장음표시 사용
51쪽
LIBER II. 3523. Legionis nonae et decimae milites, ut in sinistra parte acie constiterant, pilis emissis, cursu ac lassitudine exanimatos Vulneribusque confectos Atrebates - nam his ea par obvenerat Meleriter ex loco superiore in mmen compulerunt et transire conantes insecuti gladiis magnam partem eorum impeditam interfecerunt. Ipsi transire flumen non dubitaverunt, et in locum iniquum progressi, rursus resiStentes hostes redintegrato proelio in fugam coniecerunt. Item alia in parte diversae duae legiones, undecima et octava, profligatis Veromanduis, io quibuscum erant congressi, ex loco superiore in ipsis fluminis ripis proeliabantur. At totis fere a fronte et ab sinistra parte nudatis castris, cum in dextro cornu legio duodecima et non magno ab ea intervallo septima constitisset, omnes Nervii confertissimo agmine duce is Boduognato qui summam imperi tenebat, ad eum locum contenderunt; quorum pars aperto latere legiones cimcumvenire, par Summum caStrorum locum petere coepit.
24. Eodem tempore equites nostri levisque armaturaepedites, qui cum iis una fuerant, quos primo hostium oimpetu pulsos dixeram, cum Se in castra reciperent, adversis hostibus occurrebant ac rursus aliam in partem fugam petebant; et calones, qui ab decumana porta ac summo iugo collis nostros victores flumen transisse conspexerant, praedandi causa egressi, cum respexissent et aue hostes in nostris castris Versari vidissent, praecipites fugae sese mandabant. Simul eorum qui cum impedimentis veniebant clamor fremitusque oriebatur, aliique aliam in partem perterriti ferebantur Quibus omnibus rebus permoti equites reveri, quorum inter Gallos Vidi olutis opinio est singularis, qui auxili causa ab civitate ad Caesarem missi venerant, cum multitudine hostium
52쪽
36 C. IULI CAESARIS castra compleri, legiones premi et paene circumvent teneri, calones, equites, funditores, Numidas, divera dissipatosque in omnes partes fugere Vidissent, desper tis nostris rebus domum contenderunt Romanos pulsos superatosque castris impedimentisque eorum hostes titos civitati renuntiaverunt. 25. Caesar ab decimae legionis cohortatione ad dextrum cornu profectus, ubi suos urgeri signisque in unum locum conlatis duodecimae legionis confertos milites sibito ipsos ad pugnam esse impedimento vidit quartae cohortis omnibus centurionibus occisis signiferoque imterfecto, signo amisso, reliquarum cohortium omnibus fere centurionibus aut vulneratis aut occisis, in his primipilo P. Sextio Baculo, fortissimo viro, multi graviis usque Vulneribus confecto ut iam se sustinere non posset, reliquo esse tardiores, et nonnullos ab novissumis deserto proelio excedere ac tela vitare, hoste neque a fronte ex inferiore loco subeuntes intermittere et ab utroque latere instare, et rem esse in angusto Vidit, a neque ullum esse subsidium quod submitti posset
scuto ab novissimis uni militi detracto, quod ipse eo sine
Scuto Venerat, in primam aciem processit centurionibusque nominatim appellatis reliquos cohortatus milites signa inferre et manipulos laxare iussit, quo facilius a gladiis uti possent. Cuius adventu spe inlata militibus
ac redintegrato animo, cum pro se quisque in conspectu imperatoris etiam in extremis Suis rebus operam nRVMecuperet, paulum hostium impetus tardatus est. 26. Caesar cum septimam legionem, quae iuxta On-3 Atiterat, item urgeri ab hoste vidisset, tribunos militum monuit ut paulatim sese legiones coniungerent et Onversa signa in hostes inferrent. Quo facto, cum alius
53쪽
LIBER II. 37 alii subsidium ferret, neque timerent ne aversi ab hoste circumvenirentur, audacius resistere ac fortius pugnare coeperunt. Interim milites legionum duarum, qua in novissimo agmine praesidio impedimentis fuerant, proelio nuntiato cursu incitato in summo colle ab hostibus com spiciebantur et T. Labienus castris hostium potitus et ex loco superiore quae res in nostris castris gererentur conspicatus decimam legionem subsidio nostris misit. Qui cum ex equitum et calonum fuga, quo in loco res esset, quamisque in periculo et castra et legiones et oimperator Versaretur, cognovissent, nihil ad celeritatem sibi reliqui fecerunt. 