장음표시 사용
141쪽
mos repeteretur . Similia Badius &c. Vexant igitur , ut vides , hunc Gellii locum viri maioris notae : cuius tamen vexandi causa nulla est , si quoniam usus unius eiusdemque rei apud duos simul esse non potest , & usus usum trudit; inde factum intelligamus , cur usurpatio usucapionis interruptio dicta sit ; tum vero usurpationem , & usucapionem , duo esse , quae ab usu tamquam ab uno sonte di manent, ideoque verba usurparum ire , pro usu captum ire sumi potuisse, atque aptari mulieri revertenti ad Priorem virum , ut usucapione uxor legitima illius fieret. s. Cum haec scripserim , ct in rem meam protulerim , quae ait Paulus de usurpatione , usucapionis interruptionem hanc esse definiens , sentio , te posse ex me quaerere , quid putem causae fuisse , cur Paulus subiecerit : Oratores autem usurpationem frequentem usum vocant. Neque enim unius eruditionis ad rem
non pertinentis ostentandae causa Paulum haec dixisse , credibile est : praesertim , quod haec non recondita quaedam sunt ; sed in promptu est , dici a Tullio : Si nota atque usurpata res esset:& : crebris usurpare sermonibus : & : oppidorum appellationem urpatione appellatam esse existimo , quod opem darent, & : Consolari se usurpatione doctrina . Consilium id Paulo fuisse censet Cujacius ' , oratores, si ve alios latinos scriptores frequentem
usum appellare usurpationem : iureconsultos vero eum usum tantum , qui vel semel cum usucapione concurrens, eam interrupere, ac exstinguere , iuris praesidio , valet: Sapienter Cujacius: Nam usucapionis viribus infringendis cum usurpatio intercessit, minime necessarium est , ostendere frequentem usum : semel adhibitum , ostendere, satis est; modo, fluxu temporis lege definito . Imo frequenter fieri dicitur , quod saepe ; quamvis interdum cessetur . usurpatio autem , de qua hic sermo est , ut brevis & semel coepta , non interrupta tamen sit, oportet , quoad
6. Sed , si unarius totum praedium iure occupat suo , nec in legato usu consortem accipit ; quorsum haec pertinent , quae Paulus tradit : Is , cui usus fundi legatus es , quo minus dominus a grι colendi causa ibi versetur , probibere non potes ; alioquin oefrui dominum probibebit λ Et Gaius 3 : Inque eo fundo hactenus ei morari licet, ut neque domino fundi molesus sit; neque bis , per quos opera rufica fiunt, impedimento e Nimirum eo pertinent, ut intelligamus , quem usuarium quidem esse totius praedii, sed cum sumat ad usus vitae necessarios dumtaxat , esse dominum
142쪽
DECIMA. 127 fundi heredem , qui cetera percipiat ; quique , legato quidem
alteri usu fructu , huic cedat oportet agri culturam , cum ipse nihil , praeter undae proprietatis dominium , retineat ; legato vero usu , id facere non debet , quia non manet apud eum nuda proprietas , sed plena , deducto tantum usu alteri imgato a testatore : ideoque ipsius heredis partes sunt arare & c lere , quia sibi arat & colit: contra quam ei liceret, legato fundi usufructu , quia non sibi araret, & coleret habenti nudam ac sterilem fundi proprietatem. Hinc Ulpianus scribit: Neratius autem lib. 4 Membranarum ait, non posse fructuarium probiberi, quo minus reficiat , quia nec arare prohiberi potes , aut colere . Heres igitur , ubi sit usus fundi legatus , versabitur quidem infundo , in quo si usuarius, adhibebit eos, per quos rustica fiant opera ; nec tamen erit quas particeps quidam usus legati: porro
duos in eiusdem rei legato usu consortes jura tantum non admitatunt , quia usus usum excludit.
