장음표시 사용
41쪽
ia timendo, colendo, & amando verba facerent; communia & puerilia homineque indignandicarent: & ideo ne viderentur simplicitati assi-nes exhorruere ide ipso mentionem ingerere, ruod in Aristotele potissimum videas, quum Pe causis & per causas se docere deque summo bono eligendo & amando ubiuis se dicere aia firmet, ne semel quidem videas aut ipsum in ei laudem prorupisse, aut suasisse ut illa causa
causarum, per quam omnia sint,eligatur amanda colendaque S maxime cognoscenda. Hoc
enim illum puduisset. sacra contrὶ: Censent enim omnia sensibus objecta esse omnino inoo causae primae ut aequum est posthabcnda. Quidenim amentius videri posset, qui ut amen
tur quaedam expetenda, ut sunt scientia opes, virtutes, valetudo, & caetera omnia, quae inter expetenda reponuntur, causam autem ipsam &summi boni fontem,unde talia habent ut expe- tantubnegligeret Sapientiae itaque principium ct finis senuriaque ratio omnium rerum ita est, Non solum ut scias fatearisq. esse causam mundo, sed ut ejus nomine.quaecuRue illa sit, non solum Famam,valetudinem,' opes videlicet Animi, corpori media imprimis expetenda bona spernas monasqalubcter, veluti ipsi aut ori gratias habiturus, sed ut loco Famae Probra, pro YaletudineΓolpres,pro opibus seminaim patiare
42쪽
patiare pauperie. Haec aute sunt poneti,non ut Deo qui non eget reddantur, aut Vus nomine patiamur, sed ut Reipublicae aut cujusvis alterius hominis conseruandi gratia, ad solius primae causae gloriam hoc facias. Haec est lex arte na ct sacrorum finis extremaqι Ratio, cuius causa factus est mundus. Non satis ital est virtute propter virtute, aut bonum propter seipsum arpetere, sed est omnino opus ut omnia expetoda propter illam causam solummodo expetantur, quae & illa expetenda fecit, & nobis animu versi expetendorum Iudicem dedit. Omnes doctrinae mundi, quae non sic docent, pereant necesse est,ut hactenus innumerae periere. Quantum vero sunt futurae superstites, tantum Diuinationi rimae seruire illas est necessarium, sicut legumumanarum meliorem partem inseruire Chri ilianae Reipublicae videmus.
Quodnussa riuruam Ucusso Pamor est in uis ψο--/res halita quam in eos qui acrae Dinnationis rassi Dree. vpER sv hodie duo Iudaeorum genera,Sarnaci IaRin Comunes qui jam ante bis mille & quingentos annos tanto sunt erga seipsos odio, ut cauuno illorum pertinacia videatur irrecoacti
43쪽
liabilis. Samaritani tam pertinaciter dissidendo 1 moribus Talmudistarumή sic enim com-
. munes volunt vocari) ut post separatas decem Tribus ab imperio legitimo Iuda: ntiquam conuersari in rebus sacris una voluerint, ita ut post Quinque Mosis libros. nullos caeterorum, qui in Iudaico & Christiano Canone habentur, recipere voluerint, asserantque omnia sacra esse peruersa apud Communes, faciunt maximam
fidem, quod Mosis libri sint sena ma integritate apud nos & apud Talnaudistas. quia omnino ut ipsi apud eos probauimus, & illorum gxemelaria Samaritano depicta charactere sunt plane exdem cum Hebraicis. Illa itaque discussio fidem seminam facit. Quanto autem odio inter b datos & Christianos sit ad hanc diem ana totiς ISOD . anniciaboratum,notius est quam ut dici debeat. In hoc aute vel rhaxime videtur, dubdquum sacrarum interpretationum & dogmatum in fidei articulis pridem positorum apud eos una cum sacris haberentur , quae necesse erat ad intelligendas scripturas tunc apud illos, scut nunc apud nos fuisse scripta, ob odium nominis Iudasci, ne nomine quidem ipso audire potuerint nostrates, tamen in ipsis libris
1acris tanta videtur consensio inter nos &Iuda os . ut nil plane nis ob aliquot loca interpretum aut scribarum vitio mutata disserre
44쪽
