장음표시 사용
51쪽
nu sublata muscarium Quod tamen exesit vetusta aetas regis ca. piti praetendentem. Hanc pedissequi figuram ad mediam partem tegit tabula, inscriptionibus repleta, similibus iis, quae obviae sunt in ruderibus urbis Scha pur F . Earum aliquam partem exhibet Niebuhrus o. Anaglyphi essigiem sistunt Kaempserus Q, De Bruνώnsius e), Niebuli rus f . Simile anaglyphum monumentorum urbis Scha pur habes in Tabula nostra V.
s. Inter tertium et quartum sepulcrum spectatur memorabilis tabula, ex parte quidem terra obruta. Tres sistit figuras, quarum media eaque primaria regem refert longa et fluitante veste indutum, barbatum, capillis effusis, caput eidari cinctum in bullam expansa D. Regi post tergum stat pedissequus musearium eius capiti suis pertendens. Rex manu dextra porrigit annulum figura adversae, quam pro foemina agnoscunt peregrinatores L pro viro ego habeo. Plura de ea insta.
Praeter haec anaglypha recensita et alias hic ibique obviam habes tabulas rupis superficiei incisas. quarum vero quum aliae, figuras prorsus fere exesas reserpnt, aliae figuris plane egeant, quas imperfectas fortasse reliquit artificis manus , satius erit a coniecturis super iis abstinere. II. Explicatio. Anaglypha modo descripta quum eandem artis indolem et naturam prae se serant, omnia ad unam eandemque aetatem pertiis
o Tab. 34. - Morierus quoque Tab. aQ. huius inseriptionis paveas lineas sistit, quae sunt Tabulae Niebuhrianae lineae inferiores quanque. Doeet tuishula Nieb., salse esse a Moriero aliata haee: Greek inseri tiou on the roe Muder the horses bell9 .earlv obliterared: 14en the DPowing. Habuit istis tur . quae sistit Niebubri tabulae para superior, pro charaeteribus Graeeis, quos tamen non esse, clarum est. Annotavi hoe, ne ex Morieri errore eotia ligantur falsa.
52쪽
nore, dubio caret. Cui tamen aevo debeantur, quaeque eorumsgnificatio sit, diversae olim valuerunt sententiae. Nullius sane momenti est, quod praedicant Persae hodierni, qui Rustamum decantatissimum Persarum heroem anaglyphis illis praeclaras suas res gestas aeternitati dare voluisse contendunt ii . Aeque salsa est sententia eorum, qui Alexandri estigiem ill js monumentis exhibitam putant i . Quam quidem opinionem Hydius h) adeo amplexus est; vestigia enim nominis Alexandri quum in inscriptionibus deprehendisse sibi videretur. post durissimas mutationes, sensum verbis existorsi, quo illa opera Alexandro tribuenda videbantur. Earundem inscriptionum falsa sua interpretatione commotus Cuperus Arsacidarum habuit anaglypha D. Cuperi sententiam amplexus est Barthelemius ni . - Explicandi haec conamina iterum refutare. supera suum foret, quum satis superque reiiciantur per De Satyi acutissimam aeque ac certissimam inscriptionum explicationem. Per.De
Sacyum quum nobis constet, inscriptiones ad Sassanidarum nonnullos esse reserendas, quumque,eX nu morum aliorumque monumen. torum comparationei pateat, Sassanidarum tantum regibus sngulas vestitus ornatusque partes convenire: eorum temporibus anaglyphailla deberi. extra omnem dubitationem positum est. Mirum videri potest, quod haec serioris aetatis anaglypha addita sunt monumentis longe antiquioris aevi. Cuius rei causa inde repetenta videtur, quod Sassanidae oriundos se existimaverunt ab antiquissima' Achaemenidarum stirpe destinatosque se praetonderunt ad restituendum selieissimi eorum imperii splendorem. Ut igitur luculenter demonstra. rent clarissimam illam, qua semper superbiebant, originem. ipsorum estigios conspici, rerumque a se gestarum gloriam celebrari voluerunt eo ipso loco. quo veteris illius potentissimaeque stirpis reges sepulcris erant repositi. Dum ad singulorum monumentorum explicatio.
