장음표시 사용
41쪽
flagitia, non tantopere in valebunt haereses vel errores fundamentum salutis subruentes, ut nulla umquam vel ulli bi superfutura sit Ecclesia. XI Quoniam igitur hae praedictiones 4rOmissiones,&his innixae in fallibilitas ciuictoritas per Scripturam innotescunt, manifestum est infidelem, qui Scripturam non agnoscat vel admittat, hac ipsa au- Aoritate ad Scripturam vel religionem amplectendam commoveri non posse. Res adeo est perspicua, ut coegerit Melchio rem Canum laterri rationemformaum no I. sis dei non esse Ecclesia auctoritatem, hoc eis, dei ultimam resolutionem non fieri in Ecclesiae tesimonium Apostoli, in qu ii, o Prophetae resisebant ultimo de uam in divinam ct auctoritatem o veritatem. Ergo nos in humanam ecclesiae auctoritatemfidem no ram non resolvimuου. Eadem enim fides eis ide proinde habet obiectum, ratione F formalem Con-
rmat autem hoc velmaxime, quodea, quaeser accidens contingunt obiecto alicuiu habiti , non variant situ obiectiforma
Iem rationem sed articulos credendosproponi per hos aut illis homines,per accidens omnino contingit. Cum ergo Propheta se Apostoli assentirentur articuli dei, quia Deu revelavit laudem quos nos credendi rationem habebim tu Addit ultimam side nostrae resolutione eri in caussam interiorem e Icientem,
hoc ere, in Deum moventem ad credendum Plura, qui volet,
in eamdem sententiam legere ibi poterit. Res sane , ut dixi, adeo est perspicua, ut etiam coegerit Franciscum SuareZ loco superius allegato reprehendere illos, quis 'cent, qu)dsides nostra resolvatur in aucIoritatem eccles Iae.' diissestigant, inquit, de illa auctoritate, ut humanaea, simois aspim dicunt, quia siti non eis fundamentum si aci. Si vero loquantur de auctoritate ecclesiae, ut regitur a Spi
42쪽
m tas necessarium eΗ credere de infusa, quae resisen sectis isiudprincipium, 'di EVS dixit se promi u ad
semii Spiritu σncti ecclesie: cita necesse es tandem
recurrere ad do nam traditam, imo ad Scripturam. Auctoritas itaque, quam humana majorem Ecclesia obtinet, in ordine ad nostram cognitionem ab auctoritate Scripturae pendet non haec ab illa. XXII. Interim qui alteram cognoscerevi aestimare potuerit, ut sane potuit Augustinus, ei fuerit non modo occasio credendi, sed etiam motivum, quo ad credendum invitetur&inducatur. E quo tamen pro xi med proprie non nisi fides humana: acquisita or tur, ut expositum fuit. Hac itaque se commotum,&ut Scripturam admitteret, inductum fuisse, assirmare Augustinum nihil est mirum. X XIII. Dum haec recenseo, incido in cominer tarium Aegidii ConinckBellani Iesu itae Professoris Lovaniensis de actibus supernaturalibus, propemodum eadem, quae nos hic docentis in eodem modo Au stini dictum exponentis. Lubet non nuda apponere. Sic enim loquitur disp. IX, dubio conci 111: Mia Ecclesiam Fliciterposse considerari. Primo, prout e fcongregatio hominum toto orbe disersorum, constans pluribis siris ιmma doctrina ac vitae sanctimonia Agusfribus. at haeratione Ecclesiae auctoritab eis quidem inter res humanas a xima, quae merito cuivis prudenti persuadeat, ut omnem eius doctrinam tamquam omnino indubitatam amplectatur euissmen naturalis es humana. Secundo, considerari soleis, pri asi biliter a Spiritu ancto dirigitur. - miaram Spirit inctiasWentia obusti de ex Srμνιυμ te moue a constat, auctorita Eccle ioc modo considerista solos fideissae, rigis, aut eos qui oem cristara credunt. Iriore vero mom
43쪽
confiderata tum naturalibi arguments clare probari possu;
esiam omnino infidelium iudicium dirigere potent. Eorum sane infidelium judicium dirigere potest qui dum inter diversas mundi religiones ambigunt, illas inter se comparare possunt,&quanta sit universalis Christianae c-clasiae prae caeteris sectis amplitudo , antiquitas, praestantia&dignitas, quod tamen plerorumque captum excedit, adsequuntur&intelligunt. Hinc patet, inquit Bebanus, Augusinum merito dixisse Evangelio non cred rem, nis Eccles catholicae me commoveret auritoritas. XXIII. Non erit nullum operae precium, si quomodo Augustini dictum Gregorius Ariminensii cel bris inter Scholasticos exposuerit, subjiciamus. Verba ejus sunt Prologi quaest i art.ii Non dixisse credere evangeliope adsensem, quem habeat adaliquodaliudfrancis
