장음표시 사용
41쪽
mentaria magnam hanc noxam pati. Hoc idem ost, ac si dicerent corcbrum secundum ventres anc tu cile,
non autem s. cundum eius temperamentum, x t eidem in m clancholico morbo contingit.. I unc enim lcm pCramen tu totius corporis cerzbri immutatur, ut in cpi-lepsia pars tantu illius membri insigniter afficitur. Na4.de loe.am & corpus eius parum quodammodo isdi Ga 'cnus assim mat. Si quispiam vero quaerat undenam eliciatur cerebrum secundum ventriculos a stici, respondetur ab actionum potissimum motricum, sensibiliumq; lauione, quae cum a ventriculis cerebri proficiscantur, v c 'in symp - triculos asseetos esse demonstrant. Hinc ideo Gale-
medius est. Ucrum in caro, & epilepsia v entreS magis,& cerebri corpus minus: in apoplexia vero corpus magis affici solet. In quibus autem cerebit ventriculis 3 de loς. F. haec laesio fiat nos aperte docuit idem Galenus, qui tra- dit crassum pituitae succum, aut melancholicum comitialem morbum efficere, ubi in ventriculorum meatibus retineantur,siue is medius sit,sive postremus. Quare cκ his Galcni verbis medius, aut postremus vetriculus afficietur. Quam rem par erprobare possum si dicam : crasso humore impediente spiritum animalem in cerebri ventribus contentum, quominus in alias partes expandi possit , epilepsi1 fieri Galenus affirmat, qui
spiritus animalis,quo anima pro instrumento utitur cuin sensibilibus actionibus , tum in his, quae a consilio,& voluntate prodeunt, obeundis, in cerebri ventriculis medio, maxime* postremo, eodem referente Ga- Meviarat. leno, continetur, , iure igitur asseria nobis potest alia '' quem ex iam dictis ventriculis assectionem pati, non alios . Illud quidem verum est cerebri anteriores v i
tres hoc in affectu non parum laedi, unde Galenus; in sopore
42쪽
sopore anterior pars magis, in apoplexia, & epilepsia iel ος. R. vira te afficitur. Qum tu a verborum ui Captu accius perp iam altumat, quod tanti medici pace dictum sit, G lenulli eum scribit cerebri ventres in comitiali morbo affecti Unem pati, non m in uS antei tores, quam in dium atquc postremum intelligere. Quam sentcntiam ea fortalle de caussa secutus est , ut ostenderet Africennam hac in re a Galeno ipso non dissentire, duobstructione anteriorum ventriculorum tale symptoma fieri censet. Cui opinioni adhaeret quoque Ioannes Riol nus vir emunctae nariS, cuius quidem iudicium quanti sit faciendum inis demonstrant eiusdem ad Fernet ij libros Physiologicos &de Abd. Rer. Cauis Commentaria. Quid dicam de Hollerio, ac Rondeletio delit raria, di medica imprimis Republica benemeritis, qui
in alia prorsus omnia euntes, ab obstructione ventriculorum epilepsiam fieri nefant Θ Ab utroque c- lia demolini in illorum memoriae proditum lCgitur, epilepsiam epit.isehou non gigni obstructione spirituum transitum impedien- moibo, e. te,qhoniam, aiunt, si sic foret, molli in uniuersum pro- P Q. hiberi oporteret, aut saltim fieri minorem, quantitate spirituum , qui transeunt ad mouendas inferiores par tes non sufficiente, cum tamen velletnentius,quam antea, membra omnia moueantur. Ita ut haec sit amboruarguitio: Si fieret epilepsa obstructione ventriculorus. . motus vel omnino cessaret, vel salum minor fieret,sed sic est quod tantum abest ut cesset, aut minor siti ut potius venementior fiat, ergo obstructione ventriculoruepilepsia non fit. Pro solutione huiusce obiectionis a nimaduertendum est verum quidem esse de Galenimente, in epilepsia haud integram fieri obstructione, quoniam si sic esset conuulsio non fieIet, ut nec in caro, & apoplexia ipse, quemadmodum nos probe Aui
43쪽
cenna docuit, sed nihilominus hoc in *mplomate animalem virtutem ad motum efficiendum non influere, eamq; si aliqua ex parte influat, tantam non zsse, quae motum aliquem edere valeat, cum in ea prCrsus amittatur sensus , qui multo minori facultate perficitur. Quod vero ob ijciunt Hollerius, ac Rondeletius deu hementiori motu, qui in cpilepticis apparet, non nC sciunt motum illum,non ex influente uirtute animali, sed a musculis praeter naturam contractis, produci Θdum scilicet nerui, qui in musculosi laeseruntur,motum
suimet principij, quod in epilepsia, ad id quod noxiii