ED Ri.stamo. ἰnstar Sim sonis Hehraeorum et Hereulis Graeeorum, omnia praeis . clara et portenta tribuuntur. cxebroruin princeps fuisse dieitur. l e eius fatis audias A u se i y D in i Oriental Colleerious hy OUSELY II. p. 45. KLA PROTH's A lat. Mageratu. I. P. I 8.
53쪽
nem transimus, ab eo anaglypho iure fit initium, cui in seriptio.
nes additae sunt; per hoc enim viam nobis parabimus, ad cetera monumenta explicanda, et tutam et facilem. Feliciter accidit . ut idem illud monumentum, tam propter iconum quas s stit significa. tionem, gravius, quam quod conditione ceteris integriori est, secundius sit explicationi. Quum saepius idem hoc anaglyphum occurrat, hoc tantum loco accuratius erit pertractandum, in reliquis vero eiusdem generis effgiebus huc erit respiciendum.
I. Anaglyphum yrimo Io eo defer in eum duos equites fisiens
annulum tona ut os. 'αν Infer iptionum sae Ii eatis.
Per Floveri operam duae nobis inscriptiones monumentorum Nah schi. Rustam innotuere n). Easdem exhibuerunt quoque Cham dinus O et Kaempserus y . Accuratissime eas depinxit Ni ebuli rus qx ita ut longe post se relinquat Morierum, unam tantum earum paristem sistentem r). Inscriptionibus illis explicandis operam inpende. runt Hudius s) et Cuperus o. infelici tamen successu uterque, ille enimi ad Alexandrum, hic ad Arsacidas eas retulit. Feliciorem ma. num iis admovit DE SA cvus u), qui tantum in iis restitue n. dis probavis solertis animi acumen, tantam. in iis exisplicandis eruditionis ingentem copiam, ut dubites utro praestet vir ille in literis Orientalibus summus. Pro fundamento totius disquisitionis ponit De Sacyus eam inscriptionum descriptionem, quam Ni ebuli rus exhibuit. Nihil enim valet reliquorum exemplarium inter se consentientium a Niebubriano diversitas. quod, ut acute demonstravit vir ictustrissmus. Floveri, Chardini et Κaempseri exemplaria ex uno eodemque sonte suxeo
54쪽
debetur laus, negligentiae vero vituperi uin reliquis.
et Persice Ardes hir, excusationem suam habet in ad. 'iocto illo υιου-ου ΓΙαχτακου. A patre suo Babe . vel, ut habet Aga. thias, Παβεκος cui per astentationem regjs nomen tribuit nostra 4n. scriptio. filius ille appellabatur Ardefchir Babe n. Epitellia Θεος et πιι γενους Θεων tituli sunt Gassanidis regibus aeque frequentes ac βασιλευς βα τιλεων sti). Mασδασνος οῦ vocabulum ex lingua Pelvica petitum, indicat regem Ormugdi cultorem sectatorem religionis Zo-- roastris, masd significat OrmuZdum, tranan cultorem vel adoratorem x . Nomine Dan appellabantur omnes terrae intra fluvium Gihon et sinum Persicum, Euphratem inter et Indum; innuit igi- tur hoc vocabulum Persam. y . Quae quum ita sint; dubio caret, reserendam esse hanc in.' scriptionem ad Artaxerxem . . fundatorem Sasianidarum imperii qui inde ab anno p. Chr. n. 226 usque 239 regnavit . eiusque illam osse effigiem, cui. additi sunt hi charactores.
Consueverunt Graeci suorum deorum nomina In deos exteros transferre. Hinc sebat, ut Hormugilo, primo Persarum numini nomen tribuerent lovis, ipsorum deorum summu Hormugdi Dei nomen invenisse putavit, qui hanc Graecam inscriptionem ex lin.
55쪽
gua Pelvica vertit. Erravit vero ille: nimirum vocabulum Bor. mur noti . solum divinitatis illius est appellatio, sed regis quoqueo Sasanidarum stirpe tertii, quem Hormisdam Graeci, Hormua Persae Arabesque appellant. Quapropter verus inscriptionis sensus esse videtur. hic: Haec est figura Hormis dae Dei. Hor. misdas imperium accepit anno post Chr. n. 27 I; decessa sequentis anni initio Σ .
