장음표시 사용
31쪽
omnia moderaretur imperio, non minus sccidentis quZim orientis regna curare debuere.
Vnde& apud Graecos μntequam per sal lasperiissent priscae memoriae, ponebantur Chaudati Indiue tanquam ejusdem professionis ..ia oriente: Celtae seu Galatae in occasu: Aethiopeh in Austro: & Scythae in aquilone, tanquam capita mundi,ut est in parascem Strabonis. Uerum quia illi tantum in imperiis primi futuri sunt qui in disserenti coeli longitudine sub primis influxibus positi sunt, in vera orbis habitabitu id est temperata. ideo Berosus magis ne
glexit Scythas ct Aethiopas. Licet enim &Scythae in frigida & Aetlij ses in calida regi
ne habitent, Dei coelique vera beneficentia in regionem ten adratam est transfusa. In i hoc autem maxime fidem meretur; quδd consentiens ipsi Mosi Nimroe Ruem suum Satu num primum fuisse scribit, aues oremque Bai, lonicae turris & Regni, facit parum probum, ut qui rituales libros magni Iouis est furatus ab omnium parente Noacho: per illos enim Ibros Chaldaei eadem habere coeperunt quae & sancti patres, donec sacra disciplina ad ambitio nessii & maleficas artes est conversa, sicut nostram videmus ad id redactam , ut hominibus omnino dissimilibus iis qui eam instituere , via
32쪽
deatur ipso usu aut abusu potius patrocinari. Sic usu comparatum est,ut corrupti singulis saeculis homines ex praestantissimis institutionibus pessimos mores sanctis ornatos titulis prod . cant. Simerfuit ex illis ritualibus doctrina rorum c instium, in qua post Diluuium excelluis se Chaldaei non potuissent, nisi jam ante Diluuium suis ent obseruationes 2 sanctis patribus
factae & conscriptar,religionique geniorum Angeloris naue qui primum coelo innuuntaeoniumctae, quales antea Chanochus vates scripserat, cujus spus inter primos rituales sacrosque libros in Aethiopica xcclesia extat, ut iplius fi- sdem & argumenta ab ipsis au)iui Aethiopibus Canda cum Regno subjectis. Quum itaque in
uos fragmentis,quae adhuc e fiant, nil sit scria sp tum nisi quod veritati sacrorum aut Astron miae , aut humanae & cui nil repugnat Historiae per omnia consentiat, eb quod partim plarisque placeat, non est res iciendus. Rationibus e. enim & authoritate prael tantiore, non solis conuitiis aut detestatione risilae sunt improbandi scriptores sicubi displicent. Deest autem plusquam dimidium, unde constat certissimb non esse confictum opus. Clare enim liquet exJosese ad Nebucadnegarum usque Babylonis in--stauratorem scripsisse.
33쪽
Uit semper usu omnium gentium receptissimum, ut prima fides uratoris aut scriptoris ab ipsius persona peteretur. Quisquis enim etiam de rebus praestantissimis verba facturus aut dictu- .rus, sola dur oritate, aut solo rerum fine. mo-areri debere: suos auditores, ita ut semper illis c . persuadeat, Velit, toto errat coelo. Quot enimbam a condito urbe principes se tegere, ut suisi populis ob solam. aut oritatis rationem pon . -rent ad hoc ut in officio retinere homines poL-sent e Tamen ex totius Drbis terrarum imperi in quo ad hanc diem fuere innumerabiles sum-
mque aut oritat principes, si leges duris Ro-
. mani Iustiniani imperatoris cura conseruatas excipias, nil planesiaperesse reperias. Licet v ro stat praestantissima Sad homines in ossi--cium cogendos aut in eodem retinendos apti i- , sma, quae innumeri sapientilaui,ut rectius loquas prudentia insignes Yiri Depolitia,De Oeconomica, De Moribus, De lepusA in summa de omnibus illis doctrinih quae ad ossiciorum rationem spectan praeclarusime, doctissi
34쪽
me amitissimeque scripserint; tamen illa om-μ nia aut interierunt,aut si extant, ut innumera ad- ς - huc eri tant, tantu dem plane faciunt in promo uendo, quantum si scripta non essent. Hinc licet innumeri in toto terrarum urbe dent ope-N ram intuis, i ristotcli, Isocrati Ciceroni A cae-
. teris hujus notae primariae uiris is nullum tamen, unquam reperire liceat,qui reuera moribus si
