장음표시 사용
151쪽
ra es , ut aliquid faciat quis; veluti VIRIDIA tollat , aut ama niorem prospej tum praeset sive , quod legit Cuiacius , ut amoeniorem preo rum praeset aut in hoc , ut in suo pingat vel, quod Cu)acius legit ; aut, ut in suo pingar A Paulo etiam uiridia
significatione eadem videntur accepta: Nam & viridia ab ipso nominantur, & cum incrusationibus, loricationibur, & picturis , quae non soli, sed aedificii sunt, coniunguntur. Voluptariae funi, inquit , impense , quae speciem dumtaxat ornant, non elisiam fructum augent , ut sunt UIRIDIA , er aquae salientes, oeincrussationes , loricationes, picturae . Vitruvius , quem satis constat, non de cuicu soli, sed de aedificiis, ac eorum ornatu verba secisse, viridia , scripsit, non viridaria ; Etenim . Hi colI cantur, inquit, nimirum Orci spectantes ad septentrionem, O maxime VIRIDIA prospicientes. Et paulo post i , babeantque dextra , ac Moira lumina fenestrarum valvata , uti VIRIDIA derectis per spatia fenesrarum prospiciantur . Quid λ , mi Torelle, nonne illud suspicionem meam confirmat, inter servos , qui tο- piarii , & qui viridiarii vocabantur, discrimen φ Topiarii enim
usui erant ad ea peragenda , quae in solo instituerentur arboribus, atque herbis , non tam ad fructum , quam pd voluptatem . Alfenus piarium ornandi fundi magis , quam colendi , paratum esse, scribit. Cicero ad Q. Fratro ira 3 de sundo sermonem habens,llaec ait : Topiarium laudavi ; ita omnia convesivit hedera , qua bom villae , qua intercolumnia ambulationis, ut denique illi paLuati marmorea hominum simulacra P topiariam facere videantur , ct hederam vendere . Firmieus ε piarii munus ita describit non ineleganter: qui buxeas arbores tondens , in belluas 'gat , aut virides porticu/ , in circulum flexis vitibus faciat. Atque hinc etiam apparet , Ulpianum loco supra indicato Τ usum passe vocabulum viridaria designandae plantarum viriditati, quae
solo haereret; quod scripserit, si etiam VIRIDARIA sint, topia
rii scilicet accedunt . Porro qui viridia curaret , peculiare nomen ex hac inscriptione F videtur habuisse viridiarii
Non piarii : quod tamen in alia inscriptione nomen eum Ηor
152쪽
. Sed hanc suspicionem quae videantur posse turbare, dispiciendum est. In primis occurrunt si tamen lectio retinenda esset verba Iavolent scribentis: Dolia fictilia, item plumbea , quibus ter ra o Iesa es, ct in bis UIRIDIARIA posita , aedium esse La-b O , es Trebatius putant . id ita serum puro , si ita illigata serinibus, ut ibi perpettio posita Ant. Fateor me, si hoc loco ita legendum est, causa cecidisse; verba enim fiunt de plantis, quae non sinio haereant, sed vasis vel fictilibus , vel plumbeis , terra adgesta ,
contineantur. Verum, nonne idem Iavolenus est, qui dixit ' , ut a me supra indicatum suit: AEdificiis , quae servitutem patiantur, ne quid altius tollatur , VIRIDIA supra eam altitudinem babere possunt Z An credibile prorsus est, eundem Iavolenum, cum voci mutandae nihil esset causae, de negotio non diverso tractantem , muta vi sic δ & non siridia, sed viridiaria scripsiste Non improbabilis animum subit mihi suspicio, Iavolenum hie quoque scripsi si viridia, at librarium, fortasse quod peritia sua cnosti quae sem. per suerit librariorum in Codicibus describendis .mendum inesse
Iudicaret; cum viridia vocabulum esset minus commune I & vulgaris usus loquendi viridaria tantum agnosceret, emendandi gratia, reponendum viridaria censuisse: verum litteram i inter a dc a, quae in vocabulo , viridia , erat, reliquisse, ac fecisse viridiaria . FGrtasse etiam, cum viridiarios nominatos legisset eos servos, qui viridiorum curam gererent, ea, quae ab ipsis curarentur, appellari rosic viridiaria existimavit. Inde natum etiam suspicor, ut ii ipsi loci Pandeclarum , qui in exemplo apud me , emendatissimo, habent viridaria, in Florentino habeant Oiridiaria ; quam lecti nem viri illi praestantissimi retinendam haud existimarunt, qui conlatis cXemplis omnibus emendatioribus, exemplar omnium, quae
