M. Frid. Christ. Baumeisteri ... Philosophia definitiua hoc est Definitiones philosophicae ex systemate Lib. Bar. a VVolf in vnum collectae succintis obseruationibus exemplisque perspicuil illustratae et a nonnullis excerptionibus vindicatae accesser

31쪽

IS DEFINITIO NEs risticas, quibus obtectum repraesentarum ab aliis rei bus dignoscatur, sigillatim nobis repraesentare, ιιt

, aliis euumerare ualemus. E. gr. De Deo notionem distinctam tibi formas, s notas, quibus distinguitur Deus ah aliis rebus, tibi sigillati in sistis, et cum aliis interrogatus communicare potes. Si nosti scilicet, Deum e iste ens indein l.

pendens; formas tibi de ipso ideam distinctam. LXXVIII. Nor ro siue I DEA CONFUSA

est, si notas distinguere nou possumus, Ilae,fl obiectum repracsentatum possimus quidem ab aliis rebus discer

nere, non autem ualemus uotas et criteria, quibus di

gnoscatur obiectum ab aliis, sigillatim nobis Astere.

E. gr. Nosti colorem assium a nigro discernere, itemque potes sonum unius campanae a sono alteriuscuius lain campanae distinguere. At sigillatim sine tibi notas, quibus color albus a nigro distinguatur, enumera quaeso coeco, qui inde ab utero neque nigrum neque album uidit, notas, quibus nigrum ab albo, et album rursus a nigro disterat. Nihil profecto efficies, ut adeo uideas, te confusam tibi notionem formare de colore albo et nigro. Quod idem obtinet in qeteris rehus, in sensus incurrentihus Quae HoHEis EI. us hic monuit, uideas refutata in Scii Los fg Ri dissertat. cpistolica ad HoΗgis Et iv Mde Ideis δ. sτRAEALERus definitionem auctoris emendare uoluit Part. II. Exam. g. a. sed quo successu id uero fusius commonstrabo in commentationibus LogiciS.

LXXIX. Norio COMPLETA est, quae votas sumientes exhibet ad rem tu STA T v Qv o is Is Eae agnosendam, et ab aliis distinguendum.

E. gr. De Deo formas tibi notionem completam , si Deum tibi repraesentaveris tanquam spiritum in- dependentem. Hae enim notae, quas allegas de Deo . . sussi.

32쪽

Heiuin ad Deum ab omnibus aliis rebus in omni . casu , statu , et tempore distinguenduiti. LXXX. NOTIO INCOMPLET A est, quas notas infuse laeter continet.

E. gr. Notionem habes Dei in completam, si lias de Deo notas allega uetis, Deus est 1piritus, omni corruptione liber. Notionem item de immortalitate . animae in completam formas, si eam collocaueris unice in perseuerantia post mortem eorporis. Plura enim requit ad immortali atem, ostendit Tai MM IGius in dissertat. de minortalitate animae. Notionem inis completam de hominς tibi formas, si has de ipso cum PLATONE enumeraue iis noras: est animal bipes implume. Hae enim notae non sussiciunt ad hominem ab omnibus aliis relius in quo uis statu dignoscendum

LXXXI. o Tio AavNDANS est, quae plures continet notas, quam quae ad rem agno .scendam , et ab aliis discemendam lassiciunt. .

Eiusmodi notiones abundantes identidem reperio in nonnullis octorum systematibus et eompendiis. Hic enim, cum definitiones lego, ita notas rei definitae coaceruari uideo, ut plura Omnino adsint, quae poterant abessse. Huc refero quoque nonnullas Cel. R ii ni Gx Ri definitiones.

LXXXII. NOTIO ADAEQUATA est notio distiuola tu notiones distinctas notarum, quae eam ingrediuntur, a cognosceute resolubilis. Sive No

TIO ADAEQUATA es, cum uotarum character

picarum rursus notiones distinctas formo.

E. ge. Si dixeris, inuidia est taedium ob felicitatem alterius, recenses notas quasdam eli aeteristicas de inuidia, adeoque formas tibi de inuidia notionem distinctam per Def. LXXVII. notae character isticae, notionem inuidiae iivgredientes, sunt taedium et felicitas. Si itaque de his notis citaracter isticis rursus B a i tibi

33쪽

tibi formas notiones distinctas, i. e. si notas charactetisticas, ideam taedii et felicitaris constituentes , sigillatim tibi sistere et enumerare uales, si nosti scilicet, quid sit taedium, quid sit felicitas, tune de inuidia tibi formas notionem adaequatam.