ctioribus sit effectus ex eorum lectione. Illae enim disciplinae doctiores quidem, sed sanctio-- res non reddunt,ea una de re quod ne ipsis quidem scriptoribus, quamuis sint verissima, fiadem suae veritatis fecerunt: fuere enim corruptissimi in se, qui optime caeteris tantum, dc non sibi scripserunt. Quod s ipsa accesserit vitae morumque probitas,veraque inscriptoribus sapientia, quae in Bonitate consistit, con nctaque cum .audi oritate & Doctrina fuerit, est o-'lmninoraecessarium ut seminam omnibus lycu- Iissdem faciat, &3 onuerso, est omnino impossibile,ut ulla doctrina aut legislatio post dis- 'statos suos populos si superstes, & multo mi . 'nus possibile, ut ex primis ad alios informamqdos transeat, nisi sit Pisina institutio a fiamma Authoritate potentis , a summa sapientia, & a fiamma Ionitate profecta. Inde verissimI est lab Uoratio scriptum, si veresit scripsit, intelleias ctum 'oluisset diuis me fierUlolendum est
35쪽
iprima' tibi--Quasi dicat, sis bonus oportet; s inihi vis suadere ut ipse bonus sim. Quotouot itaque aliter do uere quam fecerunt di se dc suos luserunt auditores. Hinc perdita veri mdes : Quamuis enim verissima utilissimaque scribantur, si non suaserunt ipsi met pratori &scriptori , qui fieri poterit ut mihi suadeant pQuum gutem videamus ipsos sacra: Diuinationis libros , qui in Hebraeorum litteris potissu frnum seruantur am totis tribus annorum mili- Ihust quum tamen merae videantur ineptiae,s ad sem morum flososorum scripta conferantur non taniam fuisse inter suos ubiuis terrarum sparsos , conservatos,& litteris moribusque o seruatos assidue,sed sensim tantam suae veritatis fidem fecisse, vi ferE totius orbis terrarum institutio ab ipsis dependeat,diuinitus hoc fieri fateamur oporset. Si quis autem diligentissime apud se consederet tempus,quando apud suos destructo Iudaeorum imperio periisse omnino ' debebant, tunc Mm una cum summa abse ditate mundi, orbem terrarum summa Authoritate sapientian vera Bonitate repleuisse, necessarib colliget isthaec Axiomata. Quod, quum videantur absurdissimae doctrinae, & ab
eloquentia rationeque humana omnino aliena ,
tamen quando apud suos periisse debebant o bem replauere, opus est illud a Diuina proui-
36쪽
dentia esse factum, quod contra voluntatem judiciumque humanum factum videmus. od, quum non solum sua simplicitate S infantia fretae,sed mysterio crucis toti mundo deridendo unitae contra Gloriam ct cupitos honores,comtra Luxum & superfluas voluptates, contra aua-ι rigiam& fluxas opes a Probra, Dolores, pampertatemque suis sectatoribus suasere, Rem omnino humanae sapienti quae contra ista pugnat, contrariam. Adde, Qubd tunc omnes doctrinae mundi & Graecis & ininis ingeniis excultissimae, summaque eloquentia expostae, tunc summo in imperio mundi versabantur, quum Isthaec inspiens sapientia illis inuitis& iobsistentibus vicit orbem terrarum. Vnde est omnino colligendum pro Axiomate generali. Hujusmodi scripta este Diuinitus inspirata, ct ab optimis viris, quique primi illa obseruarunt, elli scripta,&vt impiis loque nomine floB- lfissunt ridicula, ita ab integerrimis sunt assidue jprobata inque praesente deducta authoritatem. cauum autem obsistetibus huic doctrinae omnibus potentiis & sapientiis mundi , tanto magis orbem occuparint, quanto magis sunt oppressae, necesse est ut Ratione solius Bonitatis, tam in ipsis sexiptis respersae quis in suis auino 'tribus inhabitantis, contra a niuersi potentiam obtinuerint. Colligitur praeterea in aeternum
37쪽
ideo duraturas has litteras, quamdiu videlicti mundus durabit , eb quod sicut causa causi rum non sola potentia, aut sola sapientia, aut potentia sapientia solum, sed potissimum Bonitate aut neuolentia fuit Sest causa omnium rerum, sic haec sacra scripta non sola potentia authoritatJue instar le m aut constitutionum ἰbum, nec seu humana s Pientia,Vt set /i soforum, nec Authorit, lte & prudentii tantum, ut sunt ea quae a potentibus sapientibusque uiris sunt de moribus aut religione conscripta, sed potissimum ab ipsa Diuina donitate in bonos uiros transfusa Diauino jussu sunt conscripta. Una ista causa, bonitas videlicet,defuit illis scriptoribus humanitatis pro gloriae ct amoris proprii compendio scribentibus, quam ideo sapientissimi vates sanctissim&ue prostiae in paupertate,. . probro, di dolore quaesierunt , ut
. uniuersi gloriam causae ves- luersorum redderent
ct opes fluxa omnia fugiendo a sibi& orbi coinrararent.