viderim, emendatissimum , Amstaeledami e typographia Ioannis Blaeu , & Lugduni Batavorum, Francisci Hac xii, seculo superiore iam inclinato, ediderunt. Cuiacius ad Ulpiani fragmentai cum in iis thec sint : voluptariae sunt nimirum impensae quibur neque omissis detersep dos fieret, neque factis, fructuosor efccta fit, quod evrnit in viridiariis , ct pictoriis , ilibusque rebus: ait: In
Pand. Florent. viridiariis in L. si cuius tr. 9. Fructuarius de usu . L. In instrumento 8. de instruet. vel instrum. legat. Legendum &viridia in L. quotiens is. θ. servitutum de servitut. L. aedificia Pa.de
153쪽
servit. praed. urb. L. impensae 79. de verb. signis. Unde dc Dirimariis alii deduxere: alii viridaria : Videtur opinari Cujacius, a voce viridia ortas esse voces viridiaria & viridaria. Probationem desidero: nam & in litterario quoque negotio verum id est, quod de iudiciariis controversis Paulus respondit : Et incumbit probatio , qui dicit : Placet illud , quod in extremo addit Cuiacius. Sed nihil haec ad Ulpianum. Quamquam cur haec dicat, causam non profert. Ego tamen suspicor, verba, quod evenit in viridiariis, poste , imo debere accipi de impensis , quae iis alendis fierent , qui viridia curantes, viridiarii , ut dixi, sunt appellati. Μωveor non una de causa . Quid est enim in primis hac in re , quod sumtus postulet ζ certe alimonia eorum est , qui viridibus custodiendis, servandis, curandisque praeficiuntur. Deinde structuram orationis Ulpiani observare oportet, quae est: quod evenit in viridiariis , oe pictoriis , ilibusque rebus. Vocem piaetoriis suspectam habuit Cujacius, itaque modo legit: picturis modo tectoriis. Schul- tingius in doctissimis adnotationibus ad Ulpiani fragmenta, Cu- iacio non a ssentitur, sed ait: Uerum vulgata lectio: plectoriis. quam oe Charondas exhilet , nan es incommoda ; ct res pictoriae non male diei videntur. Fas mihi sit proponere, non res piatorias indicari ab Ulpiano, sed operas pictorias, quae a personis pingendi artem exercentibus p stentur: hac enim fgnificatione vocem piritoriis usurpatam quoque a Iuliano legimus scribente: Hae operae, quas libertus promist, multum di ant a fabrilibus , Oel pictoriis operis. Ad haec; ubi a pictoriis operis discedatur, quid est in pieturis, quod magnopere sumtum requirat y an tabula, an colores, an pen Leilli 3 Igitur suspicari milii liceat, Ulpianum, ut voce pictoriis, Operas hominum pingentium I ita voce viridiariis operas hominum viridia curantium, quos viridiarios vocabant, indicasse. Super est Phaedri locus , in quo Salmasius, N. Heinsius , Scheme rus, legunt: Perambulante laeta domino viridia Est in ea fabula, qua Ardeliones carpit .. Sane viridia laeta hic dici videntur , quae solo haereant, non terra adgesta, serantur. Fateor id ego quidem ; sed illud mihi tribuatur , necesse est , fas esse dicere, cum de vocis alicuius proprietate quaeritur, in qua retinenda veteres Iureconsulti nostri diligentissimi sunt, a poetis exempla duci non Oportere, qui figuris utuntur verborum, non ad eorum proprietatem rigide orationem exigunt. Tullius , Es, inquit, 'itimus Diuiligod by Corale
154쪽
E39timus oratori Poeta, numeris a rictior paulo , verborum autem licentia liberior . Quintilianus ' : Et verba poetica libertate audaciora, non praesumunt eadem proprie dicendi facultatem. Quare si suspicio esse potest , veteres Iureconsultos diversa significat ane voces viridia & siridaria adhibere voluisse, hanc suspicionem mini-rae Phaedri poetae versus exturbat; cui scriptorum generi satis est, plantarum viriditatem, sine locorum, ubi ea sit, discrimine ullo, spectare, eamque appellare viridia , aut viridaria. Non ego id pluribus. Latinorum poetarum princeps, ex hac poetica libertare, copiam, elegantiam , venustatem admirabilem sibi comparat. Itaque Servius ad vocem virgulta , ait: Copiose , virgulta, hastilia, Bisam , ramos, arborem, vimen , corticem , stipitem , &ad vocem Disam haec subiicit: Sicut diί tum est, bene variat, urxunc flvam, nunc vimina, nunc virgulta , nunc arborem dicat . Et erit ne quispiam, disserentiae nihil