In his inseriptionibus Graecis singulare aecidit, ut additae sint aliis inscriptionibus M, lingua compositiS diversa plane a Graeca. Quarum quidem versio est inscriptio Graeca. intermedia .illis. De ignotorum illorum characterum quae sint eruditorum sententiae. dis.cas a De Sacyo b , qui ipse de iis effecit quae sequuntur Reserunt illi characteres duplex scripturae genus alterum ab altero quidem diversum, multis tamen rebus simile. Utrumque genus a dextra ad sinistram legendum est, 'et linguam resert diversam. Alterius inscriptionis verba ex lingua Pol vica possunt explicari; idcirco veros mile est constare eam vel illa ipsa lingua vel dialecto parum a Pelvica diversa. Literae vocales in utroque inscriptionum genera non sunt expressae. Similitudo characteribus intercedit cum 'iis, qui in Sassanidarum numis. obvii sunt.
De Sacyus hoc tantum effecit, 'cui anaglypho addita si in
scriptio I. τουτο το προσωπον etc. . Vix ulterius ei tuto 'progredi licuit, Morieri enim egebat subsidiis. Quum totius disqui. stionis cardo in hac definitione vertatur, summopere studebimus, ut, auxiliante Moriero, certo erincamus, cui emgiei singulae sngula addita sit inscriptio. Ut argumentatio nostra ubique clara sit necesse est , ut diligenter tab. l I. conferatur .. Parum accuratus est Flauerus c) contendens, inscriptionem I ' incisam esse duobus equis,
56쪽
equis, quorum alterum Alexandri, alterum Rusami haberetur. De Hruynius d certiores nos reddit, uter habeatur Alixandri equus. Eques scilicet qui annulum tenet, Alexander esse autumatur; est vero ille, quem dextrum tabula nostra sistit. Eques ei adversus, qui igitur laevus est. autore De Bruxnio Dariur, teste Flauero stamus habetur. Hinc intelligitur, Flauerum o hunc laevum equum indicar quum dicit, inscriptionem l I. τουτε το προσωπον Διος Θεου incisam esse pectori Rusia mi equi. Insigniter nobis favet Morierus, qui autor est, inscriptionem l . τουτο το προσ. Αρταξαρου conspicuam esse
in pectore equi ad'dextram L qui habetur Alexandri . lam vero addit idem g : pectori equi adversi claevi scilicet it qui habetur vel Darii vel Rusta mi pari modo inrisa es inscriptio eorunim characte.
d) IV. p. 364. Deux homines a eheuat, done ι'un tieur fortement MN eercle queP a ire uisa a Par. On prDeud qua te remier est Alexandre, ει ι' aut rerias, qui tui eide I'empira par eette action. . These imo liner inere torie antire on Rustram't horse. Philoseph. Trausaei. l. e. - False habet FIauerus: Diwo lium V nam una linea eonstat in seriptio Graeca, duabus vero ea quae lingua Pelvica eo inposita Grae eae addita est. CLNiehuhri tabula. D Eae4 of these horsemen tramyle on a bodu ; that uni/r the mure on the rig4tis more eorreet and wey reserved. than the .sther ro the lest. A Gree in. scription is engraued on the e4est of tha fir D sinrse, enm Ues of fomlines, the three sis of mkic4 are trigible. Theu nearly cIose under these Ii. nes are sonte characters, w4ic4 are extremeli 'efaeed. but is teli I have en . deauoured to eoyy exaetly Plate XXIX. . The are evidenιhy the fame at thos misieli I sis at S4ayour, Mo Ri ER p. ia 6. Sive Morieri verba f,st hors' ita aeeipias: equus primo loco nonii natus . sive: equus qui se primum speetandum praebet venienti a meridie, semper est equus ad dextram. - Falsa sunt praeterea verba Morieri: a greest insim ιiou of seven lines; Graeea inscriptio quum quatuor tantum lineis eoia stet: pro Grueea habuerit neeesse est inscriptionuin Pelviearum alteram, quae inscriptioni Graeene a superiori parte addita est, quamque.,licet fuerit Moriero trigille, melior oculatus Ni ebul, rus exhibuit Tab. XXVII. I.
