장음표시 사용
21쪽
suetudineinsecutus, Lectionci nostras a nominali epiIopsiae definitione inchoare decreui. Verum antea re ' senenda om nisest hoc locotmedicorum quorundana obiectio, pe dicam inscitia, qui nominum considericionem haud proficuam n 1is esse contendunt, qua in re talenum ipse in duceni se habcre iactant. Nam ex sentcntiaPIatonis sapsentia,Sc doctrina abun dantiores ad se ncctutem QSp: ruenire scribit,qui nomina negligentes Delius . tilibus sese addicunt. Quibus ego respoli tia Mamn alnum cognitionem esse medicis perquam neces Silam, nedum utilem,a Ri Gih que proficuam. Si quidem, Aristotele teste, qui nominum vires ignorant, di Ritso saepenus iero,& a-ἰίiqis lios quoque fallunt. Vnde a Galeno proditum legitur, Occupatio circa nomina cit inuitistiobis necess/ria I Quod vero Galenus ipse eo. medicoHedarguit, qui nomina curant,intelligendum d his est,qui litoride nominibus gerendo,totam vitam hautiliter coni runt,qui propterea ad artiβ finem perilsnM nunquam possunt, de quibus alibi sumonsm fecit .i Quaerenda
I P ''' enim e tenus nominλ sunt, quatenus, in rerum n0β
perducunt agnitionemi. arpystu est, quod me V strum quispirm arguati dum in multiplici epilepticae aegritudinis nomenclatura paulisper i m moror. Ita
siquidem spero fore, ut m rho illo in quid pQmiuia Ngnito, eundem inquid rqi cognoscere, fac livavsis mus. Inter aegritudines et go Galenus, cum seqς - ' rus Avicenna tradunt alias denominari a locis in qui bus fiunt, ut arthritis ab articulorum vitio, θ pleuritis a laterum compunctiune . ias ah inplomatihus, ut epilepsia, & a neruorum resolutione par lysis; alias a
22쪽
A 'rimos T ip sate; glia, disse elante mutato' nomen sortiri,ut sanguinis sputum ; alias 'a quΨlitate in stata, ut icteritia ;alias ab externorum similitudine, ut polypus, ac elephantiasis, alias demum nominari scribunt ab ipsa, ex qua pendent, materia, ut inesta cholia, & cholera, ut visium tamen est a Cnido medicis a Ala bile, seu ch 'Iera assectum choleri cum fieri ex stimantibus. Omnes morbos igitur, qui humano corpori accidunt, ab aliquo dictorum modorum nomen desumere Oportet, si Galeno, & Avicennae credimus ; quanquam non me lateat morbum aliquem multis, ac varijs nominibus 'appellari posse, quae non ita apte iam expositis modis adaptari possint, quod sane epilepsiae nomenclaturaeo tingere video; Sed haec leuiora omittamus. Appellant ergo hunc:ffectum dona muniter Graeci omnes epi sam, Hippocratessacrum, magnum, & puerilem morbum, necnon etiam herculeum, Lucretius
primum morbum, Apuleius diuinum, Celsus mai
rem, Avicenna matrem puerorum, Coelius lunarem,
Aristoteles ec stasim puerilem, Pliniussonticum, Plautus qui inspuitur, Marcellus caducum, latins Omnes comitialem. Quorum nominum caustam diligenter examinare oportet. Epilepsia dicitiir araritudo haec asymptomate i hoc etenim nomcn haud aliud significare videtur, quam motus,&sensus correptionem,quod
licet multi e veteribus crederent epilepticcis ab aliquo k Daemone corripi, qua correptione deinceps quaterentur. Sed haec ratio mihi non probatur, qui certo scio' ' affectionis huiusce caussam naturalem este, nec a Daemone aliquo invehi, ut multis adhuc hodie persuasum n. Vnde una cum Alexandro Dalliano ,&e recen
23쪽
Iepsiae nomen ductum puto ab supra, & Haesit Ia sio, siue, ut censet Aurelianus, supra captio , quod via
delicet capitis sensum, ac mentem simul apprehendat. Hoc enim morbi senere affecti rerum omnium obliuiscuntur, sensusq; illorum det inciatur, Vt neque audiare, aut vid re, aut intelligere prqrsus, aut rei alicuius meminisse possint. Sacer vero morbus quamobrem Vocetur ab Hippocrate non una fuit medicorum sententia'. Fuere eitim , qui existimarint ita quidem dici hoc malum , quod ob iram quandam Deorum homi nibus immittit ira fuerit, veluti& alia permulta,quorun lcaussam in diuinam iram reserebant. Quam senten-Lib., tia in confirmans Celsus tradit,vel auctore Homero di sti posse morbos ad iram Deorum immortalium i Clare .
