장음표시 사용
51쪽
duae potissimuni caussae Infra adserendae J. Tune spat Ia
talem igne minui certe de novo, ex dictis non producitur praebebunt;
sed ne , dum praebent, amittant suam primitivam, naturalem ignis densitatem, refundetur totum id quod praebendo amitterent, ab atmori
sphaera solari, ubi copiosa semper adest, & multo major ignis densio
tas propter continuum in ipsa pabulum. E contrario ili quando cessan tibus in spatio planetario alicubi caloris caussis, & subcedentibus econtratio caussis frigoris, alia spatia vicina cogantur plus ignis recipere, quam petat illorum primitiva naturalis ignis densitas tune ne debitum aequilibrium destruatur, haec spatia regerent in atmosphae. tam solarem illud materiae igneae, quod per excesium destrueret pa tiorum aequilibrium, licet non destruat aequilibrium atmosphaerae δε- Iaris . in qua semper adest pabulum quantaequumque materiae igneae, quae illuc cons imi J XLVII. Atque hinc ratio facile redditur, quare post tot ac tam ingentes a mundi exordio factas identidem accentiones, nihil tamen in universum factum iit sugmenti ignis neque organis viventium, neque thermometricipiis sensibitis sed comparatis his cum antiquis temporibus, totum universum persistat in eodem caloris aequilibrio, quod olim fuit b): Recidit videlicet continuo in Solem totum illud ignis, quod ab accensionum caussis quae identidem Occurrunt halicubi convocatur; convociuur autem immediate quidem a vicinis spatiis, sed mediate tamquam a prima origine, a Foto ipso omnis caloris sonte promanat: aliter in spatiis huius universi extra Solem, nimis jam in immensum austa fuisset ignis copia, quod certe nobis non demonstrant ne ipsa quia dem thermometra, quae instrumenta adhibita nunc in propria uniuia julque regione certe non denotan gradus caloris cuilibet tempestati
d destrui videmus quia modbnatacitur, modo distruitur motus, sive adtritus, se factum suisse primis mundi seculis nihilque aliud fieri in seculis posterioribus, nisi renasci, iterum destrui ea loris caussas, quae natae , . iterum destructae primis seculis fuerant. Iliis autem vicibus caloris, Wisigoris nihil tandem e ficitur, quam modo huc, modo . illuc convocari, citerum modo hinc. Se modo illine excludi copiam ignisi ro autiquissim . Si eiure dici potest non solum semper eandem fuisse a universo copiam ignis, sed etiam in
in mundo ea idem sere recurrere vices ealoris, e uigoris.
to Eo pariter pacto, quo si per aeeiis
dens κeluderetur aliquid aeris spatio aliquo strati aere telluri viis cinioris, cedere illud deberet in stra- ta superiora. Q stratis superioribus in sublimiora Sicque in spatia
extra terrestrem amo sphaeram resuaderetur excessus.
tb Quod olim fuit non quidem initio,
quando creata luce, nondum condita suerant alia corpora, tunc eni in nullum proprie erat fr/gus, aut ealor, quia nondum mundi vices inceperant sed ecquo ceperunt caussae caloris, .& frigoris in mundo praevalere. Prois babilissimum est enim , quemadmodum has ea uuas nunc modo nasci, ouo-
52쪽
XLVIII. Hine etiam deducere est manifestum, temperiem il- Iam ab igne quinos circumllat inductam donec in ea praecise copia sit, in qua primitus sui spatiis distributa, & nulla alia adveniat his spatiis, quae nos circumdant immutatio, capacem non esse movendi ullo sensibili calore, aut frigore nostros sensus aut Thermometra: Nam in hac hypotes nulla esset ignis inaequalitas, ac proinde nulla comparatio graduum caloris, in quibus proprie sita est caloris in frigoris in mundo vicissitudo saJ Solum igitur experiri nos possumus calorem, aut frigus, quando ex violenta aliqua caussa incipiat aliqua inaequalitas, ac proinde nos diverso sensu. thermometra diverso motu adficiat. Sed nihil aliud jam superest, quam investigare hujusmodi violentas caussas. ruae inducere valeant caloris,in rigoris vices, atque adeo violenter.eu ut ajunt, per accidens destruere ignis aequilibrium hactenus insuperioribus promutionibus stabilitum. Sit itaque
ta Antequam fierent a Deo ulla anim intia corporea, licet fortasse iam incepissent vices calorisa nullus tamen esse poterat , ut per se patet, caloris is frigoris Dufus. Conditis vero hujusmodi animantibus, ut haec caloris, & rigoris vices paterentur necesse erat, ut non idem semper so-ret caloris gradus, atque adeo ignis
copia. Si ealoris gradus esset semper in universo, qualis debetur opiae ignis primitus in spatiis distributae 'aee copia non nisi rigus membris nostris
pareret, quia in ipsis membris su ponitur existere, per aeeidens, gradus mas oris caloris debiti ei reulo humo rum per corpus animalis.