LXXXIII. NOTIO I N A D A E A T A est, cum notarum characteristicarum nullas notiones

distinctas possideo.

LXXXIV. PRIMvs GRADUS NOTIO NIs ADAE VATAE est ' prima resolutio notio. nis distini ad in notiones distinctas notarum. Ε. gr. Si definiueris inuidiam per taedium Oh seli.

citatem alterius, tunc notionem distinctam inuidiae possides. Si hane rationem distinctam resoluere pores in notionem distinctam notatun, i. e. si de notis, inuidiae notionem ingredientibus, quae sunt taedium et felicitas, rursus notas chaiacteristicas enumeras, habes primum gradum adaequatae notionis. LXXX U. GRADus sΕCvNDUS NOTIO

NIS ADAEQUATAE est secunda resolutio notionum distinctarum notarum, quae datam notionem ingrediuntur, in notiones distinctas notarum, quae illas ulterius ingrediuntur. .

Ε gr. Definias inuidiam per taedium ob felicita. tem alterius. Hic nullum adhuc habes gradum adae. quatae notionis. Definias porro taedium per sensum imperfectionis, et felicitatem per statum durabilis gaudii. Hic habes primum gradum adaequatae notionis. Si porro defiuiueris sessum per repraesentationem rerum nobis praesentium et imPerfectionem per contradictionem uariorum in uno, item si euolueris ulterius, quid sit gaudium, quid sit gaudium durabile, habes secundum gradum adaequatae noti O-nis, et sic porro.

34쪽

LXXXVI. DIppER ENTIA NOTI DNVM MATERIALIS est, quae a materia.earundem, seu Te repraesentata desumitur. Hue reserri solent ideae rerum praesentium, et absentium, ides substantiarum et modorum, maXime uero ideae uniuersales et singulares.

LXXX UΙΙ. NOTIO s IMPLEx est, quac solis uotis constat. E. gr. Qui sibi spiritum sistit, ut substantiam invtellige item, notionem spiritus habet simplicem, si quis sibi hominem, ut hominem, repraesentat, gaudet notione simplici. LXXXVIII. NOTIO COMPLExa est, quae praeter uoras alia, siue rei intrinseca, siue extrinseca complectitur. E. gr. Si hominem sub multiplicibus circu instantiis et determinationibus omnimo cis tibi sistis, si ipsum consideras, quatenus his illisue parentibus est progenitus, si ipsius patriam, uestem, studia, mores, diuitias, staturam, ponderaueris, complexa est notio. Multa enim hie occurrunt, quae ad notas, hominem constituentes, non pertinent.

LXXXIX. TERMINVs SIMPLEx, seu IM COMPLExVS est, qui notionem simplicem seu incomplexam significat. X C. TERMINUS COMPLExus est, qui notionem complexam signiscat.

E. gr. Lapi S rotundus. XCI. NOTIO ABSTRACTA est, quae aliquid, quod rei cuidam inest, uel adest, repraesentat absque ea re, cui inest uel adest.. E. gr. pietatis notio sistit tibi eiusmodi quid, quod alicui rei inest, non autem determinatur res siue - subiectum , cui inest, uel adest.

35쪽

DEFINITIONES XCII. NOTIO CONCRETA est, quae aliquid, quod alteri inest, uel adest, repraesentat, ut eidem inexistens. E. gr. Si subiectum aliquod consideratur, ut pium,

. est notio concreta.

XCIII. ΤERMINvs Ans TRACTus est qui notionem abstractam significat.

E. gr. pietas.

XCIV. TERMINvs CONCRETVS est, qui notionem concretam significat. E. gr. pius. XCV. Norio COMMUNIS est, quae pluribus communia exhiba. E. gr. notio substantiae est notio communis, pluribus enim indiuiduis competit.

XCVI. NOTIO sINGvLARIS est, quaerem singularem, seu individuum, repraesentat. E. gr. Notio huius niti t. XCVII. TERMINvs COMMVNIS est, qui notionem communem designat.

qui individuum significat.

