Comoediae;

161쪽

V. 42 NO Lsvs EMET : Non hoc continget, neque fieri

poteSt. V. 43. NEQUE EO NUN DICO Bene purgat id, quas in miserat suspiciones, ne ver iam credat adulescentem filium pater talia vc facere vel cogitare. Dixitque se servum ex su 5spicione ista metuere , quod eius aetas iam talis, ut si necessitas, ut Chremetem ita ducat et tractet, quemadmodum nunc senex videtur hortari.

V. 46 DE STHOc UM USUS: Si quid tale contigerit, tunc videbimus, quod necessitas coget facere. ID V. T. NE ULM MALEFAcEREM : Nisi cum me sene adhortatur.

V. I. QUID ISTUC : Haec scaena locum communem tenetio eum, qui hospitis sui amicum corrumpat Pater tamen non15 sicuti cur tanquam communi at ita rospondet filius tanquam negans, ut magis coniecturae caussa Sit, quam communis locus. Verum patrem tanquam communem locum dicentem accipiamus,lio prim rim generaliter una invidia deinde cum interrogatus esset, quidnam fecisset, ille eontinuo non factum, sed vere fa-20ctum protulit, dicendo VlDiNE EGO ut a probatione exordiretur, et post ostenderet crimen, quod manum adulescens in sinum ni cretricis inserebat. V. ACTA IIAEc BEM EST , Syrum servus tredit menciuin venisse filium ramare merctricem, quae aes intex per dolum 25 celabatur ideo vehementer metuit. V. 5. ISTΛ ui si L CONTUMELIAE : Supra quidem Ni URIA dixerat, verum adiecit CONTUMELsAE SUNT. Est enim iniuria, quasi cum violentia aliquid in corpus ossicitur contumelia vero, cum praeter Violationem corporis est. Et violatio pinio-30nis Lll AMlcAM SUBAGITARE. Hoc est crimen, quod supra posuit bugitur autem, perfectionem ipsam libidinis intelligi nnis.

eam lue sui, cuius siue iraesentia se ni inus audere complere. O . a. s. ii DE ME Acis, Iluc est, ita e me suspicor. Nam ne in est ni icorum , pud lucia universa velim exponere ut illi culta lili lii O quippe ut in summa hu-i id quo detericor,

162쪽

ne indicem: aut ipsa certe res propter sui turpitudinem , ea in narrationem comprimit Hoc est, quod dicit: desic FACTI PUDET NE INEPTUS, E PROTERVLS VIDEAR si cum c, 40quar qui habet maximam dignitatem. V. II Viv TU ΠΟΜΙΝΙ STULT0 AUACULTABE IIII Quemadmodum in proverbio est: mihi si vis, stulto homini auscultare licet, hoc est Obaudire. V. 29. . ISTA PORrΠAC C0MPRIMIT Quoniam later dixerat, vidi ego te manus modo meretrici huic in sinum inserere,10 ideo servus ait, ergo in nra mi r iis iam cit i. V. 30 CENSEN VERO : Subblanditur domino per obsequium servus, cum de adulescente quasi quendam metum habere se dicit Vide iam . inquit qualis sit, riualem futurum putas, misi

eum, quantum tibi facultatis numina concedunt, Servas, mones

I 5 atque castigas. V. 32. ATQUE NUNC, ERE : Bene praesens tempus in metu ponit, ut ille sciat iam filium nescio quid moliri. V. 33 NIXU ΜINUSQUE Et hoc pulcre videtur adiectum, quo, si qua in culpa inventus fuerit filius, continuo iam videatur

20 scrvus esse purgatus, quod eius imperium filius contemnat. V. T. VERUM ALIUD EX ALI : Hoc videtur Obscurum quidnam sit, sed ex his, quae consecuntur, manifestum siet. Nam interrogatus a domino, quid esset, respondit Pessima haec est meretrix Ita quod hic pessime de meretrice pronuntiatum 25 est, supra contrario dictum, commodo facta haec es meretri X. Ergo iure dictum: LIUD EX ALI IXCIDIT. V. B. IMMO, SI SCIAM: Vidit dominum servus quasi On- Sensum commodasse, non quo verum indicium de meretrice ideo adiecit VIDE QUOD INCEPTE FAC IN M. 30 V. 39. FUIN LAEDEM ANUS : Hoc consilium dicit se servus adversus Menedemum sumsisse, Au possit pecuniam ab eo exprimero, quae meretrici daretur Verum hoc consilium in hoo provenit, mi prosit vehemcnter Clitiphoni amque fingit nunc

Antiphilam, quae amica sit Cliniae, apud meretricem ac quandam 35 anum Corinthiam arrabonis nomine tollocatam: et munc velle ad Menedemum pergere, ut ab e pecuniam accipiat, quae data sit pro puella: ut si eandem re id meret, maXima inde lucra possit accipere. Sed lo displicet domino consilium. Verum provenit ad adventum futurum am eum cognita fuerit, quod silia 40 sit Chremetis, iam fiet necessarium, uti meretrici hoc in Chremete debeatur argentum. V. 42 ARRABONI Pignori.