7. Quandoquidem ad te scribendum institui de non dividua
iuris, quod usus est appellatum , natura , consentaneum erit, si persequar haec dicta Paulit, & Iavolent . Paulus ait : D, qui per partem itineris it , totum jus usurpare videtur . Ja volenus: Aqua se in partem aquagii influxit, etiams non ad ultima loca
perυenit , omnisus tamen partibus usurpatur. Usurpationem ideo esse definitam a Paulo usucapionis interruptionem adnotavi, quod
usucapere, & usurpare duo modi legitimi sint , ab usu , quasi ab uno fonte manantes , suum quisque gignens effectum iuris, si
mile alteri, atque cognatum; sed tamen adversum , atque inimicum : nam usucapio vietrix ea est , quae tentatam ab alio rei ejusdem usurpationem superavit : usurpatio victrix , cum progressa tempore lege definito , usucapionem interrupit , eiusque robur infregit. I itius in vicini sui praedio rustico servitute itineris potiebatur . Forte per partem ivit , non per totum , qu poterat ; idque diuturno tempore , quo dominus praedii servientis , se libertatem eius partis praedii usucepisse contendit , per quam itum non est . Paulus , quo indicaret, usucapionem liberata tis praedii in ea parte natam non esse , adhibuit, ut ego i terpretor, verbum usurpare, &scripsit: Is qui per partem ilia neris it , totum jus usurpare videtur. Cur autem id evenisse dicatur, haud obscurum est : usus enim servitutis itineris est quiddam unum ; quare si ex parte quis utatur , iam uti ex toto si,
mul intelligitur. Eodemque attinent, quae scripsi Iavolenus: Aqua
143쪽
Aqua fi is partem aquagii influxit, etiams non ad uis a Aea
pervenit, omnibus ramen partibus usurpatur . In canalem naturalem suum aqua influxit, sed ad ultima loca, unde utilitas praedii dominantis exstitisset, non pervenit: partium, quas aqua pertingere non potuit, libertatem se usu cepisse , dominus praedii
servientis arbitrabatur. Negavit Iavolenus, & servitutem ita omnibus partibus usurpatam existimari oportere docuit , ut usucapionem libertatis impedierit: erat enim unum quiddam usus aquae servientis, qua non poterat quis ex parte uti , quin e X toto etiam uti censeretur quamvis aqua non per omnes partes permea verit. Cerno animo , te permoveri hac voce aquagium, quae & hic
adhibetur ; & etiam a Pomponio qui habet : Uel uulam in rivo ponere , vel aliud quodlibet facere potes , dummodo ne fun-
Eum domino , aut aquagium rivalibus deterivr fiat : quid peculiare habeat, quo distinguatur ab aquaeductu, fortasse tecum reputas ' ego etiam quaerendum existimo. Sane hi Iureconsulti aquaeduehum dicere potuissent , si eadem omnino significatio fui siet; quando aliis in locis aquaeductum nominarunt. L empsterus de aquaeductu, &lde aquagio haec se opinari scribiti. Aquae ductum esse aream quamdam,oe manu hominum absolutum perfectumque opus : aquagium, naturalem veluti alveum, ct canalem fontis . Quod verum existimo: videtur enim ea ratio aquae derivandae proprie ductus aquae nomen tulisse, per quam, opere toto manufacto, aqua cogeretur incedere, proindeque duceretur. hanc aliam rationem , aquagium forsan appellarunt , non aquaed
ehum, ideo, quod sponte sua flueret, quasique se ageret aqua, non opere manufacto, duceretur. Aquagium, Festus ait , esse quasi aquae agivum , ut legit Bri Gnius de verborum fgnificatione: qui & recte observat, aquagium idem esse , quod aliis indocis Pandectarum aquae iter vocatur. Postremo, adnotandum etiam , ego censeo, Pomponium , in verbis , quae supra indicavi, haec habere: ne aquagium rivalibus deterius fiat . Rivales in libris Pandectarum ii sunt: qui per eumdem rivum aquam ducunt: Ros inter solet esse contentio de aquae usu, ut scribit Ulpianus . 'lures igitur , ex aquagis aquam in suos usus convertunt ; &aquagium, est a natura tributum aquae, ad gradiendum, iter; quod iccirco pluribus, naturae beneficio, prodesse solet . Sed quaeres forsan, an legerim quae Salmasus ait in notis ad Julium Capitolinum de Gordiano scribentem . Opera Gordiani Romae nulia exstant, praeter quam v baea balneae . Legi ego.quidem. Hi, Diuiti Corale
144쪽