53쪽
Si quata in spatio lauetari alicubi sit major ignis evia,
quam petat me evia aliorum spatiorum aequat um , mel pria
maria i iis spatiis raritas ignis, ου dictributio in eaussa sunt solum isa duo, Cad quae omnes aliae aussae re
ducuntur): Adtritus partium inter se quorumeuηque eorporum tum eombusibilitum, tum non eoinbusibia
tium es Actio Solis dirigensis in ipsa eorpora
ealifaeienda ignem ipsum elementarem jam ubisue extra Solem in planetario
' totius proposition Is verItas generaliter Innotescat, finge casum, omnes in toto spatio planetario extingui ignes vulgares finge etiam ipsum sus vel extingui, vel salistem cortice quodam opaco undequaque circumdari ut ne unus quidem radius blatis in spatium planetarium penetret extra solem Fingere hunc casum , ut patet, esset fingere mundum qua ad sua prima rudimenta suae errationis redactum, quando cilicet primo ipso die solum condita lux erat, atque adeo omnia s I igne elementari plena, nondum relucente ipso Sole quia solum a Deo, quarto creationis die, condito. In hae hypothesistatim intelligitur perrectum ubivue caloris aequilibrium in nullibi esse caloris vices, quia nullibi et ulla ignis inaequalitas Fae nunc, aliquem velle cor-Pus accendere, aut comburere . Prosecho, quum omnia extincta subponantur, virtualiter extinctus etiam ipse M. nullus alius excitandi gnem, atque se accensionem subpetet modus, quam alterute ex ni duobus ut scilicet vel mutuo duo corpora sortissime adterantur. e. g. Analybs ad silicem qui modus est facillimus,4 efficacissimus , et ut do ipse, suo opaco cortice detracto, suum fulgorem denuo planetariis patris manifestet. Statim enim, vel radiis direcis corpora Soli exposta calefient magis, vel radiis speculo reflexis aut lente aliqua dia phana refractis etiam accendentur Atqui primus ex illis duobus modis est Adtruin, alter vero est issetis: Istae igitur sunt duae unicae essicaces caussae augmenti ignis sive destructi naturalis aequilibri in hoc universo. Reliquae enim accensiones, quae ex prima sequi possunt quamdam potius sunt applicationes jam nati ignis violenti aliis corporibus.
iive propagationes quaedam sunt primae caussae , quae non alia est . nisi vel Mi ilui, vel Mis auis. L. Pecu.
