장음표시 사용
41쪽
24 PARs A. PERsIAE TERRAE occIDENTALEs. SL TIO I. PER sis. iMurorum quoque et portarum rudera sub montis radice conspiciunis tur. Omnia ex eodem nigro marmore, quo Persepolitana, constant M. Videntur haec eadem esse rudera, quae Morieriis quoque e descripsit, quaeque, ut perhibet, Gynaeceum Schen chidis appell4ntur. Ex quo quidem nomine nihil ad monumenti originem constituendam peti posse, per se intelligitur. Reiicienda quoque est sententia Niebutiri, qui palatium, quod regina Bomai in urbe Issa. ar sibi condidisse fertur, in his ruderibus deprehendisse putat. Fa-hulosa illa regina. similis Graecorum Semiramidi, scriptorum Orientalium ingenio originem debet; sabulas enim omnia sapiunt, quae de
ea circumseruntur D. Miratur Hirtius g neminem in his ruderibus invenisse regiam illam quam combusserit Alexander. Quo argumento fulciatur vir doctissimus, non dixit. Nostra harum ruderum notitia tam imperfecta est et manca, ut nihil nisi hoc iam temporis enici posse videatur, originem ea debere antiquissimo Achaemenidarum tempori. Columnarum ratio, aeque ac ceterorum aedificiorum structura, aperte hanc aetatem iis assi. gnat Q. Et hoc probabile est, pertinuisse haec rudera ad caput illud 'regni, metropolin Persarum. Tota enim planities Merclest ana. ad quatuor fere milliariorum ambitum. ruderibus abundat i . Si tum fortasse hic fuit unum illorum castellorum, quibus defendebatur Per.
sepcilis; castello optime respondet loci natura fi .
Milliarium circiter geographicum septentrionem versus a Tschil- Minar, eo loco, quo mons ille ipse, cuius radicibus adsita sunt ru-
42쪽
dera Persepolitana, ad finem vergit, flumini Pulwar ad septentrio.
nem, inveniuntur monumenta quae vulgo vocantur Tachi. Rustam
stami ,. dueto nomine a sabuloso quodam Persarum heroe. Mon menta. exceptis paucis architecturae operibus. glyphicae artis sunt omnia. superficiei incisa rupis durissimae, quae, recto an o suta gens ad altitudinem sedecim cubitorum. ab oriente versus occiden.tem longitudine excurrit trecentos passus. ita ut frontem praedeat meridiei. Quum omnes fere qui Persepolin collustraverunt peregrinatores, et monumenta haec Rusta mica ita ea vocare liceat dm. scripserint, de fontibus hoc loco singulatim agere non attinet. Secuti sumus inprimis Chardinum Q et Morierum e . Quum diverusissimae sint aetatis haec monumenta, secundum tempora disce nentes ea ita describemus, ut primum de Achaemenidarum operibus agamus, deinde Sassanidarum monumenta pertractemus, deni. que locum constituamus iis quae dubiae sint aetatis. A. Achaemenidarum monumenta.
I. Descriptis. In medio sere monte rupis superficiei incisa est sepulcri sacIes.
passus inde sexaginta secunda reperitur. a qua triginta passus distat tertia, quam quarta demum dentum passibus excipiti. Par est omnium horum sepulcrorum lacies, quamquam haec illa praecellit in. tegritate. pro marmoris conditione et tempestatis iniuria, cui altera altera magis minusve erat obnoxia. Quum maxima similitudo iis intercedat cum sepulcris Persepolitanis . nisi quod haec maiori dilugentia exsculpta sint ι0. tabula nostra I. sepulcrum Persepolitanum sistens, si pauca tantum eaque levioris momenti exceperis, et pro horum monumentorum imagine valere potest. Externa sepulcri facies. octodecim pedes inde a solo communi incipiens e , latitudine aequat triginta quinque passus, quam vero mensuram longitudo, a
43쪽
nemine quidem accurate desinita, multo superat D. Triplicem frontis compagem agnoscit Raempserus. Prima eaque infima tabula, qua egent sepulcra Persepolitana, par est magnitudine superiori structurae; nuda cum ea sit et glabra, inscriptionibus destinata suisse videtur. Media compages, quae superiorem et inferiorem senis passibus excedit, ideoque essicit, ut totum monumentum crucis seruam odammodo reserat. ornata est columnis quatuor pari spatio ilissitis, ea ratione ac si superior pars iis incumbρret. Omnia ce tera comparata plane sunt ad modum sepulcrorum Persepolitanorum. Columnarum a Persepolitanis divcrstatem, quam agnoscit Claardinus g), ego non invenio. Sepulcro tertio incisae sunt inscripti,nes duae literis cunei formibus c. mpositae li). Frontem quartam, quae integritate ceteris praecellit, pellime depictam. habes a The ve- noto i . Satis bene eiusdem sepulcri faciem sistit Κaempserus h).Τotius montis eis giem simul cum sculpturae operibus exhibent Chardinus D et De Bruynius m . Interiorem sepulcri partem Ni ebulirus ex notitia amici sui, qui mercaturae faciendae causa in Persia commorabatur, describit n . Conclave est quadraginta pedes longum, viginti latum. Pariet postico incisi sunt tres sinus, quorum unumquemque arca occupat, quatuor pedum altitudine novem longitudine et octo latitudine. Arca e lapis superior planus et omni ornatu vacuus fractus est ex aliqua parte, ita ut interiora potuerint examinari; nihil tamen intus inventum.
