장음표시 사용
21쪽
se intelligere putant, non enim verbis ludunt quavis realip0testate destitutis. - 2.' De rebus penitus ign0lis neque cogitamus, neque loquimur. - 3.' Argumenta Supra allata ad existentiam Dei demonstrandam hanc absurdam doctrinam profligant: demonstrant enim n0n solum Dei existentiam, sed quid sit aliquo modo patesagiunt. 4.' Tertullianus ridet Varronem, qui Deus in notos et ignotoδ diviserat. - 5.' Irenaeus gnosticos refellens
scribit Supervacaneus fuisset adventus ejus Christi)si nihil de Deo e0gnosceremus; quid eni in huc Veniebat' An ut diceret nobis: nolite quaerere Deum, ing0gnitus est enim et non invenietis eum IV.' 6). 6.' Scripturae et Patres ubique passim de cogniti0ne Dei loquuntur, ad eum assequendum h0rtantur, hiangesse hominis finem amrmant etc. etc. D. II. '' p. Est et alius error ex aequo profligandus, quem Saec. IV.' Eun0miani, media aetate Abelardus, audaeissime propugnarunt. Εun0miani, testibus Basilio et Ε-sraem, assirmabant, Deum ab h0minibus e0gn0sei posse sicut Deus seipsum cogn0scii, et quidem solius rationis lumine. Tantam insaniam resutant Cyrillus Alexandrinns
contra Iulianum, Nagiangenus, Augustinus, Ambr0Sius, qui hae comparatiune utuntur: si oeulus S0lis radios sustinere n0n potest, quomodo vibrantem vultum aeterni creatoris cernere poterit, hujus c0rp0ris exuviis adhuc opertus ' - Epiphanius Eunomia nurum commentum vocat auduciam. Si nec lapides, nee metalla, nec nosmetipsos persecte e0gn0scimus, unt ambo Gre-g0rii, Chrysostomus et The0dorus, quomodo rerum conditorem comprehendere potuerimus' Confirmatur pssatis scripturarum, quae Deum praedicant Diuili co by Cooste
22쪽
ut inaccessibilem, invisibilem, incomprehensibilem etc., quae d0cent in praesenti nos non per vectem, sed persidem simbulare, vi Te per 3peculum et in enigmate, non facie ad faelem, eae parte cogno3cere, utpote reVelationis lumine ditat0s etc. etc. I rg0 seripturae persectam Dei cognitionem aperti SSime negant. Ipsa naturalis ratio huie veritati suffragatur, siquidem repugnat assii mare, finitum, mutabile, temporarium, etc. insinitum, immutabile, aeternum ccmprehendere. Erg0.. V. Lateranense cap. Firmiter. εTis Esis V. R Fatendum pariter est, Deum in hac mortali vita neque per 1idem ipsam, sicut in se est, c0gn0Sci
Testimonia sacrarum scripturarum in thesi antecedenti
indigata set sex LR Cor. 13. 9 : I. ' Tim. VI. 6 : Ex 33. 20 ete. deprompta hue laciunt. Namque discimus, homines fide locupletatos de his
enim Paulus et Moyses loquuntur) Deum in Sua eS- sentia videre non POSS0. Hinc Scripturae et Patres visionem Dei in ipsa sua essentia in vita sutura reservatam tradunt: tunc videbimus eum sicuti est, et revelata facie, ipsius gl0riam contemplabimur. S. Thomas l. l. q. 4 2. a. 2. H. . ubi haed seribit: - Requiritur ad videndum Deum aliqua Dei similitudo ex parte visivae potentiae, qua sellicet intellectus sit evicax ad videndum Deum. Sed ex parte Visae rei, quam necesse est aliquo modo uniri videnti, per nullam similitudinem creatam Dei essentia viderip0teSt. Primo quidem, quia .... per Similitudines inserioris ordinis rerum nullo modo superi0ra p0SSunic0gn0sci, Sicut per Speciem corporis non potest e0gn0Sci Diuitiam by Corale
23쪽
essentia rei incorporeae. Multo igitur minus per speciem creatam quaincumque potest essentia Dei videri .... Et quia divina essentia est aliquid incircumscriptum etc. Hic. nullo modo repraesentari potest per creatam speciem, quae semper determinata est etc. etc. - Unde articulo V.' ejusdem quaestionis ostendit necessitatem alterius luminis, ut Deus in sua essentia videatur, quodque lumen gloriae in altera tantum vita largietur Deus. Petavius l. VII. c. l). Costo L. Ex dietis in superioribus thesibus merito colligere p0ssumus, homines neque persectissime Deum cogn0Scere, neque penitus ignorare, sed imperfectam habere Dei notitiam, quae, ut scite animadvertit Chryso-i0mus, neque cum perlaeta ignorantia. neque cum persecta scientia c0nsundi potest. ΤΗΕs. VI.' Ex Patrum et theologorum doctrina non minus quam ex ipsa rei natura eslicitur, triplicem esserati0nem cognoscendi Dei, scilicet 4.' per assii mali0nes persectionum: 2.' per negationem imperfectionum: 3.ψ denique per cognitionem Secundum eminentiam. Vulgatus Di 0nysius, Maximus martyr, Joannes Cyparis-stota aliique Patres et the0logi dicunt, rationem cognoscendi Dei per alphi mationem duplicem esse: priur per Umbi tu, altera per demonstrationem allirmantem. Ratio, quae per symbola ad Deum assurgit rudioribus aec0m0data,