54쪽
ues L. Peraliaestet vero ad ostendendum esse adiνDum caustam sere
universalem omnis augmenti calotis,in accensionis, illud facit quod. quando ex uno corpore per adtritum accenso fiunt per simplicem applicationem accensiones aliorum .in aliorum corporum, semper novus innascitur adtritus o inter partes combustibiles, non combustibiles etiam, quarum illae veluti avulsae a suis sedibus avolant, istae velove fixae subsidunt, vel, si ulterius igne subigantur calcinari, Qui-ttefieri etiam possunt: quare a/iritui non modo in sua prima origine semper intervenit, sed etiam in suis effectibus assii tu veluti de novo init auratur . Verum de hac prima caloris sensibilis caussa, qualis est adiritus, nihil me attinet heic diutius disserere quum & per se te satis perspecta sit,in facile prostent ea , quae de hac universalissima excitati ignis cauissa egregie 'ci ipsi in sua hemia inclitus Boethaavius LI. Iuvabit tamen, circa Miritum illud heic animadvertere. Ignem sortasse non esse adeo rerum destructorem, ut prima specie adparet. Id. quod in accensionum phoenomenis contingit, aliud ortasse non elitandem, nisi in motu quodam oscillatorio poni intimas corporum partes atque adeo adparens illorum desti uctio aliud non est, nitim istium reddi rem, quae antea fixa erat, α Husicam, . in quae antea elastica non erat medio adi seu Porro haud scio, utrum haec meta. morphosis rite expensa tribuenda potius sit virtuti ignis is qui ortasse non est adeo corporum inimicus, ut vulgo creditur an potius virtuti alterius forte nondum bene perspectae caussae, quae statim ac partes corporum respectivo quodam inter se,in cum igne intervallo reperiati tunc io varias sermas illa corpora convertat φ . a pristina con
I ad Ut aceensio fili debent separari paristes volatiles orporis ab ejus partibus fixis . Haec autem separatio sine adtritu intelligi non potest , semelae intelligatur priuina quaedam validae adhaerentia inter orporis partes Etenim vis ignis separans aequiparari jure potest vi mechanicae separanti; sed vis mechanica partes a partibus invicem eo haerentibus non separat, nisi consticatione violenta4 adινitur ergo similiter vis ignis. t, Exemplum hujus mutationis quotidie habemus in vaporet re sane ela silea facto e liquore inelastico per separationem particularum ab integra
massa liquoris. te Transformationem eorporum non
censeo fieri posse quoad neriem ita,
clam ut e g. unum elementum omnino In
aliud nutari possit, ut quidam bi-loiophi censent; sed illam fieri in Ium exist mi , qud eorpora amittere, aut adquirere possint adtributa quaeisdam ininus ipsis essentialia ut esset
duum haec corporibus adveniant airerso situ, atque adeo a diversita partium ompositione, hine mutato hujusmodi si vi euiu Ilibet caussae,
mitu in non est corpora amittere, Mat quirere hujusmodi adiributa. Or-r ad mutandas corporum species non satis est diversam inolecularum dispositionem mutari , sed mutari insuper oporteret,is ditat vi paries primigenias in hoc enim casu actum esset de specie illa corporum, ut cenias et
55쪽
soelatione dissolvat Profecto, ut lice secundum potius credamus a.
tis et paulisper animadvertere ad quaedam phoenomena semper olu tu dissicilia, quia prima specie contraria aliis phoenomenis, quae in caussa fuerunt, ut quasdam igni proprietates tribuamus, quarum tamen contrariae in aliis ignis phoenomenis deprehenduntur. Nonne Chy. mica nobis quotidie exhibet fermentationes plurimas quorumdam mittorum testibus thermometris frigidi ci licet cum ingenti motu,&agitatione ingentique umorum calidorum exhalatione coniunctas sal Nonne in ipsa liquorum congelatione, atque adeo in summo figore contingunt ingentes motus, ἐκ plures exhalationes Zib Nonneo uotidiana etiam observati nos docet, corpora quaedam, quae nulla ars inter se consociare posset, solo igne fusa posse invicem forti adita tentia consociari, ita ut ne ignis quidem valeat illa amplius dissolve . re Prosecto haec omnia quum primo adspectu tam contraria vi deantur aliis ignis phoenomenis non minus obviis, quae quotidie prae manibus habemus, illud saltem a serio haec expendentibus obtiis nere deberent, ut dubitare saltem inciperent de illis primis deis, quas de igne elementari a pueritia, sive a Scholarum tyrocinio mente alte