Sexaginta circiter passus a monte remotum, e regione sepulcri primi, aedificium exstat singularis structurae, ex candidissimo aeque ac durissimo polito lapide ο admirabili arte m compositum. Figura est quadrata, cuius singulum latus octodecim pa flus aequat,
altitudo viginti quatuor q). Lapides, quibus aedificium structum est,
44쪽
tantae molis sunt, ut duo iuxta se locati aediculae latitudinem ex. pleant, et quindecim supra invicem positi altitudinem emeiant, exiscepto qui pro totius operis coronide omnium summus est o. In duas quasi distincta est contignationes, quarum inferior solida quum
sit, omni accessu et conclave caret; superior pars cameram refert
tres circiter orgyias a communi solo incipientem, decem pedum longitudine eademque latitudine; obscura soret et caliginosa, nisi lux per ostiolum penetrans eam illustraret. Parietes' omni inscriptio. num genere et sculpturae opere carent o. Tria domus exteriora latera sex singula exhibent fenestrarum figuras lapidibus incisas, sor. ma oblonga, ambientibus limbis gradatim depressioribus, aliosque praeterea multos minoris formae sinus lapidum superficiei incisos. Reserebatur Raempsero, tabulas aureas iis suisse adaptatas pro aedi. fieti splendore. Tabulae aeneae. s. quod dubitem. revera assuerunt. inscriptionibus incidendis potius destinatae fuisse videntur. Rediculas fruns, qua ostium scillaei est, septentrionem versus rupem respicit. Conditionis suae integritatem aedificium debet mag. nis duobus, quibus tectum est, lapidibus, necem minitantibus ita qui inferiora saxa revellere operam Greut 0. i ii
II. Explicatio. Quod primum ad eryptas illas priori loco descriptas attinet.
artis in earum facie conspicuae indoles, eadem cum Persepolitana. et characteres cunei fortam, aperis demonstrant, eiuSdem haec monumenta esse aetatis, cuius sunt rudera Tschil. Minar; tota vero cryptarum ratio, earumque omni sere parte cum sepulcris Persepolitanis consensus, extra omnem dubitationem ponunt, sepulcrorum
usui, et has cryptas destinatas suisse. Cui quidem sententiae refragari fortasse videri posset illud, quod loculi nullibi, inventi fuerint. arcarum vero in illis cryptis repositarum natura vix loculis conveniat. lnde quod iam non adsunt illi loculi. concludi nequit. nunquam assuisse. Arrhianus v nos docet, Persarum regum loculos pretioso metallo constitisse. Habuerunt igitur illa sepulcra, cum propter,
45쪽
propter hoc ipsum, tum ob aliam divitiarum iisdem repositarum
copiam, quo allicerent ingruentium hostium rapacitatem. Haec suit causa, quapropter spoliatum est Cyri momum entum ti Eandem rapinae sortem et haec sepulcra experta fuisse videntur. Proloculis ne accipias arcas illas sepulcris repositas, valde erit caven. dum. Tota earum natura plane repugnat. Licet etiam pro iis accipere velis arcas, quibus conditi fuerint loculi pretiosi aeris; D. cile tamen est intellectu, formam earum esse et latiorem et deprepsiorem . quam quae apta fuerit homini componendo. Huic accedit quod istae cistae immoto suo adhuc stant loco, omni re vacuae, quamquam nullo nisi parvo foramine sunt instructae. per quod ut auferretur corpus exanime, fieri omnino nequit. ln fuerint igitur neeelse est res minori ambitu eaeque ablatu dignae. Haec ipsa res indicat ut puto, arcarum usum. Persarum reges sepulcris repositi non solum vestes et arma ceterumque regium apparatum secum habere solebant, sed thesauros quoque suos habebati ui . Pecuniae asservandae inserviisse videntur arcae; iam vero explicatu Deillimum est qui fieri potuerit. ut omni re orbatae sint, quamquam parvo tantum soramine instructae; sufficit enim parva illa rima nu.