tos esse. Alij vero si crum hunc affectum dictum asie-uerant, idest magnum, Graecorum consuetudine, quibus ieron non modo sacrum, verum etiam magnum,& lgrande significat, sic enim sacrum mare dictum, sacra tibi ... domus, & sacra nox a Tragico Poeta apud Aurelianu,
sic denique medici os sacrum ob magnitudinem arpellant. & hac ipsa de causL HippocratcS magnu mor- abum vocavit epilepsiam dicens a quartana correptos magno morbo non laborare; &Celsus maiorem piusdem passionis magnitudinis gratia. Aristoteles verose'. ν, obi. innuit morbum epilepticum sacrum a priscis iccirco
3 P ub- , nuncupatum, quod en Hercules, qui inter sacra numina ab ethnicis colebatur, laboravit. At Ego dic crem ihanc denominationem sumpsisse potius .i loco in quo isit, a capite nimirum .i Nam & si a ventriculo, alijsq; partibus aliquando, ut audietis inserius, hic arfectus per consensum in caput procedat, capitiS tamen moseMἡ1.4 . bus eii, docente boc G l no, Vbi habct quod licet ca - . .
put per alteriu partis consensum afficiatur, affectio
24쪽
nihilominus adscribenda capiti est. sed hac ratione, &apoplexia, & alij consi eo curebri affectus sacri nuncupari possi . videntur, ςuin & hi in capite fiant. Caput enim partis animae sacrum templum est , quodit Veteres pluterea summo cultu prosequebantur,az a- ldinabant, ut nQtat Artitoteles , qui diadem de caussa a- sict.probi. libi dixit iternu amentuni unum esse ex omnium spiri- Η'r 'V '' tuum g eperibus sanctum, ptque siccum. Id o Athe-.Li., de Ce-ΠVus, quod sacrum, ait,eκ istim arcuir caput, vel ex hac ρη
re manifestum esse arbitroti quDd per ipsum iurabaut, ac gemutationibus ab eo factis tanquam sacris genuas ectebant. Nec immcrito sane tanto cultu vetereS ca Put ipsis in venerabantur. Est enim praecipuum humani corporis membru, di rationis sedes, a Platone pro picrca diuinissimum appellatum. Sic etiam diuinum in Tinao. morbum vocat epilepsiam Apuleius, eo quia diuinain hoc est rationalem animae, partem, quae residet in capiste, violet, cuius sententiae fuit Alexander Trallianus: toto vero , ut inquiunt, coelo aberrant, qui diuinum i circ0 dictum cogitant, quod naturam, caussairiq; diuinam habeat, eum tamen ex eade* illa materia fiat,qua
& reliqui morbi possident Mut abunde inferius demonstrabitur , Puerilis Hippocrati , alijsque dicitur hic Leto cit.ε.