um, ex quo evangelium demon retur vel probetur esse verum: μου iam exauctoritate eccositae tamqua ex causi mo exte
'i um a dem, diaetesii. Et eu quasi mi huic dicto, stodi e elatius dicerepotuisset Non crederem evangelio, ni me e clesiae sanctitas commoveret Velsi tempore Chrsi dixisset aliquis credentium Non crederem evangelio,nsme Chrisimis cuia moverent. Ex quibus dictu etsi dei evangelicae aluus caussa ad gnaretur in talibus: non tamen amyuodHi pium primum, cui des caussa esset, ut evangelio crederetin Haec Ariminensis quae sequiturin tantum non describit Cameracensis ad primum Sent. quaest. I, ari III. Iungo verba Thomae valdensis Doctrinalis libro D, cap. xXI. Non laudo percinum quod quid am attositist v oontes occasione hium dicti decretum Patrum is eccos amatores auctoritatis, culmino es ponderis,quamst M tas Scripturarum Modquidem non tam viritur ineptum qu is situom. Usqμ talu dicat, senti ius maioremChrsto,qγ in Cis do in-
44쪽
oh.M induxit Nathanaelem credendum, Chrisum esse Hum, que cripsit Moses in lege, o Prophetis; ne cuim auctoritate tunc non asiertisset. Et dicat conformiter parentes nostros carnales auisaedagogos esse altiores Meminentiores Chri-so: quia eorum auctoritate ab infantia didicimin, quid de Chrissos credendum, quidserandum. Haec scriptores sub me
dio ipso Papatu. XXV. iurandus quidem Ecclesiae plus quam
oportebat, tribuit: restringit tamen ad primam Ἀ- Iari, dist. postolicam ecclesiam diluoddictum eis, inquit, de appro- ' 'μ batione Seripturaepe Ecclesiam, intesigitur solum de Eccosa, quae it tempore Apostolortim, quisuerunt repleti Spiritu n-cto, nihilomimo viderunt miracuta Christ i. audieruntius doctrinam, ob hoc erunt convenientes te es omnium, quae Chrisus fecit aut docuit, ut per eorum simonium Scriptura continens facta se dicta Chrsei approbaretur Sequitur eum Iohannes Gerson,4 quum mentionem ejus fecis.
set, subjicit, Hic aperitur modus intelligendi uiad Augu ini;
lect. i, cor Evangelio non crederem sec. Ibi enim ecclesiam sumit proprimitiva congregationes delium eorum, qui Christum viderunt, audierunt, uitesese iterunt. Eodem inclinat Thomas V Valdensis, loco paullo ante adducto. Sussiciat, inquit, universali ecclesiae pro praeconio potesatissu modernae,
quod olim hocfecerit, undegoriapotesatis eii , quasi per cu'm am maiesatis imperium, aleret aaeposteros iis quod adhues in eius, prim cae scilicet ecclesiae, auctoritate scriptura aliqua nec legipoterit nec haberipro certa. Et hocsequit, cum diceret Augustinus, Evangelio non crederem sec. Sequuntur Verba superius prolata, quibus tamen ipsi priscae ecclesiae non tribuit, nisi auctoritatem testificandi; subjicit Longe diuat auctoritas Scripturarum, eminet auctoriami, sive prae auctoritate cynisorum doctor etiam otiiuecclesia
45쪽
XXVI. Eodem modo accepit Lintellexit Iohannes Driedo, opere de Ecclesiasticis scripturis ψον matibus ante cannos quod eXcurrit, istrip ς' s. Verba eius hic legi digna. Prior, inquiri tino eiu
stior est auctoris Scripturae, quam eiin eccos , quae nunc est. Nam es huiusce nodi eccosia, quae nunc ei Z, ex Scriptum sacruquaerenda ea es cognoscenda. AuguWinvi autem cum vicit Igo evaneelio non crederem, nisi me catholicae eccissi comm
it de eccosa catholica, quaesit ab initio Chri an deis caetdum steriemsuccessonis episeoporum crescens ad haec stem-
Christimo miracula ei sidentes, doctrinamssidere ρης ei audientes,scripturin evangelicas tradiderunt, qμ α tum intesii gendi rophetas, Liri, nosrae Usteria in visibio .
