum, qui in n.
num seculi xv II, v Eid. Nove in bris incidit, eX auctoritate&consensu onis decim pontificis , motu propriose ex certastientia in compinobantis, ut tale in lucem per doctorum re torum manin libere de caeter venire possit, concedentis Inscripserat Vero Leoni ipse Ximenius: praefatus autem lectorem instruit, quod Pentateuchus triplicem linguam habeat, Hebraicam videlicet, Chald/icam ct Graecam, cum stingularum interpretationibus Latinis; Hagiographio Prophetales dupsecem, Hebraeam Graecam cum dua' corres ondentibin Latinis vero, inquit, libri extra canonem, quos Ecclesiapstius adaedificationem pvuli, quὰm ad auctoritatem ecclesiasicorum dogmatum confirmandam recia Pt, Graecam tantum habentscripturam sed cum duplici latina
interpretatione, altera B.merstumi, altera interlineari de verbo ad verbum.
XCVII. Cardinali Cardinalem jungamus Thomas ante monachatum Iacobus de Vio Cajetanus
commentarium suu ui in Ecclesiasten his verbis claudit Sic nitur Eccles se cum omnibus Salomonis se Sapientiae libris. - Reliquos autem, qui vocantur Bbri lentiales,
quoniam Hieronymu extra canonicos adauctoritate desupputat, omittendos duximis, si Prophetarum oracula properam res Ita scripsit Romae anno cra II XXXiv, die XXIIIIu-
iii Post exactum autem mensem, die x Augusti, rebus humanis excessit, quum jam ad Prophetas se contulisset, u lira tertium Iesaiae caput non progressus destinatus votis omnium,si oratori, qui eum laudavit, credimus, Pontificatui, paullo mox per obitum Clementis septimi vacaturo.
XCIIX odocus Clichtoveus ad Damasceni librum iv, cap.ruix ista habet Non modo hi duo libri Sapientia
177쪽
pientia Ecclesiasticus non numerati ni in canon cro- m librorumsdemm Tobias, Iudith, o Maccabaeorum a numero canonicorum voluminum veteris i frumenti uni exclus, quemadmodum in prologo librorum galomonis effatur Hiero
XCIX. Iohannes Dii edo heplogus LoVaniensis libros quatuor de Ecclesiasticis scripturis iogmatibus Iohanni tertio Lusitaniae regi dedicavit annoci I xxXIII. Primo tractat de canone sive catalogo librorum Sacrae clipturae cujus capite secundo proponit quasdam, ut ipse vocat, di ficultates, solvitque capite quarto Interea tertia, quod Isidorus videatur pugnare cum Hieronymo deinde cur in prologo galeato Hieγon mus libros Iudith ct Tobiae inter apocrypha numeret, quos tamen in prologi qer Iudith o Tobiam de nia apud Hebraeos inter hagiographa minerari, se nihilomini de canone oacrarum literarum essesiparatos Solvit autem juxta sententiam Magistri historiae scholasticae, pridem expolitam. nonplaceat, inquit, mend um esse codicem, diremin duphcia esse apud Hebraeos agiographa cures diximis duplicia se apocr)pha. Hi lographa, idest,sanctorumscripta,
quaedam sent, quorum auo orita idonea eis ad corroborandum ea. aesunt dei mim generis sint Hagiographa in canone Biblia. Alia verossent agiographa, deis sancta, velsanctorum cripta, quorum aucraritas ad assertiones de corroborandis non sic eis idonea, quamvis habeantur ver ncta, scutpoti canonem novi te amenti editum habentur Hieronymi, Am Umiscripta, i vocantur Hagi gr pha. Et vim generuapudHebraeossunt historiae Iudith, o Tobia, etiam Eccles, is cus, ct Machabaeorumprimina quos sane libros quamvis habeant selegant, non tamen inter canonicos libro connismerant,
178쪽
rum occisa origo non tiruit toti eorum magogae. Tertium autem sequartum Esnae,secundum Machabaeorum, trium puerorum Uymnum, Susannae, ac Bessi draconis historias, fabulas
appellat Hieronymus aut non Aibent, utpror reiiciunto confictas tradunt. - Eccosa tamen Christianapropter auctoritatem Oeterum quorumdam sanctorum, qui leguntur Ofuisse te moniis ex huiusmodi hisorus, easdemptassae legit, is
non prorsus reiicit, non contemnit, tametsi nonsari octoritare recipiarisios cum ripturis canonicis.