morbus, ut etiam Lucretio primus morbus, quod pue- φεψ ςψm Iilem, & primam aetatem maxime occupet. Hinc Aristoteles quaerens quamobrem inter animantes homini
Iotissimum oculi deprauenturi sta loquitur. An quod
Omoi, vel solus, vel maηlinc Forbo capitur comitiali Vin puerili aetate .C6niuisitercnim haec passio frequens l . est in pueris, eosq; adhuc paruulos, ut ait Paulus, in i stat, verum eo tempore magis, quo dentium ortus apparet. In summa adeo familiaris est haec affectio pue-ris, ut ipsit vel in utero adhuc existentibus , nedum in listrom lucem
25쪽
quat, quam humidiorem illam, ac imbecilliorem art tem sicciori, ac validiori permutarint . Herculeum v io morbum cum Hippocrates, tum alij quoque epile- Ipsiam vocant, aut quia affectum hunc passus Hercules fuerit, aut quia,ut ille inuictus, ita hic nulla medicor uope superetur, Vbi aetatem acquisierit, altiusq; suas radices egerit, quod quidem videtur magis cum Galeni sententia conuenire. Refert .n. a quibusdam herculei Τnomen inditum iccirco fuisse comitiali niorbo,ut eius magnitudinem significarent,non propterea quod Cum palliis Hercules fuit. E veterum tamen monumentis constat Herculem hoc morbi genere suisse vexatum , ab eodemq; , ut nonnullis placet, coturn icis ope liberatum, unde VCrsus. Fortem raturnix sospitauitiHerculeretis .
Cur vero ab Avicenna mater puerorum epilepsia dica-a.In ς. tur, fateor equidem una cum Leonardo Iachino me ignorare, nisi forte pro matre nouercam innuere nobis voluerit.: Lunarem praeterea morbum enlepsiam cum ' λCesio coetini medici appellant ν vel quia lunae circum p .iactionem insequatur, vel. quia liuio affectui maxime omnium Obnoxijistam,qui lunae coniunctione, siue inis i vertunio concipiuntur, aut edqntur, Vnde Serenus . . Mubia per tempora lunἀi iconceptumialis Iape ruina profudiit.
Vei u de lunae facultate in epileptico progignedo mo tis , A. bo ditius agetur insequetibus. Ecstius dicitur hare pas .so. pr. i. sio ab Aristotele, quod in ea non secus ad in ipsa ecstasi . . Li,. mentis alienatio fiat. Plinius mihi nomine complexus est scomitialem morbis.Nam de gagate lapicisicru : L ibensita loquisur. Deprehendit nucumor Sontico morbi
26쪽
morbi Ir.Tabulae meminere hisce verbi . Si Iudex, vel litigator morbo sontico impediator,dies iudicij diffisus esto. Quid vero significetur hoc nomi docuit nos V enuleius,ubi de Casiij Iurisconsulti sentcinia tra L. ii: d. i. Eit sonticum morbum vocari, qui noceat. Sed Iuli' nus sonticum morbum oponid, qui cuiusq; iei agem tu dae impedimento est. A Plauto dicitur epilepsiamo iniribus qui inspuitur,dum canit,& illic isti morbus,qui inspuitur,venit.Quibus verbis quid sibi voluerit Plautus ' docem tris a Plinio qui icripsit morbum hunc ab homi- Mio. a. nibus despui suetum,perinde ac si contagione ipsos inuaturus esset. Fuit siquidem olim consuetudo, quae &adhuc hodie viget,apud vulgares homines,& mulie eulas, ut si quid execrandum , vo aud stent, vel inspue
cerent, quod sibi euenire nollent, in terram despu rent,veluti abhominantes.pcrisastrant. n.sibi superst,etioli veteres desputationem esse remedium non te aduersus ingruentia mala ,& praesertim aduersum c mitialem morbum; qua superstitione etiam contra sis Rinum ter in sinu expuere solebant, ut in quodam meo de Inutina,& Fastino libello olim ostendi. Caducum vocat morbum epilepsiam Marcellu4 medicus, quo-oiam, ut ab Auerro e proditu legitur,epilepsia est aegri- .. .ieudo,quael acit cad: re in terram patientem. Postremo
e6mstialis dictus est hic affectus, quia si quis io comhiijs pile a ebrraperetur,dirimebantuR mitia, non quω, ud Ι ureriis autumat, in concionibus maxime elude steret 1 adi facile prehendantur hominespropter
nem prodeunt aliquid dicturi. Etsi proe metu posse hue assedili excita Π non negaverim. Rectius itaq; Serenus
medios, ac vates una sapientissimus comitialis ethym te patre eo.