imbiberant . quidem ego plura hujusmodi ignis essecta diu inter se
conferens adserere non dubitarem, ad ignem spectare quidem in corpora motum quemdam inducere, in illis partium situm variae immutare agitando quia de hoc omnia phoenomena nos dubitare non sinunt. Verum illud, quod praeterea observamus, partes corporum ab igne commotas magis aliquando a se invicem separari,in Mi Miso factas a Diam cui prius haerebant, relinquere, ab oculis in auras evanescere e contra vero aliquando partes Hagis invicem consociario adhaerere sortius aliorum moleculis, adscribi potius debere arcano cindam nistra materiae imis partes recondito , ouod Natura, immo ne quidem experimentalis adhuc fortasse nota detegere valuit nisi forte
illζd diuuid iam subodorati sunt Nemoniani. ιὶ iraeωtim vir
D Ne..ionus in sua opticap g 363 Nine iure amotoniam pirma com in Mirabilis haec in m retissem: orationensa se parti uIae orporun pora magis invicem m. sociandr timigeniae immutabit a momnino latis manifesta in ----- praeis r-mtum se is sed ni iti ponuntur timor visistis Oariemissius fret da e r sane vix potest cum phoenomem eiu vescentiis confunctas cum exhalatio dem ignis aliorum corporum partes Obus Valde acto , ins Gnis est illa potius magis dissociantis Sedetvid, ἀο uetolia misti cui sale animo effectus isti qui vulgo igni trinuun- aco uod sese is accurate destri tur, tribui igni revera non debeanit
Must .ide apud Munchenb in addit. Prosecto minus hoc esset absurduitv Ie de Cimento . . pag. quam prorsus comradictorios et us
56쪽
Muidam Recentiissimus perra tingenii, Min Physicis, Alathemat cito rebus apprime versatus,qui jam cepit foecunda quadam mente Neritoni inae doctrinae limites multo magis provehere o . Deridentur scio equidem a quibusdam nimis liberaliter orastiora, bou n. Ne-Vutonianae Sed conticescent fortasse, quando illuc deventum fueritu multo clarior
quam hactenυ contigerit, aperiatur via explicandi quaedam abstrusiora chimicae praesertim phoenomena . His animadversis, ad disserendum peculiariter de altera caloris caussa orta a radiis solaribus progrediendum est
LII. Ac primo quidem radios solares etiam praecisim ab adtritu
inducere posse caloris augmentum , atque adeo corporum primitivum aequilibrium ignis destruere, nulla esse potest dissicultas quum res per se it inaniscita corpora 1 oli exposita quae nullo etiam externo aut interno motu sint praevi agitata solaribus adiis incalescere Didscultas solum esse pollat in modo, quo actionem radiorum solatium explicamus. Nam quum in illorum Philosophorum sententia minime simus, qui vellent materiam igneam etiam an tanta distantia ad nos pei venire a sole em illam , quumque omnem actionem solis in corpo ra ab ipso valde iistita sola ναμ explicemus hinc videmur subiacere omnibus illis dissicultatibus, quae obponi solent Cartesiano sistemati non valde abiimili ira n luminis propagationem explicanii. Verum miti proinde pertimesco; nam illud ptimo, quod rem hanc nos quoque per pr-nem quamdam explicemus, si forte indecorum quibus1am Lueretur, noscaristi an quodam habitu, cetera Novionianos adparere
.mantia non aliam os caussam a nobis ieri, nisi quia sine tali habitu ζCartesiana hyppotes tamen non parum distbrini tueri minime nos possumus ab iis dissiculiatibus qua ex certis phoenomenis nobis obuo.
LIII. Quasdam ei leviter attingam. Vellent plures physici
corpiis terretii Soli expolitum ideo a Sole illustrari,in calefieri uia ex tua tam remota sede in ipsum jaculatur totam illam materiam