C. Mactenus itaque discrimen inter libros nonicos proprie dictos Decclesiasticos, juxta ductum Prologi galeati, in ecclesia occidentis in doctoribus
M.Latinis accurate observatum. Ex quo autem reforma
tio ecclesiae dudum desiderata per peculiarem num D is providentiam, occasione Indulgentiarum jussu vel perinlisu Leonis decimi nimis sive imprudenter sive impudenter depraedicatarum, in Germania coepit; quod eam Pontifex non admitteret sed diris prole- queretur, schisma exortum est ex eo a plerisque ud se catum fuit, vulneri medicinam rectius fieri non posse, quam per generalem occidentalis ecclesia synodum. Qualem tamen Pontifices, nisi in Laterano aut ita γIebretur, ut totam in sua potestate habeant , aegerrime admittunt Leonidecimo suffectus est Hadri inuocarum , lirajecto oriundus, Caroli quincti quondani praeceptor, cujus loco Hispania tunc praeerat e qua Romam profectus inde ad comitia, quae Norambergae celebrabantur, nuncium misit Franciscum Chereg tum, episcopum Fabrianensem, per eum ingenue confessus: Scimuim huc LIasede aliquoi iam annis,multa ab
minandasuisse, ab usi ritualibus, excessis mandat , π
179쪽
iatos defenderit. Omnes nos, deis, pr. Θ c lesiastici, de clinavimus, unu usu in via uas, necfuit iam diu, qui aceret bonum, nonfuit in adunum. Principes proceres imperii respondent, vider i utar verbis Steidani non ali m Li esse commodiorem viam haec omni anandi, quamperpium liberumi concilium, quod se se Caeser, praecipui orbas Chrisianimis ratus,faciles ni in Aiqua Germaniae civitate cogere, unti.e videlicet, elingentorati, vel ueti, vel Colomae:
fore etiam ex utilitate reipi cae primo quos tempore, ct a
summum, intra annum eiusfiat initium Θdhac lege tamen conditione, ut omnespariter qui intererunt, cuiusumssIN ordinis, data sidepe iusiurandumpromittant, quidquid adgD-xium Dei is a ulularem reipublica conWitutionempertinere videbitur, uti abris di simulatione es liberepronancient. Sed Hadrianus post paucos menses obiit. Successor γmens septimus, cujus pauBo ante facta fuit mentio, necessitatem habendi concilii, etiamsi ab Imperatore arolo quincto acriter urgeretur, quamdiu tamen ViXit,
declinavit. At qui Clementem sequutus est Paulus tertiuinouum declinare diutius non posset, id omni
studi it,ut in Italia haberetur Mantuam prim designavit; deinde Vicentiam, urbem dicionis Venetae: douum neutram alieno arbitrio domi ut earum temere permitterent, ad hanc etiam, quamvis adessent Pontificii Legati, nemo accederet, res successu caruit, Pontifice non admodum refragante Tandem post varias prorogationes sessen ne delactum est ridentum, ni odicuit in confinibus Germaniae Sataliae oppidum, capiendae hominum multitudini haut adeo conamodum Bulla, qua culpam synodi hactenus dilata Princio Mantuae urbem suam non nisi sub cortis conditio- nibuS
180쪽
nibus permittenti, Turcarum irruptionibus, ta istadiis bellisque Caroli Imperatoris&Francisci regis Galliae impluat, concilitam ad proximas Kalendas Novembris indicit, data est X Kal. Itunii, anno II D XLII. Caeterum Germanis Protestantibus, quorum res potissimum agebatur, alibi quam in Germania haderi concilium, quod plane liberum cupiebant elIe, minime
probabatur nec ferre poterant Pontificem, a quo fuissent ipsi multis praejudiciis, tamquam haeretici, pridem condemnati,&quem plurimorum criminum reum acturi essent, praecipue Vero accusaturi,quod principatum in universam ecclesiam ex jure divino instituto Christi, multaque huic hypothesi annexa, falso fraudulenter sibi arroget, concilium moderari, in propria caussa judicem sedere Protestabantur itaque se tale concilium, a Pontifice indictum, gubernandum, pro liberoin legitimo nec agnoscere, nec umquam agnituros. Certe, ut eventus docuit, nihil in eo proponi potuit, nisi quod proponi vellent Legati, qui nomine Pontificis praesiderent; nihil decidi vel definiri, nisi quod prius Romae pontifici probatum. Porrone diutius, quam e re esset Pontificis, synodus coiret, potestas facta Legatis eam alio translatendi,atque adeo
abrumpendi mo arcano, ut notat Petrus SuaviS,omnem
Miberationem Curiae Romanae udus adversmfacile erat i Iertur,ire . Concedim vobis, ait Paulus tertius Bulula IIX Kal. Mart anno II II XLI v data, plenam ct δε-berampotestatem fac statem, Mandoc mi vobis videbitur, concitium de civitate identina ad quamcunil aliam commodiorem se opportuniorem ututiorem de qua ob etiam id bitur, transferendi se mutandi, ac EDdin ipsa civitate Tridem