E. gr. Paullus, Caius. XCIX. ALTERIUS MENTEM IN TE L-Gi Mus, si audita alterius uoce, eandem in nobis notionem excitare Possumus, quam cum ea uoce coniungit alter. E. gr. Si Caius dixerit, hic mundus est optimus, tune, si eundem conceptum cum uoce mundi, et cum uoce optimi, coniungo, quem Caius coniungit, in-

tolligo ut rutcm cati. Sed lac calum alium conceptum

36쪽

cum uoce mundi et cum uoce optimi combinare, quam quem tu coniungis, tunc non intelligis Caii mentem. Cons. HAN scuti dissert. de eo, quod obseruandum, ut nos perfecte intedigamus.

C. NOTIO DETERMINAT A est, quae nec plures nec pauciores habet notas, quam quae rei repraesentandae sufficiunt , quae ipsi respondet.

E. gr. Si bem tibi repraesentaveris tanquam g8udium ob honum futurum, doterminatam de spe notionem tibi formas. Non enim pluxes, Nec pauciores linaee notio cXhibet notas, qua in quae ad spem requiruntur. Alias dicitur notio fixa.

GNIF i CATVS est, cui notio inuariata constanter respondet. E. gr. spes, inuidia, etc. CII. TERMINvs VAGus est, cut non eonstanter inuariata respondet notio. E. gr. terminus sensus, ingenium, ius, intellectus LPoliticus, etc. -

CIII. TERMINvs nobis dicitur FAMILIARI s, quem nos intelligere putamus, etsi ad notio nem, quae eodem denotatur non attendamuS. iE. gr Multi eam dicunt, hie est un galant hommo, se, putant, quid dicant, intelligere, cum uero intem rogaueris, quid tibi uelint hac locutione, obmutescent. CΙU. SIGNI v ICA Tvs p poenius est notio, qua repraesentatur res, cui indigitandae terminus aliquis destinat . E. gr. Luminis significatus proprius est, si uoce laminis ciusmodi notio in te excitatur , qua pes Iu men intelligis eiusmodi quid, quod efficit, ut circumiecta corpora distinguere possimus. Ad hoc ipsum enim si ilicanduin destinatus est terminus tum tuis. ,

37쪽

CV. TERMINUS PROPRIE sv MI dicitur

tam diu, quamdiu eidem notio illa attribuitur, cui indigitandae destinatus est.

Ε. gr. Tamdiu terminus luminis proprie sumi diei tur, quamdiu hoc termino eiusmodi quid siqnificatur, quod circumiecta corpora distinguere facit. CVI. Significatus uoeum in communὶ seris mone proprius constituit id, quod uocamus usu MLOQUENDI. . VSVM itaque LOQUENDI OB-sERvΑΥ ille, qui terminis eas tribuit notiones, quibus res repraesentantur, iis in communi sermone indigitatae. E. gr. In communi sermone sumimus lumen pro omni eo, quod emeit, ut circumiecta corpora distin. guere queamus, usus igitur loquendi exigit, ut uoci. luminis notionem tribuamus, qua id, quod circum-decta corpora distinguit, repraesentatur. CVII. RECEPTVs TERMINORUM SIGNIFICA Tvs est eorum significatus in disseiplinis ac arte PropriUS'. - Haec delinitio ex iis, quae iam praemissae sunt, . facillime intelligitur

C VIII. DEpira In Io est oratio, quasgniscatur notio completa atque determinata, termino cuidam respondens. Breuius: Definitio est idea distincta com lata.

E. gr. bi dixeris, inuidia est taedium ob felicita tem alterius, I) notas characteristicas receiises, quibus inuidia ab aliis rebus potest discerni, adeoque . hises inuidiae ideam distinctam, per Def. LXXVII. . a eiusmodi notas recenses, quae iussiciunt ad inuidiam ab omnibus. aliis rebus in quovis ta is discernendam, adeoque ideam tibi formas de inuidia completam per Def. LXXVI ll. habes itaque definitionem inuidiae accuratam. CIX.

38쪽

LOGICAE. asCIX. Dus1Ni TVM est ipse terminus, siue res definitione indigitata.