V. I. IS ME ANIMUS: Haec scaena tenet maximam On- 45 troversiam quippe maritus dum gravidam videret uxorem, man-

165쪽

davit, ut puellam si peperisset, exstingueret Mater puellam peperit et cxposuit. Quae curn exponeretur, anulum dedit. Inventus est apud quandam puellam anulus : interrogatur unde sit: illa respondit, ipsum esse, cum quo esset Xposita. Hoc cum coo novisset SeneX, agnitam puellam, quam exstingui iusserat, 5 ream facit uxorent, quod adversus edictum suum fecisset. Hic primo venialis est status. Feci, sed pietate feci. Ergo primo inter se loquuntur, an ipse anulus sit, cum quo exposita sit filia. V. AT ΑΤΙ CONTEMPLATA Sed ii satis integreste neque perspeXeris , nutri mea. IOV. MAGNO CUM C0NATU Magno cum impetu una quaeque pronuntiat.

V. EHEM, MI VIR: Minc exordium sumptum quod ab

obsequio coepit, ut beniVolentiam comparare possit. Deinde adiectum, quod purgationis loco ponitur, quae res ad veniam per-I5tinet, quod tamen adhuc principium sit. PRUIUM HOC E RO,

NE CUID CREDAS MD ADVERSUS EDICΤUM TUUM Denique sic adiunctum ex persona Servi NESCIO QUID PECCATI P0RΤΕΤ AEUPURGATI 0. Finit principium narratio supponitur: MEIIINISΤΙΝ

NIL ESSE GRA IDAM, ET MIHI TE MAXUMOPERE DICERE, SI PUEL-20LAM PAREREM, NOLLE TOLLI ET C.

V. 5. ERGO ERUS DAMNO AUCTUS: ove positum AUCTUA DAMNO, quod ei coheres puellu Venerit, quam dedit exponendam. Quia supra dixerat senex SUSTULISTI, idcirco ait: Exponendam dedi, quo minus videatur esse delictum. Hic iam inmutatus ve-25hementer senex, quod X posita puella esset et Xposita adversus cilicium. Ita cum impetum generalis accusationis sumpsisset, statim illa ad quaestionem descendit et statum apertissime collocavit ventalem, cum dixit: SI PECCAVI, I CHREMES, INSCIEΝΗi Deinde supponitur plenior accusatio: ID UIDEM EGO, E 30

Dum L. Deinde post principium accusationis subiunguntur omnia crimina, quae a summo ad imum dicuntur. O PECCATA IN AC Ita usTENDIS Et proponit sibi quasi quandam quaestio-u mulier, qua in contra imperium Mariti fecisset, et dicit se 35 hoc Pietate et matern egisse animo. I. 23. SPEM VITAE : Scilicet non oportuit simulare reipsa, sed verbis. Huic responderetur: UAM BENE ABS TE PRO-Mm i l set Hic. Unde epilogorum loco adiunctum est, quantum Incommotii consecutum sit. O . 29. u. Uri L LIA: Sensus hic obscuritatem habet, qui talis est. Exposita tibi est silia, suscepta ab ea, quae Pu

166쪽

522 EU GRAPHII COMMENT.

tuus enim raninius aetate mi aior est pietate et clementia , stultitiae ineae debet in tua iustitia esse irae si ilium, id est, aliquid 5 defensionis et auxilii. V. 34. ATLc Ac Tl AUMSCAM, Manc quidem veniam tibi dabo Voria in mea clementia multum ad peccata Compei I ris. V. o. SED ISTLC QUIDQUID Pcrempta controversia ad Originem res ducitur, facto a generali ad speciale argultiento ID V. 37 Q M P0 in imo es iam Medissem puellain exponendam anulum te digito mihi detraho, ut una cum puella exponeretur. Et Subiungit caussam, Si moreretur, ne aliena esse a nostris bonis potuisset. Neque ni in liberos etiam mortuos, fas erat fraudari bonis. I V. G. PLE SPEI VIDE0, Hoc servus cum gemitu dicit: si quidem fieri potest, ut cognoscatur haec Antiphila, quod silia domini sit. Quo facto vehementor metuit, ne incipiat Clinian micam suam confiteri, et cognoscat pater, quod meretri amica Clitiphonis sit. Denique ride, dicit cum momen dictum esset 20 eius, cui data esset puella, ut Xponeretur: MIRUM NI ILLA SAL-

V. 52. 0 LICET II 0MINEM: on licet nobis perpetuam

gerere Voluntatem, maxime cum res non permittat ita mutatuus cum tempore Voluntatem.