videantur: non est itaque dubiu summa discus. sone nostrorum factum esse, ut in unius aut alterius audioris vel libri sacri verba & volumen /juraretur: licet itaque in sensu tamen in ipsa lo- gis littera nil dissensionis superest. Sed quid non sunt passi impugnationum, quu innumeri huic doctrinae affines exemplaria innumera corruperint. Unus Iuliamu imperator disertissimus quM acerbe potuit fieri contra sacra scripsit. , Celsus argutissimus hoc ipse ni fecit. Porsi rius, P thagoricus an Platonicus melior non facile dixerim, sed ut doctissimus ita acerrimus nominis Christi iiij insectator & doctrinam &I- . bros summo cum fluore totius impietatis naum di euertere conatus est,innumera suarum liciae-ctivarum volumina curarunt trascribi asseruarique. Sed quidρ tanto illustrior facta est ea doctrina quanto magis est concussa. Nulla vero fuit major discussio Doctrinae & puthorum, est quam quum innumeri omnium doctrinarum claritate celebres,ut testatum Deo & orbi fac rent,quanta in illis virtus lateat, clarissimi mi r culis toti urbi notis, fortunarum, famae praesentis acturam lubentissime secere, ut
de moti multi in sto forum literis instructissimi rectejudicabant, non posse hoc nisi per praestantissimum doctrinae genus fieri, & non nisi in optimis viris colammari, ut omnino alacres
45쪽
ei sacroriam meminerint,ait Diuinitus filisse prohibitos omnium gentium scriptores ne in sua scripta transfunderent & sacra. Inducit vero Theopompum ejus rei testem. Quum enim in suas historias vellet sacra Hebraeorum trans fundere pse ad trascribendum accincto statim Diuinitus lux oculorum illi est adempta, nec prius est restituta quam Deo Hebrgorum promiserit se ejus sacra nunquam attrectaturum,Vt cum reliquis historiis profanaret. Diuina prouidentia id curauit, ne illa,quae in prima vetat tis ratione habenda voluit horis eorum admiscerentur, qui nil fabulis non repleuerunt. Berosus quide ex Babylonica historia sacris tam gente quam literis proxima ostendit fuisse liciatum Chaldaeis quod non ibit Graecis. Diluvii enim historia apud eos seruabatur. Antiquitas Iudaica & libri contra Appionem faciunt
eorum authorum fidem illuc remitto,ne actum agam. Similiter, permulta,quae in Historia ecclesiastica sun*quum inde possint peti, illic relinquam petenda volentibus. Nondum enim animaduersa adferre visum est. Nullus locus magis Christi regis regum magnitudinem explicat quam qui est apud Plutarchum in libro,
Cur defecerint oracula. Ait enim, vibam prideinlibro de Orbis terrae Concordia notauimus,' Temporibus TYberii C: sarist quum Chri use a i
46쪽
in cruce obiit) nauem una narectore Naucle,roue Aegyptio a Graecia versus Italiam contendentem constiti sie ad vesperam in littore Epi- non longe a Strofadibus. Quumque alii coenam nodum complessent, alii autem jam cubitum irent, udita est in acre vox sepius inculcans Tamua Tamua, Tamu Z. Hoc erat proprium naucleri nomen, toti alioqui naui incognitum , ad quod quum respondit nauclerus, ea vox subjunxit in acre, quum fueris uxta palo des si re te memini loci, nam nec Plutarchus hic aaec nostrum opus adest ) clama toto
obiit. Consultum est inter omnes de hac voce quid agendum esset, statutumque est, visi ta uis in tranquillitate ibi cessaret,nauclerum hoc exclamaturum,sin autem mista fantasmatis praecepto ultra transituros, statim ubi nauis eb loci quoju mi spiritus constitit; iraquillitas sum
ma& ventus cessans fecit,ut jussa facere Thmuae cogeretur. Ubi inclamauit,statim admirabilis eiulatus S vocum confusio audita est, & tanto fragore S motus in aere effectus est, ut T1berius eodem tempore audiuerit pan est emortuum, &aduocatis flos sis,qui de vita &morte deorum disceptarent, miserit etiam ad Tamuetium nauclerum hac de re accersendum
Romae, a qua tamen ab eo loco ubi crat T
47쪽
mur sunt plusquam octingenta passuum millia. Vnde necesse est ut quum audiuerint illi
spiritus de morte Imperatoris omnium spirituum seu ad condemnationem seu ad compansionem nam cujus generis essent vix judic retur) sint emoti, statim illud auditum Romae exposuerint. Quod autem illi spiritus vocarent Christum . id estvniuersale, hoc est ustatis-
simum in lacris. Ipsi auisores sacrorum Mu- relsisque auditores, quibus auri oribus sacra pro- obata sunt,ubicunque vox, l,quae Universale sonat,est scripta, exposuerunt in sacris Doctrinis,ut in Zohare patet, mediatricemia si motricem uniuersi potentiai per quam summus Deus omnia moueret, eamque asserebant esse Messiae mentem. Nam eo quod Deus est motor omnino immobilis & immotus, quique nullis nouis aut assectus aut loci motibus posset moueri, naturetautem est omnino perte immobilis, S coelum etiam non nisi per proprias intelligentias mobile, ut nisi adesset unus uniuersitatis spiritus Dei vicarius naturae indiuiduae auε. ori quem draeci ταν, Hebraei vocant, nil plane posset moueri. Hic est Intel- Iectus seu Mens & Spiritus seneralis, de quo