27. Horum adventu tanta rerum commutatio est facta ut nostri, etiam qui vulneribus confecti procubuissent, scutis innixi proelium redintegrarent; tum calones per isterritos hostes conspicati etiam inermes armati occumrerent; equites sero, ut turpitudinem fugae virtute delerent, omnibus in locis pugnae quo se legionariis militibus praeferrent. At hostes etiam in extrema spe salutis tantam virtutem praestiterunt ut, cum primi oeorum cecidissent, proximi iacentibus insisterent atque ex eorum corporibus pugnarent his deiectis et coacem Vatis cadaveribus, qui superessent ut ex tumulo tela in nostros conicerent et pila intercepta remitterent ut non nequiquam tantae virtutis homines iudicari deberet ausos as esse transire latissimum flumen, ascendere altissimas ripas, subire iniquissimum locum quae facilia ex dissi cillimis animi magnitudo redegerat. 28. Hoc proelio facto et prope ad internecionem genteac nomine Nerviorum redacto maiore natu, quos una ocum pueris mulieribusque in aestuaria ac paludes coniectos dixeramus hac pugna nuntiata, cum victoribus nihil
54쪽
88 C. IULI CAESARIS impeditum, victis nihil tutum arbitrarentur, omnium qui
supererant consensu legatos ad Caesarem miserunt seque ei dediderunt; et in commemoranda civitatis calamitaine sexcentis ad tres senatores, ex hominum milibus x Vix ad quingentos qui arma ferre possent sese redactos esse dixerunt. Quos Caesar, ut in miseros ac supplices usus misericordia videretur, diligentissime conservavit
suisque finibus atque oppidis uti iussit, et finitimis imperavit ut ab iniuria et maleficio se suosque prohiberent. io 29. Aduatuci de quibus supra scripsimus dum Omnibus copiis auxilio Nerviis Venirent, hac pugna nuntiata ex itinere domum reverterunt cunctis oppidis castelli quo desertis sua omnia in unum oppidum egregie natura munitum contulerunt Quod cum ex omnibus in circuituis partibus altissima rupes despectusque haberet, una ex
parte leniter adclivis aditus in latitudinem non amplius ducentorum pedum irelinquebatur i, quem locum duplici
altissimo muro munierant, tum magni ponderis saxa et
praeacutas trabes in muro conlocabant. Ipsi erant exuo Cimbris Teutonisque prognati, qui, cum iter in provinciam nostram atque Italiam facerent, iis impedimentis,
quae Secum agere ac portare non poterant, citra flumen
Rhenum depositi custodiam ex suis ac praesidium sex milia hominum una reliquerunt Hi post eorum obitumas multos annos a finitimis exagitati, cum alia bellum inferrent, alias inlatum defenderent, consensu eorum omnium pace facta hunc sibi domicilio locum delegerunt. 30. Ac primo adventu exercitus nostri crebras ex oppido excursiones faciebant parvulisque proeliis um3 nostris contendebant; postea vallo pedum II in circuitux milium crebrisque castellis circummuniti oppido sese continebant. Ubi vineis actis aggere exstructo turrim
55쪽
LIBER II. 39procul constitui viderunt, primum inridere ex muro atquctincrepitare Vocibus, quod tanta machinatio ab tanto spatio
instrueretur quibusnam manibus aut quibus viribus praesertim homines tantula staturae-nain plerumqucthominibus Gallis prae magnitudina corporum suorum brevitas nostra contemptui est iant oneris turrim inmur Sese conlocare confiderent 731. Ubi vero moveri et adpropinquare moenibus id runt, noVa atque inusitata specie commoti legatos ad Caesarem de pace miserunt, qui ad hunc modum locuti ro Non existimare Romanos sine ope divina bellum gerere, qui tantae altitudinis machinationes tanta celeritate promovere OSSent; Se Suaque omnia eorum potestati pedimittero dixerunt Unum petere ac deprecari: si foris pro sua clementia ac mansuetudine, quam ipsi ab aliis is audirent, statuisset Aduatucos esse conservandos, ne Marmis despoliaret Sibi omnes sere finitimos esse imimico ac suae virtuti invidere; a quibus se defendero traditis armis non possent. Sibi praestare, si in eum casum deducerentur, quamVis fortunam a populo Romano opati, quam ab his per cruciatum interfici, inter quos dominari consueSSent. 32. Ad haec Caesar respondit: Se magia oonsuet dine sua quam merito eorum civitatem conservaturum, Si prius quam murum aries attigisset se dedidissent; sed aue deditionis nullam ess condicionem nisi armis traditis.