Primo ait Salmasus errare eos utar ipsius verbis) qui nymphaea, Iavacra vel balneas interpretantur . Deinde: Vehementer halluc natum esse magnum Jureconsultum nomen haud profert; est autem Cuiactus qui ad L. f. Coae de aquaeductu notat, v bina aederesse publicas , in quibus nuptias celebrarent, qui aedibus carerent ad choreas capacibus Muebar a bic & in L. f. Cod. de aquatam Etu non a novis nuptis denominata esse , sed a nymphir , hoc est Imphis, ct fere semper cum balneis, vel thermis iungi. NImphaea igitur, quae Graeci vocant υάρει , latini aquaria etiam, oe A UAE GIA dixerunt. Postremo concludit, haec esse: Salientes, vel fontes manu structos aquam in publicum Haculantes. Sed ut recte imis probat Salmasius Culacii, de voce vmphaea , interpretationem ;ita liceat mihi mirari, quod Salmasius nymphaea esse scripserit A UAGIA ; si quidem nymphaea esse docuit : Salientes, vel fontes manu fructos aquam in publicum caculantes. Etenim Ia- volenus, & Pomponius, ut vidimus, A VAGI A commemorant, verba sacientes , non de salientibus, non de fontibus manu fructis aquam in publicum ejaculantibus: sed de aquis ad irrigandos agros idoneis , atque Opportunis. Haec ego in re subobscura illustrare conatus sum, quoniam vox aquagium est a veteribus Iureconsultis nostris adhibita; & nisi significationem hujus vocis teneamus , sententiam perspicere non possumus. Sed maxima iam ex parte Μaius enluxit, futurique anni litterarii causa novum laborem aggrediar, necesse est ; quo libros nonum, decimum, & undecimum Pandectarum, & respondentes in Codice Iustinianeo, atque in Novellis Constitutionibus locos persequar meis commentariis, quae, Cum publicae rursus praelectiones habebuntur, auditoribus exponam. Quare, mi Torelle, alias in praesens epistolas ne exspectato; satis habeto, haec me scripsisse de servitutibus praediorum , quae, vel usu ructus; usus;
habitatis , vel, servitutes urbanorum, aut rusicorum praediorum , appellantur: haec tantum potui ex iis decerpere, quae longe plura publice in hoc nostro Gymnaso sum interpretatus . Cura ut valeas; & verae iurisprudentiae stadium, quando tanta cum laude, contemtis voculis nonnullorum, qui contra revocabant, ingressus es, atque percurris; ad neglectum a plerisque hac nostra aetate decus, feliciter contende. Patavio v III. Kal. Iunias cI . I cc. XLI.
145쪽
HERCULES FRANCISCUS DANDINUS IOSEPHO TOR ELLO S. D.
on ita ingenio sum illiberali, ut cum perfecerim id, quod promiseram, &obstrictam tibi fidem ex
solverim, animum obfirmem meum, ne tantillum
quidem amplius largiri, amico praesertim, ac humaniter postulanti. Tu enim cum e tabella mea typis edita, esse quaedam intelligas, a me quidem per temporis angustias in epistolis superioribus praetermissa, sea quae maxime cuperes enarrata, rogas, ut, quando adhuc solvendo sum , agam tecum liberalius , eosque scriptores pudore sutandam, qui minus praestant, quam polliciti fuerint. Itaque etsi novis interpretationum mearum occupationibus impeditus, tamen non obsequi tibi nolui : quid quod sententiam meam quaeris de re , quae in praesens ad te pertinete Cum enim laudabilissimae exercitationis gratia, Fabulas 2Esopi, quas alii e graeca lingua in latinam , nec satis culte, nec satis fideli- ter converterunt, ipse studio, ac fide singulari, eIeganter oppido, ac venuste, latinas de intepro seceris; iisque in lucem edendis adiicere etiam velis Phaedri latini hominis fabellas , scire optas, quid sit illud discriminis inter vocem Diridia, & viridaria, quo emendari a me Iocos quosdam Pandectarum ad servitutem praediorum attinentes, in tabella complectente summa capita rerum
146쪽
anno litterario tractandarum, ac de more typis edita sum professus r. Etenim Salmasius in notis ad Iulium Capitolinum in Vita Gordiani Tertii locum Phaedri sic emendat : Viridia etiam viaridaria appellabant . Phaedrus: Perambulante laeta domino viridia. Nam viridaria , quod vulgo legitur , negat versur admitteremsse . Faciam quod requiris , ac ea de tota re dicam , quae suspicor ; e quibus etiam Phaedri sententia non aegre patebit. Animadverti , ut nunc est, ita etiam apud veteres romanos fuisse duplicem rationem capiendae ex viriditate plantarum voluptatis; alteram, cum haerent solo; alteram , cum aut vasis, aut quo alio simili modo continentur. Quam ad rem Plinius maior r Jam in fenoris suis, ait , plebs urbana in imaginem hortorum quottidia. a na oculis rura praebebant. Notum illud a Martiali dictum lepide :
Donam Gpe rus sub urbe nobis ;Sed rus es mihi majus in fenora.