est expellendu, multifariam mouetur, insequi cogun- de suranturὸ locum uero Galeni, quem afferunt ad probandusi aliqua fiat in epileptico morbo obflauctio, eam esse in meatibus, qui in anterioribus cerebri uentriculis pituitam ad glandulam huic rei dicatam expurgant,nun bene intellexerunt, quod eorum pace dictuin uelim is Nam licet Galenus tradat comparatum a natura esse, ut per decliues cerebri meatus, tum per palatum in Os, tum per corpus nari um', Orificijs magnis , atque Pe spicuis pituitosa, cerebri excrementa excernantur , ne animal se uenter opilepsia, a poplexiaq; corripi tur, licet, inquam ,h c tradat Galenus, non propterea dicendum absque uentriculorum occlusione epilepsia fieri, nam ijs meatibus obstructis comitialem morbum gigni uult, quatenus dum cerebri excrementa per ductus, ac meatus illos non expurgantur, medio, aut postremo uentriculo impartiuntur, & hoc pacto epilepsia pariunt. Alioqui enim per se nunquam hoc pi ma produceret, quonia eis talis detur Obstructio a p, tuita in ipsis detenta,non pmpterea spiritus animalis ad principium spinalis medullae transitus intercipitur, ut
fieri constat occlusione med ij, aut postremi,quam n tim
44쪽
tim inuitur epilema. Sed quoniam ex hac re non idiatis oritur dubitatio, de illa in sequenti lectione ag
An motrix facultas ad motum episepticum 'edendum concurrat, ut perperam sentit Mercurialis.
A B his, quae in superiori lectione contra Ho i lerium, ac Rondeletium, de motu epit tu
eoiam, eo nimirum tempore,quo humr prostrati huc, illucq; membra iactant, disserui, non cont&nenda quaestio insurgit, an scilicet motrix etiam uirtus una cum expultrice ad motum epilepticum effieienduconcurrat, id quod in controuersia positum esse adin uenio, cum alii non parum conferre , alij conrra nihil esad hunc motum edendum facere contendant. Vtrinam tamen sententiae adhaerendum sit, ego libere pronuncia ,sed imprimis utriusque partis fundamenta r tiones percipere oportet. Quamobrem qui assim ex eis. tiuam partem tuentur, ac motricem facultatem ad πυ ν.. . et lepticum motum efficiendum concurrere asseuerant, 'H, hac potissimum ratione utuntur, quod scilicet, uelu i - ilectum est apud Galenum, musculi non mouentur nula uoluntaria facultate moueantur. Haec instrumenta 'enim ad id sunt a natura constituta, ut secunta volun talis imperium corpora nostra moueant. Vnde cum in epilepsia muscul i omnes moueantur, di eo sane PDcto,quo ab ipsa uoluntate mouentur, rationi consenta D mum
45쪽
neum est , ut si mouentur, eo mota , quo uideliere conrua ora nyturalit moveri sol Saeniiligi a iacvitate; quam a mouente id ipsum fiat. Ρωerea confirmant hanc suam senti. ntiam alia Galeni auctoritate, qui ponens disterentiam apoplexiam inter ac epilepsiam, scribit iri eo assectiones conuenire, quod cundem locum a ficetu, eandemq; materiam Vtraque si l passio o
steta est actionum facultas deperdita, th epilepsia m
tus deprauatus scilicet facultatis'. id enim, inquiui,uult phrasis Galeni,& sic ab interprete translatum est,quasi
uelit dicere, differre apoplex iam ab epilepsia, quia in
illa facultas nihil operatur , in hac deprauate mouet. Ex altera uero parte sunt quamplures Galeni auctoritates, quibus concludi posse uidetur admotum epile-pticum edendum nil omnino motricem conserre. Primum igitur docens discrepantiam inter amplexiam,ac opsscpsiam uersuitem tradit in ampleκia motum desinere prorsus, in epilepsia motum quidem seruari , socipraeter voluntatem, a Ponens uero differentiam inter motum uoluntarium, & conuulsionum, scribit motum
moluntarium eo sane pacto ieri, quo fit conuulsionis motus ed voluntarium a facultate ciente, conuulsion si autem sine facultate ciente fieri. Minsum similiter sentire videtur idem Galenus cum alibi, tum praefert in dum conuulsionem solius morbi opiis esse scribit. cui sententiae adhaerent Avicenna, & Aueri oes, innuentos hi omnes huiusmodi conuulsionis motus a nulla alia ui effici posset; praeterquam ab expultrice facultate naturali. Controuensiam hanc cupiens conciliare Hier nymus Mercurialis inter medicos nostri arui primarius duplicem dari conuulsionem tradit, aliam cum motuma olfusio, aliam cum motu non manifesto; cum motumubu l manse
46쪽
manifesto epilepsia fit, quando scilicet principiu m