nobo traditum ad hunc iuratani rei quis . o , Est
27쪽
i ta subiti speetes morbi, tui nomen ab illo sauod fieri nobis si fragia luna recusat Saepe etenim memb)is atro languore callucis concilium populi Iabes horrenda diremit. mictitiis Haec omnia sunt,Prudentissimi Viri,quae circa vanam 23 4 multipliccmo; morbi comitialis nomenclationem
pz, α xaminanda sese mihi obtulere. QuamobrLm ut ad lysius naturam me ipsum quamprimum accingam,uOrra
z:: nibus hic finem impono. Definitio quia rei. Leci. . II. DE singulis epilepsix nominibus, Auditores, in
rius fortasse quam oportuit,in superiori lectione sermonem feci,nunc oper pretium est, ut ad eiusdem affection is essentialem definitionem conuertatur Oratio. Quamobrem hoc ego pacto illam definirem Epilepsia est symptoma, in quo princeps functio a
.fertur , sensus, motusque arbitrarius amittuntur,cum omnium partium deprauata motione non continua, ex eerebri ventriculorum occhisione . Declaro. Hanzipsam affectionem in symptomatum genuosse co prandam , nemo erit qui libere non fateatur. Nam
quidquid est laesioni actionibus, illud Galeno sympi αἱ madicitur .Vhde epilepsia, in qua actiones hae, quae a
voluntatis iussu dependent, tantopere afficiuntur, i remerito symptoma nuncupata est . Praeterea si ea vocantur symptomata, quae morbos veluti umbra comvadisj- pus insecivuntur, ut habetur apud eundem Galenum, 'μ de ilepua morbum in via laesicet occlusionem Ven triculorum cerebri sequitur, hac etiam caus a sympi ma non temere ocabitur. Qua tamen in re sciendum a vobis est me partim curare, an quis praesens pathema i. i. vel sympionis , vel affectionem , vςl morbum , vel deni
28쪽
denique quomodo voluerit nuncupauerit. Talia enimai aplustis peraguntur, quae ne minimum quidem ut, litatis ad curandi rationem afferunt, sed logicae tantum quaestiones sunt, quae nihil ad medicinae opera conducunt, quemadmodum nos probe docuit Galenus. Desinant ergo mirari qui in lectionum progressit epilepsia '
amC modo uno, modo altero nomine appellari audiciat. Esto igitur symptoina praesens aegritudo, Cuius subiectum,siue partem in qua fit, cerebrum csse manifeste constat ex principum facultatum, &sensuum etiam exteriorum laesione,quorum omnium cum sonS,&Οriago cerebrum sit, veluti pro supposito axiomate habetur apud omnes medicos, & in comitiali inuasione ob laedantur , propterea non immerito statutum est cereiabili partem esse, in qua huiuscemodi passio generatur. Nulla enim, auctore Galeno, actio heditur, nisi pars, quae illam efficit,una etiam laedatur .1,Nec obstat,quod 'aliquando a ventriculo, at ijsq; partibus eam prouenire dicimus; semper enim in epileptico casu, a quacunque parte ortum habeat, cerebrum necessario affici opor
tet di alioqui saeua illa, & horribilia symptomata, quae in comitialibus quotidie cernuntur, nunquam profecto fierent. Hactenus de genere, &subiecto epilepsiae. S perest modo,ut reliquas definition is partes expendam. Principem anima iunctionem, nimirum rationem, ad que memoriam auferri dictum est , ad differentia spas mi, siue conuulsionis, qua correpti talem noxam non incurrunt. quod vero in epileptico symptomate nobistes illae animae facultates amittantur, ex eo satis superq; arguitur, quod ne consequi possunt, quae antea fuerint dicta. Siquidem, ut Galenus alti, cum memoriae viri bus ratio pariter assicitur. Additum est cum amissi ne arbitrarij, seu voluntarij motus, quoniam hic motus
29쪽
fit quidem musculjs ad propria capita reuulsis, qualis
