Comoediae;

173쪽

V. 9. QUAM INLUDAS: Per accusativum casum hic dictum est Virgilius: Certantque illudere capto, per dativum. Item ipse: Virtutem illud superbis.

V. 24. SUMPTUM SIBI LEVATUM : Cum discesserit tanta ancillarum multitudo, dominus credet sibi allevatum sumptum, id est, impensam, Sed nescit ex ea re damnum ad se esse vcnturum, dum hac re maxime ab eo X torquebitur argentum. V. 26. TU NESCIS, Id age, rudi nescisse videaris v et ille I 0 per aερβυλλὶν, MUTUM ME DICES.

V. I. ITA II DI : Diso edentibus ancillis senex ingemiscit, quod tanta ad Menedemum multitudo ventura sit, quam et ipse eum unam diem sustineret, magno se dixit affectum damno. 15Nam et domina pytissando, id est, eviter gustando et Spuendo multum vini absumit et reliqua fami Ita si quidem per ZaρακτηριIMυν, id est, futurae rei descriptionem, argumentatur, quid sit consequens videlicet filii discessio. Et si 1 θοποιία, quae fit, quando loquentem introducimus quamlibet personam 20 V. O. ΛGNO DESIDERI FUIT: antum desiderium filii absentis pater habuit, ut primis diebus damna a meretrice non

sentiat.

V. II. VIDERE GIS SE Do eo, quod tecum locutus sum, videris iam inliquiis fecisse. am supra aites Huic nostro tru-25dita est provincia. V. 2. DICΤLM AC FACTUM IIoc est, cum dixisses, factum continuo reddidi. la. TIBI APUT DE MULCEAM es Quod solet fieri . his qui placent, ut manus per caput tractu ducta quasi quaedam videa-30 tur esse laudatio. IT GLORIARE EVENISSEl: Hoc tibi pro voluntate contigisse gloriaris lV. 19. TUI CLITIPHONIM: Ioc est, illud consilium, quod supra signi licatum est, rudi verita. dicta mihilo minus simplicare 35 iit errore in quippe cum diei Clinia patri Clitiphonis mi eam esse hanc ut hoc dum indicat servus, illil minus dominus lilii sui amicam meretricem esSe non credat. V. T. Ur Cis, uox P0so Et volet, ut filiam tuam pater suu postulet uam rem cum non intellexisset, cum si- di Virgilius en tib. I. v. M. . l. Item pae Aen. lib. X. v. 63a.

174쪽

mulata videretur, respondit ille, uti argentum dilio dari possit ad nuptias necessarium. V. l. Ε0UE DERP0NDEO: II est non promitto, unde sponsa dicitur Nam di sponsio mi dos a patre puellae da-5 batur. V. a. 0N ME EST IMULATI : Boni et sapientis viri hic sensus est, ut nunquam audeat, quod nunquam sit facturus, polliceri. V. 35. IT, TU IsΤΗΛΕ C: Ita igitur laec siclo, ut sine mea 10 persona haec compleas. V. 42 QUOD TIBI DIXI DE ARGENT=: Quod supra nos di-Σimus, ut ventus impleret consilium, hic nunc conlicit si quidem postea luella cognita ist pro riui iam debitor Chrenies factus est, cum constet eam arrabonis numine apud meretricem 15 collocatam. V. 45 NUM MIHI DATUM L Sanes dominus hac responsione uti posset, ut non reddorct argentum Sed servus callidus Occurrit non potes dicere istud non te ac ccpisse, meque iussisse, nequc invito illam oppignorare posuisse. 20 V. 43. SUMMUM IUM, Id enim, quod datum est utique xcddendum est. Sed iure cautum est, ut filia quidquid acceperit vel filiae nomine datum lacrit, quae in familia est, non recte datum videatur. Itaque aequitas est, ut debitum solvi debeat, ius est, ut sic datum reddatur. Sed ille renititur a caussa, quod 25 non debeat, et sit controversia ex negotio. F. SUMMUM IUS:

Vulgo dicitur Qui plus potest, peius facit.

V. 50. HIΝE TE I LAUTA Hoc a persona persuadet D tius reddere quam negare.

3O V. I. ELLA EST TAM FΛCILI unc ad ulcscens Clitipho redit, graviter fercns, quod ab amica sit exclusus. V. QUAM INVITUS FACIAM: Etiam si facilis sit, X animo facientis habet maximam illi cultatem. V. Is PII OTER UITAM Asperitas vel superbia.35 V. G2. EX TE Pni i DISSE: Gaudeo, quod istuc X cprius audivi, unde me laesisti ante quam tibi rinentum dedi, quod daturus sui. V. Ia QUID IGITUR DICAM: Quid enim possum tibi dicere,

cum mihi amicam adduxeris, quam non diccat tangere. icite 40. . . longe factus est adulescciis ab iniuri postquam comperit argentum iam paratum. V. i. DEAM TE Id est valde amo.V. 22. DIA CAUAS ID FI ΛΤ : Qua caussa stat, muli quac-rere, tantum obicin per c Obsequere.