adnotandum qui putet in libris Pandectarum, inter virgultum , arborem , sylvam, quod Virgilius promiscue talia usurpet vocabulae At Macrobius 3 Viridia, vel ανωῖ ἐπ Acris accipi, scribit, ut viridia prata , viridium pratorum ; vel ad ipsam loci viriditatem significandam, ut eum dicitur, formosa facies viridiorum . Et Macrobius prosa oratione loquitur . Recte ille quidem: Sed tamen haec etiam verba suspicionem nostram , de mente veterum Iureconsultorum, non minuunt; nam haec duo non pugnant, viridia vocabulum esse, quod loci viriditatem fgnificet,& apud Iureconsultos certam significet, quae non solo, sed terra adgesta contineatur; neque enim hoc negat Macrobius. s. Tibi fatis a me factum puto de vocibus viridia , & viridaria , quas circa variarunt qui Phaedri Fabellas ediderunt. Nee vereor , ne iusti rerum aestimatores vitio mihi vertant, quod copiose de re , quae non magni facienda videri possit , disseruerim :si multis enim res peracta ab iis, qui confuderunt; an ego, qui di singirerem , possem id paucis y Ad haec, suscipiendum negotium erat diligenter, quod in adnotationibus ad alios scriptores, ubi viridia , vel viridaria occurrunt, statim ad notionem harum vocum promiscuam indicandam, loci e Pandectis proierri solent, quasi parandae in hac re victoriae duces & antesignani, atque in iis etiam defenditur lectio Oiridiaria, quam suspectam cur haberem, ostendere aliqua ratione debui; quod non placeat imitari eos, qui cum aliquid aiunt, nulla ratione confirmare student. Feque tamen id mihi tum si, ut coniecturam, quidquid hoc est, quod praeposui, sed suspicionem appellarem : minus est enim in suspicio S 1 ne,
155쪽
ne, quam in coniectura, itaque Cicero in agraria prima , suspicionem praeire, docet, conjediurae, dum ait: Atque haec a me δε ira lib. suspicionibus , O conjectura coarguuntur. Seneca etiam dum ita ' scribit tollenda ex animo fu picio, oe conjectura. An mihi, ne dubitare quidem de tributa vulgo hii e vocibus promiscua significa. tione, di contra suspicari, non licebat λ Est autem modo, cur ex me quaeras, quamobrem dicat Ja volenus , scrvitutem altius non tollendi nequaquam impedire, quo minus supra aedificii altitudia in pita. nern virtis habere quis possit : Cujacius 1 ait : Nam Ciridiariis . , L. ponere non es altius tollare. Recte verba enim altius nora totiendi, se . ex iure servitutum praedialium, nongeneratim accipi Untur, serinde , ac si pactum esset, non tollandi altius aliquid, sed speciatim de iis, quae aedificii nomine continentur , atque ideo , si ponendorum talium viridiorum gratia, aedificii aliquid extruatur, actio in aedilicium, non in viridia, dirigenda est ; quod ponendis viridibus nihil contra servitutem fiat, quae est altius non tollendi . fiat vero, aedificio ad id excitando. Neque rem turbat, quod vasa fictilia, vel plumbea , quae, terra adgesta , viridia contineant, praesertim, si ita illigata sint aedibus, ut ibi perpetuo posita sint , , cluti partes quaedam aedium , codem iure, quo ipsie aedes, censeantur , . . ,rir. ,.. ut alio loco 4 idem Iavo lenus ait ; partes enim sunt eae qui-x si , dem cum aedibus ita coniuncta, ut divelli non debeant, dum aetii des legatario traduntur ; sed ad substantiam aedium non attinent;& viridiorum collocationem nemo unquam aedificium vocarit . Sed s vicinis aedibus patere prospectus debeat nulla ratione deminutus , viridia; praesertim si spissa, atque alia snt, servitutem hanc laedunt, haberique non possunt: quod idem de servitute Iuminum, etsi Iavolenus non dicat, bene tamen Criacius interpretatur; propter ea , qua de arbore scribit Ulpianus 1: Si arborem
vir. ρ - α ponat, ait, ut lumini incint , aeque dicendum est, contra impositam servitutem eum fiacere; nam ct arbor efficit, quo minus caeli videri pom. Species porro viridiorum, qu: e vasis conclusa, 'c suspensia essent, vi lentur etiam fuisse horti, qui pensiles a Plinio maiores memorantur ': ad fructum tamen magis , quam ad voluptatem i. instrueti; quod ex hisce Plinii verbis colligitur . Cartilaginei generis extraque terram est Cucumis mira voluptate Dierio Principi expetitur', nullo quippe non die contigit ei, pensiles eorum hortos promoventibur in solem rotis olitoribus , rursusque DJernis diebus -- Ira specularium munimenta revocantilas . Si diebus hybernis intra specularium munimenta revocabantur , & alio tempore abolito-