postea. Ait ibidem Phitarcnus aut ore quo- ldam Demetrio relatum fuisse ,eadem tempestate daemones,antea populis ipfs aut propitii aut
48쪽
minime damnosi, circa Orcades insulas ad Lnes iuuernae& Albionis insularunti ita stolisse α& aerem concussisse , ut est integri in agri plantis & aedificiis pene reliquerint. Sentiebant S illi suas ruinas, &ideo illas suo more in suos cultores vindicabant. Phnius,cui uni odiosa filii & ideo fere ubiuis proscissa & insectata immortalitas & Diuinita nam i to omnia, est prouidentiae, nisi coactissimus suique dissimilis tribuisse videtur) ambigubdmodum S cur sim locum unum scriptum Muta. Naturalis lino .tractauit, qui reuera mihi videtur de alio non posse quὶm de Christo intelligi. In summo enim probro posuistent, aliter quam in dedecus de Christo crucifixo Deo loqui sic habet cap. Sa. Multa etiam vaticinia sunt aedita ab illis aut de illis qui , sepultura reuixere. Haec est
sententia, nam Latinus Plinius ad manum non
est. Fieri non potes quam ea vaticinia,quae ipse in Plinius pro vaticiniis habeat,publice non ea a- aerent .Quare delibris serillinis qui frequentissi me Christi alui quadraginta annos ante Plinii
tempora surrexerat,Resiarrectionem iuculcant,
eum intelligeroudico, aut de ipsssimo Chriss sonte Yaticiniorum, qui post Resurrecti
nem ad a. dies conuersatus cum plusquam quingentis viris confirmauit suae secrosanctae
promiae veritatem. Quis vero non putet tunc - eas itisse s
49쪽
s estiitisse inter Romanos recentissimam memoriam facinorum Pauli & Neronis , cui uni si quicquam priscis credimus historiis ) capite truncatus Paulua praesens adsuit, illique omnino dirum euentum quem sortitus est praedia xit. Sed si haec conjectatio, eaque perlevis, sitis
rationibus carere non potest. Uerum enimue-M ro ad auditoritatem omni exceptione in vorem
est deueniendum. Non est dubium,quum senatui Romano pro nostra religione stat porrecti libelli, Apologiae , librise, in quibus ipsis sint producta testimonia aut Ethnicorum aut Sibyllam tanquam ex ipsis Archiuis & Capitolii ad ce desumpta, Quin omnino ita sint, uti sunt
oblata. Preces enim opus est veritate niti, &multo maxime in ea causa, quae fuit inter omnes quae unquam fuere mundi potentiis odi sistima, & apud potentissimam mundi Dominationem , contra gratiosissimos aduersarios
tract*ta. Meminit Eusebius Ca sariensi in Pr*Parasotis Euiangelica: upere versuum Sibyllisioru ex ipsis Capitolii archiuis desiimpiorum, in quornm capite, ut Rex ille, qui esset a toto orbe adorandus, Ut Ciceronis verbis utar, de quo illa seripta erahab ipse nomine agnoscere- turrerat seripiunt*σους- σω κυd est,
Iesus Christus Dei filius 1 luator, Lass non illos fecit Augustinus lib. A. de Ciuitate Des, cui ve ' s
50쪽
soni demum nostra memoria Ludovicus Usues Graeca reddidit. Eorundem sententiae meminit Orosius. Sed unde desiimerentur, nullus m ori fide unquam monstrauit quam Lactantius qui ex ipso Capitolio capi apud imperat rem Romanum amrmauit. Cicero autem quit Sibyllinorum Xersuum memini ait in ipsorum Versuum capite esse acrostichida qua Regis adorandi nomen esset expossum, &lic esse per maiores traditum, jam au ipsa se bylla Regem adorandum in ipso capite contineri. Licet autem nemo potuisset hoc nomen legere antequam ipse appareret, nomenque suum ibi scriptum ederet Iesus Christus Dei blius fer uator, tamen Romani resigionibus incitati, &putantes se demum ad summum venisse foeticitatis quum Regem suum adorassent,voluerunt Diuinos honores Augusto Caesari tribuere, quos a Sibγlla Tiburtinarium de hac re consulebat, admonitus recusauit, ut testis est Suetonius , licet non adserat causas veras, sed in modestiam id reserat principis. Orosius Rom*nis Romgae scribens altius tradit. Ait enim Si byllam non tantum Augustum ab ea impieta-
te deterruisse, sed i sebure id suadere& Diuinitus Musiam se esse ostenderet, in ipso coelo &clara luce Genii Angelhae ministerio ostendit formam nuper nati Regis adorandi in genitri.