V. H. Nisi ANIMUM, Nervus lic vel omenter aestuat, quod animadvertit sieri posse, ut puella gnoscatur, et ingemit, quod sibi multum in sortunium adfuturum Sit Non longe:

V. rcio a u0o, Cogitantis inimo, quasi dum multa deliberando quaerit, invenit quaedam, non placii repudiat. id, quod sit optimuit . iuvenisse se dicit, ut illud argu

mentum reus cur P0ssit, quod ii i

169쪽

suam oneratam gaudio, ut nulla res possit intercedere, quae adferat aegritudinem. AEGRITUDINEM dixit pro aegrimonia, id est 5 tristitia vel infirmitate. V. DED PATRI MEL Ut frugalitatem. id est, parcitatem, quam in me Voluit, compleam, quippe cum Velit eam me habere uxorem quae sic honestis Moribus, scilicet Chremetistitia. Unde non mea caussa daetor, sed totiui ipsius luellae, IO

quam diligo.

V. 0. DATE MIHI VICISSIM: d est, quemadmodum nunc ego verba tua audivi, ita Vieissim te mihi da, uti, quod necessarium est, facias, ne resciscat pater amicam filii sui csse me- Tetricem. 5V. 2. O IUPPITER l: Per ποοσφωνησιν missis Vocibus servi, secum Clinia gaudet Parum credit sibi contigisse, quodesticitur in gaudio repentino, nisi aliquid procreatur. V. 5. DEORUM VITAM APTI nos iso sive παραβολγη, quae

Sunt specie OscOιωσε υς Se quasi deum esse asseris, ut in n-20

dici aes Deorum Nitam propterea es 8 Se iternam arbitror.APTI significat adepti. V. G. VIDENDUM EST, INQUAM : Persuadet servus Cliniae, ut secum ducat meretricem ad domum patris, ne, si remanserit in domo, facile senex filii amicam possit agnoscere. 25V. I. AT ENIM ISTHOCQ Haec res mihi videtur esse Vehementer contraria. alii quomodo rogabo patrem, ut ii hi filiam det, si sciat meam mi am esse meretricem. V. 23. QUIN NOLO MENTIARE : Hoc ex consilio dicit servus, uti non mentiatur, sed continuo dicat, illa in filiam Chre-30 metis se UXO rem velle, et esse hanc amicam Clitiphonis. Sic enim persuasurus est postea domino servus, tale repperisse se consilium , uti a Menedemo filius petat pecuniam, quo quasi dicat, se velle filiam Chremetis uxorem ducere, uti ad nuptias habeat necessariara et hoc credat senex propterea adulescentu-35 Ium petero, quo per sallaciam dari possit ita ut, cum utrumque dixerit adulescens, per fallaciam dicere credatur. V. 27. UT MI N0sTRO: Nesciens adulescensi se toti . ilium adiecit. Et fortasso huc velis, ut celet Patrem

170쪽

amicam illi sui esse ueretricem, etiani si audierit. Quod fit per figuravi Jιασνομος, quae est elevatio, quando auditor ciri vera dicendo in errore in inducit. V. 35. Ar i , mi si M, SP enim ire dii terit senex amicam 5 lilii sui esse meretricem, dilia in suam milii non dabit. V. 3η Um, MALLM , Credis hoc me velle simulare VALLI nutem interiectio nihil significat se exclamationis continet locum Quomodo Cicero pro Scauro Quae, nullum lest ista rati, 10 V. l. QCiD si mi o GALLO in UAT Stultus metus est de caelestibus metuc re. Ergo stulto id in metu, ct sic ponis, quod fieri omnino non potest. Ut sit argumentum ab impoS-

sibili.

V. 42. QUASI EA POTE ATA NON SIT : Pulcre persuadet, Ut I 5saciat hoc, quod monetur cum dicit in potestate eius futuru Iri, quo velit tempore, ut se exsolvat.

cuniam promiserunt, nec dederunt: uti fingat se evocatam es Sen nescio quo et velle discedere. Itaque consentiente ancilla fingit mendacium.

V. II. CURRICULO PERCURIam Propera et festina . 30 V. I 3 VERBA Ilis ME: Hoc est, me dicturam aliquid, unde decipiam illos. V. 15. QUIN EST PARAT LM: Intellexit servus callidus, quod idcirco S ad cersiri diceret, quod argentum quaereret Et hac ratione ei tollicetur Ui, si mic MANE Qui argentum 35 dari posset, ct nihilo ininus illud tori. quod dispositu in est Ita

40niam transire volo argentu in cudo es id est produco, qu0dtilii dein udo proprie est compono vel tram di, unde incus, ubi Dum ditia 1 crru in.