inatem particulis , quum in variis stantiis, quae ab ipso contactu Ph dinantis 'arios effect is producere de sic sensibus nullo modo utinuuntur. brat, qui modo re putris , dc modo a P. Rogerius Iosephus Eoseo vici, S . . , potius adtractiones adpareant, mani se Iesu in distertatione de viribus vivis stum est , vim hanc ad tractivam esse edita Ann.4 43. Romae, Winserta omnium commodissimam ad concilian in . p. x.T. Act. Αead Bonon. ris suis da plura naturae phoenomen invi sus in alia dissertatione Romae edi iacem saepe ex diametro obposita Mi A: τ48. ἡ tum . Neotonianam te in iisdem adparenter circumstan doctrin m eaepit jam uberius amplius. Agit tune videlicet' tio diver sedire, explicando plura corporumiasae :stantiae, quae insensibilis omni phoenomenae, pe ad tracalones, , rono est agitur en HII sacpe de di 'pulfiones partieularum multiplici in-
57쪽
3gneam, quae id ad petit. Atqui nost primam ignis copiam primo mo
nient imi ilam pergit profecto novam es novam aliis temporibus effundere,in lalteiri ex quo sol cepit spatia planetaria illustrare dc calefacere, immens A. ultra, quam credi possit facta est ignis accesta, piaedictis spatiis. Porro heic iratisim faciam dissicultatem illam, quam quidam plurimi iaciunt, ego vero parvi momenti puto quinam tantus ignis a tanto tempore extra solem egressus imminuere notabiliter non debuisset substantiam solis scio enim incredibilem ac sese infini tam talis materiae esse tenuitatem quae calculo inito valde accurato a doctissimo Recentiori, D J ut solum aequaret illam ignis copiam, quae in digito unico sphoerico materiae solaris continetur plura secula requiret et, quam sint grana arenae minutissima, quae non unis a m an tum, sed plura millia superficierum terrestrium operiret . Haec dissicul. tas ad summum solum phantasiam aliquantulum torquet ea vero me solum movent, quae non phantasiae, sed phoenomenis indubitatis vim faciunt. Haec nos docent, neque organa nostra, neque thermo metra nunc majores caloris gradus exhibere, quam exhibuerint plurimis abhinc annis, ecquo Sol nova, nova sua copia ignis ad nos immissa, illa calefacit. Iam vero haec tanta materia ignis non quia diei e g. succedit nox, aut quia nubes aliqua inter nos, Solem interponitur, non inquam, idcirco illa evanescit aut occidit, sed relinquitur
in iis spatis, quibus illam sol semel impertiit Iam vero, qui fieri po
test, nostra organa, aut saltem Thermometratam noctu, quam interdiu tam umbrae, quam solis aestu exposta , non progressus plurimos jam fecisse in suis caloris gradibus Illud quod reponunt, in s lem materiam illam igneam relabi a me quoque ultro conceditur. Sed vis argumenti in eo sita est, quod phoenomen deberent saltem id nobis ostendere, ut antequam Sol ahquid de materia illa ignea denuo resorberet, , aliquod Ialtem caloris augmentum spatiat cui tanis
tatervallorum genere inter se distanrium, sed nunquam perfecto contactu sese
a Idem praelaudatus P. Boseovich. tb Antequam Sol resorbere posset materiam igneam ad tantam distantiam a se emissam, necesse esset, ut illa ad suum sontem magis, magisque iuiu a suis caussis provecta, prius adopropinquaret ni velimus dicere, eoi plo momento, quo materiam illam soleiaculatur, per easdem las revocatam citissime absorbere . quod arbitrarium uae siet, di nullo ad sua, ptum undamento L. Nonnisi igitur post Iongum tempus, .non nisi satis
modica pars materiae igneae t illi nempe , quae vicinior enet atmospha
rae solari resorberi posset . Sed hae quantula pars est ignis, qui singulis temporibus a Ide exrguis implet omnia planetaria spatia i non oblianisi igitur aliquo ignis ingressu in So. Iem tanta ignis adcesso singulis momentis facta in spatia a Sola distantia satis superque esse deberet ad eonti- nub augendum in mundo sensibilem caloresi, augmento proportionali copiae
58쪽
ra ignis adcessio facta est exhibere deberent quum tamen non exhibeant neque enim pro ratione ignis quotidie emissi a sole ad terram