Ne in re minime dubia exemplis utar non necessariis, alia, quae id ostendant, proferre supersedeo. Cum autem, intelligerem, natura, discrimen aliquod esse inter voluptatem, quam rura vera praeberent, & eam, quam rura ficta, mecum ipse reputavi, an sorte illa, viridaria : haec Oiridia nominare placuerit. Quam dubitationem inlli tui, cum interpretarer Pomponii verba , quae sunt: Serviturum non ea natura es , ut aliquid faciat quis , veluti UIRIDIA tollat , aut amoeniorem prospessiium praestet, aut in hoc , ut in suo pingat; sed ut aliquid patiatur, aut non faciat. De cujus sententia cum aliis quid dixero, tum de voce viridia verba faciam : servitus enim haec
si praedio imposita, non eius domino , intelligitur; hunc profecto ad
aliquid faciendum cogere non potest: ad non faciendum , ad tolerandum , potest. Itaque vicino licebit quidem , prospectus amoenioris gratia , in suis aedibus ea parare, quae aedibus vicini servientibus incommodent: minime vero iubere , ut ipsemet vicinus in suo pingat; signa , statuas , ornamenta collocet, quae illius aedibus prospectum essiciant pretiosiorem . Neque jubere poterit, ut miridia tollat. Interpretor dictum pro extollat : Nam si tuae sedes hac premantur servitute , ne prospeetui mearum ossiciant,& forte viridia tua ossiciant, actio mihi est , ut viridia tua ex eo loco austrantur: aperte siquidem Iavolanus ' AEdificia , inquit, quae fervitutem patiantur, ne quid altius tollarur , viridia supra R a eam
147쪽
aBDudinem babere possunt: at si de prospectu es, eaque obsa
tura sunt, non possunt. Igitur aedium servientium possessori vicinus in hae facti specie imperare posset , ut tollerer, ea nimirum significatione , qua hoc verbum perinde est , ac auferre . Imperare vero nequit , ut tollat , idest, attollat , quo prospectui vicino melius consulatur ; hoc enim praeceptum non ipsas ardes servientes , sed earum possessorem attingit. Tollere autem pro attollere sive extollere, non dissimili modo dixit Catullus : Ilite , o pueri faces :Flammeum videor venire.
Ad quem loeum eruditissimus Vulpius : Tollite , inquit , Atroia
lite , extollite : verbo semplici utitur pro composito. Eodem pertinet verbum tollens apud eundem poetam elegantissimum in carmine de coma Berenices et Isque per aetherias me tollens advolat umbras Et tollere humo apud Virgilium 3 : tentanda via es, qua me quoque possim Tollere humo, victorque virum volitare per ora Tullius etiam in Hortensio, ut est apud Nonium Μarcellum de proprietate sermonum , tollere pro extollere , usurpavit : Nihil esse , inquiens , in quo se animus excellem tollat. cujacius ad hunc Pomponii locum , de voce tollat, nihil verborum facit : emendat lectionem , quae sequitur : cum enim scriptum sit , etiam in exemplo Florentino Pandectarum : Veluti Oiridia t OLIM aut amoeniorem prospectum praeset, aut in hoc , ut in suo pingat: legendum putat : At amaeniorem prospectum praeset, aut, ut , in suo pingat . Itaque non video , quo pacto Menagius ' , in quem incidi, cum ea, quae posui , marte meo essem interpretatus , scripserit, Culacium hic, sollere pro erigere extollere, accepisse . Ipse quidem Menagius ita interpretatus est ante me; quoa non moleste sero , imo honori mihi verto. Scribit ille: GLIere aedificium apud Ulpianum i , est diruere , non vero, exrollere ,
erigere. Eadem notione usurpatur &c. At contra viridia tollere, in Φis Pomponii verbis . . es erigere, extollere . Contra sentientem profert Ioannem a Costa , ct sine haesitatione accipientem hic vocem tollat pro auferat, sive deponat: Quam opinationem recte Menagius non probat. Si enim, ait, haec verba , veluti
148쪽
UNDECIMA. IMri viridia tollar; ita aecipias , ut si ficent, viridia auferat ,
siluas deponat, id uis erit contra n ruram servitutum , ut acute Merillius animadvertit . Quod etiam in mentem Denisse video Nicolao Catharinorto Regio apud Bituriges Advocato , viro docto, ct magno patriae suae ornamento; qui videndus lib. 2. observationum .