So id quod in Nerviis eoisset facturum finitimisque imperaturum, ne quam dediticiis populi Romani iniuriam
inferrent. Re nuntiata ad suos, quae imperarentur facere dixerunt. Armorum magna multitudine de muro oin fossam quae erat ante oppidum iacta sic ut prope Summam muri aggerisque altitudiuem acervi armorum
56쪽
40 C. IULI CAESARIS adaequarent, et tamen circiter parte tertia, ut postea perspectum est, celata atque in oppido retenta, portia patefactis eo die pace sunt usi.
33. Sub vesperum Caesar porta claudi militesque ex oppido exire iussit, ne quam noctu oppidani a militibus iniuriam acciperent. Illi ante inito, ut intellectum est, consilio, quod deditione facta nostro praesidia deducturos aut denique indiligentius servaturos crediderant partim cum iis quae retinuerant et celaverant armis, io partim scutis ex cortice factis aut viminibus intextis, quae subito, ut temporis exiguitas postulabat, pellibus imduxerant aertia vigilia, qua minime arduus ad nostras munitiones ascensu Videbatur, omnibus copiis repentino ex oppido eruptionem fecerunt Celeriter, ut ante Cami sar imperarat, ignibus significatione facta ex proximia castelli eo concursum est, pugnatumque ab hostibus ita acriter est ut a viris fortibus in extrema spe salutis iniquo loco contra eos qui ex Vallo turribusque tela iace rent pugnari debuit, cum in una virtute omnia spes a salutis consisteret occisis ad hominum milibus quattuor reliqui in oppidum reiecti sunt. Postridie eius diei refractis portis, cum iam defenderet nemo, atque intromissis militibus nostris sectionem eius oppidi universam Caesar vendidit Ab iis qui emerant capitum numerusa ad eum relatus est milium quinquaginta trium. 34. Eodem tempore a P. Crasso, quem cum legione una miserat ad Venetos, Unellos, Osismos, Curiosolitas, Esuvios, Aulercos, Redones, quae sunt maritimae civitates Oceanumque attingunt, certior factus est omnes 3 ea civitates in dicionem potestatemque populi Romani
57쪽
LIBER II 4135. His rebus gestis omni Gallia pacata, tanta huius belli ad barbaros opinio perlata est uti ab iis nationibus, quae trans Rhenum incolerent mitterentur legati ad Caesarem, qui se obsides daturas, imperata facturas poliboerentur. Quas legationes Caesar, quod in Italiam Illyri uecumque properabat, inita proxima aestate ad se reverti iussit. Ipse in Carnutes, Andes Turonesque, quae civitates propinquae his locis erant ubi bellum gesserat, legionibus in hibernacula deductis, in Italiam profectus est. Ob easque res ex litteris Caesaris dies quindecim o