illustrandana,in calefaciendam, cernimus unum diem altero calidi rem, multo minus annum unum altero anno successive calidiorem. ut ceteroquin esse calidior deberet ob multo majorem ignis copiam se cessive auctam quolibet etiam die, hora Neque vero dicatur, si ri quidem adcessionem ignis spatio tot annorum, ex quo sol tantum tenuri ignem largitus est, sed non tantam, quanta capax sit adficiendi thermo metra nam si adficiuntur thermometra a praeciso illo augmento ignis solaris quod est iciunt radii collecti per lentem , aut speculum ultorium, immo quod essiciunt soli radii directi sine ulla etiam convergentia incidentes in tellurem quanto magis adfici thermometra deberent augmento ignis multo majori, qui tot annorum spatio colligi in mundo deberet, non obstanti etiam quadam res ibtione facta identidem a Sole λLIU Uerum ad aliam hanc non minus certam observationem provocemus cum Boerha avio Philosophos illos, qui materiae igneae solaris tantam distantiam tuentur Speculum concavum, seu Lens vitrea exinponatur radiis solaribus, qui per reflexionem, aut refractionem collecti essiciant in spatio proximo lent , aut speculo id , quod dicitur D. ur
Admoveatur huic soco aliquod vel frigidissimum corpus; statim hoc in
caleis piae ignis i n mundo collectae, neque
aliunte dissipatae . Dixi augmento prouportionali copiae igni semper novae
in mundum advenienιis Elenim avis
gelut quidem eator sensibilis suum
ab hyeme ad aestatem progredimur irsed auginenium caIoris non est proportionatum quantitati inradiationis solaris propter diuturniores dies luiseidos aestivos, quam hybernos Nam verno tempore habemus aeque diu turnos dies lucidos, ae aestivo longius a solstitio, puta Augusti mense si mense enim e g. Fritis non minor est altitudo istis,is dierunt Iongitudo , quam mense Augustinet quum
tamen ertum sit ealorem mense M. Iuli esse multo magis intensum . eis rum ex hoc ipso desum argumentum contra in anationem ignis a s Ie. Sic enim dεssero. Unde nam non
obstanti aequali inradiatione Waequali die ruin longitud me Augustimense magis a sole Tellus inealescit,
euam meas loes Proseca no alia de caussa , quam quia inradiati
ne mensis Augusti , praecesserunt solstitiales dies , quo tempore diuti iis Sole perfruimur, prilis ver menisse non praecesserunt . dedque ad augmentum aloris non omputanda est solum praesons, sed praeeedens etiam inradiatio, quae diu veluti pers varat, Wad augendum aestum a Ide concurrit. Iam vero in sententia em nationis materiae igneae a SoIe s
xaginta, & amplius secula iam sunt, ex quo ignis adcessio Telluri facta est. Si igitur ad augendum calorem capa te immutandi notabiliter Thermometri liquorem, sensus organa adficien indi, Dei inradiatio praecedens quorumdam dierum, nihiI faeie inradiatio diuturnior praecedens plurium annorum Caussae aliunde induce tes frigus, aut expeIlentes ea Iorem a terrestribus spatiis, tantae esse non .
possunt, ut minus relinquant locum sensibili augmento caloris tanta ignia
plavia a Sole continuo emanante.
59쪽
licari etiam poterit, praesertim Olens, aut speculum unt ex pessectio. ribus Mediet nunc corpus aliquod opacum inter solem Mespeculum, aut lentem, ita ut tota hujus area Obumbretur substitue corpust aliud in illo eodem loco, ubi priori momento erat ille ardentilli mucio cus Cernes profecto hoc non solum non ignescere, sed aeque ac amaea rigidum peruntere Iam vero illi, qui sultinent emanationem uiscis ariole, dicant oportet, illum ignem, qui in foco lentis, aut speculi statim adparuit, momento antea ibi non fuisse praesentem, neque in ordine ad suum ei sectum corpora comburendi, neque quo ad suam
obsolutam exilientiam, sed eo perventile Oit longia ri iter o G . milliariorum uni sere minuto primo temporis confectum, quod imgis mirum eit, vix obumbrata area speculi, aut lentis tantum ignem
omnino disparulila: Sed eae enim vero exiuigit uaticultas ex pus
phoenomenis gais petita nae enim phoenomena nos uocent ignem praeiertim magnum, in aliquo spatio collectam non itatam Cc in ictu
oculi sine ullo uiri elligio e spatio praesertim aere pleno egreui. Quom o igitur tanta ignis copia sole alicubi propulias etiam nihil mediante inter lem, oc talem locum tam lubito perire deberet. etiam si e
saret pristina caussa colligens in illo loco tantum ignem λ . J Quod