156쪽
olitoribus promovebantur in solem , rotis adhibitis ; mobilia vasa fuisse , quae hortos ejusmodi efiicerent , necesse est. Si oliatores erant, non topiarii, aut viridiarii, qui procurationem gerebant ; praeterea , si cucumis nascebatur ; ad fructum magis , quam ad voluptatem, hosce ortos filisse in si ruinos oportet . De origine pensilium hortorum haec idem Plinius': Vuoniam antiquitas nihil prius mirata es , quam Hesperidum hortos , ac Regum Adonis ct Alcinoi; itemque pensiles, sive illos Semiramis, Me 13riae Rex Qtur, fecit. Sed nullus est locus; quem videri , scriptorum veterum , qui doceat , vasa , in quibus, terra adgesta , fata essent viridia , filisse dolia, vel fiet ilia, vel plumbea, praeter savoleni Iureconsulti φ, cujus jam verba proposui . Imo apparet , non modo aetate Antonini Pii, qua iloruit favolenus , sed Ciceronis ctiam, ac Trebatii Jureconsulti, ad quom Cicero plures dedit epistolas, in more fuisse positum, ut in dolia fictiliare plumbea tellus in serretur, & arbusta sererentur, quando Tre balli opinionem proscrt Iavolentis de ea re , de qua disputat .
Fictilium vasorum etiam nostris temporibus, ad rem earn lemeth ustiς; plumbeorum non est; quod ego sciam . 6. Dolia nominantur a Ja voleno, etsi plerumque dolia vocarentur vasa, in quibus vina conderentur . Chremes apud Terentium I
Nam, ut alia omittam, pilusando modo mihi
Quid vini assumsitsic hoc dicens ; asperum Pater es , hoc aliud lenius foris viri.
Relesi dolia omnia , omnes ferias . Iulianus Iu reconsultus 4: Uinaria vasa proprie torcularia 6se placet , dolia autem , or serias , tandiu in ea causa esse , quandiu vinum haberent : ut alios mittam scriptores, rei probandae , quae satis aperta est, minime necessarios . Quae sorma veterum doliorum esset, si e doliis nostrorum temporum coniectura fieret, mirum videretur . qui factum , ut sine hiatu magno in superi ri parte, plantis sese esterentibus aἀitum praebere potuissent. Uerum sinamus, Accursanos interpretes ita ex moribus aetatis suae
de priscis coniicere. Satis constat, ea dolia in superiori parte os non angustum , sed latum habuisse , unde vinum hauriri soleret magna copia; tum in alia distundi vasa , ac in iis ad usum usque servari. Hinc intelligimus , quid sibi velint Proculi Iureconsulti verba , scribentis: Cui vinum cum vasis legatum erit, ei ampb
157쪽
ras, caris , in quἰbus vina deusa servamur , legator esse , vinum enim in amphoras , ct cados hac mente disendimur , ut in his fit, donec usin causa probetur. Et liaec dolia ideo , quod ita consormata essent, picari poterant, ac defricari. Columella : Dolia , inquit, partim picata, partim defricata , ct diligenter lota , marina , vel aqua falsa , ct recte fccata . Eadem praecepta traditi quoque Plinius major de cellis vinariis verba faciens φ. Picari oportere protinus a Canis ortu, postea perfundi marina aqua, aut salsis &c. Enim Vero si dolia ita formari solebant, proclive ess intelligere , quomodo alios quoque usus praestare possent ; quod ait, etiam Iulianus 3 in haec verba : dolia autem , ct ferias tamdiu in ea causa esse, quamdiu vinum haberent ; cum fine Cino esse desinerent, in eo numero non esse, quoniam ad alium usum transferri possent , veluti se frumentum in his addatur . Cuiacius , & Alciatus sine haesitatione lectionem retinent: addatur: In vulgata editione Pandectarum est : abdatur: quam lectionem magis probaverim; nam quid sibi velit να addatur, non videor quid, al tur, video, doliorum usum esse quoque, ut in iis frumentum ab- datur. Quae emendatio, ut in ora paginae adnotatum est, Angelo Politiano tribuenda; sed& in iisdem Iuliani verbis haec alia emen datio, quam vulgata editio exhibet Pandectarum, mihi placet Est ita