etiam ipsis praeter naturam motus est: sed animali cieriare, ac ire pellcntc v ii tute,quae quonia in epilCptico morbo affectis, prae ventriculorum occlusione intcrcipi tur, quominus in motus instrumenta deferri possit,iaccesse omnino est, ut motus amittatur voluntarius. Qua rem probo etiam tali ratione.In epilepsia amittitur sensus; ergo multo magis & motus. Nam ad patiendum minor multo, quam ad agendum virtus postulatur. sermius enim ut palsi O motus vero ut adtio se habet. Quod
si legeritis vos sensu deperdito, aliquando motum se uasi, id non efficit, ut maiori facultate influente motus non egeat. Siquidem illud euenit duplici de caussa, aut obstructis neru is, qui ad cutim texendam veniunt, di non ijs pariter obstructis , qui musculos pervadum, - ut cute ipsa stupefacta, stuporeq; prosundiores musculos non perting nte, ita ut cum dicitur seruari motum amisso sensu, intelligendum sit non de una praecipua, signatast, parte, sed membro aliquo, ut brachio, erurd, quae varijs conitant partibus. Alioqui enim nunquam
videas brachi, , avdcruris aliquem musitulum moueri, qui idem non sentiat. Verum ne a re nostra discedam, qui animalem virtutem ad motum epilepticum eden dum influere contendunt, secus rem diiudicane, nun trum sensus omnes hoc in morbo deperdi, non quidem oti desectum spirituum ab ima ium: sed quia iidem
spirituspereturbantur .ita, &ogitantur, vitreum species recipere n queant; quorum hominum sententia mihicine n probatur. Nam si spiritus quoquo pacto in
fluerent,lica agitati , atque commoti, sensus in epile- a deprauate saltim operarentur, non poenitus abolerenturii Quod enim sensus hoe in symptoniate Onan no amittantur clarius est, quam ut deminiati debeat.: a Nam
30쪽
m qui eo francidunt, neque audium in uddent, neq ' summa vilia sensu quidqua pereipiunt. De-
Prauatum autem , ct vitiosum motum epilepticos cou
com itari lenius ipse demonstrat, licet in aliquibus maior , in alijs minor pro vatio modo generationis epile pilae , vgrijsq; eiusdem caussis conspiciatur. Datur . leuiori inimo sputia minitialisa iciun qua nec sei
per illuctio princeps, nectensus , rnothisqs voluntariuS
auferuntur, & in qua demum uniuersalis partium Conuulsio, iactatioq; non apparet. Ego vero de legitimet facta potissimum definitionem intelligi velim, quam tu alia, tum depi auata motio, tam cerebri, quam etiam uniuersi fere eormiis insequitur. Pcr talem autem tionem, don modo canu ultionem propriαdictam , sed etiam. conuulsita minum acci te πω tui Vterque, enim motu a legitimi, veruque πdepsia uix seiungi vivitur : quae si si suit, ut Galenus , ct post eum Pau- de loe.ast. lux liabhar epillapsiam elle conuulsitin ruffcru ii Theot ' ritalia ivbi persqn .hauriem non solimae Conu uisionem l
quamuis pluacciust autumet, Galenum quasi aliud δ' agentem hane aegritudinem conuulsionem appestisse, i& Pereda per conuulsonem motum conuulsivum inna Ad rastha-tummodo prauat . . nuulsionem enim in epilepti . . . r decis membrorum in propriam radicem contractio, mi yjJ'tum conuulsivum eorunde concussio, iactatioue pro
pallat. Quod vero non continua sit comitialis conuulsio inde fit , ut ab alijs conuulsionum generibus discrepet, nimirum emprosiliotono, opisthotono, atque tetano, idest neruorum rigore, in quibus perpetuo, non interpol late conuulsione fieri contingit; a quibus etianon hoc solum nomine differens est, sed mentis etiam sensuvii; oblaesione. Tande dixi ex cerebri ventricu-B a lorum