Deum repraesentat descriptionibus figuratis et quibusdam similitudinibus: sic quand0 dicimus Deum ignem, lapidem,
le0Dem, agnum, lucem ete: quando dicimus, Deum irasci, laetari, p0enitere, deseendere, inebriari, clamare, eig. Symbolica vel methaph0rica ratione Deum cogitamus, quatenus in
his rebus sensibilibus, humanis que asseclibus vel acti0nibus
24쪽
aliquid Deo simile intelligimus, quo ad Deum ipsum
provehimur. Altera autem ratio cognoscendi Dei per allirmantem demonstrationem habetur, eum aliquid de Deo non si-gurate sed proprie allimatur. Hoc modo asstendimus ad Deum, quando dicimus: Deus eSt bonus, Verax, pulcher, sapiens, beatuS. etc. allirmamus enim proprietates istas, quas in ereaturis imperseetas videmus, easque Deo tribuimus.
D. II p. Altera sueeddit ratio c0gnoscendi Dei superiori praeserenda. Inter essectus et causas, aiunt Dionysius Vulgatus et Th0mas. persecta similitudo esse nequit; nam causae pro sui principii ratione longe esseetibus
praecellunt. Quamobrem cum Deum ex ipsius esseetibus c0gnoseamus, et notitia sit imperfecta et inadaequata, consequitur. ea omnia, quae Deo tribuimus, quaeque excreaturis manifesta sunt, p0tius neganda quam amr- manda esse. Nam proprietates divinae. prouti a nobis cuneipiuntur, pr0secto minime Deo competunt, sed excellentiori ratione, quia aliquid semper sensibilium, seribit Elias Cretensis, utque corporearum rerum Se interjicit, cum de eo aliquid concipim . Unde egregie auctor divinorum Νominum docet: Deus est expers substantiae propter excessum substantiae; est vita garens propter excellentiam vitae, expers mentis propter mentem praestantissimam, qui substantiam omnem et essentiam superat, et nihil est eorum . quae Sunt. Et veritatem maxime assequitur, qui dicit, sic Maximus martyr, non esse Deum quidquam eorum,
quae Sunt. Sed esse Super omnia. - Εt Νagiaugenus eleganter eanebat. -
25쪽
26 cApi T ALTER Ju - DE RATiONE COGNOSCENDI DEUM Tu sinis cunctorum, unus Simul omnia nullu
duae omnia in0re suo complexus est Th0mas contra Gentes l. l. c. l - Est autem via remotionis utendum, praecipue in consideratione divinae substantiae. Nam divina substantia omnem formam, quam intellectus n0ster attingit, sua immensitate excedit; et sic ipsam apprehendere non p0SSumus, e0gnoscendo quid est, Sed aliqualem ejus habemus n0titiam, cognoscendo qu0d n0n est. Tanto enim ejus notitiae magis appropinquamus, quanto plura per intellectum nostrum ab eo poterimus removere: tanto enim unumqu0dque persectius c0gnOScimus, splanio dillarentias ejus ab ali' plenius intuemur: habet enim res unaquaeque in Seipsa esse proprium ab omnibus aliis distinctum. Unde et in rebus, quarum distinetiones e0gn0scimus, primo eas in genere collocamus,
per itu0d scimus in communi quid est, et postmodum disserentias addimus, quibus a rebus aliis distinguatur, et sie perficitur substantiae rei completa notitia. Sed quia in consideratione substantiae divinae non poSsumus accipere quid quasi genus . nec distinctionem ejus ab aliis rebus per affrinativas disserentias aecipere p08Sumus, Oportet eas accipere per disserentias negativas. Sicut in affirmativis disserenitis una aliam contrahit, et magis ad completam designationem rei appropinquat, Secundum quod a pluribus disserre saeit, ita cum disserentia negatixa per aliam c0ntrahitur, quae a pluribus disseri elacit: sicut si dicamus, Deum non eSSe accidens, per h0squod ab 0mnibus accidentibus distinguitur: Deinde si
26쪽
etiam ab aliquibus substantiis, et Sic per ordinem etc. et tunc de substantia ejus erit propria c0nsideratio cum c0gnoscatur ab omnibus distinctus; non tamen erit perfecta c0gnitio, quia non cognoseitur, quid in Se Sit.