bus signu caelitus acceperunt, corroborantes doctrinae suae verstatemprodigiis se miraculis. Vnde tantae auctoritatus Scripturasemelabet em Apostolis traditas approbata, ut etiam ipsi Apsobfuissent anathema nes mansissent eccosa membra, sistententiam dei ab ipsi spradicatae mutantes, incepissent doctrinam contrariam evangetiis trader. Verbum enimδε- mel divinos iritu nunciatum, manet in aeternum. De eccis
doceret me quatuor evangeliorum auctorii ; ego eccuria non crederemsi aliudevangetium nobis euangelicaret si ApsoD-jamdocyrina non doceret
VII. Verius tamen est Augustinum de ecci C a Ma
46쪽
sa suae aetatis loquutum esse,qubd videlicet, quia in Ma
nichaeus adhuc esset, ejus partim auctoritate externa tibi cognita partim opera, ut evangelio crederet, com-
'aetacantibis credidi. Et alio loco, quo suae conversionis seriem disertius exponit 'um inmus infirmi adinv endam quida ratione veritatem, se ob hoc nobu γω esset auctoritate nctarum iterarum, iam credere coeperam nusio modoreo Deus tui tributurum tam excelsente is cripta per omnes iam terr. auctoritatem, nisi se perimam tibi credi se per
Esem te quaeri voluisses. Caeterum Durandus ipse, etiamsi ex dicto Augustini conatus fuerit elicere, primum inter crevibilia, quod tratio eredendi alia, o adquod a ultima, statio credibilium, in Credere ecclesiam regi a Spiritu sancT ;p ullo post, Si tamen, n quit, rari ormati, credrhiatum com- flexorum iceretur esse medium,per quod emad emitur, sive quod animum movet, ut adsensum fide immota prae-b eas fi dicendum set, quo ista esset auctoritin divina regens Eccosam , revelavi Scripturam . per hanc enim tam mper medium, adsentimara omnibus reaeibilibu , siculper demons ratione adsentimi scitis, se per Pogismum dialecticum o- Anatu Item ri edo An iuverὶ Christianus, credense Qveraside, creditpropter vocem Dei inti loquentu accipiens evangelia se verba Dei intus docem se revelantu. Quem admodum autem propterea non excluditur ope , indicium' testimonium ecclesiae sic etiam non escitur, ut ab hac opera, indicio sive testimonio, knon ab ipsa Scriptura virtute Spiritus sancti ei conjuncta tam quam caussa per se , fides vere Christiana, oua Scripturam Dei verbum esse intelligimus immoto
XXu Ita si in magna populosa urbe sapien-
47쪽
tem virumquyrerem,&diu quaesitum Davus tandem commonstraret; commonstratum ego adirem collo duerer num eum sapientem Virum esta, quia Davus dixiss et, credelem, mon potius quia ex ipsos sermonibus ipsius, qui vir esset, cognoscerem Ita ex indici i&testimonio mulieris Christum Samarnani agnoscere coeperunt Lmt, crediderim in Gim propter Armo launem mulieris, testantis, Certe dixit mihi omnia, quaeieci. 3umer o venissem adeum Samaritam, rogaru tet , ut a disse manerei se mansit ibi duos dies. Ac mult)ptare cre- δ Δ ιγρο ers, monem ipse. Et illi mulieri dica seu propter tuossermones credimin: g enim audi: ι It
Christum adduxit adductos autem, ut Christum esse
movit& impulit tita citiam Ecclesiae indictima ac testimonium ad Scripturam homines deducit, deductorum autem animos Scriptura ipsa ita percellit, ut eam
Dei verbum ess e intelligant, firmiter credant. Et cum Samaritanis tunc oportebit dux MYmpsim
Excluditur videlicet id ipsum sive indici sive testimonium, non ut occasio, quin ne quidem ut inducens, sed ut evincens, a quo per se fides pendu-at. Quando autem inducens&evincens inter se compara inir prae hujus cicacia quod ab inducente efficiebatur, ev nescit quasi&nihili fit. Recte enim Aibet-tus Magnus in hunc locum Iam non propter tuam loqq IA. - auodmidimus,mhilens. Non enim iampropter humanam rationem creaim quamet ope istans
inducti metu sedi veritatisropcc e super omnia a G
48쪽
rimur Eum dem loclum in eamdem sententiam accipit Gulielmus Antis odorensis, quando sub initium suae
Summa in hunc modum scribit . utim habet quis veram dem , or rationes, quibus offendis is es; mens non inniti-turprimae veritatistropter illa rationes, sed acquiescit potius Egis rationibus, quia consentiantprimae veritati, ei attestantur Eusd igni scaturpe Samaritanos Iohan. I v , per quos*gnificantur recte credentes qui videntes Iesim per veram mdem, dicunt Samaritanae, id eis, rationi humanae, iam non Zro-terae credimu s,sedquia ipsi vidimus audivimus.