38쪽
necessi eis praecipuum Sacrae δι arsinis . Irem essumma, cluae unquam in mundo' t oloris o-tentia, dapientiam bonitate, susque Doctrinam es Zationi conjunctissimam. li CE Τ uniuersa ejus doctrina tractatio,quae tam in legibus, quam iis libris sententiisque,quae ad mores spectandest exposita, visa sit sui psisgi thoribus
rationi tam c5juncta ut duce rationc ubiuis gentiu probari debuerit, tamen illi praestantissima sui parte omnino deesse ideojudicandum est, dc quod nullu unqua bonu virum aut fecerit aut 'ipso reddiderit meliore,& qubd illis tam egrogi QOrnate, eloqueteri tractatis, sensim naudus praetulit eas Doctrinas, quae ipsis mundi sapientirividentur etiam lectu indignae. Qubd si mihi ponant hoc propterea fieri, qubd deteriora semper vincere soleat, squod no ambigo renascente ubiuis Imeietate dicere)aut falsb olyic
re se,aut nulla elle mudo causa prouidenti me, quae cura reru humanaria habeat affirmabunt, ipsius', impietatis assertioe ex numero hominutolli merestitur. Hoc auicvltim v, quia nusquam
gentiu sint libere dicturi, etsi id maxime cupiui effutire, quin se hac una ratione mentiri deprehendat nemo dubitarit. Na inter multos mudi principes extra veri sici cognitione positos quin
Lucrint aliqui, iique nct pauci qui sategerunt ut
39쪽
leges institutionesve suorum populorum essent& rationi coniunctissimae ct muturnissimae, mihi nusquam negabunt. Lycurgus saltem,& Nu ma, narond*s,& Zamotam,qui imperia suorucum summa prudentia retinuere egibusq, sanctissimis,ut sui visum est suos instituerunt, nec tamen facere potuere ut ad posteros eorum doctrinae peruenerint, quamuis nemo non ain plauserit illorum sententiae. Factum itaque non est ut sacra vicerint eb quod Deteriora vincar, csed quia saecula semper proficiunt,illa tanquam
vana&li verae causae cognitione aliena peri re : Haec autem quanto magis fiant oppressa impetita*ut irrisa profecerunt, ita ut reuera hodie in toto terrarum orbe supersi Moses unus
pro Reipublicae basi cum illis Romanaruna legum,seu humani Juris, quod a Virtute Romae incumbenti& ab ipso Principe mundi Noauio
olim delecta pendet. Nam licet in oriente res Chisistinorum per nostrorum principuin se. Aiones in t accisae Judaei autens perpauci sint, iique ubiuis e 'lum instar agant, tamen orbis Ismaelitarum est in eorum locum substitutus a Divina prouidentia,ut potius quam perimi Sacrae Diutinationis memoria, Ismaclitae adulterinis doctrinis & sui aut oris similibus orbem in
Suriacae doctrinae memoria contineret. Est ita que summa potentia mundi in eo,cujus no mane
40쪽
ntinentur sacra contra omnes impugnationes mundi. Solus verb Deus hoc potest, ut quo ma sis oppugnatur, tanto magis praeualeat. Sumina etiam sit sapientia necesse est,quae uniuersexum mundi sapientum conatum superarit. Bonitas certe quae caeteras vincit palliatasque oste
dit sola summa est,& omnipotens. Quum aute istus hoc fecerit,ut Iudaeorum libri,qui inter paucos Iudaeps asseruabantur, in totum ombem ita transierint, ut in illorum verba sit jur, tum ubivis gentium, ut qui est potentior,sapientior,& melior in infinitu ipso blase,sit Omnipo-
. tens,omnisapiens,& optimus, omnibonuine n
3 cesse est. Quod si Mosis Dogmata inuita totius mundi potetia di sapietia suas caeteris intercide-tibus leges asseruauit,quantus esttQuantus auteerit ille de quo suam edidit legislationem' Chris itaque est omniu legum & potenti arti mundi apex,cui tamen uni quamuis inuitus potentis simusque tame summopere inseruit Ismaelites. Quum autem Dem& Natura est faciant seu-stra, fieri non potest quin in ea Doctrina,quam inuitis sapientibus mundi Deus solus urbi suasit habeat in se rationem summam,& quae omnibus sapientum rationibus sit superior. Sapientes mundi, imo hominum stultissimi, eo quod viderent usque adeo natura duce insitam esse in