seriptum in Flor. exemplo, ut a me supra relatum Cum fine vino esse demerent, in eo numero non esse ; legit Politianus reum sine vino esse coeperint, desinere in eo numero esse : nam desinere verbum est, quod cessationem quandam prae seri; est enim compositum ex de & 'o . Itaque desinere dolo malo aliquid habere; desinere facere , agere , petere, a Iureconsultis dicitur . Quod si Ulpianus dixit: Desinere aurem abesse res tunc videtur: tamen adnotare hic etiam licet , absentiae , quas actionis cujusdam , cessationem : praeterea de ere respondet ex altera parte incoeptioni; est enim a Paulo scriptum Desiisse non videtur, qui nec incipit. At desinere esse sine vino, cuinam , quaeso , incceptioni respondet y Demus, alicui incoeptioni respondere: quomodo se res habebit plane ad hunc modum e coepit esse dolium fine vino: tale quid ponatur , necesse est, cui respondeat hoc aliud: fine sino dolium esse desiit. Ergo si desit esse sine vino , vinum continere coepit, quae sententia contraria prorsus ei esset, quam Iulianus pronuntiare voluit. Obiter haec, sed non aliena. Exemplum de frumento in doliis condendo Iulianus fatis habuit adferre , cum antea generatim scripsisset : Ouiniam ad alium usum
158쪽
transferr possent. Inter alios autem usus hic erat, ex loco , qui nobis est in manibus , ut in dolia tellus conserretur, de viridia
. Viridia supra aedium altitudinem habere , Iavolenus id esse
aliquid negat, quod per altius non tollendi servitutem, impedia. tur , sed tantum per servitutem , quae prospectus dicitur : recte Cuiacius interpretatur; et iam per luminum servitutem: servitus enim, ne quid instituatur, quod vicini aedificii prospectui obstet, analogiam certe quandam habet cum ea, quae est , ne lumini ulla ratione ossiciatur; nam ct arbor incit, ait Ulpianus i non mindo aedificium in quo minuν caeli videri possi. Sed cum servitute non minuendi vel prospectus , vel luminis, non ea coniungitur, quae est,
solis non auferendi . Ulpianusi: Si tamen id, quod ponitur, lumen 1 est. I. u.
quidem nihil impediat, solem autem auferat ; si quidem eo loci, quo gratum erat, eum non esse , potes dici, nihil contra fervitutem facere . Nisi ipsa dominantis aedificii constructio , aliter esse iudicandum , ouendar, si videlicet genus habitationis in eo sit , sormatum ad solis teporem excipiendum; pergit enim Vlpianus ita scribere: Sin vera heliocamino, vel solario, dicendum erit, quia umbram facit in loco , cui sol fuit necessisrius, contra servitutem impositam fieri. Veteres, quod te non latet , in deliciis habebant
concamerata quaedam loca , quae belle solis radios excipientia , homines hyberno tempore favebant tepore non mediocri , quae loca vocarunt heliocaminos, graeca vocis origine, quod essent ve
luti solis quaedam sornaces . Plinius minor , in ea epistola , , qua ζLaurentinum suum describit: In hac nimirum diaeta, quae ab aliis etiam vocatur etaeta P beliocaminus quidem, alia idest parto intuetur Usum , alia mare , utraque solem . Heliocaminus dicebatur, ut a camino , in quo ignis calorem praeberet, distingueretur; neque enim ab igne, sed a sole calor proficiscebatur, qui graece appellatur: Neque tamen, ut heliocaminum , qui ad solem pertinet , ita pyrocaminum dictum legi , qui ad ignem ;sed hunc caminum smplieiter a latinis nominatum . Cicero scribens Trebatio , qui in Gallis erat : Valde , inquit , metuo , ne frigeas in Dbe-Is: quamOsrem camino luculento utendum censeo :Allegorice dicta I. F. Gronovius interpretatur, cuius Verba ad hunc locum: Quos de sera frigore locutur esset. sed oe allegoricus sensus es , eam bernorum partem eligas, ubi frigus , hoc es paupertatem, eamino luculento, ides , fructibus provincialibus , peuei re pins. Acute, atque eleganter : sed tamen illud manet, quod
159쪽
Fosui, locum , ubi ignis arderet, caminum , sine ulla adjectione , a latinis vocari consuevisse. Ut alia inittam exempla, elegans il- lud Horatianum non praeteribo :nis nos vicinia Trivici
Villa recepisset, lac mos non sine fumo,
os cum foliis ramos urente camino.