TuΕS. VII.' Inquirentes quid Deus sit, assirmamus primo veluti loco, ipsius essentiam nobis assulgere, qua Deus est qui est o ωνὶ absolute, quod s. Litterae, Patres ipsique haebrei et gentiles philosophi d0cent. D. Quamvis Dei naturam proprie investigare non Valeamus, tamen multa fide edocti et ipsa ratione, uti par eSt, utentes, debita reverentia, quid Deus sit, inquirere pOSSumuS. In rebus creatis aliud est substantia vel natura, aliud est quod ex ipsa proficiscitur, eique adhaereScit; ex g. 0d0r, color, pulchritudo, etc. Ita et in Deo, quamvis simplicissimus sit, ratione intelligendi distinguere possumus id quod est, seu substantiam Dei, et quod ab eadem efflorescit, et eidem intime conjungitur, qu0dquon0mine proprietatum et attributorum comprehendimus. Sepositis proprietatibus seu attributis, de quibus infra, nunc de eo, quod est Deus in Se, disserere Vo
Deus in eo situs est, ut sit, qui est, atque pr0prium Dei nomen est hoc, qui rat, O ων. In Ex. III.' Deus dicit Moysi: - Ego sum qui
27쪽
sum; sic dices siliis Israel: qui est misit me ad vos i Vide loea parallela et apud Isaiam etc. etc. Miro consensu idipsum tradunt graeci et latini Patres. Audiamus Clementem Alexandrinum Poedag. c. 8 - Οcii'. illud eXprimit, qui revera solus eSt. -. Augustinum
de fide et symbolo c. 4 Quid est quod est' Quod aeternum est; nam qu0d semper aliter atque aliter est, non est, quia n0n manet Hieronimum in epistola ad ephesios qui est misit me ad vos: numquid solus Deus erat, et caetera non erant' Utique Angeli erant etc. etc. Illa caUSSa, quia caetera, ut sint, Dei Sumpsere b0nesiicio: Deus vero qui semper est, suaeque lausa Substantiae, non p0test intelligi aliunde habere, quod subsistit. Nagiangenum Orat. 35. Ens ο ὐνὶ proprium sane est Dei, ac t0tum, nee pri0re aliqua re, nec posteriore desinitum ae circumcisum Damascenum l. 4 c. 1 2 - Εns omnium n0minum proprium maxime est Dei: totum enim in se-ipS0 comprehendens hahet esse, velut quoddam essentiae pelagus infinitum et interminatum Conser Anselmum pr0Si. cc. 12. la. etc. B0naventuram itin. mentis etc. Ci-rillum Alexandrinum, Origenem. Ambrosium, Hilarium.ete.)Ipsi phil0sophi gentiles adstipulantur, ut Heraclitus, Plutareus, Plato, et ex haebreis Philo et . In dubitatum est igitur, Deum esse ipsum eSSe, et nihil aliud quam esse: unde h0c n0men est proprium Dei nomen, quod ita declarari p0test:
3.' Nomen h0c qui est, speetata sua potestate, nullam particularsem sormam significat, sed ipsum erae, quod n0nnisi Deo tribui potest, cum ipsius esse sit ipsa ejus essentia: non enim ab alio est. sed a se, elideirco solus Deus dici potest qui est.