57쪽
4o PARs A. PERsIAE TERRAE OccIDENTALEs. SEc Tro I. PERsIs. 'um, parva vero ea et perquam exesa. satis inde, credo, apparetieandem quam Flauerus exhibuit inscriptionem τουτο το προσωπον
Διος Θεου Morierum quoque innuere equo laevo incisam. Quae quum ita sint, equiti ad dextram inscriptio L. equiti ad laevam in- scri ptio II. addita est. Hine eques dexter Artaxerxem, laevus Hor. misdam sistere videtur.
saepius monumentum, de quo iam sermo est, occurrit, una vel altera parte magis minusve immutatum. Modo enim duo annulum tenentes equis insident, modo pedites sunt; modo armati modo sine armis conspiciuntur. Variae de eo sunt virorum docto- . rum sententiae. Alii enim singulare aliquod certaminis genus per hoc anaglyphum exhibitum putant, alii invenisse sibi persuadent, qui virium suarum experimentum faciant. Magis veritatem assecuti videntur, qui monumento symbolicam quandam tribuunt significationem. In quo tamen cavendum, ne de fide data et accepta, nec de coniugio ineundo cubi scilieet foeminam anaglypho exhibitam in. venisse putabapt), symbolum accipias; utrumque enim et levius foret argumentum tali operi et recederet a more Orientis. Ana glyphum eo maioris momenti est, quo frequentius occurrit, et pquo certius est, icones exhibitas regum esse imagines. Hoc enim, quod iam sola regia dignitas, qua conspicuae sunt figurae, ornatus. que regius clarissime docet, inscriptiones extra omnem dubitationis aleam ponunt. . Quae quum ita sint, symbolum fuisse videtur constans et perpetuum, per quod Persarum reges primarium aliquod factum, gravissimum imperii momentum aeternitati dare voluerint, ita ut ad ipsorum gloriam quam maxime faceret. Summi acuminis exemplum in hoc symbolo explicando prodit De Sacyus. Ex fasciis annuli dependentibus, quae s miles sunt iis, quae a tiara regis fluctuant, colligit vir ili., annuli figuram diadematis est esgnum. quo indicaretur imperii dignitas et potestas Κ . Ut in his prorsus consentio cum De Sacyo, ita tamen temperare mihi nequeo. quominus reiiciam quae ex illis colligit. Quum enim equitum alter Artaxerxem repraesentet Sassanidarum primum, de quo constat
Bon legitime adeptum fuisse imperii potestatem θ; exhibitum putat
58쪽
4 Ihoe anaglypho De Sacyus certamen de corona Artaxerxem inter est Artabanum. Argumentum hoc foret tali monumento haud dubie gravissimum, quod et ego lubenter ei subesse largirer, si una saltem monumenti parto confirmaretur. Refragantur vero De Sacyi opi. Dioni primum inscriptiones, quarum unicuique, si vera modo nobis nuntiaverunt peregrinatores, verum locum nos tribuisse, dubitari nequit. Repugnant deinde singulae monumenti partes. Eandem quam De Sacytis, inscriptionibus praecipue sulcitus, de hoc monumento protulit sententiam, ex solo estigierum Unatu et vestitu iam prius concepisse dicit Mongesius I . Qui hoc fieri potu. erit, mirum me habet quam maxime, quum neutrius equitis vesti. tus et ornatus Arsacidarum aliquem indicet. Ubi enim in equite laevo, quem pro Artabano habet De Sacyus, sunt, quae exhibent Arsacidarum numi, capillus scilicet in cincinnorum ordines artificiose compositus. caput nudum solo diademate cinctum, vel mitra tectum, nullo inminente globo 8 Ubi in omni Arsacidarum antiquitate ingens illa bulla capiti regis inminet in ' - In equitum vestitu, ut tabula nostra docet, pauca quidem inveniuntur, quibus alter ab altero discrepat; non tamen illa sunt eius momenti, cuius
esse solent in diversae stirpis regibus; accedit quod aliqua huius diversitatis causa fortasse in tempestatis iniuriam cadit. Quaeritur iam quae nostra st de hoc monumento sententia. Symbolum mihi esse videtur constans et perpetuum acceptae imis perii potestatis, sive ab altero in alterum collocata sit, sive vi ea potitus sit aliquis; uno verbo aditionis imperii symbolum. Diversam propterea esse eiusdem fgnificationem, pro diversa ratione, qua quis potitus fuerit imperio, . Verosimile est. Sequitur inde, certamen quoque de corona per illud monumentum interdum innui posse; ubique vero certaminis significationen subesse. vel unicum adeo it lud argumentum, Arsacidas scilicet a Sasianidis devictos, quomi