S. Est autem, mi Torelle, cur ad notionem heliocamini probe assequendam, observemus, ridiculum fore, si de camino cogitaremus in excavato pariete, quo smul ignis excipitur, simul fumus per tubum altum emittitur. Et si de veteri caminorum forma nihil explorati satis ac certi haberi possi; in varias enim sententias rerum antiquarum investigatores distrahuntur; tamen heliocaminum, sive solis fornacem, suspicor ita calorem intulisse prosectum a sole , uti prosectum ab igne inserebat ea camini ratio, quam Seneca describit , & nostris etiam temporibus adhibetur, & italica lingua si a nominatur. Senecae verba sunt quem specularia semper a fatu vindicarunt; cujus coenationes subdiIus, o parietibus circumfusus calor temperavit. Idemque alio loco. suaedam nostra demum memoria prodι ste s. imus , ut fpeculariorum ἶm, ct impressos parietibus tubos , per quos circumfunderet υr calor , qui ima simul, ct Isumma foveret aequaliter. Q liae ratio ita inserendi caloris ex igne, iam Senecae temporibus usurpari coepta,
nostrorum veterum aetate Iureconsultorum certe servabatur quo
pertinent verba Proculi in epistolis de iure civili 3 scribentis: nontices autem tubulos habere admotos ad parietem comm&nem - , qzod per eos flamma torretur paries . Sane , quo vocari helioca. minus, sive tornax solis locus aliquis posset, cuique sol arboribus, aut viridilus auferri non deberet ob impositam servitutem, non puto, satis fuisse, si fenestris sol exciperetur. Necesse igitur es , artificio aliquo, solis radios, ita introductos fuisse, ut vim su-pm ad calefaciendum magis exorerent . Posteaquam Ulpianus . scripserat: Sin vero heliocamino, adiicit, vel solario. Budaeus ad hunc locum s haec habet. Solarium autem , praeter alia Agnificata, locum significat, in quo horae ad solem denotantur, veruto umbram faciente , vel pinnula , cujus rei inventionem gnomonici profitentur. Cicero pro Quintio: non ad solarium, non in campo, non in convi- otii versatus es , ides in foro Romano, ubi erat solarium. Haec fa
tus Budaeus, Ulpiani verba de solario satis se illustrasse judicavit. Ego tamen cne quid aliud in praesens dicam quia Ulpianus so
160쪽
larii vocem cum voce heliopamini coniunxit solarium pro epIoco dictum non puto , in quo ad solem horas pinnula indicaret, sed pro loco in summa aedium parte aedificato ad solem excipiendum, & aprica deambulatione hyeme perfruendum; qui & h die usui solet esse, vocaturque italica lingua terrario. Duo Ioel apud Plautum opportuni ad rem sunt maXime in milite glorioso quorum in altero Palaestrio servus Sceledrum conservum allo- 1 quoias, negansque Philocomasium penetrare clam in aedes potui '
sin' tu nullum commeatum hinc est a nobis p M. Seio. Pal. Neque solarium, neque hortum nisi per impluvium e Sc. Scio. &c. In altero Sceledrus ipse hoc fatetur, inquiens: Nimis mirum es facinus, quomodo haec hine potuerit transiret Nam certo neque solarium es apud nos, neque hortus ullus, Neque fenestra, nisi clatrata Igitur si solarium erat, unde non aegre in alienas sedes penetrare homines possent; si ex nominis ratione, solarium ideo vocatum, intelligimus, quod ad solem pertineret excipiendum, consequens est , solarium & a Plauto , & ab Ulpiano dici loeum apertum, atque apricum, solis perfruendi gratia, hyberno tempore , cum
gratus est maxime, comparatum .
9. De vocibus viridia , viridaria, & viridiaria , quae in Pandectis occurrunt, praesertimque in titulo de servitutibus praediorum urbanorum ;& quemadmodum haec servitutem impositam laedant, aut non, interpretationem absolvi. Sunt alia ad te perscribenda; sed & quod multa sunt, plus iusto longiorem epistolam hanc redderent ; & quia dissimile argumentum attingunt, cum iis , quae scrips , non belle convenirent. Commodius igitur alia epistola tractabuntur. Vale.