Iam alia dissicultas tollenda. Ex Ctesia et Diodoro apparet se. pulcra regia ea fuisse, quae e regione palatii Persepolitani monti Rachmed incita sunt. Attamen et hic locus fuisse videtur regum sepeliundorum. Plura igitur talia in usolea regia accipienda
sunt. Cui sententiae nec repugnant veteres, quorum nullus uniciam modo sepulcrorum regum Persarum locum fuisse perhibet; fidem vero facit ratio; verosimile enim est, unam quamque regiam stirpem sua propria habuisse sepulcra. De Cyri monumento constat. diversi plane fuit generis x . Darius hunc sepeliundi morem inmutavit et teste Ctesia parari sibi iussit, ut supra vidimus. sepulcra monti Rachmed incisa, in quibus ipse haud dubie et Xerxes sortasse sepultus erat; veros millimum hoc inde fit, quod monumenta Persepo. litana illis regibus originem suam debent. Quibus vero sepulcris occupatis, ut allis prospicerent reges, necesse erati Natura .
s ARRH3Avs VI. 3o. iv ARRHIANUS I. r. G Cf. nostra eius deseriptio infra allata.
46쪽
29 ipsa' nullus sere aeeommodatior fuit locus, quam quo Rustamica spe.
crantur monumenta; quare eum elegisse et ad hunc usum comparasse videntur. Fuisse coniicio sepulcra nostra regia illa mausolea diae λικαὶ Θήκαθ. ad quae Alexander sepeliundum misit Darii Coa domanni corpus, et quibus Darius sepultus est καΘαπερ καὶ οἱ αλλουιeἰ προ Δαρείου post Xerxem tamen βα λεῖς γ). Fuerunt igitur Achaemenidarum sepulcra, eorumque origo post annum cadere videtur a. Chr. 46ς.
2. Quod porro attinet ad aediculam illam singularis structurae, loco secundo a nobis descriptam, persuasum mihi habeo. Achaemenidarum temporibus et eius originem esse tribuendam. Figura enim quadrangularis, nullo arcus indicio conspicuo, lapides singuli inmen. De molis, nitidi et politi summa arte coniuncti, remoti Isiniam illam aetatem innuunt. Disitellius sane est de aedificii usu quid certi asserre. Inde quod luce caret, persuast sbi Niebulirus G, nunquam vivorum fuisse habitaculum, sed vel sepulcrum, vel sacellum fortasse quo reposita fuerint regum deiunctorum corpora, antris illis rupi incisis sostea inmittenda. Speciose haec dicta viderentur. nisi per Ctesiam et iodorum edocti essemus, reges adhuc viventes s bi comparasse sepulcra. Nihil igitur morae erat quin statim sepulcris inmitterentur demn.ctorum corpora. Mirum sane est, quam insignis huius aediculae eum Cyri sepulcro occurrat concinnitas; pro Cyri monumento eam Bgnos.cere non dubitarem . nisi Morierusal vir summae fidei me edocuisset, interiorem eius partem ignis indicia exhibere. Quod quum ita sit, persuasus, de accuratissimi Morieri auctoritate neutiquam osse dubiis tandum . pro veteri pyreo aedificium accipio. Summa structurae antiquitas causa est . ut aedicula ipsa non conveniat cum ea pyrei
effigie, quam sistit Hydius b) ex recentioris seculi pyreo. ut clare
apparet, desumtam. Aedificii aperturae illae quas senestrarum usui non respondisse contendit Morierus, destinatae fuisse videntur. ut fumus per eas deduceretur. Iam tem pdris eodem teste, ostructae sunt lapidibus. Effecit hoc, ut putem, religiosa pietas, quae, relicto quidem et inmutato hoc pyreorum genere. non tulit tamen, ut haec aedicula religioso usui quondam sacra, avium iam foret re.