tus e stassectum; sine motu evidenti cum pars aliqua contrahitur insensibiliter ob. tumorem alique,aut in flammationem in musculii obortam. Quae vero cum motu manifesto sit epilepsia est,in qua dum membra
iactantur, purat Vir doctissimus, una cum virtute e pultrice omnino etiam operari facultate motricem. Eco autem cum Gal. ipso, bonaq; Medicorum parte admotum epilepticum edendum nihil motrice conferre arbitror,ob occlusionem ventriculorum, e quibus actiones ta sensibilis, q*am motrix in alia corporis membra delabu ntur. N ec ardu u profecto erit rationes, auctoritatesq; in contrariu allatas enucleare. Imprimis enim quod asserunt ex Gal musculos a natura constitutos esse, ut secundis voluntatis,iussa corpus, inebraq; moueant,id non pmstat quominus musculi mouere unquam possint,nisi animali ciente virtute, cum S in sobrium rigoribus mcbra interdu vi lenter moueantur, concutianturq;, du pro insita facultate ad acrioris humoris expulsionem insurgunt, nulla ad hoc faciendu dclapsa E cerebro virtute mouente. Gal. vero cum dicit musculos non nisi a facul tale voluntaria moueri, de motu intelligit,qui secundum naturae limites fit,naturali nempe,ad eum enim edendum necessario vis animalis rcquiritur, cuius et motus gratia uniuersiim corpus niusculis natura cinxit.Haec ratio igitur,ni mavelis auistoritatem vocare, nequaquam in epilepticis virtutem animalem,motricem ve ad illoruin motum efficiendum necessario adesse oportere demonstrat.Siquidem epilepticorum motus non voluntatis iussit, sed praeter natura omni,
no est, dum uiusculi csteriam partis,quibus alligant ur, motum inscquutur; necobitat,quod Vir Clarist.
47쪽
reddit in epilepsia musculi mouetur eo pacto,quo a voluntate mottam solent, colentaneum c rgo est a nulla alia facultate moueri,quam a mouente, nam huic ita locant: instantiae integre satisfecit Galenus, qui musculos in conuulsione eode motu moveri, quo etiam naturaliter mouentur,scriptum reliquitujsdem nempe musicut is ad propria capita reuulsis, sed no propterea asserendum est admotum conuulsionis animale facultatem insuere,ut in motu musculoru secundumnbtusi ccidit. Hic enim absque animali ciente, ac impellente virtute fieri non potest;conuulsio autem reotus est inuoluntarius. Quantum ad aliam Galeni auctolitatem ex Aphorismoru commentarijs depropiam,ego equidem n6 video, quidquid sit de versione interpretis, cur per eam a mea sentcntia decedere deb m. non enim probari ex ea potest Galcnum ad 'cpilepti cum motum effici θdum motricem virtutem una cum expultrice concurrere voluisse.quandoquide tradit apoplex iam,& epilepsiam in m conuenire, quod cundem locu ast ectum, & eundem humore habet mali auctore, in eo v cxodi Gue, quod apoplexi a fit propter virtv s ad noruOS adfluentis plena, cosummatam q; priuatione, epilepsia ob motum vit Osum , atq; peruersum . nec addendum .est eiusdem facultatis,quasi dicere vel t in epilepsiamotricem virtutem mouere quidem membracu CWυhrsce sed d praua-te,quemadmodum in apoplex a, abolite . non enim, puto,id voluit G lenus, si eius verba a germano sensu ino distorqueantur . na vult quod hi affectus in eo ad inuicem discrepent, quod apopletici omni prorsusTotu, tam voluntatac, quam qui praeter naturam sit destituitritur,ob omnimoda icilicet ventri u- .lorum obstructionem,culus gratia fit, ut virtus insita ccrebri ,
48쪽
cerebri, quippe quae materi ei multitudine affatim Obruitur,contra insurgere nequeat,epileptici veto li , cet voluntario motu priuentur,vitioso tamen ,ac per- 'uerso motu cientur, quod in eis integra non est ventriculoru obstruet io,sed,ut aiunt Moderniorcs, semi- obstructio. Vnde aliquo pacto virtus expultrix cotrarem infensam insurgere potest, quam dum expellere conatur cerebrum multifariam mou t, cuius mebri motum vitiosum nerui primum,dein musculi,tande membra omnia inuite sequuntur. Sic ergo ab expul-rrice sola facultate, absque ullo mouentis adminiculo, motus epilepticus editur. Sed ut haec melius intelligantur, diluenda quoq; est obiectio, quae ab aliquo ingenioso hac in re obiici posset, nimirum iuxta qua partem cerebrum rem noxiam adoriatur, cum ex sui natura sensu prope carere dicatur. Hic itaq; sit huic lectioni finis,& ad hanc dubitationem persolue dam descendamu S.