a. Hui , mi Torelle , quot egregiis viris, quod mihi in mentem venit , prius venerat i Si ab iis interpretationem sumsissem . eos duces profiterer: sed si in re non plana & aperta; quando Ioannes a Costa eximius iuris interpres contra existimavit ; ita ipse studio , & diligentia locum accipiendum putavi , mendax essem, si me ab aliis sumsisse dicerem . Nosti hoc esse posteriorum aetatum scriptoribus infortunium , ut cum ipsi aliquid prudenter ex. cogitent , si non semper , saepe tamen casu incidant in ea , quae
vetustiores prudentes invenerunt : de quo eleganter queritur Terentius in Prologo ad comoediam , quae Eunuchus inscribitur . Porro Merillius haec habet: Ut virlisa tollat, hoc est , erigat, non, ut vulgo , auferat, sive deponat. Noniux Marcellus de compendio sis doctrina cap. r. Tollere est elevare , ostendere, erigere
suod si ita accipiamus , viridia tollar, idest , auferat , non es
contra naturam servitutum . Finge enim vicinum mihi debere fervitutem , ne prospectui inciat, viridaria ' , quae prospectui obsabant , habere non poterit; aut si habear, potero agere, ut virida. ria tollat , seu auferat. Ne quid vero , quod ad hanc interpretationem attinet , intactum relinquatur , excutienda mihi sunt ea rationum momenta , quibus Ioannes a Costa usus est , quae protulit quidem, sed elevare Menagius non instituit. Liberum prospectum ab amoeno distinguendum censebat; eoque viridia tollere pro auferre, seu deponere accipiebat, quod , quamvis amor- num adspectum praestent , possint tamen obstare prospectui , &hoc nomine sint dimovenda , sive tollenda : verba vero Pomponii , quae sequuntur: aut amoeniorem pro pectum praesent e superiori exemplo de libero prospectu opponi existimabat, & de collocatis viridibus , quibus amoenior adspectus fiat , interpretabatur : Quasi Pomponius haec dicere voluisset; Servitutum ea natura non est , ut aliquid faciat quis; veluti ut viridia tollat, sive
auserat, quae obstant prospectui vicinarum aedium: aut, ut amoeniorem adspectum iis conciliet, ornamentis, aut viridibus in suo collocandis. Verum animadverto , Pomponii totam hic orati nem eo pertinere , ut doceat, hoc genere servitutis , cum praeocialis sit, onus personae , ad faciundum aliquid non imponi, qua
149쪽
re etsi compelli possit , ut ea e medio tollat , quae prospectum impediunt ; quod ex verbis Iavolent a me quoque indicatum est:
tamen hoc documentum tradere , Orationi Pomponii non convenit . Verum est sane documentum , sed hic a Pomponio non tradendum : esset haud loci huius , & , ut proverbio dicitur , extra chorum caneret: Pomponius enim cum dixit , veluti viridiis tollat, exemplum dedit ejus principii , quod ante posuerat : Ser. vitulum , inquiens , non ea natura est , ut aliquid faciat quis; nam auferre , O dimovere, es facere . Quod non eo dictum volo, quasi dominus aedium servientium nulla ratione factum suum praestet; praestat enim , ut ex Iavoleno Vidimus, tum scilicet, cum ad patiendum , ac tolerandum , non ad agendum refertur. At Pomponius hoc loco totam orationem texit de eo facto , quod non
ad patiendum , sed ad agendum spectat : declarant hoc alia , quae a Pomponio subiiciuntur exempla , illius ejusdem principii confirmandi gratia ; quibuscum illud eNemplum quoque conveniat , necesse est, quod habet , veluti viridia tollat; idest , extollat , editiore in loco ponat; quippe quod facti genus non ad
patiendum , sed ad agendum reserri deberet. Menagius , qui tamen contra opinatur, ut diXi, haec scribere non dubitat: Jani a Cosa sententiae favent Graeci interpretes inuorum graeca quidem ver