47쪽
fugium et eubile. Ut quoque fractos contendit Morierus Iapides
ea parte qua ostium est; conlulto fortasse et hoc factum, diruerunt scalam qua ascendebant ad superiorem cameram, ne attingerent scilicet curiosorum vel scelestorum manus antiquum illud sacrum Ultima adhuc superest componenda res. Graeci scilicet contendunt, abhorrere a Persarum more, cum templa et delubra aedificare tum deorum essgies sistere. Quamquam hoc per nullum librorum Zoroastris locum confirmatur, illud tamen verum esse videtur. templa, quo sensu apud Graecos exstiterunt, similia Munquam apud Persas fuisse. Pyrea vero illa, quae nee templi nomen merentur . nec pro templis habebantur, vix refragantur illi Graecorum testim
nio. Antiquum pyreorum apud Persas usum distas ex Hydii libro o.
B. Sassanidarum opera. I. Descriptio. Praeisr illa Achaemenidarum opera, alia quoque multa serio. ris aetatis monumenta eodem loco inveniuntur. ita tamen ipsorum indole ab illis diversa. ut vix verendum sit. ne parum tantum aris inbutus. utriusque temporis antiquitates confundat. Glyphicae aristis haec monumenta sunt omnia. Enarrabo ea, quemadmodum ab occasu versus orientem sese invicem excipiunt, quo ordine simul eum tota rupe ea s stit Chardini tabula LXXIV. . . r. Primum quod spectandum sese praebet anaglyphum sistit tabula nostra II, ex aere Morieri d desumta. Tres circiter orgyias a communi solo incipit tabula rupi incisa. octo passuum longitudine et duarum orgyiarum altitudine. Limen anaglyphum ambiens latitudinem occupat bipedalem, cui respondet sculpturarum crassities seu protuberantia H. Duo exhibiti sunt equites forma colossica,' duodecim fere pedum altitudine D. Eques uterque regiam spe. ciem prae se fert, indutus 'veste praelonga et fluitante; ita tamen, ut qui est ad laevam, nudum habeat pectus, extrema vestis parte sub humero nodo, ut ridetur, religata. Eques vero ad dextram vestem habet in pectore ita constrictam, ut laevus humerus laevum.. quoa De religione inst. Pers. p. 336. M ad pag. Iag.
48쪽
capillus largus et crispatus, retro effusus; tiara caput ornat tripa lita, inininente globo ingenti; ambit eam diadema, cuius faciae peramplae et praelongae a tergo fluctuant. Eques laeva tenet cla. vam. dextra annuli nguram vittis dependentibus, quam equiti ad laevam praetendit, qui pari modo dextra manu prehendere annulum conatur. Similis est, ad plurimam partem, vestitu et ornatu, equiti dextro; capillum enim habet crispum et effusum retro fle. Xum, barbam crispa m. . Tiara caput ornat rotunda, bucculis in.
structa, globo inminente maximo g . Equiti laevo a tergo stat pedissequus, item ac dominus barba crispa et effuso capillo; caput eius tegit pileus in acutum desinens; dextra capiti regis praetendit muscarium h), non umbrellam, ut habet Chardinus i . Equi ita. tura minores pro conditione equitum, pari sere ratione vestiti sunt ambo, ita ut disserant tantum rebus levioris momenti. Phalerae pectorales equi ad laevam laminas gerunt capitibus leoninis decoratas et frena equi ad dextram laminis rotundis, omni effigie vacuis, instructa sunt. Utrique a superiori frontis parte lorum deductum, os et labia tegit, et sub inferiori oris parte devinctum est. Muis a tergo dependent catenae, quibus annexa est figura quaedam ob. longa, in acutum desinens. Utriusque equi pedibus prostratus subiacet homo, ore in terram compressio; alter rotundam habet tiaram. alter directam. ad modum equitum utrique insistentium. Temporis iniuria ex hac parte anaglyphum perquam exesum' est fi . Pmetori equi ad dextram incisa est inscriptio septem linearum; eorun dem characterum inscriptione parva insignitum est 'ectus equi a Mversi I). Anaglyphi picturam exhibent praeter Chardinum et Mo.rierum, Kaempserus m , De Bruynius n) et Niebuhrus Q.
g. Paucos passus inde remotum aliud invenitur anaglyphum, quod teste Moriero H novem, secundum Kaempseri tabulam q) un- , decim
g seeundum Ni lu4ri tabulam ex tiara tergo defluunt fasciae; isee tamen ea.