XXlX. Ossicium est Ecclesiae, ut indiciu a faciat, testimonium perhibeat,codices accurate servet, promte suppeditet, adlegendum ter pendendum incitet, operam in explicando praestet. Et communiter quidem sine talibus ossiciis, quae per unum vel plures e suis Ecclesia obeat, infideles non convertuntur ut proinde opera haec, quam ecclesia praestat, ut plurimum caussa sit, sine qua non converterentur, sive ad Scripturam agnoscendam adducerentur infideles. Quae tamen quando praestatur, hoc ipso auctoritas dignitasque ecclesiae non semper inculcantur: imo plerumque eum, qui convertitur, plane tugiunt, ignorantur. Quin
si status ecclesiae, qualis est hodie, paullo accurati iis fuerit cognitus, per ingentia, quibus in partes in
cerpitur, schismata hominem magis deterrere poterit, quam allicere, Mincertum, quo se vertat, reddere. Providentia quidem Dei per operam ecclesiae sacros libros conservat, Wintegros ac incorruptos praestat. Fieri autem potest, ut sine omni alia eccle,
ita opera fides Scripturae rari '
crum couicem forte fortuna sive quocumque casu
uuia incidat, vel in media via inve aiat, tollat, legat
49쪽
ωevolvat. Vt itaquesiqueat, adsensum verae imdubitatae fidei, qui Scripturae a Christianis praebetur, ab ipsa Scriptura, quocumque tandem modo homini offeratur,4 in notitiam veniat, cum desiderio studio cognoscenda veritatis ad salutem necessariae considerata, atque adeo a virtute essicacia, quam sibi suaeque tali considerationi adjunctam in Spiritu sancto manantem obtinet, minime vero ab ecclesiae auctoritate, tamquam a caussa per se, pendere; ideo nonnulla ex ethnicismo Iudaismo conversorum exempla partim antiqua, partim recentia, in medium
XXX. Iustinus dialogo cum Tryphone narrat, quomodo de veritate cindipiscendo fine homini
propito sollicitus in senem OG ευγουιταφρονη ν α ονψ ιμνοῶ γόμφα in ται, adfectu minime contemnendum, lenesi graves mores/rzsferentem inciderit inui post varios sermones ultro citroq; habitos tandem in hunc inodum disseruerit Fuerunt aliqui ante multa tempora,
omnib su qui habiti ni philosophi, longe antiquiores, beati, iusti, Dei amantes meo cari, divino Spiritu lati,
futura, quae nunc in rem confertistur, vaticinati. Prophetas eos appeltant. Hi soli, quid erim sit, es viderunt, ct hominibus renunciarunt ne observantes est metuentes quemquam, neg. gloriae cupiditate vicit; sed dumtaxat loq-ι qua dierunt o viderunt, Spiritu ancto repleti Libri vero eo-rβm etiam nunc ex uni in quos quis inciririt, legerit, I demi habserit, plurimum profecerit quod attinet notitiam principiorum, o is, ct eorum, quaphilosephum novisse opori et Mutiquam autem stipe demo ratione cripta L com
p uerri ut qui lones mesupra demonstrationem omnem Iocupletes cir idoneisuerint veritatis teseo. Porro quae even D runt,
50쪽
cta mi opropter miracula quae edidere , ut et crederetur digni repertisunt. Conditorem certe uni fersitatu huisu Deum Patremglorificaverunt, ct eum, qui ab isti missus eis, Chrisu latum eius annimciaverunt quodqui seductor impuro Vii repletisiunt, sudoprophetae ne ecerunt, nes aciunt :se protei quaedam, adstuporem hominibus incutieridum,pr ducunt, ετ mssoressi ritu ais demonia magnis e depraedicant. Tu ver) votisprecibus , ut tibi ante omniasoria lucis Ieriantur, insta Nes enim ab aliis confici elcognosciso Funt, fraterquam abiu qui us Deus er chrisu eiu concesserint.
Haec es plura alia, quorum commemorandorum nunc te tu non
eis, quum si exposuisset, o mesectari usi et abiit; nec eum
postea ego vidi. Confestim autem animum meum invasit ardor, occupavit amor Prophetarum eorum, virorum, qui Christo cari es expendens mecumsermonem eiuου, hanc unicam comperifolidam esse se utilemphilosophiam Ais adeum modum operhaeci aphilosophiu, verus scilicet qui a vero hominia
fine non aberraret, evasi Haec Iustinus. XXXI. Post Iustinum audiamus etiam Tatianum de sua conversione in oratione contra Graecos disserentem Quum deprehendissem, inquit, absurditatem med cultus Deorum in me descendens, quomodo tandem veritate potirer, inquirebam. Et quum diligenter circum sicerem , in I ripturas quasdam barbaras non graecaso mihi contigit incidere, antiquiores quidem mult), quam n Graecorum dixi ta, o diviniores, quam horum e rores. His mihi coxisti dem adhibere, quodHisio esset minime phalerata, is quae dicebam rur, non affectata, quae de univers creatione proponebantur, ferceptu facilia,praeterea quod futura praedicerentur , eximia