Oua ratione dicatur cerebrum ta prompte aduersus rem insebam insurgere cum ex
sui natura insensile fere sit. Vbi Fernesij
quadam opimo reycitur. Lect. VIL
VEstrum aliquis fortassὰ mirabitur, quomo
do 1 Gal.& a me ispius traditum sit cerebrii lincla . in comitiali morbo aduersus te noxiam tam '' prompte insurgere,cum ex sui natura pars illa sensus expers esse seratus. Quandoquide verisimile non fit nabbi aliquod rei alicuius expulsione moliri,quae anesi amica,vel inimica sit vix setire valet.Huius generis at . a messe
49쪽
esse cerebrum probare facile possum. Imprimis nanq.. a. νMi. de cerebro disterens Arist. scribit illud non aliterae sim, excrementu aliud quodu is sensu carere.Post que Galen. cerebiu non ut sit sentiendi instrumentu, sed ut sensuu instrumentis vim sentiedi praefleta natura instituta prodidit.Hisce auctoritatib. ratio quoq; fauetana quae sentire pars debet, inter hi midu,&sccti qu asymmetiu habeat oportet. utriusq; . n. qualitatis CF perantia sensus imminuitur, c d numida potissita u. unde humida inteperies non nisi ex accidenti dolorε inferre creditur. humoris etenim copia vim sentitat hebetat,qus contra in sicco,quod limites non trascenscendat, acutior euadit. Cerebrum vero per qua im- midu esse ab eiusdem mollicie,&copiosa,qua undiq; scatet, humiditate deprehenditur, immo Aristoteles omnium nostri corporis partium humidissimum statuit. Hac ergo ratione etiam probabile fit cercbium sensu tactusomnino carere . contra tamen quispiam ob ijciet quod vulgo dici solet, nemo dat,quae no h bet; quomodo igitur cerebrum cum sit sensus expers sentiedi principium medicis eritὸ Pertritum est enim apud Logicos, illud esse magis tale, per quod unum
ri nix. quodque tale. Praeterea non ne Galenus literis exarauit cerebrum,&spinalem medulla inter ea censeri, quae sensum obtinense Insuper cerebrum mouetu Crου ρο- go etiam sentit. Hoc enim pater ex Galeno,ubi patet nullam partem carere sensu,quae mouetur. Cerebia
vero sentire hac nota Ron deletius,alijsi, demonstrat quod quibus inflictum vulnus est in capite, ij frigoris iniuriam sentiunt,licet obtusus propter partis hum ditate . Femel. Ciceronianae potius in dicendo et gantia quam Galeni doctrinae imitator,ratus cosentaneum no esse cerebru id alijs dare,quod ipsum met
50쪽
illisse , motus dumtaxat, non item sensus auctorem cerebrum secit. Atqui cdrebrum mouetur quidem, sed non sentit; men inges vero exquisitissime sentiunt, ne
q l qu.lm mouentur. Itaque concludit cerebrum per
se iussa in elle ininus, n6n senstic piam, & duram matrem sensis, non imotus. Sed si petam ego a Fernelio
cerebrum quo motu cietur , naturali profecto respondebit. verum in eadem versamur difficultate, quo pacto cerebrum der quae non habet. motus enim quem alii pallibus ebdununieartinianalis Ust , non naturalis, igitur volit nolit concedes cerebrum dare caeteris idquJῬsim caret. QuDe Galenum sequiitus tam motus, quam sensus in iiiiii cerebri substantia manare dicam ; Quod quidem ipse Galenus confirmat manifesto
argumento, quo Fcrneliana sentCntia undisti conuel- . de Plae.
litur, nimirum: In neruis duplex substantia considera ri P R tur: duplex tunica, & interior medulla: Tunicas accipiunt a tunicis cerebri, medullam a medulla: Atqui si membranas tantum incideris intacta medulla, pars inqtram neruus inseritur nihilominus sentiet, atque mo- uehitur: Si v medullam discindas utroq; mox prinabitur. Ergo cerebrum erit utriusque efficiens cause .sa. nam habitus priuati Uno diginoscitur. Ardua res est caussam adinvenire cur cerebrum det ea , quae non habet, quod in Soh pariter miramur,qni non calidus calfacit, &in cote,' ad quam acuitur gladius, cum sit exorsipsa secandi. Quare hanc ipsam difficultatem pro nucalijs discutiendam relinquo. Sat est mihi cerebru sensu per se omnino carere, quanquam ab eo sensifica vis in alia corporis membra dimanet. Nec obstat cerebrumouetur, ergo sentit, nam hac de caussa cor etiam,pulmo, alia ii viscera, quae motu cientur naturali per se sentirent, inculpandaq; foret natura,quae in eadem Vi