49쪽
decim homines exhibet, septem pedum altitudine H. Figura media. prae ceteris magnitudine et ornatu conspicua. regis specie decora. malobus innititur gladio in terram defixo s . Caput tiara tegit in permagnam bullam expansa. Barba ei est promissa et insigni nodoplicata; capillus in stoecos divisus. Collum monile ornat coralliis decoratum. Toto corpore defluit vestis laxa et praelonga. Restia haec figura integra exsculpta est, ceterae omnes, excepta ad dextram ultima, superiorem modocorporis partem conspiciendam praebenti Respicit rex figuras ad laevam stantes. Figurae ab altera parte, sublata dextra signum dare videntur iis, quae ad regem sunt conversae; ita saltem putat Kaempserus, non item ego: hominum regi proxime storum hic umbrellam. ille muscarium, si quid video, regis capiti supertendita 'muscarium vero et umbrellam quod non cognoscas, in culpa est vel iniuria tempestatis vel pictoris levitas. In tertia vero figura, e dem habitu pingenda, erravit haud dubie Κaempserus, plures enim duobus pedissequis nunquam occurrunt. Excepto rege omnes capitis tegumentum habent vel rotundum vel in aentum des nens. In
ima anagIyphi parte tabula rasa spectatur. oblonga, destinata ut putem inscriptionibus. quae tamen non sunt incisae. Effigiem s stit praeter Chardinum solus Κaempserus o. g. Media sere rupis parte, sepulcro primo subiuncta est tabula.
certamen repraesentans duorum equitum, qui admissis equis, laneeis. se invicem petunt. Eques ad laevam ornatus est corona tripartio, cuius unicuique apici astixus est globulus, forma similis ei, qui in. net humero equitis dextro et equi capiti. In mensae magnitudionis pharetra a dextror equitis latere dependet. . Armaturae quoddam genus mediam equitis partem tegit et equi tergum. Sub equi venistre lorum conspipitur multis globulis ornatum. Equiti a tergo stat homo, qui signum quoddam militare tenet, baculum scilicet praelon. m. crucifi formam a superiori parte exhibentem. quinque glob Iis in struetum. Eques sorti manu lancea transfigit collum adversa. rii. qui in ipso ferventis Impetus momento. lancea fracta. paululum reclinat, dum equns in pedes posteriores reiicitur. Vestitus in utroque equite, praeter capitis tegumentum. pauca tantum supersim'. vesti.
50쪽
vestigia. Praeter zonam tamen, quam haud ignoscas in equita
dextro. ante omnia memorabilis est 'insignis cassidis figura praealta. Graecorum more quodammodo comparata v . Totum anaglyphum. quamquam temporis iniuria valde exesum. vigorem nihilo secius prae se sert a ceteris sculpturis alienum; singularum partium conis cinnitas praeterea melius in eo servata est . quam in ullo alio v .
Rnaglyphum praeter falsam plane essigiem Chardini w et ridiculam picturam Kaempseri re , satis bene sistit tabula Morieri y .
Similis duorum equitum certantium effigies exhibita suisse vi. detur, si concludere licet ex lineamentis ad minimam partem se vatis, tabula sepulcro alteri subiuncta. Chardino excepto omnes peregrinatores sugit hoc anaglyphum. Eadem efiigies subiuncta iterum est sepulcro tertio et quarto. Iconem tertio sepulers additam exhibent Κaempserus vi et Morierus a . 4. Sepulcro tertio a parte dextra addita est tabula effigiemsstens perquam memorabilem. eandem quam minori quidem sorma exhibitam habes in monumentis urbis Scha pur. Figura primaria. eques est, regiam speciem prae se serens; caput eius ornat tiara trifida, cui globus inminet ingens, fasciae item ac Iarga pepla suis
cluant a tergo. Monile coralliis instructum ornat collum. Vesto indutus est a superiori parte angusta et fibula constricta, ab inseriori larga; zona assabre facta cingit equitem. a cuius laevo latere dependet gladius. Regi adversi conspiciuntur duo homines. quo. rum alter, genu laevo innixus, brachia supplex praetendit versus regem. Pileus rotundus caput tegit, pepla fluctuant a tergo. Alister erectus, attonito similis, nudo capite. veste indutus ne genua quidem tegente, gona cinctus lsatis artificiose composta, manus.
tollit, quas eques corripit. Regi a tergo est figura hominis ut fgnum dantis ceteris figuris equiti conversis, puta pedissequum manuuin capitis ornamentum apud Morierum ita exhibitum est, ut valde vereor, ne
erraverit pietoris manus. v MORIER P. Iaz. . . . . in LXxIV.