177쪽

V. 23. C VE UIDuUAM ADMIRATUM: Id vide, ne prae nimio gaudio admireris, id tibi patrem praecipere, sed quasi nescius suspicionem eius a te dolo amove. V. 24. L0uLITOB PAUCULA, Ne ex sermonibus tuis nascatur ulla suspicio.

V. 2. DIXI PLERAQUE OMNIM: Supra diximus in Andria omni abundare et pleraque significationem suam propriam continere.

V. SEQUERE ME , Posteaquam argentum traditum est Iocontinuo hunc adulescentem vocat servus, ne aliquid aut ex admiratione, aut locutione suspicionis pater possit accipere. V. G. NAM NIHIL EST ILLIC Pulcre adiectum, ut Omnino suspicio tolleretur, non esse amicam Clitiphonis: si quidem non diu illic moraturus est. 5V. T. MINAS QUIDEM DECEM : Consuetudo patris semper est, ut de damnis cogitet, tametsi filiis det. V. B. QUAS PRO HORTΛMEXTIMQmOc est, nutrimentis. Hortatores enim dicuntur, qui quos nutriunt. Denique alia hortamentis, ratia ornamentis contulit. 20 V. 0. PORRO HAEC TΛLEΝΤΑ : Talentum genus est ponderis, quod habet in se LXII aut LXX libras. V. II. QUAM MULTA IUSTA INIUSΤΛL Si quidem nunc relictis omnibus rebus quaerendus mihi is aliquis, cui meo labore invent, dare possim, ut filiam meam 25

ducat uxorem.

V. l. MULTO OMNI I Scaena haec actionem tenet, quippe Menedemus gaudet plurimum , quod alium videt et intcgris moribus et uxorem eam velle ducere, quae honestissimi viri filia 30 sit. Et quod dixit, P LM TE INTELLIGO RENI ISSE, quasi hoc nesciat, quod adem puella sit, quam amaverat, quae nunc ilia sit Chremetis: aut dissimulat, quod quasi a meretrico animum illimi nuptias transtulerit, audi errat ex dolis servi Credit Chre-l illa tuni Menedemum esse a filio, non vere ut uxorem 35 duceret, sed ut nuptiamini gratia argenturii a patre SuSciperet. NI R DUDI IN 'E UM, I ctens nuptias ulli suo, posteritate in respicit totalia. V. eLΛESs , ut m II OMIMAL It digere vult in in emo Italuom li uelle in Arguit igitur quod veluti stultus mon40 intelligat, quod de dolo nunc agatur.

178쪽

Νit Aenean, non ere ad nuptias peti filiam suam, sed uti nuptia-Tum gratia nili. lex Pnti dari possit argentum, commemorat: NEMPE HAEc, o l' EST, CI, MIDUM EST AMICA L uti ex his, 5 quae rapuit iam gesta sunto sciat Menedemus esse fallaciam. V. M., ID A MI DAll ri R. Vcl conlirmantis pronuntiatione accipi potest luasi cum a stirmatione interrogantis

Nam interrogatio interdum ad negationem, interdum ad istirmationem dirigitur. V. I si cuicini Unc mi Licet damnum intelligat seneX,

10 et deceptus ili gaudio sit, tamen memor doloris pristini et calamitatis, Omnia Vult sustinere, quam id , quod passus eSt, rur-εus pati.

1ili alis to esse responsum nes intelligat Me loes intellexisse, I 5 quod non vere nuptias petit. V. 25. DR U0GE ESSE Petitionis uxorum no mina haec sunt. Nam primunt inventa dicitur, deinde pacta, tertio desponsata, luari u ror. Ita ut vicinum nomen iam petitionis ostenderet circa nuptias, dixit POSTREM DESP0 AM 20 ut 0QUE K8SE HUITO, hoc enim vicinum ad uxorein Nam Supra pacta dicitur, ut si apud Virgilium: t pactae coniugis Obtro. Denique primo Menedemus cum audisset Chremetem: DIC CON--ψ88κ, sisSE 'iis. Quoniam conventae nomen di-25X crat, quod longe est positum, quaesivit secto Ei K Quasilio par uni est, et pervcnit silue ad appellationem prope Uxoris. V. G. Srl LN usai AB M Facile eius fastidium habere poteris. V. 32. NAM TE M Il ME FACIAM: Faciam te sciente, hoc 30 est, non te ignaro.

. I. M: Haec scaena coniecturalem Statum Cimtillet, luoniam argumentis collectum est, Clitiphonem n micam 'ab re ni retricem Hoc ut probari possit. argumenta 35 di euiur. Denique sic sumpsit exoralium a persona sua et Clire- liratis. EGO MI TUTO: huc si, acutum et perspe

ctorem a Prunt.

v. a. 0 M HII Irit AI STAT in hoc ni antecedit. SEPuic irxi ET ponis cum tractat, in se multa 40 male ille in . V. l. CALDO, Hos , TU CAIDEX est truncus arboris, conversa i in V, it pro codex Maio, sicut pro cois cautis. STIPES similiter est ruricua cuiuslibct digni t declinatur stipes