δ 7να ἀνάκης γeν. ΘM: latine sunt: Servitus in eo non con it, ut quis aliquid faciat ; puta ut arbores excidas , ut locum amar-num reddas, sed ne faciat quid, aut, ut feri patiaris . Non negarim haec illi favere : illud tamen negaverim , quod ait Mena-gius : favent Graeci interpretes , qui superiora Pomponii verba reddidere : Estne hoc fideliter graeco sermone reddere , quae latino scripsit Pomponius y Interpretati sunt quidem iudicio suo verba
Pomponit: non ea graece reddiderunt . Graeci autem interpretes
momenti maioris aliquid habere mihi videntur , cum de iurisprudentia posteriorum aetatum res est : cum autem de veterum Iu- reconsultorum dictis, tam errare, & fortasse magis , quam latini interpretes , possunt ; praesertim post barbariem expulsam, ac latinam iurisprudentiam latinis historiis illustratam . I. Igitur vicino imperare vicinus , praedialis servitutis gratia , non potest , ut tollat , idest , attollat viridia . Iam vero perquiramus quid hoc rei sit, ut in libris Pandectarum viridia interdum i nonnunquam viridaria nominentur λ an synonima sunt haec duo Disiligod by Corale
150쪽
duo vocabula , di verssque vocibus eadem subest significatio λ Itaquidam viri gravissimi opinantur , Cuiacius, Merillius , Mena-gius , praeter Salmasium , cujus supra memini. opinantur , inquam , sed nullo alio utuntur argumento , nisi quod modo viridia modo viridaria , atque etiam viridiaria scriptum legerint in Pandectis . Erat autem , cur haec diversa scribendi ratio , quasique inconstantia , suspicionis aliquid adferret ; qui enim dicere, Communi loquendi usu viridaria poterat , cur viridia diceret λVenit in mentem suspicari , vocem viridaria pertinere ad voluptarium genus illud virentium plantarum , quod solo haeret: v cem viricia ad illud , quod vasis concluditur . An huic meae suspicioni verba veterum aureconsultorum respondeant, videamus. , - εDe plantarum viriditate , quae in fundo sit, Ulpianus certe sermonem habens , ita scribit . Et si forte soluptarium fuit praedium, D' VIRIDARIA , vel gesationes, set deambulationes arboribus inis fruLivosis opacas , atque amoenas habens oee. De ea item , quae Q-lo intra aedes insideat, non aegre intelliguntur haec ab eo dicta :vel aditur, postea ue vertere fructuario non permittitur .; vel refugia aperire ; vel atrium mutare ; seI UIRIDARIA ad alium modum convertere ; excolere enim , quod invenit, potes , qualitate aedium non immutata. Planum est , non aliter posse accipi haec etiam ab Ulpiano scripta : suibusdam in regionibus accedunt infrumento , se Oilia cultior es , veluti atrienser , scoparii ; s et- s-on. ..ι iam UIRIDARIA sni , topiarii. Obiter hic notandus Catanaeus ad Plinianas epistolas 3 , quod scripserit: Ulpianus de fundo in-ri. . o. structo , viridarios meat fervos praepositos ad curam viridiorum . . nihil enim tale apud Ulpianum est in omni , quam suscepit, de instructo fundo tractatione. De virentibus plantis , quae vasis, aut alia simili qua ratione , terra adgesta , contineantur , esse Iavolent verba licet intelligere ; tum vero adnotare , non vi- D ridaria ab eo nominari , sed nirisia ; ait enim : AEdificia , quae fervitutem patiantur, ne quid altius tollatur , UIRIDIA supra eam alti dinem habere ponunt : at si de prospectu es, eaque ob- flatura sunt, non possunt. Locus Pomponii, cuius gratia haec o servanda sumus aggressi , non obscure pertinet ad istud ipsum genus voluptatis , quod aut vasis , aut alia qua simili ratione instituitur; quando meminit etiam picturae , & amoenioris prospectus, quem vicinarum aedium dominus ab eo , qui dominus sit
aedium servientium , pet cret. Sane hic non virlaaria , sed viridia commemoramur : Servitutum , ait Pomponius, non ea natu