59쪽
nus anaglypho illo exhibitos putem. obsistunt alia eiusdem generis symbola, quibus nec Arsacidae devicti, nec omnino reges dimicantes, ut inscriptiones iis additae docent, exhibiti sunt n). Quomodo vero significatio illa cum nostro anaglypho quadret, quid sibi velint avus et nepos in uno monumento coniuncti, eo dissicilius est intellectu, quo certius constat, multo post obitum Artaxerxis imperium adeptum fuisse Hormisdam. En quae mea est sententia. Hormis-das se sisti curavit imperii potestatem adipiscentem, pietate Veroductus erga eum, qui stirpi Sassanidarum imperium recuperaverat. quique autor quasi erat gloriae, quam iam ipse adipiscebatur, Artaxerxem illum, avum suum ita simul secum exhibet, ac si ab eo offer. retur ipsi regia potestas. Fidem facit aliquam, quod, secundum Niebutiri emgiem, iuvenilem aetatem vix ignores in equite laevo, multo vero seniorem se manifestet eques ad dextram. Artaxerxes. Vel sic tamen meam sententiam nihil nisi coniecturam esse, cui non valde insistam, si certiora modo proserentur, ipse ingenue profiteor: superstructa enim est coniecturae, qua Hormisdae nomen restituit De Sacyus. Quae vero coniectura quid si iterum acutior foret quam verior 8 Num fortasse alius subest inscriptioni sensus, adest sortasse nomen Saporisy Videtur nobis non integra hucusque inscriptio illa exhibita suisse: Graeca enim inscriptio versio est alterius quae ex duabus lineis constat; in omnibus vero ceteris inscriptionibus linea Graeca lineae inscriptionis Pelvicae respondet. Cui denique accedit veros militatis causa, ex qua vix sperandum, ut Hormisdae n men in monumento aliquo inveniatur. Non ille suilla videtur Hormisdas, qui monumentis condendis multum tribuere et voluisset et potuisset: brevissimum enim eius fuit imperii tempus; inpendit praeterea totam fere vitam literis et inprimis philosophiae o . Sed satis coniecturarum, res ad liquidum fortasse deduci potest per peregrinatores suturos, qui habeant quo oculorum aciem convertant.
' Dum ad figurarum cultum et vestitum illustrandum procedimus, initium faciamus a capitis ornamento, de quo quanta sit confusio, et quomodo sibi contradicant scriptores, facile tibi persuadebis ex Polluce
60쪽
luce H. Hesychio ς et Suida G. A primis inde temporibus in
signe regum Persarum ornamentum fuit tiara. quae generali voeis sensu quodvis Persarum capitis tegmen indica me videtur. Nisi hoc accipias, vix te extricaveris omnibus super ea difficultatibus. Antu quissima tiarae sorma ea fuisse videtur, quae in monumentis Perseis politanis apud Chardinum Tab. 63. 64 et Niebvhrum Τab. XXV. C.. neque ae in numis, apud el. Tychfenum 3 Tab. I. Nm q. s. T. O. occurrit: quaeque recta et aeqve lata a superiori et inferiori parte, similis est Turcorum capitis ornatui, quem turbanum Vocant. Recta tiarae forma servata, in superiori eius parte variabant Persae, modo enim plana fuit modo radiata t). Unicuique Persarum licuit tiaram gestare, nec tamen rectam. sed vel demissam, vel inclinatam. vel adeo in acutum dementem v . Huius generis esse videntur, quas ob. viam habes apud Ni buhrtim v . Sassanidae quum sibi sumsissent ve. terum Persarum potestatem restituere, ipsi cultum vestitumque Achaemenidarum assumserunt. Eunapius in refert, Saporem tia. ram rectam Ομην πιαροιν gestasse. Eundem usum quoque obtinuisse apud ceterorum Sassanidatum plurimos, et veros mile est, et fidem faciunt numi. Ex Agathiae vero verbis et Nic*horo, ut pu.tat Mongesus M, vix colligas. utro tiarae genere ornatus fuerit Hrtaxerxes. In nostro saltem monumento habet tiaram reclam, a