E. gr. In casu priori definitum erat invidia. CX. CIRCvLvS IN DEFINIENDO est u1tium, quo in definitionem admirtitur terminus, cuius definitionem ingreditur definitum. Breuius :Circulus est, cum ideam partialem rursus per ideam

totalem demio. - - Si quis e. gr. sensationes definiret per repraesentationes rerum . corpori nostro praesentium, res autem corpori nostro praesentes dicerct illas, quae sub sensusca clunt, i quod idem est, quas sensationis ope percipimus, committeret circulum. Hic enim idea totalis est sensurio. Definitum enim semper consideratur,. ut totum. Ideae partiales sunt οι repraesematio, β,) res corpori nostro Praesentes. Notae lorazin charais ctetisticae, definitum constituentes, considerantur, ut partes. Iam uero, cum idea partialis, scit. ris cor- Fori nostro grassens, definiatur per id eam totalem, scita' per sensationem, facile uides circulum in definiendo. CXI. DEPINITIO R E A L I s est, quae mo

dum exponit, quo aliquid feri potest. i

E. gr. Si WOLF I vs eum CARYps O definit uoluptatem per sensum siue cognitionem intuitiuam perfectionis, tum definitio iraec explicat modum, quo uoluptas generatur, adeoque realis est. CXII. DEFINITIO GENETIca est, quac

roi gensu seu modum, quo ea fieri potest, exponit. '

Cur dieatur genetica, ratio est in promptu. Γε- νεσιν enim siue originem rei tradit. Est haec definitio

eadem cum Teali. .

39쪽

as DEFINITIONE s

quibus res defuita ab omnibus aliis rebus in quouis

statu discerni potest.

E. gr. Definitio spiritus, qua definitur per substan iam intelligentem, est nominatis. Non enim hiegenesis et ortus spiratus exponitur, sed criterium aliquod distinctiumri, per quod spuitus ab aliis rebus discernitur, tantum allegatur.

CXIV. Sulli Ec TvM est illud, de quo

iudicatur.

CXU. PRAEDICAYvM est illud, quod rei cuidam tribuitur, uel ab ea remouetur. CXVI. CopvLA est vocula illa, quae v pcum praedicati et jubiecti significat.

E. gr. Vocula Es T in hac piopositione: mundus es eontingens, est copula. CXVII. IvDICIUM AFFIRMAT IUVM est notionum coniunctio. CXUIII. ΙvDICIvM NEGATI vvM est notionum separatio. CXIX. PROPOSITIO SIVE ENVNCIRTIO AFFIRMAT v Λ est, in qua Praedicatum

tribuitur subiecto.

CXX. PRopos I Tio SIVE ENUNCIATIO NEGATIVA est, in qua praedicatum remouetur

a suo subiecto.

E. gr. Mundus non est ens ab lute necessarium.

CXXI. Apula MARE est praedicatum alia quod tribuere cuidam subiecto. CXXII. NEGARE est praedicatum aE- quod remouere a tuo subiecto.

Vae definitiones omnes nemini non clarae esse possiant. CXXIII.

40쪽

CXXIII. P opos ITIO IN p INIT A est, quae speciem negatiuae habet , sed reuera assiPanatiua est.. E. gv. Adam potuit non Peccare. Adam potuit non mori. Quae propositiones sum. infinitae , ast uerae. Sed aliae sunt propositiones sequentes: Adam non potuit peccare, Adam non potuit mori. Quae proin politiones negatiuae sunt et falsae. CXXIV. NOTIO POSITIVA est, quae tonstat notis realitates denotantibus. E. gr. Coi pus, substantia , homo etc. sunt notiones positiuae. CXXV. NOTIO NEGATIVA est, quae a re repraesentata remouet realitates, seu earum absentiam tanquam notas rei rahibet. E. gr. In notione τοῦ immaterialis carentia et absentia partium, tanquam nota entis immaterialis, per quam ab aliis rebus dignoscitur, nobis sistitur. Hinc notionem τοῦ immaterialis, uides, esse, negatiuam.

CXXVI. ΡRopos ITIO IDENTICA est, si subiecto et praedicato eadem respondet notio. fE. gr. Si dixeris: Anima est anima. CXXVII. TERMINvs POSITI vvs est, qui notionem positivam denotat. CXXV ΙΙΙ. TERMINUS NEGATI vvs est, qui notionem negativam denotat. iE. gr. immateriale. CXXIX. Ρuo pos ITIO CATEGORICA est,

in qua praedicatum absolute, seu nulla adiecta conditioni e subiecto enunciatur.

' E. - Sapiens eligit optimum. CXXX. PRoros ITIO H POTHETICA est,