28쪽
aliquid supra quodammodo addunt, adeoque ipsum Deum serma quadam afficiunt et determinant. Hoc autem numen qui est nullum determinat modum substantiae divinae, sed tutam simpliciter affirmat.
id eam divinamque substantiam in praesenti actuque sistit. Haec ex saneto Th0ma prima primae, quaestione decima tertia, articulo secundo, collata quaestione tertia, articulo quarto.)Seotimi Sic Dei natura pr0pri0que nomine statut 0, haud aegre attributa omnia deducuntur, et inter se com-p0nUntur. Sane: Quidquid de Deo cogitare et loqui possumuS, omnia hoc uno verbo perfecte comprehenduntur: qui est. Hoc
enim verbo quidquid est sapiens, quidquid est bonum, quidquid est justum, quidquid est pulchrum, etc. etc.
Inde immensitas, inde aeternitas, inde infinitas, inde immutabilitas, etc. etc. quae nihil aliud significant nisi plenitudinem substantiae, quae nulla ex parte null0que respectu deficiens invenitur. Huc verba Bernardi spectant libro primo de consideratione, capite sexto: Quis est ' Non sane occurrit melius, quam qui est. Hac ipse de se Voluit responderi, hoc docuit, dicente Moyse ad populum. ipso quidem injungente: qui est misit me ad v0s. Merito quidem. Nihil c0mpetentius aeternitat simae Deus est. Si bonum, si magnum, si beatum, Si sapientem vel quidquid tale de Deo dixeris, in h0c verbo instaurantur, quod eSt, est.
29쪽
Nempe hoc est ei esse, quod haec omnia esse. Si et centum talia addas, n0n recessisti ab esse. Si ea dixeris nihil addidisti; si non dixeris, nihil minuisti Ipse sibi, ipse omnibus est: ae per hoc qu0damm0do
stilus est ipse, qui suum ipsius est et omnium esse . Tura. VIII. R- Theologiee non minus quam phil080-phice unitas Deide monstratur. Contra Dei unitatem errarunt:
3'. Polytheistae, plures Deos admittentes. Paucis rem expediemus. Deuteronomii VI.' 4 : - Audi, Israel Dominus Deus noster Dominus unua est i- Ibidem XXXII.' 39: Videte quod ego sim s0lus, et non sit alius Deus praeter me Isaiae XLIV. ' 6: Ego primus, et ego n0vissimus, et absque me n0n est Deus - ete. duae testimonia explicati0ne non indigent. Praeterea: praecipuum controversiae caput inter christianos et paganos hue redibat: illi m0nothei mum, isti polytheismum tuebantur, ut pr0bant Patrum apologiae prioribus saeculis editae. Neque sola fidei auctoritate unitatem Dei propugnabant Patres, sed etiam ratione adstruebant. Probant enim :4' Ex eo quod Deus sit summum ens, quo nil majus aut melius cogitari potest: porro si plures Dei haberentur, Vel aequales essent, vel superi0res, vel inseri0res: Si aequales aut superi0res, Deus jam non amplius est Diuitirco by Cooste
30쪽
snmmum ens: Si vero inseriores Sunt, Dii esse nequeunt. Tertullianus coni. Marcionem l. 4. c. 3.)
concipi non poSSunt; unus enim alterum excludit. Pr0bant:
est Deus, secus quod unus haberet alteri deesset, et nouter Deus esset.
assolute independens; sed primum est, unum esse debet Richard. Vict.). Probant:
i Lact. de Ira Dei c. si . Nag. Serm. 3.)Probant 6.' ex ipsa h0minis conscientia: Tertullianus ap0l0g. c. XVII. R)Reguli te septemdecim argumenta Divi Thomae contra Gentes i. s.' c. 42, ubi haec veritas abunde ostenditur. OpP. I.' In scriptura iterum atque iterum Deorum pluralitas indicatur. Gen. I. 26. III.' 22 etc. R Esp. Indicatur Trinitas personarum C. pluralitas Deorum Ν. Opp. II.' Si conceditur Trinitas personarum distinctarum, c0ncedi p0te8t pluralitas Deorum. RESP. Νegandum est, quia trium personarum una est substantia: pluralitas deorum totidem induceret perS0ΠM, quot sunt Dii, quod repugnat. Opp. III.' Saltem dualismus concedi debet, ut vel ipsae scripturae tradunt Eceli. XXXIII.' b: XLII' 25;Joann. XII.' 3s etc. RESp. In dilatis locis vel doremur in hae vita h0mines bonis et malis assiici, vel diabulum quamdam 80rtilum esse in hominem potestatem, Deo ita disponente;