sese inde ingenii culeritate pioripuerat igni ille, qui mica in ioco i iaciar, dicunt hoc quid c in nostra suci fartia heu non nisi violentia igneis Phoenomenis inlata nobis locentibus quod subtracto quolibet alio ignea locis tali igne Cilc factis, non proinde loca statim line ullo cillini caloris vcstigio usi igelcunt. Aut igitur ignis, qui illos ei lectus combustonis non obumbrata area praestabat, ignis non ei at illuc dei vo advectus vel si erat ignis de nox Oauvcctus, statim pcine non poterat, quod et contra Phoenomena. LV. Nunc vidcsis, ut sine emanatione materiae igneae a sole ad tantam diitantiam, radiorum solarium phoenomena Optime cohaerent. Quantum ignis incipatus quibuscumque is quantumcumque Ie uitiantibus o sese maniueitat vel ea patia exponantur soli directo, vel exponantur soli reulaxo aut refracto tantundemc pracci sim
Ia Roemerii observationibus ei rex pat evanesceret statim sine sui ve- occultationes Iovis satellitum Huge iligio, etiam non subtracta caussa nius colligit lumen a Sole ad nos ignem hunc alente, idest inierposita
pervenire tempore tererit inin prim. . praetis umbra . Porro umbra sive sed Nevvlonus tempore circiteret.m in obstaculum interpositum sane non
prim. c. scit, ne copia ignis in locum illum tb Ignis vulgaris quodihel in Iocona convocata, nunc acta umbra destrua tus, praesertim si vehemens si son tu . Remanet, igitur At si remanet. statim , sed successive abit, seu eva cur non amplius suos effectus pro- nescit Solus ignis solaris etiam dit γehementissium c loco, quem occuc se Universo scilicet spatio planetario,
60쪽
sna ab omni alia caussa caloris Ierat antea in illis spatiis in tantiinde in remanet post loca illa qualibet etiam re opaca obumbrata. Unde in tu tanta eratuum caloris diverutas sub ejusdem prorsus ignis praesentia Quia unus, idemque ignis suscipit motus,in impulsus varios pro
variis circumtantiis reflexionis, aut refractionis, quas patitur, aut remo tionis impedimentorum in propagatione sui motus, Hic variam indute essicaciam a . Sic in ultimo phoenomeno tanta caloris varietas in uno eodemque spatio prope lentem, aut speculum contingit, quia temistre illo solum, quo sine ullo opaco obice Soli exponitur Lens, aut
peculum, materia ignea in sua implessione quamdam patitur, aut reflexionem, aut refractionem, qualis requiritur, ut gradu illo caloris spatium illud in quo fit socias, calefat. Iam vero, quum momento etiam unico cessare possit motus corpori impressus, quia momento unico vel cessate potest caussa impellens, vel interponi potest statim aliquid seriem impulsuum abrumpens; hinc unico momento cessare etiam potest non quidem materia ignea, sed calefactio illa, quam ignis sine motu praestare non posset. Donec igitur talis certus motus materiae igneae in spatio perdurabit, tum organa sensuum , tum thermometra experiemur in se ipsis magnam illam aut sensationem, aut immulatio. nem. At si motus ille cesset, tunc licet circumambiat sensus,in ther. mometra eadem materia ignis nihilominus, quia motu debito illa privatur, nullum sensibile phoenomenum manifestabit. Porro manifestatio ingentis caloris non solum provenire potest a majori copia ignis ali. cubi collecti , sed etiam a majori actione seu motu eiusdem ignis. Immo hic motus edere potet effectus multo majores, quam major simpliciter copia ignis. Hinc calcinatio,in vitrificatio quae unico etiam momento vi radiorum solarium in foco lentium, aut specul
rum contingere possunt, vix cernuntur tam prompte . tam intense in corporibus calefactis ope solius adtritur.
LVI. Neque vero dissiduitatem habet . qui nam orim a sole possit hic motus in materia ignea ubique diffusa Meque qui progrediatur, neque qui tandem Mari ut ille incipiat satis est in .elidest in in intelligere inimum illum impulsum, quem hoc ingens astrum communicare profecto potest sive hoc fiat per illum motum. quem omnes Astronomi Soli tradunt circa proprium axem simul eum sua
sentem vel in eidem quantitate ponse ratione impulsus adcepti actio in
nem suam n corpora magis laterris de re, eiusque uim caleseeleia posse augeri, prout eius impulsus, di motus propagatio mimis ab onaculis reta M. datur; prout in unum, eundemque
locum major in pulluum currit.
t ab Notum est, eamdem massam, sive eandem Ateriae quantitatem nih,Iimaeulatam efficaciorem readi polisper motum illi impressum varie e
tere in , fit plus , minutae rela datum.
Facile igitu etiam intelligetur, inaruriam igneam semper ubiquet pra